OISTER WIJKER BOUWDE ZIJN HUIS HELEMAAL VAN GASBETON:
1
DE STEM
gasbeton
deel
elf niet!
'.00 uur
DFFEN
15 OKTOBER
AAN de Willem
Alexanderlaan
in Oisterwijk is
mr. Tom
Willems enige
weken geleden
in zijn riante
nieuwe huis
getrokken. Op
het eerste oog
niets
bijzonders.
Nadere
beschouwing
leert echter, dat
Willems' huis is
opgetrokken uit
Helemaal uit
gasbeton, óók het
dak. En dat is - in
ons land althans-
nog steeds
redelijk uniek.
„Ik ben op zeker moment met mijn eigen
ontwerp naar de architect en de
constructeur gelopen. Ik zeg: asjeblief,
vertaal het maar bouwkundig. Maar zó
moet het er wel gaan uitzien!"
Besparing
Lyrisch
Risico
Afwerking
'Ik heb er nog steeds geen spijt van'
TonuWillems voor zijn nieuwe huis, dat in 85 werkbare dagen werd gebouwd tussen 3 april en 1 september. De mu
ren moesten op het moment van het fotograferen nog gepleisterd worden, zodat de blokken-structuur nog te zien is.
Door Peter Schouten
i De kap - van gasbeton-blokken uiteraard - ligt erop
Willems loopt eigenlijk al
een hele tijd te broeden op de
verwezenlijking van wat je
bijna een jongensdroom kunt
noemen. „Vooral heb ik het
overgehouden aan vakanties
in Zwitserland. Daar werken
ze al veel langer met het
materiaal. Het kan daar 's
zomers erg warm zijn en 's
winters erg koud. Die
Zwitsers zijn niet helemaal
gek. Dus daar moest ik het
fijne van weten".
Zo ging hij op onderzoek
uit, niet alleen in
Zwitserland, maar ook in
Duitsland, Scandinavië en
België. „Gek eigenlijk", zegt
Willems, „dat we daar in ons
land zo mee achterlopen. Er
bestaat natuurlijk wel een
geweldige psychologische
barrière tegen het gasbeton.
Want tot nog toe worden er
eigenlijk alleen maar
industriehallen en
varkensstallen mee gemaakt.
Ik heb nu bewezen, denk ik
toch, datje er ook een heel
beste woning van kunt
bouwen".
Hij ging dus praten met
veel mensen in binnen- en
buitenland. En zo leerde hij
alle voor- en nadelen van het
materiaal kennen. Dat
gasbeton weliswaar
vederlicht is, nog geen 33
procent van het gewicht van
gewapend beton, maar
niettemin beresterk. Dat het
materiaal universeel
toepasbaar is. En het
afvalpercentage tijdens de
bouw buitensporig klein. Hij
kwam er ook achter, dat door
dat lage soortelijke gewicht
de fundering en de
draagconstructie veel lichter
zouden mogen zijn. Hij
leerde, dat door de
luchtcellenstructuur (door de
toevoeging van
alluminiumpoeder aan het
mengsel van zand, kalk,
cement en water ontstaat een
soort stenen spons) de
thermische én de
geluidsisolerende werking
van gasbeton optimaal zijn.
Vooral van de thermische
isolatie was Willems
gecharmeerd. „Er is
uitgerekend, dat ik door het
gebruik van gasbeton maar
liefst 35 procent bespaar op
het totaal in de woning
geïnstalleerde vermogen.
Niet te geloven, ik verwarm
dit hele huis met zo'n klein
frutkacheltje. Afgelopen
zomer hebben we natuurlijk
niet veel warme dagen
gehad. Maar die paar keer
dat het écht warm was, bleef
het onder mijn dak toch
heerlijk koel".
Hij is even helemaal de
pleiter. Willems praat alsof
hij voor de balie staat, snel,
met klemtonen waar hij iets
wil benadrukken, trefzeker.
„Er zijn nog zo veel andere
voordelen. De leidingen in de
muren aanbrengen
bijvoorbeeld, een fluitje van
een cent. Even met een
sleuvenfrees langs de muur,
en huppekee, de leidingen
konden er zo in".
„De leidingen in de muur?"
vraag ik als bouwkundige
leek. „Waarom niet in de
spauw?" Willems lacht. „Hoe
bizar dat ook lij kt, we hebben
in mijn huis geen spauw. Dit
huis is helemaal opgetrokken
uit enkelsteense muren. We
hebben ook helemaal geen
spauw nodig. Want de
isolerende werking wordt
volledig door het materiaal
overgenomen. Op die manier
vervallen natuurlijk ook alle
nadelen van een spauw. Je
moest eens weten, wat er zo
overal ongemerkt in die
spauw verdwijnt, wat voor
troep ze er soms ingooien".
„Vocht?" denk ik hardop.
„Is dat dan geen nadeel? Je
ziet toch in die
industriehallen zo vaak na
een fikse regenbui het vocht
nog zo lang in de muur
zitten? Willems legt uit, dat
in de dragende muren
blokken van 25 cm dik zijn
gebruikt. „Het regenwater
komt er op zijn hoogst 17
centimeter in. Dat hebben
proeven uitgewezen. Dus wat
dat betreft zitten we
eigenlijk al veilig en droog.
Maar bovendien worden de
muren aan de buitenkant nog
afgewerkt met een
pleisterlaag. Dat wordt een
coating van poly-urethaan,
een laag die ademt, maar ook
waterwerend is. Ik maak me
daar absoluut geen zorgen
over. Want daar hebben ze
tot nog toe vooral in België
buitengewoon positieve
ervaringen mee".
De bouw na enige weken: als een Lego-constructie
krijgt het huis langzaam t'orm.
Het hoogste punt is bereikt. Aan de kopse kant zijn de draagmuren voor de kapcon
structie met driehoekige blokken recht afgewerkt. Daarachter lijken die muren nog
'kantelen' te hebben.
goedkoper zijn uitgeweest,
als ik alleen de muren uit
gasbeton had opgetrokken.
Maar omdat ik ook de
kapconstructie uit het zelfde
materiaal heb laten maken,
is dat voordeel vervallen.
Nee, ik denk dat ik nu het
zelfde kwijt ben als wanneer
ik traditioneel gebouwd zou
hebben".
Waarom heeft hij zich dan
zo vastgebeten in het
alternatieve materiaal?
Waarom dan toch in
gasbeton gebouwd? Waarom
dat risico genomen van een
bouwmethode met een
relatief gezien toch
experimenteel karakter,
waarvoor - in ons klimaat
althans - nog niet zoveel
precedenten zijn?
„Helemaal geen risico. Ik
heb er nog steeds geen spijt
van. Ik heb net zo duur
gebouwd als een ander. Maar
ik ga nu pas verdienen. Ik ga
echt beduidend minder
stoken dan ieder ander". En
hij loopt naar de hoek van
zijn ruim bemeten
woonkamer, waarin een
fraaie schouw is gemetseld
van natuursteen. Daarin
staat een haard met deurtjes,
zo'n haard die tegenwoordig
wel eens overdreven een
'allesbrander' wordt
genoemd. „Ik verwarm niet
alleen met het cv-keteltje
boven. Ik heb hier ook deze
haard nog. Die werkt met
luchtcirculatie. Helemaal
uitgerekend. Ik kan van de
winter de woonkamer in elk
geval helemaal verwarmen
met deze haard".
Bezeten als hij was van
zijn eigen ideeën over de
bouwkundige conceptie van
het huis, kon Willems het
niet laten om elke dag op de
bouw te verschijnen. Hij was
immers de principaal, ,,'s
Morgens voor ik naar mijn
Mr. Tom Willems (38),
advocaat bij een groot
Tilburgs-Bredaas kantoor,
laat de maquette zien die hij
zelf enkele jaren geleden al
gemaakt had. En inderdaad,
als twee druppels water zijn
huis. „De architect heeft nog
een paar alternatieven
ontworpen, maar die haalden
welstand niet", glimt hij van
trots. „Uiteindelijk is het toch
precies de tent geworden, die
ik zelf bedacht had".
Een mooi huis ook, al is dat
niets bijzonders. Er worden
vandaag de dag wel meer
mooie huizen gebouwd. In
een plaats als het sjieke
Oisterwijk valt een mooi
vrijstaand huis trouwens
helemaal niet op. Nee, het
bijzondere van het huis zit
hem niet in de vormgeving,
maar in het gebruikte
materiaal.
Aannemer Wijten uit De
Moer heeft het nieuwe
onderkomen van het gezin
Willems namelijk
opgetrokken uit blokken van
gasbeton. Alsof het helemaal
van grote Lego-stenen is
gebouwd. Het gebruik van
gasbeton in de woningbouw
is op zich al evenmin een
nouveautée. Maar helemaal
van het zelfde materiaal,
muren én dak, dat is tot nog
toe in Nederland nog maar
zelden vertoond.
„Ik heb gewoon moeten
zoeken naar een aannemer,
die het voor me wilde
maken", herinnert Willems
zich. „Maar weinigen in ons
land hebben ervaring met
het materiaal. Wijten durfde
het uiteindelijk aan. Die is
tijdens de bouw dan ook erg
enthousiast geraakt. Dit was
zijn eerste gasbeton-huis,
maar zeker niet zijn laatste".
Aan de Vrachelsestraat tussen Oosterhout en Den Hout wordt momenteel ook een huis geheel uit gasbeton opgetrok
ken. - FOTO'S DE STEM J0HAN VAN GURP
werk ging, had ik er meestal
al dik een uurtje op de bouw
opzitten, 's Middags ging ik
ook vaak nog even terug. Zo
heb ik heel wat van bouwen
geleerd".
En hij wordt bijna lyrisch,
als hij uitlegt hoe
gemakkelijk het gasbeton te
verwerken was, hoe
kaarsrecht en maatvast de
ruimte voor de ramen was,
hoe gemakkelijk daar
binnen- en buitenwerks de
kozijnen in konden worden
aangebracht. „Geen kiertje.
Nergens. Echt waar".
Voor een echte metselaar
is aan een muur met
gasbeton-blokken geen eer te
behalen. „Nee, 'mooi werk'
zoals dat heet is er natuurlijk
niet bij. Daar leent het
materiaal zich gewoon niet
voor. Maar daar staan weer
andere voordelen tegenover.
De blokken worden met
bouwlijm tegen elkaar gezet,
zonder voeg, en raken dan
nooit meer los. Zoals je dat
toevallig mooi, dat is mijn
smaak. Maar je kunt er
verder natuurlijk alle kanten
mee uit. Het grootste deel
van mijn huis ga ik
afpleisteren met een witte
coating. Maar je kunt er ook
tegels op lijmen. Je kunt er
zelfs nog wel steenstrip op
lijmen. Dan heb je tóch nog je
schoonmetsel werk
Nu nog, nadat hij al
'ingehuisd' is en het feitelijke
afwerken en inrichten
begonnen is, profiteert hij
van de vele voordelen van
het ongewone
bouwmateriaal. „Een
schilderijtje ophangen? Geen
enkele moeite! Ik loop
gewoon rond met een lichte
draadloze boortol, die op een
batterijtje draait. Die muren
zijn als koek. De boor vliegt
er gewoon in. Als je er
daarna dan een eigenlijk net
iets te dikke plug in slaat,
zitten de haken toch
muurvast en kun je er de
zwaarste dingen zonder enig
risico aanhangen".
vaak bij verlijmd hout ziet:
het kan nog wel breken,
maar niet op het lijmvlak".
Volgens Willems is er op
een bouwplaats van
gasbeton-blokken geen
dankbaarder gereedschap als
de waterpas en het
schietlood. „Alles zonder
enige moeite haaks en in het
lood. Ik geloof niet dat er
materiaal bestaat, waarmee
je dat zelfs maar kunt
benaderen".
„Je kunt de blokken ook
met een steenzaag
bijvoorbeeld alle gewenste
vormen geven. Op die manier
los je in de bouw elk klein
probleem ogenblikkelijk op.
Hoekjes, kantjes en gaatjes?
Ter plekke verzin je de
oplossing. Dat het dan niet
meteen zo fraai oogt, dat
geeft niks. Dat los je later bij
de afwerking wel weer op".
Bij die afwerking zijn de
mogelijkheden volgens Tom
Willems vrijwel onbegrensd:
„Je ziet, dat ik een groot deel
van de kopgevel met een
houten beschoeiing heb
afgewerkt. Dat vind ik nou
Wie denkt, dat Willems nu
veel goedkoper gebouwd
heeft dan ieder ander, die
vergist zich. „Ik zou
