n nog
Draagbare raket voor luchtmacht
Kritiek op
wijziging
verhaalplicht
Verdere atv in metaal mogelijk
lijkbaar
Idoorlog
ONDER BEPAALDE VOOR WAARDEN VOOR HET OPSPOREN VAN ERNSTIGE MISDRIJVEN
Kroonberoep
moet op
de helling
Zij van beneden
.WOENSDAG 4 DECEMBER 1985
BINNENLAND
Kerken vragen terugtrekking
investeringen in Zuid-Afrika
6Als de dood voor Rijnmond9
DEN HAAG - Opsporingsambtenaren mogen
onder bepaalde voorwaarden binnendringen
in criminele milieus voor het opsporen van
ernstige misdrijven, zelfs al moet dat gepaard
gaan met het plegen van strafbare feiten.
DE STEM COMMENTAAR
I Vrij onopgemerkt heeft vorige week in Alblasserwaard en Vijfhe-
I renlanden de generale repetitie plaatsgevonden van de eerste
I gemeenteraadsverkiezingen in Nederland (op 19 maart 1986)
I waaraan buitenlandse werknemers mogen deelnemen. In Leer-
I dam en wijde omgeving gebeurde het vervroegd in het kpder van
I een grote bestuurlijke herindeling. Voorlopige conclusies: a) de
Onderzoek naar
brandveiligheid
gevangenissen
BINNENLAND
I )e5re|yd
Staatslening
'86 brengt
3,75 miljard op
Eerste kuurbad
in ons land
officieel open
T5 PAGINA 2
[hoofd van de afdeling
ikunde van de medi-
laculteit in Bhopal zei
geleden dat de overle-
|i van de ramp geka-
iiseerd moeten worden
■gebrande wrakken die
Ihele leven medische en
■iele hulp nodig zullen
Indische regering heeft
Ins de slachtoffers bij de
likaanse justitie een eis
Ichadevergoeding inge-
J tegen Union Carbide
■weigerd tot een minne-
1 schikking buiten de
Ier om te komen. Kort na
..astrofe streken in Bho-
verscheidene Ameri-
jse advocaten neer om
rens namens de getrof-
pezinnen miljoenen dol-
schadevergoeding te
Bij Amerikaanse
[banken zijn tot nu toe,
lien van de claim van de
Iche regering, 120 zaken
lespannen met eisen tot
Jievergoeding van in to
ll 00 miljard dollar (circa
biljard gulden).
belangrijkste vraag die
I Amerikaanse rechter
j Keenan zal moeten be
hoorden is of de zaken tot
Jurisdictie van Ameri-
-se of Indische rechtban-
1 hóren. De eerste verho-
1 beginnen deze maand,
j Kumar Keswani, een
Inalist uit Bhopal, zegt
1 de meeste slachtoffers
he en ongeletterde men-
J bij vijf of zes advocaten
llijk hebben ingeschre-
1 Zij hopen op de hun be
ide miljoenen. „Maar ik
I het gevoel, dat het eind
I het lied zal zijn dat geen
1 hen iets zal ontvangen".
|P)
|che kinderen delen het
een Soedanees vluchte-
ens de grote droogte vorig
- FOTO AP
el zou bijvoorbeeld gunstig
continenten en verder is
ek belangrijk voor het Wes-
nood-lenigende hulp moe-
jrafspraken worden gemaakt
In die ontwikkelingshulp ge-
[oorrading moet gekoppeld
ligramma's voor landbouw-
ïe tevens de produktiviteit
l, aldus het rapport,
t hulpbehoevende landen de
[ken met de hulpgevers moe-
let schuldenprobleem zou de
tmen verlichten door de afbe-
langere periode uit te strij-
Irvoor zouden de Afrikaanse
rantwoordelij kheid ten aan-
luld erkennen en stappen on-
>n uiteindelijk in staat stellen
anse regering zou de Afri-
|de gelegenheid moeten geven
i eigen valuta af te betalen en
Ite gebruiken voor ontwikke-
Ja's.
Illers van het rapport vinden
Ikaanse hulp alleen maar ge-
Tjp ontwikkelingsprojecten. Op
[het niet duidelijk of het doel
se hulp gericht is op ontwik -
olitieke steun is zonder te let-
efte of de uitvoering van ont-
p. (AP)
he dissident Sacharov, Je-
- FOTO ANP
in de Amerikaanse ambas
sade in Moskou. Enkele
maanden later werd zij ver
oordeeld tot vijf jaar binnen
landse verbanning wegens
het belasteren van de Sovjet
staat. (ANP)
T28 PAGINA 3
HUMANISTEN:
politiek voert
geen beleid
mensenrechten
UTRECHT (ANP) - Nederland
roag best weer een voorbeeld
functie voor mensenrechten
gaan vervullen. Mensenrech-
tenbeleid wordt in verkie
zingsprogramma's van de
grote partijen gereduceerd tot
een optelsom van dat wat in
ternationaal in EG- of VN-
verband haalbaar is.
Nederland dient juist een
actieve eigen inbreng te heb
ben op dat terrein. Dit zei Ab
Eikenaar, vice-voorzitter van
bet Humanistisch Overleg
Mensenrechten (HOM) maan
dag bij de presentatie van het
HOM-rapport 'Mensenrechten
en Politieke Partijen'.
In dit rapport is een analyse
gemaakt Van het mensenrech-
tenbeleid in de ontwerp-ver-
kiezingsprogramma's van de
politieke partijen. Het vormt
tevens een uitnodiging aan po
litieke partijen, mensenrech
ten tot duidelijke hoeksteen te
maken van buitenlands en
ontwikkelingsbeleid, aldus
Eikenaar. Nu formuleert men
naar zijn oordeel mensenrech
ten te sterk als verheven uit
gangspunten en laat men het
afweten als het aankomt op
concrete maatregelen.
DEN HAAG (ANP) - Als ge
volg van een uitspraak van
het Europese Hof voor de
rechten van de mens in
Straatsburg, dat het Neder
landse kroonberoep in strijd is
met Europese verdragen, zal
de procedure van het kroonbe
roep in een zeer groot aantal
gevallen niet meer toereikend
zijn.
Nader onderzoek heeft in
middels uitgewezen dat met
name de procedures bij zaken
die door burgers worden aan
gespannen moeten worden
aangepast. Dit zei minister
Korthals Altes van justitie
dinsdag in de tweede kamer.
Bij een kroonberoep doet de
Raad van State uitspraak,
maar de uiteindelijke beslis
sing ligt bij de minister. Hij
kan de uitspraak van de Raad
van State overnemen of die
van de hand wijzen, het zoge
noemde 'contrair gaan'. Het
bezwaar van het Europese Hof
was dat uiteindelijk degene
die verantwoordelijk is voor
het beleid, de minister, tevens
als laatste beroepsinstantie
optreedt.
Union
UNION-fietsen wil het perso
neelsbestand terugbrengen
van 246 naar ongeveer 150 man
en de produktie eind volgend
jaar met ruim twintig procent
teruggebracht hebben. De in
krimping is noodzakelijk van
wege de dalende afzet van
fietsen.
LEIDSCHENDAM (ANP) -
De moderamina (besturen)
van de Nederlandse Her
vormde Kerk en van de Ge
reformeerde Kerken in Ne
derland hebben een brief ge
schreven aan bet NCW, het
VNO, CNV, de FNV en aan
Nederlandse bedrijven,
waarin zij erop aandringen
investeringen uit Zuid-
Afrika terug te trekken.
De moderamina herhalen
hun verzoek uit 1982, mede
na de uitvoerige inlichtingen
over de situatie in Zuid-
Afrika, die dr. C.F. Beyers
Naudé, secretaris-generaal
van de Zuidafrikaanse Raad
van Kerken, in juni heeft
verstrekt.
Investeringen in Zuid-
Afrika zijn immers 'alle te
veroordelen als een onge
wenste belangenvervlech-
ting met en een onverant
woorde ondersteuning van
de onderdrukkende partij in
het escalerend rassenconflict
in Zuid-Afrika', schrijven de
moderamina.
„We dringen erop aan om
in navolging van de Ver
enigde Staten, Scandinavië
en Frankrijk, nu concrete
maatregelen op economisch
gebied tegen Zuid-Afrika te
treffen", aldus de brief.
De kerkbesturen doen hun
verzoek 'op aandringen van
individuele zwarten en or
ganisaties van zwarten,
waaronder ook vakbonden,
die in toenemende mate de
oproep tot desinvestering
ondersteunen als één van de
weinig overgebleven metho
den om zonder geweld recht
te verwerven'.
DEN HAAG - Met de presentatie van een boek aan de voorzit
ters van de Eerste- en Tweede kamer is Rijnmond-voorzitter
Van der Louw gisteren een persoonlijke actie begonnen om de
dreigende opheffing van de 'onderprovincie' Rijnmond te voor
komen.
De Tweede kamer lijkt van plan het lot van Rijnmond vol
gende week te bezegelen. In zijn boek 'Als de dood voor Rijn
mond' geeft Van der Louw een beeld van de met opheffing be
dreigde twaalfde provincie van Nederland.
Minister Rietkerk (Binnenlandse Zaken) voelt er niet veel
voor om Rijnmond de status van een échte provincie te geven.
De argumenten die de Rijksoverheid gebruikt om de ophef
fing door te zeten zijn volgens Van der Louw niet duidelijk
meer. Dat komt ook, zo schrijft hij in zijn boek, doordat de
standpunten van regering en Tweede Kamer de afgelopen jaren
voortdurend wisselden.
Politie mag infiltreren
Van ome Haagse redactie
Tot die conclusie komt een studie van het openbaar
ministerie, die minister Korthals (Justitie) naar de
Tweede Kamer heeft gezonden.
instanties om opereren.
Het plegen van strafbare
feiten door de infiltrant is bin
nen. gestelde grenzen aan
vaardbaar. De infiltrant heeft
tot taak om in het criminele
milieu te vertoeven ten be
hoeve van de opsporing en
vervolging. Teneinde in het
criminele milieu geaccepteerd
te worden, zal het over het al
gemeen noodzakelijk zijn dat
de infiltrant in meer of min
dere mate de kleur van het
criminele milieu aanneemt.
Dat kan tot gevolg hebben
dat de infiltrant noodgedwon
gen handelingen moet plegen,
die onder een delictsomschrij
ving vallen. Het belang van de
opsporing brengt met zich
mee, dat een dergelijk optre
den kan worden aanvaard.
Bij de studie heeft het open
baar ministerie zich gebaseerd
op een groot aantal rechter
lijke uitspraken. De minister
gaat akkoord met dat beleid.
De studie van het openbaar
ministerie werd toegezegd tij
dens de behandeling van de
opiumwet in de kamer.
Als voorwaarden gelden dat
de infiltrant (een speciaal
daarvoor opgeleide politiebe
ambte) de verdachte niet tot
andere handelingen mag
brengen dan waarop zijn opzet
tevoren reeds gericht was. De
infiltrant mag het verrichten
van bepaalde handelingen,
noodzakelijk voor het bewij
zen van strafbare feiten, door
de verdachte wel ensceneren.
Het optreden van de infil
trant mag alleen plaatsvinden
na goedkeuring van het open
baar ministerie. Ook moet de
toepassing evenredig zijn met
het vermeende delict. Infiltra
tie is alleen toelaatbaar in die
gevallen waarin concrete aan
wijzingen bestaan dat er
sprake is van gepleegde of nog
te plegen misdrijven, die tot de
georganiseerde of beroepscri
minaliteit gerekend kunnen
worden.
Het openbaar ministerie
vindt het gebruik van burge
rinfiltranten minder gewenst.
Dat zal als regel beperkt die
nen te blijven tot bijzondere
gevallen, waarin vervanging
door een politiebeambte niet
mogelijk is. Onaanvaardbaar
is het optreden van infiltran
ten die niet onder toezicht
staan van politie en justitie,
zoals buitenlandse infiltran
ten, die buiten de Nederlandse
voorlichting aan buitenlanders moet op een aantal punten verbe-
terd worden willen zij optimaal gebruik kunnen maken van hun
[stemrecht; b) Marokkanen en Turken neigen er (nog?) niet toe
om met eigen lijsten uit te komen; c) de PvdA ligt bij de moslim
gemeenschap het beste in de markt en d) daar waar (als in leer-
dam) het aantal buitenlandse werknemers het landelijke gemid-
delde overschrijdt zijn - niet verwonderlijk - de bezwaren tegen
I de deelname van buitenlandse werknemers aan Nederlandse
verkiezingen aanzienlijk groter dan elders.
Er verblijven op het ogenblik rond driehonderdduizend Turken
en Marokkanen in ons land. De Islam is daardoor bij ons een van
de grote godsdienstige stromingen geworden. Daarnaast wonen
hier intussen meer dan honderdvijftigduizend Surinamers en en-
tele tienduizenden Molukkers. Van al deze etnische minderheden
is het grootste deel (nog) niet in de Nederlandse samenleving
geïntegreerd, dit in tegenstelling tot de enkele honderdduizenden
Indische Nederlanders, die na de souvereiniteitsoverdracht naar
ons land zijn gekomen. Deze groep is zonder al te veel proble
men in het Nederlandse leefpatroon opgenomen.
Het staat buiten kijf, dat al deze groepen tesamen een stempel
hebben gedrukt op de Nederlandse samenleving: ons land is
multi-raciaal geworden. De een ervaart dit als een verrijking -
ook onze mening - de ander als een bedreiging, namelijk op die
plaatsen waar buitenlanders door hun aantal als concurrenten
worden beschouwd op de arbeids- en woningmarkt en door het
vasthouden aan hun eigen cultuur als een storend element in het
Nederlandse leefpatroon. Er zijn duidelijke aanwijzingen - de op
komst van de Centrumpartij is er één van - dat van deze factoren
I een negatieve invloed uitgaat op de tolerantiegraad in Nederland.
Zie qok Leerdam.
Door de komende verkiezingen neemt de belangstelling voor
I Pe buitenlandse werknemers weer wat toe. Dat werd tijd. Steek
proeven hebben uitgewezen dat hun positie in Nederland niet
veel verschilt van die van hun landgenoten in West-Duitsland,
waarover Walraff onlangs een boeiende reportage heeft gepubli
ceerd. Ook hier worden Turken en Marokkanen door de werk
loosheid 'ganz unten', helemaal naar de onderkant van de sa
menleving weggedrukt. Daarin verandering brengen lijkt ons voor
politieke partijen zinvoller dan een academisch debat voeren over
Pe vraag of een Turk, als arbeider, meer te verwachten heeft van
een arbeiderspartij als de PvdA dan wel, als gelovige, van het
CDA, dat als godsdienstige minderheid op een lange emancipa
tiestrijd kan terugzien.
Die discussie is aangezwengeld in NRC Handelsblad, de krant
bie zich blijft verbazen over de 'vreemde wereld' van gelovige
mensen, inzonderheid die van katholieken. Voor hen van 'ganz
onten' is echter alleen de vraag interessant van welke partij zij de
meeste daadwerkelijke steun hebben te"verwachten. Het is een
moeilijk te beantwoorden vraag, want tot nu toe hebben noch de
politieke partijen noch de vakbeweging zich veel aan de buiten
landse werknemers gelegen laten liggen. Maar misschien komt
baar verandering in nu ook de stemmen van Ali en Hassan mee
"S"" *"'W-
Video in bus
STREEKBUSBEDRIJF Cen
traal Nederland (CN) start
binnenkort een proef met vi
deo in de bus. Óp het video
scherm, dat achter de chauf
feur staat opgesteld, krijgen
de passagiers niet alleen in
formaties over de route en al
lerlei toeristische tips maar
ook reclamefilmpjes te zien.
Als de proef aanslaat bij reizi
gers en adverteerders krijgen
alle 4.000 streekbussen video,
aldus een woordvoerder van
de ESO, samenwerkingsor
gaan van de streekvervoerbe-
drijven.
Een soldaat demonstreert
het nieuwe wapen
- FOTO ANP
DEN HAAG (ANP) - Het ziet er naar uit dat de
Tweede Kamer ondanks fundamentele bezwaren van
de regering een wijziging zal aanbrengen op het wets
ontwerp waarin de gemeenten worden verplicht bij
stand terug te vorderen van de ex-echtgenoot van een
bijstandsgerechtigde, die geen alimentatie ontvangt
hoewel daarop wel recht bestaat.
WD en D66 hebben dinsdag
samen een wijzigingsvoorstel
ingediend met als kern dat te
rugvordering van bijstand
niet mogelijk is, indien beide
partners op het moment van
de scheiding financieel onaf
hankelijk waren en aanneme
lijk was dat die situatie zou
blijven voortbestaan. Het is
vrijwel zeker dat de PvdA dit
wijzigingsvoorstel zal steunen,
zodat het op een Kamermeer
derheid kan rekenen.
Staatssecretaris De Graaf
(Sociale Zaken) en minister
Korthals Altes (Justitie) zei
den fundamentele bezwaren
tegen dit wijzigingsvoorstel te
hebben. Korthals Altes zei dat
via het wijzigingsvoorstel de
onderhoudsplicht van de ver
dienende ex-partner wordt
gewijzigd, terwijl iets derge
lijks volgens hem niet past in
een wetsontwerp, waarin het
uitsluitend gaat om het terug
vorderen van ten onrechte
ontvangen bijstand.
De indieners van het amen
dement, Nijhuis (WD) en
Groenman (D66), hebben ove
rigens een drempel tegen mis
bruik van hun voorstel inge
bouwd. De situatie dat beide
partners in hun levensonder
houd kunnen voorzien moet al
een jaar bestaan voorafgaand
aan het moment van echt
scheiding.
Bovendien is terugvorde
ring van bijstand later, bij
voorbeeld als de vrouw toch
werkloos is geworden, niet
mogelijk als de gewezen echt-
p<w"vit aannemelijk kan ma
ken dat hij ervan uit mocht
gaan dat de inkomsten op het
moment van scheiding een
duurzaam karakter hadden.
Volgende week dinsdag
wordt over het wetsontwerp
voor de verhaalsplicht ge
stemd.
DEN HAAG (ANP) - Staatsse
cretaris Korte-Van Hemel
(justitie) zal de Tweede Kamer
met spoed rapporteren over de
brandveiligheidsvoorzienin
gen in de Nederlandse gevan
genissen, huizen van bewaring
en politiecellen.
Verder zal zij andere be
windslieden aansporen nader
rapport uit te brengen over de
brandveiligheid van andere
voorzieningen als Kinderbe
schermingsinstellingen en in
stellingen op het gebied van de
volksgezondheid zoals psy
chiatrische inrichtingen.
Dat is het resultaat van een
interpellatie van PvdA-Ka-
merlid Kosto naar aanleiding
van een rapport van de Natio
nale Ombudsman over de te
kort schietende brandbeveili
ging van het Haagse Huis van
Bewaring. De staatssecretaris
sprak dat op grond van een re
cent rapport van de Haagse
brandweercommandant tegen.
Een aantal voorzieningen is
inmiddo'- aargcbrecht.
STOLZENAÜ (ANP) - De commandant van het com
mando tactische luchtstrijdkrachten van de Konink
lijke Luchtmacht, generaal-majoor A.J.M. Vendrig,
heeft dinsdag de eerste draagbare geleide wapens
(Stinger-raketten) van de Koninklijke Luchtmacht
operationeel verklaard.
Tijdens een plechtigheid in
het Westduitse Stolzenau wer
den de eerste wapensystemen
overgedragen aan de com
mandanten van de derde en de
vijfde groep geleide wapens.
De derde en de vijfde groep,
bestaande uit acht Hawk-
squadrons, maken deel uit van
de voorste luchtverdedigings
gordel van de Navo in de
Bondsrepubliek.
De Stinger-raketten van de
Koninklijke Luchtmacht zijn
de eerste die operationeel wor
den. Na luchtmacht zullen ook
leger en mariniers worden
uitgerust met deze wapens, die
180.000 gulden per stuk kosten.
De Stinger is een slechts 18
kilogram wegende raket die
vanaf de schouder afgevuurd
kan worden en zelf, via een in-
fraroodkop die op warmte
straling van vliegtuigen en
helikopters reageert, zijn doel
zoekt.
Nederland heeft voorlopig
646 van de wapens gekocht
waarvoor met vervoer en
oefensimulator circa 170 mil
joen gulden werd neergeteld.
De bedoeling is dat uiteinde
lijk de drie krijgsmachtonder
delen over 1800 van de wapen
systemen kunnen beschikken.
De Stinger is ontworpen om
het hoofd te kunnen bieden
aan zowel vliegtuigen die met
hoge snelheid op geringe
hoogte vliegen, als aan heli
kopters, propeller- en trans
portvliegtuigen. Het systeem
wordt bij de derde en vijfde
groep geleide wapens gebruikt
om de lanceerplaatsen van de
Hawk- en later Patriot-raket
ten te verdedigen.
Deze wapens die zelf ook
voor luchtverdediging zijn be
doeld hebben minimaal zeven
tien kilometer afstand nodig
om een vijandelijk vliegtuig te
raken. Met de Stinger kan een
vliegtuig binnen deze afstand,
zeventien seconden vlucht tot
doel, of een dat onder het ra-
darbereik van het huidige
luchtverdedigingssysteem is
doorgevlogen, worden uitge
schakeld.
Vandalisme
EEN matje van dun ijzerdraad
onder de stoelzitting is een van
de nieuwste wapens in de
strijd tegen vandalisme in het
openbaar vervoer. Initiatief
nemer van dit systeem is de
afdeling Leimuiden van de
busmaatschappij Centraal
Nederland, die de werkzaam
heid ervan momenteel uitpro
beert op één van de in die
plaats rondrijdende bussen.
Sluitingstijd
DE vrouwenraad van het Ne
derlands Christelijk Onderne-
mersverbond (NCOV) heeft
dinsdag op hoge toon gerea
geerd op de wens van D66 om
de winkels tot 's avonds zeven
uur open te laten zijn. De on
dernemersvrouwen zijn fel te
gen dit plan omdat het de win
keliers volgens hen op hogere
kosten jaagt (personeel en
energierekening) en het ge
zinsleven in het gedrang komt.
i/ 15
De justitie heeft een kijkje ge
nomen in de keuken(hof) van
de Nederlandse bloemenin-
dustrie. Er bloeiden in een stil
hoekje merkwaardige tulpen.
Zwarte tulpen.
De politie wist natuurlijk on
middellijk dat er sprake was
van fraude hij de bloembollen-
bedrijven. Er zat namelijk een
luchtje aan die tulpen.
De bloembollenbozen schrok
ken zich naturlijk kapot. Onze
bloeiende handel gaat naar de
knoppen, piepten ze.
De speurders van de politie
hadden geen medelijden. De
heren moesten onmiddellijk
met de bollen bloot.
Nu hebben ze niets meer. Ze
zitten op zwart zaad, daar in
West-Friesland.
Is het nu nog mogelijk een bos
bloemen te bezorgen in het zie
kenhuis ivaar Willem-Alexan-
der darmlastig ligt bij te ko
men?
Wie aan de grond zit, kan al
tijd via een opvallende adver
tentie een sponsor zoeken. Zo
als die autocoureur die liet af
drukken: „Interesse, meneer
Philips?"
Als ik Philips was, zou ik zo'n
man onmiddellijk afstraffen
met een andere advertentie:
„Wij leveren u graag de rem
lichten, meneer Rothengatter".
Maar wat gebeurt er nu met
de blinde darm van de prins?
MERIJN
DEN HAAG (ANP) - De eerste
staatslening die dient voor de
dekking van het begrotingste
kort van 1986 heeft f 3,75 mil
jard opgebracht. De koers van
uitgifte is vastgesteld op 100,40
procent, aldus het ministerie
van financiën.
De iening draagt een rente
van 7 procent en heeft een
looptijd van tien jaar. Het ef
fectieve rendement is 6,93 pro
cent.
NIEUWESCHANS (ANP) - In
het Groninger Nieuweschans
is dinsdag het eerste gedeelte
van het eerste Nederlandse
kuurbad geopend. Staatsse
cretaris Van Zeil van Econo
mische Zaken verrichtte de of
ficiële handeling.
Hij startte een videoband
waarop commissaris van de
koningin in Groningen Von-
hoff, in het bad gezeten met
een glas champagne, een toast
uitbracht op het initiatief.
Vonhoff zei dat het een
goede zaak is als er meer ini
tiatieven in Nederland voor
kuurcentra van de grond ko
men.
De staatssecretaris sprak
van een mijlpaal voor Neder
land. Zijn ministerie inves
teerde rond de 19 miljoen gul
den in het kuurcentrum,
waarvan nu een eerste ge
deelte in gebruik is genomen.
Het gaat nog om een relatief
klein bad in de open lucht. Be
gin 1988 zal het hele kuurcen
trum, inclusief hotelaccommo
datie, gereed moeten zijn.
Daarvoor is een bedrag van
bijna 40 miljoen gulden be
schikbaar.
De staatssecretaris ver
wacht door de bouw van het
kuurcentrum een directe en
een indirecte werkgelegenheid
voor zo'n 1200 mensen.
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - In de metaal-
en elektrotechnische industrie
is verdere arbeidstijdverkor
ting mogelijk. De problemen
worden vele malen groter,
maar ze zijn op te lossen in de
bedrijven zelf. Er moet 'maat
werk' geleverd worden.
Tot die conclusie komt het
onafhankelijke bureau Beren
schot, dat in opdracht van de
werkgevers en de werknemers
in de metaalindustrie een stu
die heeft verricht naar de re
sultaten van de eerste atv-
ronde en de mogelijkheden om
verder te gaan. In totaal wer
den 24 bedrijven in het onder
zoek betrokken.
Verdere atv wordt moeilij
ker, voorspelt Berenschot. Niet
alleen omdat de bedrijven in
de metaalindustrie onderling
sterk verschillen en daarom
algemene regels niet te stellen
zijn, maar ook omdat binnen
de bedrijven zelf nog niet se
rieus over atv is nagedacht.
In de vorige atv-ronde naar
38 uur hebben vrijwel alle be
drijven in de eerste plaats de
overcapaciteit aan personeel
weggewerkt. Als gevolg daar
van is 'de rek eruit' en zullen
de bedrijven bij verdere atv
nieuwe mensen moeten aan
stellen.
Het onderzoek leert ook dat
de deeltijdarbeid, de senioren
regeling en het jeugdwerkplan
geen zoden aan de dijk hebben
gezet. Des te opvallender, om
dat in de metaalindustrie vaak
gepleit werd voor meer deel
tijdarbeid. In de praktijk blij
ken de meeste bedrijven ech
ter gekozen te hebben voor atv
in de vorm van roostervrije
dagen.
Over de kosten en de baten
van atv geeft het onderzoek
geen duidelijk inzicht. Voor
zichtig wordt geconcludeerd
dat de bedrijven in elk geval
niet armer zijn geworden van
de 38-urige werkweek, maar
dat een nieuwe ronde de loon
kosten zal doen stijgen. Tot die
bevindingen kwam ook de Ka
tholieke Hogeschool Tilburg
(zie De Stem van gisteren).
De sociale partners in de
metaalindustrie accepteren de
studie als leidraad van het
cao-overleg dat in janauri
moet beginnen. "Het moet de
bouwstenen aandragen", al
dus FME-voorzitter Ter Hart.
Hij verklaarde nogmaals dat
de FME niet tegen verdere atv
is, maar wél tegen atv voor
elke werknemer. Wat hem be
treft zou de uitzondering eer
der regel dan uitzondering
moeten zijn.
Deze houding is tegen het
zere been van de Industrie
bond FNV. Die meent ook dat
over de diverse vormen van
atv nagedacht moet worden
(de kortere werkweek is inge
ruild voor verdere atv van 104
uren op jaarbasis), maar dat
alle werknemers - hoog en
laag - daarin op den duur een
bijdrage moeten leveren.
Zo wil de industriebond ook
bij Philips graag een derge
lijke gedifferentieerde toepas
sing van de atv ingevoerd zien.
De vorm waarin en het tijdstip
waarop de gemiddelde werk
week van 36 uur voor het per
soneel gestalte moet krijgen
kan per afdeling of vestiging
worden besproken. Afkopen
van atv voor bepaalde groepen
werknemers wijst de Indus
triebond FNV van de hand.
De Industriebond wil bij
Philips, met 70.000 werkne
mers de grootste particuliere
werkgever van Nederland, een
één-jarig contract afsluiten.
Naast de invoering van een
gemiddelde werkweek van 36
uur wil de vakbond een loons
verhoging van 2 procent en
een eenmalige uitkering van
0,5 procent.
De bond gaat daarbij uit
van de oorspronkelijke voor
stellen, zoals die vorig jaar
zijn ingediend, toen er naar
gestreefd werd een twee-jarig
contract af te sluiten. In ver
gelijking met de grootmetaal
komt de inkomensverbetering
bij Philips, gerekend over 1985
en 1986, op basis van de nu in
gediende voorstellen uit op
hetzelfde niveau.
