Boormachines worden steeds intelligenter Sanitair vaak sluitpost op de begroting Goed voor comfort, niet voor de beurs OOK HAMERSLAG- EN ACCUBOREN WORDEN BETAALBAAR EN VEELZIJDIG badkamer boortollen om. Links- en rechtsom draaiende boormachines met langzame aanloop, automatische stop als een schroef ver genoeg is ingedraaid, snelspanboorhouder (maakt dat wegrakend sleuteltje overbodig), sterke motoren, slimme elektronica: alles heel normaal. U begint er de dag en beëindigt hem daar ook voor het slapen gaan. En dus gaat het om een heel belangrijke ruimte in het huis: de Desondanks maar al te vaak een sluitpost op de begroting vormt, zowel in eigen- als in huurhuizen. Een onderwaardering die vrijwel altijd het gevolg is van pure onwetendheid. Zelfs voor een simpele douche en/of badkuip plus een wastafel moet er al menigmaal gewoekerd worden met de vloer- en wandruimte. En per slot van rekening moet je je er ook nog in kunnen bewegen, terwijl de wasmachine er soms ook nog een plaatsje moet krijgen. Woekeren Slim RADIA TORTHERMOSTA TEN: VOOR de doe- het-zelver die al minstens tien jaar doet met zijn boormachine, is de markt van nieuwerwetse elektrische verbijsterend veelzijdig. Twee snelheden, een klopboor-instelli ng? Een moderne boormachine draait tegenwoordig voor veel meer mogelijkheden zijn kop graag Topmodel van Metabo: klop-, schroefboormachine met microcomputer. Door Rime Brandsma In feite zijn die steeds veelzijdiger hulpwerktuigen ook steeds goedkoper geworden. Bovendien worden systemen ook voor de amateur betaalbaar, die totnogtoe voorbehouden waren aan de vakwereld. Zoals de steeds krachtiger en goed-verkopende snoerloze (accu-)boormachientj es handzaam en veelzijdig. En de pneumatische hamerboormachines, die gewoon als boormachine te gebruiken zijn, maar vooral met groot gemak het hardste steen of beton perforeren. Een heel aardige boormachine heb je al voor minder dan 200 gulden. Die van de Hema (190 gulden) kan schroeven, kloppen en boren, links en rechts draaien en kwam goed uit een test van de Consumentenbond. Daarboven zit een groot aantal merken, die in mogelijkheden, prijs en degelijkheid niet veel voor elkaar onder doen. Merken als AEG, Bosch en Metabo gelden wel als iets duurder en degelijker. Vermelding apart verdienen de elektro- pneumatische hamerboormachines, sinds kort op de amateurmarkt. Toepassing van elektronica en andere moderne techniek maakte die zware en dure professionele machine compacter en goedkoper. Voor tussen de bijna 500 (Metabo) en bijna 1000 gulden leveren alle merken die apparaten nu. Het verschil met een gewone boormachine is moeilijk te zien. Maar binnen de onaanzienlijke behuizing zit een totaal ander mechaniek. Een 'ouderwetse', maar nog steeds veelzijdiger, effectievere en goedkopere klopboor klopt, doordat twee ringen van gehard staal met vertandingen (eentje draait op de booras mee, eentje zit vast) over elkaar ratelen: tot 52.000 slagen per minuut, 866 per seconde. Een boorhamer of 'turbo- boor' bezit een zuigertje die met lucht- of oliedruk werkt, achter de boor zit en via een slag- en stootblok klappen uitdeelt op die boor. Tegelijk drijft de motor de booras aan. Omdat ook de terugslag opgevangen wordt, trilt de machine minder. Je hoeft ook niet, zoals bij de klopboor, de machine krachtig aan te drukken. Zij geeft zelf haar opdoffers wel. Bovendien kan je met zo'n geweldenaar ook gewoon boren en schroeven, links- en rechtsom, en is het toerental elektronisch (traploos) geregeld. Toch moet de gemiddelde doe-het-zelver wel eerst even tot tien tellen bij de aanschaf van zo'n krachtige hamerboormachine. Superieur in boorprestatie, inderdaad, maar wel bestemd voor wie veel en vaak in extreem harde materialen en gesteentes moet boren. Voor de rest van de klussen heb je veel meer aan een gewone klopboormachine. In principe is aan die klopboor al heel lang niets veranderd. De elektronica maakte de boor slimmer en voor veel doeleinden op maat gesneden. Behalve steeds intelligenter elektronica zal aan het binnenwerk weinig veranderen, verwachten de vakmensen. Een van hen is Van der Velde van Metabo Nederland in Schiedam. Paradepaardje van zijn Westduitse firma is een 1000-Watt-boormachine, weliswaar met de aloude techniek van de klopboor, maar dan wel met ingebouwde chip (microcomputer) en LCD- schermpje bovenop en een toetsenbordje als van een telefoon. Stootvast, waterdicht, zelfspannende boorkop. Een futuristische super-boor, waarvoor een cursus programmeren Hamer-schroef-boormachine: krachtig, hanteerbaar en steeds betaalbaarder. Hier met'afzuiging van boorstof. vereist lijkt, alles bij elkaar te koop voor bijna 700. Je stelt diameter van het boortje in en toetst het te doorboren materiaal in, de computerkabouter binnenin kiest dan het vereiste toerental, de mechanische versnelling en de goede draairichting. Natuurlijk kan je ook zelf je toerental instellen. Het ding komt kalm op gang en houdt, ongeacht de belasting, steeds de gekozen snelheid aan. De doe-het-zelf-markt is voor de fabrikanten van elektrische gereedschappen steeds aantrekkelijker geworden, nu de mensen meer en meer vrije tijd krijgen. Simpele klopboormachines kwamen in het begin van de jaren '50 op de markt, die bescheiden bleef tot in de jaren '60. Met de vrije zaterdag en met de ontwikkeling van nieuwe materialen kwam behoefte aan boormachines die meer in hun mars hadden. Combinaties van boren met voorzetapparaten werden grif verkocht. De boor werd middelpunt van een hele reeks hulpstukken, waar de amateur in zijn hobbyschuurlje van alles te lijf kon gaan: decouperen, draaien, frezen, schuren, enzovoorts. Ook dat bleef heel lang zo, tot een jaar of wat geleden de trend werd omgebogen in de aanschaf van aparte apparaten, elk met eigen motor. Die werden met het jaar betaalbaarder en, sinds een j aar of 5, dankzij de elektronica beter en betrouwbaarder. Aparte aandacht verdienen ook de met oplaadbare accu's uitgeruste, snoerloze apparaten. Volgens de Metabo-man lopen die 'als een trein'. Je hebt die zelfs al met klopboor, voor onder de 500 gulden, ze kunnen schroeven, worden met het jaar hanteer- en betaalbaarder en krachtiger en er komt ook steeds meer keus in. Er zijn laadapparaten voor, die de accu desgewenst in een uur bijtanken, op het lichtnet of via de sigarettenaansteker van je auto op 12 volt. Noodgedwongen wordt dan ook meestal nog wel gezocht naar een leuke tegel op vloer en muren maar daar blijft het dan wel bij. Enerzijds best begrijpelijk. En bovendien kan een naar de laatste snufjes ingerichte badkamer soms fors in de papieren lopen. Wat ook een van de belangrijkste redenen vormt van het feit, dat er bij het inkleden van badkamer (maar zeker ook van keuken) vaak niet ver genoeg wordt gekeken. Terwijl men met enig speurwerk ook best leuke resultaten kan bereiken met een minder goed gevulde portemonnee. Zo kunnen alleen al accessoires een simpele badkamer als het ware vaak enorm 'opkrikken'. En het gebruik van b.v. een of meer badkamermeubelen maakt ook een verschil uit van dag Een ruimtebesparende hoekbadkuip Een drietal nuttige gebruiksmogelijkheden met een enkele toiletkast in de kleuren wit, jasmijn, beige en caramel. Als eventueel extra wordt nog een bijpassend planchet Heleverd. en nacht. Probleem bij het inrichten is daarentegen dat men vaak te maken krijgt met tien merken en fabrikanten. En dus wordt het een enorme klus om alles harmonieus bij elkaar te laten passen. Een goed begin is dan ook het verzamelen van zoveel mogelijk informatie. Niet alleen van brochures, maar b.v. ook van de in de boekhandel verkrijgbare speciale koopgids, die zelfs stap voor stap de hele badkamer behandelt. Grondregel is dan ook zorgvuldig te werk te gaan. En voor en tegen van zowel materiaal als alle 'stukken' goed te overwegen. Waarbij men ook moet overwegen dat elk stuk sanitair, elk accessoir ook schoon gehouden moet worden. Woekeren met de ruimte oké, maar doe dat dan wel verstandig. Want wie b.v. naast een wc ook een bidet wil maar zich daaraan vervolgens dagelijks stoot, heeft waarschijnlijk teveel naar de modetrend gekeken maar en te weinig rekening gehouden met de reële mogelijkheden. Maar daarentegen is een badkamermeubel zeker geen luxe meer. Iemand die eenmaal zo'n meubel heeft wil het nooit meer missen. Ook de wastafel is volwassen geworden. Er zijn er van geëmailleerd staal, hoekige, ovale, ronde, vierkante en rechthoekige modellen, inbouwsystemen, complete wastafelbladen waarbij tafel en blad een geheel vormt enz. Zelfs is er een in hoogte verstelbare wastafel op de markt gekomen, variërend van 47 tot 84 cm, waardoor ook de allerkleinsten zichzelf kunnen helpen En dan praten we nog maar niet over allerlei andere slimme en vaak mooie oplossingen van badkamerproblemen, variërend van dubbele douchekoppen en douches met hulpstukken tot prachtige douche- en badafscheidingen, zit- lig- en bubbelbaden, zeer fraai uitgevoerde thermostaten en mengkranen en de mooiste badkameraccessoires. Thermostatische radiatorknoppen: meer dan vijf miljoen verkocht in Nederland. Sphinx heeft een wastafel ontwikkeld waarin meerdere funkties geïntegreerd zijn. De tafel is zodanig gevormd dat de bovenzijde uitsparingen heeft voor het plaatsen van drinkbekers en zeep terwijl zich aan beide kanten aangebakken keramische handdoekhouders bevinden. EEN half uur voor u naar bed gaat, worden de badkamer en de slaapkamer alvast voorverwarmd. Maar daarvoor hoeft de heer des huizes niet uit de gemakkelijke stoel voor de kleuren tv te komen. De temperatuur staat geprogrammeerd in het elektronische regelsysteem, dat hij ook met afstandbediening kan bijstellen. Deze nieuwe vorm van comfort is te koop. Het systeem, waarbij gebruik wördt gemaakt van micro processoren, kost voor een hele woning circa 2000 gulden. 'Met thermostaten voor de radiotoren zijn grote besparingen te realiseren', beweert Danfoss op basis van haar eigen praktijk. Tot 20 procent van de stookkosten, staat in een folder. Overigens wordt dit cijfer betwijfeld door de Consumentenbond, op basis van ander onderzoek. In eengezinswoningen, erkent Danfoss, komt de besparing niet uit boven de 5 procent. Om kans te maken geld te besparen, moet eerst een fors bedrag worden uitgetrokken voor de aanschaf van de radiator-thermostaten: 30 tot 75 gulden per kraan, exclusief de montage. Als het hele huis wordt verwarmd, is met de thermostaten in vergelijking met de 'oude kranen' zo'n 5 procent te besparen.Maar als ook thermostatische knoppen worden gemonteerd in kamers waar de cv zelden wordt gebruikt, werkt het in uw nadeel. In koude winters koelen de kamers sterk af en dat is funest voor de nogal hoog ingestelde vorstbeveilging op een aantal rgdia tor-thermostaten: de kraan gaat dan eerder open en dat kost geld. Een waarschuwing tenslotte van de Consumentenbond: een aantal radiator thermostaten blijkt op de ingestelde temperatuur geen rustpunt te vinden, maar gaat voortdurend open en dicht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 25