De Sovjet-Unie en de werkelijkheid van 1985
'Aanpakken van kantines
goed voor 10.000 banen'
KLONKEN,DRINKEN
WE NOG.
even..L
UITBLAZEN
DOMMELSCH.'T GULLE BIER
UIT GOUDEN TIJDEN.
Manager 11
geven aan
Gezond
weer op
RIETKERK
Scheutje kapital
DE STEM COMI
VRIJDAG 18 OKTOBER 1985
ACHTERGROND
PAGINAJ
NIEUW PARTIJPROGRAMMA MOET 'DROOM' BIJSTELLEN
Bruiloft
Banen
Moslims
Feodaal
VRIJDAG 18 OKTOBER 1
Kinderbijslag
volgend jaar
niet bevroren
Tijdelijk prijsvoorc
Beocenter 7007 tot 31 oktot
RadiobeursR
WIM KOCK
NOGAL wat mensen
die ik ken hebben
een hekel aan Sonja.
Ik niet. Ik heb ook geen
commentaar op haar
nieuwe" kapsel. Het inte
resseert me niet. Ik heb
nooit naar Sonja gekeken
zoals ik naar sommige an
dere vrouwen kijk. Sonja is
voor mij gewoon een tv-per-
soon die klaarblijkelijk maar
toevallig van het vrouwelijk ge
slacht is. Ik kijk eigenlijk niet
naar haar, maar naar haar -
toemaar: vijf lange a's op een
rijtje!) programma. Wat niet
wegneemt dat Sonja het pro
gramma is en het programma
Sonja. Ik zal proberen dat uit te
leggen: zonder Sonja zou dat
programma niet zijn wat het nu
is. Je hoeft maar naar Karei en
Jan, naar Adriaan en Ivo te kij
ken om dat in te zien.
Ik ben niet meer zo'n fer
vent tv-kijker als in vroeger da
gen, maar Sonja is een van de
programma's waarnaar ik met
grote regelmaat ben blijven kij
ken. Naar Sonja kijken ervaar
ik als een soort luchten van het
gemoed. Alle kamertjes ervan
gaan open. Niet allemaal tege
lijk, maar om de beurt. Het ene
moment lach je je een bult om
even later de tenen bij elkaar te
knijpen van plaatsvervangende
schaamte. Opwinding en boos
heid worden opgevolgd door
leedvermaak en mededogen.
Hoofdschuddend sla je gade
hoe de camera-gekte anders
waarschijnlijk zo nuchtere
mensen in zijn greep krijgt en
hen de intiemste onzin ontfut
selt. Dikwijls vraag ik me af
hoeveel mensen, gebiologeerd
door het oog van de camera en
dronken van de wetenschap dat
'miljoenen' aan hun lippen
hangen, zich bij Sonja ontster-
felijk belachelijk hebben ge
maakt in eigen kring, aange
moedigd door loos applaus of
opgejut door verlokkende te
genspraak.
Borrelpraat
Sonja gaat vrijwel over alles,
maar er komt zelden iets uit.
De discussies verlopen als bor
reltafelgesprekken. Wie het
hardst roept wint. Te vaak is
dat Sonja zelf. Het is een bab
belprogramma dat te dikwijls
gaat over onderwerpen die je
eigenlijk niet met een babbel
kunt afdoen. Of wel. Ik denk
dat hier ergens het misverstand
zit tussen de Sonja-haters en
Sonja. Afgezien van degenen
die Sonja sowieso al niet lusten
omdat ze te veel socialisten en
vrouwen aan haar tafel noodt,
zijn Sonja-haters mensen die
duidelijk onderscheid wensen
tussen informatie en amuse
ment en die serieuze onderwer
pen serieus behandeld willen
zien in een ordentelijk gestruk-
tureerde discussie.
Sonja is het interessantst
wanneer haar eigen persoontje
in het geding is of wanneer het
over iets gaat waarover zij een
krachtig, emotioneel geladen
oordeel heeft. Van dat laatste
zagen we een voorbeeld toen
ze, ruim een week geleden, in
de studio een soort volksgericht
ontketende tegen een groepje
Baghwan-aanhangers. Dat stu-
diopubliek is een van de dingen
die ik wel eng vind aan Sonja.
Met blinde toewijding volgt het
de stemmingen van de coryfee.
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinl
En al snapt het de ballen niet
van wat er aan de tafel wordt
gezegd, als Sonja's gezicht op
klaart terwijl haar gespreks
partner met stemverheffing een
zin uitspreekt, klatert het ap
plaus op.
Deze week was Sonja zelf in
het geding. Een week eerder
had ze iets over de rock-musi-
cal Jan Cremer in het program
ma. Met een van de hoofdrol
spelers, Peter Tuinman, had ze
een gesprekje. Die Tuinman
had ook een rol in een film die
Sonja fan-tas-tisch! mooi vond
en ze riep het Nederlandse volk
op die film te gaan zien. In één
adem bijna voegde ze eraan toe
dat het Nederlandse volk wat
haar betrof niet naar een an
dere film hoefde want dat was
me een rotfilm.
Nuances
Bonje met de maker van de
'rotfilm' natuurlijk en Sonja
kwam er deze week graag op te
rug met als openingszet de
filmmaker meteen al in het be
klaagdenbankje te zetten door,
zwaaiend met telexstroken als
bewijsstukken, de hondstrouwe
jury op de tribune te vertellen
dat de filmmaker alleen maar
via telex en advocaat contact
met haar had gehad, alsof dat
niet mag of iets verwerpelijks
is.
„Mag ik zoiets zeggen?"
vroeg Sonja en allicht: van de
tribunes mocht het. Van twee
aanwezige dagbladjournalisten
ook. Dat was even voorspel
baar want journalisten zijn te
rechtallergisch voor alles wat
maar in de verste verte lijkt op
een beperking van de vrijheid
van spreken en schrijven en dus
nemen die in zulke gevallen het
zekere voor het onzekere. Maar
er waren ook mensen die er wel
iets meer over wilden zeggen.
Een van hen, de filmjournalist
Jo Röpke, was er zelfs helemaal
voor uit Vlaanderen gekomen.
Helaas liep hun genuanceerd
heid uit in breedsprakigheid en
Sonja, springerig belust op haar
gelijk, kon er geen geduld voor
opbrengen en interrumpeerde
de betogen dus aan flarden.
Die kwamen er natuurlijk ge
woon op neer dat Sonja een
film gerust een rotfilm mag vin
den, dat ze dat mag zeggen,
maar dat het heel misschien
verstandiger en ook eerlijker
was geweest - in het bijzonder
in een door 'miljoenen beke
ken' tv-programma dat de pre
tentie heeft, behalve amusant
ook informatief te zijn - als ze
haar oordeel had omkleed met
een weinig informatie over in
houd en strekking van de film
en haar kijkers, al was het maar
summier, deelgenoot had ge
maakt van haar bezwaren erte
gen.
Hoe Sonja die slag gewon
nen heeft weet ik niet, want ik
schakelde over naar Studio
Sport waar Wim Kieft zich net
stond te hullen in het boe
tekleed.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
"Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145,4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur,
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rfinlfrplfllipt!'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
Door Hans Rooseboom
IN 1980 ZOU de Sovjet-
Unie het paradijs op
aarde zijn. Het ambi
tieuze partijprogramma
dat in 1961 onder leiding
van Nikita Chroestjov
werd geformuleerd
voorzag een periode van
twintig jaar waarin de
Sovjet-Unie de Ver
enigde Staten in wel
vaart zou voorbijstre
ven.
Alle materiële, geestelijke
en medische voorzieningen
zouden in 1980 voor alle Sov
jet-burgers gratis voorhan
den zijn, en alle mensen zou
den in vrede en vrijheid het
Ware Communisme beleven.
Bovendien zou via de weg
van het ware marxisme-le-
ninisme de mens het eind
stadium van de evolutie be
reikt hebben: de volmaakt
heid.
Dat meende men werke
lijk ten tijde van dat Twee
ëntwintigste Partijcongres
in 1961, althans dit vooruit
zicht werd tijdens ontelbare
bijeenkomsten op scholen,
fabrieken, boerderijen en
kantoren aan de mensen
voorgespiegeld.
Als gevolg van de zegenin
gen van het historisch mate
rialisme zouden alle sociale
onhebbelijkheden van de
kapitalistische mens ver
dwenen zijn: hebzucht, gie
righeid, afgunst, egoïsme,
ontrouw en laksheid. De
staat als regulerend orgaan
zou dan kunnen worden af
geschaft. En de Sovjet-Unie
zou van Leningrad tot Vla
divostok één ongedeelde na
tie zijn.
Die ontwikkeling, die in
1961 werd voorspeld en die
dus nu werkelijkheid had
moeten zijn, heeft zoals be
kend niet plaatsgevonden.
Integendeel: hoe bitter is
vergeleken bij het utopische
model van 1961 de werke
lijkheid anno 1985.
Deze week is het Centraal
Comité van de Communisti
sche Partij van de Sovjet-
Unie bijeen. Het moet orde
op zaken stellen, en vooral:
het nog steeds geldige partij -
programma van 1961 door
een nieuw vervangen, een
realistisch programma dat
de actuele problemen onder
Tijdens de jaarlijkse oogst worden massaal studenten en soldaten gemobiliseerd, maar desondanks gaat de opbrengst
meestal voor een groot deel verloren foto archief de stem
ogen ziet. Dat schijnt overi
gens reeds gebeurd te zijn, al
hebben de officiële Russi
sche media daarover geen
enkel detail bekend ge
maakt.
Over de werkelijke staat
waarin de Sovjet-Unie ver
keert tast men in het westen
doorgaans in het duister.
Reizen in het land is aan
buitenlanders niet toege
staan en berichten van de
Russische overheid zelf zijn
meestal gekleurd door pro
pagandistische leuzen.
Waar je het van moet heb
ben, dat zijn de verhalen van
belangrijke 'overlopers',
voormalige insiders dus, die
weten waar ze het over heb
ben. Zelfs als je hun verha
len met een korrel zout
neemt (ze zetten zich af te
gen hun vroegere vaderland,
en enige overdrijving zij hun
daarom vergeven), dan nog
rijst er uit die berichten toch
een samenhangend en aan
nemelijk beeld op.
In onderstaand overzicht
komen vijf van de belang
rijkste 'probleemgebieden'
ter sprake: de gezondheid en
de gezondheidszorg, de land
bouw en de honger, het na
tionaliteitenprobleem, de in
dustriële stagnatie en de gi
gantische corruptie.
1. De gemiddelde levens
verwachting van een man
nelijke Sovjet-burger is 62
jaar, zeker tien jaar lager
dan in Nederland. De kin
dersterfte is meer dan drie
maal zo hoog als in de Ver
enigde Staten. Gezondheids
zorg staat in de Sovjet-Unie
in een zeer laag aanzien.
Artsen hebben niet de spe
ciale status die ze in het wes
ten hebben, ze staan op het
niveau van verpleegkundi
gen (het zijn ook meestal
vrouwen). Dat blijkt ook uit
de salarissen: de gemiddelde
arts verdient 40 procent
minder dan een bouwvak
ker. Het vertrouwen in de
officiële medische stand is zo
gering dat er een bloeiende
'zwarte markt' bestaat waar
men zich tegen betaling van
grote bedragen kan laten
opereren.
Bekend is ook het inge
kankerde alcoholisme, een
volksziekte die vanuit de
tsaristische tijd is overgeble
ven. Tekenend voor de om
vang van deze volksziekte is
het feit dat Gorbatsjovs al
lereerste beleidsafkondiging
een harde bestrijdingscam-
pagne van het alcoholisme
was.
2. In de Sovjet-Unie wordt
op grote schaal honger gele
den. Hoewel 25 procent van
het gehele arbeidspotentieel
in de landbouw/veeteelt
werkzaam is, bestaat er een
chronisch gebrek aan groen
te, vlees en zuivel. Graan
moet met scheepsladingen
tegelijk worden geïmpor
teerd, vooral uit de Ver
enigde Staten (waar slechts
3,4 procent van het arbeids
potentieel genoeg produceert
om de wereldbevolking te
kunnen voeden. De massa
van de boerenbevolking leeft
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Het ini
tiatief van de drie grote
partijen in de Tweede
Kamer om het para-
commercialisme aan te
pakken kan rekenen op
welgemeende instem
ming van het Bedrijf
schap Horeca.
De secretaris van de coör
dinatiecommissie para-com
mercialisme van deze denk
tank van de horeca, de heer
M. Drissen, zegt zeer blij te
zijn met het initiatief. „We
streven al jaren naar een
wetswijziging en hebben er
zelf een klaar liggen", aldus
de heer Drissen.
Para-commercialisme is
het dure woord voor de onei
genlijke activiteiten in
buurt- en clubhuizen en
kantines van sportvereni
gingen. Het gaat dan om het
feit dat deze instellingen
bruiloften en partijen orga
niseren en als verkapte cate
ringbedrijven opereren, zon
der dat ze daartoe gerech
tigd zijn.
Wat de horeca vooral
steekt is dat ze dit soort acti
viteiten kunnen ontplooien
tegen een prijs die onder die
van de reguliere horeca ligt,
aangezien de meeste van de
instellingen draait op vrij
willigers, met subsidie en
zonder de verplichting BTW
te betalen.
Drissen wil er niets van
weten dat de horeca de kan
tines en clubhuizen het licht
niet in de ogen gunt. „Het
pilsje na de wedstrijd is het
probleem niet. Dat moet ge
woon kunnen. Wat wél aan
gepakt moet worden is dat
de dochter van de voorzitter
van de voetbalclub haar
bruiloft in de kantine geeft",
aldus Drissen.
Volgens berekeningen van
het Bedrijfschap Horeca
kosten dit soort nevenactivi
teiten de horeca per jaar zo'n
1,5 miljard. In totaal gaat
ongeveer ƒ3,4 miljard om in
kantines, clubhuizen en der
gelijke. De horeca gaat het
om de 1,5 miljard, want dat
is het geld waarvan de ho
reca vindt dat het hen toe
komt. Officieel heet het dat
dit inkomsten zijn die buiten
de doelstelling om van de in
stelling tot stand komen. De
doelstelling van een sport
kantine bijvoorbeeld is het
uitbaten van een kantine ten
behoeve van een sportver
eniging en dus ook in de tijd
dat die vereniging sport be
drijft. In werkelijkheid ge
beurt dat niet, blijverf klan
ten van kantines hangen of
zijn de kantines ook op an
dere uren open dan normaal
geacht mag worden. Boven
dien, en dat heeft de woede
gewekt van de bedrijfstak,
blijken er steeds vaker acti
viteiten plaats te vinden die
helemaal geen relatie meer
hebben met de vereniging.
„De inkomsten uit deze
activiteiten horen thuis in de
horeca. Als we dit probleem
bij de wortel zouden kunnen
aanpakken, zouden we de
samenleving duizenden, we
gaan uit van 10.000 nieuwe
banen kunnen leveren. Die
verdwijnen nu in het vrij
willigerswerk", aldus Dris
sen.
Dat het para-commercia-
lisme hand over hand toe
neemt, is geen geheim meer.
Ook Economische Zaken er
kent dat. De redenen voor
het uitwijken naar kantines
en dergelijke liggen ook voor
de hand. De feestelingen zijn
er gemiddeld genomen goed
koper uit, want er hoeft geen
BTW te worden betaald, of
sociale premies, want het
meeste personeel is niet offi
cieel in dienst. Maar ook de
kantine heeft het voordeel,
want de club-, stichtings-, of
verenigingskas wordt op
deze wijze extra gespekt.
Dat de sociale fondsen en de
schatkist geflest worden, zal
de feestvierders een zorg
zijn.
De horeca ziet dit alles
met lede ogen aan. Drissen:
„Het probleem is dat er nau
welijks wettelijke instru
menten bestaan. Gemeenten
kunnen niet ingrijpen, om
dat er geen unanieme richt
lijnen voor handen zijn. En
dan blijkt in dat soort geval
len dat gemeenten die streng
optreden hun beleid aanpas
sen als in een buurgemeente
para-commercialisme oog
luikend wordt toegelaten.
Niemand treedt dan meer
op".
Een van de gevolgen is dat
de kantines ook een plaats
worden waar ongebreideld
drankmisbruik voorkomt.
Drissen: „Wat je veel ziet en
waar we stappen tegen wil
len ondernemen is het
enorme drankmisbruik on
der jongeren tot 16 jaar in
kantines". Hij haalt de nota
over het alcoholbeleid aan
van staatssecretaris Van der
Reijden (Volksgezondheid)
waarin wordt geconcludeerd
dat juist in de niet-commer-
ciële sector de grootste pro
blemen met drank voorko
men.
„Wat ik niet snap is dat
uitgerekend na deze consta
tering de bewindsman tot
geen andere beleidsconclusie
komt dan voor te stellen om
alles wat nu gebeurt te lega
liseren, en pas daarna strin
gente normen aan te leggen.
Men denkt met een nieuwe
drank- en horecawet de zaak
in de hand te kunnen hou
den. Als dit echt doorgaat
voorzie ik een complete
ramp voor de horeca".
Drissen zegt veel meer te
voelen voor het aan voor
waarden binden van para-
commerciële activiteiten.
Dat zou volgens hem kunnen
door in het vergunningenar
tikel van de drank- en hore
cawet een aparte categorie
voor kantines.
Daarin moet dan verbo
den worden om andere acti
viteiten uit te oefenen dan
die aan de club of stichting
verbonden zijn. Ook het
schenken van drank in hoe
veelheid en sterkte moet dan
aan banden worden gelegd,
terwijl ook te denken is aan
openingstijden die in ver
houding moeten staan tot de
verenigings- of stichtingsac
tiviteiten. In een kantine van
een voetbalclub mag dan
bijvoorbeeld tot twee uur na
een wedstrijd worden ge
schonken.
Tot slot zegt Drissen ook
dat inschrijving in het han
delsregister van de Kamer
van Koophandel verplicht
zou moeten worden en ook
bij de bedrijfsvereniging.
Dan kan, zo is de redenering,
veel beter controle worden
uitgeoefend op het betalen
van premies en het voldoen
van BTW.
Op dit moment is niet
meer dan inschrijving in het
stichtingsregister vereist.
Drissen is blij met de actie
van de drie grote partijen in
de Tweede Kamer. „De par
tijen hebben gezien dat het
moment genaderd is dat een
eigen initiatief nodig is, als
de overheid zelf niet wil in
grijpen. Mocht er een rege
ling komen, dan kan die vol
gend jaar al zijn vruchten
beginnen af te werpen".
in achterlijke omstandighe
den, heeft geen water en
electriciteit in de schamele
onderkomens, en laat de
oogst verslonzen, aangezien
de opbrengst toch moet wor
den afgedragen.
De oogsttijd is ieder jaar
weer een noodtoestand. Stu
denten, dienstplichtigen en
fabrieksarbeiders worden
met honderdduizenden ver
plicht op het platteland te
werk gesteld. En dat zijn na
tuurlijk geen professionele
boeren.
De Sovjet-Unie kampt
met het probleem van 15 na
tionaliteiten (en 127 talen). In
de Baltische republieken, de
Oekraïne, Armenië en Geor
gië leven van oudsher sterke
nationalistische en anti-
Sovjet-sentimenten, die met
kracht door Moskou worden
bestreden. Nog deze week
werd een dominee in Estland
om deze reden veroordeeld
tot drie jaar dwangarbeid
streng regime.
Verreweg het „grootste
probleem lijkt de komende
jaren het groeiend aantal
moslims in de Sovjet-Unie te
worden: het zijn er nu 44
miljoen. Onder invloed van
het moslim-fundamenta-
lisme (zoals in Iran) groeit in
de centraal-aziatische repu
blieken het ethnisch bewust
zijn. Bovendien groeit hun
aantal in een razend tempo:
moslims moeten niets heb
ben van abortus en anticon
ceptie. In het geval van een
conflict in die regio kan de
centrale overheid in Moskou
rekenen op massale tegen
stand van een eensgezind
moslim-blok binnen de eigen
landsgrenzen. De bezetting
van Afghanistan moet mede
in dit licht worden bezien.
4. De industrie kent net als
de landbouw het euvel van
de geringe betrokkenheid
der werknemers. Ook hier
een lage arbeidsproductivi
teit. Maar het meest lijdt de
Sovjet-industrie aan de
enorme achterstand op ge
bied van nieuwe hoogwaar
dige technologie. Het gewel
dige bureaucratische sys
teem dat de geplande pro
ductiequota moeizaam regelt
heeft de razendsnelle ont
wikkelingen op dit gebied
(zoals die in het westen heb
ben plaatsgevonden) tegen
gehouden.
De Amerikaanse Rusland-
deskundige Richard Pipes
wijst in dit verband verder
op de mentaliteit van de ge
middelde Sovjet-burger, die
nog maar heel kort geleden
in middeleeuwse feodale
omstandigheden leefde.
„In feite gedraagt de
massa der Russen, afstam
melingen van geketende
boeren, zich tegenover de
Sovjet-staat (hun huidige
meester) precies zo als hun
geknechte voorvaderen te
genover hun landheren. Net
als vroeger hebben ze ontel-
bare trucs ontwikkeld om
hun verantwoordelijkheid te
ontduiken, om eigendom van
hun meester te ontvreem
den, om hem het land af en I
de fabriek uit te jagen. Het
Sovjet-regime schijnt mach
teloos te staan tegen dat na-1
tionale passieve verzet. De
terugloop van de productie is
in laatste instantie de wraak I
van de moderne slaaf op zijn
meester, de Staat", aldus Pi-
pes.
5. De Sovjet-maatschappij
wordt in al zijn geledingen
geteisterd door corruptie.
Met geld is alles te koop. in
een land waar alles van
overheidswege geregeld is
blijkt geld wonderen te ver-1
richten. Terwijl alles offi
cieel gratis is, blijken
mensen grote sommen gé
te moeten betalen voor pro-1
ducten en diensten, voor me-1
dische hulp, voor onderwijs,
voor woonruimte, voor voed
sel, zelfs voor een gunstige I
gerechtelijke uitspraak.
Het kopen van het lid
maatschap van de Partij is
zeer in trek. Grote bedragen
gaan daarvoor over de tafel, i
want als je eenmaal Partij
lid bent, ben je voor de rest
,van je leven verzekerd van
allerlei voordelen en voor
rechten, vooral in het mate-1
riële vlak.
Al deze bijna onoplosbare I
problemen zijn jaar in jaar
uit veronachtzaamd. Vooral
in de latere jaren van het
Brezjnev-tijdperk liet men
alles maar begaan, het land
werd eigenlijk niet bestuurd
door gemotiveerd leider
schap. Er is wel eens gezegd I
dat de Sovjet-Unie op de
automatische piloot voer.
Gorbatsjov en de zijnen
zijn in ieder geval zo realis
tisch om de problemen open
lij k te erkennen en onder
ogen te zien. Het nieuwe, op
de huidige problemen toege
spitste partijprogramma zal
de komende jaren de richt
lijn moeten zijn om de Sov
jet-Unie opnieuw op de rails
te zetten.
Gegevens ontleend aan o.a I
'Breaking with Moscow', door
Arkady Shevchenko, de "hoogste
Rus' ooit overgelopen, en John
Barron's 'KGB Today', dat ge ba-
seerd is op het verhaal van i
overgelopen KGB-chef in Tokio,
Stanislas Levchenko)
Gorbatsjov: in buiten- én binnenland een frisse aanpak
FOTO ARCHIEF 0E STEK
(ADVERTENTIE)
«PiKkt&ië 8 %Jb *2
Diederick Haspelmans,
blauwverver te Raamsdonkveer, anno 1745.1
Van een onzer verslaggevers
BREDA - Bestuur en directie van b
centrum De Klokkenberg in Bre
maatregelen genomen om de probl
partkliniek de uit de wereld te helpc
De Klokkenberg wil een manager
v00r de hartkliniek. De sollicitati
daarvoor is reeds begonnen. De mai
231 de communicatie van de mediscl
ten en verplegend personeel met
bestuur moeten verbeteren. Hij di
contacten tussen de hartkliniek en
Kiokkenberg-klinieken op te bouw
moet de manager de activiteiten va
sche staf en de hartkliniekafdeling
neren en een 'voorwaardenschepp<
voeren.
De functie is niet nieuw in het m<
trum, maar toen de vorige manager
4Doo
DEN HAAG (ANP) - De kin
derbijslag wordt volgend jaar
niet bevroren. Zowel op 1 ja
nuari als op 1 juli zal de hoogte
van de kinderbijslag worden
aangepast aan de prijsstijging.
Dat brengt een bedrag van 75
miljoen gulden aan extra kos
ten met zich mee.
Premier Lubbers zwichtte
donderdag in de Tweede Ka
mer voor de overgrote meer
derheid van de Kamer, die
zich verzet had tegen de aan
vankelijke voornemens van
het kabinet de kinderbijslag
volgend jaar niet aan te pas
sen.
Lubbers kwam de rege
ringspartijen eveneens tege
moet bij hun wens 50 miljoen
gulden extra structureel uit te
trekken voor de grotere ste
den.
Lubbers verwacht dat
deze maatregel een investe
ringsimpuls van 400 tot 500
miljoen gulden met zich mee
zal brengen. Minister Ruding
(Financiën) liet woensdag
avond nog weten weinig voor
dit voorstel te voelen, omdat
het zou leiden tot een flinke
stijging van het financierings
tekort van de lagere overhe
den.
D]
va
va
1
op
na
i
kei
dor
spr
het
Air
grc
ove
lan
dig
t
voc
tele
ker
her
wo:
vra
doe
ged
I
VOO
doo
hei<
mo<
hel]
tot;
R
krit
van
Kei
nee
hoe
rinj
lijk
ove
zijn
gen
aan
K
ben
(ADVERTEN'
J BREDA Karnemelkstraat 10, Tel
BINNEN vijftien jaar moet het natioi
verdubbeld zijn. Het Centrale Comil
partij, dat deze opdracht zeer onlang
iov heeft meegekregen, reageerde en
9ing of vanwege de partij-discipline?
heel goed herinneren, dat een van
Chroetsjov, in 1960 met een twintigja
reiken. Het is de man slecht vergaan
betreft: die was er in 1980 nog beroer
tevoren.
Het grote probleem van de Russer
centralistische plan-economie geen rt
Hun creativiteit kan niet ontvlammen
zuurstof van de verbeelding. De Sovji
ln starre rituelen. Een dwangbuis van
verhindert ingrijpende veranderingen,
volle overtuiging een politiek van herv
van de leider is in Rusland anno 198
Laagheid en inertie van het bureauc
uoorbreken, die een rigoureus verni
een bedreiging van hun huidige mact
worvenheden.
Maar Gorbatsjov heeft weinig keus.
- zonder wodka - tot grotere arbeidsf
Pen zal het gemor over de schaarste
en levensmiddelen luider worden. Voo
ook in Rusland. Bovendien is het de
gaan, dat de Hongaren en Chinezen
van de plan-economie heel interessan
ybehalen. Een scheutje kapitalisme
DI|Jkt wonderen te kunnen doen.
Ook voor ons in het westen heeft dit
Plan van Gorbatsjov belangrijke asp
oor de bewapeningswedloop. Ruslan
kertijd miljarden te stoppen in nieuwi
«gehele reorganisatie en vernieuwir
t,Rrarische apparaat. Als die stelling ji
hn de topontmoeting met Reagt
ouding verwacht kunnen worden. Als
speelt, laat het de kans liggen om, v
i'-Unie door een voortgezette bewapi
e knieën te krijgen. Een zeer gevaa
7™ Hma,e de Russen economisch ver
vo h en worcten, zal de verleiding om
verledigen, groter worden,
bpt onze menin9 doet het westen
rinnr aan Gorba,sjov niet in probleme
van van Zlin economische vijftienjarer
tal moet het Kremlin tot het inzicht kor
n,„yan gebieden toe is aan diepgaand
0 awin9 van binnenuit zal een klim:
st en West, waarin een echte ontsf
