Hijf-van-m'n-lijf-huis Zeeland blijft open Beurs voor smalle beurzen Isaac Beeckman ontdekt als groot natuurkundige WATERSTAAT WIL ONDERZOEK UITSTOOT BEDRIJVEN Zorgen Kamer over scheepvaart Kanaal Zuid Beveland HET WEER 'Illegaal' S5-** - DONDERDAG 7 NOVEMBER 1985 Meest droog mANKS PLANNEN MINISTER BRINKMAN BIJ KOMST VASTE BRUGGEN aardevolle fooimachine uitgebrand Adressenboekj e Zeeland en de Derde Wereld Forumavond over homoseksualiteit en gemeentepolitiek 17e-EEUWSE ZEEUW BLIJKT GRONDLEGGER MOLECUULTHEORIE Vitrine Dagboek Weer in Europa Nieuwe zeesleper bergingsbedrijf op Westerschelde ^GTNA ZEELAND 1 V7 t>eW' Van een onzer verslaggeefsters IjUDDELBURG - Het Blijf- Ttn-m'n-lijf-hiiis in Zeeland J zijn poorten niet sluiten. [Verschillende gelijksoortige gevluchtsoorden in Neder- ,md hebben wel gedreigd met liloiting, als protest tegen de plannen van WVC-minister [Brinkman, die het komende )tr de financiering van deze ppvangcentra voor thuis mis- Bandelde vrouwen via provin ce en gemeente wil laten lo- pe woordvoerster van het eeuwse tehuis, Marjan toaak maar geen melding van de plaats, uit veiligheids oogpunt voor de vrouwen en laat mijn achternaam maar weg'), zegt het evenmin eens te zijn met het plan maar niet te willen sluiten. „Het is het enige vluchtoord voor mishandelde vrouwen in Zeeland. En het is geen pro vinciale of gemeentelijke aan gelegenheid. Vrouwen die hun huis ontvluchten zitten over het hele land verspreid", licht zij het standpunt toe, „Boven dien dringen wij er al jaren bij het ministerie op aan dat een onderzoek naar aard en om vang van de mishandelde vrouwen-problematiek, drin gend en noodzakelijk is". Op den duur zou het aantal tehui zen steeds omvangrijker wor den volgens Marjan, omdat men geen idee heeft hoe dit probleem uit de samenleving terug te dringen. De regering wil geen onder zoek doen, en vanuit dit stan- punt vindt Maijan de voorge nomen decentralisatie een on bezonnen daad. De strijd die de Zeeuwse afdeling al ge ruime tijd met het ministerie voert is er een waarin het as pect emancipatie van de vrouw een grote rol in speelt. „Meestal komt het geweld voort uit de onderdrukking van de vrouw", weet de hulp verleenster. Het Zeeuws tehuis bestaat 11 jaar en draait voornamelijk op vrijwilligsters die, volgens Marjan, uiterst zorgvuldig ge selecteerd zijn. Zij wijzen de mishandelde vrouwen de weg naar instanties en geven des gevraagd advies. De stappen die de vrouw in haar persoon lijk leven zou moeten' nemen worden aan haar zelf overge laten omdat dit heel moeilijk door een buitenstaander aan gegeven kan worden. Op dit moment verblijven zeven vrouwen met hun kin deren in het opvangcentrum, meestal met behoud van uit kering, waarvan in het eigen onderhoud moet worden voor zien en een deel afgedragen dient te worden voor de huur van het huis. Subsidie wordt ontvangen voor de inrichting en personeelskosten. Als 18 november de Tweede Kamer de nota Opvangvoor zieningen behandelt, hangt volgens Marjan het zwaard van Damocles boven het hoofd. Want als de plannen van minister Brinkman door gaan, kunnen in de toekomst provincie en gemeente bepalen wat er met het geld gebeurt. „De provincie is ons goed ge zind", zegt Marjan, „maar dit is een landelijke aangelegen heid die door het rijk moet worden aangepakt". Strijd tegen eadmium MIDDELBURG - Het Zeeuws provinciebe stuur moet de verspreiding van het milieuge vaarlijke cadmium terugdringen, althans waar dit technisch en praktisch mogelijk is. bat schrijft Provinciale Waterstaat in een rapport fcver de cadmiumproblematiek in Zeeland. Van onze parlementaire redactie DEN HAAG - De Tweede Kamer maakt zich zorgen over de be vaarbaarheid van het Kanaal door Zuid Beveland, als deze vaarweg bij de verbreding wordt uitgerust met vaste in plaats van met beweegbare bruggen. Dat blijkt uit de schriftelijke voorbereiding van het achttiende Voortgangsrapport Ooster- scheldewerken. De Kamercommissie voor Verkeer en Waterstaat, die over het voortgangsrapport wellicht nog vóór het Kerstre ces een mondeling overleg heeft met minister Smit- Kroes, wil weten of over deze plannen overleg is gevoerd met België en met organisaties uit de binnenvaart en sleep- vaart. Omdat ook het Schelde- Rijnkanaal vaste bruggen heeft, zouden bokken en an dere hoge vaartuigen hele maal niet meer 'binnendoor' kunnen. In dat verband ver wijst de Kamercommissie ook naar de bezwaren die de pro vincie Zeeland al tegen de ver vanging van de nu beweeg bare Vlakebruggen (autoweg en spoor) en Postbrug door vaste bruggen voerd. heeft aange- J De cadmium-belasting van lie lucht is in hoofdzaak af komstig van industriële proce- Viitstoot. Hoechst-Vlissingen Iswat dat betreft tot nu toe de nige grote bron, maar ook an- [iere bedrijven en het buiten- md dragen bij tot de ver breiding van cadmium. Behalve bij Hoechst dat de uitstoot van cadmium- |erbindingen schat op 300 kilo i jaar, acht men ook nader hderzoek nodig bij de cokes- (abriek ACZC Sluiskil en bij Total-raffinaderij in het lloegebied. I liet gebruik van cadmium- pattende grondstoffen in de eeuwse industrie, zo consta- eert Provinciale Waterstaat, |iaanzienlijk en ligt landelijk zien ook boven het gemid- Maar een groot deel van je! ingevoerde cadmium ver- fat de provincie weer via de plukten. De procesuitstoot fan cadmium zou niet afwij- EDORP - Tijdens werk- bunheden op een perceel udbouwgrond aan de Dek- fersweg is maandagavond een pltlofrooimachine gedeelte- Jijt uitgebrand. Door getuigen pd een grote steekvlam [•aargenomen, waarna de ma- ine in brand vloog. [De machine, eigendom van fctloonbedrijf R. uit Middel- |arnis, is uniek in Zeeland en fertegenwoordigt een waarde l'aa 500.000 gulden. ken van het landelijk gemid delde. Cadmium komt ook voor in de grondstoffen van de Zuid- Chemie in Sas van Gent, Dow- Chemical in Terneuzen, groenvoerdrogerij Timmer man te Kortgene en - in de toekomst - de PZEM-kolen- centrale te Borssele. Bij deze bedrijven zou uitstoot echter niet tot nauwelijks plaatsvin den. Bij OVET in Terneuzen verdwijnt cadmium via een ringsloot in het kanaal Gent- Terneuzen. Daar zullen maat regelen worden getroffen, waaronder afdamming van de ringsloot. De cadmiumbelasting van het water is in Zeeland toege spitst op de Westerschelde, waar het deels bezinkt, deels wordt afgevoerd naar de Noordzee. Terugdringing hier noemt men een taak voor Rij kswaterstaat. De cadmiumbelasting van cultuurgrond wordt aanzien lijk genoemd, maar zou niet afwijken van het landelijk ge middelde. Het gebruik van kunstmest en dierlijke mest is één van de hoofdoorzaken. Cadmium is één van de mi lieugevaarlijke stoffen, waar aan van het rijk bij voorrang aandacht moet worden be steed. Eén van de redenen is dat deze stof de eigenschap heeft zich op te hopen in het menselijk lichaam en andere levende organismen. De gevol gen kunnen zijn: nierbescha diging, hart- en vaatziekten, bloedarmoede en ontkalking van botten. Cadmium leidt verder tot vergiftigingsver schijnselen wanneer het in te grote hoeveelheden wordt in geademd. HULST - De mijnheer met de trapauto hoeft niet bang te zijn. „Vorige keer hadden we er ook zo een. Die was meteen weg. Daar stormen ze gewoon op af'. Woensdag 14.00 uur. Houtenkwartier Hulst. De laatste mogelijk heid om speelgoed aan te brengen voor de beurs van 's avonds. Eerder die dag kwam de eerste lading spelletjes, puz zels en rolschaatsen binnen. Even na tweeën vormt zich opnieuw een lange rij voor het tafeltje van Marian Ben- jaminsen, die met nog een paar vrijwilligsters het speelgoed registreert. In de rij worden al zaken gedaan. Een meisje valt op een poppenwagen van een mevrouw achter haar. Het moet drie rijksdaalders kos ten. Het poppenwagentje haalt de inschrijftafel niet. „Hoeveel kunnen we vra gen voor zo'n boekje", wordt hardop gedacht. „In de Hema liggen ze toch wel voor een gulden of acht. Drie gulden. Of is dat teveel. Doe maar twee gulden". En dan die rolschaatsen. „Die moe ten toch wel twee tientjes opbrengen". Het speelgoed wordt gekeurd en ingeschreven. Speelgoedbeurs. Beurs voor smalle beurzen. Een tijdsverschijnsel. In Terneu zen wordt het al jaren ge daan. Zeven jaar geleden waaide het idee over naar Hulst. De drempel in het eerste jaar was hoog. Omdat nog teveel mensen er zich voor schaamden de twee hands rotzooi van de buur vrouw te kopen?. Een beetje wel. Ineke Schutz beaamt dat. Maar er zit al behoorlijk wat sleet op die schaamtege voelens. „Het is echt niet zo dat hier enkel maar de laagstbe taalden komen, of mensen met een uitkering. Er komt een doorsnee van de bevol king. Het is gewoon fijn om nog iets terug te krijgen voor goed speelgoed dat je anders weg moet geven of gooien. Daarbij komt dat hier goede spulletjes ver kocht worden. De echt mooie spullen worden gebruikt als Sinterklaascadeautje. De rest als tussendoortje". Een vierde van de op brengst, drie vierde is voor de eigenaar, is bestemd voor een goed doel. „Altijd voor kinderen", zegt Marian. Over de prijs wordt men het altijd eens. „Dat gebeurt in overleg met de eigenaar maar we weten zoetjesaan wat de mensen ervoor willen geven. We hebben de vol gende dag bij de uitbetaling nog nooit ontevreden men sen gehad. De meesten hebben wel de instelling 'alles wat ik er voor krijg is meegenomen', vertelt Ineke. „En het groeit elk jaar. Als we ermee zou den stoppen stellen we een heleboel mensen teleur". - FOTO WIM KOOYMAN Lijkt de speelgoedbeurs op het eerste gezicht concur rentievervalsend voor.. de plaatselijk middenstand, in de praktijk valt dit mee. De gemiddelde bruto-opbrengst is niet meer dan 1000 gulden. Eigenaar J. Mannaert van een grote speelgoedzaak in Hulst zit er dan ook niet mee in de maag. „Voor mij is het niet merkbaar. Aan de andere kant is het zonde. Mensen die naar een speelgoedbeurs gaan zijn meestal uit op koopjes. De prijzen in de handel zijn al zo veel ge daald dat er in alle speel goedwinkels voor weinig geld al hele leuke dingen te koop zijn. Maar ik zal ze ze ker niet tegenwerken. Ik wens ze veel succes. Anders is het zonde van de moeite". MIDDELBURG - In Zeeland zijn minstens vijftig organisa ties en groepen actief op het terrein van ontwikkelingssa menwerking met de Derde Wereld. Dat blijkt uit een adressenboekje, dat is samen gesteld door het Centrum voor Ontwikkelingssamenwerking Zeeland (COS). Behalve aan de betrokken organisaties en groepen wordt het boekje toegezonden aan gemeenten, bibliotheken, een aantal andere Zeeuwse orga nisaties en belangstellenden. Het boekje vermeldt niet al leen de adressen, maar in het kort ook gegevens over de be trokken organisaties en groe pen. De adreslijst is bedoeld als hulpmiddel voor mensen die zich interesseren voor de Derde Wereld en sluit aan op een landelijke adreslijst. Een deel van de opgesomde groe peringen zal zich op zaterdag 14 december gezamenlijk pre senteren op een provinciale bijeenkomst. Het boekje is verkrijgbaar bij het COS-Zeeland, Dam 47 te Middelburg, telefoon 01180- 25347. SAS VAN GENT - Maandag 18 november om 20.00 uur houdt het COC Zeeuwsch- Vlaanderen een forumavond over 'homoseksualiteit en ge meentepolitiek'. Het beleid van de gemeente, volgens de afdeling, kan invloed hebben op tal van zaken, die voor een homoseksueel van belang zijn, zoals personeelsbeleid, huis vesting, onderwijs, politie en subsidieverstrekking aan ho mogroepen. Een forum, bestaande uit vertegenwoordigers van VVD, CDA, PvdA, D'66 en klein Links, krijgt een aantal vragen over deze zaken voorgelegd. Als forumleider treedt een journalist op, verbonden aan een in de regio verschijnend dagblad, dus bekend met de plaatselijke politiek. De fo rumavond wordt gehouden in De Speye, Wilhelminalaan 1 te Sas van Gent. het dagboek van Isaac Beeckman bevat tal van cu- neuze theorieën en opvattingen. Zo komt er ook een ''iets in voor die laat zien hoe een microscoop ge- 7la'ct zou kunnen worden, in dié tijd een instrument nog moest worden 'uitgevonden'. Woordvoerder ees Hamann van de Zeeuwse Bibliotheek laat er trots en afdruk van zien. FOTO JAAP WOLTERBEEK Van een onzer verslaggevers MIDDELBURG - De Zeeuwse 'all-round-weten- scbapper' Isaac Beeckman, in 1588 geboren te Middel burg, heeft zich als natuur filosoof, kunnen meten met de grootsen van zijn tijd. Dat blijkt uit diepgaand on derzoek, dat de afgelopen jaren in wetenschapskrin gen is verricht. De belang rijkste bron is Beeckmans eigen dagboek, dat bijna honderd jaar geleden voor 50 cent in handen kwam van de Provinciale, thans Zeeuwse Bibliotheek. Het dagboek, dat uit drie lijvige delen bestaat, werd tijdens de Tweede Wereld oorlog zwaar beschadigd. Het is inmiddels gerestau reerd. De recente ontdek kingen hebben het manus cript, dat al door schimmel was aangetast, tot het kost baarste bezit van de biblio theek gemaakt. Deskundi gen schatten de waarde er van op zo'n 100.000 gulden. De marktprijs hoopt men nooit te weten te komen, want men zou het dagboek niet graag verkopen. Het was al langer bekend dat Beeckman kind aan huis was bij zijn beroemde tijd genoot Descartes. Nieuw is dat deze grondlegger van het mechanische wereld beeld gebruik moet hebben gemaakt van door Beeck man ontwikkelde denkbeel den. Beeckman schetste in september 1960 in zijn dag boek een even revolutio naire als eenvoudige theorie over de opbouw van stoffen. Zijn denkbeelden daarover blijken model te hebben ge staan voor de hedendaagse kijk op het atoom als bouw steentje van het molecuul. De Zeeuwse Bibliotheek heeft de dagboek-delen in middels trots ter inzage ge legd in een vitrine. Erom heen is een tentoonstellinkje ingericht rond de molecuul theorie van Beeckman, die gezien kan worden als de oudste sinds de klassieke oudheid. Belangstellenden kunnen er tot 18 november naar gaan kijken. De ontdekking van de zeer vroege formulering van een molecuultheorie door Beeckman is het resultaat van promotie-onderzoek, verricht door de Amstel- veense scheikundeleraar H. Kubbinga. Hij promoveerde er eind 1983 mee in Parijs. In wetenschapskringen noemt men het merkwaardig dat Beeckman's theorie zo lang aan de aandacht heeft kun nen ontsnappen. Het dag boek werd in 1905 als van Beeckman geïdentificeerd door de Vlissingse biologie leraar C. de Waard jr. Onder zijn redactie werd het ge schrift, dat de jaren 1604 tot 1634 omvat, in vier delen uit gegeven. Maar de eerste diep gaande studie van Beeck man's persoon, leven en op vattingen verscheen pas in 1983 toen K. van Berkel pro moveerde op het proef schrift 'Isaac Beeckman en de mechanisering van het wereldbeeld'. Opvallend ge noeg echter ontsnapte de molecuultheorie daarbij aan zijn aandacht. Vrijwel alles dat over Beeckman bekend is, komt uit diens dagboek. Zijn ouders kwamen uit Brabant, maar vluchtten naar Mid delburg, waar Isaac geboren werd. Met zijn ouders woonde hij achtereenvol gens aan de Beestenmarkt en de Varkensmarkt van de Zeeuwse hoofdstad. Vader Beeckman lag met de Mid delburgse dominees over hoop, zijn zoon ging daarom niet in Middelburg, maar in Arnemuiden en later in Veere naar de Latijnse school. In Leiden studeerde de jonge Isaac theologie ter wijl hij zich voornamelijk door zelfstudie de natuur wetenschappen eigen maak te. In het dagboek is ook Beeckman's tekening van een microscoop te zien, de oudste afbeelding van zo'n instrument. Ook de oudste systematische weerswaar- nemingen, onder andere ge daan te Zierikzee, zijn er in vastgelegd. Daarvoor heeft het KNMI al belangstelling getoond. Het boek is groten deels in het Latijn geschre ven, maar er komen ook frans- en nederlandstalige fragmenten in voor. Volgens de molecuul-theorie van Beeckman bestaan stoffen uit onderling vrijwel iden tieke deeltjes, die hij 'homo- genea physica' noemt. Zoals een troep hazewindhonden uit hazewindhondindivi- duen bestaat, zo bestaat vol gens Beeckman een hoeveel heid water bijvoorbeeld uit waterindividuen. Beeckman nam aan dat zijn 'homoge- nea' ?ijn opgebouwd uit vier soorten atomen: aarde, wa ter, lucht en vuur. Vandaag zwaar bewolkt tot be trokken maar meestal droog bij maximum temperaturen van 10 graden, min. temp. 5 gr. Er waait een matige noordwes ten- tot westenwind. De vooruitzichten voor vrij dag: betrokken en regenachtig maar vrij zacht. Zaterdag en zondag zwaar bewolkt, winde rig en geleidelijk frisser weer met regen en buien en storm op zee. Vanaf maandag wordt een weersverbetering ver wacht. Amsterdamzwaar bew.8 gr Eindhovenlicht bew.10 gr Vlissingenlicht bew.9 gr Aberdeenhalf bew5 gr Athenezwaar bew.20 gr Barcelona.zwaar bew.20 gr Berlijnlicht bew.7 gr Boedapest.onbewolkt11 gr Bordeauxregen15 gr Brussellicht bew.8 gr Dublinregen10 gr Frankfortlicht bew.8 gr Genèvehalf bew.9 gr Helsinkizwaar bew.6 gr Innsbruckhalf bew.11 gr Klagenfurtonbewolkt15 gr Kopenhagen., zwaar bew7 gr Lissabonzwaar bew.21 gr Locarnoonbewolkt17 gr Londenhalf bew.11 gr Luxemburglicht bew.6 gr Madridhalf bew.22 gr Malagahalf bew.28 gr Mallorcahalf bew.25 gr Maltazwaar bew.24 gr Moskouzwaar bew. Münchenlicht bew.7 gr Nicelicht bew.20 gr Osloregen6 gr Parijslicht bew.10 gr Praaglicht bew.5 gr Romeonbewolkt22 gr Splitlicht bew.19 gr Stockholmregenbui7 gr Warschaulicht bew.9 gr Wenenonbewolkt11 gr Zurichlicht bew.7 gr Casa Blanca.licht bew25 gr Istanbul.zwaar bew.18 gr Van onze correspondent HANSWEERT - Het sleep- en bergingsbedrijf L. Polderman uit Hansweert heeft deze week een nieuwe sleepboot aange kocht. Het betreft de zeesleper Roompot, 119 brt, met een mo torvermogen van 1060 pk. De sleepboot is afkomstig uit de publieke verkoping van het bergingsbedrijf M. van der Marei BV uit Viane te Ouwer- kerk. Het bergingsbedrijf Polder man gaat de 26 meter lange sleepboot, die een trekkracht heeft van 21 ton, inzetten bij sleep- en bergingswerkzaam heden op de Ooster- en Wes terschelde. Het is nog niet be kend waar de sleepboot op de Westerschelde gestationeerd zal worden. De Roompot vaart nu nog onder de vlag van Hon duras, maar zal binnen korte tijd onder Nederlandse vlag worden gebracht. Door de aankoop van deze zeesleper wordt de vloot van het bergingsbedrijf aanzien lijk uitgebreid en kan men nu ook assistentie verlenen aan in moeilijkheden verkerende zeeschepen. De overige sjeep- bootmaatschappijen die op de Westerschelde werkzaam zijn volgen de uitbreiding van de vloot van de sleepdienst Pol derman met grote belangstel ling. Bij de publieke verkoop van de sleepboten en bokken van de firma Van der Marei bleek dat de firma Kerkhoven uit Zwijndrecht al het overige varend materiaal heeft opge kocht. Vervolg van pagina 1 De burgemeester was echter al op de hoogte en volgende week heeft hij een gesprek met de eigenaar. Van de Ree vroeg de burgemeester of het niet mo gelijk was de eigenaar te dwingen, indien hij de dijk weer heeft laten afgraven, al les in de oude staat te herstel len. „Hij is tenslotte twee jaar geleden gewaarschuwd", zei ze. Volgens Spijkerboer is dat een moeilijke zaak. „Dan moet je met politiedwang werken en daar houden we in zulke gevallen niet zo van. We kun nen de politie niet overal ach teraan laten gaan". „Gewoon vriendelijk verzoeken helpt echt meestal ook niet", ant woordde Van de Ree. „Misschien moeten we zelf maar de dijk herstellen op kosten van de gemeenschap", zei de burgemeester. Geen van de commissieleden reageerde echter op deze uitspraak.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 19