Gemeente moet meer doen aan privatisering Oppassen met beurzen in Den Dullaert Biotechnologie, bijna zo oud als de mensheid Directeur van 4 zet punt achter loopbaan MIDDEN- EN KLEINBEDRIJF HULST: IEID O Gevaarlijk kruispunt eindelijk verlicht Middenstand Hulst wil in commissie politiezaken DE STEM WOENSDAG 22 JANUAR11986 PAGINA ZEELAND 2 MIDDENSTAND HULST: Walsoorden Axel Vogelwaarde VAN WONINGBOUWER TOT BEHEERDER Ezelinnemelk Boter A12 enenl In bm, receptie, ^verwinning, enbare dank, t eens in de ■ilieberichten. Itt het niet te Been tientje). BO. Eén grote Ihet plaatsen leen formaat |13,50 toeslag, fg Bij niet- adm.kosten eretourneerd. Ikst 2 dagen nze kantoren. I eveneens 2 |stbus 3229, gaven worden én naam en |Uw betaling Ins het recht In redenen te londerdag. sluit de deuren, RIANNEKE llangs scheuren, lirgen, llonka. ESTAURANT f.a 19.00 u. SE AVOND pYSSEUS e en koude gerechten 27.50 ■MARKT 26-28 11 XR BREDA Y6-223998 dag gesloten i voor es. ïutten irdt in een groter ilangrijkste woord. n de advertentie op jk en snel fT BEDRAG AFLEZEN dat ieven onder nummer tante betaling kunt u een ikaart (dus géén giro- of sn acceptgirokaart tlekosten in rekening Oe Stem, Postbus 3229. rtenties rslaan gebruiken. Prijs incl. 5% BTW - 5.67 7.56 J 9.45 J 11.34 13.23 f 15.12 VAN ZEELAND T22 Van een onzer verslaggevers HULST - Na jaren over en weer praten wordt het ge vaarlijke kruispunt Hontenis- sestraat-rijksweg 60 eindelijk verlicht. De PZEM is bezig met het neerzetten van zeven licht masten, waardoor het kruis punt naar wordt gehoopt een stuk veiliger zal worden. In het verleden zijn er veel onge lukken en bij na-ongelukken gebeurd. Vooral fietsers en bromfietsers waren daarbij het slachtoffer. Vorig jaar nog vond er een dodelijk ongeval plaats. De verlichting is regelmatig onderwerp van gesprek ge weest in het overleg tussen Hulst en Hontenisse. Vele ke ren werd rijkswaterstaat ge vraagd om een deugdelijke verlichting. Uiteindelijk liet rijkswaterstaat begin vorig jaar weten dat er mogelijkhe den waren, mits de gemeente Hulst het onderhoud voor zijn rekening zou nemen. Dat zegde de gemeente toe, maar het heeft nu nog een jaar ge duurd voor de verlichting er Van een onzer verslaggevers HULST - De Middenstandsvereniging Hulst vindt dat de gemeente meer zaken moet af schuiven naar het particuliere bedrijfsleven. De privatisering moet krachtig ter hand wor den genomen. Deze wens wordt verwoord in de nota midden- en kleinbedrijf voor de kern Hulst, die gisteren is gepre senteerd. De Middenstandsvereniging denkt daarbij onder meer aan groenvoorziening, sportac commodaties en de reinigings dienst. Tevens wordt de aan dacht gevestigd op de moge lijkheden van inschakeling van het particuliere bedrijfs leven bij overheidsopdrachten. En de middenstanders bedoe len daarbij niet de Dethon. Het rapport wijst erop dat de gemeente een belangrijke opdrachtgever is van werken een een belangrijk afnemer van spullen. Volgens het mid den- en kleinbedrijf miet het beleid gericht zijn op de in schakeling van de plaatselijke ondernemingen. Het gaat daarbij zowel om aanbeste dingen als overige opdrachten, zoals het plaatsen van orders voor beplantingen, horecabe- stedingen, kantoorbenodigd heden en onderhoudscontrac ten. Hoewel de eerste verant woordelijkheid voor de econo mische ontwikkeling bij het bedrijfsleven ligt, kan de ge meente volgens het rapport nog heel wat doen om een gunstig klimaat te scheppen. Genoemd wordt het terug dringen van de lasten voor het bedrijfsleven. „En dat houdt Van een onzer verslaggevers HULST - In de Hulster 'politiecommissie' moet een vertegenwoordiger van het bedrijfsleven worden op genomen. De Hulster Middenstands vereniging pleit daarvoor in de pas verschenen nota 'Sa men naar de j aren 90'. Volgens de middenstanders wordt het midden- en kleinbe drijf in toenemende mate ge confronteerd met criminali teit. Ze vinden het dan ook van grote betetkenis dat de rijks politie en de ondernémers een goede relatie opbouwen. Tevens wordt gepleit voor een betere woonbebouwing in het centrum van de stad. „So ciale controle werkt zeer pre ventief". Men vindt het echter teleurstellend dat veel zaken geseponeerd worden, wegens tijdgebrek, of omdat het geen misdrijf 'van importantie' was. Ter preventie van kleine criminaliteit acht de midden standsvereniging het zinvol dat er voorlichting wordt ge geven door het bureau Voor koming Misdrijven van de rijkspolitie en dat er ook een goede samenwerking is tussen scholen, politie en de gemeen telijke dienst beplantingen. Van een onzer verslaggevers HULST - Het organiseren van exPo's, beurzen en evenemen- VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND Kantoren Jarneuzen, Hulst en Goes, bessen en telefoon- "ummers op pagina 2. Openingstijden: ö-30-12.30/13.30-17.00 uur. Redactie ^neuzen: Rein van der i®lrn (editie-chef), Jan ansen (piv. chef), Emile aion, Co Meertens, Cor de oef (foto), Ton Koomen PT)- Hulst: Frank Deij, ,."5®ne Verstraeten. riflelburg: Henk Postma. °es: Clé van Katwijk. *dvertentle-exploltaUe 'nspecteur Zeeland: 95839nU,privétel0115°" 85-10 ten in Den Dullaer te Hulst moet met de grootste voor zichtigheid benaderd worden. Dat is de mening van de Hulster middenstandsvereni ging. Op de eerste plaats, zo wordt gesteld, worden er grote risico's gelopen bij het organi seren van evenementen, 'waarmee toch gemeenschaps geld gemoeid is'. Tevens acht men het moeilijk om controle uit te oefenen naar de recht matigheid van bedrijven die exposeren bij dergelijke eve nementen. De taak van de gemeente ziet men vooral in het voorko men van oneerlijke concur rentie waneer gesubsidieerde instellingen, buiten hun doel stelling om, op enigerlei wijze horecadiensten verlenen aan het publiek. Daarnaast moe ten, aldus de middenstands vereniging, de gesubsidieerde instellingen dezelfde prijzen berekenen als in normale ho recabedrijven. Ook wil men dat wordt onderzocht of het mogelijk is het horeca-ge- deelte van gemeenschapshui zen te verpachten, zoals dat ook gebeurt bij het overdekte zwembad. juist niet in het opleggen van een hogere aanslag voor vele mkb-vestigingen bij het opha len van huisvuil of milieuhin- derlijke stoffen". Een andere zaak is het te rugdringen van 'belemmeren de' en 'overbodige' regelge ving. Gepleit wordt in dat ka der' voor wat begrijpelijker taalgebruik en een soepele en goed gecoördineerde vergun ningenprocedure. Het komt volgens de nota nogal teveel voor dat een ondernemer ver schillende loketten moet aflo pen voor hij de benodigde pa pieren op zak heeft. Bedrijfsgebouw Voorts wil de middenstand dat er een actief vestigingsbe leid wordt gevoerd voor zowel bedrijven als voor nieuwe in woners. Wellicht, zo wordt ge meend, kan in gezamenlijk overleg de wenselijkheid van een bedrijfsverzamelgebouw eens worden bekeken. Nauwe samenwerking ziet men ook bij de ontwikkeling van een actief wervingsplan. In dat kader hebben de middenstan ders wel wat aan te merken op de ontvangst van bezoekers aan het stadhuis. „Het is voor een 'vreemde' informant zeer deprimerend om de ont vangsthal binnen te kunnen komen, maar daar geen ont vangend ambtenaar aan te treffen die verder kan verwij zen naar de betreffende afde ling". De toenemende mogelijkhe den van de lokale overheid om op de arbeidsmarkt te opere ren moeten volgens het rap port slechts benut worden in overleg met het georgani seerde bedrijfsleven. Als be langrijke aandachtspunten denkt men aan lokale werkge legenheidsprojecten en lokaal startersbeleid. Deelname van het midden- en kleinbedrijf in de beoordelingscommissie wordt wenselijk genoemd om oneerlijke concurrentie en budgetvervalsing te voorko men. Over zaken als oneer lijke concurrentie en beunha zerij zeggen de middenstan ders de laatste jaren positieve contacten te hebben gehad met B en W. „Helaas", zo voegt men er aan toe, „is het zo dat juist de controle op al deze fa cetten van concurrentiever valsing ook preventief werkt, maar helaas laat deze controle wel wat te wensen over". Plaatselijk nieuws Ouderenkaarting - Vrijdag 24 januari wordt bij Rudy en Sonja in de Noordstraat een bejaardenkaarting gehouden voor vleesprijzen. Er is voor de deelnemers gratis koffie met cake en een gratis verloting van twee harsten. De prijs- kaarting begint om 13.30 uur. Kaarting - Kaartclub Ons Ge noegen hield een kaarting voor haar leden. Uitslag: 1. Ri- nus Verhelst, 2..Josef van de Bosch, 3. Leen de Kraker, 4. Izaak de Feijter, 5. Daan Rie- mens. Stand voor kampioen schap: 1. Rinus Verhelst 387 punten, 2. Rinus Lindhout 361, 3. Wim de Jager 342,4. Leen de Kraker 340, 5. Ko Scheele 336 punten. Stand jokeren: 1. me vrouw Verhelst 155, 2. me vrouw Kaijser 154,3. mevrouw Bosch 147 punten. Wagentjes kijken - Vrijdag 24 januari worden in Vogel waarde de verschillende car navalswagens bekeken. Alle wagenbouwers en belangstel lenden worden om 18.30 uur verwacht in café het Karre- wiel, van waaruit de bouw plaatsen worden bezocht. Het pleidooi van de PvdA Axel het aantal woningbouwvereni gingen in Zeeuwsch-Vlaande- ren uit oogpunt van efficiency terug te brengen tot een of twee stichtingen neemt hij voor kennisgeving aan. „Ik zie het niet zitten. Het is een on bewezen stelling dat dat een besparing oplevert". De PvdA Axel goochelde met een mil joen gulden. Een hall miljoen structureel omdat er minder kilometers gereden moeten worden. En een half miljoen ineens dat vrijkomt door het ineenvloeien van de organisa ties. Hoe de PvdA aan dat be drag komt is F. de Waal, direc teur van de Regionale Wo ningbouwvereniging Zeeuwsch-Vlaanderen een raadsel. Er is nog geen enkele vorm van contact geweest. „We wachten at", zegt hij met een glimlach. En met de we tenschap dat hij zich daar geen hoofdbrekens meer over moet maken. Vrijdag 24 Ja nuari neemt de oprichter van de woningbouwvereniging af scheid. Een gesprek. Over de geschiedenis van de regiona le. Van woningbouwer tot wo ningbeheerder. Door Frank Deij AXEL - Hij was er vanaf het eerste uur bij, maar is uiteindelijk slechts vier jaar directeur geweest. Het be sturen van een woning bouwvereniging was zeker in het begin niet meer dan een hobby. Zijn brood ver diende De Waal tot de ge meentelijke herindeling in 1971 bij de gemeente Honte nisse, waar hij in 1939 als ge volg van de mobilisatie te recht kwam. Door 'omstan digheden' is hij daar blijven hangen. Na de herindeling ging de gemeentesecretaris op de afdeling stadsontwik keling van de gemeente Goes werken, drie jaar later werd hij contactfunctionaris van de Vereniging van Ne derlandse Gemeenten. De 'levensloop' van de vereniging begint in 1947. In hotel Rotterdam wordt een voorlichtingsbijeenkomst gehouden waarop de over heid de vraag oppert 'hoe krijgen we hier sociale wo ningbouw van de grond'. „Je had toen hier twee woning bouwverenigingen. Werk- mansbelang in Terneuzen en een slapende vereniging in Hulst. Maar beiden werk ten in hun eigen gebied. Er was dus geen vereniging die zich wilde inzetten voor de kleine kernen, zoals Den Haag dat graag zag. Klein F. de Waal, directeur van de Regionale Woningbouwvereniging Zeeuwsch-Vlaande ren. - FOTO DE STEM/COR J. DE BOER waren in die tijd bijna alle dertig gemeenten in Zeeuwsch-Vlaanderen. Of het nu de bedoeling was een vereniging op te richten voor heel Zeeuwsch-Vlaan deren is nooit duidelijk ge weest maar het is wel ge beurd", weet De Waal nog uit die tijd. Stormachtig Cijfers geven aan dat de regionale een stormachtige ontwikkeling heeft meege maakt. In 1950 bestond het bezit uit 334 woningen. Vijf jaar later wordt de 1000- grens gehaald. Anno 1986 heeft de regionale 5100 wo ningen. Er komt elke maand driekwart miljoen gulden huur per maand binnen. En de afgelopen jaar is een re servepotje van twintig mil joen gulden opgebouwd. Maar die groei is inmiddels een halt toe geroepen. Be wust. „We zijn voorzichtig geworden met nieuwbouw. Er is wel genoeg aanvraag. Maar we als we steeds maar nieuwe woningen bouwen is er gevaar voor leegstand in de oudere woningen". Het verzadigingspunt is binnen bereik. „De woning behoefte is niet groot meer. We hebben ons zachtejesaan ingesteld op de ontwikkeling van bouwer tot beheerder. Vróeger moesten we alleen maar bouwen. Het voor naamste nu is het bezit be heren". Dat heeft vier jaar gele den, toen De Waal directeur T. van Rooyen opvolgde, tot een herorganisatie geleid. „Het instellen op onze nieuw taak vergt een aanpassing van het apparaat. Door de snelle groei van het woning- bezit moest ook de organisa tie worden aangepast. Auto matisering". Het instandhouden van de 5100 woningen is een hele klus maar alles wijst erop dat de 'regionale' haar zaak jes goed voor elkaar heeft. „Acht jaar geleden zijn we met een omvangrijk renova tieprogramma begonnen. Alle woningen ouder dan 25 jaar zijn gerenoveerd. Er staan er nog 350 op stapel waarvan de woontechnische wensen aan de eisen van de tijd worden aangepast. Bin nen drie j aar zij n we bij Dan breekt weer een nieuwe fase aan in het be staan van de vereniging. Van bouwen naar beheer. Van renovatie naar preven tief onderhoud. „We gaan nu naar een systematisch be heer en onderhoud in een meerjarenplanning toe. In de preventieve sfeer. Niet alleen klachtenonderhoud maar ook vervangingson- derhoud. Omvangrijke re- novatieklussen hebben we altijd uitbesteed. Maar dit werk kunnen we met onze eigen mensen behappen". Verwacht wordt dat het klachtenboek, waarin nu nog jaarlijks 4000 klachten worden genoteerd, varië rend van een deur die klemt tot een rot kozijn, dan ook aanzienlijk dunner zal wor den. Klachten worden overi gens in de meeste gevallen binnen enkele weken ver holpen. Tijdens het gesprek hel dert De Waal een hardnek kig misverstand op. Althans, er wordt nog vaak gedacht dat woningbouwverenigin gen de rente van de borg sommen in eigen zak steken. Hoewel het waar is dat niet alle verenigingen bij het op zeggen van de huur de borg som plus rente tergubetalen. De regionale doet wel. „We geven vijf procent. Als de huur wordt opgezegd. Het is niet te doen om de huurder bijvoorbeeld elk jaar de rente te betalen. Dat zou meer apparaatskosten ople veren en dat moeten de huurders tenslotte zelf beta len". Het afscheid vrijdag kost De Waal enige moeite. Uit stel is er niet meer bij. Dat kreeg hij enkele jaren gele den toen hij geen gebruik wilde maken van de VUT regeling. „Ik ben 65, Ik moet nu echt met pensioen. Het is toch een stuk levenswerk dat je moet achterlaten. Ik ben er vanaf de oprichting bij betrokken geweest". Een voordeel is wel dat hij nu meer tijd krijgt om zich met het bejaardentehuis in Groenendijk te bemoeien. De Waal is voorzitter. „Ik ga me nu eerst daar verdien stelijk maken". Hij heeft er de leeftijd voor. Biotechnologie. Je hoort er steeds meer van. Prins Claus reisde zelfs naar India om er over te praten, konden we in het nieuws horen. We mogen biotechno logie niet verwarren met bio-industrie. Dit laatste is een gemechaniseerd bedrijfssysteem waar, zo dicht mogelijk opeen, getracht wordt een zo groot moge lijke hoeveelheid dierprodukt te verkrijgen. Dus de bekende produktiestations van varkens- en kippe- vlees, eieren, nertsen en ook de moderne bedrijven als regenworm- en zagerkwekerijen. Biotechnologie maakt ook gebruik van levende orga nismen, maar niet als doel er zoveel mogelijk van te krij gen, maar wel het produkt dat ze maken. Dat klinkt vaag, dat moet duidelijk an ders. Laat ons voorop stel len: het lijkt een heel mo dern procédé, maar het is bijna zo oud als de mens heid. We weten dat de oude Egyptenaren een soort bier kenden. In het wild levende gistvellen hebben zich op wat geweekt graan (mout) gestort en ze gaan het in dat graan aanwezige voedsel omzetten in energie voor eigen gebruik. Als afvalpro- dukten ontstaan in dit geval kooldioxide en alcohol. Dat laatste heeft een conserve rende werking. In alcohol bederft iets niet (gauw), denken we maar aan prepa raten op 'sterk water'. Kan ook formaline zijn, maar dat even terzijde. Daarbij komt nog dat al gauw ervaren werd dat al cohol ook zo z'n eigen be koorlijkheden had en heeft. Werden er al niet over Noë praatjes verteld destijds dat hij zich overgaf aan wijn? Stel nu dat hij inderdaad met die bouwkeet een tijd heeft rond gezworven. Er gens in een hoek was na tuurlijk een emmer druiven weggezet, vergeten, gist er bij en daar heb je het: wijn. Nou ja, Noë, nietsvermoe dend, dat zeggen wijndrin kers nu nog, ...kortom dat verhaal kunt u zelf verzin nen. Maar het was wel bio technologie, zij het op kleine schaal. Dat geldt van voor bier en wijn maken van respectie velijk graansoorten en drui ven. Maar ook van ezelinne melk: de Mongolen maakten daar bier van. Verder weten we dat praktisch ieder volk ter wereld zijn eigen manier ontdekt heeft om alcohol houdende dranken te brou wen. De een laat druiven vergisten, een ander prui men, palmsap, berkesap, vlierbessen, bananen en wat bestaat er allemaal niet aan slivovits, pulque, arak en wat dies meer zij De volgende stap is voor ons nu natuurlijk gauw ge zet: brood bakken, beter ge zegd het proces dat er aan vooraf gaat. Eerst - en lang - gebruikten we ongedesemd brood een proces van na tuurlijke melkzuurgisting. Tijdens de tweede wereld oorlog werd er, bij gebrek aan gist, direct op terugge grepen. Van het baksel een polletje bewaren en laten gisten. Dit weer toevoegen aan het volgende baksel en zovoort. Pas in de zeven tiende eeuw ging men aan het baksel gist toevoegen. Ook nu weer ontstaan alco hol en kooldioxide. De alco hol draagt bij aan de smaak, maar verdwijnt bij het bak- proces. Je wordt van brood dus niet zomaar zat. De kooldioxide zorgt voor de luchtigheid. Een andere vorm van oer oude biotechnologie is kaas maken. Daarbij spelen bac teriën een rol en schimmels, gist niet. Wat er wel mee wordt bereikt: een langdu rig houdbaar produkt. Brood heeft dat niet, dat gaat gauw schimmelen. Dubbel gebakken evenwel - beschuit - is het jaren houd baar. Afhankelijk van de soorten bacteriën en schim mels die zich van de 'basis brij' om het zo maar eens te noemen, meester maken, Waterzuiveringscomplex tussen Hulst en Clinge. krijgen we de verschillen. De giststam en het toege paste procédé maken van de ene koemelk een Edammer-, een Goudse- of een Camem- bertkaas. Ook op boter hebben deze organismen invloed. Vroe ger, toen ook hier in de streek de boter nog op de boerderijen gemaakt werd, was er dag en nacht ver schil. Ook weer door de bac teriestammen die op zo'n be drijf 'rondwaarden' om het zo maar eens wat spookach tig te zegen. Sommige boe ren waren beroemd om hun boter, anderen maakten een bruikbaar, maar alledaags produkt, meer ook niet. Klassewijn en tafelwijn! Verschil in druif, grond soort, klimaat en gist- stam(men) ruwweg gezegd. Inmiddels hebben we de belangrijkste organismen (bacteriën, gisten en schim mel) die een rol spelen in biotechnologische processen, al genoemd. Gist moeten we ons voorstellen als een ovaal bolletje, zo iets als een aard appel, een fractie van een millimeter groot, zodat het met het blote oog niet te zien is. We kennen er uitsluitend ongeslachtelijke voortplan ting'van, over paren, op wat voor manier dan ook, is niets bekend. Op de cel (het orga- - FOTO DE STEM/COR J. DE BOER nisme bestaat maar uit één cel) verschijnt een bultje. Dat groeit uit tot het even groot is als de moedercel. Dan raken moeder en doch ter los. Dit kan in drie tot vier uur gebeurd zijn als de omstandigheden gunstig zijn. Bij bacteriën en schim mels gaat het anders, maar dat maakt nu weinig uit. Het belangrijkste is dat de drie genoemde groepen planten zijn. Planten die echter niet over bladgroen beschikken en derhalve niet zelf hun voedsel kunnen maken. Ook zij moeten het, net als wij, betrekken van andere le vende wezens: mout, drui ven, melk etcetera. Gisting of fermentatie verloopt zonder zuurstof en daardoor ontstaan die 'merkwaardige' afvalpro- dukten. Afvalprodukten evenwel die wij om de reeds genoemde kwaliteiten weten te waarderen of benutten: kaas, yoghurt, zuurkool, azijn en zuiveringsslib of zuiver water. Tot zover in zeer grote lijnen de klas sieke biotechnologie. Na deze periode, die tot onge veer 1865 geduurd heeft (Pasteur) komen er nieuwe technieken, zoals bijvoor beeld de biologische (riool) waterzuivering. Daarvan alvast nu een foto van de in stallatie bij Hulst. Volgende week op naar de moderne biotechnieken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 11