Belgische tv nu
te ontvangen in
heel Nederland
DEZE BANKETLETTER MET
SPUS VALT NIET
TE RIJMEN MET DE PRUS.
Engelsman Foggo heeft
Nederland niets te bieden
NP
SPR
AAK
Maurice de Wilde maakt
nieuwe reeks voor
EEN PRINS
ONZE WEEKAANBIEDING:
ER GEBEURT HEEL WAT BIJ JAC. HERMANS
Tom Waits: dichter die blikken opent
VAN 2A9VOOR 1.99
Jac.Hermans
ONTHULLINGEN IN 'DE KOLLABORA TIE'
Italiaanse filmdiva Francesca Bertini overleden
PAGINA GIDSil
WELKOMPROGRAMMA'S OP BRT
Vitesse
Interviews
Dossiers
Feiten
Interviews
Presentatie
DINSDAG 15 OKTOBER 1985
„De Aktie Tomaat heeft het toneel kapot ge
maaktWat is ervoor in de plaats gekomen?*
Vormingstheater"
Harry Mullsch, schrijver
Van onze RTV-redactie
ONDER HET motto 'Welkom Nederland' zullen de tv-
programma's op het tweede net van de BRT op zater
dag 26 oktober geheel in het teken staan van ons land.
Dit ter gelegenheid van het feit dat de BRT vanaf dan
ook in het uiterste noorden en noord-oosten van Ne
derland via de kabel te ontvangen zal zijn. In de ove
rige delen van het land zijn de Belgische radio en tele
visie al lang, al dan niet via de kabel, te ontvangen.
De speciale tv-avond ter
verwelkoming van de Noord
nederlandse kijkers begint
met een aflevering van het in
middels ter ziele gegane sati
rische programma 'Tv-Tou-
ché'. Daarin wordt de BRT
met de nodige spot voorgesteld
aan de 'nieuwe' kijkers. Ver
volgens wordt het tv-spel
'Tantes' uitgezonden, een
Vlaamse produktie naar het
boek van Cyriel Buysse.
Hierna volgt een programma
over historische contacten tus
sen Friesland, Groningen en
Vlaanderen. Het programma
Herman van Molle keert terug met 'TV-Touché' voor de
Nederlandse kijkers. - foto archief de stem
'Musicomicolor toont de thea
tergroep 'De Nieuwe Snaar'
met een aaneenschakeling van
muzikale en visuele kolder
nummers. De 'Nederland
avond' wordt afgesloten met
een speciale aflevering van
het spelprogramma 'Namen
Noemen' van presentator Kurt
van Eeghem.
Series
Het feit dat de BRT in het
vervolg in vrijwel geheel Ne
derland te ontvangen is zal
geen ingrijpende veranderin
gen in de programmering met
zich meebrengen. De Belgische
omroep zal zich in de toekomst
niet méér, maar zeker ook niet
minder op de Nederlandse kij -
kers richten. De concurrentie
met de Nederlandse omroepen
zal vooral blijven bestaan uit
het eerder aankopen van bui
tenlandse tv-series.
De BRT wil namelijk zoveel
mogelijk Nederlandse kijkers
trekken door series eerder uit
te zenden dan de Nederlandse
omroepen. „Dan kijken ze
automatisch ook naar andere
programma's van ons", aldus
een BRT-woordvoerder.
Overigens vormt het grote
aantal kijkers die de BRT er in
Nederland 'bijkrijgt' wel een
probleem voor het tot nog toe
succesvolle aankoopbeleid van
de Belgen voor wat betreft
buitenlandse tv-series. Hoe
meer kijkers men heeft, des te
meer geld moet er ook op tafel
worden gelegd voor deze se
ries. Dat zou betekenen dat de
BRT uiteindelijk toch zal moe
ten gaan samen werken met
de Nederlandse omroepen. De
vraag is dan alleen met welke.
(ADVERTENTIE)
ROOMBOTERBANKETLETTER A 400 GRAM MET SPIJS, TER
AANBIEDING GELDIG
T/M ZATERDAG
19 OKTOBER 1985
EENS IN de paar jaar als het
weer eens slecht gaat met
NAC, steken bestuurders de
Noordzee over om in Enge
land te speuren naar een
redder. En steevast komt
men terug met een 'talent'
dat door alle Engelse clubs
tot en met de vierde divisie
over het hoofd is gezien c.q.
te licht werd bevonden. Het
record van Engelse inbreng
bij NAC staat, geloof ik, op
een seizoen. Daarna ver
dwijnt zo'n figuur in de ano
nimiteit bij een andere Ne
derlandse derderangs prof
club.
Net zo min als NAC ooit de
hand zal kunnen leggen op
een echt Engels talent, zo zal
het het Nederlandse popwe
reldje nimmer onderdak
kunnen bieden aan echte
sterren van de overkant van
de Noordzee. Wat hier naar
toe uitwijkt is van tweede of
derde garnituur en niet de
moeite waard. Toch zijn er
altijd weer figuren, die ér in
trappen als zo'n muzikale
vluchteling snikkend vertelt
in eigen land niet begrepen
te worden. Waar tal van Ne
derlandse bands niet eens
een singletje mogen maken,
daar mogen Engelse en ook
Amerikaanse vluchtelingen
hele elpees opnemen.
Zodoende hebben we in
Lori Spee een 'eigen' Ameri
kaanse zangeres, die met een
zachte G zingt en zodoende
heeft Mark Foggo bij EMI
een elpee mogen maken.
'Weapons guitars' heet die
De agenda voor de komende
weken ziet er als volgt uit:
Tears for Fears, 15 oktober in Amste-
ram (Edenhal).
Diana Ross, 15 en 16 oktober in Rot
terdam (Ahoy) en 27, 28 oktober in
Brussel (Vorst)
Marillion, 15 en 16 oktober in Utrecht
(Vredenburg) en 1 november in Brus
sel (Vorst).
Dire Straits, 24 november in Leiden
(Groenoordhal) en 25 november in
Brussel (Vorst)
Tom Waits, 4 november in Amster
dam (Concertgebouw), 5 november in
Nijmegen (Vereniging), 8 november in
Rotterdam (Doelen), 10 november in
Utrecht (Vredenburg) en 11 november
in Brussel (Paleis Schone Kunsten)
Commodores, 14 oktober in Brussel
(Vorst)
Mink DeVille, 17 oktober in Leuven
(Manhattan) en 19 oktober in Rotter
dam (Doelen)
Pogues, 22 oktober in Amsterdam (Pa-
radiso)
Hugh Masakela, 25 oktober in Eindho
ven (Effenaar) en 26 oktober in Rot
terdam (Arena)
Stanley Jordan, 27 oktober in Utrecht
(Vredenburg)
Gary Moore, 16 november in Amster
dam (Edenhal)
Style Council, 19 oktober in Deinze bij
Gent (Brielpoort)
Flying Burrito Brothers, 20 oktober in
Brussel (AB)
Miles Davis, 31 oktober in Brussel
(Vorst)
Keith Jarrett Trio, 1 november in
Brussel (Paleis Schone Kunsten)
John Cale Band, 6 november in
Gent (Vooruit)
plaat van Foggo en hij
maakte hem samen met het
nooit volgroeide wonderkind
Ferdi Lancee.
In al die jaren dat Foggo
nu al in Nederland het mis
kende talent uithangt heeft
hij welgeteld één keer iets
opmerkelijks gepresteerd.
Een jaar of vijf, zes geleden
combineerde hij de nutty ska
van Madness met de gekte
van Ian Dury en dat leverde
het weinig originele, maar
niettemin dansbare deuntje
'New shoes' op.
De elpee 'Weapons gui
tars' is niet slecht, maar daar
is eigenlijk alles mee gezegd.
Foggo en Lancee verzanden,
ondanks grote statements
over kernwapendreiging, in
nietszeggendheid en muziek
uit het jaar blok.
HERMAN VAN Boeyen
gaat maar door met Vitesse
en waarom ook niet. De laat
ste jaren zijn er zelfs hits
voor de groep en zoiets moet
je gaande houden. Voor de
nieuwe Vitesse-elpee 'Kee-
pin' me alive' werd een
nieuwe platenmaatschappij
gestrikt en een nieuwe band
geformeerd. Naast Van
Boeyen op drums spelen
daarin Danny Lademacher
op gitaar en Michel le Grand
op bas.
EINDREDACTIE WIM VAN LEEST
'Keepin' me alive' is een
elpee die helemaal past in de
Vitesse-traditie. Er staan
geen onvergetelijke momen
ten op, maar toch zijn er ne
gen nummerljes gemaakt,
die het aanhoren waard zijn.
Van Boeyen slaagt erin
lichtvoetige, aanstekelijke
rock te maken zonder daar
grote pretenties aan te ver
binden. Hij kent zijn plaats
en dat is die van een muzi
kant, die het vooral van
sterke concerten moet heb
ben. Elpees zijn niet zozeer
een noodzakelijk kwaad als
visitekaartjes waarbij de
toevoeging hoort, dat het op
het podium allemaal nog
veel beter is.
'Keepin' mee alive' laat
ook weer eens Danny Lade
macher uitgebreid horen en
dat betekent genieten van
korte, puntige gitaarstukjes.
Het is dat Danny een Belg is,
anders was hij de beste gita
rist van Nederland.
V
Door Raoul van den Booren
'DE KOLLABORA-
e TIE' is de titel van een
nieuwe televisiereeks
waarin de Vlaamse tv-
journalist Maurice de
I Wilde op onderzoek
I uitgaat naar de motie-
ven van sommige Bel
li gen die tijdens de
Tweede Oorlog bereid
e waren tot politieke sa-
menwerking met
i Duitsland.
De verwachtingen rond de
e serie zijn zowel in België als
e in Nederland hoog gespan-
Ij nen. Zijn eerdere reeks 'De
e Nieuwe Orde' over Belgen
e die tijdens de Tweede We-
e reldoorlog met de Duitsers
e heulden, deed namelijk in
e beide landen de nodige stof
e opwaaien en maakte veel
e emoties los.
e 'De Kollaboratie' gaat op
e vrijdag 15 november van
e start en belooft een nog gro-
e tere trekker dan 'De Nieuwe
e Orde' te worden. Ook voor
e deze serie maakte De Wilde
vrijwel uitsluitend gebruik
van interviews vanwege het
e onvoldoende voorhanden
zijn van historisch beeldma-
H teriaal. Dat dit een succes-
Er volle formule is bleek al bij
e de uitzendingen van 'De
E Nieuwe Orde' waarmee De
e Wilde een nieuwe dimensie
e gaf aan het begrip 'docu-
E mentaire'.
Het grootste probleem
e waarmee Maurice de Wilde
e bij het maken van 'De Kolla-
e boratie' mee geconfronteerd
e werd was het feit dat veel
e mensen niet meer bereid
e waren tot een interview. „Na
S 'De Nieuwe Orde' was in
eerste instantie bijna nie-
mand meer bereid om met
e mij te praten. Vooral onder
e de Franstaligen zit de schrik
e er goed in. In Wallonië is het
e namelijk nog altijd heel ge
il vaarlijk om in het openbaar
S verklaringen af te leggen.
Alleen door harnekkig vol te
houden en goede voorberei-
e ding hebben de nodige inter-
E views plaatsgevonden".
Maurice de Wilde: „Ambtenaren namen risico's om
stukken in handen te krijgen"
Volgens De Wilde zullen
de kijkers dan ook versteld
staan van 'De Kollaboratie'.
„De serie brengt meer dan
'De Nieuwe Orde' allerlei
nieuwe zaken aan het licht
die tot nog toe volstrekt on
bekend zijn gebleven. Dat
begint al met de eerste afle
vering over de Belgische
Oostkantons, de streek van
Eupen, Malmedy en Sankt-
Vith. Omdat dit gebied to
1918 to Duitsland had be
hoord voelden de inwoners
zich daar meer Duitsers dan
Belgen. Veel mensen sloten
zich daarom aan bijk com
mandotroepen die de opmars
van de Duitse troepen moes
ten vergemakkelijken. Bij de
Belgen is hierover vrijwel
niets bekend. Met name deze
aflevering zal hier tot veel
reacties leiden".
- foto archief de stem
waarheid vanzelf aan het
licht. Het enige waar ik voor
moest oppassen is dat som
mige geïnterviewden de
kunst om propaganda te be
drijven duidelijk nog niet
verleerd hadden. Zij waren
alleen te temmen met harde
documenten".
Maurice de Wilde praat
zelfverzekerd, bedachtzaam,
maar nu en dan ook opge
wonden over zijn nieuwe se
rie. Diepe rimpels worden in
zijn voorhoofd geploegd als
hij met veel ernst praat over
datgene wat hem drijft: het
boven water brengen van
zuiver historische feiten.
„Er is mij verweten dat ik
een ordeel wil vellen, dat ik
optreed als inquisiteur. On
zin! De interviews spreken
voor zichzelf, dan komt de
Voor De Wilde was het
niet altijd even eenvoudig
om aan die documenten en
dossiers over de oorlog te ko
men. Die zijn volgens de ar
chiefwet in België namelijk
niet openbaar. „Ik was aan
gewezen op de hulpvaardig
heid van ambtenaren, die
overigens veel geriskeerd
hebben door mij bepaalde
stukken te geven. Alleen de
dossiers over de economische
collaboratie van Belgische
bedrijven zal ik nooit in
handen krijgen. De vervol
ging van economische colla
boratie is namelijk al snel
stopgezet vanwege de moge
lijke schade aan de indu
strie. Omdat er geen vervol
ging of veroordeling plaats
vond, kunnen die stukken
nooit openbaar worden".
Grote waarde hecht Mau
rice de Wilde aan de inter
views die hij voor zijn tv-se
ries afneemt. „Ik zorg ervooi
dat ik steeds goed voorbereij
ter plekke verschijn,
mensen krijgen vooraf
vragen die dan we samen
doornemen. Pas daarni
worden de opnamen gestart
Dat betekent dat ik tijdens
een interview nooit
verrassingen ontlok, maar
dat er wel grondig en d
lijk over feiten gepraat
worden. De gesprekspart
ners moeten ervan overtuig!
zijn dat je op zoek bent naar
een zo getrouw mogelijks
weergave van de realiteit
Kijk, mensen met een oor
logsverleden vertellen je niet
zomaar even iets. Als
bovendien nog een camera
bij komt wordt het al hele
maal moeilijk. Zo heb
iemand in het programma
een vrouw die ereburger is
van een stad. Op de televisie
zal nu plotseling blijken dal
deze vrouw in de oorlog een
belangrijk leidster is
weest van de Vlaamse
jeugdbeweging. Zoiets
pijnlijk".
'De Kollaboratie' wordt op
het scherm gepresenteerd
door Maurice de Wilde
Die omgeeft zich voor
gelegenheid royaal mei
swastika's, SS-vaandels en
andere nazi-symbolen. Is hei
nu werkelijk nodig om
vele huiskamers met d
beladen artikelen te con
fronteren? De Wilde haalt de
schouders op. „Het is echt
niet dat ik zo graag in zo'n
omgeving zit. Maar op
manier hebben we wel een
passend decor. Je moet hel
symbolisch zien. Die vaan
dels tonen de bestendige
aanwezigheid van de Duit
sers tijdens de wereldoorlog
in België aan. Bovendien
praten we de hele tijd ovei
niets anders dan duitsers
oorlog. Het is toch hypocriet
om dan te veronderstellen
dat een dergelijk decor niet
opzijn plaats is".
Over het waarom van z
inspanningen is Maurice
Wilde kort en duidelijk. „Het
gaat om een tijd die nooit
vergeten mag worden!"
plNSDAG 15 OKTOBER 19
Uit St. Petersburg
wordt gemeld dat de
•eizer den prins van
oranje heeft benoemd
J~ot kolonel van een regi
ment infanterie, name-
Hk dat van Wologda".
Een bericht van 125
jaar geleden. In juni
[860 stond het in het
Weekblad voor Ooster-
l0ut en Omstreken, de
oorloper van dit dag-
jiad.
Wie was deze onbe-
cende prins van Oranje,
d'oonprins Willem, zoon
pan koning 'Gorilla', die
/erre bloedverwant van
,nze huidige kroonprins
en prins van Oranje)
Willem-Alexander?.
In huiselijke kring
Wiwill genoemd, werd
lij door zijn Parijse
croegvrienden, met een
spottende variant op
Oranje, als 'prince Ci-
:ron' betiteld. De Parijse
joulevardbladen von-
ien het kennelijk pikant
dat de prins zich in hun
stad zo op zijn gemak
voelde. Ze volgden
nauwgezet zijn gangen
en publiceerden de na-
nen van alle dames
waarmee de prins be
dekkingen aanknoopte.
Was deze prins een
simpele en onverant-
woordelijke losbol?,
/ast staat dat prins Wi-
will, diep teleurgesteld
jmdat hij niet mocht
.rouwen met de enige
vrouw die hij ooit lief-
nad, zijn vaderland de
ug had toegekeerd.
Senzaam en verlaten
itierf hij38 jaar oud, op
1 juni 1879 in zijn Pa-
•ijse appartement aan
ie Rue Auber.
niiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii
ROME (AFP-DPA) - De Italiaanse filmactrice Francesca Berti
ni, die aan 90 films heeft meegewerkt en vooral naam maakte in
de periode van de stomme film, is in Rome overleden. Zij was 93
jaar.
Francesca Bertini begon haar carrière in 1908 en bleef actief
tot in de jaren '50. Ze maakte furore in onder andere de film 'La
dame aux Camélias'. Haar laatste film was Novecento van Ba
nardo Bertolucci die in 1976 uitkwam.
Ofschoon Bertini berooid was en bij een vriendin inwoon)
hield ze tot aan haar dood de schijn van een rijke filmstern
Een maal per week ontving ze fans van haar in het Grand Hot
in Rome, waar ze ook haar postadres had.
SOMS LEER je een samenle
ving het best kennen door de
graad van excentriciteit die
die maatschappij aan zijn
buitenbeentjes toestaat. Het
wereldje van popmuziek is
wat dat betreft erg eng,
want wat afwijkt van het
gangbare krijgt vaak amper
een kans.
Tom Waits heeft dat aan
den lijve ondervonden. Zijn
vorige elpee 'Swordfish-
trombones' werd door zijn
toenmalige Amerikaanse
platenfirma geweigerd, om
dat hij te veel buiten de
gangbare verkoopnormen
viel. Gelukkig voor Waits en
vooral voor de liefhebbers
van buitengewone popmu
ziek zag en ziet platenfirma
Island wel brood in Waits en
zodoende is na 'Swordfish-
trombones' nu ook de de
nieuwe elpee 'Rain dogs' uit.
Als je naar 'Swordfish-
trombones' of 'Rain dogs'
luistert dan hou je het niet
voor mogelijk dat er mensen
zijn, die aan de zeggings
kracht van deze muziek
twijfelen. Tom Waits is
iemand die zonder omwegen
zijn vinger op de rotte plek
ken in de (Amerikaanse) sa
menleving legt. Hij doet dat
echter op een manier, die je
bijna teder zou kunnen noe
men. Hij spuit geen kritiek,
maar hij brengt begrip op en
toont een inlevingsvermo
gen, waardoor het zielige le
ven aan de zelfkant van de
maatschappij iets groots
Tom Waits: ijdele hoop en verlepte schoonheid
- FOTOWEA
krijgt. Daar waar nodigt
maakt Waits van dat grootse
iets grotesks, maar hij doet
dat nimmer uit goedkoop ef
fectbejag.
Zijn sfeertekeningen van
leven anno 1985 hebben stuk
voor stuk wijze lessen in
zich. Soms zijn de leringen
bitter, soms vertekent hij de
werkelijkheid zo veel, dat de
gelijkenis ook op ons van
toepassing is en voortdurend
klinkt er hoop en schoonheid
door alle ellende heen. IJdele
hoop soms en verlepte
schoonheid, maar puur
noeg om het hart te verwar
men en in staat om meer dan
alleen medelijden met
verhaalfiguren op te wek
ken.
Tom Waits is een dichter,
die een figuurlijke blikope
ner is. Hij leert je op een be
paalde manier naar het le
ven te kijken en in dat kij
ken is het waarnemen be
langrijker dan het oordelen
'Rain dogs' is een nieuwe
mijlpaal in het al zo rijf
oeuvre van Tom Waits. Zijn
muziek - van jazz tot blues
tot Kurt Weil-achtige fanfa
restukken is alleen maa'
indringender geworden en®
zijn woordkeus is hij zo tref
zeker, dat hij niet mis te ver
staan is. Voor mensen die
staat zijn met hun hart na"
muziek te luisteren, ligt de®
'Rain dogs' uitstekend in W
gehoor. Waits raakt je voort
durend diep van binnen et
hij maakt van een elpee i
muzikaal meesterwerk waa
je niet op uitgeluiste®
Wars van alle pretend"
slaagt Tom Waits er in
ordinaire popmuziek oib
vormen tot ontroerende, ge'
passioneerde kunst. Wie aa 1
deze plaat niet genoeg
kan Waits binnenkort
nog live aan het werk zien
November is er een conCfr
in Amsterdam, 8 novemjf
in Rotterdam, 10 novel®*
in Utrecht en 11 november
Brussel.
Door Mathieu Kothuis
IET KON OOK eigenlijk niet
;oed gaan met prins Wiwill.
Het zulke ouders? Zijn vader,'
de latere koning Willem III
1817-1890), zoon van Willem
van Oranje en Anna Paulow-
ïa, was op 18 juni 1839 ge
rouwd met zijn nicht langs
noederszijde, Sophie van
Aürttemberg. Ze was een
lochter van Willem I van
A'iirttemberg en Catharina
'aulowna de grootvorstin van
Rusland.
De 21-jarige Sophie hield
liet van haar echtgenoot maar
was uitsluitend op wens van
laar vader met hem ge
rouwd. Willem I van Würt-
emberg had kennelijk wat
joed te maken sinds een oude
vete de verstandhouding tus
sen zijn familie en het Huis
'an Oranje had verstoord. Dit
luwelijk moest daarbij hel
len. Een verstandshuwelijk
lus.
Zoning Gorilla
Prins Wiwill, geboren op 4
ieptember 1840, werd in zijn
«rste levensjaren al slachtof-
er van een slechte verstand-
louding tussen zijn ouders.
Hoeder Sophie trok zich steeds
beer terug in huis Ten Bosch,
«illem III verbleef meestal op
Het Loo. Het staat niet in alle
ieschiedenisboekjes, maar het
luwelijk tussen Willem III en
lophie werd steeds meer een
iel. Wiwill en later zijn beide
'roers Maurits en Alexander
Jozen partij voor hun moeder.
fPhie was dan ook een intel-
igente vrouw, belezen, be-
ehaafd en begaan met de op-
'oeding en het leven van haar
anderen. Willem III én hof-
fingen probeerden de jon-
'ens zoveel mogelijk aan haar
nvloed te onttrekken. Maar
boeder Sophie was kennelijk
Weinig tactvol in haar
bortdurende ruzies met Wil-
fbi III. Vraag is alleen of tact
H die man veel had geholpen.
'Hem, in '49 tot koning Wil-
bi IR gekroond, stond be-
fbd om 'zijn grillige sponta-
wit, zijn openhartigheid die
n??31 kwetste, zijn praal-
en IJdelheden, zijn onbe-
ij,Krschte ruwheden en zijn
barstingen van woede die
lert n °Pv^ammen tot razen-
°°k in den huiselijken
■e Kortom, een onmogelij-
'fan en vader over wie
rftschriften circuleerden
Ht? veelzeggende titel
tilla'*even van koning go-
echtgenote en andere
ten ders in Den Haag
x»„ «en kern 'ce paysan', die
oil/ aar het volk, ja, het
ten 8 de koning op han-
°iiflicten
:hr geheime dagboeken
A.
van
generaal-majoor
Oori Weitzel. minister
1Ve'°e onder Willem III, ook
firip i karakter van de ko-
>iW ins Wiwill en de
Jes Maurits en Alexander
