4Year of the Quiet Sun' vrome film van Zanussi
Robert Mitchum, de man met de
zware oogleden, 40 jaar acteur
E
Zigeunerfilm 'Les
Princes' in circuit
Kantoormeisjes en aerobic-dans
ook in de
BIOSCOOP
E
VRIJDAG
18 OKTOBER 1985
Verkeerd
HEAVENLY BODIES'
Vampiers zuigen
Londenaren leeg
in 4Lifeforce'
NEDERLAND 1
NEDERLAND 2
BELGIE NED 1
ïuske en Wiske: Ang.
^Ppie Happ ie en Sïwl
T2 PAGINA GIDS 1
Complete Carmen-
opera op fraaie
Spaanse lokatie
Door Marjan Mes
Van de opera 'Carmen'
van Bizet en Prosper
Merimée zijn de afgelo
pen jaren tal van film
versies verschenen. Go-
dard gebruikte het ver
haal voor een eigen, mo
derne versie. Saura
maakte er een fla-
menco-dansfestijn van.
Maar er zijn ook tradi
tionele interprestaties
op film gezet, door Peter
Brook en de Italiaan
Francesco Rosi, maker
van o.a. 'Tre Fratelli'.
Rosi nam zijn 'Carmen' op
in het landschap van Andalu-
sië en steden als Granada, Se-
villa en Ronda. Dat ziet er
schitterend en natuurlijk uit.
Misschien wat al te natuurlij k
voor een opera-handeling, die
toch strikt kunstmatig is. Wel
licht was het boeiender ge
weest om juist de kunstmatig
heid te benadrukken in plaats
van de handeling in een be
staand decor te plaatsen en de
zangers/acteurs daarvan on
dergeschikt te maken.
Niettemin heeft Rosi soms
treffende beelden gevonden
voor de emoties, die de schitte
rende muziek oproept. Scènes
in en om de corrida bijvoor
beeld, waar de toreador, een
van de twee aanbidders van de
verleidelijke zigeunerin Car
men, zijn strijd met de stier
aangaat. Op dit hoogtepunt
vermoordt de jaloerse Don Lo-
sé de trouweloze Carmen. Het
libretto van de opera is geheel
in tact gelaten en zo beleven
wij ruim twee uur de volledige
opera, wat voor filmliefheb
bers ongetwijfeld een hele zit
is, want zo'n operahandeling is
op zich weinig interessant.
Langere scènes lijden, on
danks Rosi's voorbeeldige be
wegingsregie, aan gebrek aan
actie en inhoud. Het verhaal is
bekend. Het arbeidstertje in de
tabaksfabriek Carmen, brengt
de harten op hol van alle man
nen in de naburige kazerne.
Terwijl zij het aanlegt met de
adjudant, Don José, laat zij
zich ook het hof maken door
Escamillio, een stierenvechter.
De twee mannen worden el-
kaars rivalen. Don José deser
teert voor haar uit de dienst en
verlaat zijn verloofde Mi-
chaela om een zigeunerleven
te leiden aan Carmens zijde.
Maar die wil haar vrijheid be
houden en heeft ook de torea
dor haar liefde verklaard. Don
José wordt gek van jaloezie en
doodt zijn geliefde. Een arche
typisch verhaal, dat op film
boeiend kan zijn als dialogen
en handeling aan het medium
worden aangepast. Door het
oorspronkelijke libretto inte
graal te verwerken, is het Rosi
slechts ten dele gelukt om een
boeiende film te creëren.
Julia Migenes-Johnson is
niet alleen een schitterende
zangeres, maar uiterlijk ook
een ideaal Carmen-type; een
donkere, verleidelijke vrouw
met een wulps figuur zoals je
die in de operawereld slechts
zelden tegenkomt. Als actrice
is zij echter beperkt, gevoelens
uitdrukken is er niet bij.
Placido Domingo (Don José)
en Ruggero Raimondi (Esca
millio) zijn als zangers uiter
aard onovertroffen, maar voor
deze rollen eigenlijk te oud. In
het theater telt dat minder dan
op de film met zijn indrin
gende close-ups. De film werd
al enige jaren geleden ge
maakt. De elpee met de hoog
tepunten uit de geluidsband
ging vroegtijdig vooraf aan
het uitbrengen van 'Carmen'
in Nederland. De muzikale lei
ding van de opera-opnamen
berustte bij Lorin Maazel, die
het Orchestre National de
France dirigeert.
'Carmen' van Francesco Rosi.
Cinésol 3 in Breda.
Placido Domingo als Don José en Julia Migenes-Johnson als de zigeunerin Carmen in de
operafilm 'Carmen'. - fotoconcorde film.
Van onze filmredactie
Het Westbrabants Filmcircuit
vertoont 'Les Princes', de bij
zondere film van de zigeuner
cineast Tony Gatlif (35), een
Fransman, die in erbarmelijke
omstandigheden opgroeide in
Algerije. In Frankrijk be
landde hij wegens onaange
past gedrag in tal van kinder
tehuizen.
Op een dag liep hij per on
geluk Michel Simon, de be
faamde Franse acteur, tegen
het lijf en zo werden zijn ta
lenten ontdekt. Met een 16
mm-camera maakte hij een
aantal produkties, ondermeer
over een Spaanse flamenco
danser. Maar pas echt van zich
spreken, deed 'Les Princes',
waarvoor hij zelf het scenario
schreef. In Frankrijk en op
een festival voor zigeuner-
films in Los Angeles werd dit
portret van een zigeunerleven
zeer hoog gewaardeerd.
In een armzalig Noord
franse landschap wordt het
trieste, maar ook warmbloe
dige bestaan van een zigeu
nerfamilie geschilderd. Dat
gebeurt met haat jegens de
'gadzjo', de discriminerende
burgerij. Maar door een apart
gevoel voor humor weet Gat
lif, die zelf ook een rolletje
speelt, zijn film voor omge
keerde discriminatie te behoe
den.
De 30-jarige Nara (Gérard
Darmon, uit de film 'Diva')
woont met zijn grootmoeder
(de Franse actrice Muse Dal-
brey) en dochtertje in een ver
waarloosde huurkazerne. Hij
heeft zijn vrouw verstoten,
omdat zij builen zijn medewe
ten de pil gebruikte. De broers
van de vrouw proberen hem
met geweld te bewegen zijn
vrouw weer te accepteren. De
De Poolse weduwe en haar Amerikaanse geliefde in 'Thi
Year of the Quiet Sun'. - foto meteor film
Van onze filmredactie
In tegenstelling tot
zijn landgenoot
Andrzej Wajda
maakt de Poolse ci
neast Krysztof Za
nussi geen politieke
films. Zijn nieuwste,
'The Year of the
Quiet Sun' is een in
getogen liefdesge
schiedenis tussen een
Amerikaanse soldaat
en een Poolse wedu
we, die zich afspeelt
in het Polen van 1946.
Dus direct na de
Tweede Wereldoor
log, hetgeen te zien is
aan de ruïnes, nazisti
sche leuzen op de mu
ren, zwarthandelaars,
plunderaars en spion
nen. Amerikaanse
soldaten lopen zich te
vervelen en de bevol
king verkeert in be
hoeftige omstandig
heden.
De niet meer zo
jonge Poolse weduwe
Emilia (Maja Komo-
rorowska) woont sa
men met haar ge
wonde moeder in een
armzalig kamertje.
Ze krijgen inkwartie
ring van een Ameri
kaan, Norman, die
deel uitmaakt van een
geallieerde onder
zoekscommissie naar
oorlogsmisdaden.
Nor man en Emilie
hebben weinig ge
meen en kunnen nau
welijks met elkaar
praten. Norman is een
sympathieke, in
troverte man, die in
eerste instantie gefas
cineerd raakt door
Emilia's hobby, het
schilderen van de zon.
Allebei zijn ze aan
geslagen door de oor
logsverschrikkingen
en de eenzaamheid en
dat drijft hen in el-
kaars armen. Om el
kaar echt goed te
kunnen begrijpen,
hebben ze een tolk
nodig en dat levert
een met humor ge
kruide scène op, al is
zij net als de andere
gebeurtenissen eigen
lijk diep treurig.
Liefde zonder
woordenmaar
daar blijft het niet bij.
Zanussi, die ook een
film over de paus
heeft gemaakt, gaat
op de ouderwets-reli
gieuze toer. Het bete
kent, dat Emilia afziet
van haar geluk in
Amerika en haar
duurbetaalde vlucht-
plaats afstaat aan
haar immorele buur
vrouw. Een vreemde
vorm van zelfopoffe
ring, die nog wordt
vergeleken met het
lijden van Christus
bovendien. Emilia
zegt in een an haar
weinig gesproken zin
nen, dat geluk ook in
lijden kan gevonden
worden.
Deze vrome ge
dachten worden bege
leid met wat al te dik
opgelegde sfeerfoto
grafie, heel mooi,
maar zonder veel in
houd. Als er twintig
jaar later bericht
komt uit Amerika, is
het te laat voor Emi
lia, want die zit dan in
het klooster en ze
sterft met een visioen
van het ideale Ame
rika voor ogen of
zoiets. Het verwar
rende slot schijnt een
droom te moeten
voorstellen.
Zeer sterk is de
scène waarin door de
Amerikanen een
Duits massagraf
wordt gevonden en
geopend, terwijl de
bevolking nieuwsgie
rig toeziet en een van
hen tussen de lijken
van de door de nazi's
vermoorde slachtof
fers valt. Huive
ringwekkend, maar
gerelativeerd door
een knap soort hu
mor. Jammer dat Za
nussi zijn talent zo
heeft laten versnippe
ren door katholieke
boodschapperigheid.
Toch werd de film in
Venetië bekroond met
een Gouden Leeuw.
'The Year of the
Quiet Sun' van
Krysztof Zanussi.
VENTURA (RTR) - Robert
Mitchum staart de rook van
zijn sigaret na en zegt: „Er
valt niet zoveel te leren voor
een acteur. Als de regisseur
zegt, 'kom door een deur,' kom
je door een deur. Ze vertellen
je wat je moet zeggen, hoe je je
moet bewegen. En daar heb je
't wel mee gehad".
Mitchum, die 68 is, vervalt
in stilzwijgen. Hij heeft net
gewerkt aan zijn, denkt hij,
150e film. „Zoveel zullen 't er
onderhand wel zijn", zegt hij
na een poosje.
Is de film af? „Mijn God, dat
hoop ik toch wel", antwoordt
hij.
Een interview met Mitchum
is als een filmrol van Mit
chum: languissant, skeptisch,
amusant. Maar Mitchum,
veertig jaar ster, heeft net
voor een Hollywoodse primeur
gezorgd: drie generaties van
dezelfde familie in dezelfde
film.
In de film, 'Promises to
keep', spelen Mitchum, zijn
zoon Christopher Mitchum en
zijn 18-jarige kleinzoon, Bent-
ley Mitchum. Op de vraag
waar de film, eerst te vertonen
op de Amerikaanse televisie,
over gaat, kijkt Mitchum ver
veeld. Christopher, die de res
tauranttafel deelt, springt in.
„Mijn personage is door zijn
vader in de steek gelaten. Der
tig jaar later, wanneer mijn
personage zijn eigen gezin
heeft, keert hij terug. De film
zegt dat je niet in het heden
kunt leven tot dat je in het
reine bent gekomen met het
verleden".
„En daar waren 15 her
schrijvingen van het script
voor nodig", voegt Mitchum
senior er aan toe.
Mitchum heeft vorig jaar
enige tijd doorgebracht in het
Betty Ford Centre in Palm
Springs voor, zegt zijn advo
caat, behandeling wegens
drankzucht. De acteur, die
eens heeft gezegd dat hij zo
veel kon drinken als hij wilde
als hij genoeg slaap had, doet
over één glas bijna twee uur
terwijl hij een reeks grappige
en dikwijls lasterlijke ver
haaltjes over mede-acteurs-
en actrices vertelt, af en toe
doorspekt met krachttermen.
Achter de zware oogleden
gaat een man schuil die zo het
een en ander gelezen heeft en
filmscripts, muziek en gedich
ten heeft gemaakt en die door
Deborah Kerr en wijlen Char
les Laughton is omschreven
als een van Hollywoods beste
acteurs. Maar Mitchum pro
beert zichzelf af te doen als
niets anders dan een zware
jongen in Hollywood die geen
haast heeft.
Op de vraag waarom hij een
ster werd en duizenden andere
acteurs niet, haalt Mitchum de
schouders op en zegt: „Dat
weet ik niet, maar ik denk dat
ik duurzaam was".
„Ik ben zoveel keer op het
hoofd geslagen en heb het
overleefd. Ieder ander deed
een beroep op de stuntman.
Iemand zei eens tegen me dat
ik 17 films in een jaar deed.
Dat verraste me. Welk jaar?
Ik herinner 't me niet".
Als grote ster heeft Mit
chum meer dan één film ge
maakt die in het vergeetboek
zijn geraakt. „Ik sloeg de ge
makkelijkste weg in, die van
Robert Mitchum.
- foto archief de stem
de minste weerstand". Hij zegt
dat hij een aantal van zijn
films niet heeft willen zien.
„Ik vond mezelf niet amu
sant".
Mitchum herinnert zich dat
hij instemde met een script
voor een film over een groep
jazz-musici in San Francisco.
„Dus zei ik tegen die lui, 'Tot
ziens in San Francisco". Maar
zij zeiden 'Nee, je gaat naar
Wildwood, New Jersey.
„Een paar dagen later vroeg
ik aan mijn secretaresse
waarom ze het toneel naar
Wildwood hadden verlegd. Zij
zei dat ze dat niet gedaan had
den. Ik zei 'bedoel je dat ik heb
ingestemd met de verkeerde
film?' Ze zei 'ja'. En zo deed ik
een film die heette 'Going Ho
me' in Wildwood. Voorzover ik
weet is de andere film nooit
gemaakt".
Mitchum zegt dat hij een fa
voriete actrice heeft, Deborah
Kerr. Zij hebben vier keer sa
men gespeeld, in 'Heaven
knows Mr. Allison', 'The Grass
is Greener", 'The Sundowners'
en de recente 'Reunion at
Fairborough'.
Hij biecht op dat hij 'The
Sundowners', die in Australië
werd gemaakt, een van zijn
favoriete films vindt. Er is
verteld dat een andere favo
riete film van hem was 'Two
for the Seesaw' met Shirley
MacLaine. Mitchum denkt
even na en zegt dan: „Ik heb
geprobeerd eronder uit te ko
men, maar het ging wel".
„Loretta Young had altijd
een vloekdoos op de set. Als je
's Heren naam misbruikte
kostte dat een dollar - de
zwaarste boete. Ik geloof dat
Loretta het geld afstond aan
liefdadigheid voor ongehuwde
moeders".
Robert Mitchum begint over
een maand aan zijn '151-ste'
film. „Hij heet, hoe heet ie ook
weer, uh 'I must run'. Het
moet zich afspelen in Dallas,
Texas, maar ze maken 'm in
Fresno, Californië, of zoiets".
Mitchum staat op om het
restaurant te verlaten. „Ik
neem aan dat ze ergens een
bord neerzetten waar 'Dallas'
op staat", voegt hij er hoopvol
aan toe.
Scene uit 'Heavenly Bodies'.
- foto concorde
Van onze filmredactie
'Heavenly bodies' (goddelijke lichamen)
daar zijn de Amerikanen en in dit geval de Ca
nadezen gek op. De gelijknamige film laat
zien, dat met een beetje training een kantoor
meisje tot de meest perfecte aerobic-dans in
staat is. Een perfect lichaam hoort daar ook
bij.
Overigens hebben de dames in de film deze
perfecte figuren al voordat ze aan hun inspan
ningen beginnen. Een van hen (Cynthia Dale)
stopt met haar vervelende katoorbaantje,
knapt met twee vriendinnen een oud pakhuis
op en begint er een aerobic-club. Al tijdens de
eerste lessen wordt de kijker getracteerd op
professionele prestaties, want anders zou het
natuurlijk niet leuk zijn. Dat was ook al het
geval bij 'Flashdance'. 'Heavenly bodies' is
technisch even goed en inhoudelijk net zo on
waarschijnlijk als dit voorbeeld. Een ander
voorbeeld was kennelijk 'They shoor horses,
don't they?'
Eenzelfde uitputtende dansmara-
thon komt hier aan de orde, maar dan met een
concurrerende sportschool. Cynthia Dale, een
leuke meid, wint natuurlijk met grote inzet en
wordt beloond met een aardige man.
'Heavenly bodies' van Lawrence Dane. Ci
nésol 1 in Breda.
grootmoeder speelt een be-
zienswaardige rol als het
hoofd van de familie, die weer
haar nomadenbestaan op.
neemt en te voet door Noord-
Frankrijk trekt, waar ze steelt
wat ze krijgen kan. Ze heeft
een filosofie over de schepping
door God, waarbij alles font
liep. Alleen toen hij de zigeu-
ner schiep, ging het goed. Van
uit die bevooroordeelde men
taliteit werd 'Les Princes' op
een charmante manier ge-
maakt. Het gebrek aan ver
haalstructuur wordt perfect
verhuld door schitterende scè
nes.
'Les Princes' van Tony Gat
lif draait vanavond in Film.
huis Oosterhout, 20 oktober ia
't Schouw in Dongen en 20 ok
tober in Filmclub De Borg ia
Breda.
"**1
i i i ai ai
'Mad Max in de Donderkooi'
blijft geprolongeerd in Grand
Theater in Breda en Roxy 1 in
Bergen op Zoom. Een nacht
merrieachtig fantasieavon-
tuur, waarin Mel Gibson als
woestijnbewoner Max als een
Messias een groep kinderen
redt van de verdoemenis. Hij
levert een bovenmenselijke
strijd tegen de gedrochtelijke
bewoners van een primitieve
stad waar Tina Turner een
wrede heerschappij voert.
Was in de eerste twee delen de
wereld nog leeg na de Grote
Atoomramp, nu is hij in een
primitieve staat van opbouw.
Onheilspellende muziek en ge
luiden versterken het angst
aanjagende karakter van
scènes.
Casino 2 in Breda gaat door
met het charmante science-
fictionsprookje 'Cocoon',
waarin bejaarden een verjon
gingskuur ondergaan dank zij
kolossale buitenaardse schel
pen in hun zwembad.
Verder gaat ook de leuke,
onnadrukkelijke komedie,
'Desperately seeking Susan'
van Susan Seidelman. Een
Newyorkse huisvrouw belandt
in een new-wave-milieu door
de invloed van Madonna, die
daar zelf niets van weet (Ca
sino 3 in Breda, Cinem'actueel
2 in Bergen op Zoom en Metro
1 in Antwerpen).
De moderne Amerikaanse
relatiekomedie 'Can she bake
a sherry pie?' van Henry
Jaglom met Karen Black Is
nog tot en met 23 oktober te
zien in Filmhuis Concordia
(Van Coothplein) in Breda.
Filmclub Concordia vertoont
in Theater Achterom in Breda
op 24 oktober de onvergete
lijke klassieker 'Les Enfants
du Paradis' van Marcel Carné.
Prachtige, melancholieke ver
menging van theater- en lief
deleven in Parijs anno 1830
Met de grote mimespeler
Louis Barrault.
Op 24 oktober begint in
Filmhuis Concordia een Bos-
sellini-festival, gewijd aan de
Italiaanse regisseur van het
neo-realisme. Vertoond wordt
op die avond: 'Agostino de Ip-
pona', een van de laatste films
(uit 1972) van deze cineast
wiens vroegste films het best
waren. Daarop komen wij vol
gende week terug.
Van onze filmredactie
Regisseur Tobe Hoopr'
maakte indertijd naam met
The Texas Chainsaw Massa-
ere', een goedkoop gemaakte-
maar zeer gruwelijke griezel
film. Daarna wist hij succes
vol horror en humor met el
kaar te verbinden in het door
Steven Spielberg geprodu
ceerde 'Poltergeist'. Hij 's er
echter niet in geslaagd om vao
zijn nieuwste, 'Lifeforce', eeo
overtuigende vampierfilm
maken.
Speciale effecten te ovet-
maar het door buitenaardse
Zombies geteisterde Londen
krijgt weinig overtuigen®:
Een Engels ruimteschip doe
onderzoekingen naar de ho
rneet Halley, die de aarde be
dreigt. De bemanning ontdek
een geweldige paraplu me
drie slapende naakten, die e
heel vredig uitzien. Eenmao
terug op aarde blijkt het vrou
welijke naakt echter de grl®'
zelige gewoonte te hebben om
alle levenskracht uit haa
mannelijke slachtoffers te zin
gen.
'Lifeforce' van Tobe Hooi*'
Casino 1 in Breda en Quellm
in Antwerpen..
VRIJDAG 18 OKTOBER 19
Z0.28 Bmkers
Ed
AVE
14.3C
'Kamertjes verhuren' heet
de derde aflevering van de
AVRO-komedie 'De Bre
kers'. Trees (Adèle Bloe-
mendaal) en Harrie (Sacco
van der Made) wonen in Ca
nada de begrafenis bij van
oom Charles. De achterblij
vers Peek (Rijk de Gooijer)
en Fokke (Johnny Kraay-
kamp) maken intussen van
het huishouden een rom
meltje. Ze zijn zich daar zelf
van bewust en gaan op zoek
naar een oplossing. Die
wordt gevonden in de vorm
van een kamerhuurster.
Deze dame blijkt erg be
hulpzaam.
20.15
Meiden
Samen met London Week
end Television maakte de
TROS een tv-film die de
veelbelovende titel 'Dutch
girls' (Hollandse meiden)
heeft meegekregen. Het gaat
over een groepje Britse
scholieren dat naar Amster
dam komt om deel te nemen
aan een hockey-toernooi. De
jongens hebben echter niet
zo gek veel zin in een spor
tieve top-prestatie, ze heb
ben eigenlijk veel meer be
langstelling voor de Hol
landse meisjes. De begelei
dende leraar denkt daar
echter heel anders over.
De l
is
kaa
wai
vooi
hem
Een
(Wa
hah
giss
med
giss
mei;
teru
ver\
cha:
mee
herl
huit
moo
krij
les i
zuit
In
van:
spoo
zien
king
gad<
men
Chii
ven<
Hij
dat
ongi
gron
wooi
char
20.20
Verdachten
De BRT begint vanavond
aan de vooravond van de
nieuwe documentaire-serie
van Maurice de Wilde, aan
de herhaling van diens ge
ruchtmakende reeks 'De
verdachten'. 'De vijfde co
lonne' is de ondertitel van de
eerste aflevering. Het gaat
onder meer over het grote
aantal arrestaties in België,
vlak na de inval van de
Duitse bezetters.
In
Lant
flev<
Ried
had -
in di
reide
delij
H I li r
>7 M'IUtókend morde
kmerdim: en probeerde
™ien te ontsnappen
hoetiieei..P
- en scheer ie nu vei i
Skinï* Y 'K ZUY 1
It&v 2£<S6£M éMSiK/r f-S
flg, OP; PAKKIB'Mff!/ VGRKOOPTS
OTro -/z ---
&-FOI
feïBU
