even
UITBLAZEN
Mensenrechten ondergeschikt
aan economische belangen
Herinnering aan vermoorde
Popieluszko vervaagt niet
Ophalen huisvuil
te dure plicht
Au! roept
de vis
ONDERZOEK UNIVERSITEITEN WIJST ONDUBBELZINNIG UIT:
Van onderop
WIMKOCK
DINSDAG 22 OKTOBER 1985
- BUL
ACHTERGROND
t5 pagina
Operatie
Haags
hoogstandje
Controle
Aanvaring
Agenda
GEMEENTEN MET GROOT BUITEN
GEBIED FINANCIEEL IN DE KNOEI
DINSDAG 22 OKTO
patriot-raket
te gebruiken
voor Star Wars
Deetman: VVD
neemt
afstand van CDA
DE jSTEMCOIV
DAT DE ontmoeting
van de Nederlandse
Vereniging van
Sportvissersfederaties
(NWS) en de Stichting
Kritisch Faunabeheer
plaatshad in de Bonaire-
zaal van Krasnapolsky
(Amsterdam) trof mij. Het
was op de rede van Kralendijk,
het aardige hoofdstadje van
Bonaire, dat we een paar hand
granaten in het glasheldere wa
ter gooiden als we een maaltje
vis wilden hebben. We hadden
het vooral begrepen op de vis
sen die we 'geelstaarten' noem
den. Inderdaad omdat ze gele
staarten hadden.
Dikwijls hebben we het niet
gedaan want de plaatselijke vis
sers van Kralendijk stonden al
gauw bij de gezaghebber op de
stoep en die nam de kwestie op
met onze commandant. Ook
deze realiseerde zich blijkbaar
toen pas dat deze vorm van
stroperij de bemanning van een
van hare majesteits fregatjes
niet paste. Afgelopen.
Het idee van de handgrana
ten hadden we opgedaan tij
dens oefeningen met diepte
bommen. Nu en dan gingen we
wel eens kijken wat er na de
ontploffing van zo'n bom zoal
boven kwam drijven. Rare vis
sen, nooit eerder geziene we
zens had je erbij. Het leek wel
steeds een flinke slachting die
we hadden aangericht, maar de
navigatie-officier zei altijd dat
een groot deel van de vissen
spoedig zou bijkomen.
In die tijd leek de wereld
nog niet kapot te kunnen. De
atoombom bewaarde de vrede.
Het woord milieu werd wel ge
bruikt maar sloeg alleen op het
soort mensen tot wie je behoor
de. Dat neemt niet weg dat ik
wel een vaag gevoel had dat het
niet goed was wat wij deden
met die dieptebommen en
handgranaten. Niet dat ik er
lang bij stilstond, maar ik vroeg
me wel eens af wat die vissen
daar eigenlijk van vonden.
Het is typisch menselijk om
aan dieren te denken als aan
mensen. Liefhebbers van hon
den, katten en paarden gaan
daarin het verst, maar ook
vooruitstrevende dierenbe
schermers hebben het. „Jouw
bevrediging gaat ten koste van
een vis die daar helemaal niet
om heeft gevraagd", zei in de
Bonaire-zaal zo'n dierenbe
schermer tegen een hengelaar."
Nee, de vis heeft er niet om ge
vraagd, maar is dat een reden
om niet te vissen? Heeft de ko
renaar erom gevraagd geoogst
te worden of zou die misschien
liever z'n korrels uitstrooien
over de grond?
Het werd (blijkens de krant)
een heilloze discussie, waarbij
de morele overwinning wellicht
naar de dierenbeschermers
ging. Jagen en vissen enkel
voor plezier blijft toch een twij
felachtige bezigheid. En een
overbodige ook, nu simpele
computerspelletjes het mogelijk
maken inplaats van vissen en
vogels af te schieten ruimte
schepen te onderscheppen en
onderzeeboten tot zinken te
brengen. Zo'n draagbaar spel
mee naar de picnic en ook de
'natuurliefhebber' in de visser
of jager komt aan z'n trekken.
„Wie bewijst overigens dat
vis pijn heeft? Dat is niet aan
getoond", zo luidde ook in de
Bonaire-zaal de eeuwige dood-
doener van sportvisserszijde.
Zolang de vis geen 'au' roept
kan de hengelaar z'n gang
gaan.
Op een mooie dag wordt er
in Nederland een miljoen man
uren gevist.
Dichter
bij Dordt -2
HOE dichter bij Dordt hoe rot
ter het wordt. Een gezegde dat
bijna iedereen kent, maar waar
van weinigen de oorspronke
lijke betekenis weten. Ruim een
week geleden gaf ik op deze
plaats een afdoende verklaring,
mij aangereikt door een lezer:
het was een deel van een oude
boerenspreuk uit het rivieren
gebied. Dat gezegde luidde vol
uit: 'Tiel is niet viel, Bommel is
rommel en hoe verder naar
Dordt hoe rotter het wordt' en
sloeg op de slechte kwaliteit
van de zogenaamde komgron-
den.
Nu is er een brief van mr.
U.J. Jinkes de Jong uit Etten-
Leur waarin het voor Dor
drecht zo negatieve gezegde in
een heel ander verband op
duikt. De briefschrijver herin
nert zich uit zijn Utrechtse
jeugdjaren de volgende spreuk:
Hoe dichter bij Rome hoe verder
van God. Hoe dichter bij Dordt
hoe rotter hel wordt.
Mr. Jinkes de Jong: „Het
aardige van deze combinatie is
dat twee, zeer verschillende ge
loofsopvattingen, katholicisme
en calvinisme, met elkaar in
verband worden gebracht (in
Dordrecht werd in de 17 de
eeuw een vermaard geworden
kerksynode gehouden, die re
sulteerde in o.m. nogal wat
theologische dogmatiek én de
Nederlandse Statenvertaling
van de Bijbel. Termen als
Dordtsche leer en Dordtsche va
deren verwezen in zekere gods
dienstige kringen naar een niet
te veranderen theologie)."
De tegenstelling die de ver
gelijking tussen Rome en
Dordt oplevert is volgens mr.
Jinkes de Jong dat in Rome de
theologie wordt verdrongen
door de kerk en dat in Dordt
de theologie voorop staat, maar
dan op een voor rekkelijken
'niet te pruimen' wijze. Met an
dere woorden: het Rome-deel
past bij de opvattingen van de
kerkelijk-preciezen en het
Dordt-deel bij die van de ker-
ke/i/7c-rekkelijken.
Hoewel dit alles niet be
paald mijn terrein is, üjkt mij
een andere interpretatie ook
mogelijk, namelijk dat in het
gezegde helemaal geen tegen
stelling aan het licht komt en
dat Rome en Dordt juist over
één kam worden geschoren:
waar de theologische discussie
hoogtij viert en de geloofswet-
ten worden afgekondigd, ko
men God en de mensen al te
gemakkelijk op de tocht te
staan.
Intussen zit de goede stad
Dordrecht er maar mee.
iiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiri=
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65,4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363,4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23,4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35,4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van f 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag Van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
Door onze redactie buitenland
IN de buitenlandse poli
tiek wegen economische
belangen zwaarder dan
de rechten van de mens.
Onderzoekers van vijf
Nederlandse universi
teiten hebben elf buiten
lands-politieke kwesties
onderzocht die de afge
lopen jaren de aandacht
hebben getrokken.
Zij komen tot de conclusie
dat indien sprake was van
een botsing tussen economi
sche en andere belangen (bij
voorbeeld eerbiediging van
de mensenrechten) in alle ge
vallen de economische belan
gen het grootste gewicht
werd toegekend.
Dit is voornamelijk een ge
volg van het feit dat econo
mische belangengroepen op
talrijke manieren, formeel en
informeel, toegang hebben
tot de diverse ministeries, in
het bijzonder het ministerie
van Economische Zaken. Bij
de besluitvorming wordt met
economische belangen reke
ning gehouden in een mate
die door andere belangen
groepen niet wordt bereikt.
Economische belangen wor
den bovendien al in een zeer
vroeg stadium in de besluit
vorming betrokken.
De voorzitter van de werk
groep die de studie heeft ver
richt, dr Ph. Everts, meent
tevens dat het wereldbeeld
van de hoge ambtenaren die
het beleid voorbereiden en
uitvoeren, grote overeen
komst vertoont met dat van
de woordvoerders en leiders
van het bedrijfsleven die,
wanneer economische belan
gen op het spel staan, vaak
ook de vakbeweging aan hun
zijde vinden.
Weliswaar zijn de ambte
naren van het ministerie van
Buitenlandse Zaken over het
algemeen geneigd zich te
houden aan het democrati
sche proces, maar zij benade
ren dit proces vrij formeel,
zoals het is vervat in wette
lijke regels. Dit betekent
huns inziens dat het parle
ment de enige en authentieke
vertegenwoordiger van de
volkswil is. Daarom zijn de
pogingen van actiegroepen
om beleidsvorming te beïn
vloeden minder relevant en
ook van minder belang.
Als voorbeelden van kwes
ties waarin de mensenrech
ten minder gewicht werd
toegekend dan economische
belangen noemt de werk
groep exportkredietverzeke
ring voor Chili in de jaren 73-
Ter Beek
- foto de stem/johan van gurp
82, het regeringsbeleid wat
betreft de aanleg en exploita
tie van een gaspijpleiding in
Argentinië door Bos Kalis
Westminster, en de zoge
naamde Argentinië-nota van
1980.
Uit deze nota en het parle
mentaire debat erover bleek,
aldus de studiegroep, 'dat de
regering economische belan
gen niet ondergeschikt wilde
maken aan het bevorderen
van de mensenrechten, of de
bestaande economische be
trekkingen voor dit doel
wilde aanwenden, ondanks
sterke druk vanuit het parle
ment en de samenleving'.
Toen in Griekenland de
kolonels aan het bewind wa
ren 'werd de regering er ten
slotte van overtuigd bij de
Europese Commissie voor de
Rechten van de Mens een
klacht tegen Griekenland in
te dienen, en voor uitstoting
van Griekenland uit de Raad
van Europa te stemmen.
Maar de associatie van Grie
kenland met de Europese Ge
meenschap kwam niet in ge
vaar'.
De voorstanders van een
olie-embargo tegen Zuid-
Afrika 'moesten het afleggen
tegen hen die de economische
betrekkingen wilden hand
haven'.
'Economische belangen be
hielden ook de overhand over
de zorg voor de mensenrech
ten' toen Rijnschelde-Ver-
olme in 1975 drie corvetten
aan de Indonesische marine
wilde leveren. Verzet tegen
deze levering, geïnspireerd
door de Indonesische inval in,
en annexatie van Oost-Ti-
mor 'heeft wellicht enig suc
ces gehad als in aanmerking
wordt genomen dat Indone
sië geen vervolgopdrachten
plaatste'.
In het algemeen komt de
werkgroep tot de conclusie
dat duidelijk gemotiveerde
en goed-georganiseerde
groepen die tijdig tot actie
overgaan en doelstellingen
nastreven die niet al te sterk
afwijken van de algemeen
aanvaarde hoofdlijnen van
het beleid, soms aanzienlijke
invloed kunnen uitoefenen.
Zij moeten dan wel directe
toegang hebben tot degenen
die de besluiten nemen, be
schikken over een achterban
die zij kunnen mobiliseren,
en steun uit het parlement
krijgen.
Wanneer het optreden van
groepen net niet tot een kabi
netscrisis leidde was dit een
gevolg van het feit dat het
overleven van de regerings
coalitie en het voortbestaan
van het CDA belangrijker
werden geacht dan het vast
houden aan bepaalde eisen
ten aanzien van de zaak zelf,
aldus dr Everts. Als voor
beelden noemt hij de levering
van verrijkt uranium aan
Brazilië, het invoeren van de
neutronenbom bij de NAVO-
strijdkrachten, de plaatsing
van kruisraketten in Neder
land en het afkondigen van
een olie-embargo tegen
Zuid-Afrika.
De werkgroep heeft weinig
hulp gekregen van het minis
terie van Buitenlandse Za
ken. De secretaris-generaal,
aldus dr Everts, weigerde in
zage te geven in documenten
die de onderzoekers van be
lang achtten, en verbood in
een oekaze zijn ambtenaren
medewerking aan het onder
zoek.
De voorzitter van de
Tweede Kamercommissie
voor Buitenlandse Zaken Re-
lus ter Beek suggereert dat
het instrument dat de
Tweede Kamer ter beschik
king staat om het beleid te
controleren zou moeten wor
den onderzocht. Het be
staande instrument is zijns
inziens zo overbelast, dat het
democratische functioneren
in gevaar dreigt te komen.
Om de thans onbevredi
gende controle op de buiten
land-politieke samenwer
king van de EG-landen te
verbeteren, zou de Bijzonder
Kamercomissie die nagaat
hoe de werkwijze kan wor
den verbeterd de oprichting
voor een commissie voor EG-
zaken kunnen voorstellen.
Door onze redactie buitenland
DE nieuwe laag gras
over het graf van Jerzy
Popieluszko, de priester
die een jaar geleden
door veiligheidsagenten
werd vermoord, is sym
bolisch voor de nage
dachtenis aan de man
die waarschijnlijk Po-
lens volgende heilige zal
worden.
Net als eerdere opstandige
priesters heeft hij bewezen
zowel bij leven als bij dood
een voortdurende, en voor de
autoriteiten lastige, invloed
te blijven uitoefenen. Open
lijk gehaat door de autoritei
ten wegens zijn oppositie te
gen het communisme, blijft
de opstandige geest van Po
pieluszko het bewind achter
volgen.
De moord op 19 oktober
1984 verbijsterde de overwe
gend katholieke bevolking
van Polen en de gevolgen zijn
nog steeds te bespeuren bin
nen de katholieke Kerk, de
regering en de communisti
sche partij. Popieluszko's
dood veroorzaakte een ver
killing in de betrekkingen
tussen de autoriteiten en de
Kerk.
Maar ook de door Polen
nagestreefde toenadering
met het Westen in het post-
solidatiteit tijdperk liep ern
stige schade op. Binnen de
partijleiding leidde deze af
faire tot de val van Miroslaw
Milewski, lid van het Polit
buro belast met veiligheids
zaken.
Popieluszko's graf bij de st.
Stanislawkerk in een buiten
wijk van Warschau is een
bedevaartsoord geworden
voor katholieken en aanhan
gers van het verboden vak
verbond Solidariteit, wiens
idealen de priester in vurige
preken ondersteunde.
Kort na de afkondiging
van de staat van beleg in Po
len begon Popieluszko in zijn
parochiekerk maandelijkse
een 'Mis voor het vaderland'
op te dragen. De missen wer
den bijgewoond door duizen
den aanhangers. Na zijn dood
is er geen einde gekomen aan
deze traditie en Popieluszko's
Duizenden Polen bezochten afgelopen weekeinde het
graf van Popieluszko. - foto ap
graf wordt door honderdui- land bezocht.
zenden Polen uit het hele Popieluszko, een boeren
zoon afkomstig uit het
noordoosten van Polen, was
37 jaar toen hij stierf. Hij was
een jongensachtige man,
wiens fragiele postuur en
zachtmoedigheid onder in
timi sterk contrasteerden
met zijn passie en charisma
op de preekstoel. Zijn greep
op voorstellingsvermogen
van de gelovigen en de we
tenschap dat hij een persoon
lij k favoriet was van paus
Paulus II hebben ertoe geleid
dat in Polen wordt aange
drongen op een spoedige za
ligverklaring als eerste stap
op weg naar een heilig
verklaring.
Regeringswoordvoerder
Jerzy Urban heeft de scherp
contrasterende opvatting van
de Poolse autoriteiten over
Popieluszko waarschijnlijk
het beste onder woorden ge
bracht. In een onder pseudo-
nomien geschreven artikel,
kort voor de moord, noemde
Urban de priester 'een be
zield politiek fanaticus, de
Savonarola van het anti-
communisme'.
ECHTE taalkunstenaars
zullen het nooit worden, al
thans: verreweg de meeste
politici niet. Dat blijkt
vooral tijdens zo'n weekje
algemeen beschouwen, toch
ook voor de fractieleiders
het politieke hoogtepunt van
het jaar. Zeker vorige week
waren de debatten zo slaap
verwekkend, dat staatsse
cretaris Van Amelsvoort
(Binnenlandse Zaken) be
slist niet de enige was die
pas weer tot het parlemen
taire gebeuren terugkeerde,
toen hij - zalig weggedom
meld - tamelijk hard met
zijn hoofd tegen de muur
kwakte.
Wat te denken van dit ci
taat? Het is van Wagenaar,
het afgescheiden RPF-lid.
'Meer dan eens', aldus deze
staatsman in zijn politiek
oordeel over het kabinetsbe
leid, 'hebben we het be
treurd, dat de overheid met
de lamp van haar politieke
visie wel het pad voor de
voeten bescheen, maar
daarbij weinig licht vooruit
wierp naar het einde van de
bezuinigingstunnel. Zo
wordt inderdaad struikelen
tegengegaan, maar het is
niet zo vreemd dat met
name de zwakkeren in de
samenleving desondanks
bevreesd naar het duister
blijven staren'.
Dit was dus beeldspraak.
Je kunt ook, om aandacht
te trekken, een goed-ge-
plaatste grap in je tekst ver
werken. Zoals Engwirda
(D'66), sprekend over de
stagnerende bodemsanering,
deed: 'Van echt schoonma
ken is nauwelijks sprake, en
als minister Winsemius
vindt dat alle vervuilde
plaatsen in Nederland zorg
vuldig moeten worden inge
pakt, had hij beter de kun
stenaar Christo kunnen hu
ren'.
Sommige toehoorders lo
pen nóg met geforceerde
kaakspieren rond.
Maar wie won nu de eer
ste prijs? Dat was toch weer
De Vries (CDA).
Hij refereerde uitvoerig
aan de ruim 500 miljoen gul
den die Ontwikkelingssa
menwerking er volgend jaar
op kasbasis bij krijgt, en zei
toen: 'Al vóór hij zijn appen
dix kwijtraakte, moet dat
een rib uit het lijf van de
minister van Financiën zijn
geweest. Wij zijn hem èn de
minister van Ontwikke
lingssamenwerking die de
operatie verricht heeft,
daarvoor erkentelij k'.
De Vries bouwde, precies
zoals Wim Kan in zijn beste
jaren, een ruime lachpauze
in. Om - toen die overbodig
bleek - met een hulpeloze en
ook wat verongelijkte blik
zijn verhaal te hervatten.
Politicus: het blijft een
ondankbaar vak.
'DE werkloosheid blijft
slechts op papier gelijk, en
papier heeft meer geduld
dan mensen die werk zoe
ken'.
(PvdA-fractieleider
Uyl)
Den
IN het CDA staat het feno
meen van de sociale controle
hoog aangeschreven. Objec
tief gezien is het een mooie
term voor het op de vingers
kijken van collega's. Positie
ver uitgelegd is het ook te
zien als een uiting van soli
dariteit, waarmee partijge
noten voor fouten worden
behoed.
Eén van de gevoeligste
onderwerpen afgelopen
week was de kwestie van de
euthanasie. CDA en WD
zijn het met elkaar daarover
flink oneens. Maar ook bin
nen de CDA-fractie lopen de
meningen nogal uiteen.
Grootste probleem in zo'n
situatie is de nauwelijks te
stuiten nieuwsgierigheid
van de gespecialiseerde
journalistiek, die alles op al
les zet de verschillen van in
zicht bloot te leggen. En
daarvoor natuurlijk een in
tens beroep doet op de frac
tiespecialisten, die zich juist
dan in een sterk toenemende
sociale controle mogen ver
heugen.
Toen dan ook afgelopen
week een aantal journalis
ten de CDA-specialist Borg
man probeerde te tempera
turen over de stand van de
discussie in kabinet en frac
tie, schoot als uit het niets
ineens minister Brinkman
gebeuren in de politieke
arena te volgen. Maar bote
ren deed het ook met de vo
rige kabinetten lang niet al
tijd, zo blijkt uit een lang
verzwegen anecdote over
een aanvaring tussen oud-
premier Van Agt en oud-
MHP-voorzitter Schalie.
Samen met zijn ex-colle
ga's Wim Kok (FNV) en
Harm van der Meulen (in de
nadagen van zijn voorzitter
schap van het CNV) deed
Schalie - die toen vanwege
de belastingen naar België
was uitgeweken - de resi
dentie aan voor een gesprek
met de oud-premier.
Om beurten staken ze hun
verhaal af, waarbij Schalie
zijn inbreng beperkte tot een
niet mis te verstane scheld
partij op het Nederlandse
belastingstelsel. Op zijn
beurt beantwoordde Van
Agt de betogen van eerst
Kok, daarna Van der Meu
len. Om zich vervolgens tot
Schalie te wenden, die hij
toebeet: 'Met een Belg praat
ik niet over het Nederlandse
belastingstelsel'.
Borgman
..solidariteit.
- foto's de stem/johan van gurp
(voor het CDA de eerstver
antwoordelijke in het kabi
net) te voorschijn. Niet dat
de jonge bewindsman zich in
de discussie mengde; hij
kwam slechts 'en passant
even luisteren.
Die truc had hij niet van
zichzelf, want eerder had de
minister zich zelf enkele op
merkingen over euthanasie
verstout. En toen was het
zijn collega Braks (Land
bouw en Visserij) die hem
met een wat flauwe smoes
uit het gesprek haalde en
hem naar de zittingszaal di
rigeerde. In het CDA legt
men soms voor eikaars acti
viteiten bijzondere aandacht
aan de dag. Een heel exclu
sieve uiting van solidariteit.
DE verwijdering tussen re
gering en vakbeweging lijkt
deze kabinetsperiode een
ongekend hoogtepunt te
hebben bereikt, ook al zaten
de bondsbestuurders vorige
week in gesloten gelederen
op de publieke tribune het
DE Tweede Kamer staat, na
de nu afgesloten algemene
politieke en financiële be
schouwingen, opnieuw een
drukke week te wachten.
Vandaag een uitgebreid de
bat over de beheersaspecten
van de kruisvluchtwapens
(de beroemde 'verdrags
kwestie'); daarna de begro
tingen van Algemene Zaken,
het Huis der Koningin, de
Hoge Colleges van Staat,
Binnenlandse Zaken en
Ontwikkelingssamenwer
king.
Kamervoorzitter Dolman
zet er nogal vaart achter,
omdat hij in verband met de
raads- en Kamerverkiezin
gen volgend jaar alle begro
tingen vóór het Kerstreces
behandeld wil hebben.
Behalve de al genoemde
onderwerpen komen nog op
de agenda voor de Wet op de
Inlichtingen- en Veilig
heidsdiensten en de omstre
den nieuwe subsidieregeling
voor de Nationale Commis
sie voorlichting en bewust
wording Ontwikkelingssa
menwerking (NCO).
De Eerste Kamer verga
dert deze week niet
Eindredactie: Frans Boogaard
Door Thom Meens
DE wettelijke ophaal-
plicht van huisvuil
wordt voor steeds meer
gemeenten met een
groot buitengebied een -
te - dure plicht. De we
kelijkse ronde die mo
menteel gemaakt moet
worden om huis aan
huis het afval op te ha
len, brengt vooral plat
telandsgemeenten met
veel verspreid liggende
bebouwing financieel in
de problemen.
De lasten worden te hoog
omdat huisvuilauto's kilome
ters moeten rijden om enkele
zakken op te halen.
Vaak wordt de rit dan ook
nog eens voor niets gemaakt
daar veel boeren in buitenge
bieden hun eigen afval ver
werken, dan wel op de mest
hoop laten belanden. Die, al
dan niet vergeefse, ritten
vormen een fikse lastenver
zwaring voor gemeenten en
dus ook voor hun burgers.
De nood is inmiddels zo
hoog gestegen dat de Vereni
ging van Nederlandse Ge
meenten VNG onlangs een
brief stuurde naar minister
Winsemius (Milieubeheer)
waarin gepleit werd voor een
versoepeling van de regelge
ving op dit gebied.
De VNG sluit zich daarmee
aan bij een lange rij van
(plattelands) gemeenten die
nu nog bij wet verplicht zijn
eenmaal per week de gang
langs de deuren en erf-af-
scheidingen te maken.
Alleen in heel. speciale ge
vallen kunnen Gedeputeerde
Staten, in het belang van een'
doelmatige inzameling, vrij
stelling van die plicht verle
nen, mits dat niet ten koste
gaat van de volksgezondheid.
Die mogelijkheid bestaat
sinds de invoering van de af
valstoffenwet in 1979. De eer
ste jaren werd daarvan vrij
vaak gebruik gemaakt. In
grote delen van het land kre
gen gemeenten met een bui
tengebied toestemming om
de ophaalfrequentie terug te
brengen naar, of te houden
op, eens per veertien dagen.
Daaraan is door minister
Gardeniers in 1982 paal en
perk gesteld. Ze was bang dat
de volksgezondheid in gevaar
zou komen als gevolg van een
te soepele toepassing van de
regels. Te lang bewaard
huisvuil trekt immers ratten
en ander ongedierte aan.
Gardeniers bepaalde dat er
alleen ontheffing verleend
mocht worden in heel spe
ciale gevallen (bijvoorbeeld
voor één woning op kilome
ters afstand, slechts bereik
baar over een hobbelig zand
pad).
De missive was duidelijk:
slechts indien de doelmatig
heid In gevaar komt, mag
nog afgeweken worden van
de regel. Kostenoverwegin
gen mogen daarbij geen
(overheersende) rol spelen.
Vanaf dat moment is er
een stormloop ontstaan op de
Kroon. Tal van gemeenten
die bij Gedeputeerde Staten
bot vingen, probeerden daar
alsnog een ontheffing van de
ophaalplicht te krijgen.
Tot nog toe zijn bijna al die
beroepen vergeefs geweest
De Kroonjurisprudentie liegt
er wat dat betreft niet om,
terwijl tal van gemeenten
toch met cijfers kunnen aan
tonen dat er in buitengebie
den veel minder afval wordt
aangeboden per voordeur
dan in stedelijke gebieden
Dat kan vaak meer dan de
helft schelen.
Wat de VNG betreft moet
de minister de regels zodanig
bijstellen dat gemeenten ont
heffing van de wekelijkse
ophaalplicht kunnen krijgen'
als de bevolking tussentijds
zijn afval elders kan aanbie
den, bijvoorbeeld bij e®1
stortplaats.
Een tweede mogelijkheid
is de plaatsing van contai
ners op strategische punten
in grote buitengebieden. W'
woners kunnen dan zonder a'
teveel moeite hun overtoil's
afval kwijt, zonder dat dat de
gemeente op hoge kosten
jaagt.
Maar om dat te bereiken 'S
een versoepeling van de wet
geving nodig. En die is inder
tijd juist aangescherpt oW
tijdelijke opslag van afval te
voorkomen.
ENSCHEDE (ANP) - Het dc
Nederland onlangs aang
koehte patriot- luchtverded
eingssysteem lijkt, na eni
technische aanpassingen, ee
belangrijke rol te kunnen s
len in een Europese com
nent van het AmeriUaa
Star Wars-programma (SDI).
Door de aanpassing van m
name de software van de wa
pengeleidingscomputer zal h~
raketsysteem zeer waar
schijnlijk in staat zijn d
kernkoppen van de Russisc"
korte- en middellange af
standsraketten (SS-20, SS-2
SS-22 en SS-23) te onderschep
pen.
Dit is één van de conclusi
uit een onderzoek van d
Technische Hogeschool Twen
te, de Rijkuniversiteit i
Utrecht, de Vrije Universitei
in Amsterdam, de Landbou
Hogeschool in Wageningen e
de Universiteit van Amster
dam.
Zij wijzen erop dat ministe
De Ruiter van defensie he
Europese luchtverdegingssys
teem los wil zien van SDI
Deze positie is volgens het on
derzoek van de universiteiten
niet overtuigend, omdat het
invoeren van het raketsys
teem volgens hen als een ma
teriële en politieke steun aan
SDI moet worden beschouwd.
ETTEN-LEUR (ANP) - CDA-
minister Deetman (Onderwijs)
heeft felle kritiek geleverd op
coalitiepartner WD. „Op al
lerlei principiële punten
neemt onze coalitiegenoot in
de Tweede Kamer afstand van
bet CDA en verbindt zich met
links," constateerde Deetman
tijdens een politieke bijeen
komst in Etten-Leur.
Als de WD het niet hele
maal eens is met de CDA-lijn
is dat geen vrijbrief om zaken
tot vrije kwestie uit te roepen.
„Toch zien wij hoe bij diep we
zenlijke onderwerpen als de
euthanasiekwestie, de Wet
Gelijke Behandeling of het
mediabeleid de WD elders
haar heil denkt te mogen zoe
ken," aldus Deetman.
Volgens de minister moet
het CDA niet regeren om de
pijn voor de WD op te vangen
bij sociale en financiële pro
blemen en om vervolgens bij
principiële niet-materiële be
leidszaken aan de kant gezet
te worden.
Afspraken over de welover
wogen en gemeenschappelijke
aanpak in de coalitie op zulke,
hoogst gevoelige, punten als de
media, de vrijheid van onder
wijs, de euthanasie en de anti
discriminatiewetgeving horen
door beide partijen uitgevoerd
te worden, ook door de VVD,
meent de minister van onder
wijs.
ZEVEN PROCENT van de jonge
school als analfabeten. Vele kind<
geen eenvoudig briefje schrijver
ziekte geworden. Tienduizenden
reet aan de slag kunnen gaan als
gestemd zou zijn op de behoefter
'Vrijheid, blijheid' zegt het spr
duizenden jonge mannen en vroi
het onderwijs met de prestatieg
rechte catastrofe te zijn uitgelope
den van een onderwijsvernieuwi
overdracht van specifieke (vak)k
mene vorming volgens de wazig
'zeg maar Piet' als het summun
schouwen. Tijdens hun schooltijd
lijkheden en vrijheden, die velen
men zij nu het leger van de niet
die door een ontoereikende bero
kunnen komen.
Op de vorige week in Breda ge
send openhartig over het proble
vertegenwoordigers van het bedr
derlijk, want de industrie wordt,
Vln9. bijna dagelijks geconfrontei
ven dat er, bij een aanbod van
voor duizenden vacatures geen
vinden zijn. Dit tekort aan gesch
middels dusdanige vormen te hel
striële bedrijvigheid er door wordt
Visser, de voorzitter van de Ind
pleidooi voor een 'geweldige inh;
onderwijs' algemene bijval. And
ex-Shell-topman Wagner riep de
n|et te wachten tot er allerlei nieu
r|ng van het (beroeps)onderwijs z
overgestructureerd' - maar infc
bedrijf te beginnen. Tekenend voc
was Wagner's advies om bij de he
peleide jongeren machines te gel
weekeinde niet gebruikt worden,
stekende vakmensen aan, die te
sioen gestuurd worden'.
Er wordt in Nederland - en niet
yeklaagd, dat er bij de bestrijding
'Resultaten worden geboekt. Nu
cieel onhaalbaar dan wel technisc
9ebleken, lijkt de tijd gekomen om
3n zakelijk denkende praklijkmer
p'iven we niet langer steken in ide
n bijscholing maar komt er van o
beroepsonderwijs op gang, die e
mogelijkheden van werkzoekende
or'|Nev<in
