FRANK SINATRA ZEVENTIG JAAR W Interlolk festival weer in Dordrecht Stevie Wonder: iMuziek heeft altijd sociale kracht )uske en Wiske;l '3 fypie Iiappie eJ TT Achter het N WOENSDAG 11 DECEMBER 1985 PAGINA GIDS1 NEDERLAND 1 NEDERLAND 2 c: WOENSDAG 11 DEC Een mot rond de lamp van het Witte Huis Door Hans Gulpen MORGEN wordt Amerika's bekendste entertainer, Frank Sinatra, ze ventig jaar. Sinatra zingt nog steeds. Net als Heintje Davids kan hij maar geen punt achter zijn carrière zetten. Hoewel daar, gezien zijn ta nende stemgeluid, alle aanleiding toe is. Zo kon de Nederlandse tele visiekijker hem onlangs nog zien als ceremoniemeester op het presidentiële gala van Ro nald Reagan. Alwaar hij de eveneens bejaarde Reagan met brekende stem lot toe zong. Het was niet de eerste keer dat The Voice zich in Washington liet horen. De af gelopen veertig jaar was hij een vaste gast in het Witte Huis. Als hofzanger en vrije- tijdspoliticus. Had Frank Sinatra presi dent van de Verenigde Staten kunnen worden? Een vreemde vraag - misschien, maar toch ook weer niet zó vreemd. Ro nald Reagan, de smetteloze cowboy van de B-film, werd het ten slotte ook. In Amerika, waar de fantasie soms aan de macht lijkt te zijn, kan een ar tiest met politieke aspiraties het een aardig eind schoppen. Zelfs tot in het Witte Huis. Affiniteit met de politiek kan de nu zeventig-jarige Francis Albert Sinatra in ieder geval niet worden ont zegd. Beter gezegd: affiniteit met macht. Waar die de laat ste veertig jaar geconcen treerd was, daar was Ol' Blue Eyes ook te vinden. Sinatra 'kickt' op presidenten. Eerst zat hij, als overtuigd Demo craat, bij Roosevelt en de Ken nedy's op schoot, vervolgens behoorde hij, als volbloed Re publikein, tot de intimi van Richard Nixon, Spiro Agnew en Ronald Reagan. Zowel in het verkiezingscir cus van John F. Kennedy als in de campagnes van Nixon en Reagan had Frank Sinatra een belangrijke inbreng. Zijn geld, populariteit en zijn Italiaans- Amerikaanse achterban wa ren van niet te onderschatten betekenis voor het welslagen van hun kandidatuur. Giftig Sinatra was iemand, die je te vriend moest zien te hou den. Maar dan wel achter de schermen. Zo welkom als zijn dollars waren, zo ongelegen kwamen namelijk de vele pu blieke schandalen die de Hol- lywoodster over zich afriep. Onfrisse vechtpartijen, vier geruchtmakende huwelijken, duistere connecties en zijn gif tige uitspraken vullen al tien tallen jaren de kolommen van de roddelbladen. Vandaar dat men in Washington ook weer niet te springen stond om de zanger al te groots te onthalen. Hoewel Sinatra al jarenlang met wisselend succes in de hoogste kringen van het Witte Huis verkeert, is hij nimmer uitgenodigd ook maar enig in vloedrijk ambt te bekleden. Zelf heeft heeft hij daar open lijk ook nooit op aangestuurd. Lo Jaï brengt Franse volksmuziek op het Winterfolkfesti- val in Dordrecht. - fotof verbruggen Van een onzer verslaggevers DORDRECHT - In Dordrecht wordt zaterdag 14 december voor de tiende maal het Win- terfolk-festival gehouden. Ruim 150 muzikanten zorgen op vier podia voor tien uur muziek. Verwacht worden o.a. de Deighton Family, Tatu, Ca- percaillie, Bubacar Jammeh, Kalyi Jag Ensemble, Melanie Harrold Band, Whippersnap- per en Contracanto. Het festi val vindt plaats in Schouw burg Kunstmin, het begint om 14 uur, de prijs is 22,50 voor volwassenen (kinderen onder de twaalf hebben gratis toe gang). Melanie Harrold is een En gelse folkzangeres die in korte tijd beroemd is geworden. Een tijd lang gebruikte ze de naam Joanna Carlin. Haar platen worden geproduceerd door Hugh Murphy (van o.a. Gerry Rafferty) en ze wordt bijge staan door folk-veteranen als Jerry Donahue, Pat Donald son en Dave Mattacks. De Franse groep Lo Jaï (Oc- citaans voor gaai) brengt mu ziek uit de Limousin en maakt gebruik van oude chabrettes, gereconstrueerde fluiten, draailieren, viool en trekhar- monica. De Deighton Family won het South Yorkshire Folk Festival in 1982 en de violiste Kathleen won ook nog de eer ste rpijs voor viool op het Edale Bluesgrass Folk Festi val in 1984 en 1985. De groep brengt folk, blues, bluegrass, swing, cajun en jazz. Whippersnapper is de groep van David Swarbrick, ooit violist in Fairport Convention, en het viertal brengt een uit gebreid akoustisch program ma. Uit Schotland komt Ca- percaillie, een groep die twee haar bestaat en inmiddels al het bekende Pan-Celtic festi val heeft gewonnen. Bubacar Jammeh uit Gam bia brengt calypso, reggae en 'African folk and soul', met veel conga's en bongo's. Authentieke zigeunermuziek wordt ten gehore gebracht door het Kalyi Jag Ensemble uit Hongarije. Uit Chili komt Contracanto en uit Brazilië Tatu. De Nederlandse bijdrage wordt geleverd door Sistrum uit Dordrecht, Gerard van Maasakkers, Crackerhash, de Eesrte Utrechtse Trekzakso- cieteit, Overstekend Wild, De groep Jakkes en Van Passie en loon. Ten tijde van Kennedy waren er wel geruchten dat Frank de aangewezen man zou zijn voor een ambassadeurspost in Ro me. Maar daar is, zoals de ge schiedenis leert, nooit iets van gekomen. Toen Sinatra 29 was en al redelijk beroemd, kwam hij voor het eerst in aanraking met de politiek. De jonge zan ger werd via via uitgenodigd voor een theepartijtje van Franklin Delano Roosevelt, die in de oorlogsjaren in het Witte Huis resideerde. Schandaalpers De jonge ster, die toen nog redelijk veel sympathie koes terde voor de minder bedeelde Amerikaan, liep meteen weg met de vooruitstrevende pre sident. „De grootste man aller tijden", wist de gevierde zan ger direct. Toen het in 1944 op een herverkiezing aankwam, nam Sinatra aan de campagne deel. Hij investeerde zijn eer ste 5.000 dollar in 's lands be stuur en hield geëngageerde radiopraatjes. Dat hij zijn stem leende aan een Democraat, werd Sinatra door de Republikeinse media uiteraard niet in dank afgeno men. De zanger kwam op on aangename wijze in aanra king met de schandaalpers, die grotendeels in handen was van de reactionaire kranten magnaat Randolph Hearst. Een artiest had zich niet met politiek te bemoeien, vond de ze. Sinatra trok zich daar wei nig van aan. Hij werkte in 1945 mee aan een film, 'The house I live in', die zich fel tegen de rassenongelijkheid kantte en hield lezingen op scholen over rassenvooroordelen. Het jaar daarop vervreemde Frank Sinatra, hier zittend én zingend, viert morgen zin 70-ste verjaardag. - foto archief de sa had een logeerpartijtje in Palm Springs, Franks buiten verblijf, moeten worden. Sina tra liet speciaal daartoe een presidentiële vleugel aan zijn huis bouwen. Tegenstander Kennedy kwam inderdaad naar het zonnige Californië, maar logeerde bij Bing Cros- by. Dat gebeurde op aanraden van broer Bobby, die het beter vond dat de president niet al te amicaal met de zanger werd. Sinatra's innige omgang met vrouwen, drank en het gokwe zen zouden John F. kunnen schaden. Kennedy maakte pri vé al genoeg uitglijers, die uit de krant moesten worden ge houden. De gepasseerde gastheer, die vloekend de rode loper op rolde, nam wraak. Hij steunde bij de strijd om de Democrati sche kandidatuur in 1968 niet Robert Kennedy, maar diens zwakke tegenstander Hubert Humphrey. Humphrey liet de zanger echter ook vallen, uit vrees dat de voortwoedende Republikeinse lastercam pagne tegen Frank zich ook tegen hem zou keren. Hippies hij ook het katholieke deel der natie van zich door de Spaanse generaal Franco een smeerlap te noemen. Toen hij ongeveer tezelfdertijd publiekelijk een barman in elkaar sloeg, die een zwarte musicus weigerde te bedienen, was de hetze een feit. Frank kwam met stip op de zwarte lijst van de Com missie voor on-Amerikaanse Activiteiten te staan. De Ku Klux Klan verbrandde in het openbaar zijn portretten, om dat hij een 'nikkervriend' was. Een van de oorzaken van zijn sterk dalende populariteit wa ren vermeende connecties met de Mafia. In het slop Frank werd in Havana met gangsterbaas Lucky Luciano achter de borreltafel aange- troffen en dat samenzijn, hoe John F. toevallig misschien ook, vormde het begin van jaren lange geruchtvorming over zijn lidmaatschap van het Syndicaat. Diverse knokpar tijen, belastingschulden en zijn kommervolle (tweede) hu welijk met de femme fatale Ava Gardner, deden de rest. ford, een van de gladde jon gens die deel uitmaakten van de zogenaamde Sinatra-clan (Dean Martin, Sammy Davis jr., Joey Bishop) maakte de zanger/acteur kennis met John F. Kennedy. Afgewezen door 'zijn eigen' Democraten, gooide de Holly- wood-ster het roer om. De nieuwe koers heette Richard Nixon, Republikein. Leek Si natra's flirt met Roosevelt en Kennedy nog ingegeven door politieke idealen, zijn avon tuur met de Republikeinen werd steeds meer bepaald door financiëel eigenbelang. Wat niet wil zeggen dat de zanger niet ook steeds verder naar rechts afgleed. Al die hippies in Californië, die stu denten die maar niët wilden studeren en tegen de oorlog in Vietnam te hoop liepen, waren hem een gruwel. Politieke uitspraken vielen er uit zijn mond ook steeds minder te noteren. Wat er overbleef van zijn engage ment, was de liefdadigheid. Hij gaf ranzige benefietcon certen overal ter wereld voor gehandicapte kindertjes, weesjes of slachtoffers van rampen. Vijand In de late jaren veertig en de eerste helft van de jaren vijf tig onthield Sinatra zich van politieke activiteiten. Hij had zijn handen vol aan het redden van zijn carrière, die door een samenloop van omstandighe den in het slop was geraakt. In Hollywood kan het ver keren. In 1955 had The Voice zich weer een weg terugge- knokt naar de bovenste regio nen van de amusementswe reld. Hij verkocht meer platen dan Ooit en maakte aan de lo pende band films. Het succes kon niet op. Via Peter Law- Kennedy, gouverneur van Massachusetts, deed in 1960 een gooi naar het president schap. Sinatra wierp zich op als 'fund-raiser' voor de De mocratische partij. Hij mobili seerde tientallen artiesten en haalde met wervelende propa ganda-shows miljoenen op. Sinatra mocht als blijk van dank zijn inauguratie-gala or ganiseren. Voor een eenvou dige jongen van Siciliaanse af komst, die groot geworden is in de showbizz, was dat na tuurlijk een hele eer. Hoogtepunt van Sinatra's vriendschap met de president Het Republikeinse avontuur begon in 1970 toen Sinatra op eens vriendjes werd met de aartsconservatieve cowboy John Wayne. Het illustere duo, dat enkele jaren daarvoor door omstanders nog net van een bloedig handgemeen kon worden weerhouden, maakte stemming voor een derde ac teur, Ronald Reagan. Die had zijn zinnen gezet op het gou verneurschap van Califonië en zou de rust en orde in de roe rige staat wel eens herstellen. Bij vriend en vijand wekte die koerswijziging natuurlijk enige bevreemding. Zeker toen The Voice zich in '72 opwierp als de grote pleitbezorger voor het tweespan Nixon en Ag new. Nixon nota bene, die as lid van de Commissie voor oi- Amerikaanse Activiteitn door Sinatra ooit werd afg- schilderd als 'exponent van i. les wat in Amerika vies n voos is'. Niet stuk Door zijn vriendschap nst Spiro Agnew leek Sinatra .n het Witte Huis van Richad Nixon uiteindelijk wel vet aan de grond te krijgen. lij haalde weliswaar de voorp- gina's door een journaliste >p een Republikeins feestje uitte schelden voor 'goedkoop, stn- kend wijf', maar dat meiden werd door de vingers gezim. Evenals een ordinair vuistg- vecht in een toilet van een q- sino in Las Vegas. Ter ges- genheid van een bezoek vanle Italiaanse premier Andrecti mocht Ol' Blue Eyes in Waa- ington zelfs iets komen zingm. Hij kon niet stuk. Toch had Sinatra ook net Nixon en vice-president A>- new weer op de verkeerie paarden gewed. Hij had netie deur van de Ovale Kamer >p een kier toen het Watergae- schandaal losbarstte. Eerer was Agnew al van het tonel verdwenen. Hij bleek de b- lastingen voor een aardig b- drag te hebben getild. Alle tijd en geld, die Sinata in Nixon geïnvesteerd hd, waren echter niet helemal vergeefs. De onthullingn rond Watergate brachten trj- voorbeeld ook aan het licht at het de president behaagd hd een aantal trouwe vriendente helpen met het invullen vin hun belastingformulier. Voor deeltjes ter grootte van enk(e nullen bleken te zijn gegeuid aan Sammy Davis jr., Den Martin en uiteraard aan Sin- tra. Laatste kans Ronald Reagan bezorgde tl' Blue Eyes een nieuwe en voc- lopig laatste kans. In 191 schoof de inmiddels 65-jarje zanger opnieuw aan op de pn- sidentiële canapé. Voor een tweede maal vel hem de eer te beurt op te tr- den als ceremoniemeester ij het inaugurale galabal. En succesje, dat hij dit jaar bij le herverkiezing van Reagn wist te prolongeren. Ouder n wellicht ook wijzer gewordn is Sinatra erin geslaagd u eens niet uit de gratie te rake. De bejaarde president heó blijkens uitspraken ook wi- nig moeite met de omstredn handel en wandel van zin oude Hollywood-vriend. Mocht Sinatra eindelijk le j microfoon neerleggen, dn kan zijn vriend Reagan w(- licht nog voor een erebaan e zorgen. Privileges heeft Te Voice in ieder geval al volp. Op voorspraak van de prei- dent kreeg Sinatra een ga vergunning voor zijn casinon Nevada terug, dat hem door le autoriteiten aldaar weges ongeoorloofde praktijken ws j afgenomen. Door Robin Denslow LONDEN - De hotelkamer in Londen heeft veel weg van een opnamestudio. Tus sen de vele keyboards en synthesizers zit een van de weinige levende legendes van de popmuziek een nieuw nummer te compone ren. Het hoofd zwaait rit misch heen en weer. Stevie Wonder is 'back in town' en zoals altijd heeft hij zijn muziek met zich meege bracht. Hij programmeert zijn muziekinstrument alsof zijn blind-zijn absoluut geen handicap voor hem is. Een rustige, meeslepende opeen volging van basisakkoorden klinkt door de luidspreker boxen. Hij is al aan de late kant voor een radiointer view, maar niemand stoort hem in de tien minuten dat hij een melodie uitprobeert bij de akkoorden. Het is een zeldzaam privilege gewoon samen met hem in de kamer te zijn. De 35-jarige popster zit al meer dan twintig jaar in de tophitwereld (zijn eerste succes, 'Fingertips', werd in 1963 uitgebracht). In de loop van zijn carrière heeft hij niet alleen de reputatie ge kregen de grootste zwarte artiest in Amerika te zijn, maar ook naam gemaakt als een van de eerste zwarte popmusici, die het gros van de blanke rockliefhebbers aansprak. Hij heeft met Lennon, Dylan en dergelijke pophelden op het podium gestaan en veel van zijn popsongs gebruikt als krui wagen voor sociaal com mentaar. Radiostation Thuis in Los Angeles bezit hij inmiddels een eigen ra diostation, KJLH, maar hij blijft zich gelukkig nog al tijd anders gedragen dan de gemiddelde succesvolle za kenman of popster. Tijdens het interview spreekt hij op zachte, nadenkende toon, en alleen wanneer hij anderen imiteert, speelt hij soms de bezetene. Het is vijf jaar geleden dat zijn laatste lp, 'Hotter than July', uitkwam en af gezien van de muziek die hij schreef voor de film 'De Vrouw in het Rood', is het sindsdien vrij stil geweest rond Stevie Wonder. Zelfs naar superster maatstaven gemeten heeft zijn nieuwe lp, 'In Square Circel', dus lang op zich laten wachten. Daar zit Stevie Wonder niet mee: „Wanneer bezig bent iets te scheppen, je een bepaald idee in je hoofd hebt, moet je net zolang werken totdat je met het resultaat tevreden bent. De moraal van het verhaal is dat je jezelf hele maal moet geven." 'In Square Circle' moest oorspronkelijk een dubbel - lp worden. Het is bij één plaat gebleven 'omdat een dubbele op dit moment niet haalbaar was'. De nieuwe lp, waarop een aantal hits als 'Parttime Lover' en het anti- apartheidnummer 'It's Wrong', is de eerste van een serie van drie lp's. Volgend jaar volgt In Square Circle 2. De serie lp's moet de erva ringen die behoren bij een mensenleven weerspiegelen, legt Stevie uit. „De platen hoes is een vierkant hokje en de plaat is rond. De aarde is rond en verdeeld in hokjes. We beginnen in het leven bij hokje nummer één en bewe gen ons spiraalsgewijs door het leven. Net als de groeven in een plaat". Het is een teken van zijn genialiteit dat zijn werk soms heel persoonlijk en fantasierijk is, maar soms ook stevig verankerd ligt in de realiteit. De lp 'Inner Vi sions' bevat Stevie's eerste belangrijke zelfgecompo neerde sociale song, 'Living for the City'. Op praktisch elke volgende plaat zijn de melodieuze liefdesliederen, ballades en enthousiaste dansnummers gecombi neerd met een element van sociale bewogenheid. Stevie Wonder heeft in de loop der jaren aan een aan tal zeer uiteenlopende zaken zijn steun gegeven. Zo ver scheen hij in 1971 samen met John Lennon op een bijeen komst waarop de vrijlating van 'Witte Panter' leider John Sinclair werd geëist, die gevangen was gezet we gens marihuana-bezit. Zijn aanwezigheid daar wekte nogal wat verbazing. „Ik zou niet willen zeggen: hash voor iedereen", maar ik denk dat alcohol meer slachtoffers heeft gemaakt", zegt hij er nu over. Stevie Wonder. - foto archief de stem Verjaardag Vijf jaar later deden Ste vie Wonder en Bob Dylan mee aan een benefietconcert voor bokser Hurricane Car ter en in 1980 voegde hij zich met het lied 'Happy Birth day' bij diegenen die eisten dat de verjaardag van Mar tin Luther King tot een na tionale feestdag uitgeroepen werd. Grotendeels vanwege dat lied en de bijbehorende, door Stevie Wonder geïnspi reerde campagne, is dit ver zoek inmiddels gehonoreerd. Vanaf volgend jaar krijgen de Amerikanen er een natio nale vrije dag bij op twintig januari, vijf dagen na de 'echte' verjaardag van Mar tin Luther King. Stevie Wonder zegt niet verbaasd te zijn over dit be haalde succes. „Ik wist ge woon dat er genoeg energie achter zat. Deze dag geeft de mensen de mogelijkheid de principes van King te bestu deren, principes die niet slechts voor één groep gel den, maar die iedereen zou moeten navolgen." Op zijn nieuwste album houdt Stevie Wonder zich bezig met apartheid, maar volgens hem is het puur toe val dat zijn anti-apartheid- lied 'It's Wrong' juist dit jaar op de plaat verschijnt. In 1982 was hij al begonnen aan het nummer, maar pas kort geleden kon hij beschikken over de juiste technologische methodes om het nummer precies zo op de plaat te zet ten, zoals hij het in z'n hoofd had. Demonstratie Stevie Wonder voegt de daad bij zijn muziek. In fe bruari werd hij gearresteerd tijdens een anti-apartheid demonstratie in Washing ton. „Ze zeiden dat ik de orde verstoorde. Ik was ge woon aan het zingen!." In het afgelopen jaar heb ben andere artiesten hun achterstand op Stevie weg gewerkt met het herontdek ken van muziek als sociaal machtsmiddel (denk bij- voordeeld aan het lied 'We Are The World' en het Live- Aid popconcert). Stevie Wonder heeft daar een eigen, karakteristieke verklaring voor: „Muzik heeft altijd al een sociie kracht gehad. Maar het is maar net wat voor waart de mensen er aan geve, waardoor het voor hen b-1 langrijk of onbelangrk wordt. Kijk, wanneer je a zes uur 's ochtends doodrw en slaperig thuiskomt en e hoort de vogels zingen, dn denk je „verdorie, ik w« dat die beesten hun snavis hielden." Wanneer je echtr goed uitgerust bent en e hoort ze zingen zeg je: „h. tijd om op te staan." H' gaat dus om de waarde ce we eraan hechten. In feites er met de muziek, net als ht zingen van de vogels, nies veranderd". Tot zijn eigen muzikrt I helden horen de grrt blanke en zwarte artiestn J waar hij de afgelopen twil- tig jaar mee opgetredn I heeft. Hij dweept met Me- I vin Gaye's lp 'What's Goiis On' uit 1972 („Het zal latë duren voordat iemand drt I prestatie kan verbeterd maar nee, mijn Living i' The City was er niet if I geinspireerd"). Hij heeft ok John Lennon gekend, ma: I nooit lang met hem gepra t I „Ik heb het idee dat ik her I heel goed heb leren kenn» uit zijn muziek. Veel mens' I zijn expressiever in hd kunstuiting dan in een pe* soonlijk gesprek onder tw41 ogen", aldus Stevie Wondt I die na het gesprek dan ol11 weer onmiddellijk acht' het toetsenbord verdwijnt. Copyright The Guardian IN 'Achter het Nieuws' (N over oudere kinderen van meer in problemen als hi land van herkomst. Vervi tiende vakbondsbestuurdi reportage over de voorbei den getroffen voor de Olyi al gebouwd en er is 28 m promotie-activiteiten. Er i burgemeester van Bareel van onze Ed van Thijn. 20.35 Sterrenshow pe grote circus van Ru staat deze keer in Utrecht daarzal hij vanwege de hoi kosten voorlopig blijvi staan. De gasten zijn tweeling Daphne en Deb rah (succesvol in Las Vega en verder zijn uiteraard h ballet van Penney de Jag( en Pierre van Ostade aai wezig. Onder de kandidatt bevinden zich Antoon vt Wijk en Marty Bakx u Roosendaal. Zij dirigert een groot orkest. Andere ki nidaten werpen zich op bal room-dancing en een mimi optreden met de beroemt 'Mummenschanz'. De paa den van Hilversum maki weer uit wie gelukkig is de loterij. 20.35 De geschiedeni van de soldaat 'De geschiedenis van de sol daat' is een tv-registrat van de Holand festival-pr duktie van Igor Strawin ky's muziekstuk uit 19f waarin het verhasal verte wordt van een deserteur d niet aan de duivel kan on snappen. Strawinsky zoel het in een solistisch-instri mentale stijl en werd in dl tijd beïnvloed door Amer kaanse jazz. De muzika leiding is in handen va Reinbert de Leeuw en de tt haterregie is geaan door To Lutz. Johnny Kraaykam (sr.) speelt de duivel. 21.45 De omtrekkend! beweging In deze uitzending wori een portret gegeven van Regisseur Bob Rooyens I den de nieuwe 'Sterrenshl uur). Ivomo 26 r/mum ure Tjott\ //i Di m-acnmsnm i I oi «immiHOTiri vmoi "flnsnmn 111 \QnniDDiLs IK?/ heb je met \Monwudim $emn J Overboord L Verdwenen in de golven i^/ll WAT WEL ZEZMl MAAL Cm weeert li Tm 1 ir=i WILOfc*' ÓÊ6TUI1 pPA6LI£T- bmbm 1 Tl nv" i u A

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 16