R I EJE UI
Lenen tot je
er bij neervalt
Volle bak
AFTELLEN BEGONNEN VOOR EERSTE NEDERLANDSE RUIMTEVAARDER
TT1
Wie is er bang voor cholesterol?
lOO.OOOste
NOBELPRIJS '85:
Sluiskil boos
MAANDAG 21 OKTOBER 1985
EXTRA OP MAANDAG
Nerveus?
Publiciteit
De bretel
VERSCHERPTE REGELS OP KOM
MEDISCHE
RUBRIEK
PAGINA ZEELAND 1
T48
Wubbo Ockels: wachten op
schop onder je achterste
Door Piet Smolders
Foto's: Nasa, Estec
ALS IK het nummer
van Wubbo Ockels in
Houston heb gedraaid
verneem ik onduidelijke
geluiden die het ergste
doen vermoeden over de
kwaliteit van de satel
lietverbinding. Maar
dan hoor ik iets als:
„Waarom bel je zo
vroeg?" Wubbo ligt nog
in bed. Ik heb me een
uur in de tijd vergist. En
Wubbo heeft nog geen
zin in een interview. Een
astronaut is tenslotte
ook maar een mens.
Anderhalf uur later, op zijn
kantoor in het Lyndon B.
Johnson Ruimtevaartcen
trum, op een steenworp af
stand van de flat waar hij met
zijn vrouw Joos en zijn twee
kinderen tijdelijk is neerg-
streken, is hij weer even mon
ter en welbespraakt als altijd.
Nu de 'roll out' van de space
shuttle Challenger (het uitrij
den van het ruimtevliegtuig
naar de lanceerplaats) een feit
is, staat er niet veel meer in de
weg voor een lancering op 30
oktober aanstaande.
Wubbo: „Nee, echt zenuwach
tig niet. Maar wel ben je steeds
intensiever bezig de dingen op
een rijtje te zetten. Je mag
niets vergelen. Nu gaat het er
op aankomen."
Ik: Als je het nu heel nuchter
bekijkt, ben je zeven jaar in
training geweest om zeven da
gen te mogen vliegen. Was dat
nou wel de moeite waard?
Wubbo: „Ja, kijkt eens: Die
vraag is eigenlijk al fout.
Trainen, echt trainen, doen we
maar een klein deel van de
tijd. Want we moeten eerst
weten wat we moeten gaan
doen en hoe we het gaan doen.
Vooral de vraag hóe eist
enorm veel voorbereiding. Dat
is geen echt trainen. Als wij
een vlucht doen, zoals de ko
mende D-l vlucht, hebben we
zo'n zestig experimenten. Stel
dat je op aarde twee weken
voorbereidt per experiment.
Dat is al ruim twee jaar. Het is
dus gewoon hard werken.
Voor D-l ben ik pas sinds
maart vorig jaar bezig, dat is
dus anderhalf jaar, wat eigen
lijk heel kort is. Ik kan dat al
leen maar doen omdat ik al
veel ervaring had met de
voorbereiding voor de eerste
Spacelab-vlucht, die uiteinde
lijk gevlogen werd door mijn
vriend Ulf Merbold. Daar heb
ik ongeveer drie jaar voor ge
werkt. En verder heb ik er
twee jaar opzitten voor mijn
astronautenopleiding in Ame
rika. Alles bijeen was het een
heel boeiende periode. Maar
het is nooit geweest: Ik train
alsmaar en ik wacht elke dag
op die ene vlucht."
Wat vind je van de pers, de
publiciteit? In de afgelopen
weken is er een golf van be
langstelling over je heen geko
men en die zal nog wel even
aanhouden.
Wubbo: „Moeilijk vind ik het
niet. Het is alleen zo: Je moet
er heel duidelijk rekening mee
houden. Het is een onderdeel
geworden van je werk, van je
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiMMiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii^
De shuttle op transport naar het lanceerplatform.
leven, en je probeert dus die
gelegenheid ook te gebruiken.
Er zitten een heleboel goeie as
pecten aan. Ik vind het plezie
rig om uit te kunnen leggen
wat we daarboven doen.Ik
vind het ontzettend leuk dat
mensen daarin geïnteresseerd
zijn. Eh.af en toe moet je
even een dikke huid hebben
als iemand iets raars over je
schrijft Maar de balans ligt
duidelijk positief."
Wat verwacht je van deze
vlucht voor de wetenschap en
voor jezelf?
Wubbo: „Natuurlijk: Van
ieder experiment heb ik een
bepaalde verwachting. Het
zijn vooral wel de experimen
ten waarbij je zelf betrokken
bent tijdens de vlucht die je
het meest interesseren, omdat
je dan gelijk ziet wat er uit
komt. Vooral de experimenten
aan onszelf - de levensweten-
schappelijke experimenten -
daarvan heb je over het alge
meen ook al dat je tijdens de
vlucht wat dingen ziet. Die
zijn heel boeiend. Verder ver
wacht ik ook bij mezelf een
soort verwijding van ideeën,
gewoon door die gigantische
ervaring die je meemaakt. Je
bent in een nieuwe situatie.
Het is niet een stapje, het is
een onderdeel van een ontwik
keling die is eens een keer be
gonnen, 25 jaar geleden. Er
komt veel meer uit op het
ogenblik dan mensen denken,
er is een enthousiasme aan het
groeien, vooral in Europa,
waarvan we de gevolgen nog
helemaal niet kennenNou,
dat zal bij mezelf ook een
weerslag vinden. Als je daar
boven bent en je laat je ge
dachten eens wat gaan over
wat gaan we doen over 10 jaar,
100 jaar, misschien wel dui
zend jaar. Die dingen, daar
verheug ik me ook op."
Nederland besteedt relatief
weinig geld aan ruimtevaart.
Maar nu hebben we binnen
kort toch maar mooi een land-
De bemanning van de D-l vlucht op weg naar een lanceer-oefening. Geheel links Wubbo
Ockels. Verder op de foto vl.n.r.: Reinhard Furrer (Duitsland), Bonnie Dunbar (NASA), Guion
Bluford (NASA), Jim Bucftli (NASA), commandant Henry Hartsfield en piloot Steven Nagel.
Ernst Messerschmidt (Duitsland) staat niet op de foto.
genoot in de ruimte. Is dat
voor een dubbeltje op de eerste
rang zitten?
Wubbo: „Nou, als je het zo
zegt, dan heb je misschien ge
lijk: Een heleboel landen wil
len dat en het kost veel geld.
Maar ik vlieg niet mee als Ne
derlander, ik vlieg mee als
iemand die uitverkozen is door
de Europese ruimtevaartorga
nisatie ESA. Er waren drie
mensen geselecteerd: Een
Duitser, een Zwitser en ikzelf.
Dat die Duitser de eerste keer
vloog had niet zoveel met
Duitsland te maken, maar dat
is gewoon de keuze geweest
van de Europese ruimtevaart
organisatie. Maar ik bof wel,
natuurlijk, zonder meer. In
tussen doet Nederland ook
steeds sterker mee binnen
ESA, het staat nu duidelijk
positief ten opzichte van de
bemande ruimtevaart."
Na de D-l vlucht, ga je dan
werken aan het Europese
ruimtestation Columbus?
Wubbo: „Ja, als het aan mij
ligt ga ik me na D-l volledig
storten op het ruimtestation
en dan vooral het laborato
riumgedeelte, waar je als
mens kunt werken. Want ik
wil eigenlijk toch proberen
dingen die ik geleerd heb en
ook ideeën die ik heb daarover
zoveel mogelijk te realiseren."
Stel dat je door een drukke
winkelstraat loopt, iemand
houdt je staande en vraagt: Is
het nou wel nodig dat we zo'n
dure ruimtevlucht maken,
kunnen we dat geld niet beter
gebruiken voor andere din
gen? Wat zou je op zo'n mo
ment zeggen?
Wubbo: „Geld voor de ruimte
vaart gaat naar mensen die
daarvoor werken in de vorm
van salarissen. En ik vind die
projekten goed, die zijn voor
ons goed, onze bemande ruim
tevaart is een civiele zaak, wat
eruit komt is beschikbaar voor
iedereen. Het stimuleert de
technologie. Het geeft enorme
ontwikkelingsmogelij kheden,
het geeft nieuwe hoop. We
doen daarboven dingen waar
we nog geen idee van hebben
wat er allemaal uit kan ko
men Af en toe hebben we al
een paar voorbeelden daar
van. Het is belangrijk dat we
daarin meedoen. Mensen die
zeggen: Ruimtevaart is duur,
vaak mensen die bezorgd zijn
over milieu- en over energie
vraagstukken, die moeten zich
realiseren dat de vraag über
haupt over het milieu en over
energieproblematiek en over
voedsel, over de hele wereld
pas duidelijk is geworden door
de ruimtevaart. Daardat we
globaal gingen kijken over
onze hele aarde en onze wereld
zelf zijn gaan beschouwen als
een ruimteschip, op reis door
het heelal. Dat komt door de
ruimtevaart."
Het is alsof je een spiegel
boven in de ruimte houdt
waar we onszelf in zien?
Wubbo: „Natuurlijk, dat is
het. Je treedt naar buiten en
dan kijk je terug en dan zie je
pas goed wat je aan het doen
bent. En het is niet alleen dat
je het probleem ziet. Doordat
je ziet hoe het allemaal ge
beurt kun je misschien ook een
oplossing aangeven voor de
problemen, want daar gaat het
uiteindelijk om."
De dag van de lancering
breekt aan... ontbijt... je
rijdt naar de shuttle toe. Is er
een bepaald moment waar je
nu al echt naar uitkijkt?
Wubbo: „Het is een serie van
momenten, maar er zijn wel
bepaalde dingen waar ik naar
toe leef. Eerst en vooral als je
in de bus stapt, die je naar de
lanceerplaats brengt Dat be
tekent voor mijAha, de aftel
ling is nog twee uur voor de
lancering, nu moet er iets heel
geks gebeuren wil het niet
doorgaan. Nou, de volgende
stap, waar ik me op heb voor
bereid om dat heel intensief te
gaan ervaren is dat punt waar
je.zoals een Amerikaan
zegtYou fly, when you sit
in the chair, when you hear
this terrible noise and when
you feel the kick in your
ass"Die dingen heb je alle
drie nodig. Je kan zelfs in de
stoel zitten en een verschrik
kelijke herrie horen, maar als
je dan niet het gevoel krijgt
van een schop onder je achter
ste, dan is er iets mis. Dus die
drie dingen daar zit je op dat
moment op te wachten en ik
denk als ik dat voel, dan zeg
ik: Ja, Wubbo, daar ga je.
■J EN bretel is ook voor
I 1 .een stad van vitaal
.JL^abelang. Rome kan er
in elk geval niet zonder. De
'bretella' (bretel) heet
het verbindingstuk
tussen de A-l en
de A-2, de twee
helften van de
'Autostrada del
Sole', die be
roemde autoweg die
de ruggegraat van
langgerekte land vormt.
De bretel wordt aangelegd,
al twee jaar. Maar ecologen en
archeologen 'sabotteren' het
project. De rechter heeft dezer
dagen op hun verzoek de bull-
j dozers tot staan gebracht.
Elke automobilist, elke
j vrachtwagenchauffeur vreest
Rome en zijn rondweg, de
'Grande Raccordo Anulare'.
Komt hij over de A-l uit de
richting Florence en wil hij di-
i reet via de A-2 door naar het
zuiden, richting Napels, dan
j moet hij eerst aan het eind van
de A-l tol betalen. In de file.
Vervolgens is er een stuk 'Rac
cordo' die nu de de A-1 met de
A-2 verbindt. Opnieuw file, en
drommels goed uitkijken, want
i de 'Raccordo' is Italiës doden
weg. Na de afslag voor de A-2
wacht weer een file, want dan
moet er een nieuwe tolkaart in
ontvangst worden genomen.
Dit afstandje van pakweg 40
I km vergt in de winter een uur, in
i de zomer twee uur of meer en
kost jaarlijks 15 miljoen liter
brandstof en 4 miljoen uren
i wachten in de opstoppingen,
i Het is dan ook de beruchtste
i flessehals van Italië.
De regering besliste in 1972 al
j dat de A-l direct (en dus niet
I meer via de 'Raccordo') met de
j A-2 moet worden verbonden,
via een nieuwe zesbaans weg,
j die de naam 'bretel' kreeg. Maar
om politieke en burocratische
redenen begonnen de werk-
zaamheden pas in 1984. Iedere
I automobilist hoopt dat de weg
i er vóór 1989 ligt, zoals de plan
ning is, maar toont zich dan wel
I een grote optimist.
De weg gaat door een volgens
milieugroepen „uniek natuurge-
bied, met een zeldzame flora en
i fauna", de 'Macchia del Barco'.
Dit verhaal is bekend van de an-
j dere terreinen in Europa waar
de natuurvrienden slag hebben
I geleverd (bij Utrecht, bij Frank
fort, in Oostenrijk en Zwitser
land). De Italiaanse milieugroe
pen zijn wat laat in actie geko
men voor de 'Macchia' (kreupel
hout), maar wellicht nog net niet
te laat. Dezer dagen werd de we-
genbouwers in staat van be-
schuldiging gesteld wegens over
treding van een wet die de
tuurlijke rijkdommen van
beschermt. De werkzaaml
zijn daarop stil gelegd.
De natuurvrienden blijh
goed gezelschap. De arch
gen hebben ook bezwaar:
de bretel. Want volgens
loopt die dwars door „kg
cheologisch rijkste gebied
Door Coos Manden
Italië", door het heuvelland
noorden en ten oosten vai
me, het gebied waaruit
geleden de eerste bewonen
de stad Rome werden 'gen
teerd'. Een vondst vorige
bevestigde die opvatting.
Juist op de plek waar hei
cé voor de bretel is uitgezet
bij het stadje Monterotond
een gaaf stuk van de au
Nomentana opgegraven
Nomentana, één van dei
die naar Rome leidden, veil
de stad met het land van di
bijnen, via de (nu verdut
steden Nomentum en Eret
Over deze Nomentana ia
2700 jaar geleden de Sak
huiswaarts keren, nadat Ki
lus op een feest in Rome
maagden had geroofd.
Niemand twijfelt eraan i
werkzaamheden aan de
binnenkort zullen worden
vat, ondanks dat „unieie
pelhout" en die historisch!
mentana. Die weg moet
woon komen, Rome kan
zonder, zo vinden verkea
kundigen en weggebruiken
Jarenlang is het tracé k
deerd, jarenlang rijn alt
tieve mogelijkheden bekek
afgewogen, terwijl ecologa
archeologen zich niet lieten
„Die Nomentana Ugt er
langer dan vandaag?" zo i
de Societè Autostrade (de
naresse van de Italiaanse
wegen) zich af. Trouwens
rond Rome is het niet moj
een weg aan te leggen of et
te graven zonder op archo
sche schatten te stuiten.
-iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimitiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - Kees kocht in 1980 een tweedehas
auto van tienduizend gulden met een 'doorlopend 1
diet', want daar was hij maandelijks minder
kwijt dan aan een 'financiering'.
Kees zit er - als hij tussen- maandelijkse salaris en
tijds niets extra aflost en ook
niets opneemt - acht jaar aan
vast. Dat kost, grofweg, twee
honderd tot tweehonderdvijf
tig gulden per maand. Vorig
voorjaar was zijn wagen 'op',
maar hij betaalde en betaalt
nog steeds vérder, tot 1988.
Omdat hij geen prijs in de
lotto had gewonnen en toch
vier wielen onder zich wilde
hebben leende Kees voor een
nieuwe gebruikte auto geld
bij. Zo werd zijn 'doorlopend
krediet', dat al aardig was ge
zakt, opgetild naar 15.000. En
ging hij maandelijks driehon
derd tot driehonderdvijfenze-
ventig gulden betalen.
De auto is niet de enige aan
schaf die in het huishouden
van Kees moet worden ge
daan. Een hoop kan uit het
Door onze
medische medewerker
U kent wel die treurig stem
mende reclamespotjes van de
Nederlandse Hartstichting.
Korte samenvatting van de
inhoud: alles wat lekker is, is
slecht. Te veel eten mag niet,
te vet eten ook niet, te veel
luieren is slecht, je in de ze
nuwen gooien doet hart- en
bloedvaten geen goed en ro
ken mag al helemaal niet.
Waar haalt de Hartstichting
die zekerheid vandaan? Tja,
dat is een moeilijk punt.
Kijk, alle deskundigen zijn
het er over eens dat de opge-
melde dagelijkse zonden niet
goed zijn voor hart- en
bloedvaten. Maar wat precies
het grote publiek als goede
raad moet worden voorge
schoteld, daarover woedt al
meer dan tien jaar een felle
opiniestrijd tussen deskun
digen.
Geen wonder dat dit jaar
de Nobelprijs voor de Ge
neeskunde ging naar twee
onderzoekers, Joseph Gold
stein en Michael Brown, die
iets exacts over dit onder
werp te melden hebben. Ze
deden een belangrijke ont
dekking over het vermale
dijde cholesterol en baseer
den daarop een theorie die
op veel tot nu toe onbeant
woorde vragen een antivoord
kan geven. Vragen als,
waarom krijgt de een, bij
eenzelfde dieet, wel een hart
infarct, en de ander niet?
Hoe komt het dat ziekten aan
hart- en bloedvaten in de
westerse wereld doodsoor
zaak nummer een zijn? Is er
een gerichte therapie moge
lijk? (Jawel) Enzovoort. Wat
is er aan de hand.
Als cholesterol door de
darmen wordt opgenomen,
begint het aan een tamelijk
ingewikkelde reis. Eerst
maakt het lichaam het cho
lesterol vervoerbaar door het
te binden aan een eiwit.
LDL, dat je als een soort cho-
lesterol-vrachtwagen in het
bloed kunt beschouwen. Het
LDL-cholesterol gaat vooral
naar lever, eierstokken en
bijnieren. De lever maakt er
gal van, eierstokken en bij
nieren gebruiken het als
grondstof voor de aanmaak
van hormonen. Tot zover is
cholesterol een onontbeer
lijke voedingsstof.
Helaas duikt deze 'onont
beerlijke voedingsstof ook
op in verstoppingen van de
bloedvaten. In de vettige
prop die bloedvaten van het
hart (hartinfarct) of herse
nen (attaque) dodelijk kun
nen afsluiten, zit een over
maat aan cholesterol. Teveel
cholesterol in je bloed is dus
ook niet goed. Toch is de een
gevoeliger voor een choleste-
rolrijk (eieren, dierlijk vet,
zuivelproducten) dieet dan
de ander. De theorie van
Brown en Goldstein geeft
daar een verklaring voor.
In 1973 ontdekten ze dat de
lichaamscellen precies zoveel
LDL-cholesterol opnemen
als ze nodig hebben. Hoe kan
dat? Op de celwand maakt
de cel een soort losplaats
waar de LDL-vrachtwagen
kan aanleggen: de LDL-re-
ceptor. Heeft de cel veel cho
lesterol nodig dan maakt de
cel veel van die receptoren;
is het verzadigd met choles
terol - en dat is belangrijk -
dan maakt het minder re
ceptoren. Een overmaat aan
LDL-cholesterol in het bloed
kan daarom op twee manie
ren ontstaan. Een: door een
veel te cholesterolrijk dieet.
En twee: doordat het li
chaam van huis uit te weinig
van die LDL-receptore n
maakt.
Een wreed experiment van
de natuur bevestigde deze
theorie. Eén op de miljoen
kinderen hebben een gigan
tische overmaat aan LDL-
cholesterol in hun bloed. Ze
kunnen al op 2-jarige leef
tijd een hartinfarct krijgen
omdat het cholesterol hun
bloedvaten verstopt. De af
wijking is erfelijk. Wat
bleek? Hun lichaamscellen
kunnen geen losplaatsen (re
ceptoren) maken, zodat al
het opgenomen cholesterol
in hun bloed blijft circule
ren. Bij 1 op de 500 mensen
komt die erfelijke afwijking
in minder uitgesproken
vorm voor; ze maken wel re
ceptoren, maar te weinig.
Het aardige van de theorie
van Brown en Goldstein is,
dat het voor beide groepen
een oorzakelijke behande
ling voor hun kwaal moge
lijk maakte.
Bij één kind dat helemaal
geen receptoren had, werd
een (receptorrijke!) lever ge
transplanteerd. Zover be
kend met goed resultaat,
want de behandeling is nog
steeds zeer, zeer experimen
teel. Voor mensen die wel
- maar te weinig - recepto
ren kunnen maken bedacht
men het volgende. Op de eer
ste plaats een cholesterol-
arm dieet. Bovendien gaf
men hen middelen waardoor
het lichaam uiterst verkwis
tend met het aangeboden
cholesterol omspringt. Daar
door daalt het cholesterolpeil
in het bloed, en daardoor
daalde bij hen het voorko
men van ziekten aan hart en
vaat.
Goed, dat zijn uitzonde
ringen, maar wat heeft de
theorie te vertellen over
'normale' stervelingen die
ook in overmaat ten onder
gaan aan ziekten van hart en
vaat? Bij veel 'normale'
mensen wordt het aantal los
plaatsen voor het LDL-cho
lesterol verminderd door een
veel te rijk dieet aan choles
terol. Onderzoek wijst uit
dat dit bij 50% van de wester
lingen het geval is. In een ar
tikel in het blad Scientific
American schrijft het be
kroonde duo dat alleen een
extreem dieet het choleste
rolpeil naar veilige waarden
kan brengen: geen zuivel
producten meer, geen eieren
en bijna geen vlees. Moet dat
nou echt? Nee, vindt het duo.
Op de eerste plaats zou dat
maar voor de helft van de be
volking een goede raad zijn,
want de rest kan bij wijze
van spreken net zoveel cho
lesterol eten als ze wil, hun
aangeboren overmaat aan
LDL-receptoren kan dat
cholesterolrijk dieet best
aan. Bovendien zouden bij
zo'n dieet andere ziekten
kunnen ontstaan. En drie
- heel realistisch -: mensen
houden zich toch niet aan dit
draconisch dieet.
Wat Brown's en Gold
stein's theorie wel mogelijk
maakt is dit. Het is nu in
principe mogelijk om tame
lijk precies aan te geven wie
wel een verhoogd risico loopt
op het krijgen van hart- en
vaatziekten en wie niet. De
risicogroep kan dus gericht
worden behandeld. En ver
der kan men ook heel doel
gericht op zoek gaan naar
geneesmiddelen die de aan
maak van deze LDL-recepto
ren stimuleren. De farma
ceutische industrieën zijn al
druk op zoek naar deze gou
den handel. Ik houd u op de
hoogte.
dere inkomsten, zoals
bijslag, worden gefinan»
Maar rond Pasen van ditj
begaf de wasmachine hel
na de vakantie kwam e:
grote kostenpost bij toenö
terlief voor haar beginne
studie op kamers moest.
Kees staat nu bij de
steeds vaker midden i»
maand al rood. De autoiï
sche huurbetaling is
paar keer niet doorgegaan
woonlasten gaan druil
Hoe het verder moet wed
niet. Nog maar wat bijlens
Het kabinet liet onlangs
ten dat het de consume
moeilijker zal worden
maakt om 'onveranW
geld te lenen. Daarvoor
nieuwe 'Wet onsumente®
diet' in de maak, waarin''
gescherpte regels kornet
staan voor al het consu®
tenkrediet tot een bedrag
ƒ40.000.
De wet zal de bestaand'
op het consumptief gel®
diet' en de 'Wet op het aft
lingsstelsel 1961' gaan ven
gen. Volgens drs.P.Puistei
van de Commissie Wet op
consumptief geldkrediet
de nieuwe regeling echte'
wel een paar jaar op zich*1
wachten.
Juist om overkrediete'
tegen te gaan zullen er al»
harde afspraken moeten'
den vastgelegd. Het is
bedoeling dat financier®
maatschappijen en bank®
cliënt vragen waarvóór
te lenen geld nodig hebber-
Puister, tevens final®1
economische beleidsmed''
ker van de Consumenten1*
„Er zal goed gekeken IJ*
worden naar de draag»1
van de klant. Wat rijn
men en lasten zijn. Tens®
het ook in het belang v'
onderneming zelf dat er
scherpte regels komen."
Echt afdwingen dat bk
en financieringsondeffl^
gen néé zeggen als het
is of iemand met de las®®
een lening niet in de P"
men zal komen is niet
makkelijk.
SLUISKIL - De bewoners van S
meeste Nederlandse media geei
willen besteden aan het bezoek v.
den Berg.
„Het is zeer vernederend dat I
derlander wordt erkend", aldus e
hals van bet ontvangstcomité.
Datzelfde comité heeft alles ge
omroep naar Sluiskil te krijgen, i
„Alle deuren worden gesloten on
Berg te voorkomen. Alle aandac
Wubbo Ockels".
Lodewijk van den Berg mag dc
'echte' Nederlandse astronaut zij
de eerste Nederlandssprekende r
poortenjQvestie' vindt men in Slui
'Ik Vt
alsj
Door Eugene Vi
SLUISKIL - Er kan ge
staan. Voor Zeeland is
Berg de eerste Nederlan
Hij mag dan een Amerik
maar eens een Zeeuw altijt
rige in Sluiskil geboren en j
eist geen heldenrol voor zie!
bescheiden de lofbetuiginge
genoten. Maar vindt het we
lemaal voor hem op touw he
Dat de meeste Neder
landse media hem doodzwij
gen deert hem ogenschijn
lijk weinig. „Iedereen zit op
Wubbo Ockels te wachten",
zegt Lodewijk, „en terecht
hoor, want hij is nu eenmaal
de eerste 'echte' Nederlandse
astronaut. Ik voel me een
beetje als Johannes de Do
per. Ik bereid de komst voor
van iemand die over twee
weken komt". Op 30 oktober
namelijk wordt Ockels de
ruimte in geschoten en zul
len de media zich op hem
storten.
De afgelopen dagen zal
Lodewijk niet licht verge
ten. Niet alleen vanwege het
warme welkom dat de Sluis-
killenaren 'hun' astronaut
bezorgden. Maar ook omdat
Lodewijk een videoband van
het bezoek mee naar Ame
rika mag nemen. Een cadeau
van het dorp.
„Mooi, mooi, geweldig",
reageerde Lodewijk zater
dagmiddag, na afloop van
e
d
h
z
b
v
P
w
d
v
li
jf
s<
S(
n
o
u
1(
a
IV
d
0
P
01
df
K
P
d\
Van een onzer verslaggevers
HULST - Jan Blanckaert uit
de Hulster Liniestraat was
gisteren de lOO.OOOste bezoeker,
die dit jaar een duik nam in
het overdekte zwembad De
Driehoek.
Uit handen van wethouder
W. Kayser kreeg hij een bos
bloemen, een oorkonde en een
gratis abonnement. Ook zijn
twee kinderen deelden in de
feestvreugde.
Vorig jaar kon de lOO.OOOste
Pas geteld worden op 1 decem
ber. Volgens de wethouder een
bewijs dat het overdekte bad
duidelijk 'in de lift' zit. Het
reslutaat is nog opmerkelijker,
ais men bedenkt dat in de gure
"Taanden januari en februari
®rg weinig zwemmers opdaag
den. „Daarna is het echter
enorm aangetrokken", aldus
de wethouder, die daarbij
Sraag het personeel een pluim
°P de hoed steekt voor hun in-
*?t. Immers, geplaagd door
sektes en verhuizingen wisten
26 met minder beschikbare
mankracht toch dubbel zoveel
klanten te binden.
De laatste weken komen er
I
gen
zwi
dui
hot
goe
dan
Van onze correspondente
^T-ln Den Dullaert te Hulst hi
liefhebbers van popmuziek v
vo&d genoten van het optreden vai
^yengroep. 1
y^rprogramma werd gebrac
kwTZf- urgse formatie Feedback
s ®H'er iang lekker swingende J
naTó. Na 6611 voor sommigen wel ii
•Jfe kwam Frank Boeyen om tien
m- Hij zong, begeleid door zij
