Rossellini-festival
in Filmhuis Breda
Duras9 'Les Enfants9 lijkt
parabel maar waarover
'YEAR OF THE DR
ook in de
BIOSCOOP
Film 4De droom'
naar Oscar-
verkiezingen
Festival voor
amateurfilmers
NA DE FLOP van zijn uit
zijn krachten gegroeide
produktie 'Heaven's Gate'
heeft de Amerikaanse re
gisseur Michael Cimino, die
met 'The Deerhunter' zo
succesvol was, jarenlang
geen krediet meer gekregen
voor een nieuwe film.
Heroïne
Gekraakt
Eerbetoon
Chaos
Zondagavond
bij VPRO
Reportage
over dwergen
wrang en
vaak geestig
NEDERLAND 2
Buitenlandse
programma's
BELGIE NED 2
VRIJDAG
25 OKTOBER 1985
VRIJDAG 25 OKTOBER
Suske en Wiske: A
Misdaad in Chinatown
in bruisende beelden
Michael Rourke in Year of the dragon
Door Marjan Mes
Met 'Year of the Dragon' heeft hij zich
duidelijk willen revancheren. Qua opzet
is het een 'grote' film met tal van thema's
uit de Amerikaanse geschiedenis. Net als
in 'The Deerhunter' zijn de hoofdperso
nen immigranten met een eigen cultuur
en zelfs Vietnam blijft niet onbesproken.
Een keiharde misdaadfilm is de eerste in
druk, maar Cimino boort nog veel meer
aan en dat levert vaak fascinerende scè
nes op, al wordt niet alles even goed uit
gewerkt en is de film daardoor oneven
wichtig. Niettemin blijft 'Year of the
Dragon' van begin tot eind boeien. Uit
gangspunt is de corruptie en misdaad in
het Newyorkse Chinatown, dat in leven
dige beelden wordt gekarakteriseerd. Een
bonte, bruisende, geïsoleerde wereld, die
zijn eigen wetten kent. Daarachter gaat
sociale uitbuiting schuil, die in stand
wordt gehouden door een Chinese Maffia,
de zogenaamde triaden.
Een onverschrokken, cynische politieman
van Poolse afkomst, die in Vietnam ge
frustreerd raakte, wil de bezem door deze
Chinese zwijnenstal halen. Hij wordt
daarbij tegengewerkt door angstige col
lega's, die nog gelijk krijgen ook. Deze
Stanley White verwaarloost zijn onge
lukkige vrouw, van wie hj niettemin
houdt, en raakt gefascineerd door een
beeldschone, arrogante televisiejourna
liste van aristocratische, Chinese af
komst. Terwijl hij zonder scrupules de
misdaad in Chinatown te lijf gaat, is zij
telkens op de plaats van het misdrijf om
objectief verslag te doen. Wanneer zij sa
men een afspraak hebben in een luxueus,
Aziatisch restaurant, wordt daar door
Chinese gangsters een bloedbad aange
richt.
Het is een van de meest geslaagde en
schokkendste scènes uit deze film, die
herinnert aan gangsterepossen als 'The
Godfather' en 'Once upon a time in Ame
rica'. Zonder overigens de dubbelzinnig
heid hiervan te kunnen benaderen of te
kiezen voor één bepaalde stijl of thema
tiek. Het gevolg is, dat onduidelijk blijft
waarvoor nu eigenlijk partij wordt geko
zen. Dat niet alle Chinezen slecht zijn,
wordt in ieder geval wel duidelijk.
Politie-inspecteur White (Mickey Rourke
met grijs haar) heeft als belangrijkste en
gevaarlijkste tegenstander een jonge
Chinees (de zeer knappe John Lone). Deze
onbewogen en elegante jongeman heeft
- FOTO CONCORDE
de oudere garde van de Chinese Maffia
top uit de weg geruimd en stelt nu kei
hard orde op zaken. Kleine handelaartjes
en bedrijven worden onder druk gezet en
afgeperst. En achter dit alles gaat de im
port van heroïne uit de Gouden Driehoek
schuil. Cimino voert ons zelfs naar een
smokkelkamp in het Verre Oosten, waar
de jonge Chinees zelf op bezoek gaat; een
scène waarop de kijker helemaal niet had
gerekend, evenmin trouwens als op de
westernachtige afrekening aan het slot.
De dialogen steken nogal armzalig af te
gen de spectaculaire gebeurtenissen.
Veelbelovende scènes suggereren meer
over de achtergronden van de hoofdper
sonen dan dat zij waarmaken. De Chi
nese journaliste (het fotomodel Ariane) is
een moderne, schatrijke carrièrevrouw
met een royaal appartement met adem
benemend uitzicht op de verlichte wol
kenkrabbers van Manhatten.
Stanley White voor wie de Amerikaanse
Droom minder in petto had, verleidt haar
hardhandig uit een soort haat-liefdege
voel. Zijn wanhopige vrouw wordt ver
moord als hun armoedige woning in
Brooklyn door Chinezen onder vuur
wordt genomen. Stanley is ten einde raad
van verdriet en spijt tijdens de Pools-
roomse begrafenis. Zijn rol wordt heel
bijzonder gespeeld door Michael Rourke,
die om onduidelijke redenen ouder werd
gemaakt dan hij is. In 'Diner' moest hij
trouwens een tiener voorstellen.
'Year oi the Dragon', van Michael Cimino. Ca
sino 1 in Breda, Heuvelpoort 1 in Tilburg.
De operafilm 'Carmen' van
Francesco Rosi (de Italiaanse
regisseur van o.a. Tre Fratelli)
blijft geprolongeerd in Cinésol
3 in Breda. Het volledige
opera-libretto wordt op
Spaanse lokaties uitgebeeld,
wat fraaie beelden en mooie
muziek oplevert, maar een
vaak oninteressante hande
ling. Julia Migenes-Johnson,
Placido Domingo en Ruggero
Raimondi vertolken de hoofd
rollen.
Grand Theater in Breda en
Roxy 1 in Bergen op Zoom
gaan door met het angstaanja
gende spektakel 'Mad Max in
de donderkooi'. Nachtmerrie
achtige beelden in een primi
tieve wereld in opbouw na de
Grote Atoomramp. Met Mei
Gibson en Tina Turner.
Casino 2 in Breda, Cine-
m'actueel 2 in Bergen op Zoom
en Metro 1 in Antwerpen gaan
verder met de amusante ko
medie 'Desperately seeking
Susan' met de excentrieke Ma
donna als inspiratiebron voor
een keurig Newyorks huis
vrouwtje, dat in een new-wa
ve-milieu belandt.
'Lifeforce' van Tobe Hooper
(Poltergeist) blijft in Casino 3
in Breda, Cinem'actueel 1 in
Bergen op Zoom en Festa in
Antwerpen. Vampiers zuigen
bewoners van Londen leeg in
een niet erg geslaagde science
fiction/griezelfilm met bizarre
speciale effecten.
Filmclub Concordia ver
toont op donderdag 31 oktober
'Het verleden' naar verhalen
van Peskens in Theater Ach
terom. Een drieluik waarvan
vooral die van Roy Logger met
Ton Lutz als boekhouder van
een begrafenisondernemer en
Dora van der Groen als een
invalide vrouw. De overige
bijdragen zijn van Bram van
Erkel en Bas v.d. Lecq.
Beeld uit de film 'De droom' uan Pieter Verhoeff.
- FOTO ANP
AMSTERDAM (ANP) - De
film 'De droom' van regis
seur Pieter Verhoeff en
producent Roeland Ker-
bosch is uitgekozen als Ne
derlandse inzending voor
de Oscarverkiezing 1986 in
de categorie beste niet-
Amerikaanse film. Dit
heeft woordvoerder Ate de
Jong van het Genootschap
van Nederlandse Speel
filmmakers woensdag be
vestigd.
Leden van het Genoot
schap van Nederlandse
Speelfilmmakers en de Ne
derlandse Beroepsvereni
ging van Televisie- en
Filmmakers verkozen 'De
droom' in meerderheid bo
ven andere gegadigden als
'Pervola' van Orlow
Seunke en 'Flesh and
blood' van Paul Verhoe
ven.
De Nederlandse verkie
zing is in feite een voor
ronde. Uit alle - ongeveer
vijftig - buitenlandse in
zendingen worden er in
Amerika vijf uitgekozen
voor de nominatie. Naar
één van die vijf gaat de
Oscar voor de beste niet-
Amerikaanse film. De ver
kiezingen voor de nomina
tie vinden plaats eind ja
nuari, begin februari. De
uiteindelijke Oscar-ver
kiezingen zijn dan in
maart.
EINDHOVEN/TURNHOUT (ANP) - Op initia
tief van de stichting Zuid Nederlandse Ont
moetingen in Eindhoven en het Cultuurcen
trum de Warande in Turnhout wordt zondag 3
november in deze Belgische plaats voor het
eerst een Noord-Zuid Festival voor amateurfil
mers gehouden. Het festival is bedoeld om de
contacten tussen amateurfilmers uit Zuid-Ne
derland en Vlaanderen te bevorderen. Dat heeft
de stichting Zuid Nederlandse Ontmoetingen
dinsdag meegedeeld.
Om organisatorische redenen stond deel
name aan het festival dit jaar alleen open voor
filmers uit de provincies Noord-Brabant en
Antwerpen. Het is de bedoeling dat vanaf vol
gend jaar ook amateurcineasten uit andere
Vlaamse en Zuidnederlandse provincies mogen
meedoen.
Voor het eerste festival hebben ruim 30 ama
teurfilmers zich ingeschreven. Vertoning van
alle produkties vergt meer dan zes uur. De deel
nemers kregen als opdracht in hun film 'een
eigen visie, al of niet humoristisch, te geven op
het leven van alle dag, het landschap en het ste
denschoon en het typische streekeigene van
Vlaanderen en of Zuid-Nederland'.
Van onze filmredactie
EVENALS zeventien andere
filmhuizen besteedt het Bre
dase Filmhuis Concordia
aandacht aan films van de
Italiaanse regisseur Roberto
Rossellini (1906-1977). Deze
in de vergetelheid geraakte
cineast werd vooral be
roemd door zijn neo-realis-
tische 'Roma, citta aperta',
opgenomen tijdens de geal
lieerde invasie in Rome in
1944. Het is een van de wei
nige Rossellini-films, die
nog regelmatig door film
clubs vertoond worden.
Rossellini raakte in de be
ginjaren vijftig verguisd in
zijn overwegend katholieke
vaderland; vanwege zijn
verhouding als getrouwd
man met Ingrid Bergman
(een getrouwde vrouw). Zij
was onder de indruk geko
men van zijn Roma-film en
schreef hem in 1948 een
briefje, dat ze heel graag
met hem zou willen werken.
Hij nodigde haar uit voor
'Stromboli: terra di Dio'; een
symbolisch-religieus ver
haal, dat Bergman als
hoofdrolspeelster nauwe
lijks scheen te begrijpen.
Anna Magnani, sinds 'Roma'
Rossellini's geliefde, werd
voor de rol gepasseerd en
zou hem kort daarna in het
openbaar een bord spaghetti
in het gezicht gooien. De vier
films, die de regisseur tussen
1949 en 1954 met Bergman
maakte, werden door de
meeste tijdgenoten ge
kraakt, door de Franse Ca
hiers du Cinéma later op
waarde geschat en zijn
thans kennelijk aan heront
dekking toe.
'Viaggio in Italia' uit 1954
toont Bergman als een
Britse vrouw, die met haar
man op zakenreis is in Na
pels. De vrouw, in een hu
welijkscrisis, raakt in ver
warring door de armoede en
magie van het zuiden. Voor
zijn tijd was de film onge
bruikelijk, omdat het ver
haal gedomineed wordt door
documentaire-achtige beel
den van stad, landschap en
bewoners. Een film met een
symbolisch-religieuze kijk
op de cyclus van leven en
dood, die misschien interes
sant is vanwege de overgang
van neo-realisme naar mo
dern, verhaalloos filmen,
maar die zeker geen mees
terwerk is en zelfs nogal
saai.
Rossellini was met zijn
'Roma, citta aperta', een eer
betoon aan het Romeinse
verzet, nogal abrupt overge
gaan naar de 'goede kant'.
Kort daarvoor had hij (in
'43) nog een fascistische pro
pagandafilm gemaakt voor
Vittorio Mussolini, de zoon
van de Duce. In 'Rome, open
stad' spelen een pastoor en
een communist heldenrollen
in het verzet en is Anna
Magnani de bewonderens
waardige volksvrouw Pina.
Haar dood, neergeschoten
door de Duitsers, vormt een
zeer aangrijpende scène. De
film werd bekroond met een
Oscar.
Rossellini's volgende films
werden alle aan Magnani
opgedragen. 'L'Amore' uit
1948 vermeldde in de credits:
„een eerbetoon aan de kunst
van Anna Magnani". Het is
een episodenfilm. In het eer
ste deel is de camera een
half uur lang op Magnani's
gezicht gericht tijdens haar
telefoongesprek met haar
ex-minnaar en registreert
de wisselende emoties. In
het tweede deel is Magnani
een geestelijk gestoorde her
derin, die een vreemdeling
(Federico Fellini als 28-jari-
ge) aanziet voor de heilige
Jozef. Ondanks de gelovige
boodschap wordt de maker
door de katholieke kerk als
godslasteraar veroordeelt.
Martelaarschap, lijden, ver
lossing en magische wonde
ren waren Rossellini's
hoofdthema's, hoewel hij la
ter beweerde nooit te hebben
geloofd en sympathiseerde
met het communisme. Zijn
tragedie was het, dat hij in
Italië door de linksen te
rooms en door de roomsen te
links werd bevonden.
Met Duitse acteurs
maakte hij in 1947 'Germa-
nia anno zero' over de mo
rele chaos in het naoorlogse
Berlijn met in een van de
hoofdrollen een jongen, die
via de zwarte markt de kost
moet verdienen. De nadruk
ligt op de documentaire be
nadering van het bestaande
decor.
'Paisa' werd kort,na 'Ro
me, open stad' gemaakt (in
'46); een episodenfilm over
de effecten van de Ameri
kaanse bevrijders op zes
verschillende Italiaanse
plaatsen. Mooi van observa
tie is de Romeinse episode
met een dronken G.I., die de
nacht bij een hoer door
brengt zonder in haar het
meisje te herkennen, dat hij
tijdens de bevrijding had
ontmoet, en andersom.
Filmhuis Concordia (van
Coothplein, Breda). Vanavond:
'Viaggio in Italia', zaterdag:
'Paisa', maandag 28 oktober:
'Germania anno zero', dinsdag 29
oktober: 'Roma, citta aperta',
woensdag 30 oktober: 'L'Amore'.
Dagelijks om 19.30 en 22.00 uur.
Door Marjan Mes
Marguérite Duras geldt als
een ontoegankelijk schrijf-
ster/cineaste, die zich altijd
tot doel heeft gesteld om het
traditionele verhaal te vernie
tigen ten behoeve van een
nieuwe vorm van literatuur/
film. Haar scenario voor de in
middels klassiek geworden
film 'Hiroshima mon amour*
van Alain Resnais behoorde
tot haar meest begrijpelijke
werken. Mochten haar latere
films intrigeren vanwege de
combinatie van mysterieuze
beelden en een poëtische taal,
die de fantasie van de kijker
prikkelde, haar meest recente,
'Les Enfants', bezit geen
greintje poëzie en weet ook de
verbeelding niet te raken.
Gezien het feit, dat 'Les En
fants' niet in een filmhuis
maar in een gewone bioscoop
draait, zou je verwachten, dat
hij in ieder geval een stuk toe
gankelijker is dan haar eer
dere werken. Hij heeft wel
enigszins het karakter van een
komedie, maar de dwaze ef
fecten kunnen ook slechts aan
het spel te wijten zijn van de
bejaarde Daniel Gélin en Ta-
tiana Moukhine, die acteren
alsof zij ieder moment in la
chen kunnen uitbarsten. Zij
stellen een geschrokken
ouderpaar voor, dat zich geen
raad weet met het voornemen
van hun zevenjarige zoontje
Ernesto om niet meer naar
school te gaan. Hij wil niet
meer naar school, omdat hij
daar leert wat hij al weet of
zoals later uit de rudimentaire
dialoog blijkt: hij op school
juist dingen leert, die hij niet
weet. Kennelijk heeft de ci-
neaste willen filosoferen over
Een scène uit 'Les Enfants' met in het midden Daniël Gélin.
FOTO ARCHIEF DE STEM
de vraag of feitenkennis het
werkelijke weten van mensen
bevordert of niet. Ernesto
vindt het leven zinloos en ge
looft niet in het bestaan van
God. Duras toont hem trou
wens niet als een kind, maar
als een veertig-jarige man, die
zegt, dat hij zo snel volwassen
is geworden om een gelijk
waardige relatie met zijn
moeder te kunnen hebben.
Heel statisch wordt deze kin
derlijk ogende volwassene
door de camera gevolgd in ge
sprekken met zijn ouders,
schoolhoofd en een journalist.
Telkens als je als kijker greep
denkt te kunnen krijgen op de
dialoog raak je het bizarre
spoor bijster. Van filmpoëzie
is niets te bespeuren omdat het
beeld doodgewoon realistisch
(in kleur) is en niets te raden
laat, terwijl de nep-filosofi-
sche gesprekken dat juist al
leszins doen. 'Les Enfants'
wekt de indruk een parabel te
willen zijn, maar waarover
mag Joost weten. Misschien
over de zin van geestelijke en
wetenschappelijke ontwikke
ling in de menselijke evolu
tie Ernesto slaagt erin - dat
suggereert de dialoog tenmin
ste, het beeld toont niets - om
zonder inspanning kennis op
te doen van universitair ni
veau en hoogleraar te worden.
Ik denk, dat Duras een spel
letje speelt met haar eigen
imago.
'Les Enfants' van Margue
rite Duras. Cinésol 2 in Breda.
Door Jan Koesen
EEN NEGER beklaagt
zich bij een dwerg dat
zijn volk al 200 jaar als
slaaf verkocht is. De
dwerg is niet onder de in
druk: „Al 2000 jaar wordt
mijn volk bij wijze van
cadeautje weggegeven".
Een ander fragment
uit de ontroerende doku-
mentaire 'Little People1
die de VPRO zondag (Ne
derland 2, 20.35 uur) uit
zendt: „Ik hoorde voor
het eerst het verhaaltje
van Sneeuwwitje en de
Zeven dwergen. En ik
maar zoeken naar die zes
anderen".
Jaarlijks komen in
Amerika 500 dwergen
bijeen, de 'little people',
zoals ze zichzelf noemen,
volwassen mensen die
rond de 1 meter 40 blijven
steken en vaak nog een
flink stuk daaronder. Ze
komen op een congres,
maken lol en verdriet en
proberen ondertussen de
maatschappij wat
dwerg-vriendelijker te
maken. In de Verenigde
Staten zijn ongeveer
200.000 van deze kleine
mensen.
Maar de maatschappij
is niet zo op dwergen ge
steld. Het zijn voor de
goegemeente griezels, ge
drochten, goed voor de
kermis of het circus. Ze
komen niet in aanmer
king voor een normale
baan, in supermarkets
kunnen ze niet bij de
planken, voor hen geen
confectiekleding, het
openbaar vervoer is ab
soluut niet op hen afge
stemd en zo zijn er nog
talloze grote en kleine
vormen van discrimina
tie.
'Little People' is een
dokumentaire die wrang
is maar even vaak gees
tig. We zien dwergen-pa
ren tobben over de vraag
of het al dan niet verant
woord is om kinderen te
krijgen, ('want die kinde
ren kunnen ons later ver
wijten dat wij als geen
ander het risico moesten
onderkennen') we zien ze
meesporten met de gro
ten ('maar verstoppertje
spelen gaat weer prima),
klimmen in een vitrine
om bij de koopwaar te
komen en een van hen,
een accountant doet het
bittere relaas dat hij geen
baan kan krijgen hoewel
hij alle papieren bezit,
enkel en alleen vanwege
zijn formaat. Een baan
kan hij krijgen, jawel, als
beroepsdwerg in 'De To
venaar van Oz.'
De dokumentaire be
handelt vooral de worste
ling van de kleine men
sen om het geloof in zich
zelf niet te verliezen, om
niet ten onder te gaan in
de maatschappij der gro
ten die hen alleen ge
doogt als curiosum. Het
leven geeft niet iedereen
dezelfde goede kaarten
en met hun slechte hand
moeten de dwergen maar
zien hoe ze het redden.
Hun problemen zijn niet
alleen sociaal. Er zijn wel
tachtig soorten dwergen
en niet zelfden is dat
kleine lijfje min of meer
misvormd. Goed gepro
portioneerd zijn er maar
weinigen.
In het slot kan ik niet
geloven. Een dwerg, wel
bespraakt, zegt trots te
zijn op het feit dat hij zo
klein is. Zonder kleine
mensen zouden er geen
grote mensen zijn. Dwer
gen zijn nodig om als te
genhanger te functione
ren. Het zal theoretisch
wel zo moeten zijn, maar
ik vind deze stellingname
ongeloofwaardig. Blind
zijn bijvoorbeeld kan zijn
voordelen hebben, maar
niemand maakt mij wijs
dat deze toestand bege
renswaardiger is dan
goed te kunnen zien. De
dokumentaire is sereen
gemaakt, eerlijk en onop
gesmukt. Hij zet je toch
aan het denken over je
eigen normen en dat is
een toetsteen voor kwali
teit.
Girls on
top
De bekende Engelse popzan
geres Tracey Ullman speelt
een van de vier meisjes, die'
in de nieuwe tv-serie 'Girls
on top' samen een Londense
flat hebben gehuurd. Dit sa
menwonen lijkt aanvanke
lijk een paradijs, maar de
praktijk valt zwaar tegen.
De meisjes hebben ieder een
totaal verschillend karakter
en komen allen uit een an
der milieu, zodat chaotische
toestanden tot het dagelijks
menu behoren. Candice is
dol op discomuziek en laat
iedereen de gehele nacht
meegenieten. Dan is er Jen
nifer, die eigenlijk een saai
meisje is, verder Shelley, die
actrice wil worden en
Amanda, een harde tante,
die zich dikwijls vergalop
peert. En alsof dit allemaal
nog niet genoeg is, hebben
de meisjes ook nog een half
gare hospita.
The Choir
Boys
Elf politiemannen in Los
Angeles springen regelma
tig 's nachts uit de band en
noemen zichzelf daarom
spottend 'koorknapen'. Ro
bert Aldrich verfilmde een
van de boeken van ex-poli-
tieman Joseph Wambaugh,
maar deze distantieerde zich
later van het werk. Overdag
verrichten de tien agenten
en een inspecteur hun nor
male surveillance-werk,
maar 's nachts maken ze van
hun nachtdiensten duistere
uitstapjes. Tijdens een van
die tochtjes is een van hen
gedwongen een voorbijgan
ger neer te schieten. Pogin
gen om het incident in de
doofpot te stoppen misluk
ken. Een schandaal dreigt.
T2 PAGINA GIDS 1
Scene uit 'The Choirboys'
20.15
De kampioen
Ooit was Billy Flynn een
groot bokskampioen, maar
toen zijn vrouw Annie hem
verliet, was de sterke jongen
nergens meer. Als de film
begint verdient Billy zijn
