De BOK van de TROS
Clingi
in boe
TERNE Ui
MET KOS
kleiritie i
'IIIIIIIIIIIH
IIIIIIIIIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIM
07G-2368S2
JMOTBM
EXTRA
streek in Terneuzen. Brakman zou er 'Zeeuws
meisje' zingen. Het nummer was, compleet met bal
let in klederdracht, al in kannen en kruiken, toen de
afmelding kwam.
De smoesjes stapelden zich op, zo erg dat-ie er
even bij stilstaat in z'n programma: „Weten judder
toch da'k al een elen avond tweederangs liedjes
aan 't ziengen ben. Ja, dat zei jen ze bie de Tros en
daarom mocht ik nie in dat programma." De ware
reden is waarschijnlijk dat de platenbonzen geen
brood zagen in Brakmans optreden.
Wie Op Volle Toeren wel eens ziet en ook Piet
Brakman kent, weet dat de Groedenaar ongeveer
twee klassen uitstijgt boven het gemiddelde niveau
van het TROS-programma. Een BOK van de boven
ste plank dus. „Maar dat zien de mensen zelf ook
wel," zegt de artiest lakoniek.
Dank zij burgemeester Dusarduyn van Sas van
Gent krijgt hij volgende week trouwens al een vorm
van revanche. Als jarige burgemeester is Dusar
duyn te gast in het praatprogramma van Gerrit den
Braber. Hij mocht zelf een platenkeuze maken en
zal dus Piet Brakman meenemen. „Hij heeft me er
speciaal over gebeld. Fantastisch."
BAANDAG 30 SE
Mee Piet Brakman
tussen
de schuufdeur'n9
Door Jan Jansen
EEN schokje van herkenning. De inmiddels
40-jarige Brakman voelde het een paar jaar
terug zelf ook toen hij terugkwam in West-
Zeeuwsch-Vlaanderen, na er 21 jaar te zijn
weggeweest. Niet dat hij het gebied in onge
wijzigde staat aantrof, maar onderhuids viel
de mentaliteit van toen nog te proeven.
„Het is ier zoals overal. Alles is groter geworden, en
verpolitiekt. Schaalvergroting noemen ze dat. Kiek,
vroeger was de kolenboer ook de wethouwer.
EEN BREED armgebaar naar achteren. „Wa vin je
van m'n orkest. Bescheijen jongens ee. J'oor ze wè,
mao je zie ze nie.Piet Brakman bedoelt zijn orkest
band, en de Hoekse ouderen gniffelen. „Jao, jao, die
kan d'r wa van, dien Brakman, 't Is een kérel oor.
M'n buurman aan het tafeltje in de Hoekse Ge
hoorzaal heeft Piet Brakman al vaker gehoord en
gezien, zodat hij wel zo'n beetje weet wat er komt.
En hij is niet de enige, zo blijkt bij de meezingers. In
koor overstemt het gehoor soms de orkestband en
Brakman zelf, die die avond dan ook weinig platen
verkoopt, maar wel z'n populariteit bevestigd ziet.
Over 'twee geloven op een kussen, daar slaapt d'n
duvel tussen' gaat Janneke van Janneke 'van d'n
Aoverdiek'. Goed kans dat ze het zelf meegemaakt
hebben en anders weten ze 't van horen zeggen. Zo
veel kerkelijke smaken heeft Zeeuwsch-Vlaanderen
wél. Het trieste lied staat trouwens op een LP van de
Groedse liedjeszanger/ conferencier. Dus zingen en
deinen ze mee met de smartlap 'uut de Hroe'.
Verweerde vingers roffelen op het formica-blad.
Ze verstaon mekaore, de artiest en z'n publiek, wan
ze praot'n allebei dialect. 'En die vint ziengt d'r nog
schoon bie oek'. Er gaat een schokje van herkenning
door de zaal.
Actie en reactie in dialect. Of: hoe Piet Brakman
het gat in de markt ontdekte.
Die dee z'n ideeën op attie
langs de deuren ging. in zo'n
gemeente als Oostburg gaat
dat vanzelf nie meer. De men
sen zijn ook beïnvloed door ra
dio en vooral tv. Daar lijdt ook
het dialect onder, al ister ge
lukkig nog vee bewaard geble
ven. Maar toch, alles groot, al
les verpolitiekt. Dat zie je lan
delijk ook. 'k Zal je eens wat
vertellen: als die Mient-Jan
Faber had gezegd: ik stop er
mee, ik trek me terug, dan wa
ren al die kaarten tegen de
kruisraketten nu al binnen. Ik
denk dat dat vanwege z'n poli
tieke uitspraken niet is ge
beurd."
Piet Brakman's derde LP,
die binnenkort uitkomt heet
'Een kar vol idealen', en gaat
vooral over de schaalvergro
ting, die hem tegenstaat.
„Moeder, m'n- durpje is in
nood, moeder doe t'r wat aan,
m'n durpje gaot dood," zingt-
ie. Welgemeend. Maar hij
troost zich ook met de gedach
te dat hij niet als eerste of eni
ge weigert zich daarbij neer te
leggen.
„Er is flink aan getornd,
maar toch voel je overal dat
het dorp nog leeft. De activi
teiten nemen toe, toneelvere
nigingen komen weer van de
grond. Je hoort op verschillen
de plaatsen dialect op het to
neel. Kijk eens wat ze doen
met die Bonte Avonden in
Nieuwvliet. Zo'n programma
in zo'n durpje, da's toch fan
tastisch. Niet besteed 'aan de
import, zeggen ze soms. Maar
ik geloof dat dat nogal mee
valt. Mijn eigen ervaring is
dat die import het, met een
beetje meer moeite ook prima
kan volgen en zich ook amu
seert. Uiteindelijk heeft ieder
een er belang bij dat we de
dingen naar een kleiner ver
band terugbrengen."
Erpels
'Op d'n Oek' zit praktisch
geen import in de zaal. Piet
Brakman bereidt z'n pro
gramma voor, met de onaf
scheidelijke technicus (en
zwager) Bram Buyck, die aan
de kleinste vingerwijzing van
de artiest genoeg heeft om de
orkestband feilloos te bespe
len. Omdat-ie overdag niet al
tijd meekan, wordt die avond
neef André Brakman ingewijd
in de geheimen van het fami
liebedrijf] e.
„'k Ben ier nog nie eerder
geweest, bie de oudjes van d'n
Oek. We moet'n het ouwe pro
gramma mao doen, vin je niet,
Bram?" De aangesprokene is
een fan van het eerste uur en
vindt het best. Brakman ver
ontschuldigt zich voor wat
smeer- en poetswerk aan z'n
gezicht. „Jao, da moe'k overa
doen van m'n vrouwe. Ze vin't
geen gezicht a'k zo onder die
lamp'n gaon staon. Vooral m'n
ogen moen'k een bitje
schmienk'n. Oft noe is voor
een zaole mee vieronderd man
of voo zo'n zaoltje as ier. Êje
trouwens da toneeltje gezien?
Leutig ee, dan voel'k m'n eigen
wee net as tussen de schuuf-
deur'n."
Soms moet de artiest afwij
ken van het tevoren afgespro
ken programma. Dat gebeurt
bij die zeldzame gelegenheden
dat het publiek anders rea
geert dan Piet Brakman had
voorspeld. Dat overkwam 'm
eens toen hij optrad voor een
maatschappelijk beter gesi
tueerd gezelschap, waarvan
hij dacht dat het 'den êêten èr-
pel' niet zou kunnen verteren.
Dat verhaaltje begint over
de 'nieuwe èrpels, die a je moet
eten mee sause van echte beu
ter'. Da's allemaal akkoord,
maar het vervolg ligt soms
wat gevoeliger. „Weet je waor
an kik zo'n ekel èn? Aon zo'n
êêten èrpel, die a in die kele
bluuf zitten. Jao, mensen, doa
moen'k niks van èn oor." Hila
riteit op Den Oek. „Mao overa
kujje da niet doen ee." Hoewel
een dame uit het selecte gezel
schap hem na afloop wel te
vreden toesprak. „Je wier t'r
zo gewoon van, zei ze."
Volksoploop
21 Jaar lang zag Brakman
Zeeuwsch-Vlaanderen alleen
op afstand, terwijl hij zich er
gens anders bezig hield met
jeugdige delinquenten en met
geestelijk gehandicapte kinde
ren. Muzikale therapie was z'n
specialiteit, waar z'n pupillen
vrede mee hadden, maar hij
zelf steeds minder. Uitgekeken
op het 'overgedemocratiseer-
de' internaatswerk richtte hij
op z'n 38e z'n leven totaal an
ders in en kwam hij terug
naar z'n bakermat, de Hroe.
Piet Brakman had de golf van
weemoed naar weleer, de hang
naar terugkeer van het dialect
-zie het succes van 'Café Cen
traal'- al aan zien komen „Ik
was er op tijd bij, voor mezelf
en voor het publiek."
Het gat in de markt was
toch nog onverwacht groot.
„In het begin in Breskens, een
van m'n eerste optredens. Dat
was me daar een volksoploop.
Eerlijk gezegd tamelijk be
nauwend. Wat gebeurt er nou
met me, dacht ik. Nou heb ik
daar geen last meer van, vind
ik het wel prettig om voor een
ROTTERDAM
voor de wedst:
bon (woensdag
dag in Amsterc
keken door de I
Een overwinnii
Sittard is slechts
nomen.
Dat Nielsen met t
kneusde ribben uit c
land Rusland-Dene
naar Rotterdam is t
keerd, Sjaak Troost
middag een fikse tra
van zijn knieschijve
incasseren en Feyeni
nies in de tweede h<
bepaald naadloos in
overgingen, baart
meester Ab Fafié gr
gen voor de komen
ciale week.
iviMAi^HJiAU 30 SEPTEMBER 1985
EEN landelijke doorbraak staat niet nummer een op
het verlanglijstje van Piet Brakman. „Ik weet wat er
aan vastzit. Het zou kunnen hoor. Ik weet de weg
om het spul agressief te pluggen, maar ik weet ook
wat de gevolgen kunnen zijn: dat je je vrijheid en
onafhankelijkheid helemaal kwijt raakt. En daar zit
ik dus niet op te wachten."
Niettemin: 't is natuurlijk wel mooi meegenomen
als je een keer kunt optreden in het TROS-program
ma 'Op volle toeren'. Die kans zat erin toen Chiel
Montagne afgelopen zomer met z'n circus neer-
Piet Brakman op het toneel.
Vervanger
Velen voelen het schokje
van herkenning. De duiven
melker van Van de Schoofkas
is hun buurman. Ze zien de
Bresjes 17 op de golven deinen
als Brakman de kotter be
zingt. De artiest woont om de
hoek en spreekt moeder's taal,
al is dat niet altijd doorslagge
vend. Brakman zingt maar
ongeveer de helft van zijn LP's
vol in dialect. De Yankee
Doodle Session uit Sluiskil,
een ander voorbeeld van in
eigen streek geprezen arties
ten, brengt Engelstalige num
mers.
„Ach, ze zien graag mensen
uit de eigen streek die iets te
bieden hebben. Dat is herken
baar, persoonlijk." Piet Brak
man weet uit ervaring dat de
streekartiest meer wordt ge
waardeerd dan het idool op af
stand. Het voorbeeld van de
Yankee Doodle Session. Engel
stalig, dat wel. „Mao ze
komm'n ier vandaon ee."
De groep nam de laatste
plaat op in Brakman's Bres-
kense studio, zodat hij ook
aanwezig was bij de doop van
het epeetje. „Dat had je moe
ten zien, zo vol. De tent was
helemaal afgeladen. Er was
meer volk bij de Yankee
Doodle dan bij de Dolly Dots.
Terecht trouwens, het zijn pri
ma artiesten. Ik was erg blij
dat het zo liep."
In de Hoekse Gehoorzaal
kwamen sommigen Piet Brak
man voor de zoveelste keer be
luisteren, misschien wel om
dat de LP thuis al was grijs
gedraaid. M'n buurman daar
vond het 'iedere keer wee leu
tig'. Zelf wil ik 'm ook nog wel
eens horen, maar dan zal de
maat ver vol zijn. Het punt
van verzadiging.
„Ik ben d'r nie bange voo.
Goh, manneke, 'k èn nog zovee
nieuwe diengen. Dao kan 'k
nog wè een tiedje mee voor-
uut," zegt de artiest voor z'n
optreden in Hoek. De 'kar vol
idealen' is onderweg, met
nieuwe nummers en begelei
dende teksten. De directe om
geving als inspiratiebron valt
niet gauw droog en muzikaal
kan Brakman ook nog andere
kanten op.
Thuis, sinds kort in Bres
kens, geeft-ie een bezonken,
professioneel oordeel. „Je
moet er natuurlijk rekening
mee houden dat het minder
wordt. Ik heb al te veel gezien
om de fout van oververzad
ging te maken. Geleidelij
verander ik steeds m'n repel
toire. Af en toe met nieuw
dingen, zonder oude succes
nummers meteen weg te gooi
en. Want die willen ze altij
weer horen."
Bovendien: Piet Brakrna
werkt ook nog 'gewoon', vijf
tien uur in de week muziekles
sen en -therapie. En hij heef
een project op stapel staands
'm bezighoudt, ook als hij ze
minder zou worden gevraag:
Met talentvolle artiesten uitd
streek, die elders geen ka»
krijgen, duikt Brakman
winter de studio in om een
taaiprogramma
Zeeuwsch-Vlaanderen te
werpen. „Talent genoeg,
kunnen fantastische dings
uit komen, als we d'r mas
keihard tegenaan gaan."
ka» 1
des I
nt:
Klankbord
Door Herman Muller
TERNEUZEN - De Ze<
Vlaamse topper uit de
klas D, Terneuzen-Clingf
ieder geval voor de toes
wers niet bepaald zo
verlopen. Zo kalm al
dreekderby begon, zo ti
hieus was de slotfase, w
Terneuzen op de valree
via een penalty tot een
spel kon komen, iets waa
ae trainers na afloop
Wee konden hebben. Scl
vechter Wielemaker uit
?ingen had aan de der
ieder geval een heel
klus, waarin hij maar
arid boekingen en twee i
schoppen uitdeelde.
Voor Clinge-trainer V
van Duyse was de laats-i
'ty in ieder geval geen
om lang bij stil te staan
n Ploeg in een uitwed
ls deze een strafschop
rbgt, moet er helemaal
êebeuren of er volgt oo
Penalty tegen. Terneuz
Ier goed weggekomen e
j ^andere treffer was pui
Terneuzea-trainer M;
i 1 Windt verklaarde n
?p: 'TTk denk dat de
Jao, 't is te zegg'n, 'k èn wee mooi voo joker gestae «-'houwers hiér vandaa
'nnaars uit' de strijd
Als beginnend artiest W
hij zich niets aan van het pk
fessionele advies om 'enige»
stand te bewaren tot het jf
bliek'. „Ik doen da juust nil
zegt-ie. Hröös vanzelf. H
pakte goed uit. „Ik geef tj
eigen bloot op het podium
sprieng zo tuss'n het publi'
Da vinn'n ze leutig en
oek, eerlijk gezeid."
Nakaarten met het put#
hoort ook bij de succesfort-
Ie. Hij vindt het plezierig
zo de reacties op de voorst»
ling te peilen. Welke arti»
kan trouwens zonder kla®
bord. Piet Brakman is daatf
blij dat ze hem thuis ooke*
spiegel voorhouden. Tot nu'
heeft-ie alle teksten zelf'
schreven en hij wil dat blij"
doen.
„Maar je weet -natuur
nooit hoe een nieuwe tekst» sj
uitpakken. Dat probeer ïkWi—.
hier aan tafel eens uit en
weet ik gauw genoeg of hel
de smaak zal vallen of niet'
praktijk heeft bewezen dat®
een prima test is."
Dat 'Sjefke's gebedje' S
valt weet Brakman dus
lang. Die ervaring uit z'n W
baan met gehandicapte kin»
ren bezingt hij op Den Oek'
de pauze. Over een jochie.
wie hij, tegen de voorschrii-
in, wel omkeek. Piet Brake-'
wérkt z'n eigen in 't zweet
publiek kriegt'r grote kou
van:
'Lieven Eer in d'n emel, 't is weer a mis gegaon,
Bie de juffrouw koos ik de verkeerde kleur'n,
XJ tc UI-CJ IA/J J I IAj IAJ IVOOO HV U:C DC f fVCC U-C TVtCM-l IVf v"v
en bie de meester tekend' ik een uus zonder raoik z'jn. wat ons spel b
- lk niet helemaal tev
i in, maar ik denk dat c
uWen in deze wedstriji
en deur'n.
Mao 'k goan 't nooit nie verstaon,
a ze dan zeggen: och ventje, j goe je best gedaoii
„Nielsen ziet er uit
dood vogeltje, maar
het met hem nooi
denk ik niet dat
woensdag alweer
opstellen". Vooraf b
blessure van Nielsei
tot lichte paniek bij
oord. Na het treff
Fortuna kon niet an<
constateerd worden
zijn vervanger Keji
naar, zijn middenvel
werd ingenomen doo
ley Brard, het uit
deed. Nu is Fortuna
ponent van een and
ber dan Sporting, m£
lenaar bracht als
man veel meer 'voe
de opbouw van de
dammers. Bovendie
Molenaar, doordat de
digers Troost en Dl
zeer degelijk van hr
kweten, regelmatig n
ren trekken om daar
te stichten.
Naast de uitblinkei
lendammer maakt
Ling een prima ind:
Hagenaar, die zeer
zijn gewoonte in eer
vroeg bij De Kuip ai
de, demonstreerde
leen zijn alom bew<
passeerbewegingen,
verdedigde zelfs mee
- foto's wimkooyman
volle zaal te spelen, met hon
derden mensen. Maar toen
was ik er niet op voorbereid."
De opleving van het dialect,
dat hijzelf niet is verleerd in al
die jaren. De verkoopcijfers
van zijn twee LP's benaderen
de voor Zeeuwsch-Vlaanderen
magische grens van 10.000.
Ook de serie Zeeuws Plat ver
koopt goed, zo goed dat pas
nog een Biervlietenaar en een
Philippiense er een bijdrage
aan mochten leveren. De po
pulariteit van volksdichter
Free van de Schoofkas -weke
lijks in dialect publicerend in
De Stem- wordt met iedere af
levering groter.
De artiest tussen het publiek.
