BOEKEN
'Er gebeurt niets'-
verhalen
van Maarten 't Hart
Vrouwenboekenweek
van 2-9 november
Maritiem
Jaarboek
GERLAG VAN GENDT VAN JUBILERENDE
UITGEVERIJ HET SPECTRUM:
Gebedenboeken
en
Prisma-pockets
Ofia TAiiZATERDAG 26 OKTOBER 1985
DE TAFEL is kaal,
de boekenkast vol.
Gerlag van Gendt,
directeur van uitge
verij Het Spectrum,
presenteert zich als
een dynamische
boekenmanager.
Traag
Boekenkast
Trends
Buchmesse
Barrière
NIEUWE BUNDEL 'DE HUISMEESTER'
Stippeltjes
Sleutel
Verteller
M
<wi r^wnrT1-
■ÉNI H
arena's van de komende
l/en. Links het honkbalsta-
yden het voetbalstadion en
I van de 'gymnasia' ten be-
f/sporten.
ten de wallen van het gloed-
Ien atletiekstadion.
omtte
Indirecte, stedelijke voorzie-
loel, en 1,6 miljard recht-
Ide Spelen. Dat laatste be-
jefinancierd via privé-inves-
de televisierechten - kortge-
i de Amerikaanse rechten
nderd miljoen dollar ver-
p opbrengsten van licenties,
hsoring en kaartverkoop,
faar is aan stadions is in-
Midden in Seoel, langs de
gt het centrale complex met
J Een voetbalstadion voor
Ind bezoekers, daarnaast
Itadion (al is honkbal nog
Eche sport) een aantal 'gym-
leen ervan werden kortgele-
rldkampioenschappen judo
»i een zwemstadion waar
pterpolowedstrijden plaats-
Irmodern van vormgeving.
Ipvig bewaakt. Je kan ze be-
lar dan dien je wel je pas-
Tven aan loketjes die bij elke
opgesteld. Je krijgt een gids
leestal niet veel meer in het
Irtellen dan hoeveel mensen
1 gaan en waar de VIPS zit-
tden dertienduizend atleten
Jt honderdzestig landen ver-
ïen met negenduizend jour-
itmaal een eigen 'dorp' krij-
onderdzeventigduizend bui-
tristen. Zuid-Korea zal de
nog van zich laten horen,
ing Chun is er alles aan ge-
ir bitse image te verzachten
:len een succes te maken,
ïbleem voor de Seoel Spelen
>ed. Dat is het traditionele
totief 'Sam Taeguk', dat
vooruitgang symboliseert
ten bestaat die hemel, aarde
tegenwoordigen. Ze zitten
samengeknoopt en eindigen
nhoog. Als een soort hoop
mst.
te is de Koreaanse tijger, in
uitgestorven. Een dier dat
volksverhalen niet de
chappen heeft die wij hem
aar een verpersoonlijking is
jkheid en behulpzaamheid,
hij. Ho van tijger, en dori
ke verkleinwoord. Tijgertje
een 'sangmo' op, een hoed
toals die in Köreaanse boe-
>rdt gedragen. Het lint krult
an de letter S van Seoel. Hij
elijk uit, lijkt zo uit de Dis-
veggelopen. Het is te hopen
88 niet z'n tanden hoeft te
'Artikel boek
moet van voetstuk
gehaald worden'
Door Dirk Vellenga
Hij wil actie, hij wil spek
takel. Naast hem aan de lege
tafel zit een professionele
reclame-man, die als taak
heeft de pers warm te ma
ken voor Van Gendt, de ju
bilerende uitgeverij en de
grote plannen om het boek
nu eens écht aan de man te
brengen.
„Boeken zijn ook mensen,
zet ze om je heen". De pep
talk van Van Gendt zit vol
pakkende STER-leuzen.
„We binden de strijd aan
met het idee dat boeken
moeilijk zijn". Hij houdt van
boeken: „Ik ben uitgever ge
worden omdat ik boeken be
langrijk vind, niet om rijk te
worden".
Het Spectrum onstond in
1935, toen P.H. Boogaard een
zaakje opende boven een
banketbakkerij. De Prisma
pockets in de jaren vijftig
vestigden de naam van de
uitgeverij voorgoed. In dit
jubileumjaar wil Van Gendt
opnieuw toeslaan. Deze
maanden trekt een boeken-
karavaan langs 32 Neder
landse en 8 Belgische steden
en worden boeken voor de
halve prijs verkocht.
Ook sloofde Het Spectrum
zich uit om de Stichting
Open Boek van de grond te
krijgen, waarin Nederlandse
uitgevers één front zouden
moeten vormen. De kers
verse stichting organiseert
op 8 november een Nationale
Boekendag in de RAI in
Amsterdam, die uitmondt in
een tv-show, verzorgd door
de AVRO.
„De Nederlandse boeken
wereld heeft traag gerea
geerd op de ontwikkeling
van de nieuwe technolo
gieën", stelt Gerlag van
Gendt. „Men huurt nu een
videoband voor vijf gulden
in plaats van dat men een
boek koopt Er zijn luiere
dingen uitgevonden om te
doen dan lezen. Vroeger was
lezen het luiste. Dan zeiden
ze: leg dat boek weg, doe es
wat! Nu kun je nog luier zijn
door naar de tv te staren".
„Het boek blijft zijn func
tie houden. Een videoband
moet op maandag weer te
ruggebracht worden, een
boek mag je houden. En ik
zeg altijd: het boek is nog
het enige medium waarvoor
je geen afspeelapparatuur
nodig hebt. Het boek kan be
staan naast de andere me
dia. Je kunt de computer
niet gebruiken zonder een
boek. Je wint het verloren
terrein niet terug door te
roepen: je mag niet naar vi
deo kijken. Wie ben ik om
dat te zeggen? Het enige wat
wij kunnen doen, is een daad
stellen. Vandaar die Natio
nale Boekendag".
Toch floreren de video
theken en balanceren uitge
verijen op de nullijn („Winst
maken doen we al enige ja
ren niet meer"). Een Duits
onderzoek leerde dat veel
kinderen een hekel hebben
aan boeken. Is dat niet een
afschuwelijk toekomstbeeld
voor een uitgever?
Van Gendt: „Ik ben er wel
bang voor. Als ouders een
boekenkast in huis hebben,
is de kans groot dat hun kin
deren later ook boeken gaan
kopen. Als je als kind niet
gewend bent aan boeken,
mis je ze later ook niet".
Verdwijnt het boek op den
duur? Gerlag van Gendt wil
er uiteraard alles aan doen
om dat te voorkomen. Hij
formuleert het vraagstuk
zelf anders: er moet voor ge
zorgd worden dat de consu
ment niet verdwijnt. Er le
ven behoeften, is zijn over
tuiging. De kwestie is alleen:
hoe maak je de consument
duidelijk dat jij het boek
uitgeeft dat hij nodig heeft?
„Wij moeten het boek
dichter bij de consument
brengen. Een dierenboek zou
je eigenlijk in een dieren-
zaak moeten verkopen. Over
de boekhandelaren heen
moeten wij naar de consu
ment toe. De mogelijkheden
van een boekhandel zijn
maar beperkt. Ik ben al ja
ren zwanger van een post-
duivenboek, maar het is een
gegeven dat die doelgroep
nooit in een boekenzaak
komt. Dat is ook zo met
sportvissers. Die kopen geen
boeken. Nu kwam ik er ach
ter dat de de BRT en de
TROS samen een serie uit
zenden over postduiven.
Daar kan dat boek mooi op
inspringen. Met zo'n serie op
de tv is het wel te verkopen.
Maar ik heb er wel negen
jaar overgedaan om zover te
komen".
Nieuwe ontwikkelingen,
trends, verschuivingen moet
een uitgever scherp in de
gaten houden. Hoe krijg je
daar greep op?
„Weten doe je nooit", zegt
Van Gendt „Geld voor inge
wikkeld marktonderzoek
hebben we niet. Er worden
zoveel verschillende artike
len aangeboden en boven
dien zijn er zoveel verschil-
Gerlag van Gendt, de ambitieuze directeur van de 50-jarige uitgeverij Het Spectrum.
IN 1951 waren ze er opeens,
de Prisma-pockets. Boekjes
die je bij wijze van spreken
in je zak kon steken.
Ze kostten steevast 1,25, wel tien jaar lang. In de serie
zaten werken van Godfried Bomans, 'Erik' en 'Pieter
Bas'. Verder de kinderboeken van Daan Zonderland
(Daan van der Vat), de Biggles-serie, Karl May, Ellery
Queen, de woordenboeken voor middelbare scholieren.
De Prisma-pockets van Het Spectrum schreven his
torie. De uitgeverij was in de jaren dertig begonnen als
een katholieke onderneming. Er werden voornamelijk
gebedenboeken gemaakt en andere boeken voor ge
bruik in de kerk.
In de jaren zestig letterde Het Spectrum vooral bij
dragen op het gebied van het grote, geïllustreerde boek.
In 1968 nam VNU het bedrijf over en werd de stap ge
maakt naar de Grote Vijf. Directeur Van Gendt stelt in
het jubileumjaar 1985: „Wij behoren nu tot de grooste
drie in Nederland, met Elsevier en Kluwer".
len in prijs. Dat is niet een
voudig te overzien".
De laatste trends. Wat is
aan het wegebben en wat
komt op?
„Geschiedenis en fantasy
komen eraan. Kamerplan
ten en tuinplanten hebben
het punt van stabilisatie be
reikt. Computer en aerobic
zakken af. Men heeft kenne
lijk ook genoeg van medi
sche boeken op een voetstuk.
Wel komt er ruimte voor ge-
zondheidsboeken op gelijk
waardig niveau. Met gelijk
waardig bedoel ik dat de in
formatie-brenger en -ont
vanger op hetzelfde niveau
staan. De lezer houdt zijn
eigen verantwoordelijkheid,
hij kan veel zelf invullen".
Onderscheidt de Neder
landse lezer zich van lezers
in het buitenland?
„In de jaren zeventig
kochten wij veel meer boe
ken dan onze buren. Men
legde ontzettend veel geld op
tafel voor het boek. Dat was
een gevolg van de groei van
de jaren zestig. De crisis
heeft er weer een einde aan
gemaakt. We komen nu
langzaam uit het dal, maar
ondertussen is de gewoonte
ontstaan geld aan andere
dingen te besteden. Neder
land is nog steeds een goed
boekenland, het is alleen
niet meer zo uitzonderlijk
als in de jaren zeventig".
Nederland meet zich jaar
lijks met het buitenland op
de Frankfurter Buchmesse,
de grootste boekenmarkt ter
wereld die onlangs werd ge-
FOTO ANEFO
houden. Het Spectrum was
er aanwezig met 28 man en
had 30 projecten in de aan
bieding. Volgens Gerlag van
Gendt heeft men goed zaken
kunnen doen. Van een duur
geïlustreerd boek van Hu-
bert Lampo en Pieter Paul
Koster over de Arthur-le-
gende werden in ieder geval
de Engelse en Amerikaanse
en mogelijk ook de Franse
en Finse rechten verkocht.
Een catalogus van fruitsoor-
ten en boeken over verse
bloemen en over groenten
werden aan Engelse en
Franse uitgevers verkocht.
Geïllustreerde boekwer
ken vormen de specialiteit
van Het Spectrum op dit
moment, gidsen, encyclope
dieën, naslagwerken. Daar
van wordt 20% in eigen huis
ontwikkeld, de rest wordt
aangekocht. In Frankfurt
wordt uiteraard geconcur
reerd met Nederlandse uit
gevers die dezelfde interes
ses hebben. Hoe hard is die
strijd?
„Er is een tijd geweest dat
verschillende Nederlandse
uitgevers naar Amerika
vertrokken met een flinke
buidel geld om de nieuwe
Harold Robbins te pakken te
krijgen. Ze probeerden el
kaar onderuit te halen met
slagen onder de gordel. Bij
voorbeeld door te zeggen dat
het verkoopapparaat van de
ander vreselijk slecht was.
Maar nu is het zo dat we
het allemaal moeilijk heb
ben. Als meerdere uitgevers
bieden op een Amerikaanse
uitgave, dan wordt vaak van
te voren afgesproken bij
welk bedrag wordt gestopt.
Dan wordt op een bepaald
moment niet verder gebo
den".
Hoe is het gesteld met de
uitgevers in Nederland?
Zijn er niet erg veel op zo'n
klein gebied?
„Er zijn te veel uitgevers.
Maar liefst 950 staan offi
ciéél geregistreerd. Het is
namelijk heel gemakkelijk
om een uitgeverijtje te be
ginnen, maar heel moeilijk
om eruit te stappen. Die
laatste barrière is even hoog
als de stapel onverkochte
boeken. Er zouden strengere
eisen gesteld moeten worden
aan beginnende uitgevers.
Zoals een vakdiploma, liqui-
diteitsvoorwaarden.
Je kunt boeken uitgeven
voor je eigen bevrediging.
Dat kan toevallig goed gaan,
maar het kan ook leiden tot
een vervuiling van de boek
handel. Daar stapelen de
overschotten zich op. Het lot
van de kleine uitgevers uit
gevers kun je vergelijken
met een roulette. Het eerste
boek levert bijvoorbeeld
winst op. Dan gaat men
wedden op het volgende
boek. Dat lukt niet. Maar
men blijft gokken en hopen
dat men gered wordt door
het volgende boek. En zo
gaat het maar door".
Van Gendt wil het boek
uit zijn ivoren toren sleuren.
Hij vindt dat de CPNB, de
stichting voor de collectieve
propaganda voor het Neder
landse boek, zich teveel richt
op het 'elitaire boek' en de
gespecialiseerde consument.
„Ik vind dat onrecht ge
daan wordt aan de algemene
consument. Onze acties zijn
bedoeld om het artikel boek
van zijn voestuk te halen.
Wij doen een knieval. De
drempel is hoog. De media
verhogen die drempel door
alleen maar te spreken over
het literaire boek. Dat is
maar 12% van het totaal.
Waarom nooit eens iets over
die 88%? .Het is onze taak de
algemene consument de
boekhandel binnen te krij
gen".
Door Gerard von Herpen
IEDERE keer als Maarten 't
Hart aankondigt dat hij op
zoek is naar een nieuwe
schrijfvorm of zelfs naar
een ander leespubliek, er
vaar ik die vage vooruit
zichten als een stukje ver
raad aan zijn eigen schrij
versreputatie. Die is ooit ge
vestigd door zeer goede ro
mans,waarvan ik maar
noem 'De Aansprekers' en
'Ik had een Wapenbroeder".
In het literaire wereldje
van Nederland is de roem
snel gevestigd en even snel
weer vergooid. Toen Maar
ten 't Hart behalve goede ro
mans ook zeer leesbare lite-
ruurkritieken in kranten en
periodieken schreef, vroeg
dat zelfde wereldje zich af
hoelang hij het gezamen
lijke pakket van weten
schapsman, criticus en
schrijver zou weten te behe
ren. De toeziende voogden
van de Nederlandse Lette
ren kregen al snel ongelijk,
want Maarten't Hart schreef
daarna behalve een groot
aantal essays ook nog enige
van goed tot acceptabel te
noemen romans.
Het Kritische Getij is wel
iswaar wat aan het zakken,
maar de dodelijke bereid
heid om alles wat 't Hart op
papier zet, collectief de
grond in te boren, is nog al
tijd voorhanden. In een klei
ner circuit, dat zich voortdu
rend op het allernieuwste in
de literaire modewereld
werpt, wordt een mens ta
melijk rap 'uit' verklaard als
hij de euvele moed heeft om
te verwijzen naar boeken
van 't Hart of Wolkers. Pre
cies zoals in vroeger tijden
Jan de Hartog of Theun de
Vries omwille van hun geta
lenteerd vertellerschap naar
de deurmat konden worden
verwezen.
Aan 's Neerlands ondank
baarheid als karig loon voor
een rijke produktie, moest ik
gedurig denken, toen van
Maarten 't Hart de verha
lenbundel 'De Huismeester'
uitkwam. Eén ding nam ik
mij heilig voor: ik zou mij
niet voegen in het koor van
kruisigers, die 't Hart eerst
zijn drukke leven, toen zijn
calvinisme, later zijn anti-
feminisme en weer een
beetje later zijn eenzijdig
heid en gebrekkig taalver
mogen hebben verweten. Ik
houd mij buiten die catego
rieën, omdat zij zo snel ver
geten en omdat zij mij van
wege hun veelsoortigheid
ook zo ongrijpbaar overko
men. Ik heb bovendien (al
van De Regenwulpen af) een
zwak voor Maarten 't Hart,
omdat hij de Nederlandse li
teratuur heeft verrijkt met
de mooiste verhalen, die ooit
over calvinistisch Nederland
zijn geschreven. Precies zo
als Wolkers een onnavolg
baar mooiecalvinistische
'familieroman' heeft ge
schreven in zijn 'Terug naar
Oegstgeest'. Lezers vergeten
evenwel snel. Wolkers wordt
afgedaan en 't Hart even
eens.
Met de verhalen die
Maarten 't Hart in 'De Huis
meester' verzamelde, heeft
de schrijver zijn tegenvoe
ters evenwel alle kansen
van de wereld geboden. Het
is precies alsof 't Hart met
deze bundel voor- en tegen
standers van zijn literaire
roem wil duidelijk maken
dat beide categorieën van
zelfsprekend hun eigen ge
lijk mogen koesteren.
In 'De Huismeester' staan
verhalen, die herinneren
aan het magnifieke vertel-
lersohap van Maarten 't
Hart 'in vroeger jaren' en er
staan verhalen in over
nieuwe thema's van gekte en
huwelijkse benauwenis, die
Maarten 't Hart.
in alle opzichten ver bene
den Leidens peil zijn. In die
verhalen ('De Huismeester',
'De Ruitewissers' en 'Sint-
michielszomer') komen be
schrijvingen en dialogen
voor, die lijken terug te val
len in het gemakzuchtige
vertelpatroon van de streek
roman. soms ij er zelfs de
herinnering aan het Pijpe-
lijnse stippeltje-stippeltje-
proza van De Haan. Zoals in
deze zinnen in de vertelling
'De Hond': „Ja, en dan die
ene keer, d'r stopte zo'n
zwarte slee voor de deur,
Riek dacht meteen aan een
begrafenis, maar nee d'r
stapt zo'n mannetje uit die
alleen maar wat broebelt, en
d'r stappen nog drie kerels
uit, Nederlanders en ze ko
men binnen en dat mannetje
- FOTO ARCHIEF DE STEM
gaat op dat krukje zitten, en
ze beginnen te spelen".
In het verhaal 'De Huis
meester', daar is nota bene
de bundel naar genoemd,
wordt een misverstand rond
een sollicitatie naar de func
tie van huismeester bladzij
den lang uitgesponnen, zon
der dat er ook iets gebeurt
waar de lezer zich door ge
boeid kan voelen. Het mis
verstand duurt maar voort
en aan het eind 'van het ver
haal, als de toekomstige be
woner, die alleen maar zijn
sleutel kwam halen, dan
eindelijk die verdomde sleu
tel heeft, gebeurt er nog he
lemaal niets. Of het moet
een onwaarschijnlijk voor
val zijn, van een man die
door een enkele uitlating
van de hoofdpersoon al zijn
sollicitanten ziet wegvluch
ten. Dat is het dan, denkt de
lezer, maar hij houdt er geen
enkele indruk aan over.
Zelfs in de mooie verha
len, die Maarten 't Hart in
zijn beste vertellingen doen
herleven, zoals 'De Aardbe
ving', 'De Hond', 'Huwelijk
rijmt op gruwelijk' en 'De
Tegenspeler' komen taal
kundige slordigheden voor,
die een lezer een, twee keer
slikt, maar die daarna een
regelrechte beproeving gaan
vormen.
In het verhaal 'De Hond'
struikelt die lezer in vijftien
gedrukte regels vier keer
over de aanduiding 'zei mijn
vader' en voor de variatie
'zei Kolenbrander' ook nog
wel iets. In 'De Aarbeving',
'De Tegenspeler', 'De Hond'
en in het aandoenlijke ver
haal over de man, die bij zijn
vriend binnenkomt voor
enig alledaags huwelijksbe-
klag, haakt Maarten 't Hart
soms naar zijn eigen gefas
cineerd vertellerschap. In
het verhaal 'De Aardbeving'
komt een beschrijving voor
van het binnenste van een
machinefabriek of een
scheepswerf. Allerlei soor
ten blauw vuur vlamt er op.
„Het is net", schrijft Maar
ten 't Hart, „of je daar mid
den in die hal had opgehou
den te bestaan, of je al dood
was, en als een doorzichtige
geest naar het leven kon kij
ken". Dat is schrijverschap,
roep ik in bewondering uit,
maar op de volgende pagina
lees ik dan ook: „Boven de
Nieuwe Waterweg hing de
zon prinsheerlijk te stralen".
Op zulke momenten denk
ik: Maarten 't Hart zal toch
niet hebben bedoeld dat hij
op zoek is naar een nieuw,
gemakzuchtiger leespubliek.
Met de meeste verhalen in
'De Huismeester' heeft hij
die lezers in ieder geval al in
belangrijke mate voor zich
gewonnen.
Maarten 't Hart: 'De Huismees
ter' (verhalen). Ultg. Arbeiders
pers. Prijs: ing. 24,50, geb.
39,50.
Grote ABC, Uitgeverij De Ar
beiderspers, Amstertdam.
Hedy d'Ancona opent de Vrouwenboekenweek.
- FOTO ARCHIEF DE STEM
DE VIJFTIEN Nederlandse en Belgische vrouwenboekhandels
organiseren van 2 tot 9 november een Vrouwenboekenweek. De
boekhandels presenteren workshops, lezingen en film- en thea
tervoorstellingen. De Stichting Vrouwenboekenweek heeft een
tijdschrift uitgegeven, 'bedoeld om een veel grotere kring leze
ressen en lezers bekend te maken met het werk van vrouwelijke
auteurs'.
De week wordt zaterdag 2 november om 14 uur in het NV Huis
in Utrecht geopend door Hedy d'Ancona. In een forum praten
daarna Renate Dorrestein, Ankie Peijpers, Beatrijs Ritsema,
Sjull Deckwitz, An Dekker en Maaike Meyer met elkaar en het
publiek over de reacties die ze kregen op hun werk. Hanneke
Groetenman presenteert een talkshow en 's avonds is er feest
met o.a. de punkdichteres Yoolz.
Uit het blad van de Vrouwenboekenweek blijkt dat de 'vrien-
dinnensfeer' van de jaren zeventig niet meer bestaat. Solidari
teit door dik en dim heeft langzamerhand plaats gemaakt voor
verschillende visies en uiteenlopende belangen. Er moet gewoon
geconcurreerd worden met de reguliere boekhandel. Aan de an
dere kant neemt de produktie van vrouwenliteratuur toe en zijn
er steeds meer vrouwen actief in het boekenbedrijf in het alge
meen.
De vrouwenboekhandels zijn Aradia in Gouda, BoekenNel in
Eindhoven, Brood Rozen in Dordrecht (Gravenstraat 22),
Dikke Trui in Groningen, Dulle Griet in Leuven, De Feeks in
Nijmegen, Gaia in Leiden, De Helleveeg in Arnhem, Ka in
Hoorn, Sappho in Leeuwarden, Savannah Bay in Utrecht, Shi-
kasta in Nijmegen, Trix in Den Haag, 't Wicht in Enschede en
Xantippe in Amsterdam.
De Feministische Uitgeverij Sara komt in verband met de
Vrouwenboekenweek met een paar bijzondere uitgaven. 'Vrou
wen - wereldwijd' is een ambitieus boek met o.a. bijdragen van
Angela Davis, Marilyn French en Germaine Greer. Het probeert
de balans op tie maken van het 'Decennium van de Vrouw' (1975-
1985). Het boek bestaat uit drie deleft, een samenvatting van de
antwoorden die 121 regeringen gaven op een vragenlijst over de
positie van vrouwen in hun land, reportages en essays van tien
auteurs en tenslotte actuele feiten en statistieken.
'Maritiem Jaarboek'. Redaktie G.J.
de Boer e.a. Uitgeverij De Alk,
Alkmaar. Prijs f 49,50.
Een gedetailleerde momentop
name van Nederland als mari
tieme natie. Zo zou je de on
langs verschenen eerste editie
van het Maritiem Jaarboek
kunnen betitelen. Eerlijk
heidshalve moet daaraan wor
den toegevoegd dat ook de
meer bescheiden Belgische
scheepvaart aan de orde komt.
Het aangekondigd intrek
ken van steunmaatregelen
door Van Aardenne, per 1 ja
nuari *86, blijkt van beslis
sende invloed op de bedrijfs
voering van rederijen en
scheepswerven in de afgelo
pen anderhalfjaar.
Zo zag scheepswerf Van
Giessen-de Noord de opdracht
voor een jumbo ferry van de
Maatschappij Zeeland naar
Japan verhuizen. Twee
nieuwe cruise-schepen voor de
Holland-Amerika lijn worden
in Frankrijk gebouwd. En een
van Nederlands' snelst
groeiende rederijen, Spliet-
hoff's Bevrachtingskantoor te
Amsterdam liet vanaf 1976
vijfendertig schepen voor de
klein-handelsvaart in Japan
bouwen!
De Nederlandse koopvaar
dijvloot verminderde in 1984
met 600.000 ton en daarmee
zakte Nederland naar de 21ste
plaats op de wereldranglijst.
De sterke kant van Neder
landse scheepsbouw en van
koopvaardij ligt in specialisa
tie. Bijvoorbeeld middels de
bouw van schepen voor de off
shore, en marine-vaartuigen.
Het Maritiem Jaarboek is
samengesteld uit een aantal
artikelen .van nautische ex
perts, veelal voorzien van
vlootlijsten en andere statuis-
tische gegevens. Als zodanig
geeft het boek niet alleen een
beeld van de aktuele situatie.
Het kan ook uitstekend
dienstdoen als naslagwerk.
PdS