KABINET: SCHERPERE RICHTLIJNEN NIET NODIG
OPRUIMING
Hogeschool in
Tilburg bezet
I iesreiyd
Nijpels haalt
uit naar CDA
Blinden: moeite
met biljet f 250
Beraad over nieuwe regeling
centraal schriftelijk examen
'Positie kernwapens heroverwegen'
Spoedoverleg over
PTT-pensioenfonds
de Stem commentaar
Zwaarste klappen
Campagne
tegen
spionage
■BINNENLAND
ROND'
'T BINNENHOF.
Agenda
JOOP DEN UYL:
EIS AMBTENARENBONDEN:
KORTINGEN TOT 50%
^o&tezse
Vier generaties -125 jaar een begrip
aan sAal&t Lu. A&o&toi&e, %apijten
ACTIE WAGENINGEN BEËINDIGD
OUD-MARINECHEF:
'Kosten Walrus
in 1982 bekend'
Politie-'pooV
BOND OPENT
WEERSTANDSKAS
Acties op til
in sector vak
tijdschriften
OVER KRITIEK OP PROGRAMMA
OVERLEG TUSSEN MINISTERIE EN ONDERWIJSVELD
T5
PAGINA 7
uimaUAU Z t JANUARI 1986
i^Ö PAGINA 3
en studeren zelf een
ng voor de toene-
kosten moeten verzin-
tudenten die in Neder-
wonen, maar in het
buitenland een onder
stelling bezoeken, zul-
t moeten, stellen zonder
ale studiefinanciering,
hun ouders kunnen re-
op speciale fiscale af-
Jeeltijdstudenten - ook
ilen buiten het nieuwe
- kunnen in de loop
olgend jaar een rege-
gemoet zien, maar over
houd daarvan is nog
>ekend.
bewindsman bestrijdt
et nieuwe stelsel nega-
litwerkt voor de lagere
nensgroepen, al beaamt
pt studenten met min-
raagkrachtige ouders
dan voorheen een be-
noeten doen op het sys-
van studiegeldlening,
iet systeem 'denivelle-
werkt, dus de inko-
verschillen vergroot,
ouwt Deetman als niet
ike. „Studiefinanciering
niet om die verschillen
;e werken", meent Deet-
wat te zeggen van uit
ing van de 'klanten' van
efinanciering door ver-
ïg van de maximale
jd van dertig jaar?
te betalen", zegt een
elijk deskundige, „als
jij voorbeeld de boven-
i 55 jaar maken, moet je
iken dat je in die cate-
niet meer kunt spreken
ouderlijke bijdragen,
cost volgens onze becij-
gen plusminus 100 mil-
gulden en dat hebben we
Anders hadden we wel
volledig ouderonafhan-
systeem ingevoerd",
regt een ambtenaar, vol-
week mag de Kamer
zegje doen.
en inleveren", vindt
tmans.
ar zijn mening wordt in
Haag' de fout gemaakt
de honorering van de
ers op te nemen in een
el van sociale zekerhe-
en op die manier het
V-salaris min of meer als
ritkering te beschouwen,
ens Wagtmans is hier
;r geen sprake van een
ring. „Het gaat om wer-
e mensen, die loon krij-
/oor het werk dat ze elke
ioen", is zijn standpunt.
et lede ogen heeft Wagt-
aangezien dat de
-ers de laatste jaren
moesten inleveren,
alle bezuinigingen van
rijk in de WSW-sector
ient de gemiddelde
knemer hier nu minder
een jaar of drie geleden,
■endien moeten de men-
voor het collectief ver-
nu zelf 53 per maand
len. Vroeger werden ze
vervoerd", zo geeft
tmans een voorbeeld van
nanier waarop de rijks
heid het loon van de
V-ers steeds verder af-
nde.
Is woensdag de onder
delingen weer op niets
raaien, dan gaan de vuis-
van de WSW-ers omhoog,
lat, gezien het voorzich-
karakter van de aange-
idigde acties, in Den Haag
•uk zal maken valt echter
etwijfelen.
laag' mee, omdat het - naar
en idee van de overleden
eministe Joke Smit - vooral
rouwen moet leren hoe het
ieleid te beïnvloeden, te lob-
iyen en de aandacht op zien
e vestigen. Maar tegelijk
eert Koerts iederéén hoe
iet spel' te verstaan en een
dnger te krijgen achter 'd'e
•rote glazen kaasstolp' ®e I
iet Binnenhof heet.
Aansporingen en lessen
lie voor sommigen, ook al
:omen ze zelden of nooit op
iet Binnenhof, hun nut kun-
len hebben. En die voor an-
leren overbodig zijn, omdaj
e nu eenmaal ook in "i
verk - het lobbyen, de be-
angenbehartiging - geboren
alenten hebt.
DE Tweede Kamer A
ïaar eerste week na he
kerstreces (dat vandaas
"ormeel voorbij is) maar ee
ïaar onderwerpen op I
igenda: de studiefinancie'
•ing, waaraan verreweg d
neeste tijd wordt besteed'
en het NAVO-deel van I
begrotingen van Defensie e
Buitenlandse Zaken. I
De Eerste Kamer heeft aj»
belangrijkste onderwerp
begroting van Economic"
Zaken.
DEN HAAG (ANP) - Het
nieuwe bankbiljet van 250
gulden levert voor de onge
veer 80.000 blinden en
slechtzienden in ons land
grote problemen op.
Het biljet is voor blinden
en slechtzienden moeilijk te
onderscheiden van een
briefje van vijftig gulden en
bovendien zit het herken
ningssymbool zo dicht aan
de rand dat het bij slijtage
van het biljet al snel niet
meer te voelen zal zijn.
Dit zegt de Nederlandse
Vereninging van Blinden en
Slechtzienden (NVBS) bij
monde van secretaris J.A.
van Lelieveld.
Het nieuwe biljet is nog te
kort in omloop om precies
vast te stellen wie de groot
ste problemen met het biljet
hebben. Op het moment
hebben alleen de blinden en
slechtzienden die bedreven
zijn in het braillelezen of die
veel met geld omgaan geen
problemen met het biljet. De
moeilijkheden hadden vol
gens Van Lelieveld voorko
men kunnen worden als het
herkenningssymbool wat
beter voelbaar was ge
maakt.
Bij de Nederlandsche
Bank was gisteren nog niets
bekend over de problemen
met het biljet van 250 gul
den. Volgens woordvoerder
J. Blessing van de bank is er
vorig jaar contact geweest
met de NVBS over de vorm
van het symbool en keurde
de vereniging het symbool
toen goed. De bank is er zich
wel van bewust dat de her
kenning voor blinden nog
altijd niet optimaal is en zij
zal daar, samen met de
NVBS naar blijven zoeken.
Het huidige herkenningste
ken is in ieder geval al beter
daji die van de andere bank
biljetten, aldus Blessing.
SCHIPHOL (ANP) - „De Nederlandse regering
en het parlement moeten een heroverweging
maken over de positie waarin ons land zich be
vindt voor wat betreft de plaatsing van kern
wapens".
Dit heeft de fractie-voorzitter van de PvdA
in de Tweede Kamer, drs. J. den Uyl, gister
morgen op Schiphol meegedeeld na zijri aan
komst uit New Delhi. Hij heeft er de afgelopen
week de vergadering van de zogeheten com-
missie-Palme, de onafhankelijke commissie
voor ontwapening en veiligheid, bijgewoond.
„Het is dwaas op dit moment stappen te ne
men die leiden tot een uitbreiding van het aan
tal kernwapens, nu de Sovjetunie voorstellen
heeft gedaan die een uitnodiging inhouden om
te komen tot een eliminering van de middel-
lange-afstandswapens. De Nederlandse rege
ring en het parlement mogen zich nu niet ont
trekken aan wat er in Genève door de jongste
voorstellen van Sovjetzijde kan worden be
reikt", aldus Den Uyl.
Volgens de PvdA-voorman zijn de laatste
Sovjet-voorstellen 'wezenlijk anders' dan an
dere voorstellen die tot nu toe zijn gedaan.
Tv-loterij niet aan banden
I Extra steun
bouw betalen
uit WIR-pot
AMERSFOORT (ANP) - De in
totaal tien miljard gulden ex
tra die de overheid tot 1990
volgens de Bouw- en Hout
bond FNV in de bouw moet
I steken kan voor een deel wor
den opgebracht via een meer
op de bouw gerichte besteding
van de gelden uit de WIR-pot.
De overheid draagt uit die
pot jaarlijks circa vijf miljard
bij aan investeringsteun aan
het bedrijfsleven maar die in-
I vesteringssteun gebeurt te
baal. Te weinig van dat
I geld komt in de bouw terecht.
Aldus voorzitter J. Schuller
van de Bouwbond FNV giste
ren bij de presentatie van de
nota 'Kiezen voor nieuwe kan
sen in de bouw- en houtnij
verheid' waarin de bond het
I bouwbeleid voor de komende
I kabinetsperiode uitstippelt.
I Via een extra overheidsteun
I van tien miljard en een 32-
1 urige werkweek in 1990 zou de
werkloosheid in de bouw over
vier jaar ongeveer kunnen zijn
gehalveerd tot circa 50.000 en
zouden 40.000 mensen aan de
I slag geholpen kunnen worden.
Zie ook Commentaar
DEN HAAG (ANP) - Er komen geen scherpere
financiële richtlijnen voor de kansspelacties
zoals een aantal omroepen die op het scherm
brengt.
Dat schrijven minister Brinkman (WVC) en staats
secretaris Korte-Van Hemel (Justitie) in antwoord op
vragen van het PPR-Kamerlid Lankhorst.
Lankhorst had de minister
en de staatssecretaris met
name gevraagd de boeken te
openen van de 1-2-3-show van
de KRO en de Sterrenshow
van de VARA. Dit om te weten
te komen of beide shows in het
seizoen 1984-1985 hebben vol
daan aan de voorwaarde dat
maximaal veertig procent van
de bruto-opbrengst van de
kansspelen besteed mag wor
den voor bestrijding van ge
maakte onkosten.
Beide bewindslieden laten
weten dat de 1-2-3-show 10,8
procent van de bruto-op
brengst heeft besteed aan pro
gramma- en organisatiekos
ten en de Sterrenshow 15,2
procent.
De diverse tv-acties, zo heb
ben de bewindslieden verder
laten weten, hebben de lotto-
omzet in de seizoenen 1983-
1984 en 1984-1985 negatief be
ïnvloed.
Er zijn echter ook andere
DEN HAAG (ANP) - Drie van
de vier ambtenarencentrales
willen zo spoedig mogelijk met
minister Rietkerk van Bin
nenlandse Zaken praten over
het eigen pensioenfonds van
de PTT, dat het Kabinet vrij-
I dag heeft aangekondigd.
Een van hun bezwaren is
lat het ambtenarenpensioen-
I fonds ABP door het kabinets-
I besluit plotseling circa 100.000
I deelnemers zal verliezen.
I De ambtenarenbonden van
I de FNV en het CNV en het on-
I afhankelijke Ambtenarencen-
I trum willen woensdag al om
1 de tafel gaan zitten. Aangezien
1 het een meederheid van de
I eentrales betreft, kan Riet-
kerk niet om het overleg heen.
Alleen de agenda van de mi
nister kan nog (tijdelijk) roet
in het eten gooien, zo zegt een
woordvoerster van het depar
tement maandag.
Secretaris Th. Sonneveld
van de grootste centrale
ACOP (FNV) zegt verbolgen te
zijn over het feit dat de amb
tenaren via de krant hebben
moeten vernemen dat ze weg
moeten uit het ABP. „Boven
dien werden alle andere amb
tenaren er plotseling mee ge
confronteerd dat de PTT'ers,
tien procent van alle ABP-
deelnemers, het pensioen
fonds, verlaten. Over de gevol
gen mag nog eens worden ge
praat terwijl het politieke be
sluit al is genomen", aldus
Sonneveld.
Eindredactie: Frans Booga<
iard
DE bouwwereld behoort tot de bedrijfstakken, die het zwaarst ge-
I troffen zijn door het bezuinigingsbeleid van het kabinet-Lubbers.
I Dat komt omdat de bouw voor rond tachtig procent van haar om-
afhankelijk is van overheidsopdrachten, een destijds rijke
won van inkomsten, die nu door de druk van het financieringste
kort langzamerhand opgedroogd dreigt te raken. Deze ontwikke-
ll[9 heeft er toe geleid, dat de werkloosheid in de bouw oneven-
red'9 hoog is, één van de redenen waarom werkgevers- en werk-
I oemersorganisaties steeds harder staan te roepen, dat de over-
I nojd meer geld in de bouw dient te pompen.
ue Bouw- en Houtbond FNV heeft het volgënde sommetje ge-
I maakt. Als het rijk de komende vier jaar tien miljard extra in de
I bouwnijverheid investeert en als daarnaast in diezelfde periode
pen werkweek van 32 uur wordt ingevoerd, is het mogelijk om tot
I 1390 veertigduizend extra arbeidsplaatsen in de bouw te schep-
IPen. Een aansprekend initiatief. Maar is het ook reëel
I tr bestaat nog steeds behoefte aan betaalbare nieuwbouwwo-
Ifip h De stadssanering staat op een laag pitje en het groot on-
lai t worclt verwaarloosd. Door de vele knelpunten op de
|ru?we9en 9aan door file-vorming iedere dag kapitalen verloren.
«voor de bodemsanering is snel meer geld nodig. Kortom, er
yofdoende argumenten voorhanden om een extra investe-
lein r'ec,'e voor de bouwnijverheid te verdedigen. De vraag is
I genhjk alleen nog of het kabinet daarvoor geld ter beschikking
Ia" en wil stellen.
0°r het bezuinigingsbeleid en het economisch herstel staan
-schatkist en de Nederlandse economie er beter voor dan vier
i»0 9eleden- Daardoor groeit de irritatie over het nog steeds
|Fina ende knip-op-de-beurs-beleid van minister Ruding van
Ischo o'en Hebben ook de deskundigen van de Sociaal Economi-
Idurt d niet onlan9s no9 betoogd, dat een verhoging van pro
lstim i 6 overheidsinvesteringen van essentieel belang is voor de
Swering van de economische groei
Ibuirr sPreekt graag over de successen van zijn beleidsom-
£i„?'n9en rnaar hij weet ook, dat de organisatie van rijke indus-
l"na h Neerland betreft, gelijk heeft met haar constate-
fciin 'n S r'iksfinanciën op dit ogenblik nog verre van gezond
rilk "00r allerlei tegenvallers is de schulden- en rentelast van het
IVerrto.s,eeds onaanvaardbaar hoog. Dank zij Ruding zijn ze niet
Itlaa °or9eschoten, maar dat is het dan wel.
lërsw armee kan niet alles gezegd zijn. Als het economische
|i|de u aanhoudt. hoeft een voorzichtig stimuleringsbeleid van de
«nrtde overheid een verder terugdringen van het financie-
Pno no n'et 'n de we9te staan. In zo'n situatie dient dan voor-
let Ko even la worden aan bedrijfstakken als de bouw, die van
jekreg Uln'9in9sbeleid tot nu toe de zwaarste klappen hebben
oorzaken voor het teruglopen
van de lotto-opbrengsten: de
aantrekkingskracht van bui
tenlandse kansspelen, de ge
volgen van de economische re
cessie op veel huishoudbud
getten en het illegale kans
spelcircuit, dat ondanks de no
dige inspanningen, slechts tij
delijk met strafrechtelijke
middelen kan worden bestre
den. Tenslotte speelt volgens
beide bewindslieden ook de
aantrekkingskracht en kwali
teit van het legale kansspel
aanbod een belangrijke rol bij
het verwerven en behouden
van de gunst van het spelende
publiek, aldus Brinkman en
Korte-Van Hemel.
DE INLICHTINGEN- en veiligheidsdiensten van
landmacht, luchtmacht en marine gaan, door middel
van affiches, waarschuwen tegen spionage en diefstal
van militaire geheimen. De affiches zullen ieder kwar
taal nieuwe slogans dragen. Het eerste exemplaar, dat
militairen op het hart drukt bezoekers van militaire
gebouwen vooral niet alleen te laten, werd maandag
opgehangen bij het Amsterdamse marine-établisse
ment. - FOTO ANP
(ADVERTENTIE)
Een Oosters tapijt is ook elders te koop, maar een
Oosters tapijt van VAN AALST is een begrip. Wij
bieden u een beter, exclusiever en vergelijkbaar
goedkoper tapijt.
125 JAAR EEN BEGRIP
ANNO 1859 HOFLEVERANCIER
GROOT/DETAILHANDEL
CATHARINASTRAAT 10-14
4811 XH BREDA NEDERLAND
TEL: 076-138848 TLX: 54834
Van een onzer verslaggevers
TILBURG/WAGENINGEN - Studenten van de Ka
tholieke Hogeschool in Tilburg (KHT) en van de
Landbouw Hogeschool (LH) in Wageningen hebben
gisteren (delen van) de bestuursgebouwen van de
beide scholen bezet.
Volgens de bezetters zouden
deze acties 'deel uitmaken van
een laatste massaal protest te
gen de gewraakte studiefinan
cieringsplannen van minister
Deetman'.
Zoals bekend werd ook vo
rige week op verschillende
scholen en universiteiten ge
demonstreerd tegen de plan
nen van de minister. Het voor
stel van Deetman wordt deze
week behandeld in de Tweede
Kamer.
De bezetters van de beide
scholen vragen het College
van Bestuur onder meer stel
ling te nemen tegen de nieuwe
plannen voor studiefinancie
ring door het bekostigen van
de bussen voor een landelijke
demonstratie donderdag in
Den Haag. Verder eisen zij dat
de Colleges van Bestuur in een
advertentie in landelijke dag
bladen oproepen tot acties te
gen de plannen van Deetman.
In Tilburg werd het 'ge
bouw B' van de KHT 's mor
gens om acht uur door een
groep studenten bezet. Een ge
sprek gistermiddag met rec-
tor-magnificus dr. R. de Moor
van de KHT heeft de studen
ten doen besluiten hun actie
voort te zetten. Dr. de Moor
wenste niet op de eisen van de
bezetters in te gaan omdat er
sprake was van 'bedreiging'.
De actievoerende studenten
verklaarden over 'gegronde
vermoedens' te beschikken dat
het Hogeschoolbestuur de po
litie heeft gevraagd de actie
vandaag te beëindigen. Het
bestuur van de KHT was gis
teren niet voor commentaar
bereikbaar.
De bezetting van de Land
bouwhogeschool in Wagenin
gen heeft slechts enkele uren
geduurd: gistermiddag maak-
tien enkele tientallen politie
agenten, op verzoek van het
College van Bestuur van de
LH, een einde aan de bezet
ting. De ontruiming verliep
zonder problemen.
DEN HAAG (ANP) - De be
windslieden van defensie had
den vanaf september '82 'heel
goed' kunnen weten dat de
prijs van de eerste serie van
twee Walrus-onderzeeers in
de buurt van de 940 miljoen
gulden zou uitkomen.
Zij hebben daarover echter
nooit overleg gevoerd met de
toemalige marineleiding.
De voormalige chef van de
marinestaf, vice-admiraal
J.H.B Hulshof, zei dit gister
avond tijdens de hoorzitting in
de Tweede Kamer over de
Walrus-affaire.
Hulshof wees er in zijn ge
sprek met de Kamer op dat ten
behoeve van de opstelling van
de Defensienota in september
'82 voor de tweede serie Wal
russen een prijs van 750 mil
joen gulden werd geraamd.
Iedereen die ook maar enigs
zins op defensiegebied thuis is
had daar volgens hem uit kun
nen afleiden dat de eerste serie
150 tot 200 miljoen duurder
was. De Kamer werd over de
uiteindelijke hoogte van de
kostenoverschrijding echter
pas in januari 1984 door minis
ter De Ruiter en staatssecreta
ris van Houwelingen geïnfor
meerd.
In een rapport van de Alge
mene Rekenkamer is eind vo
rig jaar de beschuldigende
vinger uitgestoken naar de
marine-top, die belangrijke
informatie zou hebben achter-
geouden.
Oud-voorzitter Veldkamp
van de Admiraliteitsraad
stelde gisteren dat daarvan
geheel geen sprake is. „Er is
geen sprake van dat wij iets in
het geniep deden of dachten
wat de Walrus betrof", aldus
Veldkamp.
HET idee van de Nederlandse
Politiebond (NPB) om een
soort arbeidspool van voorma
lige politiemensen te vormen
waaruit korpsen in drukke tij
den kunnen putten, berust op
een misverstand. Volgens
NPB-voorzitter L. van der
Linden is ten onrechte de in
druk gewekt dat de bond een
aparte pool zou willen, zo
heeft hij gisteren laten weten.
In het kader van een herintre-
dingsregeling voor oud-poli
tiemensen (vooral vrouwen)
zou het een idee kunnen zijn
deze mensen bij wijze van bij
scholing slechts incidenteel in
te zetten bij pieksituaties, al
dus Van der Linden.
l?
De storm heeft heel wat aange
richt. Overal zijn hoofden
doorgewaaid, zijn stofnesten
verwijderd en kwamen revo
lutionaire ideeën boven.
In de eerste plaats hebben we
de bovengrondse aardappel.
Fantastisch. Dat wordt heer
lijk eten in de tuin. Vlees van
de barbecue, aardappeltjes
van de boom, sla uit de groen
tetuin.
De naam aardappel zal aange
past moeten worden. Wordt het
struik-knol? Zwevende appel?
Pomme dejardin?
Dat nieuws was nog warm,
toen bekend werd dat de Ka
naaltunnel er echt komt. En
geland en Frankrijk steken
hun kop in het zand en hopen
elkaar ergens onder het Ka
naal te treffen.
Een dubbele spoorwegtunnel
maakt van Londen een soort
■voor-station van Parijs. Zo ziet
Mitterrand het tenminste.
Maggie Thatcher denkt er an
ders over. Zij beschouwt de
dubbele tunnel als de duim en
wijsvinger van Engeland die
zich venijnig sluiten om het
oor van het Europese vaste
land.
In 1993 is het zover. Dan stomen
we in een paar uurtjes naar het
Verenigd Koninkrijk. Een
weekendje Dover en Weer.
Door die tunnel keren dan ook
al die Engelsen terug die in
1992 de Olympische Spelen in
Amsterdam bijgewoond heb
ben.
Maar: de wereld ligt weer
open. Alles is mogelijk. De toe
komst loopt als een trein.
MERIJN
UTRECHT (ANP) - De NVJ
zal eventuele acties van jour
nalisten bij vaktijdschriften
om de vastgelopen CAO-on-
derhandelingen weer op gang
te brengen steunen.
De verenigingsraad van de
journalistenvakbond heeft
maandag in Utrecht besloten
hiertoe de weerstandskas te
openen en de FNV, waarbij de
NVJ is aangesloten, te verzoe
ken hetzelfde te doen.
De verenigingsraad nam
gisteren unaniem een motie
aan waarin volle steun wordt
toegezegd aan het streven van
de vaktij dschrif(journalisten
een eigen, volwaardige CAO
af te sluiten met de NOTU, de
organisatie van tijdschriften
uitgevers.
De algemeen-secretaris van
de NOTU, mr. T. Oonincx,
noemt het besluit van de NVJ
de weerstandskas te openen
'voortijdig en heetgebakerd'.
Van onze parlementaire redactie
OOSTBURG/DEN HAAG - WD-leider Nijpels is gisteravond
in Oostburg fel uitgevallen naar het CDA, dat vorige week de te
forse ombuigingen in het nieuwe WD-program kritiseerde.
„Die kritiek staat in schrille
tegenstelling tot de ombui
gingsbedragen, die vooraan
staande CDA-bewindslieden
als Ruding (Financiën) en De
Van onze onderwijsredactie
BREDA/EDE - Staatssecreta
ris Nell Ginjaar-Maas (On
derwijs) gaat samen met haar
ambtenaren en het onderwijs
veld overleggen hoe het cen
traal schriftelijk eindexamen
van het voortgezet onderwijs
beter geregeld kan worden.
Dat gebeurt vandaag en mor
gen tijdens een besloten over
leg in De Bosrand in Ede.
Dat gebeurt nadat de afge
lopenjaren door de onderwijs
organisaties een groeiende
stroom kritiek over het minis
terie werd uitgestort. Voor
naamste klacht is dat de orga
nisatie van het centraal
schriftelijk steeds ingewikkel
der en chaotischer wordt. Voor
een deel wordt dat veroor
zaakt door de maatregelen
van het ministerie zelf, die
steeds op het nippertje plegen
af te komen. Daarnaast is er
het grote aantal examenpro
gramma's dat moet worden
afgewerkt: 35 in totaal. Daar
van neemt alleen al het
vwo er 25 voor zijn rekening.
De staatssecretaris heeft nu
een 'praatpapier' voor de con
ferentie gemaakt, waarvan de
kern is dat het aantal examen
vakken drastisch wordt be
perkt. Volgens mevrouw Gin
jaar zou je voor het schrifte
lijk bijvoorbeeld de volgende
onderdelen kunnen laten val
len: de expressievakken, de
praktijk- of beroepsgerichte
vakken, de maatschappijvak
ken en de vakken die spora
disch worden gekozen. Je zou
dan het examen kunnen be
perken tot die vakken die van
belang zijn voor de vervolgop
leiding. Volgens de staatsse
cretaris zou je ook jaarlijks
kunnen loten voor de ver
plichte onderdelen van het
centraal schriftelijk. En je
kunt volgens haar natuurlijk
ook alle suggesties combine
ren.
Dan ziet mevrouw Ginjaar
er ook wel wat in om de her
kansing, die nu geldt voor
maximaal twee vakken terug
te brengen tot één. En je zou de
tweede examenperiode verder
af kunnen zetten (bijvoorbeeld
na de grote vakantie) van de
schoolonderzoeken. Nu zitten
die bovenop elkaar. Overigens
wenst de staatssecretaris die
schoolonderzoeken nadrukke
lijk te handhaven.
De vooral inhoudelijke dis
cussie over het eindexamen
loopt al sinds zo'n 18 jaar gele
den het Cito (Centraal Insti
tuut voor Toetsontwikkeling)
werd opgericht. Dat had
eigenlijk de problemen moeten
oplossen, maar dat bleek een
te optimistische gedachte. In
januari 1983 ventileerden in de
Overleggroep Voortgezet On
derwijs vertegenwoordigers
van het ministerie van Onder
wijs hun ongerustheid over
het stijgend aantal kandidaten
dat er ondanks een slecht
schriftelijk examen toch
slaagde. Er bleek een
groeiende kloof tussen de
schoolonderzoeken en het cen
trale eindexamen.
Er is wat dat betreft sprake
van twee stromingen in on
derwijsland. De ene ziet het
eindexamen als een mogelijk
heid om naast de vorderingen
van de leerling de kwaliteit
van het onderwijs te meten en
de waarde van de diploma's te
bewaken. De andere stroming
vindt dat eindexamen overbo
dig omdat de kwaliteit van het
onderwijs ook, zoals bijvoor
beeld in Engeland, gemeten
kan worden via steekproeven
per jaargroep.
Wat in ieder geval duidelijk
is geworden is dat het examen
en de voorbereiding erop bin
nen de school een eigen leven
is gaan leiden en in feite los is
komen te staan van het onder
wijs zelf. Het examen is niet
meer de logische afsluiting
van een onderwijsperiode, zo
als Freudenthal een paar jaar
geleden al constateerde en
verliest daarmee zijn selec
tieve functie waaraan werk
gevers en vervolgopleidingen
zo hechten.
Koning (Sociale Zaken en
Werkgelegenheid) naar buiten
hebben gebracht", aldus Nij
pels.
Hij verweet op zijn beurt
het CDA met de 11 miljard
die deze partij wil ombuigen
niets te kunnen doen aan ver
laging van het financierings
tekort. De VVD wil 19- be
zuinigen, Ruding 18- en De
Koning 16-miljard.
Volgens Nijpels zal het CDA
bij uitvoering van zijn pro
gramma niet in staat zijn nog
iets te doen aan lastenverlich
ting voor de burger. De WD
heeft daar in de belasting- en
prerpiesfeer ƒ7 miljard voor
uitgetrokken en wil bij een
economische groei van meer
dan 2 in die sector nog 4- a
5 miljard extra besteden.
Tijdens zijn speech in Oost
burg, die een werkbezoek van
een groep WD-Kamerleden
afsloot, daagde Nijpels PvdA
en CDA uit de 'doorrekening'
van hun programma's door
het Centraal Planbureau be
kend te maken, zoals de WD
inmiddels heeft gedaan. PvdA
en CDA hebben dat tot nu toe
niet gedaan, omdat het plan
bureau momenteel nog niet de
beschikking heeft over de
middellange termij n-verken-
ningen die nodig zijn voor een
goede doorrekening.
