Braziliaans voetbal in verval TWEE EX-PSVERS ONTEVREDEN BIJ HYUNDAI 'Met lijkt bier soms sen concentratiiekamp' I Landsbergen en Jung Moo Huh willen terug naar Nederland EREND GOED JS CLUBS HEBBEN ENORME SCHULDEN Kettingreactie Lege aanblik augustijn makelaardij b.v. Mexico Klappen 'Ikke trainer' Elleboog Preuts Pingelen irv-~ï5* ZATERDAG 2 NOVEMBER 1985 T49 )f 01670-66650 ILAARDU BM ndaal gen RIO DE JANEIRO (AFP) - Het Mara- cana-stadion gesloten, Zico en Socrates op krukken, de grote clubs gebukt onder schulden, en Pele niet meer dan een kof- fiemerk: ziedaar het Braziliaanse voetbal in doodsstrijd, zeven maanden voor het begin van de eindronde van het wereld kampioenschap in Mexico. Het rijk van koning voetbal in Brazilië is in op schudding. Met een razende pers, die keer op keer de huidige crisis toeschrijft aan de bestuurders, aan de gewelddadigheden op het veld en aan de supersalarissen van de vedetten, gemiddeld 24.000 gulden per maand in een land waar het minimum salaris maandelijks niet uitkomt boven de 135 gulden. De 135 miljoen 'trainers' van de nationale équi pe, zoals de Braziliaanse inwoners in de volks mond worden genoemd, eisen luidkeels beleids ombuigingen in het Braziliaanse voetbal en roe pen tegelijkertijd weemoedig herinneringen op aan vroegere idolen, zoals Mane Garrincha, de pingelaar op de rechtervleugel met de kromme benen, de zwarte diamant Leonidas en Edson Arantes Di Nascimento, op 16-jarige leeftijd om gedoopt in Pele. het 'beloofde land' van Europa op sportgebied en opvolgers waren er in het onmetelijke Brazi liaanse voetbalrijk niet te vinden. .goudzoeker. Het verval van het Braziliaanse voetbal wordt gekenmerkt door het feit, dat het Maracana-sta- dion de poorten vaak gesloten houdt. De grootste voetbaltempel ter wereld vertoont tegenwoordig zondags vaak een lege aanblik. Gevolg van een fout van de competitieleider en van de enorme Socrates daling van de publieke interesse. De laatste drie competitiewedstrijden in het stadion, dat 200.000 toeschouwers kan bevatten, trokken gezamenlijk niet meer dan 8.000 toeschouwers. De crisis in het Braziliaanse voetbal werd inge luid na het eindtoernooi om het wereldkampioen schap van 1982 in Spanje. De vedetten werden goudzoekers, die in Italië koffers vol lires konden verdienen. Zico, Falcao, Socrates, Cerezo, Junior, de kern van het nationale elftal verdween naar De uittocht had een kettingreactie tot gevolg. Vermindering van het aantal toeschouwers, oplo pende schulden, achterstallige uitbetaling spe lerssalarissen. Botafogo, de oude club van Gar rincha, loopt drie maanden achter. Internacional keert al twee jaar geen dertiende maand meer uit en de gezamenlijke schuld van deze twee clubs en Santos, de vroegere vereniging van Pele, bedraagt al meer dan drie miljoen gulden. Ondanks die be labberde situatie werden de exorbitante salaris sen van de spelers gehandhaafd. De acteurs op de groene grasmat wensten niets in te leveren in een economie met een enorm inflatiepercentage, een sterke bezuinigingsdrift van overheidswege en veel armoede. Het geweld op het veld nam de laatste jaren toe. Zico werd er na zijn luid bejubelde terugkeer uit Italië het slachtoffer van. De nog altijd beste spe ler van het land werd tijdens een competitiewed strijd bruut aangepakt. Zijn knie ging in het gips en de vedette huppelt op krukken rond. Met Zico beweegt ook clubmakker Socrates zich op krukken voort. De bij Fiorentina in spor tief opzicht geflopte middenvelder -financieel kwam hij niets tekort- brak tijdens de training van zijn nieuwe club Flamengo zijn kuitbeen. De dokter en aanvoerder van het nationale elftal, dat via opwekkende prestaties in Mexico het voetbal in eigen land weer nieuw leven moet inblazen, moet zijn eerste wedstrijd voor Flamengo nog spelen. Zico, nog altijd een van de toppers in het Braziliaans voetbal. FOTO ANP. igen op ca. 400 m2 grond, in I ng beg. gr.: hal, woonkamer! i, keuken 9.7 m2 met fraaie I age 18.4 m2. 1e verd.: over-1 15.4, 15.6, 7.2 m2, luxe bad-1 iche, wastafel, 2e toilet. 2e pel, berging, ruimte voor 2 sl. dubbelglas, c.v., gas, water, I antenne. Koopsom v.a. endlik 90. dubbele garage, verwarmd intoor met eigen keuken en i2 grond. Ind. b.gr.: hal, bad er, woonkeuken met fraaie in- lers, portaal met wc, berging badkamer. Verd.: geheel be- rel geschikt voor dubbele be-1 ;v, gas, water en elektra. Di-1 tr aantrekkelijke prijs, alaan 7. nder-een-kapwoning met ga-1 Ind. b.gr.: hal met wc door- oer en open haard, open keu- hting, vrijst. garage. 1e verd.. at bad en 2e wc, 3 sl. kamers ote zolderkamer, berging met aai aangelegde tuin. Voorzien lektra. Vraagprijs 169.000,-1 lenlaan 132. oning met vrijstaande berging 1978. Ind. b.gr.: hal met wc, ;m, open keuken met eetbar, srd.: overloop, badkamer met kamers. 2e verd vaste trap, ging met cv-kachel en boiler water en elektra. Vraagprijs m 130. luis met blijvend vrij uitzicht 1 m2 eigen grond 200 rrf ier jaar. Vrijstaande berging. c, open keuken met eetbar, j t parketvloer. 1e verd.: over- ad, wastafel en 2e toilet, 3 sl. :e trap, geheel bevloerde vlie- i sl. kamer. Voorzien van cv, <oopsom n.o.t.k. at 23. rinkelpand met ruime woning, edrijfsopp. b.gr. 171 m2. Zeer om, winkel, atelier, werkplaats ruime woonkamer, woorkeu- rote zitkamer, studeerkamer, 2 he, bergkast. 2e verd.: orer- amers. Voorzien van cv, cas, gprijs 195.000,-k.k. oei 9. onhuis met garage, slechts 3 reg 17, op 353 m2 eigen gri en trap, woonkamer 900x45) n open haard, open keuken rging, garage. Verd.: overloop r met bad, wastafel en 2e toi- van parket. Mooie tuin. Voor- vater en elektra. Vraagprijs gustalaan 5. ngalow met vrijstaande garage ond. Ind.: hal, berging, grote lizen vloer en openhaardparty, noderne inrichting, badkamer kamers. Met achtertun op becue en terras op Z. Vooizien en elektra. Vraaganjs t sl bet ater Van onze sportredactie SEOEL - Delfts blauwe borden, een boter ham met kaas en een taartje bij het lekkere bakkie koffie. Het zijn Nederlandse ver worvenheden waar je normaal gesproken achteloos en schouderophalend aan voorbij gaat. Ach ja, de kneuterigheid van het Hol landse binnenhuisje. Maar kom dezelfde clichés van laaglandse gezel ligheid tegen op een afstand van achttien uur vlie gen van Amsterdam en ze krijgen opeens een merkwaardig aureool. In het hartje van de mil joenenstad Seoel zijn in elk geval twee huiskamers waar je dat thuisgevoel even kan koesteren. Bij de profvoet baller Rob Landsbergen, die zijn tweede contractjaar bij de ploeg van auto-, scheeps- en bouwgigant Hyundai volmaakt. En op een steen worp afstand van diens flat bij Jung Moo Huh, de Kore aanse clubgenoot van Landsbergen en diens 'maatje' sinds ze samen bij PSV Eindhoven voetbalden. Ze hebben meer gemeen dan dat. Ze willen alle twee het Koreaanse voetballeven dol graag weer ruilen voor dat in Nederland. ons aanwezige vraag, zoiken met wat grond, of verkopen, vraag dan vrijilij- Kantooradres: Kade 22,4731 KS Oudenbacn Tel. 01652-2476 Bizar De serie Delftsblauwe borden prijkt op de piano bij de familie Huh; man, vrouw en twee dochtertjes. Hij, een met zijn halflange sluike haar zeer aardig ogende dertiger; zij, een Koreaanse schoonheid die bij de Korean Broadcasting System een tv-programma presenteert en op de radio een eigen plaj tenuurtje heeft. De boterham met kaas en het slagroomgebakje (ge kocht bij een van de grote, zeer Westerse hotels) wordt genuttigd bij Rob en Desiree Landsbergen. Daar komen dt verhalen los over Korea e» het voetbal. Een beetje bzarre verhalen voor wie naar een tikkie is ingevoerd h het Hollandse huishouden v.n koning voetbal. Geen '"rhalen van mislukking, 'ant Huh is gekozen tot de Ppulairste voetballer van tn land, terwijl de Braban- dr Landsbergen nota bene o tweede plaats achter hem halde. De naam van Huh doet onderen, die van Lands- ïrgen iets kleinere, maar ïn moet je hem eerst verta- n tot „Len-se-ber-ken", ant zo spreken de Korea- I en hem uit. Onder de Kore- tnse voetballers heet andsbergen trouwens j ortweg op z'n Nederlands -ange', een via Huh uit I mdhoven naar Seoel geëx- orteerde bijnaam die de I rabander daar met zijn I 'ngte van 1,97 m tussen zijn 1 tukken kleinere voetbal- Iroeders meer dan waar maakt. lallelujah Rob Landsbergen: „Je fuct je geen voorstelling naken van het voetbal hier. Ve spelen een competitie met zes profteams en twee amateurteams. Die competi tie wordt niet in uit- en thuiswedstrijden gespeeld, maar de clubs reizen met zijn allen naar een bepaald stadion en daar worden een serie wedstrijden gespeeld. Vaak vele honderden kilo meters ver. De week daarna gaat het naar een ander sta dion, zodat je twee, drie we ken van huis bent. We sla pen dan in hotels. Vroeger kwam mijn vrouw Desiree wel eens overvliegen vanuit Seoel, maar nu we Yoram hebben, ons zoontje van acht maanden, gaat dat niet meer. De clubs hebben geen enkele inkomsten uit die wedstrijden. De opbrengst van de kaartverkoop gaat naar de Koreaanse voetbal bond. De clubs moeten al leen maar dokken. Het zijn vaak teams die industrie-gi ganten vertegenwoordigen, zoals Hyundai, waar ik voor speel, en de concurrent Dae woo, die ook auto's maakt. Winnen we van Daewoo dan krijgen we zo duizend gulden extra premie. Je wordt trouwens altijd 'cash' na de wedstrijd betaald. Je hebt gespeeld en je gaat je geld halen. Nooit een pro bleem. In de competitie speelt een team dat 'Hallelu- jah' heet; een christelijk, re ligieus team, waarvan de spelers de wedstrijd altijd met een gebed op het veld beginnen. Dat herhalen ze als ze een doelpunt gemaakt hebben". Dat klinkt dan nog alle maal best aardig. Landsber gen: „Ik heb het 't eerste sei zoen ook heel erg naar mijn zin gehad. De eerste helft van dat seizen was ik voor stopper, de tweede helft spits. Bij PSV had ik op beide plekken gespeeld. Dit seizoen is het allemaal veel minder. Ik heb een operatie aan m'n knie gehad (slijm beursontsteking) waardoor ik lang uitgeschakeld ben geweest. Ik heb maar zeven wedstrijden voor Hyundai gespeeld. Jung Moo Huh heeft er de hele competitie trouwens maar vier voor Hyundai achter de rug. Hij speelt in het nationale elftal en dat gaat voor. De club heeft daar niets in te vertel len. Hoeft alleen maar het salaris door te betalen. En aangezien Zuid-Korea straks tegen Japan een be slissing moet forceren wie naar Mexico gaat, traint dat nationale elftal verschrik- Het grote ongenoegen van Rob Landsbergen en Jung Moo Huh ligt in de Koreaanse training. „De trainers hebben hier geen enkele opleiding. We hebben twee ondertrainers die zelf geen gat in een pak boter kunnen schieten". - foto binnenhof kelijk veel en speelt het veel wedstrijden. Huh heeft er geloof ik al meer dan twee honderd interlands opzitten. Hoeveel Nederlandse voet ballers kunnen dat zeggen? Het resultaat in de competi tie is dat Hyundai op de vierde plaats geëindigd is. Het eerste jaar was de pu blieke belangstelling ontzet tend groot. We speelden voor volle stadions. Nu zitten er hoord. Het is öf urenlang looptrainingen tot je het ge voel hebt dat je in opleiding bent voor de marathon, óf het is stilstaan, luisteren en oefeningen doen. De trainers hebben hier geen enkele op leiding. We hebben twee as sistent-trainers die zelf geen gat in een pak boter kunnen schieten. Meneer Moon, de hoofdtrainer, is ooit een be kende voetballer geweest, maar dat is heel lang gele hoefden te proberen. „No, no, no", was het meteen, „this not Lange style, this Korean style". Ik ben zelfs een keer van een training weggestuurd. Nou, dat is me in Nederland nog nooit overkomen. Wanneer we thuis spelen, moet en zal je twee dagen voor de wed strijd in het spelershome naast het stadion slapen. Heel vervelend als je op een half uur afstand van het nog maar een man of acht duizend op de tribune". En dan komen we einde lijk aan het Grote Ongenoe gen van Landsbergen en Huh: de trainingsmethoden in Korea. Nu is in Nederland de trainer ook vaak de man die „het altijd gedaan heeft, dus dat is niets nieuws on der de zon. „Wacht even", zegt Landsbergen, „ik wil nog wel eens zien welke Ne derlandse voetballer dat hier verdraagt. We trainen vijf tot zes dagen per week. Tweeënhalf uur 's ochtends, drie uur 's middags. Van een partijtje heeft onze trainer, meneer Moon, nog nooit ge- den, toen het Koreaanse voetbal nog op een veel lager pitje stond. En die trainin gen zijn onzettend streng. Hebben we een wedstrijd verloren, dan volgen er zware straftrainingen en ik heb zelfs meegemaakt dat we na zo'n verlies in een kring bij elkaar moesten ko men en de trainer de spelers de huid begon vol te schel den. Tot mijn verbazing be gon hij zelfs de een na de an der een aantal taekwondo- klappen uit te delen. Je zag de spelers als kegels omval len. En geen commentaar, want Koreanen zijn ontzet tend gedisciplineerd. De wil van de trainer is wet. Ze doen hun mond niet open. Ik heb onmiddellijk geprotes teerd dat ze dat niet bij mij stadion woont. En je krijgt op je donder als je er tien minuten te laat binnenkomt, 't Is net een concentratie kamp". „In Holland training ook zwaar, maar goed", zegt Jung Moo Huh wat later in zijn flat met een kamer vol PSV-trofeeën. Hij spreekt nog altijd een beetje Neder lands, net genoeg voor de meest essentiële communi catie. En komen we er niet uit, dan is Landsbergen een meester in het vertalen van een ingewikkelde zin tot net die "vier woordjes die in Huh's Hollandse vocabu laire voorkomen. Alleen het nationale elftal van Korea heeft een goeie trainer, vindt Huh. „Maar verder niet leuk. Erg moeilijk voor Lan ge", zegt hij. Hij wil daarom zelf ook bij Hyundai weg: of naar een andere Koreaanse club, maar dat is niet zo ge makkelijk als een club een 'claim' op je heeft en je zo populair bent als hij. Of, en dat liever, terug naar Nederland. „Ikke voor trainer leren en nog beetje spelen. Ikke al oud", lacht Huh. Hij is 31, of 32, daar ko men we niet helemaal uit, want Koreanen beginnen bij hun geboorte al bij 1 te tel len. Huh wil in Nederland, en als dat niet kan over de grens in Duitsland of België, een trainerscursus volgen, daarbij blijven voetballen en met een diploma op zak naar Korea teruggaan. Dit maal zou hij dan in zijn eentje Europa 'doen', om de loopbaan van zijn echtge note en de scholing van zijn oudste dochtertje niet in de weg te staan. Huh speelde drie seizoe nen bij PSV, veelal als wis selspeler op het middenveld. Een van zijn opvallendste daden was het schaduwen van Cruyff, die nogal geër gerd bleek door de terriër achtige manier waarop Huh zijn taak vervulde. Een elle boog van de meester in het gezicht van Huh was het re sultaat van een van die con frontaties. Bij Huh thuis zien we op de video nog eens hoe hij tegen de vlakte ging en een moment buiten wes ten raakte. Huh haalt zijn schouders erover op. „Ik Cruyff niet aanraken". Zijn tijd in Nederland moet toch niet al te gemakkelijk ge weest zijn. Contact was nau welijks mogelijk, hij bleef een vreemde eend in de bijt en voetbalvolgers weten zich te herinneren hoe Willem van Hanegem zijn ogen nog eens in een spleet heeft ge trokken tegen Huh. Een trotse Koreaan vindt zoiets heel wat erger dan de Hol lander die 'kaaskop' naar het hoofd geslingerd krijgt. Voor de contacten die ze hadden, blijven Huh en zijn vrouw dankbaar. Naar Ne derland krijgen we een aan tal pakjes mee voor de vroe gere buren van de Huh's, bij wie mevrouw Huh iets van de Nederlandse manier van koken leerde en Huh zelf zijn financiële administratie kwijt kon. Huh vertelt dat hij in Nederland heel wat minder aan de bal was dan in Korea, maar dat hij er veel opgestoken heeft. „Ik technische voetballer. Maar in Nederland geleerd snel passes te geven. In Korea voetballers pas kijken als ze de bal hebben. In Nederland eerder kijken", omschrijft hij een van de verschillen tussen het voetbal in zijn land en bij ons. „Als ik sa menspelen met Lange, goed. Anders moeilijk voor Lan ge". Landsbergen wil eventu eel nog wel naar een ander Koreaans team, maar in zijn hart hoopt hij op een terug keer naar Nederland. In de cember loopt zijn contract af. „Ik ben hier niet voor het avontuur naar toe gegaan", zegt Landsbergen. „Ik kreeg een goeie aanbieding, nadat ik hier met PSV een vriend schappelijke wedstrijd had gespeeld. Huh zal daar best voorspraak bij hebben ge pleegd. Ik ga je niet vertel len hoeveel ik verdien, maar het is heel wat meer dan in Nederland. En we hebben twee jaar goed gespaard. Dus wat dat betreft mogen we absoluut niet klagen. Ik ben ook niet zo'n moeilijk mens, ik pas me makkelijk aan. Maar hoe moeilijk het hier is, kun je zien aan een Duitse voetballer van MSV Duisburg, die hier een proefcontract van een half jaar had. Hij wilde na een maand al weg. Mijn mana ger heeft contacten met Hel mond Sport, maar het liefste zou ik bij een club als PSV komen. Ik ben hier absoluut niet achteruit gegaan. In 't eerste seizoen hier kon ik zo weer mee bij PSV. Na die knie-operatie heb ik te wei nig wedstrijden gespeeld. Dus nu zal ik even moeten bijspijkeren". Die operatie liet hij zelf in een Koreaans ziekgnhuis verrichten. Anders haa hij nog met die knie rondgelo pen. Want de medische ver zorging bij de clubs is slecht. De verzorgers kunnen alleen een beetje masseren, maar verder moet je zelf maar bij artsen te rade gaan. „Ik ben ook eerst ziekenhuizen gaan inspecteren. In het eerste zag ik roestige bedden, dat leek me niks. Elders heb ik voor alle zekerheid maar een apart kamertje bedon gen. Ze wilden er meteen een bed voor mijn vrouw neerzetten. Dat is hier ge woon, dat vrouwen hun man naar het ziekenhuis verge zellen. Vrouwen gaan mee om hun mannen te wassen en te verzorgen. Koreaanse verpleegsters zijn daar te preuts voor". We gaan met Rob Lands bergen langs het gloed nieuwe Olympisch Stadion, waar het nationale team van Korea aan het trainen is. De 'Lange' wordt begroet door spelers en trainer en gaat met het team op de foto alsof hij er al jaren bij hoort. Even later staan we op het oefen- veld van Hyundai. Een kei harde, kale vlakte. „Kun je je voorstellen dat ze hier slechte keepers hebben?", zegt Landsbergen. De foto graaf roept wat Koreaanse jongetjes die staan te kijken het veld op. Aangezien het clubhuis dicht is (het is een nationale feestdag) gaat een van de knulletjes op zijn brommer thuis een bal halen en er wordt wat gepingeld. De 'Lange' lijkt nog langer tussen de Koreaanljes. Het moet een komisch gezicht zijn die hoekige lange Hol lander, tussen de water- vlugge voetballerljes van Korea te zien schuiven. Dat is het al wanneer we met hem inkopen gaan doen in een van de populairste win kelstraten van Seoel, I Tae Won. 'Len-se-ber-ken' kent de techniek, weet hoe je moet afdingen en houdt met een eigen brouwsel van een paar woorden Engels en een paar woorden Koreaans hele gesprekken met de winke liers. We verdienen dank zij zijn bekende verschijning bij het inkopen van perfect nagemaakte Westerse merkkleding ettelijke dui zenden Wons. In de auto terug, rijdt hij met doodsverachting, even hard toeterend als de Korea nen, door de chaos van het verkeer in de miljoenenstad. Al zal hij in Nederland niet de top halen, nooit zo popu lair worden als in Zuid-Ko- rea, hij wil echt terug. „Ik heb het hier wel gezien". Hij heeft al Koreaanse voetbal collega's die zijn witte inte rieur willen overnemen. Zo definitief is het. In Korea kennen ze geen transfer sommen, dus het moet niet al te moeilijk zijn om in Ne derland aan de slag te ko men. „Ze kunnen me goed koop hebben", bromt Lands bergen. Misschien koopt hij volgend seizoen de kaas al weer op de hoek van de straat. En Huh? De familie Huh zal dan in elk geval een vaste leverancier hebben voor de hagelslag die ze an ders maar met mondjesmaat uit Nederland krijgen.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 15