Josine van Dalsum
in Kinderen van
een mindere God'
r
Kleurrijk kindertheater in Clinge
Filmhuis Zuidland
draait bekroonde film
Forum-bouwsels carnavalesk spektakel
'Stop Making Sense'
in soos Breskens
Drie dichteressen
in Porgy and Bess
EFul
THEATER
Nog te zien
Verwacht
BONTE MENGELING VAN ARCHITECTONISCHE VONDSTEN
donderdag 13 februar11986
Virtuoos
pianoduet
in De Singel
Dynastie van
Oer in Goes
Orkater met 'De Kleine Zeemeermin
Matthaus
Passion
in Gent
donderdag 13 februari)
NEDERLAND 1 I BEI
NEDERLAND 2
ïuslce en Wiske„De bc
Ppie Happie in Waar
JOSINE VAN DALSUM,
vrij lang van de vaderlandse
toneelplanken verdwenen,
heeft met "Kinderen van een
mindere God', opnieuw fu
rore gemaakt. Het toneel
stuk ging op 13 november
1985 in Amstelveen in pre
mière en is sindsdien zeer
succesvol in diverse plaatsen
opgevoerd. Op zaterdag 15
februari is het stuk te zien in
het Terneuzense Zuidland-
theater.
Samen met Jules Hamel
speelt Josine van Dalsum de
hoofdrol in het stuk waarin
de relatie tussen het dove
meisje Sara en haar (horen
de) spraakleraar centraal
staat. Het stuk staat onder
regie van John van de Rest.
Het is niet de eerste keer
dat 'Kinderen van een min
dere God' in Nederland
wordt opgevoerd. Een paar
jaar geleden had de Haagse
Comedie het stuk op het re
pertoire, zij het dat het in
een kleiner circuit werd op
gevoerd.
Josine van Dalsum stond
vijftien jaar geleden voor
het eerst op het toneel. Hoe
wel verbaal niet onbegaafd
moet zij in het onderhavige
toneelstuk zich bedienen
van gebarentaal. Zij zal in
het theater de suggestie
moeten wekken dat ze doof
is. „Het publiek moet dat
gaan geloven, net als toen ik
debiele Let op televisie
speelde". Het toneelstuk
heeft haar in eder geval ge
leerd dat ook horenden de
gebarentaal zouden moeten
beheersen. „Je herkent een
dove pas als hij zijn eigen
stem gebruikt of zich van
gebarentaal bedient. Dat is
een van de redenen waarom
doven veelal niets zeggen.
Ze willen niet opvallen". De
opvoerenden hopen in ieder
geval met hun creatie bij te
dragen aan bewustwording
van de problemen rond do
ven en slechthorenden.
„Daartoe heeft de eerste op
voering van Kinderen bijge
dragen. Wij doen dat nu ho
pelijk ook".
Terneuzen, 15 februari,
Zuidlandtheater 20.00 uur:
Toegangsprijs: abonnement
ƒ15,50, los ƒ19,50, CJP/Pas
65 13,50.
Jules Hamel en Josine
van Dalsum in 'Kinderen
van een mindere God'.
- FOTO JANSWINKELS
DE ZUSSEN Katia en Ma-
riëtte Labèque openen van
avond in De Singel te Ant
werpen de serie Piano Pia
no. In de Blauwe Zaal spelen
zij werken van Berio, Stra
vinsky, Bizet en Gershwin.
Aanvang 20.00 uur.
De Labèques studeerden
aan het Parijse conservato
rium en hun repertoire reikt
van de klassiekers tot
Gershwin, Scott, Joplin en
Ligeti. Met een plaatopname
van werk van Gershwin
kenden zij meteen een inter
nationale erkenning
HET JONGERENCEN
TRUM 't Beest te Goes
blinkt niet alleen uit door de
organisatie van bijzondere
popconcerten, in de pro
grammering zit ook een
fikse portie theater en film.
Zo treedt zaterdag de thea
tergroep Dynastie van Oer
op. In een aaneenschakeling
van scènes worden steeds
wisselende aspecten van
steeds dezelfde personages
getoond: de lastdrager, de
'femme fatale' enz. De pro
ductie heet: 'Is het mij be
kend dat ik zie'. 21.00 uur; f
7,50.
Vrijdag kunnen de lief
hebbers in 't Beest terecht
voor de Madonna-film 'Des
perately Seeking Susan'.
21.00 uur; f6,00.
DE WERKGROEP Poëzie
Terneuzen houdt vrijdag 14
februari een poëzie-avond
in Porgy and Bess aan de
Noordstraat met de dichte
ressen Neeltje Maria Min,
Elly de Waard en Jana Be-
ranovè.
De drie dichteressen heb
ben een feministische ach
tergrond en treden soms op
als leden van de Stichting
Amazone. Neeltje Maria Min
is hiervan de meest gelezen
dichteres van Nederland.
Van haar eerste gedichten
bundel 'Voor wie ik liefheb
wil ik heten' werden rond
100.000 exemplaren ver
kocht. Die bundel verscheen
eind jaren 60, onlangs publi
ceerde ze haar tweede bun
del 'Een vrouw bezoeken'.
Elly de Waard publi
ceerde vier bundels. In haar
werk overheersen de beel
den die aan lijf, huis en om
ringende natuur ontleend
zijn of aan het samenzijn
met de geliefde en de hunke
ring daarnaar. Jana Bera-
nova is een regelmatige
gaste in Porgy and Bess. Zij
publiceerde 'Geen bundel zo
hoog', maar is voornamelijk
bekend als vertaalster van
het werk van Tsjechische
schrijvers Milan Kundera
en de onlangs gestorven No
belprijswinnaar Janoslav
Seifert.
Terneuzen, 14 februari,
Porgy and Bess, Poëzie-
avond, 20.30 uur.
'PERVOLA', de film van
Orlow Seunke die tijdens
het filmfestival van Rotter
dam de eerste prijs van de
buitenlandse critici kreeg,
voor de beste Nederlandse
film, wordt vanavond ver
toond in het Tereuzense
filmhuis Zuidland. Het is
een film met vele lagen. In
de hoofdrollen zijn Gerard
Thoolen, Bram van der
Vlugt en Melle van Essen te
zien.
De film gaat over twee
broers die hun vader in het
hoge noorden gaan begra
ven. Eerst is er een foto te
zien die tot leven komt. Het
verhaalt speelt zich vervol
gens af in een theater maar
de decors verdwijnen al snel
en maken plaats voor een
realistisch decor. Aan het
einde van de film zijn de fi
guren weer in een theater
beland en tot slot is weer een
foto-album te zien. De hele
film door horen de toeschou
wers een commentaarstem
zodat nog eens extra wordt
benadrukt dat wat op het
doek te zien is, slechts toneel
is.
De film begint om 20.00
uur, toegang ƒ6,- CJP/Pas
65 5,-.
Neeltje Maria Min.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
DE COMISSIE UIT in Hulst houdt elk jaar een kindervoor
stelling in een van de kerndorpen. Deze keer is Clinge aan de
beurt. Zaterdag 15 februari speelt Theater Pepijn het kleur
rijke spel De Wonderlijke Jas van de Contrabas in gemeen
schapshuis Malpertuus, aanvang 15.00 uur.
Het spel verhaalt de gebeurtenissen op de zolder van het
huis van het jongetje Pepijn. Deze vindt daar een contrabas
en een oude jas. Dat grote gekke instrument vindt de knaap
oninteressant, maar die lekkere warme jas wil hij wel heb
ben. Het strijkinstrument is het daar echter niet mee eens en
er moet nog heel wat gebeuren voor Pepijn de felbegeerde
jas kan aantrekken. Speciaal voor de jeugd van 4 tot 13 jaar.
Toegang 2,50,-.
SINDS DE oprichting van
Hauser Orkater in 1972
houdt deze groep zich bezig
met het fenomeen muziek-
en totaal-theater. De stich
ting Orkater, die vrijdag 14
februari optreedt in het Ter
neuzense Zuidlandtheater
laat in 'De Kleine Zeemeer
min' - naar het gelijknamige
sprookje van Hans Christian
Andersen - zien wat hij on
der muziek'theater verstaat.
Gebruikmakend van alle
technische mogelijkheden
die een theater bezit en an
dere uitdrukkingsmogelijk
heden dan puur toneel (film)
zetten Edward H. Wahr,
Loes Luca en Gerard Atema
in vijf kartier het bekende
sprookje op het toneel.
Terneuzen, Zuidlandtheater,
14 februari 20.00 uur. Toe
gangsprijs abonnement
ƒ7,50; los ƒ10,-; CJP/Pas 65
6,00.
MORGEN VRIJDAG 14 fe
bruari dirigeert de Hul-
sterse dirigent J. Ivens in de
O.L. Vrouwekerk van de St.-
Pietersabdij in Gent de Mat
thaus Passion van J.S. Bach.
Aanvang 19.30 uur.
Als vocale solisten verle
nen medewerking: Seger
van der Steene (evangelist),
Jacques Bona (Christus),
Hanneke Kaasschieter (so
praan), Ria Bollen (alt), Ad
van Baasbank (tenor) en
Charles van Taasel (bas).
Het West-Vlaams Orkest en
het Gents Oratoriumkoor
staan borg voor een kwali
tatief goede uitvoering. Een
jaarlijks terugkerend muzi
kaal festijn dat dit keer on
der leiding staat van een
Zeeuws-Vlaming.
Eindredactie:
Henk Postma
MIDDELBURG - Terwijl
zich elders het carnavalsvi
rus van het straatbeeld
meester maakte, woedde in
Middelburg de kunstmani
festatie Forum. De architec
tonische vondsten van de
wagenbouwers zijn inmid
dels weer achter de facades
van het alledaags bestaan
verdwenen, de bouwsels
waarmee Forum de verbeel
ding prikkelde staan voorlo
pig nog recht overeind. Men
kan ze tot 10 maart bekijken
in de wandelgangen van het
Abdij complex.
Dat het carnaval en Fo
rum dit jaar samenvielen
was slechts een feit van lou
ter toeval, maar dat nam
niet weg dat beide gebeurte
nissen enkele opmerkelijke
overeenkomsten met elkaar
vertoonden. Forum-voorzit
ter A. Peeck stipte er al één
aan in de toespraak waar
mee hij zijn manifestatie za
terdag opende. „Carnaval
vier je niet door aan de kant
te gaan staan om de optocht
langs te zien gaan, maar je
doet er aan mee. Zo is het
ook met Forum".
De bezoekers van Forum
behoefden hun fantasie niet
alleen te laten prikkelen
door de tentoonstelling, die
in het Abdijcomplex is opge
bouwd, ze behoeften zich
niet alleen te laten inspire
ren door de lezingen en
audio-visuele presentaties,
maar ze konden ook vier da
gen lang met de kunstenaars
aan de slag. Workshops en
discussiemogelijkheden
openden daarvoor de deur.
Ook het thema van Forum
had evengoed betrekken
kunnen hebben op carnaval.
'Architectuur als imaginaire
werkelijkheid', zoals het
motto luidde, zou evenmin
hebben misstaan als slogan,
waaronder de leutig opge
tuigde wagens het alle
daagse straatbeeld de afge
lopen dagen weer van volkse
Anne en Patrick Poirier verwerkelijken in de Mid
delburgse Koorkerk hun droom. Onder het motto 'de
ziel van de slapende reiziger' construeerden ze er een
monumentale installatie.
symboliek hebben voorzien.
Maar is het carnaval
slechts een kortstondige uit
barsting van ongeremde
uitingsvormen, de ideeën en
ontwerpen die tijdens Fo
rum werden gepresenteerd
moeten langer mee, ze zijn
bedoeld als permanenter
uitdrukkingsvormen, waar
mee de mens zijn omgeving
kan bezielen.
- FOTO WILLEM MIERAS
De Engelse kunstenaar
Nigal Coates bijvoorbeeld
kijkt daartoe al veertien
jaar vooruit. Hij maakt ont
werpen en schetsen voor ka
thedralen, waarin de mens
heid het 'magische jaar 2000'
kan vieren. In Middelburg
presenteerde hij zo'n plan
voor Londens County Hall.
Het gebouw moet worden
aangekleed als een kermis-
Pjotr Muller:
'Waarom een beeld een
huis moet zijn'.
achtige verzamelplaats
waarin iedereen, gelovig of
niet, Heli's Angel of post-ro-
manticus, zijn eigen symbo
len en gebruiksvoorwerpen
vindt. In een hoek van het
Abdijcomplex presenteert
hij een wat Hollandser ver
sie in disco-stijl.
Het Frans kunstenaar
spaar Anne en Patrick Poi
rier manifesteert zich in de
voorhal van de Koorkerk
met een munumentale in
stallatie: 'de ziel van de sla
pende reiziger'. De Poiriers
proberen, gewapend met
'kennis en intuïtie' hun on
derbewustzijn te laten spre
ken.
Hun aandacht richt
zich daarbij vooral op ar
cheologische vondsten en
mythologische symbolen.
Hun Middelburgse installa
tie is de verbeelding van een
droom die zich openbaarde
tijdens een verblijf in Rome.
Tijdens de opbouw van de
installatie, zo vertelden ze,
zagen ze tot hun verrassing
enkele tekens uit die droom
terug in de gedenkplaten
waarmee de Koorkerk is be-
metseld.
De Vlaamse architect Luc
Deleu voert een ludieke
strijd tegen de privileges
van de architect die uit
hoofde van zijn functie de
macht heeft om zijn woon-
normen aan andere mensen
op te leggen. In Belgie mag,
zoals in zovele andere lan
den, pas worden gebouwd
wanneer daar een ontwerp
van een architect aan ten
grondslag ligt. Deleu verzet
zich daartegen door ontwer
pen van zelfbouwers van
zijn architectenhandteke
ning te voorzien. Dat bracht
hem in conflict met het
rechtscollege van de Belgi
sche Orde van Architecten.
In de afgelopen tien jaar
lanceerde Deleu een hon
derdtal ideeën 'ter verbete
ring van de kwaliteit van de
individuele wereldwoonom-
standigheden'. Daaronder
een voorstel om de wereld
bevolking onder te brengen
op een miljoen passagiers
schepen. In België advi
seerde hij een 'bouwstop' en
hij verduidelijkte dat idee
met het leggen van 'De laat
ste steen van België'.
Ook in Middelburg kwam
Deleu al snel in botsing met
de authoriteiten. De bouw
van twee enorme stijgers,
van waaraf het publiek een
andere kijk zou kunnen
krijgen op het Muntplein,
moest worden gestaakt na
ingrijpen van de politie. Of
ficiéél werden veiligheidsre
denen aangevoerd, maar een
bijkomstigheid was dat het.
publiek vanaf de stijgers
meteen ook een kijkje kon
nemen in de burelen van de
rijkspolitie. In het Abdij-
complex is nu een maquette
van het idee te zien. Deleu
bleek aangenaam verrast
door het politie-optreden:
„Mij werk heeft kennelijk
nog niets aan scherpte ver
loren".
Veel belangstelling was er
in Middelburg voor de
workshop van Cornelius
Rogge en Pjotr Muller. De
eerste liet de deelnemers
zoeken naar 'ieders speci
fieke maateenheid', de ander
probeerde duidelijk te ma
ken dat een beeld een huis
dient te zijn waarin een ziel
moet kunnen wonen. Hij be
nadrukte daarbij de rol van
de ornamentiek. Volgens
hem kan het dagelijks leven
worden verrijkt door vor
men te ontlokken aan het
'oncontroleerbare innerlijk'
van de mens.
Het Oostenrijks architec
tenduo Coop Himmelblau
presenteerde modellen voor
een 'open huis'. Alfred Eike
lenboom tenslotte propa
geert in het Abdijcomplex
een 'nieuw formalisme'. Als
reactie op het alsmaar ver
der uitdijende bebouwing,
die het authentieke land
schap verwoest, maakt hij
modellen die de bebouwing
verdichten tot mastodonte
steden 'zonder te vervallen
in gedegenereerde ornamen
tiek'.
Architect/publicist Bart
Lootsma verzorgde tijdens
Forum een dia-presentatie,
waarmee hij ageerde tegen
de 'leegheid' van de heden
daagse 'post-moderne' ar
chitectuur. Men probeert die
leegheid volgens hem te ver
bergen achter een mengel
moes van 'stijl-citaten' uit
het verleden. In plaats van
dit romantisch teruggrijpen
kan de architectuur kan de
architect volgens hem beter
putten uit de veelheid van
ideeën binnen de beeldende
kunst. Er zou dan weer een
architectuur onstaand die de
'beslommeringen van alle
dag' verrijkt. Architect of
niet, wie zijn raad ter harte
wil nemen kan dus nog tot 10
maart in het Abdijcomplex
terecht. Dagelijks open van
10-17 uur.
Galerie 66 Oostburg, Oude-
stad 66. Hunebed, Mail-art-
project van Ko de Jonge uit
Middelburg. Tot 24 februari.
Open: woensdag t/m zondag
14-17 uur.
Kindergalerie Bellemans
Axel, Ooststraat 11. Schilde
rijen en tekeningen van Ra-
mond de Nenni. Open tij
dens de winkeluren.
Streekmuseum IJzendijke.
Leven en werk van wijlen
Charel Varin uit IJzendijke.
Tot eind maart. Open van
maandag t/m vrijdag 10-12
uur en 13.30-17 uur. Zater
dag en zondag 14 - 17 uur.
Galerie Esprit Clinge. Land
schapsimpressie van de Rot
terdamse schilder Hendrik
van Veenendaal. Schilderij
en, kleurpotloodtekeningen
en houtskoolschetsen. Tot 27
februari. Open: dagelijks
behalve op dinsdag 13.30-18
uur.
Galerie De Blokken 7, Ter
neuzen. Olieverfschilderijen
en aquarellen van de Ter
neuzense I. Fassaert. Tot 23
februari. Open van dinsdag
t/m vrijdag van 14-18.00 uur,
vrijdagavond ook van 19-21
uur, zaterdag 14-17 uur.
Scholengemeenschap De
Vaart, Terneuzen. Schilde
rijen en wandkleden van de
Terneuzense Ryan Meeusen.
Tot 28 maart. Open tijdens
werkdagen van 16.30-18 uur.
Galerie Trouvaille. Axelse-
straat 104 Terneuzen.
Pasteltekeningen van de
Italiaan Roberto Quartaro-
ne. Tot 29 februari. Open tij
dens de winkeluren.
Vleeshal Middelburg. Beel
den van Tom Puckley. Tot 17
februari. Open: dinsdag t/m
zaterdag 13-17 uur, zondag
14-17 uur.
Balans 17, BKR-centrum
Middelburg. Werk van 16
Middelburgse kunstenaars.
Tot 9 maart. Open: woens-
dat t/m vrijdag 12-17 uur,
zaterdag 11-16 uur.
Centrum Nieuwe Muziek,
Kloveniersdoelen Middel
burg. Beeld van David van
de Kop, schilderijen van Ben
Sleeuwenhoek. In het kader
van Aziatische concerten.
Tot half maart. Open: don
derdag-, vrijdag- en zater
dagmiddag.
Stadhuis Terneuzen. Loco-1
burgemeester A. Doorduyn I
opent komende dinsdag om
19.30 uur de reizende ten
toonstelling 'Nepal, waar it
goden onder de mensen le
ven'. Te zien tot 13 maart.
Open tijdens kantooruren.
Bellamy 19, Gemeentemu-1
seum Vlissingen. Zaterdag-1
middag om drie uur vindt de I
opening plaats van een I
nieuwe tentoonstelling in de I
reeks Omtrent Schilder-1
kunst. Het gaat om werk I
van Jan Martens. Te zien tot I
13 maart. Open: dinsdag t/M
vrijdag 10-12.30 en 13.30-1'
uur, zaterdag 13-17 uur.
Zeeuws Kunstenaars Ccn- I
trum, Kloveniersdoelen I
Middelburg opent zaterdag
middag om vier uur een ex
positie met collages, foto's en
aquarellen van peren,
maakt door de Groningse I
Riet Danz. Te zien tot 1'
maart. Open: dinsdag t/m
zondag 14-17 uur, donderdag
ook van 19-21 uur.
De Stenge Heinkenszand I
Gedeputeerde J. Boersn» I
opent vrijdag een tentoon-1
stelling van een selectie uit I
de provinciale aankopen I
beeldende kunst van de af-1
gelopen twee jaren. Aan-1
vang 20.30 uur. Het jazz-or-1
kest The Boys zorgt voor
muziek. Er wordt werk P
toond van Piet Dieleman, i
Cor van Dixhoorn, Hans de I
Ruijter, Willy de Houcke
David van de Kop, Marino
van Dijke, Bob Pingen, W1
van Anraad, Ronald Mullié-
Frits van Til, Paul Bartels,
Kaza Holslag, Jan Zembscn
en Henny Schrijver. Te zie"
tot 9 maart. Open: maandag
t/m vrijdag 13.30-17 uur.
woensdag- en vrijdag ook
18-20 uur.
DE SOOS in Breskens heeft voor vrijdagavond 14 februari
de film 'Stop Making Sense' op het programma staan. Deze
film van en met de 'Talking Heads' is in Zeeland nagenoeg I
nog nergens vertoond. De voorstelling in het soosgebouw
aan de Van Dalestraat 1 in Breskens begint om 22.00 uur.
JfcA» L *5
V-
V.l n.r. Peter van Dam, Rikkert Z
Leerling en Harold de Bock in 'Ro
derland 1, 20.55 uur).
i Ronduit-
20.55 J tournee
Onder leiding van Jan van
den Bosch discussieert van
avond een gemengd gezel
schap jongeren met een even
gemengd gezelschap panel
leden over het thema 'beïn
vloeding'. Wie of wat heeft
de meeste invloed op jonge
ren? Zijn het de ouders, de
mensen in de directe omge
ving, of is het de radio, de te
levisie, de vlotte politicus.
De panelleden bestaan uit
Peter van Dam, disjockey
bij de KRO; zanger Rikkert
Zuidervcld; Mcindcrt Leer
ling, fractievoorzitter van de
RPF en mediadeskundige
dr. Harold de Bock. In de in
termezzo's tussen de ge
spreksronden speelt Anke
Anderson moderne muziek
op de harp.
Van dl
regissc
zendt d
thriller
'The ml
haal gr
agent v
mitisch)
wordt
stuurd
plomaa
weg te
Vork a;
andere
moet ei
het voo
quidccr
voudigi
voud.
22.55
Irrigatie
in Israël
Voor het verbouwen van ge
wassen is water nodig en de
toevoer daarvan is in som
mige landen een groot pro
bleem. De meeste irrigatie
methoden verbruiken veel
water en werken daardoor
in gebieden, waar men over
weinig water beschikt, ver
kwistend. Nu heeft de Israë
lische ingenieur Simca Bass
het systeem van de druppel
irrigatie bedacht, waarmee
het mogelijk is een afge
paste hoeveelheid op de
juiste plek te laten vloeien.
Het systeem van ir. Bass
heeft reeds veel toepassing
gevonden en niet alleen in
Israël.
Tussen kunst
en kitsch
Ditmaal heeft de AVRO
open huis gehouden in het
Westfries Museum te Hoorn,
waar rond de duizend men
sen hun oudste en vaak dier
baarste bezittingen zijn ko
men aandragen. De kunst
en antiekexperts kregen
naast de grote aantallen
schilderijen en antieke klok
ken veel oud glaswerk voor
hun neus, dat dikwijls bijna
een eeuw oud was. Buiten
verwachting kwamen er
weinig Wcstfriese voorwer
pen op deze kijkdag te voor
schijn.
Twee n
noemde
tijcongr
ministei
deelstaa
falen, t
daat en
hoop o
overwii
dag. H,
maandei
kiezings;
jaar ni
loos hel
gaan di
uit, dat
tieke tal
kingskr;
zal uiti
een port
politicus
23.20
Een gepcj
van de
zijn zustl
bliek en
nieuwe
voet te I
litieke
dit tv-spl
lein voo
menselijf
haar teg
diept,
weerzien
sen na
derzijd.se
hun
stellinged
poblemeij
zus' en
weer vir
H f"™' trn wis op en ik
stoh dllccij met deHelmiewendde de steren
tie iter buiten de kust
stik
plolutmt
i torn t
ten rcrutirik
1 storm on die tmd-
mvsirhtrok.
ui tol ih nooit rerOe-
I J u! hft mr mkn
ffffl Sleuren.. De orkaan sleurde
