UITBLAZEN
Rellen laatste in serie tegenslagen voor Moebarak
Vertrouwen in
Gandhi neemt af
Gorbatsjov licht de
staatsideologie door
ONENl
even..L
B INNEN één week heeft
de minister van Financiën,
Ruding, in het openbaar van
zich doen spreken. Daarbij
ging het niet om maatregelen
in de financiële of fiscale
sfeer die hij op korte termijn
voorstelt te realiseren, maar
het waren zaken die vooral
voor een volgend kabinet van
belang kunnen zijn.
Economie
Actiegro*
dreigt nu
vergiftig
Arbeids
plicht
Sovjet-Unie naar het post-industriële tijdperk
Tweemaal
Ruding
LuatamiiHfll
Afgebrant
ZATERDAG 1 MAART 1986
PROF. DR.
NICO DOUBEN
ZATERDAG 1 M
Gasvonds
de Noord
S inai
HET woord 'arbeids
plicht' doet me aan
de Duitse bezetting
denken. Voor mijn gees
tesoog marcheert een co
lonne bruin verbrande ke
rels voorbij. Ze dragen een
schop op de schouder en
ze zingen. Ze hebben alle
maal dezelfde kleding aan. Het
bovenlijf wordt slechts bedekt
door een mouwloos onder-
hemd, maar het borstpand er
van is bedrukt met een zwarte
adelaar met gespreide vleugels,
die in zijn klauwen een om
kranst hakenkruis houdt.
De mannen bouwen, weet ik
zo klein als ik nog ben, beton
nen opstellingen voor een bat
terij luchtdoelgeschut die ze
Erica hebben gedoopt. Het be
nodigde land hebben ze een
boer afgenomen. Het moet nog
in het begin van de oorlog zijn
geweest en waarschijnlijk wa
ren het vrijwilligers, maar toch
moet ik altijd aan hen denken
wanneer ik het woord 'arbeids
plicht' lees.
Een jaar of tien geleden,
misschien iets langer, moest dat
ouderwetse arbeidsethos over
boord. Werken was voor de
dommen en de aan werk ver
slaafden. En voor de opruk
kende robots natuurlijk. Nog
iets eerder schilderden futurolo
gen (een beroepsgroep die in
middels uitgestorven lijkt) het
aards paradijs van de post-in-
dustriële samenleving. De spe
lende, studerende of gewoon
zalig niets doende mens in een
wereld waarin hij robots en
computers zijn dagelijkse kost
liet verdienen.
Het was de tijd van de drop
outs. Mensen met een hoge op
leiding en een goedbetaalde
baan bekeerden zich tot een
eenvoudig, landelijk bestaan in
een uitgewoond, maar zonnig
Frans dorp. Minder bedeelde
drop outs bleven hier, vulden
de zomerse terrassen en keken
vanachter hun glazen koel bier
medelijdend naar de nog niet
bevrijden die zich naar hun
werk repten. Wie had toen dur
ven voorspellen dat de grote
werkloosheid al voor de deur
stond en zich binnen de kortste
keren zou ontwikkelen tot het
maatschappelijk probleem
nummer 1 voor een niet te
overzien aantal jaren?
De drop outs van nu heb
ben niet zichzelf gedropt maar
ze zijn gedumpt. Of de wereld
vijftien jaar geleden op z'n kop
stond of nu; ik weet het niet
meer. Ik denk vijftien jaar gele
den want ik zie weer allerlei
ouderwetse, enge begrippen te
rugkomen in de discussie. Wer
ken op zaterdag bijvoorbeeld
en de arbeidsplicht voor vrou
wen van Kappeyne van de
Coppello en nu weer de ar
beidsplicht van Vredeling voor
jongeren die op hun 16de niet
meer verder willen leren.
„Wie niet horen wil moet
maar voelen" is Vredelings ach
terliggende gedachte. Als ze
van hun 16de tot hun 18de on
geschoold werk moeten doen
besluiten ze vanzelf weer een
vak te gaan leren. En zoniet,
dan hebben ze in elk geval
werk.
En de jeugdwerkloosheid
dan? Waar moeten ze gaan
WIM KOCK
werken? Dat is heel simpel in
de ogen van Vredeling. Het be
drijfsleven moet verplicht wor
den plaats voor hen te maken.
En als het bedrijfsleven dat niet
kan betalen? Dan springt de
overheid wel bij. De 'maakbare
samenleving' is niet alleen
duur; er lijkt ook nogal wat
dwang aan te pas te moeten ko
men. Té veei als je het mij
vraagt.
Dijk van 'n meid
„NOG nooit zo'n grote respons
gehad op een personeelsadver
tentie." Aan de telefoon is W.
Piet van Safe Computing in
Oosterhout. Hij is de man die
zaterdag in deze krantEen dijk
van een meid' vroeg, op 'Schoe-
vers-nivo', voor een baan als
'commercieel topsecretaresse'.
„Het aanbod", zegt de heer
Piet, „is niet alleen groot, maar
ook van hoge kwaliteit." Hij
begrijpt niet goed dat ik over
de term 'Dijk van een meid' ge
vallen ben. „In de randstad
kom je maar genoeg van zulke
advertenties tegen" zegt hij.
Hier ook, vermoed ik nu. Vlak
naast zijn advertentie stond er
nog een waarin een 'Kei van een
typiste/secretaresse' werd ge
vraagd en die was me aanvan
kelijk niet eens opgevallen.
Aardig contrasteert op dezelfde
pagina een advertentie van Ro
mantisch Restaurant Den Engel
te Baarle-Nassau, waarin de
hoffelijke directie vraagt om
'Dames en heren voor de bedie
ning' en 'dames' voor de afwas
en algemene dienst'. Een dijk
van een meid als topsecreta
resse of een dame voor de af
was, dat is toch een wereld van
verschil niet?
„Het was natuurlijk de be
doeling om op te vallen," aldus
de heer Piet. „Overigens heb ik
geen vriendje bij de Junior Ka
mer. Ik heb de tekst zelf ge
schreven."
10 jaar Uitblazen
HET wordt tijd dat ik alvast de
lezers bedank die een kaart of
een brieije stuurden om me te
feliciteren met het tweede lus
trum van deze rubriek. De
(voorlopige) hekkesluiter kwam
vanmorgen helemaal uit Willin-
geri im Hochsauerland. „Zijn
voor de eerste keer bij de Oos
terburen. Hier (onderstreept)
vallen ze mee moet ik erkennen
en je hoeft niet met de boot",
schrijft hij. „Misschien er toch
ook eens heen om nieuwe
(EEG) indrukken op te doen?"
Nog niet zo'n slechte tip mis
schien.
Bemoedigend waren de aan
sporingen om door te gaan,
waarbij een mevrouw uit Ter-
neuzen wel erg ver ging door
me meteen tot nóg eens tien
jaar Uitblazen te veroordelen.
Wat VUT en zo betreft zit dat
er wel in, maar verder ben ik
nog net zover als toen ik tien
jaar geleden begon: ik durf niet
te voorspellen hoelang de kraan
water zal geven. Maar nog
maals bedankt.
illllllillllillillllllllllllllltllllllllllflllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllë
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 23,4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur)
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
RjinlfrolfltiflC'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
STMM
ACHTERGROND
T5
Door Robert Reid (AP)
DE rellen die deze week
uitbarstten in Egypte
vormen de tot dusver
laatste ronde in een hele
serie van tegenslagen
voor president Hosni
Moebarak, een van de
meest westers gezinde
leiders in de Arabische
wereld.
De Israëlische premier
Shimon Peres, die ernstig
verontrust is over de toe
stand in het enige Arabische
land dat vrede met Israel
sloot, noemde Moebarak 'de
garantie voor het continue
ren van de vredesstrategie in
het Midden-Oosten'. En ook
de Amerikanen prijzen Moe
barak, omdat hij de pro-wes
terse koers van zijn ver
moorde voorganger Anwar
Sadat heeft voortgezet.
Maar in Egypte zelf den
ken veel mensen anders over
de president die er bekend
staat als een besluiteloos lei
der die de persoonlijke aan
trekkingskracht mist van de
legendarische Gamal Abdel
Nasser.
De positie die Moebarak
desondanks wist te verove
ren èinds de dood van Sadat
in 1981 is de laatste tijd aan
getast door een serie tegen
slagen en mislukkingen:»
Moebarak kreeg ruzie met de
Verenigde Staten over de
manier waarop de Ameri
kaanse luchtmacht de terro
risten gevangen nam die het
cruiseschip Achille Lauro
hadden gekaapt. De Ameri
kanen onderschepten een
Beelden uit Cairo eerder
deze week: militairen pro
beren de situatie onder
controle te houden. In
zetje: Hosni Moebarak.
- foto's archief de stem
Egyptisch vliegtuig dat de
kapers vervoerde en dwon
gen het naar Sicilië te vlie
gen.
In november deden Egypti
sche commando's een mis
lukte poging om een gekaapt
Egyptisch verkeersvliegtuig
op Malta te ontzetten. De
reddingsactie kostte 58 pas
sagiers het leven.
Een wegens moord op zeven
Israëlische toeristen veroor
deelde politieman, Suleiman
Khater, werd een held yan de
Egyptische oppositie' nadat
hij volgens de autoriteiten in
zijn cel zelfmoord had ge
pleegd.
Deze maand mislukten po
gingen van Egypte en Jorda
nië om formele contacten te
leggen tussen Washington en
de Palestijnse Bevrijdingsor
ganisatie PLO. Moebarak
was daar een jaar bij betrok
ken geweest.
De door de staat overheer
ste pers levert nooit kritiek
op de president, maar recent
schreef commentator Mo
hammed Hassanein Heikal
in het weekblad Akhbar el-
Yom dat de tegenslagen het
gevolg zijn van een falende
besluitvorming in de rege
ring Moebarak. „Wanneer
bepaalde verschijnselen zich
eenmaal, tweemaal, driemaal
herhalen met hetzelfde ge
volg, betekent dat dat we met
een toestand te maken heb
ben die we niet meer als toe
val kunnen afdoen", schreef
hij. „Wij twijfelen dan aan de
beleidsvorming in Egypte".
Moebarak heeft op het
ogenblik al zijn politieke
kracht en al zijn prestige no
dig om het land door een pe
riode van zeer grote econo
mische problemen te loodsen.
Het land bevindt zich in
grote betalingsmoeilijkheden
als gevolg van de dalende
olie-inkomsten.
Olie is de op een na be
langrijkste bron van buiten
landse deviezen voor Egypte,
maar de regering heeft zich
gedwongen gezien de pro-
duktie met 200.000 vaten per
dag te verminderen. Oliemi
nister Abdel-Hady Kandil
heeft gezegd dat de dalende
olieprijzen het land dit jaar
700 miljoen dollar zullen kos
ten. Bijna twee miljoen
Egyptenaren werken als
gastarbeiders in de olie-in
dustrie van de Golfstaten en
gevreesd wordt dat velen van
hen zullen worden ontslagen
in verband met de inzak
kende markt.
Veel westerse economen
geloven dat de regering-
Moebarak de economische
problemen niet zal kunnen
aanpakken, zonder drastisch
te snijden in de subsidies
waarmee de prijzen van eer
ste levensbehoeften kunst
matig laag worden gehouden.
Dergelijke bezuinigingen
zouden echter tot ernstige
onlusten kunnen leiden in
Egypte, waar het gemiddelde
inkomen per hoofd van de
bevolking minder dan 2.000
gulden per jaar bedraagt.
Die angst is nog versterkt
door de gebeurtenissen van
deze week. Toen tijdens de
rellen, een hele serie luxe ho
tels werd aangevallen door
oproerige menigtes, werden
niets voor niets leuzen ge
hoord als: „Zij eten vlees en
wij eten brood".
Door Eric Silver
(The Guardian)
RAJIV Gandhi moet, net
als de Amerikaanse ex-
president Jimmy Carter,
helaas aan den lijve on
dervinden dat het be
stuur over een zo groot
en onrustig land als In
dia iets heel anders is
dan het runnen van een
groot bedrijf, laat staan
het besturen van een
vliegtuig of een onder
zeeër.
De gewone bevolking en de
'pandits' (geleerde hindoes)
zijn steeds minder te spreken
over de stijl en prestaties van
de premier, die veertien
maanden geleden overtui
gend de verkiezingen won. Al
de oude vragen over de le
vensvatbaarheid van de In
diase democratie zijn weer
teruggekeerd op de agenda.
Premier Gandhi's grote
aantrekkingskracht - vooral
voor het Westen - was zijn
rotsvaste overtuiging dat elk
probleem een oplossing heeft.
Hij sprak de taal van de rede.
Hij verwijderde de waarzeg
gers en klusjesmannen en
verving hen door computers
en hoofdambtenaren. Het
leek onaardig om te vragen
waarom niemand vóór hem
iets dergelijks had gepro
beerd, als veranderen schijn
baar zo eenvoudig was.
De regering-Rajiv begon
goed. De economie en het be
lastingssysteem werden vrij
er, er kwamen onderhande
lingen op gang in de onrus
tige staten Assam en Punjab
en het probleem van de cor
ruptie werd aangepakt.
De nieuwe, jonge premier
deed de juiste dingen, maar
het begint er op te lijken dat
hij te veel haast heeft gehad.
De mensen - en niet in het
minst zijn eigen collega's van
de Congrespartij - weten niet
waar Rajiv hen naar toe
leidt, en waarom.
Zolang zijn beleid succes
vol leek te zijn, werd de twij
fel in de ijskast gezet. Critici
werden weggewuifd als ge
frustreerde relikwieën uit
het verleden. Nu Gandhi
steeds minder resultaten op
tafel kan leggen en zijn greep
op de situatie dreigt te ver
liezen, begint het gevit weer
op gang te komen.
De lijst van tegenslagen
wordt met de dag langer. Het
Punjab-akkoord ligt aan
flarden. De regering is er niet
in geslaagd Ghandigarh aan
Punjab over te dragen met
instemming van Haryana,
Punjabs 'tweelingstaat',
waarmee de hoofdstad ge
deeld wordt. De radicale
sikhs zijn weer terug in de
Gouden Tempel van Amrit-
sar, het moorden en intimi
deren is weer begonnen.
Steeds vaker raken groe
pen sikhs en hindoes slaags,
iets dat herinneringen op
roept aan de donkere dagen
in 1983 en 1984, toen de sepa
ratistische terreur van de ra
dicale sikh-leider Bhindran-
wale zich van Amritsar naar
Delhi uitbreidde.
Dit alles valt bovendien
samen met een hervatting
van de strijd tussen hindoes
en moslems in het noorden
van India. In Kasjmir zijn
vorige week 22 heilige plaat
sen (voornamelijk hindoe
tempels) geplunderd en in
brand gestoken. Het prompte
leger- en politieoptreden kon
het bloedvergieten beperken,
maar de crisis is nog lang
niet voorbij.
Tenslotte heeft premier
Gandhi miljoenen Indiërs
van zich vervreemd door de
prijzen van levensmiddelen,
brandstof en kunstmest te
verhogen, zonder deze prijs
stijgingen'aan het parlement
voor te leggen. De oppositie
Rajiv Gandhi.
- foto archief de stem
heeft haar kans gezien en ge
grepen en de bevolking tot
een nationale staking opge
roepen. Het Congres is in
verwarring, het vertrouwen
in Gandhi is ondermijnd
door de slordige manier
waarop de regering sommige
prijsstijgingen weer heeft
herroepen onder druk van
het publieke protest en de
staatstelevisie heeft mis
bruikt om net te doen alsof
vorige stakingsoproepen een
mislukking zijn geweest.
Na een korte wittebroods
tijd waarin ondernemingen
enthousiast inhaakten op het
vooruitzicht van een vrijere
economie, heeft de regering
de zakelijke wereld nu in
grote verwarring gebracht
door de grootste onderne
mingen zware belastingen op
te leggen.
Deze catalogus van teleur
stellingen heeft de aandacht
gevestigd op de onervaren
heid van Rajiv Gandhi als
staatsman, zijn onvermogen
om beslissingen goed door te
denken of door te voeren en
zijn afkeer van het lastige
terrein van de politiek.
Misschien is het premier
Gandhi's redding dat er geen
geloofwaardige rivaal is om
de regering of het Congres
over te nemen. Of het ook de
redding zal betekenen van de
Indiase democratie staat in
middels voor niemand meer
vast.
Door Martin Walker (The Guardian)
MOSKOU - Het is de hoogste tijd dat
de regeringen en superbreinen van
het Westen eens na gaan denken over
wat er zal gebeuren wanneer Gor
batsjov er in slaagt zijn economische
hervormingsplannen te verwezenlij
ken en de Sovjet-Unie naar het post
industriële tijdperk te voeren.
Het Westen is er aan gewend geraakt een
economisch vrij zwakke ideologische tegen
stander te hebben, met een slecht landbouw
beleid, eindeloze rijen voor de winkels en
overvolle gevangenissen. Het Amerikaanse
grapje dat de Sovjet-Unie 'Boven-Volta is,
maar dan met raketten', heeft lang een grim
mige kern van waarheid gehad.
Het is natuurlijk maar de vraag of een en
kele redevoering voor veranderingen kan
zorgen in een land dat zo uitgestrekt is als de
Sovjet-Unie en bovendien een inefficiënt
ambtenarenapparaat heeft, maar toch lijkt
het of Sovjet-leider Gorbatsjov de meest fun
damentele economische verandering heeft
gelanceerd sinds Stalin.
Wat hij heeft gezegd, is dat er aan iedere
boerderij een produktiedoel gesteld wordt
voor de komende vijf jaar. Deze produktie
moet tegen vastgestelde prijzen aan de staat
worden verkocht. Alles wat de boerderij bo
ven dat gestelde doel produceert, mag ver
kocht worden voor de prijs die de boerderij
ervoor kan krijgen. Het geld mogen de boe
ren zelf houden.
Dit is precies de stimulans waarop de Sov
jet-boeren hebben zitten wachten. Hetzelfde
geldt voor de fabrieken: ook zij kunnen hun
overschot aan produkten direct aan het pu
bliek of aan andere fabrieken verkopen voor
de prijs die ze ervoor kunnen krijgen. „En er
mag geen enkel woord van kritiek komen op
diegenen die eerlijk werken om wat extra's
te verdienen", benadrukte Gorbatsjov tijdens
het 27ste partijcongres. „Kostenberekening is
het beste economische controlemechanis
me. alles moet afhankelijk gemaakt wor
den van het eindresultaat." Bedrijven die
verlies lijden zullen geen financiële hulp van
de staat krijgen. De winstmakende fabrieken
mogen hun verdiende geld houden.
Om deze veranderingen aan te kondigen,
laat staan uit te voeren, heeft Gorbatsjov de
ideologische koe bij de horens moeten vatten:
hij heeft een herziening van de fundamentele
ideologie van het Marxisme moeten aankon
digden. Gorbatsjov is de eerste Sovjet-leider
na Stalin die dit heeft aangedurfd.
„Het leven zelf dwingt ons theoretische
ideeën en concepten opnieuw te bekijken, zo
als de relatie tussen produktie en socialis
tisch eigendom en de economische vormge
ving daarvan", aldus Gorbatsjov. „Het is de
hoogste tijd dat we onze vooroordelen over
winnen over de relatie tussen produkten en
geld. We kunnen er niet aan voorbij gaan dat
onze filosofie en economie enigzins buiten de
werkelijkheid staan. We blijven echter trouw
aan de Marxistisch-Leninistische doctrine,
wanneer we deze creatief onwikkelen op ba
sis van onze ervaring".
Meer nog dan de nieuwe vrijheid voor boe
ren en managers is het deze herwaardering
van de ideologie, die het Sovjet-publiek zo
verrast heeft. Wanneer Qorbatsjovs stout
moedige nieuwe plannen succes hebben, dan
zal hij een nieuwe Sovjet-klasse zien op
groeien van mensen op boerderijen en in fa
brieken die rijk worden door hun eigen in
spanningen.
Krap een jaar geleden kwam Gorbatsjov
aan de macht. Sinds die tijd is hij soms 'een
Russische Kennedy' genoemd, een moedige,
jonge hervormer met vooruitziende blik.
Tsjechische verslaggevers in Moskou hebben
hem deze week voorzichtig vergeleken met
Dubcek in de Praagse lente van 1968 en diens
roep om 'socialisme met een menselijk ge
zicht'.
Maar zijn bereidheid de basisprincipes van
de staatsideologie aan een onderzoek te on
derwerpen en de felheid waarmee hij de bu
reaucratie en het traditionele partijapparaat
aanvalt, nodigen uit tot het maken van nog
een vergelijking met een bekende persoon
lijkheid. Uit Gorbatsjovs onuitputtelijke be
reidheid de aanstichter van de Russische re
volutie te citeren en zijn hartstochtelijke in
teresse voor ideologische kwesties valt op te
maken dat de Sovjet-Unie, voor het eerst
sinds de jaren twintig, geleid wordt door een
toegewijde Leninist, een man die gelooft in
het systeem en weet dat hij er iets van kan
maken.
Wanneer hij daar in slaagt - en het is de
hoogste tijd dat het Westen eens na gaat den
ken over de consequenties van een efficiënte
Sovjeteconomie - dan zal deze Gorbatsjov
met Lenin zelf vergeleken moeten worden.
Op de 'bijstandsmoeders' ben
ik in de voorgaande column
ingegaan, waarbij dit ver
schijnsel in een breder finan-
cieel-economisch, maar ook
maatschappelijk kader werd
geplaatst. Vandaag wil ik
nader blijven stilstaan bij de
opmerkingen die Ruding
heeft gemaakt over de gevol
gen van de forse daling van
de olieprijzen.
In een klein land als Neder
land heeft de beweging van
de wereldeconomie vaak
grote invloed op de uitkom
sten van de eigen economi
sche gang van zaken. Zo is
het ook met de daling van de
olieprijzen. Op het eerste ge
zicht is dit een meevaller
voor ons. Immers, aan de
benzinepomp kun je steeds
meer liters voor hetzelfde be
drag in de tank laten lopen,
en dat is natuurlijk mooi
meegenomen. Daarnaast zijn
er allerlei produkten die met
behulp van olie vervaardigd
of verplaatst worden, wat
ook weer tot kostendaling en
daarmee tot prijsdaling kan
leiden. Het uiteenvallen van
de OPEC, de olieproduce
rende en exporterende lan
den, heeft dus op termijn ge
leid tot een aanyal op de in
ternationale inflatie. De
sterke teruggang in de prijs
stijgingen van de laatste tijd
heeft zeker ook met de ont
wikkeling van de olieprijzen
te maken.
Een tanende inflatie heeft
echter ook betekenis voor het
economische beleid van de
regering. Bij een dergelijke
prijsontwikkeling op de bin
nenlandse markten wordt
het namelijk gemakkelijker
de koopkracht van de bur
gers te handhaven of met een
zeker percentage te laten
stijgen. Wanneer de regering
rekent op een bepaalde ge
middelde prijsstijging, lees
inflatie, en die wordt niet ge
haald, dan leveren dezelfde
geldinkomens een hogere
koopkracht op dan die waar
mee de regering in haar
plannen heeft gerekend. En
het ging er nu de laatste tijd
om de koopkracht van de
consumenten enigszins te la
ten stijgen, want jaren ach
tereen was door het bezuini
gingsbeleid de bestedingsca
paciteit van de particuliere
portemonnee danig aange
tast. Maar nu blijkt minister
Ruding wéér niet content te
zijn.
Sommigen denken misschien
dat hij een aartsbezuiniger is
en de mensen geen leuke din
gen gunt. Zo eenvoudig lig
gen de zaken hier echter niet;
het karakter van de heer Ru
ding kan best buiten be
schouwing worden gelaten.
Er is in Nederland namelijk
ook een energiebron aanwe
zig die een duidelijke invloed
ondergaat van de dalingen
van de olieprijzen. Voor een
aantal gebruiksdoeleinden
kan olie immers worden ver
vangen door aardgas, en daar
ligt de pijn. De prijs van
aardgas - ook als dat wordt
uitgevoerd naar andere lan
den - is gekoppeld aan die
van aardolie. Door de enorme
olieprijsdalingen die we nu
meemaken, kan het niet uit
blijven of de aardgasop
brengsten gaan ook mee om
laag. Misschien dat er wel
wat meer kubieke meters gas
verbruikt worden als de prijs
wordt verlaagd, maar per
saldo komt er toch een lagere
opbrengst uit de winning en
verkoop van het gas. En daar
ligt de pijn voor de minister
van Financiën.
Doordat de overheid voor een
deel mede-eigenaar is van de
Nederlandse aardgasexploi
tant, ontvangt de schatkist in
de eerste plaats een deel van
de winst die het aardgas op
levert. Bij een dalende op
brengst van het gewonnen
gas loopt echter de winst te
rug, of stijgt minder dan was
voorzien. De toekomstige be
grotingsinkomsten zijn
daarom ook lager en dat kan
weer betekenen dat het te
kort op de overheidsbegro
ting minder daalt dan was
afgesproken. Daarnaast
heeft de overheid ook nog op
een andere manier belang bij
de winst van de aardgason
derneming. Dit bedrijf is na
melijk ook vennootschapsbe
lasting verschuldigd en
naarmate de winst lager uit
valt, zal ook de schatkist
minder vennootschapsbelas
ting via dit aardgasbedrijf
ontvangen. Dit is de tweede
tegenvaller voor onze schat
kistbewaarder.
Misschien levert de vennoot
schapsbelasting bij andere
bedrijven wel wat meer op,
als daar de winsten meer
stijgen ten gevolge van de la
gere aardgaskosten, maar in
zijn totaliteit kan worden
vastgesteld dat de schatkist
ongeveer 10 miljard gulden
zal derven. Hierdoor komen
de financiële plannen van de
minister van Financiën in
een duidelijk moeilijker si
tuatie terecht. In de jongste
miljoenennota heeft hij al
aangekondigd dat in 1987 ho
gere belastingen noodzake
lijk zijn om de tanende aard
gasbaten te compenseren. Nu
deze forse daling van de
staatsgas-inkomsten er nog
bij komt, is het alleen een
kwestie van wat èxtra belas
ting miljarden binnenhalen!
Het is dus geen zuurpruim
die de burgers geen leuke
dingen gunt, maar een minis
ter van Financiën die zijn be
loften wenst na te komen. En
een van die centrale beloften
was dat het financieringste
kort van de overheid dras
tisch verlaagd zou worden.
Daaraan werkt de heer Ru
ding, juist nu er weer tegen
vallers voor de schatkist
worden gesignaleerd.
HILVERSUM (ANP)
programmacommissar
van den Heuvel heeft
tijdens de NOS-beg
vergadering gewaai
voor het financieel en
failliet van de Ned<
omroep als het huidig
ten aanzien van het
wordt voortgezet.
De laatste jaren zijn
welijks nog Nederlam
maprodukties van en:
vang of kwaliteit g
DEN HAAG (ANP) - D
groep 'De Anoniemei
vrijdag in telefoontj
Ahold, Digros en gei
produkten van het mei
monte die uit Zuid-Aft
men voor zaterdag 1 m
14.00 uur uit de wink
die ketens worden verv
Gebeurt dat niet dai
de anonieme groep op
dag 3 maart produktei
supermarkten te ver;
Dit hebben woordv
van de drie ketens vrij
vestigd.
Ahold en Edah zegge
ruime tijd geen produl
Zuid-Afrika meer te
pen. Ahold neemt daai
dreigement ook niet ser
Woordvoerder Jan v
Broek van Digros daar<
zegt alie vruchtencoi
van het merk Delmont
verkoop te nemen,
het feit dat Digros al la
geen produkten uit
Afrika meer verkoopt.
ASSEN (ANP) - De
landse Aardolie Maats
(NAM) heeft in het
landse deel van de N<
ongeveer 50 kilomet
noordwesten van Den
gas aangeboord.
De put heeft een pro
capaciteit van ongevs
miljoen kubieke met
dag, aldus de NAM. He
van het hoogcalorisch
De omvang van de vor
nader worden onderzoc
Amsterdam-Balü
De KLM en de Indon
maatschappij Garud
per 1 november een niel
recte luchtverbinding
Amsterdam en Bali ond
den. Voorlopig wordt dg
eenmaal per week uitgq
De Nederlandse deelna.
de vredesmacht in dl
Wordt met twee jarel
lengd. De Nederlands!
name omvat in totaal lf
tairen. De verlenging
25 april 1988.
DE uitslag van het Deer]
schouwd worden als I
Tieenschap. Ten eerstl
volksraadpleging dat da
3n ten tweede is het ni
'ormingsplannen, die t
eindelijk één grote Eun
hee' van de Denen tegL
<et, dat als belangrijk!
leerde meerheid inhou
eitsbeginsel, zou de Eii
voelige klap hebben gei
Door zich in meerder!
ijke, afwijzende oordeel
ien ook zichzelf een grf
niddels zo zeer verwei
heenschap, dat een abl
'oor hun export.
Waarom heeft het De
ien? Denemarken moe.
lerheidskabinet, dat op|
lemocraten, de grootste
naar ze hebben na de li
itanders kunnen vindefl
Hannen. Wat de EG be
tet was vooral aan hen,
'arlement, de vorige ma
leerde.
Van Anker Jörgensenl
cialisten, had men een
lerwachten. Hij was na.
fen in 1973 toetrad totl
leeft hij zich in eerste i!
■telde hervormingen uitcl
Van zijn partij is Jörgens
Ti zich laten misbruikers
T'te geen verwantschap]
'9ebrand. Dat is gewo"
^slissende momenten i
