en'
'begrip1
de kleine STEM
ONTDEK DE
Geef de vogels eten
JÉ
De Onnozele Nederlander en de natuur
Winter
Gj|
Cakevormfee viert carnaval
Hebje al's een
leverworst
gewonnen...
rr
ce en Wiske: De bonkige baarden
Even Piekeren
Miljoenendans
rond schilderij
Francisco Goya
A
[Ppie Happie in Waar ligt de grens?
.0PL0SSINC
Zo ziet een overtafel
er uit.
Spanje op de markt. Een sue-1
ces, opnieuw. Deze week wa
ren er al meer dan 150.000 ex
emplaren van verkocht. Jordj
Gubern, die directeur van de I
Spaanse uitgeverij Buguera,
wilde niet zeggen hoeveel I
Marguez op zijn bankrekening 1
zal krijgen. In El Pais, de Ma-1
drileense krant, wilde hij geen I
exacte bedragen noemen, l
maar sprak niet tegen, dat I
Marquez van zijn uitgeverij f
alleen al meer dan 500.000 gul-' L
den zal ontvangen. Marquez, I
die weigerde het eerste exem-1
plaar van zijn nieuwe boek in 1
ontvangst te nemen, gromde
vanuit Mexico: „Deze keer
wilde ik niet bedonderd wor-1
den."
Het touwtrekken rond de
uitgave van de nieuwe Mar-1
quez zal waar het om de prijs
van het boek gaat geen gevol
gen hebben voor de Neder
landse markt. De woordvoer-1
der van de Amsterdamse uit-, 1
geverij Meulenhoff, waar de
vertaalde versie eind oktober)
van de persen zal rollen, zei: I
„Wij hebben op de Frankiut-1
ter Buchmesse het contract al
getekend. Zonder problemen,)
Voor de rechten hebben wel
niet meer betaald dan voor de I
andere uitgaven van Mar-I
quez."
van degenen die hem omrin-l
gen. Wij worden geruisloos ot I
krachtdadig in de berm ge l
drongen. Op de hoofdweg ho-.l
ren we niet thuis. Wat zou het I
heilzaam zijn als al die lui dieI
stijf staan van begrip, bezit en I
zekerheid, eens enkele nach-l
ten in ontheemde toestand iiil
dezelfde berm werden gesme-|
ten"
Het merkwaardige feit doet
zich voor dat hier echter de
redder tevens ontheemd is.
Beiden zijn Poolse emigranten
die zwerven tussen Hamburg
en Parijs; tussen een anti-Se
mitische bourgeoisie en het
'bruisende' leven van een foto
model. Twee verschillende ka-,
rakters, andere levensver
wachtingen en onderscheiden
erfelijke belastingen. Tweü
manieren van omgaan met
wat het leven hen te bieden
heeft. De vertellende arts
schrijft het op en deze woor
den gaan ook weer een eigen
leven leiden. Hannelore zegt:
„Wat mij is overkomen wordt
door anderen, zoals hij, ver
zonnen". En zo schuiven in
deze novelle verschillende
werkelijkheden over elkaar
heen. H.C. ten Berge weet
hiermee binnen zo'n kort be
stek goed om te gaan en1
boeiend te verwoorden.
H.C. ten Berge: 'Zelfportret
met witte muts'. Uitg. Meulen-|
hoff, prijs f 19,50.
Als je in een huis met een
tuin woont, zie je in de win
ter veel meer vogels dan 's
zomers. Behalve spreeuwen
en mussen zijn er nu ook
roodborstjes, mezen en vin
ken. Als het vriest is het
leuk om ze te voeren, dan
kun je ze van dichtbij bekij
ken. Noteer eens wie wat eet
en hoe. Spreeuwen lusten
graag vet, maar van dat ge
wiebel op een vetbol moeten ze niets hebben, dat is meer iets
voor mezen.
Grote schrokkerds worden weggejaagd door nog grotere
schrokkerds: mezen door mussen, mussen door spreeuwen
en spreeuwen door kraaien. Voer de vogels niet als het niet
vriest. Dan zitten de wormen nog dicht onder het aardopper
vlak en zijn er nog genoeg insekten te vinden. Als het
sneeuwt of vriest, kruipen de wormen dieper weg en zijn de
spleetjes waar de mezen hun insekten zoeken, bedekt.
In de kou hebben vogels behoefte aan vet, maar giet geen
slaolie in de sloot want dan raken de zwanen en eenden lek.
Hun veren gaan daardoor aan elkaar plakken en ze zijn niet
meer waterdicht. Voer liever met zaden of pinda's. Je kunt
zelf vetbollen maken, door vet te smelten. Roer er vogelzaad
door en laat het stollen.
Vogelhuisjes met een dak deugen niet. De vogels kunnen
dan niet goed zien of er gevaar dreigt. Je kunt beter een
voertafel maken van een gewone plank van 40x40 cm op een
paal van 175 cm hoog. Door het opstaande randje wordt er
minder gemorst en het gaas houdt de katten eraf. Ruim elke
avond de etensresten op dan schimmelt het niet en lok je
geen ratten aan. Die kunnen uitstekend voor zichzelf zorgen.
Toch zijn er altijd vogels die liever van de grond eten. Strooi
daar dus ook, maar nooit meer dan ze in één dag op kunnen.
redactie Muriel Boll m brieven naar: Soinveld 55 - 4815 HV Breda
brieven naar Spinveld 55 - 4815 HV Breda
Illustratie uit 'Vleermuis, vlinder en tovenaar'.
Als je nog geen goed ver
kleed-idee hebt voor carna
val, heb je geluk want giste
ren is er een heel leuk boek
uitgekomen: 'Vleermuis,
vlinder, tovenaar' van Pieke
Stuvel. Daarin staan heel
mooie, aparte verleedkleren
die makkelijk te maken zijn.
Dus vliegensvlug naar de
winkel om bijv. voeringzij te
kopen (die stof is te koop in
de prachtigste kleuren) en
dan snel aan de slag. Kijk
dan hoe je de komende da-
'Wie schrijft het leukste
Theo en Thea-toneelstuk',
vroegen we vorige week. We
herhalen de wedstrijdo-
proep nog maar eens. Het to
neelstuk mag 5-7 minuten
duren; stuur het uiterlijk 17
februari op naar De Kleine
Stem. De prijzen zijn: lever
worsten, hazetanden en boe-
kenbonnen.
gen door het leven wilt gaan.
Als cakevormfee, lapzwans,
hartejager of duivel. Mij
lijkt de zak tabak wel wat,
of de kantprinses, dat klinkt
zo mooi.
Berhalve kleren staan er
ook een heleboel versiertips
in. Oude laarzen kun je ver-
zilvereri voor als je ridder
wilt zijn; borstpantser en
schild maak je van vlees
schalen van plastic zilverfo
lie. Een kroon maak je van
plastic lepeltjes en karton
nen fruitschalen worden
prachtige hoeden. Vlinder
vleugels en clownskragen
staan er ook in. Een echt
'kattig' gezicht krijg je van
een zwart geverfde clowns
neus waar je drie pijpera-
gers doorheen steekt. Het
leuke van deze verkleedkle-
ren en versieringen is dat
het allemaal weinig geld
kost. Met gekleurde plak-
stippen uit de boekhandel
kun je mouwen, panties en
nog veel meer onderplakken
in de mooiste kleuren; effekt
verzekerd.
Pleke Stuvel: Vleermuis, vlinder, to
venaar.
Uitg. Gottraer, }27,90.
In het Oosterhoutse bos kun
je jongens met walkie-tal
kies tegenkomen. „Hallo, dit
is 736, we hebben een hele
boel rotzooi hier. De cola
blikjes en stukken piastic
halen ze omhoog voor de
vuilniszak. Wat doen we met
het hout en papier?"
„191 Aan 736, okee hout en
papier verteert wel, laat dat
maar liggen."
Dat zijn de jongens van
O.N. die de sloten schoonma
ken. Ze hebben een eigen co
denummer en O.N. is de af
korting van de Onnozele Ne
derlander, maar dat is een
schuilnaam. Eigenlijk bete
kent O.N. Organisatie voor
de Natuur. De organisatie
bestaat uit: Maarten, Rogier,
Ralph, Tim, Emiel, Ruben,
Paul en Niels. De O.N. doet
belangrijk werk vond Rogier
en daarom belde hij De
Kleine Stem. Wat doen ze
dan allemaal?
Rogier „We hebben kerst
bomen gekapt in het bosje
van iemands opa en ver
kocht. De mensen konden
opgeven hoe groot de boom
moest zijn en dan kregen ze
hem thuis. Sommigen wilden
graag een boom met kluit.
Dat kon, maar dan moesten
ze hem zelf uitgraven, toen
hoefde het niet meer... Van
het verdiende geld zijn we
lid geworden van Green
peace en de Dierenbescher
ming."
Maarten: „We hebben een
pasje met de handtekening
van die opa erop. Dan kon de
boswachter zien dat we echt
in het bosje mochten wer
ken."
Emiel: „We hebben ook
voertafels getimmerd. Thuis,
maar ook op de doe-middag
op school. Die konden de
mensen ook kopen."
Tim: „We zijn lid gewor
den van Greenpeace omdat
hun werk belangrijk is. Een
paar weken geleden wilden
ze naar Antarctic om daar te
protesteren tegen het weg
halen van steenkool en olie
uit de bodem daar. Ze kon
den er helaas niet komen,
want het ijs was te dik."
Paul: „We hebben ook
heitje voor karweitje ge
daan. Ik heb een heleboel
bladeren geveegd, dat vond
ik eigenlijk niet zo leuk,
maar van dat geld konden
we vogel voer kopen."
Ze kunnen een heleboel
vertellen ovër mieren, slan
gen en hagedissen in Frank
rijk, een slakkenberg en nog
veel meer. Ook dat ze de die
renarts een keer voor niets
hebben laten komen. Toen
-V
De leden van de Organisatie voor de Natuur. Boven
ste rij, v.l.n.r.: Ralph, Maarten, Ruben, Paul, Rogieren
Emiel; knielend: Niels (links) en Tim
had Maarten een meerkoet
met een gebroken poot ont
dekt. Hij kon hem niet van
gen, maar ja, de dierenarts
was al gebeld... Met de hele
club maken ze boswandelin
gen en dan schrijven ze op
waar allemaal rommel ligt.
Dat halen ze later op in vuil
niszakken. De O.N. moet
hard werken maar daarna
gaan ze 's zomers lekker
zwemmen en 's winters krij
gen ze pannekoeken als be
loning.
Ruben: „Als er ijs op de
sloten ligt, gaan we de een
den voeren. En als ze moeite
heben met het ijs, maken we
wakken voor ze."
Ralph: „We gaan nu fol
ders maken en rondbrengen.
Daarin schrijven we hoe de
mensen beter voor de natuur
kunnen zorgen en zo..."
De meeste leden zitten bij
elkaar in de 4e klas van de
lagere school.
Niels is de jongste, hij zit
in de le: „Ik heb ontdekt
waarom mijn goudvissen
steeds doodgingen, 's Nachts
vochten ze heel erg, vooral
het mannetje. Nou zit ie in
z'n eentje."
Ze hebben al excursies
naar het dierenasyl en de
Biesbosch gemaakt en er ko
men er nog wel meer. Ze
vergaderen ook, in het club
huis op het achterzoldertje
bij Ruben thuis. Het hangt er
vol met posters van Green
peace en tekeningen van
eenden. „Waarom zijn er
geen meisjes lid van O.N.?"
„Die kunnen soms zo stom
doen en we kunnen nu met
z'n achten lekker samenwer
ken." En daar zullen ze nog
wel een tijdje mee bezig blij -
ven ook voor het bos en de
sloten schoon zijn.
UiiSI
v
Tekening van Annemie heijmans in 'Sterrekers'.
De kuxikertde eenden
waggelen
op weg naar het brood
in de sneeuw
en eentje die strompelt
ertussen
ze heeft één en een halve poot
maar wil net zo goed brood
als de andere
eenden dat willen
in steenkoude winters.
Leendert Witvliet
Uit: Sterrekers, uitg. Holland.
k nrltl tens rush t wat traande hand is Hoe je int,
m w' pop wek bint en hoe het komt dalje al honderd
M m iet rondiwalpt. Oe laatste mferulde bladujêt ran
i dateert
ran u s
JEE
Hun naam is Komeet
tnikbmopiotk
naar mun blokfluit!
ik m haar blank
jehiord maar.
■filming van 'De favoriet'.
- FOTOARCHIEF DE STEM
34,50. Twintigste en ge
heel bijgewerkte editie
Uitleg over 2500 medicij
nen, met register.
Robert Darnton: 'Df
Grote Kattenslachting'
Uitg. Bert Bakker. Ge
welddadige en spectacu
laire episoden uit de cultu
rele geschiedenis van
Frankrijk.
Hans Dorrestijn: 'Me'
dichtgeknepen keel'. Uitg-
Bert Bakker, prijs 19,9"-
Zeven verhaaltjes over het
kleine verdriet.
'Het aanzien van 19'
Uitg. Het Spectrum, prüs
19,90. Twaalf maanden j
wereldnieuws in beeld.
Bernard Malamud:
favoriet'. Uitg. Meulenhoff
Het sprookje van de onge-
lukkige honkballer va!l j
Malamud uit 1952 nu el"" j
delijk in Nederlandse ver-
taling. Naar aanleiding
van film 'The Natural' met
Robert Redford.
W61CF HI£R.
riiljaar! Baar
iaat hii wotr
Bejint op itnuwon le werkenT)
Haak je maar
niet druk Hier
is ie! Ik had ie
rerstopt roorje
ons ramde.
[Straks flml\... ttu mlellen»^
Horizontaal en verticaal
dienen dezelfde woorden te
worden ingevuld.
1. handvat, 2. krijgsmacht, 3.
bar, 4. opstandeling, 5.
draaien, 6. erg, 7. werkelijk,
8. mannetjesputter, 9. roem,
10. eetgerei, 11. keukengerei,
12. keukengerei, 13. hoge
schoen, 14. oogvocht, 15. pa
pegaai.
ere 'Qi 'ueejj 'f>i 'sjebi
'61 Tod z\ Totoii 'II 'Pd
-31 '01 '333 '6 '133331 '8 '13333 i
'3eq 9 'uajaij 'g 'jaqa-t 'X> '§js
g '33fax z 'I33JS x :Surssojdo
Von onze correspondent Paul van
der Voort
BARCELONA - Het ver
maarde Londense veilingshuis
Christies hoopt op 11 april een
schilderij van Francisco Goya
te verkopen voor het astrono
mische bedrag van meer dan
35 miljoen gulden, de hoogste
prijs die tot nu toe ooit voor
een enkel doek werd betaald.
De Spaanse regering is over de
komende veiling furieus.
Want volgens Madrid is het
doek - de markiezin van Santa
Cruz - enkele jaren geleden il
legaal het land uitgevoerd. De
miljoenendans om de Spaanse
markiezin wordt met span
ning gevolgd door de interna
tionale wereld van de kunst.
Het omstreden schilderij
werd in 1805 door de toen 59-
jarige Francisco Goya vol
tooid. Het doek van de 20-ja-
rige dochter van de hertog en
hertogin van Osasuna toont de
schone jonge dame in al haar -
geklede - pracht en praal, lig
gend op een divan met een
kleine harp in haar linker
hand. Haar ronde borsten
worden door een lange haar
lok gesierd.
Tijdens de Spaanse burger
oorlog begint het doek aan een
duistere tocht. Men beweert
o.a. dat generaal Franco het
schilderij aan Hitier cadeau
wilde geven, omdat de voet
van de harp van de markiezin
is opgesierd met het oud-Bas-
klsche teken dat bijzonder
veel lijkt op een hakenkruis.
Dictator Franco zou het schil
derij voor dat doel in 1941 in
Londen hebben verkocht. Voor
deze versie heeft echter nog
nooit iemand overtuigende be
wijzen aangevoerd. Het enige
wat vaststaat is dat de Duitse
nazi-leider het doek nooit ont
vangen heeft.
De Spaanse historische
speurneuzen vinden het spoor
pas in 1947 weer terug. In dat
jaar wordt de schone markie
zin van Santa Cruz voor een
bedrag van 1,6 miljoen peseta's
gekocht door Felix Valdez, een
bankier in Baskenland. 24
Jaar later - in 1961 - verschijnt
het doek voor de allerlaatste
maal in het openbaar ter gele
genheid van een Goya-exposi-
tie in Parijs.
In juli 1983 horen de
Spaanse autoriteiten het ge
rucht dat het kostbare werk
stuk zonder vergunningen het
land uitgesmokkeld is. Na
speuringen wijzen uit dat de
Baskische bankier Valdez het
doek voor 25 miljoen peseta's
heeft verkocht aan de Spaanse
zakenman Pedro Soarin, die in
Argentinië woonachtig is. Men
vermoedt dat het schilderij
met een jacht het land is uit
gevoerd. De omstreden Goya
is daarna via een tussenper
soon in 1983 in Zwitserland
door de Spaanse zakenman
Soarin voor een onbekend be
drag verkocht aan de Britse
lord Wimborne, die in Parijs
zijn residentie heeft. In op
dracht van deze Britse lord
wordt het schilderij nu door
Christies geveild op 11 april, 10
dagen voordat de Spaanse ko
ning Juan Carlos en koningin
Sophia een bezoek brengen
aan het Britse koninkrijk.
ZATERDAG
films
GOES
Grand Theater - 19 en 21.30
u. Back to the future, a.l.
HULST
De Koning van Engeland
19 en 21.30 u. Nasty girls, 18 j.
20 u. Kaos, 12 j.
19 en 21.30 u. Return of the li
ving dead, 16j.
19 en 21.30 u. Poulet au vinai-
gre, 16 j.
OOSTBURG
Ledeltheater - 19.15u.
Invasion USA, 12 j.
21.30 u. Nasty nurses. 18 j.
TERNEUZEN
Luxor I II
14,19.30 en 21.45 u. Back to the
future, a.l.
14 en 19.30 u. King Solomon's
mines, 12 j.
21.45 u. Prizzi's honor, a.l.
VLISSINGEN
Alhambral - 19 en 21.30 u.
Commando, 16 j.
Alhambra2 - 19u.
King Solomon's mines, 12 j.
21.30 u. Porky's wraak, a.l.
ANTWERPEN
Rex - 11.45, 14, 16.30, 19en
21.30 u. Prizzi's honor.
Rex-Club - 12,15,18 en 21
u. Amadeus.
Metro I - 12,14,16,18, 20en
22 u. Commando.
Metro II - 12,14,16.30,19,
en 21.30 u. Back to the future.
Rubens - 12,15,18en 21 u.
White nights.
Slnjoor - 12,14,16,18,20 en
22 u Rocky 4.
Vendome - 14,16,18, 20 en
22 u. Supergirls in 3-D.
Quellin I - 12.16,18, 20 en
22 u. D.A.R.Y.L.
Quellin II - 12,14,16,18,20
en 22 u. The journey of Natty
Gann.
Quellin III - 11.45,14,16.30,
19 en 21.30 u. Silverado.
Astrid - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Herbie goes to Monte Car
lo.
Capttole - 12,14,16,18,20
en 22 u. Rambo deel 2.
Savoy - 12,14,16,18, 20 en
22 u. Confessions from a holiday
camp.
Ambassades - 12,14.20,
16.45,19.10 en 21.30 u. 3 Hom
mes et un couffin.
Ambassades Club 1 - 12,14,
16,18, 20 en 22 u. The mean
season.
Ambassades Club 2 - 12,
14.20,16.45,19.1 Oen 21.30 u.
The terminator.
Ambassades Club 3 - 12,
14.20,16.45,19.10en 21.30 u.
Cocoon.
Ambassades Club 5 - 12,
14.20,16.45,19.10 en 21.30u.
Kiss of the spiderwoman.
Brabo - 11.45,14,16.30,19
en 21.30 u. The year of the dra
gon.
Tljl - 12,14,16,18,20en22
u. P R O F S.
Wapper - 12,14.20,16.45,
19.10 en 21.30 u. Target.
SCHOONDIJKE
Zaal Wijffels - 19.30 u.
Winterconcert.
TERNEUZEN
Porgy Bess - 21 u.
Joe Newman, trompet.
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u.
'Wij gaan naar Benidorm', to
neel.
HULST
W. Blommaert - 14.30 u.
carnavalsschieting.
DE KLINGE
De Statie - 15 u.
schieting.
KLOOSTERZANDE
De Kastanje - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
Oude Molen - 14.30 u.
schieting.
de Vlieghei - 15u.
schieting.
ZUIDDORPE
De Herberg - 14.30 u.
schieting.
CLINGE
Galerie Esprit - Schilderijen
en tekeningen van Hendrik van
Veenendaal. Geop. dag. van
13.30-18 u. di. gesl. (tot 26 febr.).
ANTWERPEN
Kon. Museum voor Schone
Kunsten - Schilderijen en teke
ningen van 1880-1914. Geop
dag. 10-17 u. ma. gesl. (tot 9
febr.).
ZONDAG
GOES
Grand Theater - 14,19 en
21.30 u. Back to the future, a.l.
OOSTBURG
Ledeltheater - 14 en 20 u. In
vasion USA, 12 j.
16.30 u. Nasty nurses, 18 j.
TERNEUZEN
Luxor I II
13.45,16,19 en 21.15 u. Back to
the future, a.l.
13.45 en 21.15 u. King Solo
mon's mines, 12 j.
16 en 19 u. Prizzi's honor, a.l.
VLISSINGEN
Alhambral - 14u.
Thomas en senior, a.l.
19 en 21.30 u. Commando, 16 j.
Alhambra2 - 14 en 19 u.
King Solomon's mines, 12 j.
21.30 u. Porky's wraak, a.l.
ANTWERPEN
Zie zaterdag.
theater
TERNEUZEN
Zuidlandtheater - 14 u
'De zondvloed', toneel door Odi.
ST. NIKLAAS
Stadsschouwburg - 20 u.
'Wij gaan naar Benidorm', to
neel
KLOOSTERZANDE
De Kastanje - 14.30 u.
schieting.
KOEWACHT
VanSteene
schieting.
15 u.
Zie zaterdag.
=4 PO0eö*£Z£N f
TB2\6)I?
mwm
mm.
IfXMIg:
JfZJSP
C« WILMS Ir £AyMAK£R£
S3(UII xsfnfuapxiqos
'sijuii duiej 'sef ubb doouij '(ajei do ubui
'aapuosixutj ',;m, afpaoq 'jnasseui uba Mrtoui
'uappiw ueui xaOA 'tood[3jex CijapHqos do
