CAROLIEN KEULEN (28), EEN DIKBETAALDE VOLLEYBALSTER IN BOLOGNA
ZATERDAG 4 JANUAR11986 T19
BOLOGNA - Het zijn niet alleen de Nederlandse wielrenners of
voetballers, die in Italië het 'grote geld' gaan pakken. Sinds kort eet
ook een trio volleyballers mee uit de door sponsors rijkelijk gevulde
ruiven in de Italiaanse sportwereld.
T4):
I mr
\l7-ste huwelijksdag.
„Een gemeente is
of man ernaast, die
lid twee."
eld
pten uit de politieke loop-
yieg in de fractie met par-
i over de affaire Aantjes.
- foto ANP
nier Van agt bij de
'De laatste der mannen
dagen waarin je een presta
tie moet leveren, waarop je
je helemaal moet spitsen, zo
dat je je andere sores echt I
moet vergeten. En dan die
geweldige sfeer van kame
raadschap die in de colonne
heerst. Echte vriendschap,
waarbij rang en stand weg j
valt.
Als je 's morgens in de tuin I
van De Vereeniging staat om
je eerste knip te halen, zijn er
geen maatschappelijk ver
schillen. In de verste verten
niet. Er heerst een geweldige j
vorm van hulpvaardigheid.
En dan die ambiance die I
Nijmegen en verre omgeving
weet op te bouwen. Dat is op
gebouwd in een lange perio-1
de. Er zou geen stad en regio j
in Nederland zijn, die dit
over kan nemen.
Bij gezondheid ben ik er de 1
volgende keer weer bij. Voor j
de 48ste keer. Of ik ook hier I
naar een record streef? Dat I
staat nogal scherp, hè. Dit
jaar liep er iemand voor de
vijftigste keer mee. Maar als
je diep in mijn hart kijk-
t..dan loer ik ook wel op die
vijftig."
Geen vrienden
„Als je uit de Tweede Ka-
mer bent, dan is de deur ook
echt dichtgeslagen. De Ka- I
mer is een kasjba met 1501
kleine ondernemers. Als je I
eruit gaat neemt een ander je
plaats in.
Als ik zo af en toe terug ga I
naar het Binnenhof, is hetl
een waar genoegen om aller-1
lei mensen weer eens terug I
te zien. En met oud-collega's,
ga ik nog wel eens eten. Om-
dat het kennissen zijn. Geen|
vrienden.
Ik heb aan de politiek geen I
persoonlijke vrienden over-|
gehouden. Geen één."
'Ik ben nu al vour
andere meiden
aan het handelen'
Door Chris van Nijnatten
Het betreft Petra van der Linde, spelverdeelster van het Nederlands volley
balteam, die voor Geas Milan speelt, Jan Clardeij, hij ging naar CUS Torino
en Carolien Keulen, de aanvoerster van het nationaal vrouwenvolleybalteam,
die naar American Arrow in San Lazaro di Savena vertrok.
NËiKtti
Keulen, een 28-jarige
Friezin, raakt nauwelijks
uitgepraat over de mogelijk
heden die topsporters in Ita
lië geboden worden. In een
gesprek in haar door de club
betaalde flat verklaart ze
Italië tot het absolute para
dijs voor sporters in het al
gemeen en volleybalsters in
het bijzonder. „Hier had ik
jaren eerder aan moeten be
ginnen", meldt ze onder
meer. Nu al legt ze contacten
tussen nog in Nederland
spelende vrouwen en Ita
liaanse clubs. Want: 'ze zijn
gek als ze niet gauw hier
naartoe komen'.
Netto
Drie schapen zijn er nu
over de dam. Carolien Keu
len legt uit waarom er meer
zullen volgen en vertelt van
haar belevenissen in Zuid-
Europa. Het verhaal van een
Friese volleybalster, die
voor 5000 gulden netto per
maand en een gratis flat
speelt bij een pas naar de
hoogste Italiaanse dames-
volleybaldivisie gepromo
veerd cluppie.
„In Nederland trainden
we twee keer twee uur in de
week. Ik had verschrikkelijk
veel last van mijn schouder.
Ik dacht, dat ik het volley
ballen in Italië nooit zou
kunnen volhouden, daarom
durfde ik eerst niet. Ik was
ook net klaar met mijn stu
die fysiotherapie, had een
leuke baan, een leuk huis,
een leuk vriendje, van die
dingen. De afweging was te
moeilijk, ik ben niet naar
Italië gegaan. Maar toen we
onder Peter Murphy voor
het EK in Nederland begon
nen te trainen, ja toen is er
wat veranderd. We haalden
een behoorlijk niveau door
ongelooflijk veel en hard te
trainen. Je raakt dan be
wust van wat er allemaal
binnen de mogelijkheden
ligt als je maar professioneel
bezig bent. Hier in Italië kon
ik op hetzelfde peil blijven
staan als onder bondscoach
Murphy in de aanloop naar
het EK. De keus voor Italië
was ineens niet zo moeilijk
meer".
Leeuwarden, zeven jaar
DVC -Dokkum, een jaar
Delta Lloyd en toen dacht ik,
als ik het nu niet doe, doe ik
het nooit meer."
Geaccepteerd
„We hebben een nieuwe
sponsor; American Arrow
heten we nu. We spelen in
San Lazarro di Savena,
noem het een buitenwijk
van Bologna. We spelen in
Al, de hoogste divisie voor
het vrouwenvolleybal in
Italië. Dit had ik jaren eer
der moeten doen. Je wordt
hier meer geaccepteerd als
sporter. In Nederland word
je vaak niet wijs gevonden.
En als je een keer slecht
speelt, stampen ze je de
grond in. Het is een heel an
der sfeertje hier. Bovendien,
ik leef hier lekkerder, ik
hoef niet te werken. Ik kan
me volledig concentreren op
volleybal".
„Ik had dit leven niet ver
wacht. Ik heb vorig jaar in
september met een Ameri
kaan gepraat die hier zat.
Toen die vertelde wat hij al
lemaal deed, vroeg ik me af
hoe hij erin slaagde redelijk
bij zijn hoofd te blijven. Hij
zei me, dat hij iedere dag
laat opstond, op zijn gemak
wat ging lezen, de hele dag
wat luierde, met zijn team
wat ging eten en dan 's
avonds trainen. Ik dacht:
hoe hou je zoiets vol? Maar
nu doe ik het precies hetzelf
de, je went gauw in Italië".
Veel geld
Hobby
„Volleybal, hoe moet ik
dat zeggen, ik ben er hele
maal gek van. Ik hoop dat te
blijven, maar je moet dan
wel leuk bezig kunnen zijn.
In Nederland, ik dacht, God,
na die EK, we hadden zo
hard getraind, zo'n hoog peil
bereikt. Om dan helemaal
weer, oh naar dat hele moei
lijke gedoe te moeten. Alles
weer uit te moeten leggen.
Ik bedoel als je in het natio
nale team zit, dan doe je heel
andere dingen. Kom je dan
terug bij je club, dan snap
pen ze niet waar je mee be
zig bent. Breng dan dat en
thousiasme maar eens over".
„Balen van prof volley bal,
ben je gek. Het is mijn hob
by, 2,5 uur trainen per dag
vind ik helemaal niet erg.
Verder kan ik lekker rustig
aan doen, de stad in, mensen
bezoeken, lezen. De kranten
knipsels van het EK, ze zit
ten in een doos, ik ben er nog
niet aan toegekomen".
„Ik ben bij Winssum op
mijn veertiende begonnen
met fanatiek te volleyen,
daarna twee jaar Orion in
„Alleen Helen (een Cana
dese teamgenote) en ik wor
den goed betaald. En dan
verdient zij nog een stuk
minder dan ik, geloof ik. De
anderen, de Italiaansen,
krijgen af en toe wat toege
stopt, vijfhonderd gulden
per maand of zoiets. Ik krijg
het tienvoudige. Hoe ze
daarover denken, weet ik
niet. Ik heb het idee, dat ze
niet weten wat er aan ons
betaald wordt. We praten
daar niet over. Er kan hier
veel voor een buitenlandse
speelster. Als ik goed speel,
kan ik aan het eind van het
seizoen veel meer vragen.
Het is een geaccepteerd feit.
Elke ploeg heeft twee
vreemdelingen en die ver
dienen veel geld. Terecht,
want ik heb er toch mijn
baan voor moeten opgeven
en een heleboel andere din
gen. De meeste buitenlan
ders komen hier echt alleen
voor het geld".
„Bij de mannen wordt erg
veel betaald. Dat geeft soms
uitwassen. Onder de buiten
landse mannen wordt ook
wel te keer gegaan met ver
dovende middelen, hasj en
cocaïne. Je merkt daar als
buitenstaander weinig van.
Maar ze verdienen geld, die
mannen. De handel in vol
leybalheren, ook wel vrou
wen, is net zo groot als bij
het voetballen. Minder geld
weliswaar, maar ik ken toch
een vrouw die een ton ver
dient. Maar ja, al zou ik een
ton krijgen. Ik zou een
nieuwe auto kopen, en ver
der, ik weet het niet".
„Financieel viel het me in
Nederland ook zwaar. Ik
werkte vijftien uur in de
week als fysiotherapeute
met gehandicapte kinderen.
Verdient niet zoveel. De rest
van de week ben je dan met
volleybal bezig. Ik hoef heus
niet zoveel geld hoor, maar
ik wilde niet nog een paar
jaar zo voortslepen. Drie,
vier jaar geleden werd ik
gevraagd, toen wilde ik niet.
Maar in december 1984 kwa
men er, tijdens het Dynamo-
toernooi in Apeldoorn, weer
mensen namens Italiaanse
clubs (Ravenna en Ancona)
op me af. Niet alleen op mij,
ook voor Petra van der Lin
den (spelverdeelster in het
Nederlands team). Ik heb
het er met haar over gehad,
wilden wel, maar we zetten
het niet door. Vervolgens
werden we in april weer ge
beld. Men nodigde ons uit
om naar Milaan te komen.
We kwamen daar aan, wer
den enthousiast en besloten
het te doen".
„Ik had op dat moment
nog zoveel zin in volleybal,
vooral ook omdat het met
het Nederlands team zo goed
ging. Ik moet nu alleen wel
veel rusten en kalm aan
doen. Je wordt dan toch wat
ouder hè. Als het ook maar
de helft zo leuk wordt als het
nu al is, dan blijf ik nog wel
een jaar. Ik ben wel een top
per hier, zeker. Ik ram altijd,
scoor vrij veel. Ik ben een
echte afmaakster. Anderen
slaan wel mooi, maar scoren
niet. Ze gebruiken minder
kracht".
„We staan nu vierde en
zijn net gepromoveerd. Dat
vinden ze geweldig hier, ik
ben al op de televisie ge
weest met mijn trainer. Er
komen bij onze thuiswed
strijden toch zes- tot acht
honderd mensen kijken. Ik
heb al een keer meegemaakt
dat er vijftienhonderd man
kwam en dan zijn wij nog
maar een simpel clubje. Een
derby tegen Nelson, daar
komt tweeduizend man op
af. Bij Delta Lloyd waren
we blij met vijftig familiele
den op de tribune".
„De eerste dag speelden
we tegen Bari, een kam
pioenskandidaat met twee
Koreaansen, een genaturali
seerde Amerikaan en drie
nationale team-speelsters en
daar wonnen we van. Alles
stond op zijn kop hier. Nu zit
iedereen tegen de kerst aan
te hikken. Iedereen is moe.
We trainen hier ook hard,
hoor. Potverdorie, mijn
achillespezen doen zo'n
zeer".
„Ik ben hier ook buiten-
aanvalster. Het is even een
graadje moeilijker om hier
een bal aan de grond te krij
gen, want ze verdedigen hier
De nationale dames-
ploeg neemt onder aan
voering van Carolien
Keulen (links) en He
lena van Eij keren coach
Peter Murphy op de
schouders na de tijdens
het Europees kam
pioenschap gewonnen
wedstrijd tegen West-
Duitsland. - fotoanp
als gekken. Leuk, hoor. Ver
dedigend is het een heel ver
schil met Nederland. Oké,
met het Nederlands team
was het optimaal, dat ni
veau halen ze hier in de
competitie niet".
Handelen
„Hoe moet het verder met
het Nederlands team. Dat
wordt moeilijk hoor. Wat
wij met elkaar hebben ge
had, dat zet je moeilijk voort
met nieuwe spelers en een
andere trainer. Hetzelfde ni
veau halen, dat lukt bijna
niet. Dan moet je weer vier
maanden gaan trainen. Je
kunt van al die meiden niet
vragen hun studie weer eens
een jaar op te schuiven. Of je
zegt: ik ga naar Italië, lek
ker wat geld verdienen, ik
kom over vier, vijf jaar te
rug en ga studeren. Ik heb
nu al tegen een hoop meiden
gezegd: je bent gek als je
niet gauw komt. Je leert Ita
liaans en je doet veel levens
ervaring op. Want leven in
een vreemd land is nou ook
weer niet zo gemakkelijk. Je
kunt ook sparen en hebt
straks geen beurs nodig, die
dingen".
„Ik ken nu toch wel een
stuk of drie meisjes in Ne
derland, die ook wel naar
Italië zullen komen. Eerst
bestond er enige reserve in
Nederland, maar door mijn
verhalen worden ze enthou
siast. Nu wij die stap gezet
hebben, volgen er meer. Ik
was hier net toen ze me met
een om nog meer Hollandsen
vroegen. Iedereen had toen
al getekend, maar ik ben nu
al aan het handelen voor
sommige meiden".
„Ik weet dat ik me straks
in Nederland weer moet
aanpassen. Simpel. Maar ik
weet niet of ik het zal kun
nen. Ik ben niet zo moeilijk.
Ik heb dan in ieder geval dit
gedaan, geleerd en hoop het
over te kunnen dragen. Het
probleem in Nederland zal
alleen wel blijven, datje niet
genoeg kan trainen. Of er
moet geld komen".
„Hier is er geld genoeg.
Een Italiaanse fabrikant, die
zichzelf respecteert, moet
een club sponsoren. Dat is
dan zijn club, daar is hij he
lemaal gek van. Als-ie dan
mensen ontmoet in zijn we
reldje, dan praat hij over
zijn club, dat is iets, als je
begrijpt wat ik bedoel. Hier
in Italië is dat speciaal. Het
is niet alleen geld geven en
verder niks, nee Italiaanse
sponsors koesteren hun club.
Ze trekken er mee op".
„Bij de Nederlandse clubs
ligt dat allemaal zo proble
matisch. Er kan vrijwel
niets verdiend worden door
de speelsters. Als je vriendje
ziet dat je vijftienhonderd
gulden per maand mee naar
huis neemt voor vijf avon
den in de week twee uur
trainen. Nou, dat wordt leuk
gevonden. Dat vindt hij niet
erg. Maar als het voor niks
moet, dan zegt hij na drie
jaar: 'Nu is het afgelopen.
We kunnen nooit eens daar
of daar naartoe'. Dat ge
beurt heel veel, dat is het
nadeel voor vrouwen in de
sport".
Eerst sporten
„Sporten, werken en
vriendjes, het gaat niet. Ik
heb dat toch al zo vaak om
me heen gezien. Ze stoppen
allemaal. Ik heb al met 51
meiden samengespeeld in
dik tweehonderd interlands.
Ze haken af voor hun baan,
hun gezin. Ik haakte niet af,
waarom? Ik koos voor het
volleybal. Ik kom overal,
ken veel mensen, kom steeds
weer nieuwe mensen tegen.
Ik heb zeven jaar samenge
woond. Onder andere door
het volleybal is dat afgelo
pen. We konden nooit va
kanties plannen en met
kerst moest ik steeds weer
naar dat leuke Dynamo-
toernooi. Het is toch achter
lijk dat een vrouw op 25-, 26-
jarige leeftijd met haar
sport moet stoppen. Je moet
zolang je het leuk vindt
doorgaan. Iedereen wil eerst
zijn studie afmaken. Je kunt
beter eerst sporten en
daarna studeren. Je hebt
tijd genoeg want je vindt
doorgaans toch geen baan".
„Een heleboel vriendinnen
van me krijgen kinderen.
Verdorie, dat vind ik ook
wel leuk. Je moet steeds
maar weer kiezen. Het pro
bleem is, dat ik me altijd
verantwoordelijk voel voor
het team waarin ik speel.
Dan werd er in maart door
mijn 'ex' gezegd: kom we
gaan twee weken skiën. Ik
vond dan dat ik dat niet kon
maken tegenover mijn team.
Anderen deden dat dus wel
en dat werd mij in mijn pri-
véleven kwalijk genomen.
Een training missen, dat kan
ik ook niet. Zo van, we moe
ten uit eten omdat pa jarig is
dus laat die training maar
schieten. Dat kan bij mij
niet. Van een man wordt
zo'n instelling eerder geac
cepteerd, dat vind ik heel
lullig. Ja, vrouwen moeten
dit soort dingen natuurlijk
niet doen".
Idealist
„Ik ben niet speciaal femi
nistisch, ik vind alleen maar
dat vrouwen even veel rech
ten hebben als mannen. Het
is belachelijk, dat vrouwen
op een gegeven moment ge
zegd wordt, dat ze eens aan
iets anders dan aan sport
moeten denken. Dat zeggen
ze toch ook niet tegen man,
dus moeten ze er bij mij ook
niet mee aankomen. Wat dat
betreft ben ik superfeminis-
tisch".
„Ik ben een idealist, dus
stoot ik vaak mijn neus.
Maar ik ben ook realist hoor.
Als ik hier mijn pezen
scheur, kan ik naar huis en
is het afgelopen met Keulen.
Dan hoeven ze me niet meer,
je bent zo vergeten".