Snelle opkomst van slimmebetaalkaart TENTOONSTELLING Het raadsel pijn (1) Komeet van Halley weer te zien Koninklijk &oud voor L. Daelman ZATERDAG 23 NOVEMBER 1985 EXTRA OP MAANDAG1 Als een kluis Benauwd MEDISCHE RUBRIEK PAPIER VOOR UW PEN Scholierensta king Werklozen Durf S^'^eroPj PAGINA ZEELAND 1 T48 HET TECHNISCH museum Het Nint geeft tot en met 31 januari een overzicht van de ontwikkeling van het betalingsverkeer vanaf het stenen tijdperk tot straks. Het museum, dat ook ove rigens alleszins een bezoek waard is, is op werkdagen open van 10 tot 16 uur, op zaterdag en zondag van 13.00 tot 17.00 uur. Het is gevestigd in een voormalige diamantslijperij aan de Tolstraat in Amsterdam-Oud Zuid. De door Philips mede ontwikkelde 'smart card': een betaalkaart met een ingebouwde computer. - foto philips Door Louis van de Geijn JE ZOU het de dunste portemonnaie ter wereld kunnen noemen. Nog geen millimeter dik, maar goed om er wekenlang boodschap pen mee te doen. Platzak en toch koopkrachtig, dus. En welke por temonnaie onthoudt voor zijn eigenaar tot achter de komma wat hij de afgelopen dagen heeft betaald? In het Amsterdamse technisch museum Het Nint is dit laatste snufje uitde keuken van de computerspecialisten te zien als onderdeel van een tentoon stelling over de ontwikkeling van het betalingsverkeer. 'Van knip tot chip' heet deze kleine expositie, die tot en met 31 januari loopt. De 'smart card', de betaal kaart met chip, is voorals nog het sluitstukvan een ra zendsnelle automatisering van het geldverkeer. De Franse vinding, waarbij ook Philips is betrokken, lijkt op het gewone bank- of giro pasje. Hij bevat ook een donkere strook zoals bij voorbeeld credit cards heb ben, waarop magnetisch een aantal gegevens zijn opge slagen. Wat de 'smart card' zo bijzonder maakt, is een microprocessor, een flinter dun schijfje ter grootte van een kwartje, die behalve als geheugen ook als een piepkleine computer werkt. Wat zich allemaal op die paar vierkante centimeters afspeelt, kan worden afgele zen met behulp van een beeldschermpje. De kaar thouder kan daarop onder meer zien wat hij voor beta lingen heeft verricht en wat zijn resterende tegoed is. Dat tegoed wordt bepaald door de bank en in het ge heugen van de kaart vastge legd. 'Rood staan' kan niet meer: als het tegoed op is, weigert de kaart verder dienst. Zolang er echter nog ruimte is, kan overal waar men over de passende appa ratuur beschikt, automa tisch worden betaald. De voordelen voor de fi nanciële instellingen zijn le gio. Het belangrijkste plus punt is misschien wel de veiligheid. Misbruik en dief stal van de huidige bank- en girocheques levert jaarlijks een schadepost op van hon derden miljoenen guldens. De magnetische opslag van gegevens blijkt ook niet vol komen ongevoelig voor fraude te zijn. De chip-kaart is echter zo veilig als een kluis. Hij is namelijk alleen te gebruiken door iemand die de geheime, viercijferige PIN-code (het persoonlijk indentificatienummer) kent. Wie een paar keer mistast, valt vanzelf door de mand. Voor de detailhandel is de automatisering van het be talingsverkeer eenonderdeel van een ontwikkeling waar door allerlei informatie sneller eno verzichtelij ker beschikbaar komt. Over de voorraad bijvoorbeeld, en de omloopsnelheid van allerlei produkten. De pasjes die momenteel in gebruik zijn bij een proef met electronisch betalen in de regio's Eindhoven en Til burg, zijn vergeleken met deze slimme kaart eigenlijk nog vrij primitief. Daar kunnen automobilisten bij 84 benzinestations met be hulp van een speciale kaart automatisch betalen. Deze kaarten bevatten en kel een statisch geheugen, vastgelegd op de bekende magneetstrip. Het (ver-)re- kenwerk gebeurt in compu ters bij hetaangesloten bank- of girokantoor. Het unieke van deze Neder landse proef is echter dat de banken en de giro hierin sa menwerken, zodat één sys teem alles dekt. Overigens is die samenwerking momen teel niet zonder problemen. De Postgiro wil de reik wijdte van de proef uitbrei den, een grotere regio nemen en de detailhandel erbij ha len. De banken voelen daar niet voor. Het verder electroniseren van het betalingsverkeer benauwt de banken en de postgiro in zoverre dat het wat dat betreft voor de men sen weinig meer uitmaakt of ze klant zijn bij de Amro, de Rabobank of de Postgiro. Mede daarom is de start van de Postbank, die een uitbrei dingvan de dienstverlening van de PTT-gelddiensten mogelijk maakt, aan deze ontwikkeling verbonden. Het ligt voor de hand dat te gen die achtergrond de sa menwerking op z'n minst nerveus is. Wat de toekomst is van het systeem dat nu in Eind hoven en Tilburg wordt be proefd,is onduidelijk. Mis schien wordt het voor be perkte toepassingen of als tussenoplossing algemeen ingevoerd. Zo kan ook de gelduitgifte-automaat op de duur als een onderdeel van Een Zweedse versie van een uitbetalingsautomaat. Soortgelijke apparatuur wordt in de regio's Eindhoven en Tilburg opgesteld als proef met automatische geld opnemen. het totale geautomatiseerde geldverkeer worden opgeno men. Het ziet er naar uit dat de smart card op termijn het hart van het betalingssys teem wordt. In Frankrijk nemen Honeywell Bull en Philips in drie regio's al uit gebreide proeven met de kaart. Het lijkt er op dat volgend jaar ook in Neder land een experiment wordt gehouden. Vorige week bleek dat de banken daar voor voelen, net als het Eco nomisch Instituut voor het Midden- en Kleinbedrijf. De praktijk in automati sering leert echter dat de ac ceptatie bij de gebruikers (in dit geval dus het publiek) het tempo bepaalt en niet de technologische mogelijkhe den. In dit geval spelen waarschijnlijk ook de kosten een rol. Willen de mensen ervoor gaan betalen? De banken en de giro willen im mers de verdere automatise ring aangrijpen om hun re keninghouders mee te laten betalen voor het afhandelen van hun transacties. Op dit moment lijden de financiële instellingen hierin grote verliezen. Het is ook denkbaar dat er allerlei andere nuttige toe passingen voor worden ge vonden. Philips heeft de kaart bijvoorbeeld bij wijze van proef als identiteitsbe wijs uitgereikt aan enkele duizenden militairenvan een Amerikaanse legerplaats in Virginia. Van het electronische che queboek naar het electroni sche paspoort is het maar een kleine stap. Van onze ruimtevaartmedevxr- ker Piet Smolders BREDA - De komeet van Halley, die na 76 jaar weer in de buurt van aarde en zon komt, is momenteel te zien voor bezitters van een nor male prismakijker. De komeet is als een wa zig vlekje zichtbaar in het zuidoosten, rechtsonder het bekende sterrenbeeld Pleia- den of Zevengesternte. Het Zevengesternte is een klein maar opvallend groepje van zes heldere sterren (de ze vende is te zwak voor het blote oog), schuin boven het bekende wintersterrenbeeld Orion (de Jager). Onder zeer gunstige om standigheden is de komeet, die nu langzmerhand zo „WEINIG DINGEN in de praktijk van de dokter zijn belangrijker dan het bestrij den van pijn." Zo begint een commentaar in het Ameri kaanse medisch vakblad de 'New England Journal of Me dicine' van nog geen drie jaar geleden. Maar, zo gaat het stuk verder, er kan van alles tegen pijn gedaan wor den, en toch komt het er in dé praktijk vaak niet van. Waarom niet? Volgens mij om twee rede nen. Niemand weet wat pijn eigenlijk is: Er bestaat nog steeds niet zoiets als een 'theorie van de pijn'. En twee: Het verschijnsel pijn past niet in het denkraam van de klassiek opgeleide dokter. Pijn is een raadsel. Nog steeds. Dat blijkt wel als je een heel eenvoudige opvat ting over pijn toetst, een op vatting die door veel mensen wordt gedeeld: Pijn is een waarschuwing voor gevaar. Daar is wat voor te zeggen. Bijvoorbeeld. Als u en ik een been breken, dan houden we door pijn gedwongen on middellijk op met lopen. Op een verstuikte enkel kun je geen stap meer zetten. Houd je je hand tegen een bran dende kachel, dan heb je die al teruggetrokken voor dat je de pijn zelf voelt. Pijn waar schuwt blijkbaar. Bij som mige mensen - bij mensen met diabetes bijvoorbeeld - is het pijngevoel uitgescha keld. En inderdaad, die heb ben vaak allerlei verwon dingen die ze hadden kun nen vermijden als ze pijn hadden gevoeld. Helaas is het allemaal niet zo simpel. Kiespijn, toch een relatief kleine kwaal, kan mensen tot waanzin drijven. Er zijn gevallen bekend van mensen die eigenhandig de zere kies met een nijptang verwijderden omdat ze in het weekeinde geen tandarts konden bereiken. Maar men sen die door een zwaar ver keersongeluk hevig in de kreukels liggen, hebben vaak merkwaardig weinig last van pijn. Borstkanker, en ook de vroege stadia van longkanker, toch echte noodsituaties, kunnen zich heel vaak ontwikkelen zon der ook maar een centje pijn. En dan. Als pijn een waar schuwing is, waarom waar schuwt het dan niet pakweg een minuut of vijf per dag, en niet, zoals bij chronische pijn, zinloos en onophoude lijk uren, dagen, jaren lang? Dat weet men niet. Men weet ook niet hoe pijn ont staat. Dat blijkt wel uit het enthousiasme waarmee 10 jaar geleden de 'gate control theory' van Melzack en Wall werd ontvangen. Eindelijk een duidelijk theorie, met duidelijk handvaten om pijn theoretisch verantwoord te bestrijden! Die theorie zal ik niet uitleggen, want zo lang zaam aan gelooft niemand er meer in. Wat denkt men wel te weten? Overal in het lijf zouden meetapparaatjes zit ten - nocireceptoren - die beschadiging van weefsels signaleren. Hun bevingen sturen ze via zenuwen op naar de hersenen en daar zeggen speciale hersencellen 'au'. Ook heeft men stoffen ontdekt die als natuurlijke morfines de pijn in het li chaam kunnen stillen, de en- dorfines. En dat is het zo on geveer. Waarom een koele hand op het voorhoofd pijn kan stillen en kiespijn luwt op het moment dat je de tandarts belt? Geen dokter ter wereld die daar een zin nige verklaring voor kan ge ven. Privé Er is een hemelsbreed ver schil tussen de pijn die iemand beleeft en de pijn die in de medische handboeken beschreven staat. Pijn is pri vé bezit. Pijn kun je niet de len. De filosoof Ludwig Wittgenstein schreef in zijn Notebooks dat „je pijn niet kunt voelen in andermans been." Het lijkt flauw, maar als je er goed over nadenkt is dat een hele diepe opmer king. Bertrand Russel, wis kundige en filosoof, kwam veel bij de Whiteheads over de vloer en over mevrouw Whitehead schreef hij in zijn 'Autobiografie' aldus: „Toen we thuiskwamen, had me vrouw Whitehead juist een ongewoon hevige pijnaan- val. Ze scheen van iedereen en alles afgesneden te zijn door muren van foltering." Russel was verpletterd: „Na die vijf minuten was ik een volledig ander mens ge worden." Een keerpunt in zijn leven. Hij brak met al zijn eerder opvattingen en werd de activist die we nu nog kennen als de oprichter van de diverse 'Russel tribu nalen'. Pijn onttrekt zich blijkbaar aan medische sche ma's, er zitten -zie Jezus Christus, zie Kierkegaard - levensbeschouwelijke kan ten aan. Dat blijkt wel uit de bijdrage van een filosoof aan een 'pij nnummer' van het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde van vorig jaar. In zijn stuk kun je lezen dat „pijn een uiting is van mens-zijn" en dat „inzicht in pijn een beter begrip geeft voor de menselijke existen tie." Mij zul je niet betrap pen op het schrijven van dit soort teksten, maar ze geven wel aan dat pijn niet iets strikt medisch is. In de medische handboe ken zul je van die levensbe schouwelijke kanten weinig terugvinden. In de medische handboeken is pijn alleen maar een signaal dat er iets mis is. Ik geef nu even een grove voorstelling van de werking van het medisch brein. Als de dokter op een plek drukt op de lijn tussen heupbeen en navel, of met de kant van zijn hand in de lendenen slaat, en de patiënt reageert met een fel „au". Of als hij hoort dat de patiënt een snoerende pijn op de borst heeft alsof „de borstkas met een riem wordt samen getrokken", dan reageert de dokter niet in eerste instan tie met wat erg nou." Nee, hij denkt, aha!, dat lijkt wel op een onsteking van blinde darm of nierbekken, of het zou best wel eens een hartin farct kunnen zijn. Voor de klassiek opgeleide dokter is pijn een spoor dat lijdt tot de ontdekking van de ziekte. Is de ziekte gevonden, dan dreigt het pijnspoor verge ten te worden. Welnu, daar is men de af gelopen tien jaar behoorlijk anders over gaan denken. Pijn, vooral de niet aflatende chronische pijn, wordt nu meer en meer gezien als een probleem op zich. Men heeft nu ook nieuwe middelen om „zielsverwoestende" chroni sche pijn te laten luwen. Wat 'pijnteams' tegenwoordig kunnen, daarover gaat het stukje van volgende week. dicht bij de zon komt dat hij een staart van verdampende gassen begint te krijgen, ook met het blote oog te zien. Men kan het beste kijken vanaf een uur of tien s'avonds, als de Pleiaden en de komeet hoog genoeg aan de hemel staan. In de ko mende dagen beweegt de komeet van Halley zich ver der naar rechts tussen de sterren. Leven in de 21e eeuw begint lang zaamaan minder verre toekomst te worden en het jaar tal 2000 duikt steeds meer op. Wat beweegt een mens toch om mijlpalen te willen zetten? Waarom worden levenswegen, werkperioden, huwelijks- en andere verbintenissen afgeba kend op de ronde getallen vijf enzestig, vijftig, veertig, vijfen twintig of de deeltallen daarvan tot het extreme zes-en-een- kwart toe. Zo' hobbel als overgang naar een volgende fase beleeft niet ieder even sterk. Waar de een slechts het gevoel ervaart alsof na de punt een nieuwe alinea of een nieuwe zin begint, zal een ander zich doelbewust richten op de kunstmatig getrokken streep: mooi zo, dat heb ik ge haald. Toch is het getal dat ge vierd wordt niet meer dan een afspraak. Mensen die daarvoor totaal onverschillig zijn doen niet mee. Ik hoef geen jubi leum, geen verjaardag zeggen ze, de ene dag is hetzelfde als de vorige of de volgende, laat maar. Anders is het met de datum waarop een hele eeuw wordt af gesloten en een nieuwe eeuw als een ongeschreven geschiede nisboek open ligt. Die overgang heeft voor veel mensen een ma gische betekenis. De man die op 6 januari 1901 werd gebo ren, betreurt het nog steeds zijn moeder niet zes dagen eerder het kraambed in gejaagd te hebben. Zelfs op zijn hoge leef tijd, waarbij meer dan de jaren de dagen gaan tellen, had hij graag een weekje ouder ge weest, want 'dan had ik in twee eeuwen geleefd'. Anderen roe pen op elke verjaardag bij nog- vele-jaren en Iang-zal-ze-leven: de nieuwe eeuw wil ik bereiken, het jaar 2000, daarna zien we wel. Hier ligt dan meteen het pro bleem of de twintigste eeuw op oudejaarsdag van het jaar 2000 eindigt of een vol jaar eerder. In het koortsachtige verlangen het wonderjaar 2000 te berei ken, üjkt onze eigen goeie ouwe vertrouwde door en door be kende en ons allen aan het lijf gebakken eeuw na de laatste se- condetik van 1999 afgedankt te worden. Toch is voorzichtigheid ge boden. Denk aan nieuwe schoenen - zodra het er werke lijk op aan komt, bij kou en sneeuw, kun je er niet mee uit de voeten. Ze knellen, je krijgt wintertenen en vertwijfeld grijp je terug naar afgetrapt schoeisel met al een lange staat van dienst: een verademing zo'n persoonlijk aangepast model. Voor de jaarovergang van 1999 naar 2000 is een club opti misten in Breda goed geld en grote plannen aan het sparen. We leven niet met de koppen in het zand, we zien best dat cr veel mis is, zeggen ze, maar wat positief is mag gevierd worden. Lang niet iedere stadgenoot staat te trappelen om mee te lo pen op die weg, die uitloopt ot een groots feest in het Turl schip. Ze denken aan alle hin dernissen die nog genomen zul len moeten worden voor de fi. nish die tegelijk weer start is, bereikt zal zijn. Primeur voor 2000 Dat is karakteristiek voor de twintigste eeuw, dat wij mensen zijn gaan nadenken. Vroeger was dat anders. Toen liep je automatisch naar een paus bij problemen en zo kon het beuren, dat paus Leo XIII begindatum voor de toen nieuwe eeuw vaststelde: 1 ja- nuari 1900. Niemand zei „ja, maar..." of „volgens mijn ka lender kom ik op 1/1*01." Hei was „ja paus" en „goed paus' en daardoor hoeven we er nu maar simpelweg honderd jaar bij op te tellen. Dat spaart reisje naar Italië uit. En scheelt één probleem met Ro me, want daar zou het nu zeker op uitgelopen zijn. Dat is hel lastige van mondigheid en wustwording. Het geeft zoveel geharrewar. En dat gaat maar door. Golden vroeger pro bleem-praatprogramma's als krenten in de pap bij radio en teevee, nu blubberen ze o' lijks als een niet te behappen brij de huiskamer in. Er is toch veel meer, zegt ini tiatiefnemer van de stichting Oud op Nieuw 1999-2000. Hij tipt aan dat onze eeuw in so ciaal opzicht veel vooruitgang heeft gebracht. Het feest van de eeuwwisseling zal getuigen van vertrouwen in de komende eeuw. „Het leven is wat je er van maakt." Dan maken we er toch met z'n allen wat van, een feest voor iedereen. Angst en kommer aan de kant en nog veertien jaar voor de boeg om de sociale vooruitgang zozeer uit te werken dat iederéén hel Turfschip kan betalen en dal na afloop geen goed doel meer is te vinden om met het restanl van de feestpot te bedélen. Dal is pas geschiedenis - in geen 2000 jaar vertoond. Breda de primeur hebben van zo'n overgang van oud naar nieuw. Naar aanleiding reactie van H. Bazelmans uit Breda in De Stem van zaterdag 16 no vember wou ik het volgende opmerken. Ik ben een leer ling van de meao te Breda en heb zelf deelgenomen aan deze scholierenstaking. Deze muurschilderingen heb ik ook wel gezien, maar niet in zulke groten getale als die van 'racistische leuzens' op alle muren. Bovendien zijn de muurschilderingen van de scholierenstaking niet nodg als er ook geen 'vol- kenhaat' was en dan waren er ook geen kruisraketten. De demonstratie tegen kruisraketten is van we reldbelang en racisme moet eerst de wereld uit. Hier wordt door de heer H. Bazel mans niet over geschreven. Hij neemt blijkbaar deze ra cistische leuzens niet zo hoog. Breda M.P. Martinot (19) Uw artikel van donderdag 14-ll-'85 behoeft een toe lichting. Dit verslag, dat de denkwijze weergeeft van minister De Koning, laat zien dat weer een mooi pro gramma op stapel staat om de langdurig werklozen hoopvol te stemmen. Echter, na vijf jaar uitgesloten te zijn van het arbeidsproces, kennen we die verhalen zo langzamerhand wel. Wat is er in wezen intussen veran derd Klaarblijkelijk niets, gezien de duizenden mensen, die inmiddels ook uitgegroeid zijn tot langdu rig werklozen. Uit ervaring kan ik u zeggen, dat hoe goed uw opleiding ook is, een hernieuwde plaatsing voor ouderen onmogelijk blijkt. De langdurig werklo zen moeten dan ook voor een groot deel gezocht worden onder de ouderen en niet zo zeer onder de minderge- schoolden. Honderdvijftig maal heb ik het meege maakt, dat een sollicitatie afketste op financiële gron den. Capaciteiten en erva ring worden weggevaagd, een jonge kracht heeft na een jaar dezelfde ervaring, zo denkt men, en de kosten liggen aanzienlijk lager. Wanneer we bovenge noemde langdurig werklo zen gaan om- of bij- of her scholen, zal dat aan de be staande situatie niets veran deren. Zeer zeker is het een goed idee om arbeid te sub sidiëren en zo het bedrijfsle ven te stimuleren de lang durig werklozen binnen te halen. Het is nog altijd fi nancieel gunstiger voor de Nederlandse regering om een klein percentage nog te moeten betalen voor de bij- standsgelden, die men an ders geheel moet opbrengen, door de betreffende perso nen zelf te laten werken voor hun levensonderhoud Samengekoppeld kan dan een werkgever een lager sa laris betalen en de aanvul ling van de staat zal de be treffende persoon toch een redelijke salariëring geven Zoals het VNO zegt om eerst de kansrijke werklozen te helpen voor men aan her scholing begint, zolang nog kunnen kiezen uit het arbeidsaanbod, treft ml- pijnlijk. Vooral geen kost® maken om de echte langdu rig werklozen te helpen, w is een grote werkloosheid, de mensen verdringen zich om desnoods voor een flutsala ris te gaan werken. VNO grijp die kans Breda V. v.d. Wijga8rl Den Uyl kan blij zijn metoe durf van Lubbers. Zoals WJ heimelijk zelf wilde, blijf® die raketten staan en toe" kan hij de winst van zijn op positie innen. Als zo'n ma minster-president wil wor den is ons land te beklag® Defensie is een nationaal f algemeen belang, zelfver®" diging tegen een land datv zit van psychiatrische her opvoedingsinstituten is m immoreel. De PvdA hee van deze hoogsternsug kwestie een zaakje gemaal) partijpolitiek. Zo menen v Den Haag C.D. Noorder*®' I „ooi:**6 "076-877850-653950 HUT! Van een on GOES - De FNV mo trekken uit Start, he overheid. Die boodsct stuur verwachten vai land, dat zaterdag een van de afdeling Terne Ondanks verzet van l schreef de vergadering in met 116 tegen 87 stemmen O L. Doelman - fotowimkooymai Van een onzer verslaggevers hulst - Hulstenaar L. Dael man is koninklijk onderschei den met de eremedaille ir goud, verbonden aan de Ord< van Oranje Nassau. De bijbe horende versierselen werder hem zaterdagmiddag opge speld door burgemeester mr F- Jacobs van Hulst. Daelman kreeg het lintje vanwege zijn verdiensten voor de EHBO. Van 1949 tot 1963 was hij secretaris van de EHBO-vereniging Klooster- zande en tot 1981 secretaris- penningmeester van het dis trict Zeeland van de Katho lieke Nationale Bond voor EHBO. Van 1949 tot 1968 was hij bovendien plaatsvervan- gen lid van het hoofdbestuur en sedert 1968 lid van dat be stuur. Sinds 1976 vertegen woordigt hij het hoofdbestuur 'n de 'lotuscommissie' van het Oranje Kruis en is hij lid van de commissie 'onderhoud ge houwen'. Daelman geniet in brede kringen van de EHBO een grote bekendheid vanwege rijn deskundigheid en inzet. Voor Daelman kwam de on derscheiding als een grote ver rassing. Hij ging zaterdag nietsvermoedend naar restau rant het Bonte Hert in de ver wachting er een bestuursver- gadering bij te wonen. Bij de Plechtige uitreiking van de Versierselen was ook het hoofdbestuur en het Bondsbu- reau uit Utrecht vertegen woordigd. Van een onzer verslaggevers OOES - „Uitgaven voor zowel "'.«eitje Jans als de VOW zijn «rterst rendabele investerin gen met economisch zeer gun- 'Se gevolgen, niet alleen voor u reg'°. maar voor het hele Evv Met ^'e opmerking gaf "^-bestuurder Tjeu Strous terdag op de districtsverga- «ering van de FNV-Zeeland m? Waarom volgens hem de Jksoverheid de geldstroom T. ar Zeeland niet mag beper- t Minister Van Aardenne «ert dat wel geprobeerd. orn et is wel degelijk zinnig, sJri als rijksoverheid geld te teken in infra-structurele U Decten die de sterke kanten n Zeeland extra doen uitko- en," aldus Strous in de Prins an Oranje in Goes. Nader ingaand op de VOW °nde hij zich voorstander z0 1 tracé's Hij Terneuzen stifj de provincie die nu be geert. Wat de FNV Zeeland reft moet dan een weste-

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 4