UITBLAZEN
Ritenstrijd belaagt Indiase kerk
Angolese rebellenleider warm onthaald in de VS
Costa Rica naar stembus
even..i
NS kr
KNBT,
D<
PAUS JOHANNES PAULUS II BEGINT VANDAAG TIENDAAGS BEZOEK
Ij
AMERIKAANSE CONSERVATIEVEN WILLEN SAVIMBI STEUNEN
DE RTE1V
Fiscaal la
Hand in e
Carnavals-
krant (2)
VERHOUDING MET NICARAGUA GESPANNEN
PvdA vra
naar
'handdru
voor chir
Klokken!
ZATERDAG 1 FEBRUAR11986
■ACHTERGROND
'V V
ZATERDAG 1
WIM KOCK
E redactie van de
[Oosterhoutse carna-
valscourant 'De Kie-
lekiel' van 1908 noemde
zich 'Pappers en Pooiers'.
Daar keek ik aanvankelijk
nogal van op. Van de
tweede naam vooral, maar
het Bargoens Woorden
boek bood de oplossing. Rond
1900 was het werkwoord pooien
als plat Nederlands voor
schransen nog in zwang. De re
dactie noemde zich dus eigen
lijk Drinkers en Schransers.
Dat ze zich in het colophon van
het bargoens bedienden bete
kende gelukkig niet dat ze ook
de ellenlange artikelen in dia-
lekt schreven. Ik zou er nooit
doorheen gekomen zijn want de
carnavalskranten zagen eruit
als alle kranten in die tijd.
Strakke kolommen stijf van de
kleine zwarte lettertjes, nergens
een stukje wit waarop het lezer
soog even kon rusten, weinig
koppen, geen illustraties.
Het zijn kommervolle arti
kelen waarmee de wisselende
redacties (Kobussie in 1910 en
1911; Peer van Peeren in 1912)
de voorpagina's plus nog een
deel van pagina 2 vullen.
Scherpe aanvallen op klappeien
en farizeeërs en veel treurigheid
over de plaatselijke tweedracht
die de vastenavondviering be
dreigt. Oproepen aan de jeugd
om niet naar de grote stad, die
veel te dicht in de buurt ügt, te
gaan en herhaalde veroordelin
gen van vastenavondvierders
die, na zich vol te hebben gego
ten, straat en café onveilig ma
ken.
Vooral Kobussie trekt in de
krant van 1910 van leer tegen
over de huichelaars die zich aan
de carnavalsviering onttrekken,
maar wel ogen te kort komen
bij het registreren van 'misstan
den', om er daarna - 'ter ver
heffing van zichzelf, meent
Kobussie - schande van te
spreken. Kobussie: „Verhef U
echter maar niet, gij vijanden
der carnavalspret, want indien
uw boezem zich opende, indien
uw gelaat het kenmerk zou
kunnen zijn van datgene wat in
uw bekrompen hart omging,
van schaamte zoudt ge ineen
kruipen, maskeren zoudt gij U
het hele jaar door, om Uwe
vlekken te verbergen."
Tussen de regels lezend is
het duidelijk dat in de jaren 10
kerk en elite en waarschijnlijk
ook het stadsbestuur de carna
valsviering de rug heeft toege
keerd (in 1914 werd de open
bare viering van carnaval in
Oosterhout verboden door ge
neraal Terwisga, commandant
van het gemobiliseerde veldle
ger). De vastenavondviering,
die blijkbaar twee dagen
duurde - maandag en dinsdag
- was verloederd. De carnavals-
kranten voerden op het eerste
gezicht een wanhopige strijd te
gen de ondergang, maar werk
ten er, denk ik, tegelijkertijd
aan mee door stadgenoten en
verenigingen van aanzien, die
hen (blijkbaar) niet welgevallig
waren, genadeloos op de korrel
te nemen in fantasie-adverten
ties. Nog een paar voorbeel
den:
VERLOREN: Een damespanta
lon mei puntjes, bij verstoring
vergeten. Terug te bezorgen bij
Mej. de Noor Rusterd.
Illllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllii
Janus van Leezen vraagt een ge
letterd persoon, die hem bedui
den kan wat zijn tietels eigentlijk
beteekenen, omdat hij denkt dat
ie verneukt is. Geheimhouding
verzekerd.
Zo maak je van tweedracht niet
opnieuw de eendracht van
vroeger.
Het wés ooit anders ge
weest. In De Echte Oosterbos-
sche Kielekiel van 1912 blikt re
dacteur Peer van Peeren wee
moedig terug naar vervlogen
Vastenavonden:
„O tijd van vroeger, waar zijt
gij gebleven, dat men met car
naval, die prachtige optochten
kon aanschouwen, allerlei aar
dige tafreelen, muziek, ja wat
nog meer." Die prachtige car
navals heeft Peer van Peeren
niet van horen zeggen. Hij heeft
ze zelf meegemaakt, bijvoor
beeld in de 'onze oude Harmo
niezaal op de Markt':
„Menige carnaval heb ik daar
zitten kijken Heele scha
ren gemaskerden, alles door
een, rijk en arm, oud en jong
vol pleizier. Niet denkende aan
afgunst en jaloezie. Niet den
kende aan rang of stand. Neen,
gij Oosterbosschenaren, met af
schuw, moet ik tegenwoordig
onze pret zien vernietigen. En
waardoor? Alleen door het ver
lies onzer eendracht."
Gemaskerd lopen mocht in
1910 niet meer in Oosterhout.
Dat blijkt uit een vetgedrukte
mededeling in de Kielekiel van
dat jaar: 'Zij die zich dit jaar
van een masker willen voor
zien, zullen genoodzaakt zijn
hiervoor naar Breda te gaan,
daar het hier ten strengste ver
boden is.'
Hoe er nu precies carnaval
werd gevierd, valt uit de kran
ten niet op te maken. Er staan
geen programma's in, ook geen
serieuze advertenties van zaal
houders die bals organiseren.
Van een prins is nergens spra
ke. Van een optocht evenmin.
Alles wat de lezer over de car
navalsviering zelf van rond de
eeuwwisseling gewaar wordt is
het hierboven gegeven citaat
van Peer van Peeren in de krant
van 1912 en dat is zo weemoe
dig getoonzet dat het geen twij
fel lijdt of hij beschrijft een car
naval van voor hem ook al heel
wat jaren terug. Van vóór 1900
op z'n minst schat ik.
Wat de treurnis in de carna
valskranten van de jaren '10
wel bevestigt is het vermoeden
dat ook de vastenavondviering
onderhevig is aan golfbewegin
gen, dat het tij zelfs snel kan
keren. Pessimisten zien ook nu
weer een kentering aankomen,
wijzend op de nog altijd in om
vang groeiende uittocht van de
krokusvakantie. In elk geval
blijven de tegenwoordige afval
ligen niet meer thuis om te
klappeien en te huichelen.
(Slot).
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b v.
Directie drs. J H M Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 tVjB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom
Breda, Nwe Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres Postbus 23, 4900 AA Oosterhout
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17 00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen?,
23,60 per maand; 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar
Bi) automatische betaling geldt een korting van 1per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
R Ank rplstipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek 101053738.
T5 PAGINA 2
Door Jan Boutomans
VANDAAG arriveert
paus Johannes Paulus II
op het vliegveld van
New Delhi voor een be
zoek van tien dagen aan
India. Het wordt de ne
genentwintigste buiten
landse reis van de paus
aan een sub-continent
met 750 miljoen inwo
ners, waarvan er 11,7
miljoen rooms-katho-
liek zijn.
Een overladen programma
behoort inmiddels tot het ge
wone patroon van zijn bezoe
ken. De 66-jarige paus zal de
komende tien dagen 20.000
km. afleggen, dertig redevoe
ringen houden en voorgaan
in elf plechtige eucharistie
vieringen. De paus bezoekt
onder meer het huis van
moeder Teresa in de sloppen
van Calcutta en hij zal een
krans leggen bij het 'Raj
Ghat', het monument ter ere
van Mahatma Gandhi in
New Delhi.
India is een land, doortrok
ken van religie, maar tegelijk
een ethnische, culturele én
religieuze lappendeken. Er
zijn hindoes, mohammeda
nen, sikhs, boeddhisten en
christenen en daarnaast nog
talloze grotere en kleinere
sekten van deze hoofdgods
diensten. Dat er uit de hoek
van vooral de laatste, vaak
fanatieke groeperingen ge
protesteerd wordt tegen het
bezoek, met inbegrip van
dreigementen, mag geen ver
wondering wekken. De vei
ligheidsmaatregelen liegen
er dan ook niet om.
De 'Osservatore Romano',
de officiële krant van het Va-
ticaan, spreekt op een jubel
achtige toon over de Indiase
kerk, die een zeldzame dyna
miek wordt toegedicht. „De
kerk van India leeft en is
sterk gericht op de toekomst.
Het bezoek van de paus moet
3?»
'*4
Een fundamentalistische hindoe in New Delhi met
protestbord tegen het pausbezoek. Op de tekening slaat
een katholiek een landkaart van India aan diggelen.
De fundamentalisten verwijten de kerk het land te
verdelen. - fotoap
voor de Indiase katholieken
een aanmoediging zijn op de
ingeslagen weg voort te
gaan", zegt de krant in een
voorbeschouwing. In het be
langrijkste bisdom Bombay
met bijna 600.000 katholieken
(van de ruim 13 miljoen in
woners) gaat 85% elke zondag
naar de kerk. Hoewel in In
dia nog ongeveer 1000 buiten
landse missionarissen werk
zaam zijn, neemt het aantal
religieuze roepingen dermate
toe dat Idiase priesters en re
ligieuzen al uitgaan naar
Afrika en Latijns-Amerika.
De Osservatore belicht de
situatie echter tamelijk een
zijdig. In de kleine katholieke
gemeenschap acht niet ieder
een het pauselijke bezoek een
goede zaak. Als religieuze
minderheid behoren heel
veel katholieken in India ook
bepaald niet tot de gegoede
klasse. Integendeel, velen
van hen leven in grote ar
moede. Getuigt het dan van
verantwoordelijkheidszin om
die armen het pausbezoek te
laten bekostigen Deze
kwestie heeft verdeeldheid
gebracht. „Dit straatarme
land kan zich helemaal geen
met pracht en praal omgeven
pausbezoek veroorloven",
meent de 38-jarige Eugene
Culas van de bond van vis
sers in de deelstaat Kerala.
Veel leden van zijn bond zijn
katholiek. Hij zegt dat de
priesters in Kerala een vaste
feodale greep hebben op het
vissersbedrijf en dat ze hem
hebben uitgemaakt voor
communist en atheïst zodat
zijn protesten tegen het be
zoek verdacht zullen overko
men. „De mensen zijn door
een legertje kerkdienaren
emotioneel zo opgejut dat elk
beroep op de rede zonder re
sultaat blijft; het is pure hys
terie wat hier gebeurt", aldus
deze vakbondsman die het
bezoek niet een bijdrage aan
het belang van het volk acht.
Je zou aan de uitlatingen
van Culas nog schouderop
halend voorbij kunnen gaan
omdat zijn blik als vak
bondsman eenzijdig op het
materiële is. Maar er blijken
in de katholieke gemeen
schap van Kerala al veel lan
ger spanningen te heersen.
De inzet voor de arme vissers
ontmoet gelijksoortige weer
standen als de bevrijdings
theologie in Latijns-Ameri-
ka. De 55-jarige religieuze
zuster Philomene Marie is
bijvoorbeeld erg bang dat de
conservatieve geestelijken
veel zijde gaan spinnen bij
het pausbezoek. Zij werkt
onder de arme vissers van
Kerala, 100.000 in getal en
van hen zijn nog eens 600.000
mensen afhankelijk. In 1984
hield zij met 30 priesters,
nonnen en leken 23 dagen
lang een hongerstaking om
de aandacht te vestigen op de
uitzichtloze situatie van de
meeste vissers en hun gezin
nen. Dat baarde onder katho
lieken veel opzien en de kerk
heeft er zich hevig tegen ver
zet. De katholieke kerk heeft
zich nooit veel gelegen laten
liggen aan de materiële be
langen van de vissers, hoewel
die onder de armoedegrens
leven, luidt de verklaring.
Pastoor Sylvester Morais
in het dorp Poonthura, waar
10.000 vissers het hoofd boven
water trachten te houden,
bevestigt het verwijt vanuit
een andere invalshoek. Hij
woont zelf te midden van
schamele vissershutten in
een twee verdiepingen tel
lend stenen huis en gaat ge
kleed in een soutane van wit
zijde. Hij meent dat katho
lieke onrustzaaiers de vissers
hebben opgestookt door ze te
helpen een vakbond op te
richten en coöperaties te vor
men. In Poonthura werd vo
rig jaar 110.000 ingezameld
voor de kerk, terwijl de
meeste parochianen onder
voed zijn en niet kunnen le
zen of schrijven. De mede
werkers van de kerk zamelen
nu per gezin 10 roepies in
voor het pausbezoek. Dat is
een gemiddeld dagloon van
een visser, anders gezegd: het
bezoek van de paus aan Ke
rala kost menig gezin een dag
honger lijden. Uit vrije wil
zullen mensen ook honger
lijden door de paus te gaan
zien en daardoor hun dag
loon en dus eten te missen.
Deze mensen willen graag de
paus zien, maar zouden wel
licht toch tegen zichzelf in
bescherming moeten worden
genomen, want ook voor hun
kinderen betekent de dag
pausbezoek met honger naar
bed. Tegen deze achtergrond
krijgen de uitspraken van
vakbondsman Culas een
wrange inhoud.
In de katholieke kerk van
India leven nog andere span
ningen. Er is in feite een
kerkstrijd gaande die tege
lijk racistische trekjes ver
toont. Op de buitengewone
bisschoppensynode eind 1985
in Rome klaagden Indiase
bisschoppen hierover hun
nood. In India heeft de kerk
van de Malabarese ritus de
oudste rechten. Tot de zes
tiende eeuw was ze de enige
katholieke kerk en volgens
de overlevering is ze gesticht
door de heilige Thomas, beter
bekend als de ongelovige
Thomas. Deze kerk heet offi
cieel ook 'de Apostolische
kerk van India' en heeft
eigen liturgische riten en ge
bruiken, eigen bisschoppen,
enz. en telt ongeveer 3 mil
joen gelovigen. Na de zes
tiende eeuw komen met de
Portugese veroveraars ook
de missionarissen en brengen
de Latijnse kerk in India die
met ongeveer 8 miljoen leden
de grootste is geworden. De
Latijnse kerk vond dat de
Malabaren tot de latijnse ri
tus moesten overgaan. De ri
tenstrijd om het alleenrecht
is nooit geluwd en pas in 1923
stond Rome de Malabarese
kerk officieel toe geheel op
eigen benen te staan. Als ge
volg van deze eeuwenlange
ritenstrijd ontstond in 1930 de
kerk van Malankar (300.000
gelovigen) als een tussen
vorm, die ook door Rome er
kend is.
Het is het volk van de Ma
labaren dat tot de Malaba
rese ritus behoort: religieuze
en ethnische grenzen vallen
samen. Veel Malabaren heb
ben zich uit economische
noodzaak de laatste tiental
len jaren vanuit Kerala in en
rond Bombay gevestigd, het
belangrijkste bisdom van de
Latijnse kerk. De Malabaren,
met hun bisschoppen voorop,
willen echter ook in Bombay
hun eigen riten en kerkin
richting houden en dus ook
een eigen bisschop. Hiertegen
verzet de Latijnse kerk zich
uitermate fel en weet de Ma
labarese hiërarchie met
steun van hogerhand tot nu
toe buiten de deur te houden.
Een bittere aanklacht hierte
gen hield de Syro-Malaba-
rese metropoliet en aartsbis
schop Padiyara vorig jaar
voor het forum van het we-
reldepicopaat en in het hol
van de leeuw: de buitenge
wone synode in Rome. Hij
noemde de opstelling van
Rome in deze zaak in strijd
met het concilie. Ook andere
Malabarese bisschoppen
klaagden de zaak aan terwijl
de Latijnse bisschoppen hun
mond erover hielden.
Omdat de Malabaren in en
rond Bombay tegelijk een
volksminderheid vormen,
vertoont legt deze kerkstrijd
ook steeds vaker racistische
trekken, waarbij al doden
zijn gevallen. Deze situatie
van de katholieke kerk in In
dia is derhalve heel wat zor-
gerlijker dan de jubeltoon
van de Osservatore Romano
wil doen geloven. Of het be
zoek van Johannes Paulus II
daarin verandering ten
goede brengt, is een goede re
den dit bezoek te blijven ob
serveren.
Door Jo Wijnen
TIENTALLEN conser-
vatieve Amerikaanse
politici hebben de Ango
lese rebellenleider Jonas
Savimbi de afgelopen
dagen een allerharte
lijkst onthaal in de Ver
enigde Staten bereid. De
rebellenleider werd bo
vendien uiterst vriende
lijk ontvangen door pre
sident Reagan die hem,
in tegenstelling tot me
nig congreslid, evenwel
niet openlijke financiële
steun in het vooruitzicht
stelde.
Het bezoek van Unita-lei-
der Savimbi aan de VS mag
op z'n minst als omstreden
worden gekwalificeerd. Zijn
politieke kredietwaardigheid
staat zeer ter discussie,
vooral omdat hij in de Ver
enigde Staten wordt gezien
als een soort agent van Zuid-
Afrika, een land waarmee
Savimbi warme betrekkin
gen onderhoudt. Zonder de
directe militaire hulp van
Zuid-Afrika zou Savimbi
waarschijnlijk al lang van
het Angolese strijdtoneel zijn
verdwenen.
De Unita controleert op dit
ogenblik een niet gering deel
van het zuid-oosten van An
gola, de zeer nadrukkelijke
aanwezigheid van 1200 Rus
sische adviseurs en 35.000 Cu
baanse huurlingen in dat
land ten spijt.
Savimbi's pleitbezorger in
Amerika is de republikeinse
afgevaardigde Matt Silj an
der uit Michigan. Silj ander
wil Savimbi openlijk van
Amerikaanse steun voorzien
en denkt aan een bedrag van
27 miljoen dollar. Met dat
geld zou Savimbi het huidige
Reagan ontvangt Jonas Savimbi.
MPLA-regime ten val kun
nen brengen of ten minste
naar de conferentietafel
kunnen dwingen.
De ultra-conservatieve af
gevaardigde vindt echter de
democratische afgevaardigde
Matt McHugh uit New York
op zijn weg. Die heeft, na
mens 100 andere congresle
den, een zeer bezorgde brief
naar president Reagan ge
zonden, waarin staat dat „de
VS niet direct in de Angolese
burgeroorlog betrokken mo
gen. worden." Bovendien
vindt de New Yorkse afge
vaardigde dat Amerikaanse
steun aan Savimbi betekent
dat „de VS worden verbon
den met het huidige regime
in Zuid-Afrika."
Tegenstanders van Sa
vimbi zijn er bovendien van
overtuigd dat miljoenensteun
van Amerika de zich nu al
tien jaar voortslepende bur
geroorlog in de voormalige
Portugese kolonie Angola al
leen nog maar zal verhevi
gen.
Het Pentagon en de CIA
hebben zich intussen al voor
steun aan Savimbi ver
klaard, maar het Ameri
kaanse ministerie van Bui
tenlandse Zaken voelt er
daarentegen niets voor de re
bellenleider de helpende
hand te bieden.
De zaken worden nog be
moeilijkt door het feit dat
Gulf Oil en Chevron - twee
leidende Amerikaanse oliegi
ganten - zeer grote belangen
in Angola hebben. Enkele ul
tra-conservatieve congresle
den hebben verklaard dat de
installaties van die bedrijven
„desnoods maar moeten wor
den opgeblazen" als dat tot
resultaat heeft dat de Russen
en Cubanen uit Angola ver
trekken en Jonas Savimbi
het roer kan overnemen.
Meer gematigde politici
vinden evenwel dat steun
aan Savimbi's Unita „een
moedwillig zoeken naar een
tweede Vietnam" en „op
nieuw partij kiezen voor de
verkeerde vrienden" is.
Het kan Jonas Savimbi de
afgelopen dagen niet zijn
ontgaan dat zijn aanwezig
heid in Washington aanlei
ding heeft gegeven tot diep
gaande meningsverschillen
in het enige land dat hem en
zijn overigens zeer succesvol
opererende Unita op de been
kan houden.
GROTE ideologische
meningsverschillen be
staan er niet tussen de
twee belangrijkste kan
didaten voor de presi
dentsverkiezingen, die
zondag in het Middena-
merikaanse land Costa
Rica worden gehouden.
De strijd om de opvol
ging van de huidige pre
sident Luis Alberto
Monge is dan ook meer
een puur gevecht om de
macht dan een botsing
tussen politieke denk
beelden.
De grote kanshebbers zijn
Oscar Arias, kandidaat voor
de regerende sociaal-demo
cratische partij PLN, en Ra
fael Calderon Fournier van
de christen-democratische
partij PUSC. Al bijna veertig
jaar wisselen de PLN en de
oppositie van christen-demo
craten elkaar af bij het uitoe
fenen van de macht. In totaal
dingen zes partijen naar het
presidentschap, maar alleen
Arias en Calderon worden
beschouwd als serieuze kans
hebbers.
Beide kandidaten zijn
eensgezind in hun afkeer van
het Sandinistische bewind in
het buurland Nicaragua, dat
zij schuldig achten aan het
oplopen van de spanning
langs de grens tussen de twee
landen. Volgens hen heeft
Managua de incidenten uit
gelokt, die zich de afgelopen
weken voordeden in het
grensgebied waar de anti-
Sandinistische opstandelin-
gen (Contra's) zich ophouden.
Na enkele maanden van re
latieve rust zijn de laatste
weken weer talloze kogels,
granaten en krachtige diplo
matieke boodschappen over
de grens uitgewisseld.
Ondanks de spanning in
het grensgebied met Nicara
gua blijft het neutrale Costa
Rica voor Middenameri-
kaanse begrippen een oase
van rust. De verwachting is
dan ook niet dat de komende
president zijn land, dat geen
leger heeft, gaat herbewape
nen of meer bescherming zal
vragen van de Verenigde
Staten. Toch zou PUSC-kan-
didaat Calderon zijn twijfels
hebben over de politiek van
neutraliteit en geneigd zijn
een positiever houding te
genover Washington in te ne
men dan Arias.
Costa Rica schafte in 1949
zijn leger af en sindsdien
moet een paramilitaire Bur
gerwacht van 9.000 man de
grenzen bewaken. Het Witte
Huis, dat zegt bevreesd te
zijn voor verspreiding van
het communisme in Cen-
traal-Amerika en de anti-
Sandinistische rebellen steun
heeft verleend, laat er weinig
onduidelijkheid over bestaan
dat het deze slecht uitgeruste
Burgerwacht wil versterken.
De VS zouden graag geza
menlijke oefeningen houden
in het grensgebied, zoals
reeds in Honduras gebeurt.
In het verleden hebben Ame
rikaanse elite-troepen al le
den van de Burgerwacht op
geleid.
President Monge wist zich
te houden aan de in 1983 af
gelegde neutraliteitsverkla-
ring, maar dit kon de toene
ming van rechtse gevoelens
in zijn land niet onderdruk
ken. Zo werd een groep vre-
desdemonstranten, die een
voettocht maakte door de re
gio, enkele weken geleden op
gewelddadige wijze ont
haald. De vredesdemon-
stranten, die werden gezien
als linkse oproerkraaiers,
zijn op straat met stenen be
kogeld en moesten snel het
land verlaten.
De neutrale houding van
Costa Rica is een zuiver mili
taire neutraliteit en geen po
litieke, zo bracht een Euro
pese diplomaat het onder
woorden. Het land kan zijn
reputatie als het Zwitserland
van Midden-Amerika dan
ook nauwelijks meer waar
maken.
Al zou Caldero gevoeliger
zijn voor Amerikaanse in
vloed, de verschillen tussen
hem en Arias blijven gering.
Daardoor kunnen persoon
lijke eigenschappen van
doorslaggevende betekenis
zijn voor het resultaat van de
verkiezingen.
De 44-jarige Arias is een
intellectuele econoom, die al
eens minister van Economi
sche Zaken is geweest. Zijn
benoeming tot presidents
kandidaat stuitte binnen zijn
partij op verzet van oudere
politici. De partij wilde met
Arias echter een jonger beeld
van zichzelf scheppen. Calde
ron (37) is jurist en de zoon
van een ex-president. Hij
heeft eerder een minister
spost op Buitenlandse Zaken
gehad. Calderon werd bij de
verkiezingen van 1982 ver
slagen door Monge.
De verkiezingscampagne
werd vooral beheerst door de
enorme schuld van het rede
lijk welvarende Costa Rica
en een fraudeschandaal.
Deze fraude deed het meeste
stof opwaaien. Het gaat om
drie miljoen dollar (ruim 8
miljoen gulden) en de zaak
heeft te maken met het na
tionale noodfonds. Het poli-
tie-onderzoek strekt zich
zelfs uit tot vice-president
Armando Arauz. Deze af
faire gaat de PLN volgens
schattingen 100.000 stemmen
kosten. Op een electoraat van
1,5 miljoen Costaricanen is
dat een fors aantal.
De pretaties van de ver
trekkende president op eco
nomisch gebied kunnen
evenwel in het voordeel wer
ken van de regerende partij.
Costa Rica, dat 2,5 miljoen
inwoners telt, heeft de twij
felachtige eer te behoren tot
de landen met de hoogste
schuld per hoofd van de be
volking: ongeveer 1700 dollar
(ruim 4600 gulden). Maar on
danks Monge's voorkeur voor
buitenlandse leningen en zijn
terughoudendheid als het
gaat om bezuiningen, is hij
erin geslaagd de inflatie in
vier jaar van ongeveer hon
derd procent terug te bren
gen tot twaalf procent. Hij
heeft ook de reputatie van
zijn land als debiteur enigs
zins opgevijzeld.
Het dringendste probleem
voor de nieuwe president
wordt de noodzaak om onge
veer 200 dollar (circa 550 mil
joen gulden) te vinden wan
neer de overeenkomsten met
het Internationaal Monetair
Fonds (IMF) en de Wereld
bank in maart en juni van dit
jaar aflopen. Aan leningen
bij commerciële banken wor
den waarschijnlijk ingrij
pende economische voor
waarden verbonden.
Behalve een president
wordt zondag ook een nieuw
parlement gekozen. De
volksvertegenwoordiging telt
57 zetels en wordt vrijwel ge
heel beheerst door de PLN en
PUSC. Op dit moment heeft
de PLN 33 zetels en de PUSC
17. Een kleine linkse partij
wordt vertegenwoordigd
door vier parlementariërs en
verder zijn er drie onafhan
kelijke afgevaardigden.
(RTR/ANP)
UTRECHT (ANPl
sonenvervoer kril
een rijksbijdrage
ministerie van Ve
Het bedrag is v
1985, maar zal in
past aan de loon-
Volgens het m
drage een uitvloe
terie en de hoofde
kaartjes dit jaar
personenvervoer
miljoen gulden.
Behalve deze v<
teringsbij drage v
voor het wegvallt
nenvervoer, aldus
DEN HAAG - De Pv
tie in de Tweede K
dat staatssecretaris
Reijden (Volksge
uitlegt wat de si
hartchirurg van de
berg in Breda dr. T. 1
'gouden handdruk' 1
medisch centrum ei
hun overeenkomst h<
gezegd.
Dat blijkt uit vri
het PvdA-Kamerlid
Van Ast. Volgens
lende geruchten zo
een bedrag van ove
joen gulden hebben
gen.
De PvdA wil nu v
daarvan waar is, en
dat betaalt. Zoals
raakten Wijers en
kenberg met elkaa
ernstig conflict, waa
centrum zelfs enige t
noeg) op non-actief
Klokkenberg heeft
jaar overigens een v
zo'n ƒ2 miljoen gem
in de reserve is bij gé
Vezel in beton
AKZO en HBG zijn
derd met een onderz
toepassing van de st<
midevezel Twaron i
pend beton. Het ond
al een paar jaar aan
maar is sinds kort in
fase beland, t
Een meerderheid van
om zijn eigen belastinc
uitkomst van een onde
gen van belastingbete
onderzoek bracht ook
biljet graag zelf zoudei
keld vinden, met het g
aan mensen 'met vers
De resultaten van h<
van Belastingen van h
verleid 'dat het zo niet
er echter toe bij zal d
al te lange tijd met eei
maken, valt alleszins t
een proef genomen m
teur-generaal Boersm
de 'vereenvoudiging n
nen zijn.'
Gevoegd bij het gec
simpeling van het aan
ben geleid dat het fo
voorlopig weinig reder
Ier. Lapwerk in de vor
in het invullen van he
noemen, maar het zet
De fiscus verlangt r
zonder mankeren aan
Deze mag van zijn kar
men. Een vereenvoudi
vereiste.
De belangrijkste oorz
tingformulier is echter
ving in dit land. Alle
om het formulier te ve
breuk lijden, als de re
wetgeving.
Elk nieuw aantrede
ciale wetgeving te v
doorzichtiger te make
lukt. Niet alleen omd
vooral ook omdat kat
ren. Een beleid dat v
stembus - om het ha
ging.
Vaak gehoorde ven
hand niemand meer s
zijn door Kamerfractie
der druk van belange
geitjes alleen maar gre
bijkomstig, maar niet r
de belastingmoraal e\
ciën steeds weer klaa
miljarden guldens moe
Waarbij hij er gema
wikkelde wetgeving c
werkt. Het wordt lanc
hand eens nadrukkeli
klagen over een dalen
VERENIGDE STATEN
t-Atlantische
Oceaan
'Jltexico:
MEXICO
Caribische
GUATEMALA*
:EL SALVADOR^ NICARAGUA
VENEZUELA
COLOMBIA
i'Oceaan.
BRAZILIË