W 0?
Ijsvermaak viert hoogtij
UIT
ging
Rabobank Hontenisse doet schenking van 186 mille
U BEZOEK RTT
Karei Hermans van piloot tot overste
Levens time centre
PvdA-voorman haalt uit
naar PSP-afdeling Axel
HET WEER
JANSEN b.v.
oom van
rchitect
MAANDAG
24 FEBRUARI
1986
pagina zeeland 1
AAN KATHOLIEKE INSTELLINGEN
MISSIEPATER EVEN TERUG IN IJZENDIJKE
Vorst regeert
Weer
in Europa
Comités
kernenergie
stappen
boos naar
Nationale
Ombudsman
vaarwel zeggen."
lementsleden zich wel
ontwikkeling van het
eis wilden verdiepen,
den ze overdonderd
vracht tekeningen en
gen waar ze niet wijs
n worden. Inmiddels
ouw aan de hand van
ig bestek door. Na 17
het resultaat verbijste-
lokalen, 8 binnenplei-
n entree, waar boven
meter hoog een koepel
aasstolp. Maar het ge-
s nog niet af, toen Poe-
ankzinnig, beweren
en) kwam te overlijden
n hond was, die wijs
den uit de bedoelingen
ouw meester,
at er stond al ingewik-
oeg, degenen die de er-
r Aad Jongbloed
Poelaert kregen toebe-
lden de rest van het
am in hemelsnaam
Ik ken een advocate,
eer dan tien jaar met re-
moet pleitenan het ruim
oude gebouw Ze zorgt
e zaak zeker anderhalf
er in. het paleis te zijn,
e nog steeds de weg niet
verdwalen fataal kan
heb zelf na een rechts-
'gewoond te hebben ze-
uur rondgedoold tot ik
een man te volgen, die
aan had: die zou wel
iten gaan.
norme entree heet dan
t voor niets 'la salie des
dus', de zaal van de ver
tappen. Wie er binnen-
eeft kans nooit meer de
te vinden van de droom
architect Poelaert, die
t nooit goed geweten
elk gebouw hij bouwde,
n doen er beter aan zich
apen aan de buitenkant
paleis, want het zou mij
rbazen indien op een
oment blijkt dat in een
zalen een groep bezoe-
vonden wordt, die het al
eleden opgegeven heeft
it de buitenwereld te be-
nd (een van de
ternationale medi-
bladen, het andere is
England Journal of
deden ze verslag
bevindingen.
en ingewikkelde test
rden ze 46 vrouwen
verhoogd risico had-
zwangerschapsver-
g. De ene helft kreeg
'e 28ste week dage-
n tiende part van een
ntje, de rest kreeg een
te slikken. Niemand,
ters niet en de vrou-
et, wist wie wat slik-
-esultaten: In de fop-
ep kregen vier vrou-
ist van hoge bloed-
■vrouwen raakten in
irstadium van zwan-
ïpsstuipen (pre-
>sie), 1 vrouw kreeg ze
n de aspirine-groep
slechts 2 vrouwen
n hoge bloeddruk, de
bleef ergere ellende
rd. Bloedonderzoek
aan dat bij hen het
van het bloeddruk-
ende TXA met 90
t was gedaald.
ka! Wordt voortaan
le zwangere vrouwen
de 28ste week aspirine
schreven? „Nee", zegt
H.C.S. Wallenberg,
idelijk gaat het om
le kleine groep vrou-
Ongevéer 10 procent
vrouiven die voor het
iwanger zijn, krijgen
el last van hoge bloed -
maar van hen pakt dat
og eens ongeveer 10
it ernstig uit, dus bij
i of twee op de hon-
Zou je iedereen aspi-
even dan behandel je
vergrote deel van de
ten voor niets".
r er is toch een test om
tien wie het meeste ri-
opt?
t is nu het probleem-
st is kostbaar en tame-
ewerkelijk; twee man
veel zijn er twee uur
bezig. We zouden met
ne pas preventief kun-
terken als er een goed
en eenvoudige test zou
tm de risico-patiënten
sporen. Die is er dus
niet. Ons verzoek is
van theoretisch be-
we weten nu wat meer
ie mechaniek van de
gerschapsvergiftiging
GINNEKENSTR. 4 - BREDA - TEL. 076-222662
VAN ZEELAND
T15
Van onze correspondent
jLOOSTERZANDE - Enkele
i(rken en andere instellingen
I, de gemeente Hontenisse
tonnen rekenen op een flinke
linanciële steun. Uit de reser-
epot van de Rabobank Hon-
tenisse en omstreken is daar-
ï00r een bedrag uitgetrokken
ian 186.000 gulden.
Een uit zes leden van de
tank gevormde commissie
lieeft enige tijd geleden het be-
stuur daartoe een voorstel ge
daan, Dat werd aanvaard en
afgelopen vrijdag tijdens de
ledenvergadering met alge
mene stemmen aangenomen.
De grootste hap gaat naar
het bejaardentehuis St.-Anto-
nius te Groenendijk dat 65.000
gulden krijgt voor de aanschaf
van een radio-distributiesys
teem.
De parochie van de H. Ge-
rulphes te Stoppeldijk krijgt
19.500 gulden voor een nieuwe
verwarmingsinstallatie en de
aankoop van een stuk grond
voor uitbreiding van de be
graafplaats. 19.000 gulden gaat
naar Lamswaarde voor de pa
rochie van de H. Cornelius,
voor een motor om de klok te
luiden en verder voor ver
schillende reparatie-werk
zaamheden aan het kerkge
bouw.
Voor een renovatie van de
sacristie ontvangt de parochie
van de H. Martinus te Groe
nendijk 18.000 gulden. De pa
rochie van de H. Catharina te
Hengstdijk krijgt 19.000 gul
den voor een nieuwe verwar
mingsketel, terwijl voor de
uitvoering van schilderwerk
zaamheden aan banken en de
preekstoel van de Hervormde
Gemeente te Hontenisse 17.500
gulden is besteed.
Verder gaat
15.000 gulden naar de red
dingsbrigade Kloosterzande
voor aankoop van een nieuwe
boot en tenslotte krijgen de
EHBO-afdelingen van Kloos
terzande en Lamswaarde elk
5.000 gulden en de EHBO-af-
deling te Vogelwaarde 3.000
gulden.
Radio Atlantis
vrijwillig'
uit de ether
HULST/STEKENE - Radio Atlantis, die het Belgische Stekene als
thuisbasis heeft en het grensgebied bedient, is dit weekend op vrijwil
lige basis uit de lucht gegaan.
'an Schaik: Wat heeft de PSP in Axel gedaan?'
AXEL - „Vanuit een luie stoel de maatschappij verbe
teren, dat kenmerkt de PSP die voor het eerst mee wil
doen aan de verkiezingen in Axel". Zo. kenschetste
lijsttrekker Ko van Schaik van de PvdA in Axel de
plaatselijke PSP-afdeling.
Hij deed dat tijdens de offi
ciële start van de verkiezings
campagne van de Axelse
PvdA in de Halle. „Wat heeft
ie PSP nu gedaan? De kiezers
cullen het verschil echt wel
nen tussen een actieve en een
passieve partij. We verwach
ten dan ook dat de PSP weinig
stemmen zal halen".
Zaterdagmorgen waren de
cittende raadsleden, die weer
loven aan de lijst staan, een
lantal bestuursleden en leden
van de afdeling naar de Halle
;ekomen om de verkiezings
campagne van start te doen
laan. Van Schaik noemde in
cijn toespraak tal van zaken
iiein Axel gerealiseerd zijn.
„Veel van deze zaken zijn op
niatief van de PvdA tot stand
ekomen", aldus de lijsttrek-
;er. Als voorbeelden noemde
ij de afbouw van de honden-
«lasting, verlaging van de
einigingsrechten, de volks-
redietbank, de volwassenen-
ducatie en tal van andere za
len.
„We hebben er in Axel kei-
ard voor gevochten zodat de
voor huurders weer gun-
'ig uitpakt. Het onderzoek
an het CNV heeft dit gun-
lige tarief ook aangetoond.
zullen ons blijven inzetten
oor gunstige belastingen voor
uurders, maar ook voor lager
arieven. Daarvan profiteert
rimers iedereen evenveel, dus
de mensen met een uitke-
ing".
Na de uiteenzetting over het
avoerde beleid werd buiten
e PvdA-vlag gehezen.
De Partij van de Arbeid in
ias van Gent startte zaterdag
veneens de verkiezingscam
pagne voor de komende ge
meenteraadsverkiezingen.
Deze afdeling deed dat met
een actiedag ten behoeve van
het samen met de Duitse en
Franse zusterpartijen opge
zette derde wereldproject in
Mozambique, de pottenbak
kerscoöperatie Coca Massiva
te Xai-Xai.
Samen met de socialisten uit
het Duitse Werne en het
Franse Bailleul gingen de
Sasse PvdA'ers zaterdag de
boer op om deur aan deur en
veloppen te verkopen met mo
gelijk daarin een winnend lot.
Daarbij deelde de PvdA te
vens een actiefolder uit,
waarin in het kort de bedoe
ling van het project en de so
ciaal-democratische gedachte
waren beschreven. De actie
bracht ruim 1000 gulden op.
Op haar beurt zal de Sasse
PvdA ook in het Duitse Werne
aan een soortgelijke actie
deelnemen.
Zaterdagavond vierden de
socialisten in de Roselaer het
40-jarig jubileum van de lan
delijke PvdA en nam men te
vens de gelegenheid te baat
om een zevental afdelingsle
den te huldigen, die sinds de
oprichting van de PvdA op 9
februari 1946 partijlid zijn. Dit
waren de heren Scheffer, Ma-
chielsen, Van Hulle en de
echtparen De Groff en Van de
Spiegel. Allen ontvingen za
terdag een gelukstelegram
van Joop den Uyl en kregen
als blijk van waardering voor
hun trouw lidmaatschap een
oorkonde uitgereikt, bloemen
plus diverse cadeaus.
Na de huldiging was er een
koud buffet plus informeel sa
menzijn.
Dit is gebeurd na een
bezoek van de RTT (de
Belgische PTT), die het
station anders binnen en
kele dagen het zwijgen
zou hebben opgelegd. Het
uit eigen beweging dicht
draaien van de knoppen
is volgens zegsman Paul
Warnier van de Vereni
ging Zonder Winst (VZW)
Radio Atlantis de enige
manier om nog voor lega
lisatie in aanmerking te
komen.
Die mogelijkheid zit er na
melijk nog steeds in. „We zijn
wel niet door de eerste legali
satieronde gekomen maar we
hebben ook geen bericht ge
kregen dat ons verzoek niet
gehonoreerd zal worden. We
hebben nog geen strafpunten.
En dat is bij tal van andere
zenders die wel al eens in
overtreding zijn geweest wel
gebeurd. Wat dat betreft zijn
we hoopvol gestemd", aldus
Warnier. Bij die eerste ronde
zijn 23 stations gelegaliseerd.
Bij het bezoek van de RTT
bleek dat radio Atlantis aan
alle eisen van de RTT voldeed,
maar omdat nog geen vergun-
nig is verleend moet het sta
tion voorlopig, in afwachting
van die definitieve uitspraak,
stoppen met uitzenden. „Ons
vermogen man niet boven de
100 Watt liggen. In de praktijk
blijkt dat wij de 85 nog niets
eens halen. Das dat zit goed.
We mogen ook niet storen.
Ook aan die eis voldoen wij.
Om de legalisatieprocedure
niet in de wielen te rijden heb
ben we daarom besloten voor
lopig te stoppen. Doorgaan be
tekent automatisch inbeslag
name van alle apparatuur".
Warnier weet echter wel dat
er contacten nodig zijn om
voor een vergunnning in aan
merking te komen. „Daar zijn
we nu hard mee bezig. Ambte
lijke molens werken nu een
maal langzaam. Als je met je
verzoek onderaan de stapel
ligt kan het lang duren. We
moeten iemand vinden die ons
uit die stapel trekt", aldus
Warnier.
Radio Atlantis, voorheen
radio Cupido, is vanaf novem
ber 1985 in de ether.
Van piloot tot overste. Pater Karei Hermans even terug in IJzendijke
- FOTO WIM KOOYMAN
Door Willy van Leeuwen
IJZENDIJKE - Het kan raar lopen in
het leven van een mens. De Francis
caanse pater Karei Hermans, IJzendij-
kenaar van geboorte en het afgelopen
weekeinde even terug in zijn geboorte
dorp, kan er van meepraten.
Dertig jaar lang heeft hij in West-
Irian als missionaris gewerkt. Een rijk
leven boordevol avontuur en geloof. De
IJzendijkse bevolking mocht gisteren
zijn verhaal beluisteren. Van piloot tot
overste van een klooster. Over enkele
weken gaat hij weer terug naar zijn
missiepost, ondanks zijn 65-jarige leef
tijd.
Karei Hermans werd in 1921 in IJ
zendijke geboren en was de vijfde van
tien kinderen. Vader Hermans was
door omstandigeheden als huisarts in
dit West-Zeeuws-Vlaamse dorp be
land. „Hij heeft rond de duizend kinde
ren gehaald", aldus de pater. „Waar
van bij hemzelf één procent". Karei
Hermans bleef tot zijn twaalfde jaar in
IJzendijke en kreeg les van de bekende
'meester' Cornelis.
Zijn drang naar het semenarie bleef
voortdurend aanwezig en met toestem
ming van zijn ouders vertrok hij naar
Huijbergen. Daar werd hij in klas 6C
geplaatst, ter voorbereiding op het gro
tere werk. Van zijn vader moest hij het
staatsexamen voor het gymnasium be
halen. Karei kreeg les van de Francis
caanse paters, die een belangrijke rol
in zijn verdere leven hebben gespeeld.
Op 29 augustus 1939 was de mobilisa
tie daar en Hermans vertrok vanuit
Breda, waar zijn ouders inmiddels
woonden, naar Hoog Crutz bij Slena-
ken. Daar kreeg hij een éénjarige op
leiding, gevolgd door een studie filoso
fie als frater in Venray.
In 1942 werd er echter bij hem tbc
ontdekt. Drie volle jaren lang moest hij
hiervoor een kuur volgen. „Niet altijd
de leukste tijd, maar ik kreeg door die
ziekte wel altijd goed te eten", weet hij
zich nog te herinneren, terwijl hij in de
IJzendijkse pastorie zijn levensloop be
schrijft.
Na de oorlog ging de oud-IJzendijke-
naar theologie studeren. In 1948 werd
hij in Weert tot priester gewijd. Verder
volgde hij nog een pastorale cursus en
werd in 1949 mede-oprichter van de
eerste katholieke middelbare school
van Noord-Nederland in Bolsward.
Zijn drang naar de missie echter bleef
en in 1952 vertrok hij naar Weert naar
het centraal kantoor van waaruit de
Franciscanen werden uitgezonden
naar de misieposten.
Plotseling was het dan zover. In 1957
kon de Franciscaan naar West-Irian
het voormalige Nieuw-Guinea. Hier
voor moest hij echter wel een gedegen
opleiding bij de nationale luchtvaart-
school volgen. „We moesten daar, sa
men met nog twee andere paters, een
soort verbindingsdienst gaan verzor
gen. De wegen waren slecht en de enige
mogelijkheid was lopen of vliegen", al
dus Peter Hermans. West-Irian in is
veertien keer zo groot als Nederland en
de drie paters moesten de verbinding
voor de gehele reigo verzorgen (van
noord naar zuid 600 kilometer van oost
naar west 1000 kilometer), hetgeen door
het hoge bergmassief vaak moeilijk
was.
Hermans werd piloot en zorgde er
samen met twee anderen voor, dat de
al twintig daar werkzame Francisca
nen hun geïsoleerdheid kwijt raakten.
„Per man hadden we een duizend
vlieguren, met karige voorzieningen,
om over het vliegveld maar niet te
spreken", glimlacht hij. Ruim vijftien
jaar heeft Hermans deze vliegdienst
geleid. Tot hij werd afgekeurd voor pi
loot. Na een opleiding in het Ameri
kaanse Chicago ging hij in 1958 verder
als mecanicien. „Deze vliegdienst was
van groot belang voor de kerk in West-
Irian.
De bevolking daar, ruim i miljoen
mensen, had in het begin van de eeuw
nog geleefd als in het stenen tijdperk.
Waren er in 1937 nog maar zes Francis
canen werkzaam in 'de topjaren' waren
dat er maar liefst vijftig. „Nu zijn we
aan het afbouwen. Tenminste als Ne
derlandse Franciscanen. Het is en was
de bedoeling dat de inlanders het zelf
zouden overnemen en dat is gelukt",
weet de gemakkelijk pratende pater.
„We moesten onzelf overbodig maken
en daarin zijn we vrijwel geslaagd. Nu
werken er nog maar 35 Nederlandse
Franciscanen.
Na 1973 was Karei Hermans geen
mecaniën meer bij de vliegdienst. Hij
vertrok naar de zuidkust tot 1984 waar
hij in Kaokaonuo basispastoor werd.
Maar door het zware terrein werd het
voor hem, mede gezien zijn leeftijd, te
moelijk. Sinds enkele jaren is Karei
Hermans nu overste van een centraal
klooster in de hoofdstad Yayapura
(voorheen Hollandia). In maart of april
gaat hij weer terug voor nog eens drie
of vier jaar naar zijn 'land' West-Irian
(Irianyaya).
Gisteren namen nog veel vrienden
en bekenden uit zijn jeugd de gelegen
heid waar om de 65-jarige pater de
hand te schudden.
Van onze correspondent
^KNEUZEN - Duizenden
chaatsliefhebbers en -sters
lebben in het afgelopen week-
'nde deelgenomen aan tal
|an.toertochten en wedstrij
den die in het Zeeuws-
'laamse werden gehouden.
Afgelopen nacht heeft het
itreng tot zeer streng gevroren
"et temperaturen van min 10
°t min 17 graden. Daarmee is
w oud gezegde 'Hoe meer de
tegen lengen, hoe strenger de
'orst' weer tot waarheid geko-
rien.
IJsclub De Rietbos te West-
orPe hield afgelopen zater-
™g op de Molenkreek haar
lubkampioenschappen. Bij de
ternes bestond daarvoor nog
zekere drempelvrees, ge-
Wge de deelname van twee
ternes. Ester Baecke werd
wste en Christien van de
'eecke tweede.
B'j de heren ging de titel
laar Peter Rompa, voor Rudy
Vervaet en Freddy Seijnesael.
De titel bij de veteranen
kwam in handen van Willy
Vervaert, met als tweede Frits
Vervaeck en als derde ein
digde Freddy Adam. Het kam
pioenschap bij de junioren
werd gewonnen door Patrick
Danckaert voor Edwin de Jae
ger en Martin de Jaeger.
Op het uitstekend ijs van de
Stierskreek te Aardenburg
werden zaterdag wedstrijden
gehouden in schoonrijden, zo
wel voor individuelen als pa
ren. Er waren ongeveer vijftig
deelnemers. De uitslag is: In
dividueel, dames; 1. S. de Feij-
ter, Breskens, 2. M. Maenhout,
Waterlandkerkje, 3. C. de
Smit, IJzendijke. Heren; 1. J.
Minderhoud, Nieuwvliet, 2. T.
de Boevere, Biervliet, 3. J. de
Putter, IJzendijke. Paren; 1. J.
de Putter en C. de Smit, IJzen
dijke, 2. J. Basting te Breskens
en mevrouw Herweyer te
Nieuwvliet, 3. L. Minderhoud
en S. de Feijter te Breskens.
De mts/meao te Terneuzen
hield zaterdag op de Otheense
kreek een schaatsmarathon
over 25 minuten plus nog twee
ronden van 800 meter. Na een
spannende strijd werd Johan
de Reu uit Biervliet eerste. Hij
klopte in de eindsprint Henk
Dees uit Terneuzen. 3. Ad. Ha-
rink te Biervliét, 4 Martin
buyck en 5. Johan Langerak,
beiden te Terneuzen.
De door de ijsvereniging De
Brug te Hulst gisteren gehou
den 'Vogeltocht '86' trok onge
veer 500 deelnemers. Het tra
ject Kuitaart-Hengstdijk, vice
versa zes kilometer, kon men
zo vaak als men wilde afleg
gen, met een maximum van
tien keer. Het gros van de
deelnemers kwam daaraan
uiteraard niet.
Verder trokken de toertoch
ten Sluis-Brugge-Sluis weer
honderden schaatsers. Ook op
de banen van de ijsverenigen
Oostburg, Hoek, en Terneuzen
werd druk geschaatst en hier
en daar waren ook de ijszei-
lers actief.
Veel belangstelling was er voor de toertocht op De Vogel. Hier het stempelpunt nabij Hengstdijk.
- FOTO WIM KOOYMAN
Matige tot vrij krachtige oosten
tot noordoosten wind. Vrij
mooi maar koud weer met och
tendnevel.
In de nacht mini
mum temperaturen van min 7
graden tot min 14 graden. Ma
ximum temperaturen van min 1
graad tot min 5 graden.
De vooruitzichten van dins
dag tot en met donderdag:
aanhoudend droog maar koud
weer met hier en daar och
tendnevel.
Amsterdam....
Eindhoven
Vlissingen
Aberdeen
Athene
Barcelona
Berlijn
Boedapest
Bordeaux
Brussel
Dublin
Frankfort
Genève
Helsinki
Innsbruck
Klagenfurt
Kopenhagen
Lissabon
Locarno
Londen
Luxemburg
Madrid
Malaga
Mallorca.
Malta
Moskou
München
Nice
Oslo
Parijs
Praag
Rome
Split
Stockholm
Warschau
Wenen
Zurich
Casa Blanca.
Istanbul
Las Palmas...
Beiroet.
Tel-Aviv
Tunis
onbewolkt...
-3 gr
licht bew
-1 gr
onbewolkt...
-t gr
half bew
3 gr
niet ontv
zwaar bew.
.23 gr
onbewolkt...
-6 gr
sneeuw
9'
half bew.
15 gr
half bew
-1 gr
zwaar bew
2 qr
licht bew.
,.-2qr
regen
6 gr
sneeuw
-11 gr
sneeuw
Ogr
zwaar bew.
- tgr
zwaar bew...
-3 gr
zwaar bew...
.16 gr
zwaar bew
9 gr
zwaar bew.
Ogr
zwaar bew...
-2 gr
zwaar bew...
.15 gr
onbewolkt...
.25 gr
onbewolkt...
.18 gr
sneeuw
..-7 gr
sneeuw
-6 gr
zwaar bew...
16gr
onbewolkt...
2 gr
Ogr
half bew
-7 gr
zwaar bew...
..12 gr
sneeuw
-8gr
licht bew
,.-7qr
sneeuw
-3 gr
sneeuw
-3 gr
half bew
15 gr
licht bew
.22 gr
(ADVERTENTIE)
gsdlpl. orthopedisch
schoentechnicus
GESPECIALISEERD IN
'Mogelijkheid tot
inspraak ontnomen
Van een onzer verslaggeefsters
HEINKENSZAND - De geza
menlijke comités tegen Kern
energie van de gemeente Bor-
seie en Vrouwen voor Vrede
Heinkenszand zijn naar de na
tionale Ombudsman gestapt.
De comite's zijn niet in staat
gesteld aan de inspraakproce
dure rond de vestiging van een
tweede kerncentrale in Bor-
sele deel te nemen, zeggen ze.
Volgens woordvoerster me
vrouw E. van Zunderen is dit
de schuld van de overheid.
Louter door nalatigheid heb
ben de comités pas een week
na de sluitingsdatum van de
inspraaktermijn een pakket
aan voorlichtingsmateriaal
ontvangen.
Hierdoor was het, volgens
mevrouw van Zunderen, voor
de mensen van de comités niet
meer mogelijk aan de in
spraakprocedure mee te doen,
terwijl deze gemeente toch een
van de mogelijke vestigings
plaatsen is.
De comite's vrezen dat, nu
zij niet aan de inspraakproce
dure hebben mee kunnen
doen, misschien de indruk is
gewekt dat bij de Borselse be
volking geen bezwaren be
staan tegen de opslag van ra
dioactief afval. En dat is vol
gens mevrouw Van Zunderen
zeker niet het geval.