wBÊÊÊBÊÊm'
PK'S VLIEGEN ONGEREGLEMENTEERD DE PAN UIT
Steeds meer4x4auto's
Maria te Oostburg
'ouwe leven
or accu
Lede ogen
Geen reglementen
Groepsindeling
Land, zee en lucht
•v'....:; -
De schoonheid van de (oude) Lancia's en het gevaar in een foto. Attilio Bettega in actie op Veiligheidsvoorzieningen voor de toeschouwers zijn er niet. Hier komt de Renault 5 van
Corsica, een uur voor zijn noodlottige ongeval. De Italiaan was de eerste top-coureur, die de Jean Ragnotti angstaanjagend om een Corsicaanse hoek kijken. - foto's ad pertijs
dood vond in een WK-rally.
rally-wagen is nooit af
Door Ad Pertijs
PARIJS/BREDA - De ont
wikkelingen in de rallysport
volgen elkaar in duize
lingwekkend tempo op. De
evolutie is meer een revolutie.
Aan het aantal beschikbare
paardenkrachten schijnt geen
einde te komen en qua weglig-
ging gaat alles meer en meer
de skelterkant op. Peugeot
zorgde het afgelopen seizoen
definitief voor de doorbraak
van de kleine wagen. De Fran
sen introduceerden anderhalf
jaar geleden op WK-niveau
hun 205 Turbo 16 en sinds die
tijd regeert 'klein maar fijn'
de rallywereld.
Het duivelse doosje be
zorgde de Fransen een sportief
imago van jewelste en de ver
koopcijfers rezen in Frankrijk
de pan uit (Iedere 24 seconden
rolt er een 205 van de band).
Geen wonder dat Peugeot vo
rige maand het Lido kon afhu
ren om het behalen van de we
reldtitel met een gala-avond
te vieren.
Peugeot heeft het spelletje
onder leiding van directeur
sportif Jean Todt uitgekookt
gespeeld. Op het gebied van
pk's en wegligging mocht al
les, zolang het rally-wapen
optisch maar iets weg had van
een 205'je, die men vanaf 15.965
gulden uit de showroom kan
halen. Hoewel iedereen op zijn
klompen kan aanvoelen dat de
205 van Ari Vatanen technisch
iets anders in elkaar steekt
dan de 205 van de buurvrouw
ging Frankrijk massaal om
voor de sportieve leeuwen.
De Fransen lieten ook geen
gelegenheid onbenut om te
stellen dat de hele operatie een
schijntje kost van wat concur
rent en staatsbedrijf Renault
in z'n formule een-avontuur
stopt. Na eindeloos herhalen is
de boodschap kennelijk aan
gekomen bij de Regie. Renault
heeft haar Fl-team opgedoekt.
1
t
Alleen optisch een 205. Hier in actie in de Zweedse sneeuw.
De circuit-racers zien de
ontwikkelingen met lede ogen
aan. Meer en meer autofabrie-
ken zien de rallysport als pro
motie-middel nummer een. De
Formule een wordt op de been
gehouden door tabaksreclame
en tv-rechten. Bandenleve
rancier Michelin koos vorig
jaar al voor de rally.
Audi-perschef Scharnagel:
„Het sportprogramma moet er
voor de klant zijn. Vijftig pro
cent van de know-how vloeit
terug in zijn wagen. Audi zal
daardoor nooit de stap naar de
Formule een maken. Rally
sport ligt het dichtst bij de ge
wone auto. Al maak ik me zor
gen over de toekomst."
De ontwikkelingen in de
rallysport gaan sneller dan
verwacht. Nog geen twee jaar
terug regeerde Audi met haar
quattro's op het WK-toneel.
De Duitsers zeiden op het
hoogtepunt van hun roem (De
Monte Carlo-rally van 1984 le
verde voor de Duitsers een
eerste, tweede en derde plaats
op) te werken aan een kortere
quattro, die de hegemonie met
minstens drie jaar moest ver
lengen. Inmiddels weten ze in
Ingolstadt wel beter.
De oude quattro won nog
soeverein de WK-rally's van
Nieuw Zeeland en Argentinië
(zomer 1984) en was nog geen
half jaar later gedegradeerd
tot een goede middenmoter. De
opvolger, de Sport quattro,
kon alleen tot winst komen in
de matig bezette Ivoorku
strally (herfst 1984) en werd
vervolgens door de 205 Turbo
16 naar het tweede plan ver
wezen.
De Duitsers werden tegen
hun zin in gedwongen verder
te ontwikkelen. De motor ver
dween onder de motorkap
vandaan (waar hij volgens
Audi thuishoort) en werd tus
sen .de assen geplaatst om in
navolging van Peugeot een be
tere wegligging te krijgen.
Sportchef Dieter Scharnagel
over die stap. „Het is inder
daad een concessie aan ons
principe dat een WK-auto zo
veel mogelijk standaard moet
zijn. Maar we kunnen niet an
ders. Ik vind overigens dat we
het nog niet zo bont maken als
Peugeot. Optisch ziet onze wa
gen er misschien niet meer zo
uit als een quattro, maar de
techniek kom je tegen in onze
produktiewagens. Bij Peugeot
is het andersom. Die lijkt al
leen maar op een 205. Tech
nisch gezien heeft het er niets
mee te maken. Waarom rijden
ze met vierwielaangedreven
wagens, terwijl hun produk
tiewagens voorwielaandrij
vers zijn. Onze produkten zijn
tenminste allemaal te verkrij -
gen met vierwielaandrijving."
Audi gaat het volgend jaar
wat kalmer aan doen. De rol
van kampioenendoder zal on
getwijfeld overgenomen gaan
worden door Lancia. Ook de
Italianen hebben concessies
gemaakt. Als de producenten
van de mooie auto's komen ze
dit seizoen met een wanstal
tige Delta S4 aan de start. Een
afknapper voor de liefhebbers
van Italiaanse sportauto's die
de wonderschone Lancia Rally
gewend zijn. Ook Lancia
volgde het Peugeot-concept:
motor in het midden en uit
gaan van een middenklasmo-
del. Een gewone Delta koop je
in de winkel vanaf 24.190 gul
den.
De ontwikkelingen in de
rallysport worden niet gehin
derd door reglementen. Wat
dat betreft is er een levens
groot verschil met de racerij,
waar men omwille van de vei
ligheid beperkingen heeft ge
steld aan motoren en weglig
ging. De veiligheid in de rally
sport is ver zoek. Het gemid
deld aantal pk's is de laatste
jaren gestegen van 300 naar
boven de 500. Veiligheids
maatregelen ten aanzien van
het publiek worden nauwe
lijks genomen. Met immense
snelheden worden hagen van
toeschouwers doorklieft Wie
een keer de gelegenheid heeft
de Rally van Portugal of
Monte Carlo te volgen, zal het
duidelijk zijn dat het een won
der is dat er geen rampen zijn
gebeurd. Mede naar aanlei
ding van het dodelijke ongeval
van Attilio Bettega (in mei op
Corsica) wordt er wel volop
gediscusieerd over de veilig
heid. Volop goede wil, maar
zodra iemand met een pk meer
een wereldtitel kan pakken,
zal dat niet nagelaten worden.
De ontwikkelingen gaan
klaarblijkelijk te snel. Ook
voor de autofabrikanten zelf.
Er is nog grote onduidelijk
heid welke merken de strijd
gaan aanbinden met Peugeot
en Lancia. De Monte Carlo-
rally (van 18-25 januari de sei
zoensopener) zal wat meer
duidelijk verschaffen. De fa
brikanten schrikken blijkbaar
zelf terug van de vooruitgang.
Citroen heeft veel geld gestopt
in een revolutionaire 4x4 BX.
Nu het apparaat klaar is voor
de strijd, blijkt dat de rest al
weer veel verder is.
De wereldpers spreekt ver
tederd over de vijfdeurswagen
me de motor voorin, als gold
het een nostalgisch exemplaar.
Ook de nieuwe Austin lijkt
geen echte winner. De MG
Metro 6R4 baarde veel opzien
bij zijn introductie deze zomer.
De eerste thuiswedstrijd (De
RAC-rally van november)
toonde aan dat Lancia al ver
der is. Austin werd weliswaar
derde, maar de verwachting is
dat de Engelsen op vreemd
terrein genoegen moeten ne
men met een bijrol.
Twijfels worden ook ge
zaaid door een op handen
zijnde nieuwe groepsindeling.
Groep B is momenteel de
zwaarste klasse. Minimaal 200
produktiewagens moeten
overlegd worden eer de ver
eiste homologatie wordt ver
kregen. Die produktie is in
feite een wassen neus. Via al
lerlei toegestane aanpassingen
en evolutie-modellen heeft de
uiteindelijke wedstrijdwagen
weinig van doen met de, vaak
peperdure, produktiewagens.
Het aantal wordt derhalve te
ruggebracht tot 30. Alvorens te
gaan produceren wachten
Porsche, Opel (vierwielaange
dreven Kadett) en Ford (Es
cort RS 200) die ontwikkelin
gen kennelijk af.
Het tijdstip van introduktie
is van vitaal belang. Waren de
Engelsen een jaar eerder op de
proppen gekomen met hun
Austin, hadden ze nu waar
schijnlijk in de schoenen van
Peugeot gestaan.
Een overzicht van de ontwikkelingen per merk. In de eer
ste kolom het model waarmee in 1985 gereden werd. In de
tweede kolom het wapen voor 1986 of verdere toekomst.
Peugeot
Audi
Lancia
Austin
Mazda
Opel
205 Turbo 16 205 Turbo 16
Sport quattro Sp.quattro S1
Rally 037 Delta S4
Metro 6R4
RX 7 RX 7
Manta 400 Kadett 4x4
Toyota
Nissan
Porsche
Ford
Citroën
Renault
Volkswagen
Celica Turbo Celica Turbo
240 RS
911 959
Escort RS Escort RS 200
Visa BX4x4
Maxi 5 Turbo Maxi 5 Turbo
Golf GTI Golf GTI 16v
Benelux-markt wordt ge
bracht. De directie van de 64ste
Salon kondigt in ieder geval
aan dat 'de belangstelling
wordt gewekt door een reeks Europese en wereldpremières'.
Behalve auto's worden ook fietsen en motoren tentoongesteld.
Op bijgaand kaartje wordt duidelijk hoe de Heizelpaleizen te
bereiken zijn. De openingsuren zijn van IQ tot 18 uur, behalve op 15
januari (12 tot 18 uur) en 20 en 21 januari (van 10 tot 21 uur). De
toegangsprijs bedraagt 160 BF voor volwassenen, 80 BF voor kinde
ren en 800 BF voor een collectieve kaart voor een groep van tien
personen. Deze kaart is niet in de weekenden geldig.
Zo is de Autosalon in Brussel te bereiken.
AMSTERDAM - Steeds meer
Nederlandse automobilisten
kiezen voor een vierwielaan
gedreven auto.
Tijdens de eerste 9 maanden
van dit jaar jaar werden al
meer 4x4 auto's gekocht als in
het hele jaar 1984. Lag in 1984
het verkooptotaal op 3.968
stuks, tot en met september
vorig jaar stapten 4.594 auto
mobilisten in een vierwielaan
gedreven auto.
Suzuki is nog altijd onder de
23 merken die in ons land 4x4
auto's in het programma heb
ben, toonaangevend, maar de
concurrentie rukt snel op.
Vooral uit het moederland Ja
pan heeft men grote concur
rentie te duchten. Nissan,
Toyota en Daihatsu wisten tij
dens de eerste 9 maanden vai
1985 al meer auto's in dez
klasse te verkopen dan over d
12 maanden in 1984. Va
marktleider Suzuki kan d
niet gezegd worden.
De eerste 9 maanden va,
1985 brachten de volgende ver
kopen (tussen haakjes het ver
kooptotaal over 12 maanden i
1984):
irrmw vil Jqoi
1. Suzuki
2. Nissan
3. Toyota
4. Daihatsu
5. Land/ Range
Rover
6. Isuzu
7. Mitsubishi
8. Lada
9. Audi
10. Subaru
1.463 (1546
777 764
722 341
421 195
308 385
238 241
190 2ffl
132
97
90 31
De Stem-autoredacöe beloont elke maand de leukste
anecdote over avonturen, die iets met autorijden te ma
ken hebben met 100 gulden bezinegeld. Hebt u iets leuks,
geks of onmogelijks meegemaakt stuur dan uw anecdote
naar: Autoredactie De Stem, Postbus 3229, 4800 MB Bre
da. Wie weet bent u volgende keer de gelukkige.
m
Enige jaren geleden, het
was in 1978, deden ik en
twee collega's, werknemers
bij een groot chemisch be
drijf te Terneuzen, al aan
het zogenaamde 'car poo
ling', gewoon om de beurt
rijden dus Tiaar het werk.
Ik had het in de auto lekker
warm gemaakt dus mijn
mede-reiziger had totaal
geen belangstelling meer
voor de omgeving en zat
zichzelf van binnen te be
kijken.
Het was de donkere tijd
voor de kerstdagen toen we
's avonds onze woonplaats
Oostburg binnen reden.
Iedereen die deze gemeente
binnen rijdt vanuit
Sclloondijke (wij kteamen
ook zo binnen, omdat één
van onze omsdenbeurtrij-
der daar woonde) ziet aan
de rechterkant van de weg
een gladde witte waterto
ren staan.
Nu ik langs deze toren
reed, zag ik met stomme
verbazing dat ze schijnbaar
in één dag de halve toren
beschilderd hadden. Ik
aanschouwde een prachtig
gekleurd Maria-beeld met
het kindje Jezus in haar ar
men, zeer indrukwekkend.
Nog onder de indruk
maakte ik mijn reisgenoot
hiervoor opmerkzaam,
maar eer dat deze zijn posi
tieven weer bij elkaar had
waren we dit schouwspel al
reeds voorbij. Thuis echter
vertelde ik het mijn vrouw
en twee schoolgaande kin
deren en besloten de vol
gende dag ('s zaterdags), het
moois te gaan bezichtigen.
Maar wat een schrik, toen
we daar met zijn allen
langsliepen was er niets
meer op de toren te zien.
De toren stond daar hel
der en statig in de volle zon
maagdelijk wit, als één van
de bruiden van Anton Hey-
boer. Mijn vrouw legde la
chend haar hand op mijn
voorhoofd en vroeg mij om
niet meer zo hard te wer
ken bij mijn baas. Maar ik
hield vol dat ik het werke
lijk gezien had. Echt waar
„Ach je zat te dromen ach
ter je stuur", zei ze, „ga
voortaan maar op de fiets
naar Terneuzen dan blijf je
ioel wakker."
Ik werd echt een beetje
paniekerig, en begon aan
mezelf te twijfelen. Ik ben
pas 38 jaar, begin de afta
keling nu al. Ik begreep er
niets van, het hele weekend
had ik het niet naar mijn
zin. We bespraken het met
de buren. De medelijdende
blik in hun ogen zal ik
nooit meer vergeten. De
maandag daarna, terug van
het werk reden we weer
langs de watertoren in het
donker. En wie kon toen
mijn geluk geschrijven, dat
ik op dat moment de
prachtige afbeelding weer
aanschouwde. Uiteraard
stopte ik de auto en nu zag
ik dat aan de overkant van
de weg iemand met een
diaprojector de afbeelding
zichtbaar maakte. Dit kon
alleen in het donker, dus
overdag was er niets te zien-
Toen dit mysterie opgehel
derd was, mocht ik van
mijn vrouw toch met de
auto naar het werk blijven
rijden.
H. Nieuwenhout
Oostburg
Van onze correspondent
Gerard Kessels
EEN uitspraak van de oude
Gottlieb Daimler kennen
alle 226.000 personeelsleden
die onder de Mercedes-ster
hun brood verdienen. De
duizenden jonge leerlingen,
die het Stuttgarter prestige-
bedrijf jaarlijks opleidt, zien
de tekst in reuzenletters op
de muur van de opleidings
school in Sindelfingen: 'Das
beste oder gar nichts'. Met
dat motto voor ogen bouwen
de Zuidduitse constructeurs
sinds jaar en dag auto's die
begeerd zijn door managers,
taxi-chauffeurs, diplomaten,
olie-sheiks, bisschoppen,
miljonairs, playboys, maf
fia-bonzen en communisti
sche partij-chefs.
De fascinatie reikt van
noord naar zuid, van oost
naar west. De Mercedes,
schreef een weekblad, is de
Volkswagen voor de beter
gesitueerden. „Wij hoeven",
zegt Hans-Jürgen Hinrichs,
in de Raad van Bestuur ver
antwoordelijk voor Verkoop,
„niet veel reclame te ma
ken". Dat klopt. De wagen
met de ster verkoopt zich
zelf. „Bij Mercedes", lacht
vakbondsbestuurder Klaus
Zwickel, „hoeven ze de
auto's niet te verkopen. Het
gaat er meer om hoe ze de
wagens moeten verdelen.
Daimler-Benz is een bank
met een personenwagen-af
deling."
De hoge dollarkoers heeft
de laatste jaren een nieuwe
dimensie toegevoegd aan de
onmetenlijke rijkdom van
het Stuttgarter bedrijf. Ex
perts schatten dat Daimler-
Benz maandelijks een posi
tieve cash-flow heeft van
anderhalf miljard mark. Dat
betekent eenvoudig gezegd
dat er per maand anderhalf
miljard méér binnen komt
dan er wordt uitgegeven. Ter
herinnering: een paar
maanden geleden verwierf
Daimler-Benz de meerder
heid bij AEG voor om en na
bij de anderhalf miljard. Het
is adembenemend, maar
Daimler-Benz koopt de mul
tinational AEG met 73.000
man en een omzet van elf
miljard voor pakweg een
maandresultaat.
De oude Daimler was van
vele markten thuis. Hij
bouwde niet alleen auto-mo
toren, maar hij ontwierp
iveneens scheepsmotoren en
motoren voor de zeppelin.
Daarin schuilt ook de die-
aere betekenis van Daim-
ers' ster. De punten wijzen
laar rechts, naar links en
laar boven. Oftewel: te land,
ter zee en in de lucht.
Daimlers' droom in alle
Teren vertegenwoordigd te
ajn, hebben zijn opvolgers
fan de vooravond van het
ubileumjaar waargemaakt.
Jaimler-Benz kocht in 1985
Jehalve AEG de vliegtuigfa-
iriek Dornier (9.000 man,
>mzet 1,7 miljard mark) en
ireidde zijn belang in de
notoren- en turbine-fabriek
VITU (12.250 man, 2(2 miljard
imzet) uit tot honderd pro
sit- Scheepsuitrusting,
fhegtuigen, satellieten,
luto's, vrachtwagens, Daim-
er-Benz bouwt het allé-
naai. En nog is de honger
ran deze industriële holle
•mie gijs niet gestild.
Het bedrijf heeft een stor
age tien miljard mark in
.as om ondernemingen op te
.open, die passen in het stre
len van de Stuttgarter ma-
lagers Daimler-Benz uit te
Wordt"1" Tiidens de Wil-
*°rdt ere yeel van de accu
raagd. Vrij gemakkelijk
n' wanneer de accu
Perfecte conditie ver-
