Het bisdommelijk zwijgen
voedt slechts de argwaan
KLONKEN, DRINKEN
WE NOG.
©oifflndsdillïer
DOMMELSCH.'T GULLE BIER
UIT GOUDEN TIJDEN.
Klopjacht of voordeel van de twijfel
Geen klopj
D18TI1M
ACHTERGROND
HEEFT ROME BESLISSING ERNST OVER BREDASE H. HARTKERK OPGESCHORT
Eindhoven:
bij fraude
onderzoek
niemand
afgeschermd
DE STEM C
Carnavals-
krant (1)
VRIJDAG 31 JANUAR11986
Stilzwijgen
Blamage
Stadsbeeld
VRIJDAG 31 JANUA
Ziekenfondsen
lichten
verkeerd voor
'Compact-disc
veel te duur'
Door Jan Boummans
BEPAALDE katholieke
kringen in Nederland én
Rome zoeken al tijden
een stok om bisschop H.
Ernst en zijn bisdom
Breda te slaan. Deze
kringen beschouwen
hem immers als een van
de verantwoordelijken
voor de huns inziens de
plorabele situatie
waarin de katholieke
kerk in Nederland met
al zijn nieuwlichterij
verzeild is geraakt.
Het zijn de kringen die
Rome niet aflatend hebben
gesmeekt in de kerkprovincie
in te grijpen en die hun sme
ken met de benoeming van
praktisch elke nieuwe bis
schop gehonoreerd zagen. Na
de benoeming van mgr. J. ter
Schure in Den Bosch kon je
bepaalde lieden dan ook ver
genoegd horen zeggen dat
spoedig ook het uur voor
Breda en Groningen, de laat
ste bolwerken van 'Noord
wij kerhout', zou slaan. Het
zijn de kringen die in de in
gezonden brievenrubrieken
van talrijke kranten en opi
nieweekbladen afgeven op zo
iemand als Ernst.
Bedoeld of niet, de bezet
ters van de H. Hartkerk in
Breda hebben die lang ge
zochte stok nu mogelijk aan
gereikt. Niet de beslissing als
zodanig om de kerk te sluiten
is de stok, maar dat biddende
gelovigen op last van de bis
schop door de politie de kerk
zijn 'uitgesleept'. Duidt
weerstand van zulke propor
ties en intensiteit niet op een
falend pastoraal beleid Met
een minimum aan goede wil
en/of een andere beleidsoptie
als maatstaf zou het inder
daad zo kunnen worden uit
gelegd. Precies hier ligt de
hoop van sommigen en de
vrees van anderen ten aan
zien van 'het telegram uit
Rome'.
Over de inhoud van het te
legram van de 'Congregatie
voor de Clerus' bewaart het
bisdom Breda een volstrekt
stilzwijgen. De bezetters-
groep van de Bredase H.
Hartkerk verkondigt erover
dat Rome de beslissing van
de bisschop heeft opgeschort.
Dat dit klopt, daar kan men
vergif op innemen. Het is na
melijk een standaardproce
dure en juist daarom doet het
zwijgen van 'de Veemarkt
straat' eerder kwaad dan
goed.
Aan het telegram ligt een
eenvoudige gedachtengang
ten grondslag. Elke gelovige
of groep van gelovigen heeft
het recht een beroep te doen
op Rome over wat dan ook in
de kerk, niet op de laatste
plaats ten aanzien van be
slissingen van de plaatselijke
bisschop waar men het niet
eens mee is. De bevoegde in
stantie in het Vaticaan be
paalt dan allereerst of de
klacht, het protest of het be
roep waard is op dit hoogste
niveau in behandeling te
worden genomen; om welke
ven bestaan, is een probleem
dat op het bord van de hele
gemeenschap thuis hoort en
acties op grond hiervan be
horen zich tot de burgerlijke
overheid te richten. Hoewel
het ook dan niet altijd mee
valt, omdat zoals in het geval
van de Eusebiuskerk in Arn
hem de kerkelijke autoriteit
een gevonden gebruiksbe-
stemming op pure emotionele
gronden weer afwijst.
Tot zover kan er voor
Rome weinig reden zijn de
sluiting van de Bredase kerk
in behandeling te nemen.
Dan resten nog twee moge
lijke verklaringen voor het
feit dat men het wel gedaan
heeft. De ene mogelijkheid is
dat Rome de plaatselijke bis
schop „te hulp komt" door
zijn beslissing op het hoogste
niveau te bekrachtigen en
daarmee verder verzet on
rechtmatig te maken; de
tweede mogelijkheid is dat
men de sluiting van weer een
kerk in het Bredase diocees
niet meer los meent te kun
nen zien van het totale beleid
dat de bisschop voert, ja er
zelfs een direct resultaat van
is - een zienswijze die al ver
woord is in de kolommen van
de ingezonden brieven van
deze krant. Door te zwijgen
over de telegrafische bood
schap van Rome laadt het
bisdom Breda minstens de
verdenking op zich de toe
komst in het licht van de
laatst genoemde mogelijk
heid te vrezen. Dat zou dan
die angst zijn, die van ouds
her bekend staat als slechte
raadgeefster.
De ontruiming van de H. Hartkerk, die de gemoederen hoog heeft doen oplopen
reden dan ook, want die re
den hoeft niet per se in de
aangebrachte zaak zelf te
liggen; een relatief onbelang
rijke zaak kan op zeker mo
ment het breekijzer zijn om
al langer bestaand ongenoe
gen aan te pakken. Besluit
men de aangebrachte zaak in
behandeling te nemen, dan
heeft de Vaticaanse instantie
natuurlijk tijd nodig om zich
op de hoogte te stellen en de
zaak te bestuderen. Het is
derhalve niet meer dan lo
gisch dat, hangende dit on
derzoek, de beslissing van de
plaatselijke bisschop wordt
opgeschort. Kerkelijke be
roepsprocedures wijken in
dit opzicht niet af van bur
gerlijke.
Zo'n opschorting wil hele
maal niet zeggen dat de Vati
caanse instantie het besluit
van mgr. Ernst om de H.
Hartkerk te sluiten zal te
rugdraaien. Puur zakelijk
gezien is het zelfs erg on
waarschijnlijk, want ook
Rome is zeer gevoelig voor fi
nanciële argumenten. In dat
opzicht zou het bisdom bij
voorbeeld als sterk argument
kunnen hanteren dat de be
wuste kerk best open te hou
den is op voorwaarde dat het
toekomstige jaarlijkse ex
ploitatietekort bij het Vati
caan gedeclareerd kan wor
den.
Sluitingen van kerkgebou
wen zijn geen uitzonderlijk
Mgr. H. C. A. Ernst
verschijnsel in de Roomse
kerk, waar ook ter wereld.
En het is zeer onwaarschijn
lijk dat de H. Hartkerk de
laatste kerk is die in de stad
- foto archief de stem
Breda en daarbuiten gesloten
zal worden. Volgens een rap
port van enkele jaren gele
den zullen van de vijf kerken
in Breda-west er zeker twee
foto de stem/johan van gurp
gesloten moeten worden en
waarschijnlijk zelfs drie. Na
alle kerken die er in Breda in
het verleden al gesloten zijn,
ziet dat rapport het voortbe
staan van zes kerkgebouwen
in de hele stad met de grootst
mogelijke somberheid in. Elf
kerkgebouwen zullen in heel
Breda in stand gehouden
kunnen worden, concludeert
het rapport op basis van cij
fers en ontwikkelingen over
de periode 1970 - 1980. Anno
1986 kan men zeggen dat zelfs
dat aantal misschien nog te
optimistisch is. En al gebeurt
de sluiting van een kerk
bijna nooit emotieloos, het
gezonde verstand verzoent
zich in het algemeen vrij snel
met de onontkoombare nood
zaak: niet met tranen, maar
alleen met harde guldens is
een kerkgebouw te exploite
ren en die guldens moeten
komen van de gebruikers.
Als die er structureel te wei
nig zijn, houdt het op. En in
Breda-zuid zijn er structu
reel te weinig gebruikers om
alle bestaande kerken in
stand te houden. Voorkomen
van onvermijdelijke proble
men in de toekomst is dan
een beter beleid.
Dat een bepaald kerkge
bouw gezichtsbepalend is
voor een stadsbeeld en uit
dien hoofde behoort te blij—
Ondanks misverstanden
en communicatiestoornissen
in het verleden, een unieke
bijzondere synode van de Ne
derlandse bisschoppen in
1980 en een bezoek van de
paus vijf jaar later wordt de
relatie Nederland - Rome
nog altijd bemoeilijkt door
sociaal-culturele barrières.
In Romeinse ogen kan de
ontruiming van de H. Hart
kerk daarom ook in een an
der opzicht een blamage zijn
die koste wat het kost had
moeten worden voorkomen.
Het wegslepen van biddende
mensen uit een kerk door po
litie op last van de bisschop:
wat voor indruk moet dat
wel niet geven aan niet-gelo-
vigen Ondergraaft dat niet
de geloofwaardigheid van de
kerk, zweemt het zelfs niet
naar heiligschennis Maar
volgens de regels van de Ro
meinse diplomatie is het hoe
dan ook een blamage voor
een bisschop. Zoiets kan en
mag niet meer gebeuren. Een
Romeinse maatregel is der
halve op zijn plaats voor heel
Nederland, want de laatste
katholieke kerk is hier nog
lang niet gesloten. Geruchten
willen dan ook dat het 'Su
premo Tribunale' in Rome, te
vergelijken met onze Neder
landse administratieve
rechtbank, een richtlijn in
voorbereiding heeft volgens
dewelke elke toekomstige
kerksluiting vooraf goedkeu
ring moet hebben van het
Vaticaan. Gezagsafhanke-
lijke katholieken zouden
daar zeker niet over treuren.
Door Lidy Nicolasen
DE fraudeurs onder de
uitkeringsgerechtigden
lichten de staat voor
miljoenen op. Dat doen
ze door premies te ont
duiken zoals de koppel
bazen of uitkeringen te
innen waarop ze geen
recht hebben.
Voeg daarbij het feit dat
de gemeenten en de bedrijfs
verenigingen soms de wet te
ruim uitleggen en daarom te
gul met het geld strooien, én
de administratieve fouten
die ze maken. Nalatigheid
kan dan het gevolg zijn.
Staatssecretaris De Graaf
(Sociale Zaken) schat dat hij
de schatkist uiteindelijk met
een blijvend bedrag van 650
miljoen gulden kan verrij
ken, als hij de fraude aan het
licht weet te brengen. De
fraudeurs moeten dan het
ten onrechte ontvangen geld
terug betalen. Dat hij erin
slaagt het misbruik hele
maal ongedaan te maken,
gelooft ook hij zelf niet.
De Interdepartementale
Stuurgroep Misbruik en On
eigenlijk gebruik (ISMO)
vertelde het hem al. 'Er be
staat bij mensen nu eenmaal
de geneigdheid voordeel te
behalen door zich niet te
houden aan de regels van de
overheid'. Met andere woor
den: hoe waterdicht de wet
geving ook is, altijd is er
door de mazen heen te glip
pen.
Al bij de presentatie van
de plannen voor de nieuwe
Werkloosheidswet kondigde
De Graaf aan dat hij zich te
gelijkertijd zou werpen op
de bestrijding van de fraude.
Overigens met luide bijval
van de Tweede Kamer.
Een van de belangrijkste
maatregelen die De Graaf
wil nemen is het plan om
uitkeringsgerechtigden zelf
'aannemelijk te laten maken'
dat hij of zij die uitkering te
recht heeft ontvangen. Als
dat niet lukt, wordt de uitke
ring stopgezet of moet er
geld op tafel komen.
Op zo'n moment denkt
iedereen aan de bijstands
vrouwen die, al of niet aan
geklaagd door de buurman,
tot voor de rechter dienden
te bewijzen dat zij niet sa
menwoonden met hun
nieuwe vriend. Hoe vaak die
vriend ook bleef slapen of
hoe regelmatig er ook een
mannelijk overhemd aan de
waslijn wapperde.
Diep verontwaardigd is op
deze processen gereageerd.
Ook De Graaf ging dat te
ver. Om die reden kondigde
hij onlangs aan bij de wet
LAT-relaties te zullen res
pecteren en aanvaarden.
Maar bovendien wil hij zijn
nieuwe plannen niet laten
ontaarden in een klopjacht
op uitkeringsgerechtigden.
Het is de staatssecretaris
er allereerst om te doen het
misbruikte geld terug te
krijgen. Het heeft de be
drijfsverenigingen en ge
meenten in het verleden de
grootste moeite gekost om
precies aan te tonen wan
neer en hoelang werd ge
fraudeerd. Zichtbaar werd
dat vooral in de processen
tegen koppelbazen, waar
voor complete archieven
doorgeworsteld moesten
worden om de bewijslast bo
ven tafel te krijgen.
Het kabinet wil daar nu
van af. De fraude wordt ge-
consteerd en vervolgens is
het de taak aan de fraudeur
om 'aannemelijk' te maken
dat de uitkering niet ten on
rechte heeft ontvangen.
Over deze omkering van
de bewijslast is aanvanke
lijk alleen gesproken in het
kader van de nieuwe werk
loosheidswet. Nieuw is dat
De Graaf dit systeem voor
alle uitkeringsgerechtigden
wil laten gelden, dus ook
voor bejaarden en mensen
die van de bijstand leven.
Bovendien wil De Graaf
niet alleen het geld terug, hij
vindt dat de uitkering ook
moeten worden ingetrokken
bij wijze van strafmaatregel
en dat voor de grote frau
deurs de politie ingeschakeld
moet worden. Nog dit jaar
zal de staatssecretaris laten
weten hoe hij het msibruik
en oneigenlijk gebruik pre
cies wil aanpakken.
Daartoe behoort ook een
verbeterde controle en een
duidelijker regelgeving. Bo
vendien verwacht De Graaf
veel heil van de administra
tie die de bedrijfsverenigin
gen moeten gaan bijhouden
om te weten hoe lang iemand
heeft gewerkt of hoelang
iemand een uitkering kreeg.
Datzelfde geldt voor de in
voering van een sociaal-fis
caal nummer (Sofi-num-
mer), waardoor gegevens uit
te wisselen zijn.
Er is geen politieke partij
en geen maatschappelijke
groepering in Nederland die
niet vindt dat De Graaf de
fraude in de sociale zeker
heid moet bestrijden. Maar
de manier waarop dat dient
te gebeuren, roept de emoties
op.
Toch zal de soep niet zo
heet worden gegeten als die
wordt opgediend, zo toont
Divosa (de vereniging van
directeuren van gemeente
lijke sociale diensten) al aan.
Onomwonden verklaart di
recteur Van Vliet dat de uit
keringsgerechtigde altijd het
voordeel van de twijfel moet
krijgen, als ook na hoor en
wederhoor een definitief
oordeel niet te vellen is. 'De
indruk moet niet worden ge
wekt dat heel Nederland uit
oplichters bestaat', zegt hij.
(ADVERTENTIE)
.0391100 f9 d fl9j?. t
H .bisrfgiliev
Christiaen Jansz den Enghelander,
baljuw te Breila, anno 1748.
m .MiiÈtmmi
Harmen Pteter de Wit,
student rechten te Leiden, anno 1986
UTRECHT (ANP) - De Zie
lienfondsraad wil dat de zie
kenfondsen de 800.000 vrijwil
lig verzekerden die zich na d
opheffing van het vrijwilli
giekenfonds op 1 april particu
lier moeten verzekeren op
nieuw en beter informere
over de verschillende moge
lijkheden daartoe.
Verzekerden die inmiddel
al een andere dan de zoge
noemde standaardpolis vo
ex-vrij willig verzekerde
hebben geaccepteerd, moete
dat desgewenst alsnog ong-
daan kunnen maken.
De commissie toezicht va
de Ziekenfondsraad heeft vol
gens een woordvoerder geco
stateerd, dat de standaar
brieven die de Vereniging va
Nederlandse Ziekenfondse
(VNZ) heeft opgesteld voor h
informeren van de verzeke
den niet volledig ware
Daarom is de VNZ gevraagd
volgende week in een bijeen
komst van de werkgroep p
blieksvoorlichting van h
Voorlichtingscentrum Social
Verzekering akkoord te gaa
met een nieuwe folder of bri
voor de verzekerden. Aan ve
zekerden die al eerder zijn
naderd zullen de fondsen g
richte, persoonlijke informat
moeten verstrekken.
DEN HAAG (ANP) - Bij
alle gebruikers van compac
disc-spelers vinden de zog
noemde CD-schijven veel
duur. Dit stelt de Consume
tenbond vast na een peil'
onder bezitters van d~
nieuwe geluidsinstallatie,
resultaten van de peili
staan in de Consumentengi
van februari, samen met
test van nieuwe CD-spelers.
Gezien de grote vraag na
CD-schijven ziet de bond g*
redelijke grond voor de aan
kondigde prijsverhoging d
de producenten. Hier is v
gens de bond duidelijk spra
van tekort schietende conc
rentie.
Wat de gebruikers van
compact-disc vooral ergert
dat een dubbel-CD twee k
zo veel kost als een enk
Wat bij de gewone zwa
schijf anderhalf keer zoveel
De gebruikers hopen dat
prijs, gemiddeld 45 guld
snel zal dalen.
EINDHOVEN (ANP) - Bij
onderzoek naar een omva
rijke fraude binnen het
meentelijk apparaat van
gemeente Eindhoven zijn h
ambtenaren en bestuurd
niet afgeschermd.
Dat stelt het college
burgemeester en wethoud
in een brief aan de raadsco
missie voor bestuurlijke a
gelegenheden, openbare.o~
en veiligheid. Het'óolJejje oi
keht ook, dat processen v<
baal zouden zijn vervalst
bepaalde personen te béschi
men. -v
Na afronding van het c
derzoek hebben zowel rechi
cheurs van de Eindhovei
politie als verdachten v
Waard dat bestuurders
hoge ambtenaren buiten scl
waren gebleven. -
Staatssecretaris De Graaf
de fraudebestrijding in de
week aangekondigd. Opva
controle van gegevens ov
l'jkheid om van een uitker
van zijn goede trouw als h
Vooral dat laatste maakt
9isteren al voor een 'klop
waarschuwing zal vooral
want uit de plannen van h
niets.
Op de eerste plaats om
diend moeten worden. Op
door uitvoeringsorganen
^gesteld. Die zal zeker dit
net kabinet er zich wel van
als er te gemakkelijk in ge
'eld. Dat gevaar doet zich
nummer (sociaal-fiscaal nu
°ver onderzoek aan.
Het belangrijkste argum
Z|en is dat het voorstel vo
aansluit bij hetgeen het ka
Werkloosheidswet.
Uitgangspunt is en blijft
vermoeden van fraude of
de uitkeringsgerechtigde
danks terecht een uitkerin
U|tkering kan worden teru
Of deze maatregel nu er
Ppter afschrikken. En wi
K'eine fraudeur gepakt zal
neeft al vérder plannen beh
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28. 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal
Terneuzen, Nieuwstraat 9. 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementsprijzen, bij vooruitbetaling te voldoen:
J 23,60 per maand; J 68,05 per kwartaal of 264,45 per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18 30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rfinkrplsfiflc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCBrek. 230301584 - Rabo rek. 101053738
llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllF
DEZE week zijn in de
zuidelijke landsde
len de carnavals-
kranten weer verschenen.
De carnavalskrant is het
lijfblad van de prins en
een voetstuk voor diens
dignitarissen; een extra
uitlaatklep dikwijls voor
de sauweiaars; podium voor te
kenaars, rijmelaars, dialect
schrijvers en een kansel voor
burgemeesters, beschermheren
en voorzitters die iedereen veul
leut toewensen, maar met een
ondertoon van houwut netjes. Ik
houd zelf van carnavalskranten
maken en doe dat dan ook al
jaren. Andermans carnavals
kranten interesseren me in
zoverre dat ik met belangstel
ling bekijk hoe ze zijn gemaakt.
De monderne druktechnieken
hebben nieuwe mogelijkheden
geschapen waarvan we twintig
jaar geleden nauwelijks durf
den dromen; een vrijwel onbe
perkte ruimte voor fantasie,
creativiteit en zelfwerkzaam
heid.
Vroeger kroop je met de
piepkleine redactie een avond
bij elkaar. Fles en glazen op ta
fel. Binnengekomen en zelfver
vaardigde kopij doornemen.
Op de dummy aangeven waar
je de belangrijkste artikelen
wilde hebben. Foto's en teke
ningen een beetje indelen. De
rest moest je maar aan de druk
kerij overlaten. Dat was in de
dagen dat letters nog uit lood
werden gegoten.
Het enige dat onveranderd
is gebleven is de fles met de gla
zen op tafel. Het redactieteam
is wat groter geworden. Er zit
ten mensen bij die kijk op lay
out hebben. Je bepaalt de in
houd van de krant nu helemaal
zelf, tot op de millimeter en van
kolom tot kolom. Desnoods
monteer je zelf het fotografisch
zetsel tussen de tekeningen,
kleurbalken en fotovlakken. De
drukker hoeft dan nog slechts
de pagina te fotograferen en
van de film een drukplaat te
maken.
Bange vraag die elke redac
teur van de carnavalskrant zou
moeten bezighouden is: wie be
loont al de genomen moeite
door de krant te lezen? Bange
vraag zeg ik, want zit ik zelf
niet steeds aan te hikken tegen
al die lange stukken in bande
loos gespeld dialekt? Wie, be
halve de tonprater zelf, gunt
zich de tijd om zich door de
grijze brij van afgedrukte sau-
wels te worstelen? En wie raakt
geamuseerd door de overmaat
aan onbegrijpelijke want in
terne kwinkslagen over en weer
van de carnavalsvereniging?
Je moet je, denk ik, al tame
lijk nauw bij de carnaval be
trokken voelen wil je überhaupt
tot lezen worden geprikkeld. Ik
maak dat op uit mijn ervarin
gen met de carnavalskranten
van aanpalende prinsdommen.
Zoals ik zei: ik kijk er graag
naar om te zien hoe ze in elkaar
gestoken zijn, maar probeer ik
ze te lezen dan raak ik meteen
ontmoedigd door m'n eigen on
begrip. Voor de buitenstaander
is er geen touw vast te knopen
aan de gein van andermans car-
navalsland en zo hoort het ook.
Maar dit verschijnsel doet zich
ook voor in eigen carnavalsland
bij de minder nauw betrokke
nen. Het is maar dat de redac- I
teur het weet.
j
Eén ding verschilt wel heel j
sterk met vroeger. En dan be- j
doel ik heel vroeger, nog voor
de eerste wereldoorlog. Je hoort j
mensen wel eens klagen dat we j
tegenwoordig zo onbehouwen j
met elkaar omgaan. Dat klinkt
dan net alsof het vroeger beter j
was. Ik heb een paar carnavals- j
kranten - jaargangen 1908, i
1910, 1911 en 1912 - uit het i
zich dan Oosterbosch noemende j
Oosterhout en die getuigen an-
ders van dat gezegende vroeger.
In één oogopslag is het grote
verschil met nu te zien: van- i
daag de dag ziet niemand de
komst van de carnavalskrant i
met zorg en vrees tegemoet, i
Dat moet zeventig jaar geleden
anders zijn geweest!
Een hoogbejaarde stadge- j
noot vertelde mij jaren geleden i
eens het volgende: „Je had hier
een vooraanstaande familie met i
veel geld en die zou een keer
ongenadig op de korrel worden
genomen in de carnavalskrant.
Alvorens echter de krant uit te i
brengen zorgde de uitgever er- j
voor dat de betrokken familie
via via te horen kreeg wat er
zoal over haar in de krant i
stond. Daarop haastte het
hoofd van de belaagde familie
zich naar de drukker om de i
hele oplage op te kopen. Ver- i
volgens vulde de drukker de
door dit handeltje leeggekomen
plekken in zijn paginavormen i
met teksten en 'advertenties'
die de betrokken familie niet
deerden en die hij al lang klaar
had üggen, drukte de krant op-
nieuw en bracht hem uit. Twee
keer kassa!"
Dit verhaal hoorde ik vóór i
de hierboven genoemde oude j
kranten gevonden werden en ik
geloofde het maar half, maar
nu ik met eigen ogen kan zien
waartoe 'Peer van Peeren', 'Ko-
bussie', 'Jan Baksteen' en hun
'carnavalsvrienden in staat wa
ren, slik ik het verhaal met huid
en haar.
Het venijn zat vooral in de
fantasie-advertenties. Nu weet
de hemel zij dank niemand
meer wie er bedoeld werden in
teksten als de volgende:
Monsieur W. van den Hout et
Madame De Nicht van Hoessel
kunnen tot geruststelling van
hunne familie mededeelen dat
hel huisgezin NIET vermeerderd
zal worden, al is het nog zóó lek
ker!!!
Of deze: VERTROKKEN naar
ik weet niet waar, is den heer
Adrianus Henkels, wegens het
speculeren in liefde. Zijn troetel
achtige Marie achterlatende.
Dat is niet netjes.
Cryptische teksten, ver
draaide of verzonnen namen,
maar geloof maar dat de
meeste ingezetenen van het
kleine stadje dat Oosterhout
toen was precies wisten over
wie en wat het ging. (Wordt
vervolgd).
