WE WORDEN ZELFSTANDIG ONDERNEMER' Storm blaast schip op strand Toch beetje eng 'Bevalling thuis veel goedkoper' 'Geen feiten inzake Walrusproject door marinetop verhuld' )e^e|yd Razendsnelle opmars geld-terug- acties lanse kelen Stroom klachten over Dalkon-schildje DE STEM COMMENTAAR Geen paniek Over lijken GROEIT AlS er één evenement is waarop het adjectief 'sportief' op geen I enke|e wijze meer van toepassing is, dan is het wel de rally Pa- |[||s-Dakar Bijna dagelijks staan de sportpagina's in de kranten dol van de verhalen over rally-deelnemers die verdwijnen, bijna verongelukt zijn of dood gewaand worden. Dat er tot voor giste- 'en nog maar één deelnemer dodelijk verongelukte - en dat, v'oemd genoeg, nog op het geneutraliseerde gedeelte van het Parkoers in Zuid-Frankrijk - mag een godswonder heten. Treinbotsing eist drie slachtoffers Spoedoverleg politiebonden met ministers NOTA VAN HOUWELINGEN: Ria Beckers opnieuw lijsttrekker Ter Schure voor andere leiding bij Bisdomsblad Parketpolitie verwerpt salarisaanbod DEELNAME CONSUMENT SCHOMMELT ROND 10 PROCENT PAGINA 2 n0NDERDAG 16 JANUAR11986 rendement. Bneel nu in (roosteren en lof 's avonds) (ten werken, erdure ma- er benut, zo- per eenheid pat betekent en verbete- ^currentiepo- omzet, dus de redene- 'ideale mo- |lle bedrijven is allereerst actief is op |Er moet im- zijn voor de leid produkt lordt, anders loduktie. Bo- 1 de voordelen openstelling ieiner, naar der kapitaal- fet produktie- lirs van FNV j er in dit ver- Vrlenging van (n principe be- lals het maar (koste van de lelling van de verlaging van bid. Concreet t de vakbewe- akkoord zal Jdrijfstijd ver- via overwerk in dienst bi- Voor de ex- (stijd zullen aangenomen Ind veranderd. |kte op nieuw- rid dat er veer- hinisters waren lt vier invloed- arissen als am- ar het buiten- [ezonden en dat opfuncties was echter geen de prijsverla- basisprodukten einde aan de i gaan nu strij- J einde, zo ver hard Gourgues van de rechten En een jonge ïonaïves is van Ir sprake is van (en van de angst. 1 durven nu met Jiten, te strijden at". perst circuleren vaar 77 procent Iking analfabeet (tegen president één daarvan |oepen tot een De regering arop verleden |sluiting van alle aiversiteiten om Is te voorkomen. (ider vlugschrift epen tot een al- Iking op aan- andag. Van wie afkomstig is, is ge week was het ti, maar de span- in de lucht. Het iringste zou kun- tot onlusten. De roepen, die in de in staat van pa ri, houden zich op ond. In Gonaïves pen in de kazer- ;rokken. esprekken filoso- ectuelen nu over iuvalier, iets wat r geleden nog on- eek. „Het is het iet einde", aldus indse waarnemer iaanse hoofdstad urde Nidal een nando op zijn dsman af. Arafat, in Damascus zat, de aanslag dank- atheid van Syri- n. grootste 'succes' nslagen in Rome Was de aanslag op :che ambassadeur ■onden. De moord- juni 1982 misluk- le Israëlische mi- Defensie Sjaron aan om Libanon binnenvallen. En uiteindelijke tot de an Arafat uit inds 1980 niet meer mheer van extre- Nidal (zoals Syrië teer is van Arafat), t wel onderdak ge- Syrië en is, naar de rereld aanneemt, te welkom in Libië, verblijft een groot de tijd in Tunis, t de acties van Ni- delend: „Hij is niet een werktuig in de an de Syrische en geheime diensten- ronselt hij dolende studenten." DEOflM ■BINNENLAND T28 PAGINA 3 ngx HAAG (ANP) - Sinds de Con sumentenbond zich maandagavond heeft opgeworpen als belangenbe- hartiger voor vrouwen die proble men met het Dalkon-schildje heb ben gehad staat de telefoon daar roodgloeiend. Woensdagmorgen naren er al zeshonderd telefoontjes binnengekomen van vrouwen die jit voorbehoedsmiddel hebben ge bruikt en nog steeds wordt er gebeld 0p|je vier daarvoor opengestelde te- letoonlijnen. pe vrouwen komen volgens de Conumentenbond met trieste ver halen over infecties, eileideropera ties en vergevorderde zwanger schappen die door complicaties moesten worden afgebroken. Het Dalkon-schildje was van ge durende de jaren zeventig verkrijg baar maar werd ruim tien jaar ge leden uit de handel genomen na klachten over ernstige infecties. Volgens de Consumentenbond heb ben naar schatting zo'n veertigdui zend vrouwen dit spiraaltje ge bruikt. Toen bekend werd dat gedu peerde vrouwen schadeclaims kun nen indienen bij de Amerikaanse rechter bood de Consumentenbond zijn diensten aan. De bond verza melt de claims en deponeert die bij het Amerikaanse bedrijf dat de schildjes maakte. De fabriek stuurt dan vragenlijsten terug. Zodra de bond weet welke medische gegevens precies noodzakelijk zijn over plaatsing en verwijdering van het schildje, eventuele hulp van specia listen en ziekenhuisopname zal hij verdere stappen ondernemen en ad viezen geven aan de vrouwen die contact hebben opgenomen. UTRECHT (ANP) - Thuisbeval lingen en poliklinische bevallin gen zijn, inclusief de kosten voor kraamzorg, ruim 2000 gulden goedkoper dan bevalling en ver blijf in een ziekenhuis. Dit concluderen prof. I. Butter (planning gezondheidszorg, Mi chigan) en prof. dr. R.M. Lapré (gezondheidszorgbeleid en econo mie van de gezondheidszorg, Rot terdam) in het blad Economisch Statistische Berichten. Het aantal geboorten in Neder land is tussen 1960 en 1982 terug gelopen van 242.000 tot 173.000. Het aandeel van de huisarts bij de be geleiding van de bevallingen liep in die periode sterk terug: van 46,3 tot 16,5 Een belangrijke oorzaak is dat het ziekenfonds zijn hulp niet vergoedt als er een verlos kundige in de buurt is. Het aan deel van de verloskundigen steeg van 36,6 tot 40,6, dat van de gynae cologen van 16,7 tot 41,1 In 1972 werd meer dan de helft van alle kinderen in Nederland thuis geboren, in 1982 nog eender de. Vooral het aantal poliklinische bevallingen (binnen 36 uur na de bevalling weer naar huis) is geste gen en wel van nog geen 6 tot 30 Op grond van de in 1982 gel dende tarieven hebben Butter en Lapré de gemiddelde kosten van een ziekenhuisbevalling berekend op ruim 5200 gulden, die van een thuisbevalling op ruim 2800 gul den en die van een poliklinische bevalling op ruim 3200 gulden. Het kostenverschil wordt niet zozeer veroorzaakt door de vraag wie de bevalling 'doet', de verloskundige, de huisarts of de specialist, maar doordat kraamzorg in een zieken huis veel duurder is dan kraam zorg thuis. De totale kosten belie pen in 1982 zon 658 miljoen. Loodsenbond: Privatiseren OK Van een onzer verslaggevers I VLAARDINGEN - Het bestuur van de vereniging De Nederlandse i Loods (VNL) gaat akkoord met het privatiseren van de loodsdiensten. I Binnen afzienbare termijn zullen de loodsen gaan opereren via een nieuw op te richten Nederlandse Loodsen Corporatie. De voorstellen tot privatisering komen deze en volgende week aan de orde tij- j dens afdelingsvergaderingen van de VNL. Gaan de leden van de loodsen vakor ga- i nisatie ook akkoord dan heeft het kabinet z'n eerste privatiseringssucces geboekt. „We hebben goede hoop dat de achterban ons advies over neemt", aldus gisteren loods jan Kloos, hoofdbestuurslid i van de VNL. De privatisering toelichtend zegt hij: „We wor den zelfstandig ondernemer met de verplichting ons beroep I uit oefenen en dienst te verle nen aan de scheepvaart. De j corporatie krijgt de status zo als die van de Orde van Advo- i eaten. Die jongens zijn ook zelfstandig, maar ze kunnen niet zeggen: vandaag werken we niet". De loodsen verwachten in een nieuwe opzet efficiënter te kunnen werken dan binnen het huidige ambtelijk appa raat van DGSM. „Door die ef ficiency is het wellicht moge lijk winst te maken", aldus Kloos. Hij denkt daarbij aan de Duitse collega-loodsen, die al jaren zelfstandig opereren en die letterlijk voor geen geld terug willen naar de ambte lijke molen. Een klein probleem is nog de Westerschelde. De Zeeuwse loodsen, verenigd in het dis trict Scheldemond, vrezen de concurrentie van de Belgische staatsloodsen. Momenteel heb ben ze aandeel van 27,5 pro cent in de beloodsing van schepen bestemd voor Belgi sche havens. Het hoofdbestuur van de VNL rekent er op dat deze inkomensgarantie voor de Zeeuwse loodsen behouden blijft. WORDT 'wegwezen' de nieuwe wapenspreuk van de Neder- andse politie? Tot nu toe mocht de burger ervan uitgaan, dat hij rustig kan slapen omdat de politie waakt, maar nu de voorzitter j van de Nederlandse Politiebond zijn leden het advies heeft gege- I ven om en/oor te zorgen dat zij bij een aanslag 'zo snel mogelijk wegkomen', kan de relatie politie-publiek in een nieuw daglicht I tomen te staan. Is de doorsnee politieman inderdaad van plan het hazepad te kiezen, als het er werkelijk om gaat spannen? Wij geloven daar mets van. Naar onze mening is de opwinding over de inzet van de politie bij de beveiliging van joodse, Amerikaanse en Israëlische gebouwen en instellingen die het doelwit zouden kunnen zijn van j Palestijnse terroristen, voornamelijk te wijten aan onzorgvuldige intormatie van overheidswege en aan de al lang bestaande Irrita tie bij de politie over de overbelasting en onderbezetting van vele I korpsen en de onderwaardering voor het werk van de politieman Weer een nieuwe taak erbij was de druppel, die de emmer deed overlopen. Het is algemeen bekend dat tegen het internationaal wijd ver- lakle politieke terrorisme in West-Europa alleen adequaat tegen- I is te bieden, als de landen van de Europese Gemeenschap zeer intensief gaan samenwerken bij de bestrijding van terreur- acties, van welke groep dan ook. Die samenwerking rammelt echter aan alle kanten. Vandaar de paniekreactie toen, al vóór Kerstmis, op grond van berichten van Israëlische en Ameri kaanse inlichtingendiensten moest worden aangenomen dat Pa- j testijnse zelfmoordcommando's van plan zijn om in een aantal Westeuropese landen, waaronder Nederland, nieuwe aanslagen te plegen. Zonder goed en breed vooroverleg gingen er van Bin- 1 nenlandse Zaken en Justitie telexberichten uit, waarin de opvang van Abu Nidal's handlangers naar de politie werd afgeschoven. Oe rijkspolitie op Schiphol was de eerste die constateerde dat die order van de gekke was. In Nederland is heel bewust gekozen voor een burger-politie- macht. Een politie als semi-militair apparaat past niet bij onze I volksaard. Vandaar dat de politie niet bewapend en getraind is 1 voor de bestrijding van terroristen, gijzelingen en kapingen. Voor dit soort uitzonderlijke gevallen is in de wet de mogelijkheid voor- I zien om gespecialiseerde, zwaar bewapende militaire eenheden als het Korps Mariniers en de Koninklijke Marechaussee te hulp i te roepen. Waarom is dat in dit geval dan niet gebeurd? Omdat er de afgelopen jaren zwaar bezuinigd is op deze elite-eenheden. I Ze tellen te weinig manschappen om alle gevaar lopende mensen an projecten afdoende te kunnen beveiligen. Dit laatste kan natuurlijk niet betekenen dat de Nederlandse gemeenschap joodse landgenoten (opnieuw) in de steek iaat en gasten uit Israël en Amerika het recht op bescherming onthoudt, i Daarom mag van de politie worden verwacht, dat zij zoveel mo- I gelijk als een atschrik wekkende eerste lijnbewaking functioneert, I die onmiddellijk zal vervangen worden door parate militaire spe- cialisten als de nood aan de man komt. Daarvoor moeten regelin- 9en te treffen zijn, waarin alle betrokkenen zich kunnen vinden. En dan dit nog: laten we er vooral voor zorgen, dat de dreige- menten van terroristen ons niet in paniek brengen want dan zou dat tuig al de helft van zijn doelstellingen bereikt hebben. Verder izal het duidelijk zijn, dat het terrorisme zowel in Westeuropees als in nationaal verband op de kortst mogelijke termijn harder ingepakt moet kunnen worden. 'oegegeven, van de meeste deelnemers mocht verwacht wor sen dat ze wisten waaraan ze begonnen. Maar dan nog. Wie juist 'ost-Atrika, een van de armste delen van de wereld, de speeltuin «laat z,in van een handvol levensmoede snelheidsduivels, demon teert een morbide gevoel voor verhoudingen. en tijde van de rally worden ingedommelde woestijndorpen isr!erVa"en door hele kafavanen coureurs en volgers die de oor- Pronke'ijke bewoners even aan de 'verworvenheden' van het Ida'en 'aten ruiken- Zijn de coureurs eenmaal weer vertrokken, I an wordt de plaatselijke bevolking weer aan baar eigen, vaak serabele lot overgelaten, fzirh a' daaruit blijkt dat de organisatoren van Parijs-Dakar laeet nig aan ethische aspecten gelegen laten liggen. In de rug I nen door een enorme batterij sponsors die zulks juist schij- nna te streven, heeft de koersdirectie de zucht naar spanning ti^t'e steeds laten prevaleren. Ibis» wedstri)dleiding hierbij letterlijk over lijken gaat, is sinds y'®ren °°k duidelijk. Een helikopter uit de volgerskaravaan stort 'ovp i h'' waarr,emers, onder wie de 'grote baas' Thierry Sabine, L nilasn. En wat beslist de wedstrijdleiding? The show must go UTRECHT (ANP) - Drie inzit tenden van een personenauto zijn woensdagmiddag om het leven gekomen bij een botsing met twee treinen. De auto werd omstreeks half vier op een met automati sche knipperlichten beveiligde spoorwegovergang in het Gel derse Brummen 'gekraakt' tussen de stoptrein van Dieren naar Zutphen en de trein die van Zutphen naar Dieren reed. De politie vermoedt dat de automobilist werd verblind door de laagstaande zon. UTRECHT (ANP) - De politie bonden gaan op korte termijn (in elk geval voor 5 februari) met de ministers van Binnen landse Zaken en Justitie pra ten over de extra bewaking van voor terrorisme gevoelige objecten. Dit heeft voorzitter G. Kof- feman van de Algemeen Christelijke Politiebond (ACP), de grootste politiebond, woensdag meegedeeld na overleg met de directeuren- generaal openbare orde en veiligheid van beide ministe ries. Aanleiding tot dit gesprek was de extra bewaking van joodse, Israëlische en Amri- kaanse 'objecten' die deze week is ingesteld na waar schuwingen over mogelijke terreuracties. De politie is daar volgens de ACP en de Nederlandse Politiebond (NPB) onvoldoende voor toe gerust. De ACP wil dat de ma rechaussee bij dit werk wordt ingeschakeld. Het vrachtschip Rio Grande (15.000 ton), dat onder Maltezer vlag vaart, is in de nacht van woensdagmorgen vroeg door de zware storm op de Ne derlandse kust ter hoogte van Wasse naar gedreven. De bemanning van 27 koppen heeft op het hoofdbureau van de Haagse politie droge kleren gekre gen. Het schip was leeg en lag te wach ten voor de Europoort voordat het op - foto anp de kust werd gedreven. Het Rotterdams Scheepvaart Bedrijf, dat optreedt na mens de rederij van de Rio Grande, had gisteren nog geen plannen om het schip van het strand te laten trekken. Minister Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat nam wel iswaar vrijwillig plaats, maar de botssimulator (snelheid 10 km per uur) bleek toch nog redelijk eng te zijn. Een en ander gebeurde tijdens de opening van de 'Vakantiebeurs 1986' in het Utrechtse Jaarbeurscomplex (tot 19 januari). - fotoanp DEN HAAG (ANP) - De regering blijft van mening dat, hoewel is gebleken dat de Koninklijke marine over meer informatie be schikte dan is verstrekt aan de bewindspersonen, er geen sprake is geweest van doelbewust verhullen van feiten. Dit schrijft staatssecretaris Van Houwelingen van defen sie woensdag aan de Tweede Kamer. Hij doet dit in een nota waarin antwoord wordt gege ven op vragen van de vaste Kamercommissies voor rijks uitgaven en Defensie over het rapport van de Algemene Re kenkamer inzake besluitvor ming en uitvoering van de ontwikkeling van het Walrus project. De kosten van dit pro ject, waarin het gaat om de ontwikkeling van een nieuwe duikboot, bleken onverwacht DEN HAAG (ANP) - PPR-fractievoorzitter Ria Beckers is opnieuw voorgedragen als lijst trekker bij de in mei te houden verkiezingen. Op het PPR-verkiezingscongres, op 1 fe bruari in Amsterdam, wordt de kandidaten lijst definitief vastgesteld. Het huidige PPR-Kamerlid Peter Lankhorst neemt op de lijst de tweede plaats in. Stef Dijkman (voormalig CD A-Kamerlid en enige tijd behorend tot de groep Scholten/Dijkman) staat op de vijfde plaats. 'Nieuwkomers' op de PPR-lijst zijn Coby Schoondergang (lid Provinciale Staten Noord- Holland) en Wim de Boer (oud-partijvoorzit ter), die respectievelijk op de derde en vierde plaats staan. nogal fors te zijn overschre den. Het gesprek van de minister van defensie met de Admirali- teitsraad en alle maatregelen die na het bekend worden van de kostenoverschrijding zijn genomen, garanderen volgens Van Houwelingen in de toe komst een betere greep van de politieke leiding op de beleids vorming binnen het hoogste bestuursorgaan van de mari ne. Verder blijkt dat de be staande richtlijnen ten tijde van het Walrus-project niet voldoende waren om op het niveau van de centrale organi satie en de bewindspersonen controle en overzicht over het project te krijgen. Sinds 1984 zijn dan ook het het zoge noemde Defensie Materieel- keuzeproces en de periodieke voortgangsrapportages inge steld. Er is bovendien begon nen met een verbetering van de projectenadministraties. V i? Eindelijk goed nieuws van het arbeidsfront. We mogen weer werken op zaterdag. De vrije zaterdag kan een gewone werkdag worden. Vaak denk je: die week is veel te kort, ik krijg dat werk niet af. De werkgevers komen nu met een hele passende oplos sing. De werknemers krijgen er een dag bij als ze dat willen. Wij moeten natuurlijk erg blij zijn met deze vrijgevigheid. Van de baas hoeven we ons niet meer te pletter te werken in vijf dagen. We kunnen het spreiden over zes dagen. De onvrije zaterdag heeft vele voordelen. Je hebt nu meer dagen in de week om je roos- tervrije uren of je atv-dag op te nemen. Bovendien: wat deed u op die vrije zaterdag? Toch niks bij zonders? Uitslapen, winkelen, knutselen. Allerlei klusjes om die lange dag maar door te ko men. Je gaf geld uit, aan bioscoop, kroket, grammofoonplaat, kroegbezoek. Kijk, die centen kun je nu in je zak houden. Na die saaie zaterdag komt er nog zo'n vervelende vrije dag! Als het mag van de EO krijgen we misschien ooit ook nog wel eens een onvrije zondag. Dat is natuurlijk toekomst muziek. Maar reken maar dat die jonge, slimme managers met hun supermoderne com puters straks weer met zo'n te gek idee komen! MERIJN Van een onzer verslaggevers DEN BOSCH - Bisschop J. ter Schure van Den Bosch heeft een voorlopige maatregel ge nomen om de problemen met het Bisdomsblad het hoofd te bieden. Totdat een nieuwe hoofdre dacteur is benoemd heeft mgr. Ter Schure de eindverant woordelijkheid voor het blad in handen gegeven van de re dactie-adviesraad van het blad. Zoals bekend heeft een aantal redactiemedewerkers uit onvrede met de koers die door de tijdelijke eindredac teur P. Latjes was ingeslagen, zijn medewerking gestaakt. De precieze taak van de re dactie-adviesraad is nog niet helder. Daarom heeft de raad nog niet besloten de supervisie op zich te nemen. UTRECHT (ANP) - De kader leden van de politiebonden bij de parketpolitie hebben woensdag het voorstel van het ministerie van Justitie ver worpen om alleen de leiding gevende functies bij de par ketpolitie afhankelijk van de 'geschiktheid' van de functio naris een hoger salaris (ge middeld 150 gulden bruto per maand meer) te geven. Het voorstel werkt volgens de kaderleden willekeur in de hand. Zij stellen daarom voor om iedereen die langer dan vijf jaar bij de parketpolitie werkt, een hoger salaris te ge ven, dat vervolgens door mid del van dienstjaren moet stij- Ren. Van een oneer verslaggevers BREDA - „Oorspronkelijk waren dit soort terugbeta- lings-acties bedoeld om nieuwe produkten te introdu ceren. Maar de laatste tijd grijpen de fabrikanten steeds meer naar dit middel om hun omzet op te krikken en om een verhaal naar de winkelier te hebben. In Nederland lopen nu gemiddeld zo'n 20 acties ge lijktijdig". Directeur ir. P. Bakker van 'Bakker Continental' in Etten- Leur spint garen bij de ra zendsnelle opmars van wat in reclamekringen de 'refund- actie' heet. Zijn bedrijf ver werkt alle administratieve rompslomp die met het instu ren van de legendarische plat geslagen doppen samenhangt. Veel fabrikanten besteden dat werk uit aan specialisten als Bakker bij wie dag-in-dag-uit zeven tot acht meisjes een dagtaak hebben aan het ver werken van de inzendingen. Samen met het Unilever- concern heeft Albert Heijn woensdag een grote actie aan gekondigd met schoonmaak- middelen. Op acht verschil lende artikelen (bv. Omo en Jif) vindt de consument een zegel. Een kaart met tien ze gels is aan het loket van het postkantoor goed voor 5 piek. Daarmee slaan Unilever en AH een nieuwe weg in. „Het is inderdaad een experiment", zegt P. Overdiep van Albert Heijn. Als voordelen somt hij op: snellere uitbetaling en goedkoper voor de fabrikant. Albert Heijn, bij wie de actie exclusief loopt, kost de actie geen cent. Uitbetaling via de eigen kassa's wilde AH niet: teveel rompslomp en kans op irritatie bij klanten door lan gere wachttijden aan de kassa. Nieuw is ook de inschake ling van het postkantoor. Tot- nutoe werd het geld bij dit soort acties enkele weken later per giro overgemaakt, dit keer is het handje-contantje bij tante Post. Een uitvloeisel van de commerciële wind die sinds kort door de PTT-burelen waait. Het bedrijf probeert op die manier meer omzet te draaien zo meldt een woord voerder in Den Haag. En hij kondigt aan dat de PTT in deze hoek veel meer wil gaan doen, als straks alle loketten van een computer-aansluiting zijn voorzien. Afgekloven Het idee van de geld terug actie is oud en afgekloven. „Als een sales promotion-ma nager echt niks meer weet te verzinnen draait hij een re fund", meldt een ingewijde sarcastisch in het beroepsjar gon. Maar het werkt en in de Verenigde Staten hebben deze acties een gigantische vlucht genomen. Vreemd is dat wel want waarom maakt de fabri kant zijn spullen niet gewoon goedkoper? Het antwoord is simpel: dat zou teveel kosten. Want het meest aanlokke lijke voor de fabrikant is dat hij met een actie van beperkte tijd, meestal enkele maanden, de indruk wekt een goedkoop produkt aan te bieden. Die in druk kost hem slechts een fractie van een normale prijs verlaging. „Want gemiddeld komt slechts 10 procent terug. Het schommelt iets en het is ook vaak moeilijk te voorspel len", aldus directeur Bakker van Bakker Continental. Dat verrassingseffect proberen sommige fabrikanten uit te bannen door het afsluiten van een verzekering. Daarbij wordt een maximum-percen tage uitbetalingen afgespro ken, uiteraard in ruil voor een fikse premie. Komt er meer te rug dan betaalt de verzeke raar. Bakker: „Want 25 pro cent uitbetalingen komt ook wel 's voor en dat is dan een lelijke tegenvaller. Maar ja, zo'n fabrikant heeft dan ook meer verkocht moet je maar denken". De fabrikanten proberen de kosten in de hand te houden door per consument slechts één uitbetaling toe te staan. Dat vergt dus controle, want weet Bakker, „vijf tot 10 pro cent van de mensen probeert het nog een tweede keer". Dus moeten alle namen in de com puter gezet en gedurende de hele actie worden bewaard. Om dat te kunnen behappen heeft Bakker een geheugen schijf van 200 Megabyte (ruim 16.EJ00 pagina's telefoonboek) moeten kopen. „We moeten er tegen optreden, anders neemt het dubbel insturen hand over hand toe", vindt directeur Bakker. Hij weet uit ervaring dat er gezinnen zijn waar het bijelkaar schrapen van zoveel mogelijk terugstortingen een continue vorm van tijdverdrijf is. want voor de centen hoef je het als consument meestal niet te doen. Gemiddeld wordt per actie ƒ2,50 uitgekeerd en Uni lever/AH scoren dus het dub bele. Maar hier is de drempel dan ook veel hoger: pas bij tien zegels rinkelt de kassa van de consument. De erva ring leert dat het aantal deel nemers dan terugloopt. Om dat te bereiken is het overi gens al voldoende om een bon niet aan de rand van een ver pakking te plaatsen maar middenin. Het knipwerk remt de animo om de bon eruit te knippen. Voor de nabije toekomst voorspelt de directeur van het Etten-Leurse bedrijf een ver dere groei van dit soort acties. Maar als het aantal uitbeta lingen te hoog wordt, zal het refund-systeem een snelle dood sterven voorspelt Bak- ker: „Dan wordt het te duur en heft het verschijnsel zichzelf op".

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1986 | | pagina 3