orden ISCHE EMIST ijkheid' Invloed burger groter door beslissende volksstemming I )e^e!Ud Overleg Rietkerk met ambtenaren twee maanden uitgesteld ASTENVERLICHTING VOOR TWEEVERDIENERS 'rijheid, blijheid Resten oudste Amsterdamse scheepswerf ontdekt Sinterklaas doet goed z H best ARABIER ,RTERS Kamer eist verlichting van lasten kleine zelfstandigen Geen strengere normen raffinagesector DE STEM COMMENTAAR Meevaller 2 miljard Philips wil flexibeler werken mNDERDAG 5 DECEMBER 1985 PAGINA 3 'BINNENLAND KAMERMEERDERHEID STEUNT WINSEMIUS: Kerncentrales f an den Broek BEGROTINGSTEKORT NU 7,5 PROCENT T abaksindustrie tegen inperking van reclame STAATSCOMMISSIE-BIESHEUVEL EENSGEZIND: T5 PAGINA 2 T28 per de Open Universiteit lordt gedacht, dan toch op- (erkelijk naief. Want zou- pn studenten op of vlak bo- jen het sociaal minimum nu tht zwaar rentedragend aan lenen? Ook op het mi- (sterie is genoeg bekend ver de enorme problemen an de studieschulden. Net zo ed als de stapel emancipa- lenota's op het ministerie pu moeten kunnen leiden tot enuanceerder denken over Ie positie van de vrouw, al of liet getrouwd. Bij de opzet (an de Open Universiteit loort de emancipatie van de [rouw. Die komt toch al min- ler uit de verf dan gepland, Tvant er studeren tweemaal joveel mannen (18767) als prouwen (9412). Dat studenten aan de Open f Universiteit een eigen bij - |drage leveren, vindt prof. De loor geen probleem. „Dat is [niet onredelijk", stelt hij vast. „Maar 225 per 100 uur vind ik nogal belachelijk, /an lenen kan nauwelijks bprake zijn. Je sluit de Open lUniversiteit zo af voor de [midden-inkomens en voor vrouwen". Zowel bij De Moor als bij de beleidsmakers van de Jpen Universiteit is er arg- vaan ten aanzien van de mo- Itieven van Den Haag. De (Moor vraagt zich af of dit be leid nu wordt ingegeven door de financiële nood van het (kabinet of door 'te grote suc- Ices' van het instituut. Dat is Imet zijn 28.000 studenten in- Imiddels een van de grootste. (Dan zou het beleid dus ge- Ivoerd worden vanuit de ge- I dachte 'ze hebben toch teveel [studenten, er kunnen er wel leen paar af'. Maar dat is na- I tuurlijk een te cynische ver- I onderstelling. banken laat doen, voorkom je dat er overcapaciteit ont staat in verschillende bran ches. Banken hebben daar een betere kijk op. Je moet alleen tegen die banken zeg gen dat ze leningen tot 25.000 via een staatsgaran tie kunnen afgeven. Daar mee los je ook eenvoudiger het verschil op tussen werk lozen en werknemers, die een bedrijf beginnen. Beiden kloppen dan direkt aan bij de bank". Denkt Van Rey niet dat hij voor een deel probeert te regelen wat enkele banken als de Rabo en NMB al doen? Die kennen immers al een garantiefonds waaruit ze starters extra kredieten ver strekken. Van Rey gelooft niet dat de praktijk hem al ingehaald heeft: „Die ban ken zijn natuurlijk geen Sin terklaas. Als het ze te veel zou gaan kosten houden ze op. Bovendien wil ik een re geling die voor iedereen on der dezelfde voorwaarden geldt. Dan moeten alle ban ken in het circuit worden op genomen". Van onze Haagse redactie PEN HAAG - Een meerder heid in de Tweede Kamer van PvdA en VVD zal van staatssecretaris Van Zeil (Economische Zaken) eisen dat hij kleine zelfstandigen die geen werknemers heb ben alsnog een lastenver lichting geeft. Deze groepen dreigen bui ten de boot te vallen, omdat de lastenverlichting aan het bedrijfsleven wordt gegeven in de vorm van een verla ging van de werkgeverspre mies. De kleine zelfstandi gen zonder werknemers missen die verlaging van de lasten dus. Van deze groep hebben verleden jaar onge veer 70.000 mensen een een malige uitkering gekregen. VVD-Tweede Kamerlid Jacobse dreigde Van Zeil met een motie. De bewinds man heeft eerder een motie van CDA en VVD, waarin hetzelfde werd gevraagd naast zich neergelegd. Hij had er het geld niet voor. Ja cobse toonde zich daarover boos en zei vandaag van Van Zeil een toezegging te willen horen. Als die niet komt dan komt er een motie. PvdA-er Van der Hek nodigde tijdens het debat Jacobse uit al vast een motie voor te bereiden, maar de laatste wil liever tot vandaag wachten. PvdA en VVD vroegen aan de bewindslieden van Economische Zaken een einde te maken aan de subsi dies die verschillende Euro pese landen geven aan grote bedrijven. Het voorbeeld van de subsidie van Bonn aan Siemens werd aangehaald door de PvdA-er Van der Doef. PvdA en VVD vinden dat Nederland in de eerste helft van het komende jaar als voorzitter van de EG een einde aan dit soort concur rentievervalsing moet ma ken. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - Minister Winsemius (Milieube heer) hoeft de raffinagesector in zijn strijd te gen de zure regen niet harder aan te pakken dan hij zich heeft voorgenomen. Dat bleek gisteren tijdens een mondeling overleg, waarin Winsemius van CDA en WD alle steun kreeg voor zijn beleid. Volgens de oppositie laat Winsemius de raffinaderijen veel te vrij, en wordt daardoor een belangrijke pijler weggehaald onder zijn anti-verzurings- beleid. „Het economisch belang heeft het duidelijk gewonnen van de milieubelangen," aldus PvdA-woordvoerder De Boois, die vaststelde dat alleen de Shell-raffinaderij in het Botlek- gebied al evenveel zwaveldioxide uitstoot als de totale elektriciteitssector. Braams (WD) meende dat de minister al meer dan genoeg maatregelen getroffen heeft, ook in de richting van de raffinagesector. Hij zei dat de Nederlandse reinigingstechnieken, bijvoorbeeld voor het afvangen van zwavel dioxide uit rookgassen, zover gevorderd zijn dat er voor Nederland minder dan voor een aantal omringende landen noodzaak is laag- zwavelige olie te gebruiken. kkoord over belastingwetten Vervolg van pagina 1 De RARO, afgelopen weekend nog fel bekritiseerd door de Brabantse Commissaris der Koningin Van Agt, heeft op verzoek van minister Winse mius alle twaalf mogelijke vestigingsplaatsen voor nieuwe kerncentrales de afge lopen maanden uitgebreid ge analyseerd. Daarbij is de commissie Energievraagstukken, die gis teren haar concept-advies doorstuurde naar de plenaire Raad, gebleken dat van de zes a zeven vestigingsplaatsen die nog een redelijke kans maak ten, Moerdijk het minst ge schikt is. Nauwelijks geschik ter zijn de Westerscheldekust tussen Bath en Hoedekens- kerke (feitelijk in een eerder stadium al afgevallen) en het Ketel- en Wieringermeer. De Noord-Oostpolder, Maasvlakte, Eemshaven en Borssele leveren per saldo minder bezwaren op, zij het dat de commissie de Maas vlakte geschikter acht voor i kolencentrale. Borssele heeft als vestigingsplaats de voorkeur van het kabinet, dat overigens pas in de tweede week van januari een defini tief standpunt inneemt. In theorie houdt het kabinet maximaal vijf vestigings plaatsen over. Ketelmeer en Noordoostpolder sluiten el kaar uit. Maasvlakte en Eems haven hebben wat in Haags jargon heet 'een slecht be stuurlijk klimaat: de overhe den ter plaatse willen er niet meewerken. Tegelijk met haar concept advies heeft de commissie Energievraagstukken van de RARO gisteren haar samen vattende rapport met de hoofdlijnen uit de inspraak gepubliceerd. Uiteindelijk hebben 580 instanties en per sonen een (voornamelijk nega tief) standpunt op papier ge zet. Naast deze 580 reacties zijn de resultaten van 23 uit gebreide acties (waaronder handtekeningenacties) bin nengekomen. In totaal namen rond 6000 personen deel aan de inspraak. Het merendeel van hen wijst kernenergie af. MINISTER Van den Broek (Buitenlandse Zaken) hoopt eind januari een bezoek te brengen aan de frontlijnstaten om met hun leiders te overleg gen over wegen ter beëindi ging van de Zuidafrikaanse [apartheidspolitiek. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De meerderheid van de Tweede Kamer gaat akkoord met zes belastingwets ontwerpen van staatssecretaris Koning (Fi nanciën). Het opvallendste wetsontwerp is om huishoudens waar een klein tweede inkomen binnenkomt enige lastenverlichting te geven door verruiming en wijzi ging van de zgn. voetoverheveling. Deze maatregel kost de schatkist 60 miljoen gulden. De wijziging in de tweever dienersbelasting komt er op neer, dat de minstverdienende partner in huishoudens met kinderen boven de 12 jaar, die de belastingvrije voet (ruim 7000) niet geheel benut het restbedrag ten goede kan laten komen aan de meestverdie- nende partner. Bovendien kan bij het bepa len van de hoogte van de voe toverheveling 15 procent van het inkomen van de minstver dienende partner buiten be schouwing worden gelaten. Een ander voorstel van Ko ning is om het bedrag dat de belastingdienst moet terugbe talen in verband met de voe toverheveling voortaan maan delijks te verrekenen in plaats van halfjaarlijks. PvdA-woordvoerder Kom brink had nogal wat kritiek op het voorstel 15 procent van in komen van de minstverdie nende partner buiten beschou wing te laten bij het bepalen van de voetoverheveling. Hij had liever gezien dat de ar- beidstoeslag (uitsluitend voor degenen die hun inkomen uit arbeid verwerven) was afge schaft en dat er een zoge noemde toetredingstoeslag was ingevoerd om de toetre ding van vooral vrouwen tot de arbeidsmarkt te stimule ren. Kombrink liet blijken wei nig te voelen voor voorstellen van de VVD om de tweever dienerswetgeving bij de ko mende kabinetsformatie weer helemaal op de helling te zet ten. De WD zet daarmee par tijgenoot Koning in zijn hemd, aldus Kombrink. De PvdA blijft de tweever dienerswetgeving steunen, al moet de wetgeving op dit ter rein wel veel minder ingewik keld gemaakt worden. Het WD-Kamerlid De Grave zei dat zijn fractie grote proble men heeft met het feit dat de maandelijkse verrekening van de voetoverheveling verricht moet worden door het bedrijf waar de meestverdienende partner werkt. WD legt zich echter bij de gekozen constructie neer, om dat amendering technisch zeer ingewikkeld is en de invoering Europees Parlement, de aat Pierre Pflimlin, heeft in ït de staathoofden en rege- itaten van de EG, tijdens de ïburg, een historische kans G-verdrag te verbeteren. •lement is voor een tweedaags of- Hij zal onder meer spreken met Lubbers, politieke partijen en de or Buitenlandse Zaken. ïurgesteld dat het uit 1984 date- ïropees Parlement om te streven rm van Europese samenwerking nu tot stilstand lijkt te zijn geko- mburg niet besluiten tot verder- >r het Europarlement. Dat parle- vende bevoegdheden zodat zij sa- de lidstaten, de Raad, echte mede- emeenschap. De voorzitter van het it nu in de EG democratische con- ïit dat Nederland tijdens het voor inschap, het eerste half jaar van ien van een uitbreiding van de be vindt hij zijn bezoek belangrijk, jgen met de praktische uitwerking luiten. Als Nederland de dialoog d stimuleert, en de geest vaardig zonder verdragswijziging toch nog zoveelste mislukking van een top igenomen met het voorbehoud dat gemaakt ten aanzien van het ma- wil de besluiten laten goedkeuren daag spreekt de verantwoordelijke Brussel over de top en zal een ont- iden waarover volgende week aire zitting in Straatsburg zal wor- ■let is al zo dikwijls gezegd: wie in Nederland een bedrijf wil be- Jinnen of, als gevestigd ondernemer, nieuwe wegen wil inslaan, floet zich eerst door bergen paperassen met voorschriften en verordeningen heen worstelen. Ook de georganiseerde midden stand klaagt steen en been over de regeldrift van de overheid. Merkwaardig genoeg geeft diezelfde middenstand niet thuis als ir getornd wordt aan het wettelijk vastgestelde sluitingsuur - zes uur 's avonds - van het winkelbedrijf. Met de vakbonden als 'aste bondgenoot wordt iedere poging om de winkeldeur s avonds wat langer open te houden, zowel door het grootwin kelbedrijf als door de detailhandel, steevast getorpedeerd met het kgument, dat langere openingstijden funest zijn voor het gezins even van de middenstander en de vrijetijdsbesteding van het winkelpersoneel. Dat lot dreigt ook een initiatief van D'66 te treffen om het slui- ingsuur van zes naar zeven uur 's avonds te verschuiven. De -onsument zou daaraan geen behoefte hebben, heet het nu. Vrij gezellen, alleenstaanden en al die anderen, die door hun werk of loor gezinsomstandigheden dikwijls pas tegen zessen kunnen Hinkelen, weten wel beter. Op dat uur vindt er, vooral in wat gro- ere steden, een ware stormloop plaats op de afdeling levensmid delen van grootwinkelbedrijven en op de kruideniers en slagers >m de hoek. Vrijheid, blijheid: wat ons betreft behoeft geen enkele winkelier jerplicht te worden om zijn zaak langer open te houden dan hij wenst. Maar waarom zou een middenstander, die door extra lenstverlening via langere openingstijden een hogere omzet robeert te bereiken, zijn gang niet mogen gaan? Vooral voor uurtwinkels, die in een bijna hopeloze concurrentiestrijd met het rootwinkelbedrijf gewikkeld zijn, ligt hier een kans om het hoofd wen water te künnen houden, tr is een tijd geweest, dat de klant koning was en de (kleine) "o h een voetvee9- Die tijd willen we niet terug. Het publiek ■ou het echter in deze jachtige tijd wel als een verademing be- cnouwen als middenstanders, die op veranderde leefgewoonten werkomstandigheden willen inhaken, wat meer ruimte zouden !j9®n' De dienstverlenende sector is in Nederland de laatste de- ^=»n-7ioniiiV Hr» Hionctvprlpninn niet van de maandelijkse verreke ning nog weer zou uitstellen. Ook ging de kamer akkoord met het wetsvoorstel om de tweeverdienersregeling voor de loon- en inkomstenbelas ting door te trekken tot de ver mogensbelasting en met de verlenging van de solidari- teitsheffing. Dit levert het rijk jaarlijks 775 miljoen gulden op. Tenslotte ging de kamer ak koord met een verruiming van de landbouwvrijstelling in de inkomstenbelasting. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De kans is groot dat het financieringstekort van het rijk het streefpercen tage uit het regeerakkoord van 7.5 procent van het natio naal inkomen in 1968 zal ha len. Dat blijkt uit het saldo van inkomsten en uitgaven van dit moment. Het begrotingstekort van het rijk blijkt ongeveer 2 miljard lager uit te vallen dan aanvankelijk was geraamd in de miljoenennota van septem ber j.l. Het gat tussen uitgaven en inkomsten bedraagt mo menteel 28 miljard gulden. Bij het aantreden van het kabinet Lubbers in 1982 was dat tekort 10,2 procent van het nationaal inkomen. Dankzij de bezuinigingsmaatregelen van de regering is het tekort gelei delijk gedaald. Maar de meevaller van nu is hoofdzakelijk het gevolg van niet minder van 1,3 miljard gulden aan vervroegde aflos singen van de dure overheids- leningen met hoge renteper centages door de woning bouwcorporaties. Ook hebben de departementen tot nu toe nu minder uitgegeven dan be groot. Bovendien is meer belas tinggeld naar de schatkist ge vloeid als gevolg van een ver beterde economische groei. Daardoor is het rijk ook min der geld kwijt aan werkloos heidsuitkeringen. Voor het departement van minister Ruding is het overi gens nog te vroeg om defini tieve conclusies te trekken. Men verwacht geen grote te genvallers meer tegen het einde van dit jaar. Maar er wordt voorzichtig op gewezen, dat ook twee jaar geleden plotselinge meevallers om sloegen in desastreuze tegen vallers. Bovendien is de ver vroegde aflossing van de le ningen door de woningbouw corporaties maar een eenma lige zaak, die alleen effect hebben op de begroting van dit jaar. Minister Ruding heeft daar eerder al op gewezen. AMSTERDAM (ANP) - Bij opgravingen aan de kop van de Zee dijk zijn de resten van de oudste - uit de veertiende eeuw date rende - scheepswerf van Amsterdam gevonden. Tot dusver wa ren geen oudere vormen van georganiseerde scheepsbouw in de hoofdstad aangetroffen. Dit zei stadsarcheoloog J.M. Baart, die met zijn medewerkers van het Bureau Archeologie van de ge meente al ruim twee maanden de bodem ter plaatse aan het on derzoeken is. Op het terrein zijn ook drie stenen huizen uit dezelfde tijd ontdekt. Dat noemt Baart opmerkelijk omdat dit terrein aan vankelijk juist buiten de stadspoort (Olofspoort) lag. De archeo logen hebben bij hun opgravingen ook inboedels en huishoude lijke voorwerpen uit die huizen gevonden. De inboedels van de huizen en de huishoudelijke voorwerpen vormen volgens de archeologen een interessant document van het dagelijks leven in Amsterdam rond 1500. Het onderzoek in de diepere lagen, ongeveer 6 meter onder het straatniveau, is nog in volle gang en wordt nog enige tijd voort gezet. De tot dusver aangetroffen voorwerpen worden vanaf zater dag 14 december in een speciale vitrine in het Amsterdams His torisch Museum aan de Klaverstraat tentoongesteld voor het publiek. - FOTO'S ANF -J €7 l? De generaal-majoor had voor Sinterklaas iets heel moois ge vraagd. Hij wilde zo graag een Stinger-raket. Zo'n prachtig wapen dat je kan afvuren vanaf je schouder. Nou en hij heeft het gekregen! De generaal-majoor was er maar wat blij mee. Wat glom die draagbare raket prachtig en wat zat er een leuke infra- rood-knop op.' Oh, hij wilde er wel de hele dag mee spelen. Lekker schie ten op de maan, of op de ko meet van Halley. Maar ja, in vredestijd deed je zoiets niet. Jammer !H De generaal-majoor had nooit gedacht dat hij van de Sint een Stinger zou krijgen. De hele NAVO was immers boos op ons land, omdat wij twee atoomta- ken hebben afgestoten. In plaats van afge-schotcn. Stinger, de nijvere schietmas- jien Wat zal die Johan Friso balen dat hij afgekeurd is voor dienst. Anders had hij ook fijn de blits kunnen maken met zo'n raket-uit-de-nek. Natuurlijk kon de generaal- majoor zijn cadeautje niet thuis laten zien. Zijn vrouw wilde de kinderen alleen maar kind- en milieu-vriendelijk speelgoed geven. Wapentuig was uit den boze. Maar toen hoorde hij dat mi nister Ruding onderin de zak, tussen de pepemoten en de taai-taai, twee miljardjes had gevonden. En heerlijk pre sentje voor ons allemaal. Zo was. iedereen om pakjes avond toch weer gelukkig. MERIJN Van onze Haagse redactie DEN HAAG - De tabaksin dustrie gaat een campagne be ginnen om tegengas te geven op de kritiek op de rokers. De industrie is vooral beducht om de plannen die staatssecretaris Van der Reijden (Volksge zondheid) heeft om de reclame voor rookwaar in te perken. De industrie trekt voor zijn campagne enkele miljoenen guldens uit. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - Minister Rietkerk (binnenlandse za ken) heeft zich neergelegd bij de wens van de ambte- narencentrales om het overleg over de arbeidsvoor waarden voor 1986 uit te stellen. Tot ieders verrassing deelde Rietkerk dat gisteren aan de centrales mee. Afgelopen weekeinde her haalde hij voor de radio nog dat hij zich zou blijven verzet ten tegen verder uitstel van het overleg. De vier centrales willen het overleg opschorten in afwach ting van de ontwikkeling van de inkomens in het bedrijfsle ven. Zij vinden dat anders geen open en reeël overleg ge voerd kan worden. Toen Riet kerk weigerde op hun wens in te gaan, dreigden zij het ge schil voor te leggen aan de ad- vies- en arbitragecommissie Albeda. Tot gisteren noemde Riet kerk uitstel onmogelijk, omdat de Tweede Kamer de begro ting 1986 moet afronden. Ken nelijk tilde de Kamer zelf niet zo zwaar aan dit argument. Toen bekend werd dat de ambtenaren voorlopig niet met Rietkerk wilden praten, besloot de Kamer het overleg met minister Rietkerk tot 24 februari uit te stellen. EINDHOVEN (ANP) - De in voering van de 38-urige werk week heeft overwegend nega tieve gevolgen met zich mee gebracht. Met het oog op de concurrentiepositie en dus werkgelegenheid op langere termijn moet nu meer het ac cent worden gelegd op het fle xibiliseren van de arbeid op bedrijfstijdverlenging. Dat staat in woensdagmiddag ge presenteerd rapport van Phi lips. Uit het onderzoek is naar voren gekomen, dat 62 procent van de werknemers van Phi lips van mening is dat de in voering van de 38-urige werk week geen effect heeft op het functioneren van de eigen af deling. Ruim een kwart vindt dat er sprake is van een ongunstig effect. Uit het rapport blijkt, dat slechts 10 procent van het personeel vindt dat de ar beidstijdverkorting gunstige gevolgen heeft. Overigens wordt ook veron dersteld dat de vrees dat Albe- da, die zeer hecht aan open en reeël overleg, zou ingrijpen, de minister mede heeft doen be sloten af te zien om -des noods - op eigen houtje verder te gaan. Van een onzer verslaggevers BREDA/TERNEUZEN Sinterklaas doet goed z'n best in zuid-west-Neder land. De koopavonden trek ken veel publiek en overal meldt de middenstand stij gende omzetten in vergelij king met vorig jaar. In sommige gevallen is er zelfs sprake van een stijging van tien procent. Opvallend is dat consumenten vooral investeren in praktische ca deaus en creatief speelgoed zoals Lego. „Je merkt weinig van geldgebrek onder de men sen", zegt Harry Logger van de Hema-vestiging in Breda. Hij bevestigt de indruk dat het publiek vooral praktisch zaken koopt. Logger: „De kou is vroeg in gevallen. Dat merk je. Handschoenen en mutsen hebben we haast niet meer. De mensen kopen die dingen omdat ze ze nodig hebben. Ze doen er een mooi papiertje om en ze heben weer een cadeautje". De winkeliers uit de Oos- terhoutse binnenstad zijn niet ontevreden over de drukte de afgelopen weken. „Geen uitschieter, maar we constateren een lichte stij ging", aldus R. Beins, secre taris van de winkeliersvere niging Arendshof. Sinterklaas is dit jaar, volgens de winkeliers, wel prijsbewust bezig. Hij koopt veel artikelen in de goed kope categorie, terwijl ook de exclusieve cadeaus in trek zijn. „De verkoop in die grote tussensektor laat te wensen over". In Etten-Leur verkopen vooral de slijter en de speel goedhandelaar beter dan vorig jaar. Een speelgoed handelaar in het Etten- Leurse winkelcentrum klaagt over een door V D en Blokker veroorzaakte Lego-oorlog: „Ze adverteer den vorige week ineens met 30% korting op Lego. Dat kunnen wij niet bijbenen. De toppers van dit jaar zijn behalve Lego, radiografisch bestuurde auto's, spellen en robots. Er is sprake van een echte robot-rage". Penningmeester J. van Kampen van de winkeliers vereniging Oostburg zegt aan de hand van tot nu toe uitgegeven bonnen (een voor elke bestede vijf gulden) af te kunnen leiden dat de ver kopen zeker niet minder zijn dan vorig jaar. „Omdat veel mensen hun aankopen dik wijls uitstellen tot de laatste dag is de algemene ver wachting dat er iets meer verkocht zal worden dan vo rig jaar. Al met al zijn wij positief gestemd over de Sinterklaasverkopen", aldus de heer van Kampen. Van onze Haagse redactie DEN HAAG - Om de invloed van de burger op het bestuur van het land, de provincie en de gemeente te versterken ad viseert de staatscommissie- Biesheuvel unaniem de invoe ring van een beslissende volksstemming. Wetten, besluiten en veror deningen die groepen van kie zers niet bevallen zouden, na dat ze door parlement, provin ciale staten of gemeenteraden zijn goedgekeurd, door middel van een volksreferendum on gedaan moeten kunnen wor den gemaakt. Verdeeld is de staatscom missie van advies inzake de relatie kiezers-beleidsvorming (in 1982 ingesteld door de toen malige minister van Binnen landse Zaken Van Thijn) over de vraag of er een vorm van volksinitiatief moet worden ingevoerd. Zeven van de twaalf leden vinden dat de kiezers onder bepaalde voor waarden de mogelijkheid moeten krijgen zelf een wets voorstel bij het parlement aanhangig te maken. De staatscommissie valt in twee helften - zes tegen, zes voor - uiteen waar het gaat om de vraag of er op nationaal ni veau ook een raadplegende re ferendum moet worden inge voerd. Oud-premier Biesheuvel zei gisteren toen hij het eindrap port aan minister Rietkerk (Binnenlandse Zaken) aan bood te hopen, dat het niet zal blijven bij het met de mond belijden, dat kiezers meer in vloed moeten krijgen, doch dat de politiek bereid zal zijn de burgers daadwerkelijk deze invloed te geven. „Wil daar iets van terecht komen, dat moet een kabinet en een parle ment bereid zijn iets uit han den te geven, te aanvaarden dat men door de burgers ge corrigeerd kan worden, voor lief te nemen, dat de burger zelf een uiterst gevoelige be leidszaak op de Haagse poli tieke agenda kan plaatsen. De tijd is rijp voor het inslaan van nieuwe wegen." Het beslissend referendum zal zich in de visie van de com missie moeten beperken tot de vraag of aanvaarde wetten van kracht moeten worden. De gang van zaken is door de commissie verregaand uitge werkt: binnen drie weken nadat de Eerste Kamer een wetsvoor stel heeft aanvaard kan een kiezer, mits gesteund door tenminste 10.000 andere kie zers, de regering verzoeken de kiezers de kans te geven zich voor het houden van een volksstemming uit te spreken. (De commissie sluit echter drie onderwerpen uit: alles wat met koningschap en konink lijk huis te maken heeft; uit voering van verdragen of van besluiten van volkenrechte lijke organisaties en wetge ving over de hoogte van de geldelijke voorziening van mensen die een openbaar ambt bekleden (leden van het parlement, ministers, burge meesters bv.) Desgevraagd zei mr. Biesheuvel dat er binnen deze regels een volksstemming over de kruisraketten gehou den had kunnen worden. wie een volksinitiatief wil nemen moet daartoe bij de re gering een verzoek met een uitgewerkt wetsvoorstel in dienen. Dat verzoek moet door tenminste 10.000 kiezers wor den gesteund. het initiatief tot het houden van een raadplegend referen dum kan alleen door regering en volksvertegenwoordiging tezamen worden genomen. Daarvoor is een wet nodig, die ook de vraagstelling bevat. Deze vorm van referendum zou betrekking moeten hebben op ontwerp-besluiten.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 3