Grote twijfels over beleid Moskou
ten aanzien van emigratie joden
NIEUWE OLIECRISIS STAAT VOOR DE DEUR
Garagehouder wint procedure van staat
even..u
UITBLAZEN
kunt u 'n
gratis stoel krijgeh?
Fouten in
de krant
EUROPES RECHTER STELT KROON IN ONGELIJK
\1NISTER OVi
EfSTEMCOMM
tongolf dreigt
1 ACHTERGROND
Indruk
Toezegging
Exodus
Boosdoener
Keerzijde
Functie
Anders
Behoefte
Ultiem
Kijk in de krant van vrijdag.
DE KRANT staat da
gelijks vol fouten.
De lezer ergert zich
daaraan. De redactie - de
makers van de fouten dus!
- ook. Hoe roei je ze uit?
De hoofdredactie heeft
een taalvaardig iemand
van buiten de redactie een
tijd lang de kranten laten na-
vlooien op de soorten fouten die
worden gemaakt. Behalve leer
zame rapportjes leverde dat uit
eindelijk ook een dun boekje
op dat ik nu op mijn schrijftafel
heb liggen, naést 'Correct Ne
derlands - spellingsadviezen voor
de publiciteitsmedia' van het
ANP én de 'Woordenlijst van de
Nederlandse Taal', het groene
boekje van de Nederlands-Bel
gische Spellingscommissie.
De beide laatstgenoemde
boekjes hanteer ik bij het
schrijven van deze rubriek. Re
gelmatig sta ik op om iets op te
zoeken in de Koenen die drie
bureaus verderop ligt, met een
gebroken rug van het vele ge
bruik. Soms is me zelfs dét niet
genoeg en begeef ik me naar de
redactiebibliotheek om de
dikke Van Dale te raadplegen.
Ik lees ik mijn tekst minsten
drie tot vier keer na, eerst op
het beeldscherm en een laatste
keer op een uitdraai, op papier
duj. Dat laatste doe ik ter be
strijding van eventuele woord-
bKndheid. Alles bij elkaar een
hpop moeite en toch staan er
nu en dan fouten in mijn ver
haal.
Je kunt er van op aan dat de
samensteller van onze nieuwe
'Richtlijnen voor uniforme spel
ling en eenvormig taalgebruik in
de krant' zijn tekst uiterst kri
tisch heeft nagelezen. Dat moet
je wel als je anderen de les wilt
lezen. Toch kom ik nog de vol
gende (ons overigens gedeelte
lijk verontschuldigende) pas
sage tegen: „Het gaat om slor
digheid, haast, stress, ver
moeidheid, leesblindheid, etc,
etc. Dat mag ons er overigens
niet van weerhouden om met
onderminderde inzet te streven
naar een, taalkundig gespro
ken, 'schone' krant." Onder-
minderde: ra ra hoe kan dat
nog na al dat nalezen? Als ik
dat wist zou men in deze ru
briek nog minder fouten aan
treffen want het moeilijkst op
te sporen blijken steeds weer de
gewone tikfouten te zijn. Daar
lees je bij het corrigeren het ge
makkelijkst overheen.
Haast en de hoge druk
waaronder een dagbladredactie
werkt veroorzaken veel fouten.
Een aardig voorbeeld daarvan
heeft deze week het Russische
dagblad Izvestija gegeven. (Ik
kan die krant helaas niet zelf le
zen, maar ga af op wat de Mos-
kouse correspondent van de
NRC-Handelsblad erover
schrijft).
De Izvestia publiceerde een
interview dat vier Russische
journalisten hadden met de
Amerikaanse president Ronald
Reagan. Daar was een hele pa
gina aan besteed en omdat een
goede Rus geen onvertogen
woord weersproken kan laten
zat er ook nog een hele pagina
tegenspraak van de redactie bij.
Een vergelijking van de Iz-
vestia-weergave van Reagans
woorden met de tekst van het
gesprek, zoals die door de
WIM KOCK
Amerikaanse ambassade in
Moskou was verstrekt, leverde
nogal wat 'foutjes' op. Er ont
braken passages, vooral die
waarin door de president recht
streeks kritiek op het Kremlin
werd uitgeoefend. Ook een niet
onbelangrijke mededeling van
Reagan, namelijk dat hij een
'wetenschappelijke missie naar
Genève had gestuurd om de
Sovjet-Unie preciezer op de
hoogte te stellen van de techni
sche aspecten van SDI' (Star
wars) ontbrak.
Verder moet er woordblind
heid, stress of haast in het spel
zijn geweest toen de redactie
een opmerking van de presi
dent over de zogenaamde 'fop-
mijnen', waarvan in Afghani
stan ook kinderen het slachtof
fer zouden zijn, zo 'gebrekkig
weergaf dat de suggestie wordt
gewekt dat de Amerikanen die
fopmijnen daar wegleggen.
Ondanks alle haast ver
scheen de krant drie uur te laat.
De kiosken waren al gesloten.
De krant was toen alleen nog
verkrijgbaar in de automaten
van de metrostations, maar uit
niets op de in de automaat
zichtbare voorpagina bleek dat
de krant een interview met pre
sident Reagan bevatte. De vol
gende morgen was de Izvestia
nergens meer te koop. Andere
kranten hadden het interview
niet. Ook de Pravda niet, al had
een redacteur van deze krant
het gesprek bijgewoond (even
als redacteuren van de nieuws
agentschappen 7M SS en Novos-
ti). De televisie bracht alleen
een kort, afkeurend commen
taar over de standpunten van
de Amerikaanse president.
Hoezeer het redactionele
overleg over het zoveel moge
lijk beperken van de weerklank
van Reagans woorden de re
dactie onder druk zette, bleek
het duidelijkst op de pagina
contra-propaganda die het in
terview vergezelde voor het ge
val er nog ergens een Rus zou
zijn die de krant wel te pakken
had weten te krijgen.
In dat commentaar worden
passages uit het interview te
gengesproken die helemaal niet
in de krant staan omdat de re
dactie ze heeft geschrapt. Op de
commentaarpagina gaan de te
gensprekers ook in op de oor
spronkelijke, maar door Izves
tia verdraaide opmerking over
de 'fop-bommen', zodat de
aandachtig lezende Rus er ten
slotte toch nog achter kan ko
men dat president Reagan re
denen heeft om te veronderstel
len dat het de Russen en Af-
ghanen zijn die deze wapens
gebruiken.
Of de lezers van de Izvestia
veel te klagen hebben over taal-
tik- en spellingsfouten in hun
krant? Ik zou het niet weten.
JU
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankrolatioc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
DONDERDAG 7 NOVEMBER 1985
bibtim
T5PAGlNn|
Door Rob Simons
JERUZALEM - In de
verhouding tussen Mos
kou en Jeruzalem is de
laatste maanden de toon
veranderd maar het is
nog aan twijfel onderhe
vig of het beleid van de
Sowjet-Unie tegenover
Israël en de emigratie
van joden inhoudelijk is
gewijzigd.
Tot die voorlopige conclu
sie is premier Peres gekomen
op grond van een reeks con
tacten van Israëlische en
joodse vertegenwoordigers
met het Kremlin. De indruk
van de Israëlische premier
wordt overigens gedeeld door
president Mitterrand die de
nieuwe Sowjet-leider Gor-
batsjov een maand geleden in
Parijs heeft gesproken.
De stroom van onbeves
tigde berichten over een mo
gelijke verbetering van de
Russische betrekkingen met
Israël en de opening van de
poorten van de Sowjet-Unie
voor massale joodse emigra
tie worden in verband ge
bracht met de wens van het
Kremlin het beeld van de
Sowjet-leiders aan de voor
avond van de topontmoeting
tussen Reagan en Gorbatsjov
op 19 en 20 november in Ge
nève op te poetsen.
De Sowjet-Unie heeft,
evenals de andere Oost-
Europese landen, met uitzon
dering van Roemenië, haar
diplomatieke betrekkingen
met Israël ten tijde van de
juni-oorlog in 1967 verbro
ken. De regering Peres heeft
haar voelhorens uitgestoken
om te zien of de nieuwe Sow-
j et-leiders wellicht bereid
zijn weer betrekkingen met
Israël aan te knopen.
De Israëlische premier Peres na overleg in het Witte
Huis in Washington.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
Aan zijn 25 minuten du
rend gesprek met de Russi
sche minister van Buiten
landse Zaken Shevardnadze,
dat de vorige week op een re
ceptie van Reagan in het
Waldorff Astoria Hotel in
New York in 'een zakelijke
sfeer, zonder obsessies maar
ook zonder geestdrift' werd
gevoerd heeft Peres een posi
tieve indruk overgehouden
ofschoon de kwestie van de
Sowj et-Israëlische betrek
kingen helemaal niet ter
sprake is gekomen.
Nadat Peres vertelde dat
er in Israël mensen zijn die
hem persoonlijk kennen be
vestigde Shevardnadze dat
hij in Israël vrienden uit de
Sowj et-republiek Georgië
heeft. Vervolgens bracht Pe
res het onderwerp van de
joodse emigratie uit de Sow
jet-Unie te berde. De ambas
sadeur van de Sowjet-Unie
in de Verenigde Staten, Do-
brynin kwam tussenbeide
door te stellen dat het pro
bleem niet de joodse emigra
tie is maar het feit dat de jo
den niet naar Israël gaan
maar naar de Verenigde Sta
ten.
Shevardnadze stelde Peres
tenslotte voor elkaar na de
topontmoeting tussen Rea
gan en Gorbatsjov weer te
ontmoeten zonder overigens
een datum te noemen. Peres
heeft er onlangs op gezin
speeld dat een aanzienlijke
toename van de joodse emi
gratie uit de Sowjet-Unie tot
grotere betrokkenheid van
het Kremlin bij het vredes
proces kan leiden. „In mijn
hart, als mij zou worden ge
vraagd, wat is belangrijker
voor Israël, diplomatieke be
trekkingen of de immigratie
van joden, bestaat er voor
mij geen enkele twijfel dat de
joden voor de diplomatie ko
men", aldus Peres.
Ook uit de andere contac
ten met Sowj et-vertegen
woordigers is gebleken dat
de kwestie van de zoge
naamde 'uitvallers' het meest
storend is voor de joodse
emigratie uit de Sowjet-
Unie. Eenmaal per trein uit
de Sowjet-Unie in Wenen
aangekomen verkoos de af
gelopen jaren meer dan twee
derde deel van de joodse emi
granten West-Europa of de
Verenigde Staten boven het
beloofde land.
Met rechtstreekse vluchten
van de Sowjet-Unie naar Is
raël zou dit probleem van de
uitvallers kunnen worden
opgelost. Teneinde met het
Kremlin bevriende Arabi
sche leiders niet te zeer voor
hun hoofd te stoten wordt bij
het openen van een lucht
brug tussen Moskou en Tel
Aviv gedacht aan eventuele
tussenlandingen in Parijs of
Boekarest. Vanuit de Franse
of de Roemeense hoofdstad
zou de Israëlische lucht
vaartmaatschappij El Al de
emigranten naar Tel Aviv
kunnen vervoeren.
In Parijs heeft Peres van
Mitterrand de toezegging ge
kregen dat Frankrijk bereid
is vliegtuigen ter beschik
king te stellen als de Sowjet-
Unie toestemming zal verle
nen voor rechtstreekse
vluchten met joodse emi
granten vanuit Moskou.
Franse deskundigen bestu
deren intussen de practische
uitvoering van deze lucht
brug.
Sinds 1979, toen 51.320 jo
den de Sowjet-Unie mochten
verlaten is het aantal joden
dat een uitreisvisum kreeg
snel gedaald. Het dieptepunt
werd vorig jaar bereikt toen
slechts 896 joden mochten
vertrekken. De uitgifte van
uitreisvisa is dit jaar onge
veer op hetzelfde niveau ge
bleven. In september werden
nog maar 30 uitreisvisa ver
strekt terwijl de afgelopen
maand 124 joden uit de Sow
jet-Unie mochten vertrekken
van wie 40 in Israël zijn aan
gekomen. In Israël zijn
400.000 verzoeken van Sow-
jet-joden ontvangen om een
uitnodiging van familieleden
■te sturen waarmee een uit
reisvisum kan worden aan
gevraagd.
Israël zou trouwens voor
grote problemen op het ge
bied van de huisvesting en de
werkgelegenheid komen te
staan als de Sowjet-Unie op
korte termijn zou besluiten
15.000 of meer joden naar de
joodse staat te laten vertrek
ken. De opvangcentra voor
nieuwe emigranten worden
nog bewoond door de Etiopi-
sche joden.
Hoewel een massale exo
dus van joden uit de Sowjet-
Unie niet erg waarschijnlijk
wordt geacht is het ministe
rie van Immigratie begonnen
met een inventarisatie van
beschikbare huurwoningen
waar de potentiële immi
granten permanent zouden
kunnen worden gehuisvest.
In de diplomatieke an
wordt de indruk gewekt
het Kremlin de banden ®e||
Israël zou willen herstelM
in een poging de Sowjet-s
in het vredesproces in
Midden-Oosten te kunne,!
verheffen. In Jeruzalem 1
men niet verrast over
Egyptische en Jordaanse
gingen om dè Sowjet-UnjJ
ertoe te bewegen diplomat
tieke betrekkingen met
raël aan te knopen. Herstêtl
van die diplomatieke betrekt
kingen wordt door Israël
voorwaarde gesteld voojl
Russische deelname aan
vredesproces in het ka
van een internationale confJ
rentie. Via een international!
conferentie zou het vredes-l
proces in de toekomst
de Sowjet-Unie ook SyriJ
kunnen omvatten zoals j!
1974 bij de mislukte Geneefs!
conferentie.
In Jeruzalem wordt het aki
een hoopgevend teken
schouwd dat Polen en HoJ
garije hebben aangekondigjl
na een onderbreking van
jaar weer diplomatieke b
trekkingen met Israël te wil-l
len aanknopen. Joegoslavië I
Bulgarije en TsjechoslowJ
kije hebben ook belangstel-
ling getoond om de diploma
tieke of de culturele en ecoj
nomische banden met d«|
joodse staat aan te halen.
Pas na de gesprekken irl
Moskou van VS-ministeil
Shultz en Russische leidecl
en de ontmoeting tussen Rea!
gan en Gorbatsjov zal blijkerj
of het de Sowj et-leiders me-|
nens is of dat zij door
welwillende indruk teg
over Israël en de Sowjet-jo-l
den te wekken voor de top-l
conferentie in Genève dekri-|
tiek op het Russische mec-l
senrechtenbeleid proberen al|
te zwakken en de publiek!
opinie in West-Europa en del
Verenigde Staten gunstijl
proberen te beïnvloeden.
Door Mathieu Kothuis
ROTTERDAM - Wat oliedeskundigen
al eerder voorspelden komt met de
dag dichterbij. De oliemarkt stort
verder in. De prijzen zijn niet meer op
het huidig niveau te handhaven door
de sterk toegenomen dumping van
grote hoeveelheden olie op de wereld
markt. Een nieuwe oliecrisis staat
voor de deur.
Weliswaar anders dan in '73 en in '79 toen
sterke verhogingen van de olieprijs een scho
keffect in de industrielanden teweegbrach
ten, blijft ook deze nieuwe oliecrisis niet zon
der gevolgen. Gevolgen die vooral ook voor
ons land merkbaar zullen zijn omdat de op
brengst van onze aardgasexport direct ver
band houdt met de prijs van olie op de we
reldmarkt.
Dit weekend waarschuwde de olieminister
van de Verenigde Arabische Emiraten, Mana
Saeed Otaiba, voor een rechtsstreekse prij
zenoorlog voor olie als er niet snel een nau
were samenwerking komt, zowel binnen als
buiten de OPEC-landen. Otaiba kreeg eind
vorige week een storm van kritiek te voordu
ren op zijn verklaring waarin hij het defini
tief einde van de olieprijsafspraken aankon
digde. Volgens de olieminister nemen be
paalde OPEC-landen een loopje met die af
spraken door veel meer olie te produceren
dan is afgesproken en door hun olie onder de
afgesproken prijs te verkopen.
Een van de grote boosdoeners buiten het
OPEC-kartel is Mexico. Dit land dat tot juni
van dit jaar gedwee de OPEC-richtlijnen
voor de olieprijs volgde, is daar toen vanaf
gestapt. Door de gedaalde olieprijs trachtte
het land zijn inkomsten uit de olie-export op
peil te houden met het sterk verhogen van de
olieproduktie. Tegelijkertijd werd de prijs
van Mexicaanse olie flink verlaagd. De olie
export is sindsdien opgelopen tot 1,52 miljoen
vaten per dag. Volgens het staatsoliebedrijf
Pemex moet de produktie deze maand stijgen
tot 1,55 miljoen vaten per dag.
Binnen de OPEC-landen heeft met name
Nigerië een slechte naam als het gaat om het
houden aan afspraken. Overigens is dat Afri
kaanse land niet de enige dwarsligger. Het
OPEC-kartel wordt al ruim vijf jaar geteis
terd door grote wanorde. Produktieafspra-
ken worden regelmatig door verschillende
leden overtreden en de olie wordt in veel ge
vallen met grote kortingen verkocht.
Al met al voorspelt deze ontwikkeling op
de wereldmarkt, op korte termijn althans,
voor de OPEC-landen niet veel goeds. De
eens zo ijzersterke machtspositie van de
OPEC wordt door het interne gekibbel en de
olie-invloeden van buiten het kartel aange
tast. Saoedi-Arabië, de grootste olieprodu
cent in de wereld, is in de afgelopen weken al
gestopt zich te houden aan prijsafspraken en
produktiequota. Andere OPEC-landen zullen
in de komende weken vanzelf volgen.
Een prijzenoorlog (en daardoor lagere prij
zen voor ruwe olie) lijkt vooral gunstig voor
de westerse, energiearme industrielanden. In
de Derde Wereld valt bij een groot aantal
landen een grote last van de schouders door
een dalende energierekening. De economie in
die landen kan er van profiteren.
Anderzijds krijgen de kleinere olieprodu
centen in de Derde Wereld te maken van da
lende olie-inkomsten hetgeen weer kan lei
den tot een hogere olieproduktie om (zoals
Mexico nu al doet) de exportinkomsten op
peil te kunnen houden. Gevolg: nog lagere
olieprijzen.
De keerzijde van de medaille van een olie
prijsoorlog is dat de concurrentiepositie van
de olieproducenten in het westen (Engeland
en Noorwegen bijvoorbeeld) wordt verzwakt.
Immers, de olie uit de Noordzee wordt met
hoge kosten gewonnen en dreigt bij een da
lende olieprijs op de wereldmarkt onbetaal
baar te worden. Die ontwikkeling zal onge
twijfeld een rem zetten op nieuwe investe
ringen voor de winning van olie in moeilijk
te ontginnen gebieden.
Bovendien krijgen industrielanden met
hun alternatieve energiebronnen, zoals kern
energie, een veel ongunstiger uitgangspositie
Kernenergie wordt in vergelijking met goed
kopere olie relatief duurder en daardoor on
aantrekkelijker. Nederland krijgt grote last
van een dalende olieprijs omdat daardoor
ook de opbrengst uit de aardgasexport
dalen.
Oliedeskundigen voorspellen al dat de
OPEC uiteindelijk toch als sterkste uit de
nieuwe oliecrisis tevoorschijn zal komen en
haar vroegere machtspositie zal herwinnen
Het geïndustrialiseerde westen, vooral West-
Europa, is nog zo afhankelijk van OPEC-olie
dat het Midden-Oosten vooralsnog niet
mist kan worden als energieleverancier. Bo
vendien wordt door de voorspelde prijzen
oorlog de ontwikkeling van nieuwe oliewin-
gebieden en alternatieve energiebronnen op
een lager pitje gezet. Het gevolg hiervan is
weer dat West-Europa veel langer afhanke
lijk zal blijven van de grote OPEC-oliepro-
ducenten in het Midden-Oosten dan het poli
tiek misschien wel wenselijk acht.
Door Jan van de Ven
BEROEP op de Kroon
waarborgt onvoldoende
rechten van de Neder
landse burger. Zo vindt
het Europese Hof voor
de Rechten van de Mens
in Straatsburg. Aanlei
ding om de Kroon af te
vallen was een klacht
van een Friese garage
houder.
De garagehouder wilde
een LPG-assortiment in zijn
bedrijf opnemen. De ge
meente gaf hem toestem
ming. Het provinciebestuur
wilde er niet van weten,
waarna de garagehouder
buiten de bebouwde kom een
lap grond kocht om daar met
LPG verder te' gaan. We
derom kreeg hij steun van de
gemeente en wederom
keurde de provincie het ini
tiatief af. De Kroon onder
schreef het standpunt van de
provincie.
Garagehouder Albert Ben-
them, ontevreden over het
besluit van de Kroon diende
een klacht in-bij het Hof in
Straatsburg. Dat oordeelde
de Kroon geen onafhankëlijk
rechtsinstituut, omdat de
Kroon - in feite de minister -
tegelijk als rechter en als be
stuurder fungeert.
In zijn oordeel heeft het
Hof gelijk en ongelijk. Het
heeft gelijk, waar het meent
dat de Kroon een dubbel
functie heeft: rechter en be
stuurder. Instelling van het
Kroon-beroep beoogde im
mers de mogelijkheid van
een bestuurlijk oordeel. In
dat opzicht verschilt een oor
deel van de Kroon van een
rechterlijke uitspraak. De er
aan gekoppelde veroordeling
van de Kroon mag als niet te
recht worden gezien.
Een gewone, onafhanke
lijke rechter, zoals .we die
kennen van kantongerecht
en rechtbank, spreekt zich
uit over rechtmatigheid. Een
gewone rechter mag zich niet
mengen in doelmatigheid
van wetgeving. Aan de hand
van criteria - waarbij regel
geving een belangrijk onder
deel vormt - komt de gewone
rechter tot een oordeel, wel of
niet tot voordeel van de kla
ger, die zich bij dat oordeel
neerlegt of in hoger beroep
gaat.
Bij de gewone rechter,
werkend op grond van de wet
rechterlijke organisatie,
kunnen klagers de mist in
gaan. Doordat de rechter in
de afweging van de zaak as
pecten over het hoofd ziet. Of
doordat een ongeïnteres
seerde advocaat de zaak niet
in het juiste vat giet. Gaat de
rechter in de fout dan kan
hoger beroep nog alles goed
maken.
De fout van een ad
vocaat draait op blijvend na
deel van de cliënt uit.
Hoe anders voltrekt zich
oordeelvorming van de ad
ministratie. Wanneer op ge
meentelijk niveau een beslis
sing wordt genomen, in het
geval van de Friese garage
houder een beschikking, kan
een ingezetene bij onvrede
daarover klagen in de hiër
archie van bestuurslagen.
Uiteindelijk beslist de Kroon
in hoogste instantie. Maar in
de weging van belangen -
plaatselijk of algemeen be
lang contra het individuele
belang - betrekt een beleids-
instantie tevens de doelma
tigheid van de omstreden be
slissing.
Al te vaak komt het voor,
dat regeling door een ge
meente (ambtenaren, college
van burgemeester en wet
houders, gemeenteraad) als
belachelijk door een hogere
instantie wordt teniet ge
daan.
Zo herinnert de geinte-
resseerde zich nog wel van
afgelopen zomer de gerucht
makende anti-vloek verbo
den van Veluwse gemeenten
(verordeningen).
In hoogste
instantie besliste de minister,
dat gemeenten met derge
lijke verordeningen buiten
hun boekje gingen, omdat
vloeken een strikt persoon
lijke gevoelsuiting is: vallend
onder de vrijheid van me
ningsuiting.
Op het moment, dat in
hoogste instantie vernieti
gend over een beleidsbe-
schikking is geoordeeld kan
de getroffene op dat punt
vrijelijk zijn gang gaan
- Hij
hoeft niet te wachten op het
schrappen van regels. Zonder
het potlood te hanteren heeft
de Kroon dat immers al ge
daan.
Onze gemeenschap heeft
behoefte aan een dergelijke
rechtsgang.
Zou ze niet be
staan dan moesten we iets
anders verzinnen om regel
geving en beschikkingen, die
een duidelijk nadeel voor een
gemeenschap of enkelingen
daaruit inhouden, teniet te
doen. Daar verandert zelfs
een Europees Hof van de
Rechten van de Mens niets
Toch is de uitspraak in de
zaak Benthem van belang. Ze
geeft als het ware aan, dat
een ambtelijk apparaat - niet
getraind in het objectief be
naderen van en oordelen
over een individuele klacht -
in het geven van een oordeel
te veel gewicht kan toeken
nen aan het bestuurlijke as
pect van de zaak. Een inge
bakken neiging, die voort
komt uit het wezen der amb
tenarij. Naarmate het ge
wicht van de administratie
toeneemt, het leger ambtena
ren groeit in aantal, dijt het
gevaar van onevenwichtige
belangenafweging rechte
venredig mee uit.
Zo ontstaan foute oordelen,
ten nadele van een enkeling.
In het civiele recht grijpt een
klager naast zijn recht als de
raadsman er blijk van geeft
niet bij de les te zijn. De
rechter blijft in dat geval
buiten schot, omdat de wet
gever immers alle voorwaar
den heeft geschapen om zo
onafhankelijk mogelijk recht
te spreken. In het onderha
vige administratieve recht
bestaan die voorwaarden
niet, tenzij 'onkreukbaarheid
van de ambtenaar' - zo dat al
bestaat - als voorwaarde
wordt gezien.
De uitspraak vari het Hof
in Straatsburg leidt niet tot
de teloorgang van het Kroon-
beroep. Maar de zaak-Ben-
them geeft wel aan, dat een
uitspraak van de Kroon niet
het einde van een procedure
hoeft te zijn.
Men kan
Straatsburg in hoogste in
stantie vragen een ultiem
oordeel over een zaak te vel
len.
Wetend, dat de Europese
rechten van de mens niet al
leen en zorg zijn van de Raad
van Europa, maar ook van de
Europese gemeenschap - die
de Europese conventie tot
EG-recht behorend heeft
verklaard - kan een volgende
zaak ook voor het Hof in Lu
xemburg worden aange
bracht. In Luxemburg zetelt
namelijk het Hof, dat toeziet
op naleving van het EG-
recht.
De klager, na Benthem
kiest met Luxemburg voor
een aanzienlijk kortere en
overzichterlij ker procedure
dan wanneer hij
Straatsburg loopt.
De Benthem-zaak opent ii
elk geval de mogelijk voord:
gewone rechter, zij het niet
binnen de landsgrenzen,
een administratieve i
over te nemen. Een
ontwikkeling, zeker als
te zwaar wegend ambtelij»
element weggenomen moei
worden. En de Friese gi
houder heeft nu een hand'/
om in eigen land een civiel'
procedure te beginnen
schadevergoeding te krijgen
iNPERPAG 7 NOVEMB
tECHT (ANP) - De Rijks-
jtie zal over vijf jaar voor
tig procent uit vrouwen
aan, tegenover een kleine
lèn procent nu. De Rijkspo-
begint eind deze week met
landelijke wervingsactie
ciaal gericht op vrouwen,
^jl ook hun spontane be
stelling voor een baan bij
Rijkspolitie groeiende is.
jjat heeft R. Baars van de
ctie Politie van het minis-
lie van justitie in Utrecht
tijdens een studiedag
ir"politievrouwen.
'oorzitter L. van de Linden
de Nederlandse Politie-
Lj (NPB) liet weten dat
voc
mo
me
lect
get;
om
dei
aar
bel
ithc
Van onze Haagse r
;N HAAG - Justitiemini
D) en de Kamerledei
[nkhorst (PPR) en Schv
jteren de oproep van vi
burgerlijke ongehoorz
iatsing van de 48 kruis:
id, fel gehekeld.
Ie vier, de PSP'ers Van der
len de PvdA'er De Visser riej
rtentie op tot geweldloze bea
louwen en belastingontduih
plaatsingsbesluit.
inister Korthals Altes
de dat gisteren een op-
tot het plegen van straf-
feiten en vergeleek de ac-
iet een tovenaarsleerling
krachten oproept, die hij
iks niet meer in de hand
houden. „Uiteindelijk kan
leiden tot een uitholling
de parlementaire demo-
ie in Nederland van bin-
uit, juist daar waar het
linet met zijn plaatsingsbe
lt gepoogd heeft uitholling
buiten af tegen te houden.
Weimar-republiek is aan
jelijke acties ten onder ge
il."
amerlid Andrée van Es
P) verdedigde haar hand
ling met de stelling dat
jerlijke ongehoorzaam-
ouder is dan de democra-
lie het poogt te bewaken,
let is een uiterst middel,
en gerechtvaardigd ais
i overtuigd is dat datgene
men wenst te bereiken be-
s dan dat wat men wil te-
louden." Ze vergeleek
actie met die van Gandhi
ndertijd via een vorm van
aam verzet en burgerlijke
ehoorzaamheid de Engelse
tnisten in India op de
«n wist te krijgen,
e GPV'er Schutte verweet
t dat haar actie in strijd is
de eed van trouw aan de
gror
bij
kam
Van
acti<
toet:
ties
K
er o
hors
vooi
citer
burj
heid
maa
men
den.
beur
sliss
volk
hets
o<
Broi
ting
CPN
kene
verti
Ik ge
besli
verti
gaan
alsn<
vier
onde
zal e:
De
week
sluit.
(ADVERTENTIE)
WAAR
jAT Nederland weer een loongolf te
Pondsbestuurders en werknemers s
pl sectoren de mouwen op om ac
1 Bij de brandweer is de vlam al in c
'o de Rotterdamse haven en bij h
zorgen 'spontane' werkonderbrek
feel van nauwelijks begonnen CA<
a bonden en vakbondsbestuurders
Ir weer eens ouderwets tegenaan te
i zat er in. Een aantal jaren achte
opvallend rustig gebleven. Door
e grote werkloosheid was in brede
F, dat het Nederlandse bedrijfslevr
«e hoog loonkostenniveau uit de int'
Met medewerking van de vakbe
«ja loonmatiging betracht. Niet ie
want door het straffe bezuipigings
-onsumptiepatroon van de huisho
*v L-KStaan' ^aar medewerking aai
h, beweging deswege op fors lede
net afgelopen jaar heeft het bedrijf;
geboerd. Vele bedrijven boekte
dat rendement slechts zeer ten r
mgezet, waardoor de werklooshei
i hll9en' er Qroeit toch opnieuw vri
rjst gebied van de lonen weer het i
&irk9ebeuren' Het 9e9even. dat
por arbeidsduurverkorting een aant
L 9root enthousisasme vermar
F arbeidsplaatsen valt dan ook"
irku da' be* 'oonfront weer in be
L"aardig genoeg is het de rijkso
rjf.dam heeft gehaald. Om een
it h ;!imaat te scheppen voor de p
SUi-,e het kabinet de rijksloodsen
(zend gulden per maand bruto tor
^onregelmatige werktijden, heettr
L «narenwereld en daarbuiten v<
L aan te wijzen, waarvoor extra t
jg'n'aristen zijn te bedenken. De
n n^je °P dat idee gekomen. Met
Brvni per maand extra hebben dr
W~!?ens een kettingreactie ontke
zicht is.
I irrirrf^abo' de FNV-bond voor amb
em''e.rs n09 een appeltje te schilh
ild ?rrlse Zaken). Van de Scheur e
snara om zoveel mogelijk te
(ls ri®n.°nder het bezuinigingsbeleii
artin.i aKabo daarin zou slagen,
■ew.„,re bedrijfsleven opereren, n
lerinn dan komt het 9ehele lor
ie irA vakt>eweging en werkgevei
jn t nmatiging inderdaad door e
foor riWorde.n' voor moeilijke beslis
'foei vloedgolf laten meesleper
icht pC,on°misch herstelproces gr
iet |eHQa'staan le'dt tot arbeidsonn.
ftamo®nbestand van de bonden en
T zou n lezin9en in zicbt' hoogs
lan epn'i6t moeilijk mogen zijn want
n loongolf voorlopig nog niet a
