GOUD VAN OUD. iiL JA Weloverwogen NOORDZEE NIET GUL Stortvl Ëman: primai GESCHIEDENIS VAN HET NEDERLANDSE BOMENBESTAND OP SCHRIFT PSsSSs MKRI WOENSDAG 27 NOVEMBER 1985 EXTRA OP WOENSDAG= EINDELIJK STAAT de geschiedenis van het Nederlandse bes op schrift. Wat alle deskundigen voor onmogelijk hielden is de Wageningse ingenieur Jaap Buis gelukt hij heeft een standaardwerk geschreven over de Nederlandse bosgeschiedenis vanaf Karef de Grote (ca. 800) tot in deze eeuw. Jaren van noeste arbeid hebben geresulteerd in een proefschrift, genaamd Bistoria Forestis. Het tweedelige boekwerk teft 1058 pagina's en is daarmee het dikste proefschrift dat ooit in Nederland is gepubliceerd. Vandaag promoveert Jaap Buis in de aula van de Landbouwhogeschool te Wageningen op dit onderwerp. Graanteelt Somber Koopkracht REMBRANDT. I Houten kast en een hoorn met een I laagje bladgoud. Ook de kiesschijf is verguld. De Rembrandt is een kooptoestel. Prijs: f695,- (alleen als extra toestel), ptttelecommunicatie EEN BETROUWBARE TELEFOON KOMT VAN DE PTT PTT Telefoonwinkels: Bergen op Zoom. Van Konijnenburgweg 23. Breda. Oude Vest 2. Goes. Schuttershof 24. Middelburg. Lange Noordstraat 42. Roosendaal. Schotsbossenstraat 19.Terneuzen. Mr. F.J. Haarmanweg 38. Voor meer informatie: bel gratis 004. Misleidend PAPIER VOOR UW PEN U 27 NOVE Als het om een levens verzekering gaat laat u dan adviseren door een assurantie kantoor met dit vignet. HENGEL- RUBRIEK iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiii WEE DAGEN T11 PAGINA 4 'Het bos was vroeger een bedreiging voor de mens Door Harriet Verbeek TROTS KIJKT Jaap Buis naar de twee dikke pillen die hem zojuist door zijn pro fessor overhandigd zijn. Zijn standaard werk over de geschie- dis van het Neder landse bos is nèt van de drukker gehaald. „Eindelijk is het zover", zegt de Wageningse on derzoeker. „Wat dit on derzoek betreft lopen we honderd jaar achter bij de omringende landen." De speurtocht van Jaap Buis in allerlei stoffige ar chieven heeft een schat aan informatie over het bos(ge- bruik) door de eeuwen heen opgeleverd. „Tijdens de heerschappij van Karei de Grote (rond 800 na Chr.) was tachtig procent van Neder land nog door bos bedekt. Dat was nog een echt oerbos dat alles overwoekerde. De toenmalige bewoners zagen het bos als een grote bedrei ging", vertelt Buis. De strijd tegen het bos vindt men te rug in één van de eerste wetten van Karei de Grote; zijn burgers worden ver plicht hun landerijen vrij te houden van bos. In de volgende eeuwen slaagt de mens er steeds be ter in de natuur onder de duim te houden. Rond 1350 zijn de rollen omgedraaid: het sterk uitgedunde bos moet dan beschermd worden tegen de mens die steeds meer hout gebruikt. „Neder zettingen gaan buitenstaan ders verbieden om van hun bos gebruik te maken, an ders zou er te weinig hout voor henzelf overblijven", aldus Jaap Buis. De plaatselijke maatrege len zetten echter weinig zo den aan de dijk. Een eeuw later is de omvang van het Nederlandse bos vermin derd tot 500.000 hectare, ter wijl er tijdens Karei de Grote nog 3 miljoen hectare bosgebied was. „Iedere ge meenschap reglementeert dan het bosgebruik voor de eigen bewoners. De nood was hen toen al tot de lippen gestegen." Maar ondanks de wetge ving blijft de mens roof bouw plegen op het bos. Bouwhout, brandhout, hout strooisel voor in de stal, va rens voor bedvuiling, eikels als veevoer: de mens kan niet meer zonder hout. Het meeste bos ging ech ter verloren omdat het door de landbouwers werd afge brand om er heidevelden van te maken. De heide grond werd vervolgens door de boeren afgeplagd en in de stallen vermengd met de mest van de dieren. Deze 'natuurlijke' mest werd ge bruikt om de bouwlanden vruchtbaar te houden. „De periode 1450-1750 wordt daarom gekenmerkt door de neergang van het bos. In 1750 is nog maar 50.000 hectare over", vertelt de Wageningse onderzoeker. Dat de mens niet in staat is deze neergang te stuiten, komt volgens hem „omdat er geen alternatieven waren. Het plaggen was noodzake lijk voor de instandhouding van het landbouwsysteem." Als het absolute diepte punt is bereikt, gaan de bur gers in de steden - waar de industrialisatie inmiddels op gang komt- zich ermee be moeien. Men vond dat de uitgestrekte heidevelden produktief gemaakt moes ten worden voor de graan teelt. „Dat lukte echter niet omdat de heidegrond te schraal was. Waarna men de theorie ontwikkelende: als je bomen plant, wordt de grond vanzelf weer vrucht baar." Tegen de herbossing kwam echter veel verzet van de landbouwnederzettingen, die de heide nodig hadden voor de bemesting van hun akkers. „Een definitieve Jaap Buis met zijn twee dikke pillen over de geschiedenis van het bos: „Wat dit onderzoek betreft lopen we honderd jaar achter bij de omringende landen.B doorbraak kwam pas na 1886 toen men de beschik king kreeg over kunstmest." Vele heidevelden en stuif zanden kunnen dan zonder problemen weer bebost wor den. Het plan om later mas saal graan te verbouwen was echter een misvatting: toen tientallen jaren later de bodem haar vruchtbaarheid weer terug had, bleek het graan dat Amerika ver bouwde veel goedkoper te zijn. Vanaf het begin van deze eeuw krijgt het bos -in de jaren '30 al weer 200.000 hec tare- een nieuwe functie: een recreatieve. „De aanleg van treinen en trams is daarbij van onschatbaar be lang geweest", weet Jaap Buis. De dagjesmensen op de Veluwe worden een ver trouwd verschijnsel. Tot aan de dag van van daag is Nederland doorge gaan met herbebossing van woeste gronden, voorname lijk voor de eigen houtvoor ziening. Zo werd er in de ja ren '30 veel herplant omdat men vreesde dat er een te kort aan stuthout in de Lim burgse mijnen zou ontstaan. Opnieuw een taxatiefout. Toen 30 jaar later de eerste bomen gerooid konden wor den, gingen de eerste mijnen al dicht. „Daarom moet je ontzettend uitkijken wat je met het bos wilt doen in de toekomst. Zelfs bij de snelst groeiende bomen -de larix en populier - duurt het nog 15 jaar voordat ze een rede lijke hoogte bereikt hebben. Over de toekomst van het bos is Buis vrij somber ge stemd. „Heel veel bosvernie- tigde processen zie je tegen woordig in de Derde Wereld. In de hele tropengordel kapt men te veel bos, waardoor er droge zandvlakten ontstaan. Dat is niet alleen voor de mensen daar een catastrofe. Onze houtvoorziening komt straks ook in gevaar", be toogt Jaap Buis. Hij rekent voor: „Slechts de helft van ons papier komt uit recy cling en ons bouwhout is voor 92 procent import." En de opbrengst van het Neder landse bos - nu 310.000 hec tare- is slechts een fractie van de totale behoefte. Hij voorziet „een tekort op alle fronten" als de roof bouw op de bossen in de derde wereldlanden door gaat en die landen tenslotte niet meer aan de Westerse houtbehoefte kunnen vol doen. „Maar ook daar kun je de vernietiging alleen stop pen door alternatieven te bieden." Maar ook dichter bij huis wordt het bos bedreigd. Zure regen en luchtverontreini ging zijn de nieuwe vijanden voor het bos. „Dit heeft nu al enorme gevolgen voor land bouw en bos", heeft Jaap Buis geconstateerd. Op de Veluwe worden al veel naaldbomen kaal en verlie zen loofbomen hun blad. „In Duitsland noemt men het Zwarte Woud nu al het Bruine Woud. Als de vervui ling zich in hetzelfde tempo doorzet, zullen binnen vijf jaar de gevolgen in Neder land merkbaar zijn." Geen mens zal zich er over verbazen, dat na jaren van inleveren, bezuinigen en loonmatiging er groepen zijn die nu aanspraak willen maken op verbetering van hun koopkracht in het licht van door CDA en WD ver kondigde economisch hersel en de groeicijfers van de economie in de nog voor ons liggende jaren. En nog vers in het geheugen ligt -on danks bevriezing van de uit keringen, loonmatiging en inleveren van de prijscom pensatie-dat de huidige re gering meende te moeten beslissen de vakantie-uitke ring van ministers, Kamer leden en topfunctionarissen met terugwerking vol uitbe taald moest worden. Het volk zweeg! Behalve dat aan deze categorie door het Rijk uitbetaalde ambtenaren zonder enige weerstand van de min. van binnenlandse zaken de loonsverbetering werd toegekend, werden ook de eisen van de loodsen niet afgewezen. Maar ook werd in een tijd van economische teruggang aan de wethou ders salarisverbetering toe gekend. Maar, nu zelfs de heer Lubbers optimistischer is dan CBS en de heer Nij- pels van de daken verkon digd dat dit beleid, gevoerd door de huidige coalitie, zo goed is voor rendementsher- (ADVERTENTIE) Wijziging in uitvoering en specificaties voorbehouden stel in de bedrijven, de eco nomie en de werkgelegen heid, kan aan de eisen van de brandweerlieden niet te gemoet worden gekomen. Wat betekent dan econo misch herstel en het prijzen van dit gevoerd beleid door de heren De Vries en Nij- pels, als blijkt dat alleen de beter gesitueerden, waartoe ministers, Kamerleden en topfunctionarissen en zelfs de wethouders wel gerekend mogen worden, in aanmer king komen voor inkomens verbetering, wat ook in houdt dat hun koopkracht toeneemt. Wij mogen ons zo langzamerhand afvragen wat nou precies bedoeld wordt als Nijpels en De Vries zeggen: 'Het gevoerde beleid is zo goed'. Oosterhout H. Telchuijs Uw artikel van donderdag 14 november over economi sche groei en aflatende werkloosheid vind ik nogal misleidend. Hoe optimistisch ook weergegeven door het VNO, toch moet ik hierbij enkele kanttekeningen ma ken. Uiteraard is het prijzens waardig te stellen, dat de economische groei in Neder land 3% moet bedragen, maar zoals vermeld wordt, dat hierdoor de werkloos heid bijzonder snel zal gaan dalen, houdt geen verband ,00®* met elkaar wanneer wij het artikel eens goed doornemen en daarbij ons wel realise ren hoe de Nederlandse werkgever dan wel in rela tie tot zijn werknemers denkt. De internationale voorwaarden zijn gunstig te noemen en men stelt voor als binnenlandse voorwaar den de overheid in te krim pen en af te zien van lasten verzwaring voor het be drijfsleven. Wanneer men nu regelmatig leest over overbelasting van het amb tenarenapparaat en wan neer je, uit eigen ervaring, zes maanden moet wachten op antwoord op een brief aan een onzer ministeries, dan zal dit punt bij een bij zonder groot percentage van de Nederlandse bevolking niet zo gunstig aanslaan. Het afzien van de lastenver zwaring voor het bedrijfsle ven zou wel fijn zijn, ware het niet dat de staat een steeds groeiende hoeveel heid kosten heeft, en niet al leen door het ambtenaren apparaat, welke dan maar zou moeten worden ver haald, op bijvoorbeeld de so ciale zekerheid. Wanneer je in je jongere jaren veel pre mies hebt betaald voor een pensioenfonds of voor een eventuele WAO etc. welke premies zijn of waren afge steld op een redelijk inko men t.z.t., dan is het niet aardig om op je oude dag of bij een uitsluiting van het arbeidsproces door ziekte of door werkloosheid tot de ontdekking te komen, dat we al die tijd betaald hebben voor een fata morgana. Het maken van grotere verschil len 'in de beloning zou je kunnen uitleggen als een groter verschil tussen de werkende en niet-werkende bevolking Dat in ons land de economische groei- mogelijkheid gaat worden vergeleken met Singapore en Hong Kong gaat mij echt te ver. Een ieder van ons weet toch maar al te goed hoe men daar in diverse tak ken van industrie zo kan concurreren met Nederland door kinderarbeid. Denkt u maar eens aan de textielin dustrie en de sociale ellende van het individu, die daar mee onherroepelijk is ver bonden. Wanneer men denkt met het Nederlandse volk gelijkelijk te kunnen mani puleren als met de door el lende gedwongen Aziaten, dan wordt het de hoogste tijd voor een ontwaken van de Nederlandse beroepsbe volking. Verder zal een en quête, zoals gehouden bij 3000 bedrijven, nooit een juiste uitslag geven als re presentatief zijnde voor het Nederlandse bedrijfsleven. Denk maar eens aan de voorspellingen van een nieuwe regering. Bovendien geeft geen enkel bedrijf zich bloot in een niet goed func tioneren. Dat zou te grote gevolgen kunnen hebben bij de verkoop en het bankwe zen. Verder is het een mooie kreet te vermelden, dat er reserves moeten worden op gebouwd voor moeilijke tij den ter handhaving van het bedrijf en dus de werkgele genheid. Maar al te vaak zie je, dat bij het niet langer rendabel zijn van een be drijf, de zaak wordt ogehe- ven zonder uitbetaling van de laatste salarissen, waar bij dan tevens de inboedel 's nachts plotseling blijkt te zijn weggehaald. Men zou in de zakenwereld anders moe ten denken. Probeer de mensen voor u te winnen en u vaart er zelf wel bij. Pro beer niet alle kosten op de mens als gereedschap te verhalen, men zou weieens kunnen gaan lijden aan me taalmoeheid. Laat de sterk ste de grootste last dragen, anders zal de zaak onher roepelijk stagneren. Breda V. v.d. Wijgaart I k hoor dat gemene oos- I tenwind jullie daar in Ne- H _B-derland al op bijtende E vrieskou heeft getracteerd^ Hier in Washington laat Old Man Winter E zich nog steeds niet zien. Het rs nu eind november en we puffen van de hitte die de Indian Summer vanuit de Golf van Mexico naar ons toeblaast. Ik zit 5 deze brief in de tuin bij 26 graden Celcius en met ontbloot bovenlijf te schrijven. Over ontbloot gesproken, we moesten afgelopen weekeinde E naar New York en toen zijn we E op Broadway naar 'Oh Calcut- S ta!' geweest. Dat is die sexy show die reeds zeventien jaar S aan een stuk loopt. Sedert 1969 al doet een stel dansende, zin- gende en acterende meisjes en E jongens (die volgens mij in de 5 loop der theaterseizoenen wel regelmatig ververst zijn) elke avond op het toneel in veelal poedelnaakte uitrusting allerlei knusse dingen met elkaar. Kijk, nou hebben jij, neef Jan Harry, en ik als opstandelingen van de zestiger jaren natuurlijk alles meegemaakt wat er in de E erotische sfeer maar bij elkaar te fantaseren valt. En zo te zien waren de meeste andere mensen in de Oh Calcutta-zaal van de- zelfde doorgewinterde generatie. Maar weet je wat nou zo E schokkend was? Niet dus al die natuur die je zag trillen en bun- gelen. En ook niet dat Onze E Lieve Heer ontbrak bij de cos- E tuumontwerpers in het pro- grammaboekje. Nee, het onthut- sende was dat wij vonden dat heel dat sexuele gedoe daar op E de planken er ontzettend raar 5 uitzag, dat het dwars tegen ons trendgevoel instreek en dat zoiets dus gewoon absoluut niet S meer kin. En wij waren warem- pel de enigen niet. De hele zaal zat hoorbaar ongemakkelijk in z'n stoel en dat had niets te ma- ken met de prikkelende gebeur- E tenissen op het toneel. Tussen E de verschillende nummertjes E (sic) door vulde het publiek de E ruimte voor applaus met oorver- El dovende stilte en pas na afloop van het geheel gingen er wat handen zo plichtmatig op elkaar dat de artisten zich geen tweede E keer meer lieten zien. E Weet je, beste neef, we wisten E daar in dat theater natuurlijk al- lemaal waar we naartoe waren E gekomen, maar toch was het E alsof iedereen - oog in oog met E even blote als komisch bedoelde E partnerruilscènes en zo- ineens E besefte hoe ver de sexuele con- trarevolutie sluipenderwijs is voortgeschreden. Niet alleen in de maatschappij als geheel, maar ook in onszelf! Is er in Nederland nou ook E zoiets gaande, of is dit nieuwe E conservatisme typisch Ameri- kaans? Ik ben het zicht daarop een beetje kwijt. Misschien, kan E jij me eens schrijven hoe dat zit. Het is in elk geval niet zo dat Amerika sexueel nooit progres- sief is geweest. Alleen toen 'Oh Tïliiiiimimiii Has i Calcutta' in 1969 van start waren er veel geëmotionew protesten van de toen nog talrijke verzetsstrijders tegen het morele verval. En aan de andere kant waren de liefhebbers eves heftig in hun enthousiasme, heerlijk rebels ging het spekiah in tegen de gevestigde orde. Maar daarna kreeg ook in de V! de sexuele omwenteling zo'n les en iedereen overrompel® succes dat niemand zich no| stoorde aan de naaktshow Broadway (die trouwens i alsmaar heiliger ging afsteken bij de lawine van harde porno die over ons heen kwam). 'Ok Calcutta' werd steeds onschuldi. ger vermaak voor een steeds burgerlijker publiek. En toen, ia, wat gebeurde Van ome correspondent ËRUZALEM - De penlijke bereid- erklaring van de arokkaanse koning assan II om de Is- aëlische premier Shi- Peres te ontmoe- en is in Jeruzalem [iet als een verrassing ai tornen. Tussen Ra- |at en Jeruzalem gorden al jarenlang assen de schermen ontacten onderhou- en. non Beste neef Jan Hari toen? Ik weet het niet precis mijn goede neef, maar ik wet wel dat het nog niet zo lang ge. leden is gebeurd. Ik heb een col lega van me gebeld, die Broad way 'doet' voor de New Yotk Times en die bevestigde dat hi steeds vaker voorkomt dat he publiek duidelijk niet meer t charmeerd is van het vertoonde bij 'Oh Calcutta*. Hij zei dat he misschien iets te maken heef met de Aids-ziekte, waar Nee York zo door getroffen is et waardoor de mensen sex meet zijn gaan associëren met dode lijk risico dan met iets frivools. Hij zei ook dat jongeren niet vies zijn geworden van lijfelijk heid, maar dat ze weer intimiteit en een vaste partner willen Daarom lopen er tegenwoordig nogal eens jeugdige stelletjes kort na het begin ontdaan weg uit de show. Volgens mijn Broadway-kenner heeft de jeugd immers aan den lijve de huwe lijkse verwoestingen meege maakt van het verplichte sexuele geavonturier van hun ouders... Nou, beste neef Jan Harry, jt begrijpt dat ik deze ervaring even hoognodig aan je kwijl moest. Ik ben benieuwd wat jij ervan vindt. O ja, voor ik eindig, met wie woon je tegenwoordig samen? En zie je Els nog wel eens en de kinderen? De jongens zijn in middels zeker wel groot genoeg om hier eens te komen loget We kunnen ze Washington New York laten zien. En met te naar een show gaan op Broad way. Naar een hele kuise, met schitterende costuums die altijd aanblijven. Wat zullen ze smul len! Groeten aan alle bekenden, Mare de Koninck iniiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiitiitiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiHininn» Regeringskringen in Jeruzalem bevestigden jsteren dat er regelmatig ooschappen tussen de Is- aëlische premier en de (arokkaanse koning zijn ^gewisseld. (ADVERTENTIE! Het advies van een NVA-assurantie-adviseur is altijd weloverwogen. NVA. Koningin Wilhelminalaan 12. 3818 HP Amersfooit DE NOORDZEE beleeft nor maal gesproken elke novem- bermaand een top. Schar, wij ting en gul wat de klok slaat! 1985 schijnt een van die jaren te worden waarin de zeesport vissers een baaijaar beleven. Dat begon in het voorjaar toen de vangsten van schol, bot en paling tegenvielen. De geep deed het even later beter, ten minste in het begin. Daar is de rest van de zomer lelijk de klad in gekomen. Die tendens zette door, zodat inmiddels ook de wijtingvangsten zowel op Wad, Noordzee en de Ooster- schelde vies tegenvallen. Tekenend daarvoor is wel licht het feit dat de garnalen- visserfs nog steeds redelijk in hun nopjes zijn! Normaal ge sproken houden de wijtingen zodanig huis onder de garnaal stand, dat er in november niet veel meer te halen valt. Ook de gul doet datzelfde en jaagt op garnalen tot het moment dat deze vanwege de kou het die pere water gaan opzoeken. Gul en wijting trekken dan achter de garnalen aan. Er is voor de doorsnee-zee visser nog te weinig gul in de vangst om te kunnen spreken ban redelijke gulvangsten. Maar.... ze komen eraan, want er worden, ook met de grote sportvissersschuiten al wel gulletjes gevangen. De kleine boten doen het beter in de buurt van wrakken, hoewel naar het schijnt ook in de zo mer wat gul te vangen was op wat verder weggelegen wrak ken. Niet getreurd daarom, het móet komende weken wel luk ken! Immers loie met de bedoe ling op pad gaat gul te vangen zal daar bijvoorbeeld in Zee land gelegenheid genoeg voor vinden. De stranden staan in het weekend wel niet helemaal vol, maar bij weersverbetering zal dat beslist wel het geval zijn! Ook de grotere schepen in de havens van Scheveningen (in mijn ogen nog steeds een topper), Stellendam en IJmui- den zullen hun betere dagen kennen. Ga vissen wanneer u afgaand en opkomend water in de getijdentabel gedurende uw visuren overdag vindt. Ook in het duister is het ideaal laag- water in de vistijd op te ne men. Wie trouwens speciaal op gul wil moet voel maatregelen nemen waar het om aas, haken en a/houders gaat. Het heeft geen enkele zin met kleine brokjes aas te vissen! Dat wil niet meteen zeggen dat er slechts gevist wordt met 5/0 haken. Die zijn weliswaar ge schikt om er een dot van vijf pieren op te zetten (en drie vind ik wel een minimum), maar maakt de kans op schar en wijting wel wat kleiner. Neemt men daarentegen haken met een lange steel en een minder wijde bocht, dan kan zowel het één als het ander. Langstelige stalen haken zijn daarom wel zo ideaal, zeker als de vangst overwegend uit plat vis en wijting bestaat! Overdreven De visserij op de Noordzee ■wordt dtkiotj Is overdreven. Net zo min als ergens anders ko men de vissen als vanzelf aan de haak en vangt men wel eventjes gul. Vergeet de verha len die men u vertelt, want het was altijd gisteren beter en u had eigenlijk vorige week... Ja vorige week tvos het zó goed! Voor een enkeling kan dat in derdaad toel eens, maar de ke ren dat men met een volledig schip volop vis vangt op de Noordzee, zijn op de vingers van één hand te tellen, ma kreel uitgezonderd. Toch kan men zijn kansen verhogen. Zet nu eens een JW" aaspennen vol met pieren f schuif daar nou eens twee to ken tot over de lijn mee We-rp het geheel tegenstroom (op kop) of zijwaarts (achter schip) via een zwaar lood zoW mogelijk van de boot. Daar voor zijn weliswaar zwait strand hengels of hele 9 boothengels nodig, maar hfj kan. Losse lijnen en 3<X gram lood zorgen voor ee* trage reis van het aas over ■bodem. Vissen met 150 gram hx» kan echt niet. Wie erin slaag' op die manier een paar kilo w* te vangen, mag tevreden rijn Vangt men een paar gullet) dan is de 10 kilo zo bereikt maar reken daar niet op. Daar voor is de Noordzee deze maan" nog niet gul genoeg gevx®1 Wellicht komt daar in de to" mende weken verandert^ in.Aan u om dat te onder zoeken. mil* Als socialistische oppositie- ader heeft Peres Hassan II al Door Jan Bouwma ROME - In Ijltempo lepelt pa goedlachse Ier uit Dublin, de menvattingen op van hetgeen d aula van de buitengewone biss in Rome die morgen of middag Het tempo van pater Martin za gen, maar dat van de woord ichoppen liegt er ook niet om. Elke spreker krijgt maximaa ijn zegje te doen. De kardinal :n Willebrands houden daar itrikt de hand aan. Dan nog iaarvoor uitgetrokken vier en lang niet alle 160 synodedeelne ioen. Kardinaal Simonis heeft voorgenomen om - niet te spreke nelde bisschoppen. De eerste twee dagen make het een waaier van opmerking gen zijn die over de synode-va gestort. Van interrupties of di sprake. Iedereen beluistert zwij le andere spreker. Je kunt je afvragen of na dri vele deelnemers verdronken z sterk uiteenlopende veelheid gen. Ze horen dan bijvoorbeeld ketts van Lima zeggen dat he caanse Concilie een nieuw Pi weest voor de kerk, dat de ke" men heel goed is geweest, dat vertrouwen in de kerk heeft dat het bij velen ook niet meer dan kardinaal Kim uit Zuid-K' de kerk door het concilie in wordt geaccepteerd, maar da breekt aan een juist begrip v omdat het te fragmentarisch w~ Ze horen dan kardinaal Sales neiro zeggen dat de onfeilbaarh niet door het Eerste Vaticaanse gevonden, maar altijd in de ke en dat de bisschoppen de paus toorzamen en dat men goed m de kerk niet zomaar een religie is, maar gestalte van het myste tus. Ze horen dan kardinaal T Senegal vragen om een handbc tale leer van de kerk voor de ge, tegelijktertijd om meer creativi gie. Ze horen dan curiekardina; lllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll ORANJESTAD (ANP) - „Er moet op de kortst mogelijke termijn begonnen worden met ie uitvoering van een econo misch herstelprogramma. Po litieke stabiliteit is de ko mende jaren essentieel. We moeten Venezuela, de Ver enigde Staten en Nederland "iet nerveus maken met ons imleid. Dat zijn de belangrijk- ste punten waaraan gewerkt moet worden". Dit zegt de be- °ogde premier van het land ^hiba, mr. J.H.A. Eman, lei der van de Arubaanse Volks- imetij (AVP). In een vraagge- sPrek zegt Eman beschikbaar te zijn voor het premierschap van Aruba. Hij zal na vele ja- ten het roer overnemen van de v°rige premier Betico Croes. De toekomstige regering J'nn Aruba wacht een zware teak en moet haast maken met urgentieprogramma. De AVP wil op de eerste plaats de tepaciteit van de toeristensec- ter verdubbelen, die vier Af duizend extra arbeids plaatsen moet opleveren. Bo- Jvondien wil men een aantrek- teelijk investeringsklimaat

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4