ebarak
tde
door
ONENIGHEID IN KABINET OVER BEZUINIGEN 1987
Rotterdam tegen kruisraketten
'Nederlandse omroepen failliet aan beleid'
„Crisis dodelijk
voor wetsontwerp
rond euthanasie"
Synode over leek slaat leken over
I )erelHd
JUBILEUM-
B
N
dreigt
Actiegroep
met
vergiftiging
striële tijdperk
Afgebrand
Geldontwaarding
ZATERDAG 1 MAART 1986
FINNEN-BUITENLAND'
NOS-PROGRAMMACOMMISSARIS VAN DEN HEUVEL:
Gasvondst in
de Noordzee
S inai
ED NIJPELS IN BREDA:
DE STEM COMMENTAAR
DEN HAAG - De plannen van minister Ru-
ding (Financiën) om volgend jaar 13 miljard
te bezuinigen op de overheidsuitgaven veroor
zaakt èen rechtstreeks verlies van tenminste
25.000 arbeidsplaatsen in de Volksgezondheid
en de ambtenarensector.
'Departement
laat schippers
in kou staan'
Zilveren Camera
voor Piet van
der Klooster
KRITIEK VAN KTHA-HOOGLERAAR WEILER
10 JAAR „EVEN.UITBLAZEN"
HET BOEK „EVEN UITBLAZEN".
T5
ogenblik al zijn politieke
kracht en al zijn prestige no
dig om het land door een pe
riode van zeer grote econo
mische problemen te loodsen.
Het land bevindt zich in
grote betalingsmoeilijkheden
als gevolg van de dalende
olie-inkomsten.
Olie is de op een na be
langrijkste bron van buiten
landse deviezen voor Egypte,
maar de regering heeft zich
gedwongen gezien de pro-
duktie met 200.000 vaten per
dag te verminderen. Oliemi
nister Abdel-Hady Kandil
heeft gezegd dat de dalende
olieprijzen het land dit jaar
700 miljoen dollar zullen kos
ten. Bijna twee miljoen
Egyptenaren werken als
gastarbeiders in de olie-in
dustrie van de Golfstaten en
gevreesd wordt dat velen van
hen zullen worden ontslagen
in verband met de inzak
kende markt.
Veel westerse economen
geloven dat de regering-
Moebarak de economische
problemen niet zal kunnen
aanpakken, zonder drastisch
te snijden in de subsidies
waarmee de prijzen van eer
ste levensbehoeften kunst
matig laag worden gehouden.
Dergelijke bezuinigingen
zouden echter tot ernstige
onlusten kunnen leiden in
Egypte, waar het gemiddelde
inkomen per hoofd van de
bevolking minder dan 2.000
gulden per jaar bedraagt.
Die angst is nog versterkt
door de gebeurtenissen van
deze week. Toen tijdens de
rellen, een hele serie luxe ho
tels werd aangevallen door
oproerige menigtes, werden
niets voor niets leuzen ge
hoord als: „Zij eten vlees en
wij eten brood".
koe bij de horens moeten vatten:
herziening van de fundamentele
het Marxisme moeten aankon-
atsjov is de eerste Sovjet-leider
dit heeft aangedurfd,
n zelf dwingt ons theoretische
cepten opnieuw te bekijken, zo-
e tussen produktie en socialis-
om en de economische vormge-
n", aldus Gorbatsjov. „Het is de
dat we onze vooroordelen over-
r de relatie tussen produkten en
nen er niet aan voorbij gaan dat
e en economie enigzins buiten de
id staan. We blijven echter trouw
rxistisch-Leninistische doctrine,
deze creatief onwikkelen op ba-
ervaring".
dan de nieuwe vrijheid voor boe-
agers is het deze herwaardering
logie, die het Sovjet-publiek zo
ft. Wanneer Qorbatsjovs stout-
uwe plannen succes hebben, dan
nieuwe Sovjet-klasse zien op-
mensen op boerderijen en in fa-
rijk worden door hun eigen in-
jaar geleden kwam Gorbatsjov
ht. Sinds die tijd is hij soms 'een
ennedy' genoemd, een moedige,
ormer met vooruitziende blik.
verslaggevers in Moskou hebben
eek voorzichtig vergeleken met
e Praagse lente van 1968 en diens
ocialisme met een menselijk ge-
bereidheid de basisprincipes van
ïeologie aan een onderzoek te on-
'i en de felheid waarmee hij de bu-
en het traditionele partijapparaat
odigen uit tot het maken van nog
ijking met een bekende persoon-
it Gorbatsjovs onuitputtelijke be-
aanstichter van de Russische re
citeren en zijn hartstochtelijke in-
or ideologische kwesties valt op te
t de Sovjet-Unie, voor het eerst
iren twintig, geleid wordt door een
Leninist, een man die gelooft in
n en weet dat hij er iets van kan
r hij daar in slaagt - en het is de
d dat het Westen eens na gaat den-
ie consequenties van een efficiënte
lomie - dan zal deze Gorbatsjov
zelf vergeleken moeten worden.
re
n
ar
r
?en
de
i-
in
in
op
bij
i-
ia-
:be-
lit-
as-
f
de
at-
x>t-
T28
HILVERSUM (ANP) - NOS-
programmacommissaris A.
van den Heuvel heeft vrijdag
tijdens de NOS-begrotings-
vergadering gewaarschuwd
voor het financieel en creatief
failliet van de Nederlandse
omroep als het huidige beleid
ten aanzien van het bestel
wordt voortgezet.
De laatste jaren zijn er nau
welijks nog Nederlandse dra-
maprodukties van enige om
vang of kwaliteit geprodu-
ceerd. Alleen de financieel
draagkrachtige omroepen, zo
als de KRO, hebben met zware
bijdragen uit de verenigings
kas nog iets kunnen doen.
Geen enkele omroep durft
het aan met experimentele
programma's door te gaan,
hetgeen leidt tot meer van het
zelfde. Er is geen geld meer
aanwezig voor de ontwikke
ling van creatief talent binnen
de omroep en de creatieve in
breng vanuit de samenleving
ebt ook steeds meer weg.
Voorts, zo zei Van den Heuvel,
vindt een zware uitholling
plaats van de functie van de
publieke omroep, namelijk dat
te kunnen laten zien van wat
er in Nederland aan de hand
is.
De programmacommissaris
viel fel uit naar de 'kortzichti
ge' politiek die in Den Haag
wordt gevoerd. „Ze hoeven
daar niet te denken dat Neder
land zal ontlopen waaraan
Canada ten onder is gegaan",
zo zei hij verwijzend naar de
teloorgang van de Canadese tv
die de concurrentie met de -
commerciële - zuiderbuur in
middels heeft verloren. „Bij
ongewijzigd beleid kunnen wij
binnen zes jaar een failliete
boedel overdragen, zij het in
een mooi gebouw". Van den
Heuvel hamerde er dan ook op
dat als het publieke bestel po
litiek Den Haag wat waard is,
er juist meer geïnvesteerd zou
moeten worden in plaats van
bezuinigd.
Plan Ru ding kost veel banen
1 Van onze Haagse redactie
DEN HAAG (ANP) - De actie
groep 'De Anoniemen' heeft
vrijdag in telefoontjes aan
Ahold, Digros en geëist dat
produkten van het merk Del-
monte die uit Zuid-Afrika ko
men voor zaterdag 1 maart om
14.00 uur uit de winkels van
die ketens worden verwijderd.
Gebeurt dat niet dan dreigt
de anonieme groep op maan
dag 3 maart produkten in die
supermarkten te vergiftigen.
Dit hebben woordvoerders
van de drie ketens vrijdag be
vestigd.
Ahold en Edah zeggen al ge
ruime tijd geen produkten uit
Zuid-Afrika meer te verko
pen. Ahold neemt daarom het
dreigement ook niet serieus.
Woordvoerder Jan van den
Broek van Digros daarentegen
zegt alle vruchtenconserven
van het merk Delmonte uit de
verkoop te nemen, ondanks
het feit dat Digros al lange tijd
geen produkten uit Zuid-
Afrika meer verkoopt.
ASSEN (ANP) - De Neder
landse Aardolie Maatschappij
(NAM) heeft in het Neder
landse deel van de Noordzee,
ongeveer 50 kilometer ten
noordwesten van Den Helder,
gas aangeboord.
De put heeft een produktie-
capaciteit van ongeveer een
miljoen kubieke meter per
dag, aldus de NAM. Het gas is
van het hoogcalorische type.
De omvang van de vondst zal
nader worden onderzocht.
Amsterdam-Bali
De KLM en de Indonesische
maatschappij Garuda gaan
per 1 november een nieuwe di
recte luchtverbinding tussen
Amsterdam en Bali onderhou
den. Voorlopig wordt de dienst
eenmaal per week uitgevoerd.
De Nederlandse deelname aan
de vredesmacht in de Sinai
wordt met twee jaren ver
lengd. De Nederlandse deel
name omvat in totaal 107 mili
tairen. De verlenging geldt tot
25 april 1988.
schapsbelasting bij andere
bedrijven wel wat meer op,
als daar de winsten meer
stijgen ten gevolge van de la
gere aardgaskosten, maar in
zijn totaliteit kan worden
vastgesteld dat de schatkist
ongeveer 10 miljard gulden
zal derven. Hierdoor komen
de financiële plannen van de
minister van Financiën in
een duidelijk moeilijker si
tuatie terecht. In de jongste
miljoenennota heeft hij al
aangekondigd dat in 1987 ho
gere belastingen noodzake-
lijk zijn om de tanende aard
gasbaten te compenseren. Nu
deze forse daling van de
staatsgas-inkomsten er nog
bij komt, is het alleen een
kwestie van wat èxtra belas
ting miljarden binnenhalen.
Het is dus geen zuurpruim
die de burgers geen leuke
dingen gunt, maar een minis
ter van Financiën die zijn be
loften wenst na te komen. En
een van die centrale beloften
was dat het financieringste
kort van de overheid dras
tisch verlaagd zou worden.
Daaraan werkt de heer Ru-
ding, juist nu er weer tegen
vallers voor de schatkist
worden gesignaleerd.
Van een onzer verslaggevers
BRFOA - „Als de WD het in de zaak van de euthanasie had la
ten aankomen op een crisis, dan was de weg naar een wetsont
werp over dit onderwerp een doodlopende weg geworden. In een
nieuw kabinet zou het CDA collectief zijn handtekening onder
een nieuw wetsontwerp hebben geweigerd en dan waren we
verder van huis geweest", zo verdedigde Ed Nijpels gisteravond
in Breda aan de vooravond van de officiële start voor de verkie
zingscampagne van de WD zijn geslaagde verzoeningspoging
in de richting van het CDA.
„De WD heeft zijn stand
punt niet verkwanseld of een
knieval gedaan voor het
CDA", zei Nijpels. Hij vond
dat de rol van het CDA gedu
rende de afgelopen maanden
onderbelicht was gebleven.
„Ik betreur het dat het CDA,
ondanks de stellige verzeke
ring tevoren, de euthanasie-
3E uitslag van het Deense referendum mag om twee redenen be
schouwd worden als een overwinning voor de Europese Ge-
neenschap. Ten eerste voorkomt de positieve uitslag van de
volksraadpleging dat de Denen de Gemeenschap zullen verlaten
3n ten tweede is het nu mogelijk dat de EG vaart zet achter her
vormingsplannen, die het mogelijk maken dat er per eind 1992
eindelijk één grote Europese markt zonder grenzen komt. Een
nee' van de Denen tegen het toch al beperkte hervorminsgpak-
■et. dat als belangrijkste element een stemmen bij gekwalifi-
;eerde meerheid inhoudt in plaats van het remmende unanimi-
leiisbeginsel, zou de Europese Gemeemschap een meer dan ge-
'oelige klap hebben gegeven.
Door zich in meerderheid niet neer te leggen bij het aanvanke-
ijke, afwijzende oordeel van hun eigen parlement hebben de De
len ook zichzelf een grote dienst bewezen. Hun economie is in
middels zo zeer verweven met die van de totale Europese Ge-
neenschap, dat een abrupte breuk catastrofaal geweest zou zijn
'oor hun export.
Waarom heeft het Deense parlement dat feit niet willen erken-
len? Denemarken moet het doen met een centrum-rechts min
derheidskabinet, dat op gedoogsteun is aangewezen. De sociaal-
lemocraten, de grootste partij, hadden aan de macht kunnen zijn
naar ze hebben na de laatste verkiezingen niet voldoende mede
landers kunnen vinden voor hun nogal riskante economische
jannen. Wat de EG betreft bepalen ze zich nu tot dwarsliggen,
let was vooral aan hen te danken, dat de Folketing, het Deense
jadement, de vorige maand het pakket EG-hervormingen torpe-
f Van Anker Jörgensen (63), de Joop den Uyl van de Deense so
cialisten, had men een andere houding tegenover de EG mogen
verwachten. Hij was namelijk minister-president toen Denemar
ken in 1973 toetrad tot de Europese Gemeenschap. Bovendien
heeft hij zich in eerste instantie redelijk positief over de voorge
stelde hervormingen uitgelaten. Onder druk van de linkervleugel
yan zijn partij is Jörgensen echter later overstag gegaan en heeft
[Hj zich laten misbruiken voor een anti-EG-beleid, waarvoor hij in
ï"e geen verwantschap voelde. In Denemarken geldt hij nu voor
"wbrand. Dat is gewoonlijk het lot van politieke leiders, die op
"slissende momenten geen kleur dun/en bekennen.
kwestie toch in de partij-poli
tieke sfeer heeft getrokken.
Als het CDA de afgelopen 2
jaar voortdurend heeft meege
werkt aan procedures rond
initiatiefontwerpen, dan kan
men niet volhouden dat het
CDA geforceerd is om tot een
wetsontwerp te komen", aldus
Nijpels, die nog eens bena
drukte dat de euthanasie ook
na de verkiezingen een 'vrije
kwestie' in het parlement zou
moeten worden.
De WD blijft echter van
mening dat er een wetgeving
voor de euthanasie moet ko
men. Volgens Nijpels moet nu
een wetsontwerp van het ka
binet en het voorstel van Wes-
sel-Tuinstra naar de Raad van
State. Het CDA en de WD
moeten vervolgens het advies
van deze raad serieus nemen
en voor, tijdens en na de ver
kiezingen mag de euthanasie
niet weer opnieuw in de par
tijpolitiek getrokken worden.
De Rotterdamse IKV-kernen Delfshaven en Groep 48 heb
ben vrijdagochtend op het kruispunt Schravendijkwal-Mid-
dellandstraat een vlammend protest aangetekend tegen de
komst van kruisraketten naar Nederland. Het protest ge
schiedde onder het motto: 'Zorg ervoor dat we over 25, 50 of
100 jaar nog een Elfstedentochten kunnen rijden'. - fotoanp
Symboliek van de geldontwaarding: de Amerikaanse dol
lar in een afvalbak voor het gebouw van de Amsterdamse Ef
fectenbeurs. - fotoanp
Verwacht wordt dat er nog minstens zoveel arbeids
plaatsen zullen verdwijnen, als gevolg van de bezui
nigingen op de departementen.
Ruding wil het ambtena-
renbestaand jaarlijks met 1
inkrimpen, tegen een bezuini
ging van ƒ0,7 miljard. Omge
rekend komt dat neer op zo'n
13.000 arbeidsplaatsen.
Ook in de Volksgezondheid
moet worden bezuinigd op
personeel. In totaal zou het
hier om tenminste 12.000 ar
beidsplaatsen gaan. Op het
lijstje van Ruding staat de
Volksgezondheid genoteerd
voor 1,1 miljard. Aanzienlijk
meer dan staatssecretatis Van
der Reijden onlangs nog voor
mogelijk hield.
De rijksbegroting (departe
menten) slaat Ruding aan
voor ƒ3,4 miljard. De korting
op de huursubsidie zit hierin,
naast eveneens inkrimping
van het personeel bovenop de
jaarlijkse reductie van 1 die
voor alle overheidsinstellin
gen geldt. Voor het eerst wil
Ruding ook korten op politie
ROTTERDAM (ANP) - De be
windslieden van Verkeer en
Waterstaat hebben de afgelo
pen vier jaar nauwelijks wat
gedaan voor de particuliere
binnenvaart.
Dat zei voorzitter H. Evers-
dijk vrijdag in Rotterdam op
de jaarvergadering van de
Christelijke Bond van Onder
nemers in de Binnenvaart.
Eversdijk verweet de be
windslieden dat zij uitbreiding
en onderhoud van vaarwegen
de dupe hebben laten worden
van de duurder uitvallende
Oosterschelde-werken. „Door
het steeds maar weer uitstel
len van onderhoud, vernieu
wing en verbetering (de Oran
je-sluizen, de Brabantse- en
Limburgse kanalen en het Ka
naal door Zuid-Beveland met
de museumsluizen te Wemel-
dinge en de liftsluis in de Oes-
terdam) worden problemen
werkelijk te veel afgewenteld
op een kleine hardwerkende
groep", zei hij.
UTRECHT (ANP) - De Neder
landse Vereniging van Foto
journalisten heeft de Zilveren
Camera 1985 toegekend aan de
Zeeuwse fotograaf Piet van
der Klooster (51) voor zijn foto
'Heizelstadion-Liverpool-Ju-
ventus', waarop te zien is hoe
een groep supporters in de
chaos op de tribune wordt
doodgedrukt.
Volgens de jury heeft Van
der Klooster een indrukwek
kend beeld gegeven van het
Heizel-drama, „dat op het net
vlies blijft kleven".
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT - „Wij komen nooit tot vrede
in het geloof, als wij niet, gedragen door
een volgehouden bidden en luisteren
naar de Geest, afstand leren doen van
onze codes van theologisch zelfbehoud,
als wij niet als leken-christenen afstand
leren nemen van onze mentale schema's
en hun historische belasting."
Dit betoogde prof. dr. A. Weiier, voor
zitter van de kuratoren van de Katho
lieke Theologische Hogeschool Utrecht
(KTHU), gisteren ter opening van de
jaarlijkse academische zitting van de
KTHU.
Prof. Weiier wierp een vooruitblik op
de belangrijke bisschoppensynode die
volgend jaar in Rome zal worden gehou
den over de 'roeping en zending van le
ken in de kerk en de wereld'. Weiier uitte
kritiek op de Nederlandse bisschoppen
conferentie die allerlei organisaties om
advies heeft gevraagd over het voorbe
reidingsdocument dat Rome de plaatse
lijke kerken heeft gestuurd, maar niet de
KTHU. Hij vroeg zich af of de reden soms
het gemengde karakter van de KTHU
zou zijn, waar priesters én leken op alle
vlakken samenwerken.
Prof. Weiier noemde het een feit dat op
het terrein van theologie en pastoraat,
van kerkopbouw en katechese de des
kundigheid niet langer uitsluitend meer
ligt bij de tot priester gewijde manne
lijke christenen. Bovendien wordt sinds
Vaticanum II theologische en pastorale
vorming niet alleen meer gegeven aan
toekomstige priesters, maar ook aan le
ken - mannen en vrouwen - die pertinent
leek willen blijven. De verdiensten en
consequenties van deze nieuwe situatie
zijn in het Romeinse voorbereidingsdo
cument nergens terug te vinden. Zijn
kritiek komt erop neer dat toch weer
zonder de leken over de leken wordt ge
sproken. Het gegroeide zelfbewustzijn
van de leken in de kerk wordt genegeerd.
De leken kunnen het hierbij niet laten
zitten, aldus Weiier. Leken-theologen
zullen hun vleugels moeten uitslaan en
met de ontwikkeling van een 'theologie
van het lekendom' dèskundig tegenwicht
moeten bieden. Afstand leren doen van
codes van theologisch zelfbehoud en af
stand leren nemen van historisch belaste
mentale schema's zijn constructie-ele
menten van zo'n theologie.
en gevangeniswezen.
Ruding overweegt ook een
verlaging of een nieuwe be
vriezing van de kinderbijslag.
De opbrengst daarvan maakt
een belangrijk deel uit van de
bezuinigingen op de sociale ze
kerheid van 1,8 miljard. Ten
dele komt die bezuiniging ook
uit de bevriezing van de so
ciale uitkeringen.
Binnen het kabinet bestaat
grote onenigheid tussen de mi
nister van Financiën, zijn col
lega van Economische Zaken
(Van Aardenne) en van So
ciale Zaken (De Koning) over
de voorstellen van Ruding.
Volgende week vrijdag be
spreekt het kabinet de voor
stellen.
Daaraan voorafgaand be
spreekt de Tweede Kamer met
premier Lubbers de gevolgen
voor de Nederlandse schatkist
van de daling van de Ameri
kaanse dollar en het verlies
aan aardgasinkomsten daar
door.
A >i A
J/ V 15
We blijven maar rekenen in
dit land, met Ruding voorop
natuurlijk. Als de olie een paar
cent in prijs daalt, zet hij al
vast een baantje of 50 op de
tocht.
Hij weet ook al precies hoeveel
het ambtenarenbestand in
1999 moet inkrimpen en hoe
veel een referendaris tweede
klas dus per week af moet val
len.
Het ministerie van WVC heeft
mappen vol cijfers over griep
gevallen. Men neemt regelma
tig de nationale temperatuur
op en gaat dan koortsachtig
berekeningen maken.
De ambtenaren stellen na vele
sommetjes gemaakt te hebben
dat er geen sprake is van een
epidemie. Dan moet precies 1
procent van de bevolking ziek
zijn en dat halen we net niet.
Wat een muggezifterij. Laten
we elkaar tegen geen epide-
mietje noemen.
Het gekke is dat het ministerie
alleen de opgaven van de huis
artsen heeft genoteerd. De
mensen die in stilte hun leed
dragen komen niet voor in de
berekeningen.
Tienduizenden griepslachtof-
fers worden niet erkend door
deze regering. Ze worden be
schouwd als zwartliggers! En
dat terwijl die stakkers te ziek
zijn om voor hun eigen rechten
op te komen!
Het kabinet fraudeert bij het
leven om het aantal zieken ón
der het epidemie-niveau te
houden. Met het oog op de ver
kiezingen stellen ze de situatie
in Nederland veel gezonder
voor dan ze is.
Volgens de laatste berekenin
gen zitten we nog net onder het
vriespunt. De prins is al over
de eindstreep, nu de vorst nog.
MERIJN
Wim Koek thuis, langs de lijn, in de
politiek, te land, ter zee en in de lucht
en Engeland natuurlijk.
Een selectie van 50 colums in april in
boekvorm, geïllustreerd, 180
pagina's.
JA. ik bestel nu voor 10.-
Na de publicatie in april, dat het boek- klaar is,
betaal en haal ik het boek op bij een van de
onderstaande rayonkantoren.
BREDA. GINNEKENSTRAAT. OOSTERHOUT. ETTEN.
ROOSENDAAL. BERGEN OP ZOOM. TERNEUZEN.
HULST. GOES EN VLISSINGEN.
Naam
Adres
Postcode
Woonplaats
Telefoon
Aantal
Ik betaal en haal het boek
op bij rayonkantoor
Handtekening
Deze bon ingevuld vóór 15 maart in een gefran
keerde enveloppe insturen naar de afd. Promo
tion. Postbus 3229, 4800 MB Breda,
ALLEEN BIJ VOORINTEKENEN TOT 15 MAART
DAARNA GÉÉN 10.-. MAAR 12.50
