onfectieb 06 VOTA VAN Céline over Semmelweis De minister van staat Vanden Boeynants woensdag voor rechter MAANDAG 3 MAART 1986 EXTRA OP MAANDAG1 Mirages Onheus TT1 KIMENAI AUTOHUIS D( AGINA ZEELAND 1 Gewoon is genoeg Fis?»1 PAPIER VOOR UW PEN Strijdig MEDISCHE RUBRIEK Angolese hoofdstad heette vroeger Aardenburg Ë4 fis JUca.fi T48 Het complexe dossier VdB Door onze correspondent in Brussel Aad Jongbloed BRUSSEL - Er kan niet aan getwijfeld wor den dat Paul Vanden Boeynants (66) een be kwaam bestuurder was, toen hij België onder meer diende als minister-president, minister van middenstand, minister van defensie en voorzitter van de christen-democraten. Maar hij was wel een bestuurder van de oude stem pel, ervan uitgaande dat de diensten die hij het vader land verleende hem het recht gaven macht uit te oefe nen naar eigen goeddunken. In de jaren waarin hij zijn grote passen door politiek Bel gië maakte, heeft menig kran tenlezend burger dat mogen ervaren. De man die het bracht van slagersieeriing tot Minister van Staat, zal nu wellicht toch moeten boeten voor de wijze waarop hij de macht naar zijn hand zette. Hoewel De rechtszaak, die tegen hem speelt vanwege valsheid in geschrifte, het in dienen van valse handelsba lansen en fiscale fraude, is nog steeds niet echt van start ge gaan. Zou zijn macht nog steeds zo ver reiken dat uitein delijk de doofpot eraan te pas komt of dat de rechterlijke macht zwicht voor politieke druk Paul vanden Boeynants werd geboren in 1919. Op 16- jarige leeftijd verliet hij de school om slagersleerling te worden. Tot na de oorlog, waarin hij een periode in een concentratiekamp doorbracht, bleef hij in de anonimiteit om in 1949 op te duiken als volks vertegenwoordiger voor de christen-democraten. De 30- jarige Paul vanden Boeynants bleek toen al spoedig een com munistenvreter te zijn, die ge zien de koude oorlogssfeer het tij meehad. In 1953 werd VdB, zoals hij gemakshalve ge noemd werd, schepen (wet houder) van Brussel en sinds dien verliep zijn carrière over de hoogste politieke toppen: minister van middenstand (1958-1961), voorzitter van de partij (1961-1966), premier (1966-1968) en minister van de fensie (1972-1980) met een korte onderbreking (1978- 1979), toen hij eerste minister was van een interim-regering. In 1968 begonnen geïnteres seerden in het wel en wee van VdB een dossier aan te leggen. Er liepen toen geruchten dat de Franse vliegtuigbouwer Dassault de verkiezingscam pagne van Vanden Boeynants betaald zou hebben als dank voor de aankoop van 106 Mira ges; kostprijs toen: 560 mil joen. De aftredende regering- Vanden Boeynants blijkt nog snel de koop beklonken te heb ben in het kader van 'de lo pende zaken'. Critici spraken van 'vliegende zaken'. Midden in een politieke crisis na de verkiezingen van 1979 her haalde zich iets dergelijks toen VdB dreigde op te stappen als interim-premier, indien hij niet mocht overgaan tot aan schaf van een nieuw wapen systeem om de Belgische Hawk-raketten in Duitsland te vervangen. Al eerder, in 1974, schreef VdB op eigen gezag als minis ter van Defensie een 'intentie- brief' aan Dassault (van de Mirages), waarin hij een half miljard gulden schadevergoe ding beloofde indien België besloot tot de aankoop van een ander gevechtsvliegtuig. VdB moet toen al geweten hebben dat de keus op de F-16 was ge vallen. Als in 1980 het politieke doek valt voor VdB blijkt hij DE waperikoopman van België geweest te zijn. Hij heeft dan voor 18 miljard gulden aan aankopen gedaan; de lijst om vat onder meer Leopardtanks, Mirage- en F-16-vliegtuigen, fregatten, mijnenvegers en tal van andere wapens, die veelal verworven werden dank zij de bemiddeling van de firma As- co, waarvan VdB in 1973 de nieuwe fabriek in Zaventem opende. Asco speelde zeker een rol bij een van de laatste daden van VdB als minister van de fensie, de aankoop van 1039 nieuwe pantservoertuigen voor de landmacht. Eind juli 1979 bepaalde de Belgische re gering de keuze op 514 AIFV (armed infantry fighting vehi cles) en 525 M113Al-voertui- gen voor een waarde van 1,1 miljard gulden. Aan die keus was een periode voorafgegaan van verdraaiing van afspra ken, vreemde manipulaties, politieke en financiële lobbies. President Giscard d'Estaing van Frankrijk had zich per soonlijk in de strijd geworpen om met hulp van de Waalse christen-democraten Franse gevechtsvoertuigen aan de Belgen te leveren, anderen verdedigden weer de belangen van een Duits merk, maar de Belgische regering bleek uit- This is all we ever say: Ego, mei, mihi, me! Charles Morley Of ik nu zwezer of emmer Ego ben ik, en Batik niet dan schaad ik niet, Bunnik niet dan run ik niet, Lopik niet dan knoop ik niet, Doornik niet dan toorn ik niet! Wat zou ik dan nog anders kunnen Dan knopen lopen zonder runnen? Wat mag ik dan nog verder hopen Dan zonder toorn in 'n doorn te lopen? SYNTHESE In Raelofarendsveen daar woont een onderwijzer met een houten been maar een wil van ijzer. 't Vrouwtje van zijn keus, in Zottegem geboren met een wassen neus en dove mannen oren, baarde hem een telg, die al spreken kon en lezen, met de tongval van een Belg kompleet met been prothese. SMIECHT „Ik mag sterven als 't nie' waar is" sprak een smiecht tot de notaris, zodat die wist wat er aan schortte toen de smiecht ter aarde stortte. uit 'Verzenen tegen de Prikkels' van John O'Mill „Velen noemen u de ko ning van België, ik zou u de keizer van België willen noemen, maar de wet is ook voor een keizer de wet", al dus de president van de rechtbank begin dit jaar. - FOTO ANP eindelijk, terwijl zij maanden lang zweeg en de zaken zei te bestuderen, dus de voorkeur te geven aan de 1039 voertuigen van het Amerikaanse FMC- concern. De miljardenaankoop speelde in 1979, maar wel bleek later dat in 1977 de firma Asco al een onderpand betaald had van 750.000 dollar om de licentie op de AIFV en de M113A1 te verwerven, zeker als zij was dat België tot die aankoop zou besluiten. Het weekblad Knack besloot tot een uitvoerig onderzoek, ont dekte dat er een dikke relatie bestond tussen VdB en Asco- directeur Roger Boas en con cludeerde dan ook: „Gezien de relatie tussen de directie van Asco en het kabinet van de de fensieminister zou het onheus zijn voor deze regering deze koop zomaar af te sluiten." Het mocht niet baten. Het Hoog Comité van Toezicht dat op onderzoek uitging, schreef een rapport over de verhou ding tussen Asco en VdB, dat echter niet openbaar werd ge maakt. Volgens (ook toen al) premier Martens en VdB be vatte het rapport geen belas tend materiaal. Tot dusver hebben we alleen de gangen mogen nagaan van Vanden Boeynants als dienaar van de staat, zaken die bevreemding gewekt mogen hebben, maar niettemin een benoeming van VdB tot minister van staat kennelijk niet in de weg heb ben gestaan. Maar inmiddels was Vanden Boeynants ook slager gebleven. In het België van toen (nu veel minder) was dat niet ongebruikelijk. Hoog leraren, die tot het ministe rambt geroepen waren, bleven college geven en daar geld voor vangen (Tindemans, Eys- kens), slagers bleven slagers, zo simpel lag dat. In de tijd, die de politieke loopbaan hem liet, bouwde VdB een vleesimperium op. Tot grote vreugde overigens -maar dit terzijde- van de bezoekers van 'parties' op het ministerie van defensie, want nergens was een betere bor- relhap dan daar, tot grote vreugde ook van bevriende politici en journalisten, die Paul vanden Boeynants met zijn advocaat Guy Horsmans tijdens de rechtszitting van 8 ja nuari van dit jaar. - FOTO AP erop konden rekenen dat de organisatie van hun partijtjes thuis vergemakkelijkt werd met het voorrijden van vrachtwagens vol vlees van de keten van VdB zonder dat daar betaling tegenover stond. Een telefoontje aan VdB was voldoende om er zeker van te zijn dat 'tout Bruxelles' over je partijtje sprak. Vanden Boey nants als slager dus. Mochten zijn escapades op het politieke vlak dan vol doende aanleiding hebben ge geven de opposanten in de gordijnen te jagen, hoewel dat geen gevolgen had, zijn leiding van de vleeswarenketen kreeg voor VdB een onverkwikke lijke nagalm, want zo maar een rechter-commissaris, Pierre Lambeau genaamd, rook in 1981 lont, toen hij het dossier doornam van het diep- vriesbedrijf Primus. Lambeau had via een tip vernomen dat er iets niet deugde bij dat be drijf en hij beet zich in de zaak vast. De rechter-commissaris moet de tip betreurd hebben, want de zaak, die zich hem openbaarde, ging verder dan een eenvoudige fraudezaak en zou hem jarenlang slapeloze nachten bezorgen. Volgens zijn rapport, dat de basis vormt van het proces te gen VdB, zou de minister van staat in 1973 aandelen van het bedrijf ter waarde van ruim 3 miljoen gulden hebben ge kocht en die via een ingewik kelde procedure hebben door verkocht aan zichzelf, maar dan wel via Zwitserland om de belasting te ontduiken. Lam beau ontdekte ook dat er sprake was van een wereld wijd vlees- en zwartgeldcir- cuit, waarin naast VdB ande ren een rol speelden. Onder wie een vrouw, Jacqueline Speeckaert, weduwe van de Brusselse vleeshandelaar Isi dore Ghysels. Op 30 oktober 1981 vluchtte Jacqueline Ghyssels-Speec- kaert, bang als zij was ver zeild te raken in een proces, naar Malta. Waarom naar Malta, vroeg Lambeau zich af. Het antwoord bleek dubbel eenvoudig: natuurlijk omdat zij daar geen uitlevering aan België hoefde te duchten, maar bovendien omdat in Malta een vleeswarenbedrijf gevestigd is, dat eigendom is van én de weduwe én VdB, dat op nog geen honderd meter af stand gevestigd is van, jawel, Asco-Malta, dochter van de firma, die zoveel goede dien sten verrichtte voor het Belgi sche ministerie van defensie. Grijpen hier de handelingen van de politicus VdB en de sla ger VdB in elkaar De Kamer van Volksvertegenwoordigers was daar op 14 mei 1982 niet zo van overtuigd, toen zij een verzoek om de parlementaire onschendbaarheid van VdB op te heffen afdeed met „niet be voegd te zijn om met toepas sing van de artikelen 90 en 134 van de Grondwet kennis te ne men van misdrijven door een regeringslid gepleegd gedu rende de uitoefening van zijn ambt, wanneer hij geen lid meer is van de regering en de misdrijven geen verband hou den met de ministeriele func tie." Ondanks de verklaringen van een getuige, Joseph Be- herman, die stelde dat VdB meermalen als minister druk op hem had uitgeoefend om hem te verplichten Asco te be voordelen als het ging om wa penaankopen, bleef de rech ter-commissaris niets anders over dan zichte verdiepen in de mogelijke fraude die VdB gepleegd zou hebben als sla ger. Behalve de zwendel met de aandelen van de firma Pri mus zou VdB een zelfde ille gale procedure hebben ge volgd met aandelen van de DACOR, een bedrijfsvereni ging van slagers, en nog tal van andere transacties hebben uitgevoerd via 'postbusbedrij- ven' in landen als Zwitserland en Liechtenstein waar voor kwaadwillenden gemakkelijk een fiscaal dwaalspoor kan worden aangebracht. Volgens de tenlastelegging, die uiteindelijk tot stand kwam, zou VdB fraude ge pleegd hebben tot een bedrag van minstens 12 miljoen gul den, iets wat niet schoon te wassen bleek met een storting van 1,5 miljoen gulden, die Vanden Boeynants bij wijze van schikking deed in de schatkist. Gedurende het hele onderzoek tegen VdB was er sprake van juridische haarkloverijen. Eind oktober 1984 verwees de raadkamer van Brussel VdB naar de cor rectionele rechtbank. De raad kamer noemde 4 'inbreuken': twee van gemeenrechtelijke aard, valsheid in geschrifte en het opmaken van een valse balans, en twee van fiscale aard, fiscale fraude en in breuk op het algemene artikel inzake inkomstenbelasting. Het touwtrekken begon toen over welke rechtbank bevoegd was te oordelen over welke 'inbreuken', hetgeen uiteinde lijk via de hele schakering rechtsinstanties die België kent, leidde tot een cassatiebe roep, wat VdB verloor. Hierdoor stond hij dan uit eindelijk, uiterlijk als een ge broken man die de onschuld zelve was, op 8 januari van dit jaar voor de rechtbank, die over hem moet oordelen. Na een opvallend vriendelijke toespraak (die een verkeers- overtreder nooit ten deel valt) van de president van de recht bank - „velen noemen u de ko ning van België, ik zou u de keizer van België willen noe men, maar de wet is ook voor een keizer de wet" - sprongen de verdedigers van VdB op. Zij hadden ontdekt, dat de recht bank veel meer punten op de dagvaardiging had dan waar zij kennis van hadden geno men. Er zou eerst een (inge wikkelde) procedure gevolgd moeten worden om dat te rij men met de rechtsorde, de president zou zich daarover beraden en op 20 januari uit spraak doen. Op 20 januari was de president echter ziek. Uitstel dus tot 5 maart a.s., wanneer de vraag aan de orde komt of de slager/minister van staat terecht zal moeten staan voor alle 121 punten van de dagvaardiging of dat het punt voor punt een gevecht van misschien jaren zal ont staan met de doofpot aan de horizon. De andere vraag is of - maar dat heeft de geïnteres seerde in het complexe leven van VdB al begrepen- ooit nog iemand wijs wordt uit 'het dosser VdB', zodat er een ge rechtvaardigde uitspraak kan volgen. ■J R moet meer alle- I 1 .daags leven in onze vieringen gestopt worden. Dat zeiden afgevaar digden van r.-k. Nederland vo rig weekeinde in Noordwijker- hout. We willen meer verstaan bare taal en eigentijdse symbo len, wierpen ze de bisschoppen toe, mannen en vrouwen uit het hele land, gelovigen anno 1986. Ze pleitten voor oecumene en vroegen niet langer onder scheid te maken tussen mannen en vrouwen bij het voorgaan in liturgievieringen. Dat werd al lemaal gezegd op wat een lan delijk pastoraal overleg heet. De benaming overleg doet ook de meest goedgelovige katho liek vrezen, dat dit geluid slechts 'meegenomen' zal wor den. Ik was niet in Noordwijker- hout toen; ik zat thuis te filoso feren over kerksluitingen en hoe dat zou lopen onder regie van een vrouw. Daar kwamen vanzelf eigentijdse taal en sym bolen bij op de proppen, oecu mene en veel gewoon-gezellig leven. Ik kan er niets aan doen, het liep nu eenmaal zo toen een vrouw aan de klus begon, en ik zie het nog haarscherp voor me. Ik heb daarbij een vrouw voor ogen die zonder remmende er fenis aan ambtelijke traditie ge woon vanuit eigen gevoel en in tuïtie werkt, die van knelpun-, ten in structuren geen weet heeft en bij wie een weeg schaaltje rome-ja/rome-nee niet op de plank staat. Mijn vrouw zou als bij een reünie van heinde en verre mensen oproepen voor een groot feest in de kerk; 'om 'm met z'n allen waardig uit te lui den en feestelijk te sluiten', ledereen zou moeten komen. Al de velen die hun voetstap pen, hun hartekreten, hun in nigste verzuchtingen in de over bodig geworden kerk achterlie ten. Die er eerste communie de den of trouwden, hoogmissen zongen of kille vroegmissen be volkten. Zij die er als kind trots en opgepoetst in processies lie pen, zowel als degenen die er struikelend over een super- plietje het wierookvat zwaai den. Kom allemaal nog een keer, zou die kerk-vrouw vragen. Kom bidden en zingen en la chen in die ouwe vertrouwde kerk; we zullen 'm in de bloe metjes zetten en met slingers versieren, we zullen z'n gewel ven doen trillen van ons ge- zang. Het moet féést zijn. Feest? Ja, want zoals bij een overlijden aan nabestaanden wordt ge zegd: denk bij je verdriet aan al het goede dat je hebt beleefd, zo geldt ook hier: hou in je her innering vast de momenten van vreugde, van ontroering. Ver- %o'S x-9 a,n a^° _arantie \oc\- i ■a Bolkenslecq 4 b 104 JA Donqen Telcloon 01623 139?' geet nooit hoe je in de kerk j inspiratie vond, - soms eei woord, een lichtstraal, eei kaarsevlammetje, de toon 'ZEVENTIEN MENSE1 een lied, een onbenoembaar ge voel vaak. Prikkels die het ge loof wakker hielden, duwtjes ii de rug, lichtpuntjes waardoor ji ^1 het aardse leven met de niet af latende strijd voor een beten wereld aankon. Dat hoor ik die vrouw alle rookt. En de klokken luiden hei uit, het stoffelijk omhulsels da de mensen die er in kerkten al) levensjaren zo van dienst was Zo zal een liturgie rond het eii digen van een kerkleven vee zinvoller en rijker zijn dan tekst die gebruikt wordt bij he inzegenen van een nieuw ge bouw. Dan kun je bidden da het goed mag worden, mei niet, want alles is nog open] Wanneer echter de deur voo het laatst dicht gaat, bergt zo'i kerk een schat aan herinner»! gen, al 's mensen wel en wee. Van een onzer verslaggevers AS VAN GENT - Over onge niaal vanuit haar hart zeggen eer twee maanden sluit Con- En doen. Voor een laatste maa ^tie Industrie aan de Land- wordt in het dode gebouw ge ijk in Sas van Gent - onder zongen en gebeden, het word eel van Fittwel Regenkle- met bloemen gehuldigd, me ingindustrie in Amsterdam - wijwater besprenkeld en bewie efinitief de poort. De directie in de hoofdstad heeft ti; bijeenkq sters en man) ge felle cori noodzak niet me ceerd wt Bedrij wees vo Acti pro Met een definitief omdraaiei van het slot is het trouwens nie afgelopen. Want wat doet dii gekke vrouw van mijn verbee] ding? Als symbool van al) geestelijk goed en aardsi vreugde van vele jaren wordt di MIDDELBURG TERNEUZI vaarmee op dit moment de| alle buurtbewoners uitgenodigi jFOep Werklozen (ZSW) bëzi£ zich aan te sluiten voor he je Van regelingen en activit gaTn,o^he^^rkpïein'endaai n gemeenten) is in wezen] omheen. Want niet alleen diaak. kerkse mensen zien terug een periode die afgeslote! TillJIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilillllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllimillllllllllllllllllllllll «C e «je**0 Op het onlangs gehouden PvdA-congres is de uit spraak gedaan dat wanneer een bepaald type onderwijs als enige in een kern of regio voorkomt, dit openbaar on derwijs zou moeten zijn. Door de huidige terugloop van het leerlingenbestand, zullen een aantal kleine scholen in de toekomst niet meer aan de instandhou dingsnormen voldoen en op geheven worden. In zo'n si tuatie zou de laatst overge bleven school in een kleine kern in de visie van de PvdA een openbare school moeten zijn. Dit zijn uitspraken die strijdig zijn met de in de grondwet vastgelegde vrij heid van richting, oprichting De (gevolgen van) werkloosheij wordt. Een hele wijk leefde o&aarvoor zowel het rijk als geil of kromp ineen onder het klok Deken, gebeier, kinderen speelden kri kras door en met elkaar op he ZSW heeft afgelopen kerkplein zonder ooit van he iren coördinerend kunnen woord oecumene gehoord l 'erken in het zoeken naar hebben. En hoevelen zeidi niet: ik woon in die straat ach 'gelingen van diverse minis ter, bij, links van, rechts vai iries. Zonder de ZSW zouden afzonderlijke gemeenten der intensieve contacten met oms concurrerende) ministe- es moeten onderhouden. De Ordinerende taken van de SW blijven dan ook nodig als tmisbare schakel tussen het jk en gemeenten" Dit stelt de stuurgroep in en nota aan Gedeputeerde taten van Zeeland, naar aan- iding yan opmerkingen van edeputeerde drs. R. Barbé ver een eerdere nota, waarin algens hem onvoldoende was angegeven waar de taak van tegenover, in de buurt van d kerk. Feest dus voor iedereen Zo met de ogen en in hande van een vrouw, die haar har volgt, is liturgie vanzelf aili daags. en inrichting van scholen en worden terecht door het CDA afgewezen. Onderwijs vrijheid garandeert een plu riform aanbod vanuit di verse levensbeschouwelijke invalshoeken en dit is van groot belang voor de per soonlijke ontplooiing en vor ming van de leerlingen tot verantwoordelijke mensen in de samenleving. Boven dien draagt deze pluriformi teit m.i. bij aan de kwaliteit van onderwijs en samenle ving. Ouders/verzorgers hebben het recht om voor hun kinderen die school te kiezen die beantwoordt aan hun levensbeschouwelijke visie. Maximale keuze uit de diverse richtingen van on derwijs moet dus uitgangs punt blijven. In de situatie dat slechts één school in een bepaalde kern levensvat baarheid heeft, zullen de ouders moeten bepalen of dit openbaar of bijzonder on derwijs dient te zijn. Dat is hun recht en voor handha ving van dit recht zal naar mijn overtuiging het CDA zich altijd blijven inzetten. Breda, N.G. van Zalinge Door Jan Paalman Philipp Ignaz Semmelweis was arts, beroemd, verguisd en ge niaal. Louis-Ferdinand Céline (schrijversnaam van LFDes touches) was arts, en als schrij ver ook beroemd, verguisd en geniaal. Beiden vochten tegen de hele wereld en allebei wer den ze min of meer gek. Céline schreef in 1924 een proefschrift over Semmelweis. Het ligt in een Nederlandse vertaling voor me en is (de flaptekst heeft ge lijk) „misschien'wel het merk waardigste proefschrift dat ooit is verdedigd aan de facul teit der medicijnen." Met een bibliografie van nog geen 20 ti tels en wemelend van de fou ten, is het een literair meester werk, een monument voor een gelijkgestemde ziel. In 1844 (in 1846, schrijft Céli ne) werd Semmelweis 26 jaar oud, staflid bij de Eerste Kraamafdeling van het Alge meen Ziekenhuis in Wenen. De afdeling was bij alle vrouwen van Wenen berucht vanwege de grote sterfte aan kraam vrouwenkoorts. Céline noemt percentages van rond 30 pro cent, 30 op de 100! Sinclair (een andere biograaf van Semmel- weis) noemt bescheidener ge tallen, maar wat maakt het uit: iedereen is het er over eens dat de sterfte buitensporig is. Een bevalling op straat is nog veiliger. Vrouwen proberen wanhopig op de Tweede Afde ling van dr. Bartsch opgeno men te worden, dat een betere naam heeft. Semmelweis over zo'n geval: „Daar staat ze dan, smekend, ootmoedig vragend of men haar bij Bartsch binnen wil laten, in naam van haar le ven vraagt ze behouden te mo gen blijven voor haar andere kinderenmen weigert haar de gunst. Ze is niet de enige." De zaak „is een brandstapel van vlammende wanhoop", schrijft Céline, „waar twintig gezinnen huilen en smeken. De medische autoriteiten verzinnen klinkende theorieën om de rampspoed op de Eerste te verklaren. „Een symfonie van woorden", aldus Céline. „Atmosferische-kosmische-tel- lurische veranderingen" zou den in het spel zijn, of anders wel bedorven melk, het bezoek van de pastoor of de ruwe han delwijze van de studenten. Maar hoe kon het zijn, rede neerde Semmelweis, dat deze invloeden de Eerste Afdeling jaren achtereen teisterden, maar de Tweede Afdeling spaarden? In 1847 komt het toeval Semmelweis te hulp. Een vriend van hem, Kolletch- ka, werd tijdens een sectie op een lijk door een onhandige student met een scalpel in de vinger geprikt. Kolletchka sterft op een manier die sterk aan kraamvrouwenkoorts doet denken. Aha, lijkegif! En de studenten snijden dagelijks lijken open en onderzoeken dagelijks kraamvrouwen. Dat moet de reden zijn. Sem melweis beslist dat de studen ten na elke sectie hun handen moeten 'desodoriseren' met chloorkalk. De sterftecijfers dalen onmiddellijk, maar nog niet genoeg. Hij onderzoekt op een dag een vrouw en pal daarop 5' (zegt Céline, 12 schrijft Sinclair) andere vrou wen. Alle vrouwen stierven la ter aan kraamvrouwenkoorts. Semmelweis begreep dat de koorts niet alleen door lijkegif kan worden veroorzaakt, maar ook door „rottende stof van le vende organismen." (Pas 50 jaar later bewees Pasteur dat die „rottende stof' en het lijke gif niets anders zijn dan bacte riën). Semmelweis begreep nu hoe dokters en studenten al die jaren de ziekte van de ene vrouw naar de andere hadden overgebracht. Hij besloot dat nu na ieder onderzoek de han den moesten worden 'gedeso- doriseerd', een techniek die nu bekend staat als anti-sepsis. Ondanks overtuigende re sultaten liet het medische esta blishment zich niet overtuigen. De dokter als ziektekiem? Kom nou. Wat volgt is een van de zwartste bladzijden uit de me dische geschiedenis. Semmel weis wordt ontslagen, de mi nister dwingt hem de stad te verlaten, er wordt zelfs be weerd dat artsen moedwillig vrouwen hebben besmet om de resultaten van Semmelweis te ondergraven. De gevestigde medische orde werpt Semmel weis in de buitenste duisternis. Hij wordt gek. Dan komt het absurde einde. Semmelweis dringt met geweld een college zaal binnen, waar net een lijk op de marmeren tafel ligt. „Hij pakt het ontleedmes en wroet tegelijk met zijn vingers en met het mes in een holte van het lijk die vol vocht zit. Door een nog hortender beweging dan de andere brengt hij zich een diepe snede toe." Enkele dagen later, in de ochtend van 22 juni 1868, sterft Semmelweis in een gekkenhuis aan bloed vergiftiging. Lees je Céline's proefschrift dan lijkt het wel als of hij over zichzelf schrijft. Ook Céline was beroemd, verguisd en ge Tenminste, dat laatste hoop dan maar. Met de roman 'Re naar het einde van de nach werd hij beroemd. Ik herin» me hoe ik het voor de eert keer las, wat kan die me schrijven, zo'n boek lees maar een keer in je leve Geen 'symfonie van woorden geen literaire fratsen, enfin, moet het zelf maar eens leze Toen gebeurde er iets vel schrikkelijks met Céline, h ging antisemitische pamfle ten schrijven. Niet alleen voo de oorlog, maar, helemaal oi vergeeflijk, ook tijdens de ooi log. „Racisme om te beginnet Racisme voor alles. Tien kee Duizend keer racisme! Racisv tot in het extreme! Ontsme ting! Schoonmaak! Een enk ras in Frankrijk: het Arischi dat soort vuiligheid. Na de oo log zei hij dat hij dat de Jodi had willen waarschuwen, li was alleen maar verkeerd 1* grepen. Hij zal ongetwijfe aan Semmelweis hebben gt dacht. Louis-Ferdinand Céline Het leven en werk van Philipp I(p Semmelweis Vertaling: Chiel Bos De Arbeiderspers 1986 Prijs: 29.75. Van onze correspondent AARDENBURG - In eeen recente tv-produk- tie van Veronica's 'Ne derlanders overzee- West-Afrika' was sprake van een reeks Hollande nederzettingen tussen de Witte en de Zwarte Kaap aan de westkust van Afrika. Een van de ne derzettingen heette Aar denburg. Andere werden Holiandia, Oranje, Ba- tenstein en Lijdzaamheid genoemd. Het voorkomen van de naam Aardenburg in de produktie en van de naam van koopman Pie ter van den Broecke, was voor Aardenburg aanlei ding op nadere informa tie uit te gaan. Volgens de onderzoekers heette het oude fort Aardenburg, nu Luanda, en dat is de hoofdstad van Angola. De stichting van de Hol landse forten aan de westkust van Afrika was op het moment dat Aar denburg nog een haven stadje was en ter plaatse nbg kooplieden woonden. Het moet zeker niet uitgesloten worden geacht dat Pieter van den Broekce iets met Aarden burg in West-Zeeuwsch- Vlaanderen te maken heeft gehad, want de fa milie Van den Broecke behoorde gedurende en kele eeuwen tot de voor aanstaande families van dit stadje. Pieter van den Broecke deed na zijn Afrikaanse avontuur nog an zich spreken als een levenslustig bewindvoer der in India en Batavia. De Van de Broeckes le verden in de vorige eeuw trouwens nog een Aar- denburgse minister. RE» -Euroij mer, ders,1 Verge vandad gemeei waal. Om moe tin woord Goes. 1 zetting sprekiil te Rei| 14.30 een kele I Reimei

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 4