16.495,>1
^22.995,
Zwarte doos kan
simpel en snel
in personenauto
John Bosch rijdt
seizoenslot
in de vernieling
Fransen maken
sportieve imago
helemaal waar
ZELF EEN KAMPEERWAGEN BOUWEN STEEDS POPULAIRDER
i 1 Zelfbouw
S P O
5r
15.995
5r
Rallykampioenschap beslist
EN.
•EUGEOT305.
J DE TALBOT'S.
DBER.
Duur leergeld
Zoeken
De inrichting
Plezier
Juridisch
VRIJDAG 4 OKTOBER 1985
A54
(RdLiters lijm en liters zweet
POMvi9nnm.ci
PONY 1200 GLS
PONY 1400 GLS
STELLAR 1600 GSl
:o koopt en regi-
er 1985 heeft de
ibiedingen.
oze lening tot
mum van 10.000
juli 1986 rijden
af te lossen. Die
trouwens heel
n te ruilen. 1 Juli
g kunt u ook kie-
50% rentereduc-
betaalt u uw le
ien bedrag 10.000
'eot Talbot Finan-
/oorwaarden van
at Talbot de ren-
:mt.
ertectioneerd.
mte en betrouw-
ontsteking. Stille
de nieuwe
Compromisloze
ak, 4- of 5-bak of
eringen.v.a. f20.615,-.
z'n wendbaarheid
rde acceleratie. In
^anaf f14.560,-.
;n krachtige motor,
rellingsbak;
sportief gestyled.
comfortabel, luxe
krachtbron,maken t
nt.Vanaf f 23.310,-
;OT 505 VANAF F 783,93 EXCL.
I.: 01170-2255.
ïg, tel.: 01620-22150.
328/36450.
aat 3, tel.: 01670-66721.
21, tel.: 01150-12035.
raat 4, tel.: 01176-1409.
el.: 01680-23380.
door Rinze Brandsma
Wat wordt het toch
mooi op de weg, tegen
woordig. Mooi vooral
met campers, kampeer
auto's. Ook tweede- of
derdehands bestelbusjes
halen de sloper zelden.
In liefdevolle huisvlijt
veranderen afgedankte
busjes in comfortabele
reismobielen.
Maar niet alleen afgejak
kerde busjes verschijnen
herboren weer op de weg.
Ook splinternieuwe pick
ups gaan zó van de impor
teur naar de carrosseriefa-
briek. Want ook kant-en-
klare kampeerwagens wor
den grif verkocht: veel in de
prijsklasse 50-75.000, maar
evengoed lummels van tan-
dem-assers van meer dan
een ton.
Dit verhaal gaat over zelf-
bouw-kampeerwagens. Ten
slotte vormen die bijna drie
kwart van het bliksemsnel
groeiende bestand aan kam
peerwagens in ons land,
meer dan 25.000 bij elkaar
nu. Kampeerwagens zijn on
stuitbaar in de mode.
Tussen alle enthousiaste
kreten van gebruikers ko
men af en toe ook kritische
en paniekerige geluiden
naar boven. Dan is een busje
roekeloos aangeschaft: niet
eerst uitgeprobeerd of een
campervakantie inderdaad
wel het summum is, te wei
nig geld gereserveerd (ter
wijl de kosten uiteindelijk
altijd tegenvallen), de bus
niet voor aankoop gekeurd.
Zoals het verhaal van de
man met twee linkerhanden,
die uitkeek naar een tweede
hands kant-en-klare kam-
peerbus. Dat werd een Bed
ford van 14 j aar oud met net
te inbouw voor 7.250. Veel
geld voor zo'n oud beestje,
i maar omgebouwde campers
blijven tot op hoge leeftijd
begeerd en prijs vast. Een
keuring wees op wat gebre
ken, verhelpen zou op 1250
komen. Dat werd om te be
ginnen al hoger, maar voor-
uit, verre einders wenkten
en de ideale vakantiereis be
gon.
Tussenstadium: ramen, isolatie, dakluiken, dam-
premmende laag, betimmering en banken erin. De bo-
venkastjes zijn nog in wording, de spantjes ervoor ma
ken deel uit van een bus-brede constructie, die ook
helpt de isolatieplaten op hun plek te houden en af
werking op te bevestigen.
Die reis bracht nog tal van
kwalen aan het licht. Uitein
delijk kwam bovenop de
aanschafprijs nog eens 4400
aan reparatiekosten. Duur
leergeld voor de onfortuin
lijke eigenaar, die nu op
roept liever in alle rust uit te
kijken naar een goede bus,
die zelf om te (laten) bouwen
en goed te laten keuren, re
kening te houden met een to
tale kostenpost van 114 maal
de aanschafprijs en zeker
een jaar proefdraaien aan te
houden.
Heel zinnige waarschu
wingen, dat weet ik uit eigen
ervaring. Sinds deze zomer
hoor ook ik bij het aanstor
mend leger van kampeerwa
gen-enthousiastelingen. Ze
gevierend reed ons gezin na
een jaar zwoegen toeterend
de straat uit en een voor ons
nieuw soort vakantie tege
moet. Wij zijn laaiend en-
De kale laadruimte van onze aangeschafte tweede
hands bestelbus.
thousiast teruggekomen,
maar weten maar al te goed
hoe ongelooflijk veel werk
verzet moet worden, voor je
met je troetelbus op pad
kunt.
Het begin. Een familie van
doortrapte kampeerders.
Wij per kleine trekkerstent,
ouders met handzame cara
van. Oud ideaal van de
ouders: na de VUT Europa
door met een kampeerbus.
Daar kwam een nieuw ver
langen van onze kant bij.
Want mijn vrouw vertikte
het, zich zolang de kinderen
klein zijn over te blijven le
veren aan de nukken van het
weer in een nietige tent.
Komt bij, dat ons juist die
streken van Europa trekken,
waar je bepaald geen garan
tie hebt op mooi zonnig weer.
Trekken en kamperen wil
den wij blijven. Bovendien
trok ons het geknutsel aan
zo'n bus aan. Een mooie ge
zamenlijke klus voor vader
&zn.
Wij besloten uit te kijken
naar een geschikte tweede
hands bestelbus. Bovengrens
van aanschaf, in- en om
bouw, reparatiewerk en be
lastingen: 15.000. Dat bete
kende per gezin een haalba
re investering in een lange
reeks van gegarandeerd goe
de vakantiejaren. Bovendien
zou de bus dan effectief be
nut worden.
Na rustig zoeken kwamen
wij bij een dealer van bestel
wagens een ingeruilde Peu
geot J9 op het spoor: 3 jaar
jong, al voorzien van extra
verhoogd dak (stahoogte 2
meter, laadvloer bijna 3 me
ter lang, breedte-op lig- en
zithoogte ruim 1.80, 65.000 op
de teller) en in het bezit ge
weest van een nette bedden
zaak. De buitenkant ver
toonde wat blutsen en roest-
plekken, maar die waren op
pervlakkig. De vorige eige
naar sprak gunstig over de
bus. Een keuring voor aan
koop wees een aantal punten
aan die reparatie behoefden,
maar dat was te overzien en
meteen aardig onderdeel
van onderhandelen. De prijs
werd afgemaakt op 7000,
met BTW 8330. Bus op het
garagepad, verder plannen-
maken, caravan in de krant.
De eerste moeilijke hobbel
(het bleek later gelukkig het
enige wezenlijke twistpunt)
was de inrichting. Het
ouderpaar, samen op pad,
wenste het riante comfort
van een langslaper, ons ge
zin pleitte voor een dwars
beslapen interieur met extra
zitplaatsen voor de kinderen
in rijrichting. Een moeilijk
te vinden compromis, maar
we kwamen er, tekenend en
puzzelend, uit.
Het leeghalen en ombou
wen begon. Uit zelfbescher
ming hebben we de arbeids
uren maar niet bijgehouden.
Het werd eerder een kwestie
van maanden dan van we
ken. Meer dan een jaar lang
en twee zomers werden
weekeinden, lange avonden,
zeker acht vakantieweken
en liters zweet en lijm in on
ze J9 gepompt. Soms in
meestal aangename combi
natie (zo leer je je familie
écht kennen), soms op eigen
houtje. De mannen waren
dan niet beschikbaar voor
huis en kroost. Zo investeer
de ieder op eigen wijze in de
droombus.
Veel informatie hadden
we al in huis via de uitgaven
en het lidmaatschap van de
Nederlandse Kampeerauto
Club NKC en vooral de spe
ciale en onontbeerlijke
ANWB-uitgave 'Bouw zelf
uw kampeerauto'.
Daar gingen we. Roestbe-
schermer spuiten en smeren,
isolatie (Roofmate 3 cm voor
vloer en rechte wanden,
glas woldekens voor hoeken),
alles afgeplakt met een dam-
premmende laag van dik
landbouwplastic. Gaten voor
dakluiken en ramen, ramen
plaatsen, betimmering, kast
jes en kasten, kachel met gat
in vloer, banken, keukenblok
met aanrecht, neerdraaibare
tafel, zit-/slaapkussens, af
werking: het is allemaal snel
geschreven, maar je blééf
bezig en vaak had je het ge
voel dat je geen steek op
schoot.
Voor we echt op weg kon
den nog een garagebeurt, om
helemaal zeker te zijn van
motor, remmen en stuurin
richting. En die viel vies te
gen. Anderhalve dag op de
brug: remmen reviseren,
nieuwe uitlaat, een dikke
grote beurt, bij elkaar 1100.
Maar we wilden veilig de
weg op, in wezen was het
achterstallig onderhoud en
een dag meedraaien en de
kunst afkijken in de garage
gaf me ontzettend veel ge
noegen en leerde me, tal van
dure karweitjes voortaan
zelf uit te voeren. De bus
kwam dan ook met glans
door de verplichte keuring
van de Rijksdienst voor het
Wegverkeer. Verplicht, om
dat de bestelbus een andere
bestemming kreeg als kam
peerbus met vervoer van
personen, die moet voldoen
aan alle (zware) eisen voor
personenwagens.
Echt klaar is de bus nog
niet helemaal, maar er zijn
al twee uiterst geslaagde
buitenlandse vakanties mee
uitgevoerd. Zij heeft al aan
alle ideaalbeelden beant
woord, en zelfs meer dan dat.
Ons wacht nog schuur- en
spuitwerk aan de buiten
kant, de isolatie van motor
kap (i.v.m. lawaai en warm
te), dubbele accu en elek
trisch systeem installeren,
gas en kachel aansluiten.
Uiteindelijk zitten we nu
op een totaalprijs van
15.000, inclusief alle aange
schafte spullen, verzekering
(op basis van beperkt ge
bruik, WA met brand en
diefstal 106) en 60-dagen-
kaart voor de motorrijtui
genbelasting 324). Met
spuiten en resterende 'aan
schaf komt daar naar schat
ting nog zo'n 3000 bij. De
dikste post daarin is voor de
BVP, de bijzondere ver
bruiksbelasting personenau
to's. Die betaal je niet voor
bestelwagens (met 'grijs'
kenteken), maar wel voor
'luxe'-wagens. Een soort
weeldebelasting van, in ons
geval, bij een inmiddels 4
jaar oude bus, 2400.
Maar dat wisten we tevo
ren. En de vreugde van het
knutselen en prutsen (hoe
uitputtend en langdurig ook)
vooraf en van het hoog en
droog confortabel rondrei
zen, onafhankelijk van cam
pings, ongevoelig voor barre
zomers, al dat plezier weegt
ruimschoots op tegen alle in
spanningen en kosten. Als je
tevoren maar goed weet,
waar je aan begint: liters
lijm en liters zweet.
VIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIWIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIilllllllllllllllimillllllllM
door Jack Arentsen J
BORN - Voor de auto-in
dustrie is het een koud
kunstje om, net zoals bij
vliegtuigen, een 'zwarte
doos' in te bouwen. „Op
dit moment rijden er
zelfs al heel wat perso
nenwagens op Neder
landse wegen, die over
®en soort 'zwarte doos'
beschikken. Alleen de
rigenaars van die auto's
Weten daar niets van".
Bat zeg Frans Campman,
technisch coördinator bij
Volvo Car B.V.
Het al of niet plaatsen van
een 'zwarte doos' in een auto
's enige tijd geleden aktueel
pworden, nadat de Neder
landse Europarlementariër
Benjamin Visser aan de
Europese Commissie de
Vraag voorlegde of een der
gelijk apparaat (waarmee
snelheid, acceleratie- en
femtijd kunnen worden ge-
tegistreerd) niet standaard
'n iedere auto geplaatst moet
borden.
Op die manier zou het on
derzoek naar oorzaak en toe
dacht van een auto-ongeluk
een stuk gemakkelij ker wor
den. Met de laatste gegevens
die door de 'zwarte doos' ge-
registreerd zijn, zouden zo-
wel de autofabrikanten als
de regeringen in de Europese
Gemeenschap, een duidelij
ker beeld krijgen van het
werkelijke gedrag op de
weg.
Ondertussen heeft de Euro
pese Commissie al laten we
ten dat men weinig voelt
voor het verplicht stellen
van zo'n 'zwarte doos', omdat
niet alleen juridische com
plicaties kunnen ontstaan,
maar ook omdat eerst moet
worden nagegaan wat de
economische, sociale en wet
telijke gevolgen zijn bij het
gebruik van een dergelijk
apparaat.
Df auto-industrie heeft
dan ook om die redenen geen
stappen ondernomen om de
ontwikkeling te starten.
„Haast hoeft men er ook niet
mee te maken", zegt Frans
Campman, „want iedere fa
brikant heeft in eigen huis
zoveel elektronische testap
paratuur bij de hand, dat het
niet moeilijk is om een appa
raat, met een formaat van
een sigarettendoosje te ont
wikkelen, waarin de ge
vraagde (laatste) informatie
steeds wordt opgeslagen.
Door de kennis die men in
huis heeft en bij seriepro-
duktie voor de totale auto
industrie, hoeven de kosten
ook niet hoog uit te vallen. Ik
schat dat voor nog geen
200.- extra een 'zwarte
doos' kan worden geleverd",
aldus de Volvo-man.
Naast de lange duurtesten
van Volvo in de fabriek,
maakt de Nederlandse auto
bouwer (net zoals een aantal
andere Europese fabrikan
ten en volgens Campman
ook de Japanse auto-indu
strie) voor praktijktesten al
volop gebruik van een der-
gelkijk controle-systeem.
Regelmatig komen er in
Born auto's van de band
waarin speciale controle ap
paratuur is ingebouwd om
o.a. na te gaan bij welke
snelheid iemand remt (vol of
licht), hoe vaak de maximale
remkracht wordt benut, met
welke snelheid overwegend
wordt gereden, hoe het ge
middeld brandstofverbruik
in de praktijk is, maar ook
wordt opgeslagen hoeveel
keer de richtingaanwijzers
zijn gebruikt, het koppe
lingspedaal is ingetrapt en
de versnellingshandle van
positie is gewisseld.
Wanneer dergelijke auto's
door Volvo Nederland wor
den afgeleverd, krijgt de
dealer een berichtje dat on
der zijn klanten (het chassis
nummer is bekend) een auto
is te vinden met speciale
controle apparatuur. Zonder
dat de eigenaar ervan op de
hoogte is, noteert de dealer
bij iedere normale onder
houdsbeurt de registraties
die onder de motorkap heb
ben plaats gevonden. Deze
praktij kgegevens van een
doorsnee automobilist, gaan
dan naar de fabriek. Pas op
de dag dat de auto uit het
verkeer verdwijnt, stopt de
registratie.
John Bosch, de autospor
trevelatie van het seizoen,
heeft zijn eerste grote in
ternationale wedstrijd, de
WK-rally van San Remo,
moeten laten lopen. De 22-
jarige Bosch maakte in zijn
Audi quattro tijdens de
Bianci-rally een zware
crash.
Met hoge snelheid raakte
Bosch van de weg en kwam tot
stilstand tegen een woning.
Bosch zelf was ongedeerd, zijn
navigator Lambert Peeters is
er ernstiger aan toe. Doordat
de wagen precies op de hoek
van het huis belandde, raakte
Peeters voor een deel beklemd
tussen de roll-bar en de muur.
De Belgische bijrijder werd
uiteindelijk naar het zieken
huis van Leuven vervoerd,
waar hij in coma geraakte.
Momenteel is Peeters weer
enigszins bij bewustzijn. In de
tussentijd moesten de dokto
ren wel vier vingers ampute
ren. Daarnaast heeft de Belg
hoofdwonden, een kaakfrac-
tuur en nog drie andere breu
ken.
Het team van John Bosch
heeft inmiddels de rally's van
San Remo en Antibes ge
schrapt. Over het deelnemen
aan de RAC-rally (WK-wed-
strijd) en Keulen-rally (Ne
derlands kampioenschap)
wordt later beslist. Team-ma
nager Vincent van Dantzig
zegt er momenteel meer voor
te voelen om alle aandacht te
richten op het nieuwe seizoen.
John Bosch moet dan het
Europese kampioenschap
gaan rijden. „Maar gezien de
Nederlandse sponsors zullen
we ook enkele Nederlandse
evenementen rijden. Dat wor
den dan hoogstwaarschijnlijk
de Tulpenrally, Hellendoorn-
rally en BAC-rally", aldus
Van Dantzig.
Door Ad Pertijs
PRECIES EEN jaar na dato, en ook weer vier rally's
voor het einde van het seizoen, heeft Peugeot de WK-
titel rallyrijden overgenomen van aartsrivaal Audi.
Was vorig jaar de hegemonie de Quattro ongenaak
baar, dit seizoen staat in het teken van de onaantast
baarheid van de 205 Turbo 16. Het verschil is dat Peu
geot vorig jaar al druk doende was de monopolie-po
sitie van Audi over te nemen en dat momenteel alleen
op papier enig tegengas van de concurrentie aanwezig
is.
Timo Salonen in actie in de tweede versie van de 205 Turbo
16. De Fin neemt hier een van de talloze 'wasbord-wegen' in
de Duizend Meren-rally.
In een recordtempo heeft
het Franse automobielbedrijf
zich genesteld in de top van
het rallyrijden. Peugeot heeft
in tegenstelling tot Renault,
Porsche en Lancia, een zeer
bescheiden faam als auto
sportmerk. Voor de tweede
wereldoorlog nam het wel suc
cesvol deel aan allerlei rally's
maar tot op heden was men
alleen actief in de Afriaanse
rally's.
„Daar lagen toen onze be
langen", aldus Mare Branne-
lec, de directeur sportief van
Peugeot Talbot Sport Neder
land. „In Afrika lag een markt
open en wij wilden via die
zware rally laten zien dat wij
de beste auto voor Afrika kon
den leveren."
Na de 404-successen in de
jaren zestig werd het een tijd
stil rond Peugeot. Enkele jaren
geleden werd besloten de zaak
nieuw leven in te blazen.
Brannelec: „Peugeot was
vooral gezien bij de gegoede
burgerij. We hadden het ima
ge van de wagen voor de nota
ris of dokter. Gezien de toe
komst moest echter de jeugd
niet vergeten worden. Ge
tracht werd een sportief
wagentje op de markt te bren
gen. Die kun je dan wel slijten
aan de vrouw van de notaris,
maar daarmee bereik je geen
spectaculaire verkoopcijfers.
Besloten werd dus om gelijk
tijdig met de invoering van de
205 een sportafdeling op te zet
ten, die ons dat sportieve ima
ge kon geven".
Peugeot koos voor Jean
Todt, een man met WK-rally-
ervaring. Een gouden greep.
De kleine Fransman heeft
kans gezien binnen enkele ja
ren de absolute top te berei
ken. Succes, dat de concurren
tie verrast heeft. De Fransen
lieten de standaarduitvoering
als basismodel varen. Er werd
een geheel nieuw specifiek
rally-wapen ontworpen: een
kleine lichte op vier wielen
aangedreven en dankzij zijn
middengeplaatste motor toch
vast op de weg liggende wa
gen. Concurrent Audi heeft
lang afgegeven op het idee van
de veredelde race-wagen. Ook
de Duitsers hebben echter in
gezien, dat Peugeot de lijn
voor de toekomst heeft gezet.
De nieuwe Quattro is daarvan
het bewijs.
De wereldpremiere van de
205 Turbo 16 was in mei 1984.
Die leidde zowat direct tot een
overwinning. Vatanen vloog
met de noviteit echter van de
weg af, zodat het tot augustus
duurde eer Peugeot weer se
rieus mee ging doen. Nota be
ne de rally waarin Audi de
wereldtitel definitief pakte
(die van Finland), werd aan
gegrepen om de concurrentie
te laten zien dat de wereld
kampioen voor 1985 al was op
gestaan. Daarna wonnen de
Fransen zowat elke WK-rally.
Veel plezier heeft Audi dan
ook niet beleefd aan die titel
van 1984, de morele wereld
kampioen huisde immers in
Boulogne bij Parijs.
Een afdeling van meer dan
100 werknemers werkte daar
keihard verder aan het succes.
De verkoopcijfers van de ge
wone 205 vlogen de lucht in, en
dat terwijl de rally-versie
nauwelijks iets van doen heeft
met straat-versie. De Fransen
zaten niet stil en binnen een
jaar brachten zij een verbeter
de versie van de 205 Turbo 16
op de weg. Toch liep ook dit
jaar niet alles volgens plan.
De wereldtitel is vrijwel al
leen door de Fin Timo Salonen
binnengehaald, terwijl zijn
landgenoot Ari Vatanen de
grote man is bij de Fransen.
De lange Fin maakte dit sei
zoen een paar afschuwlij ke
crashes en ligt van de laatste
in Argentinië nog bij te komen
in het ziekenhuis.
De concurrentie heeft zich
neergelegd bij een verloren
rally-jaar en sloeg daarom
maar aan de slag voor het vol
gende seizoen. Audi gaat het
nu ook proberen met een mid
dengeplaatste motor, Opel
komt met een vierwielaange-
dreven Kadett in de strijd, Ci
troen heeft een 4x4 BX 4 TC in
elkaar gezet, Lancia gaat een
nieuw wapen inbrengen en de
Engelsen kijken vol verwach
ting uit naar de prestaties van
de Rover V64V. Veel pk's (dik
over de 400), vierwielaandrij-
ving, compactheid en licht
materiaal is de succesformule
die wijd en zijd overgenomen
gaat worden.
De strijd om het open Nederlandse rally-kam
pioenschap is gestreden. Jan van der Marei voert
de ranglijst aan met 456 punten. Henk Vossen heeft
er 12 minderen. Beide Opel-rijders kunnen in de
resterende wedstrijden alleen nog een slechtste re
sultaten verbeteren. In het gunstigste geval levert
dat voor Vossen slechts een tiental punten op. Ren-
ger Guliker staat op een derde plaats met 392 pun
ten.
Henk Vossen ging vorige maand naar Joegoslavië voor
een laatste poging om Van der Marei van de eerste plaats
te verdringen. De Limburger begon ziek aan de wedstrijd
en kwam daardoor niet verder dan een vierde plaats. Fa-
brieksrijder Jochie Kleint won de wedstrijd.
Het kampioenschap van Jan van der Marei wordt bij
Opel met gemengde gevoelens ontvangen. Zoals bekend
werd Van der Marei begin dit jaar uit het officiële Opel-
team gezet. Henk Vossen werd zijn vervanger in de Man-
ta 400. Van der Marei zinde echter op wraak en kocht bij
de Engelsman Billy Coleman een identieke Manta 400 om
het ongelijk van het ODTH (Opel Dealer Team Holland)
aan te tonen. Nuchter commentaar van ODTH-baas Ger
Oosterman na een jaartje koude oorlog tussen hem en
Van der Marei: „Och, als er maar een Opel wint. 't Is im
mers goed voor de publiciteit en daar is het toch om be
gonnen".
