Miljoen ingezet op stelen van naakte Madonna Film over zinken Rainbow Warrior ZONDAG WEET JE ALLES' Rupert Murdoch nu volledig eigenaar van 20th Century Fox Helen van Dongen: onzichtbare filmpionier] tm Nieuwe presentatoren bij 6Met het oog op morgen9 WOENSDAG 25 SEPTEMBER 1985 U cr Kort geding voor Bredase rechter 6Hemelbed9 inzet van kort geding Laatste proef Hobbyscoop op Hilversum 5 DOCUMENTAIRE 'DUBBELBEELD' VANAVOND OP TV BELGIE NED 2 IttDHZW GEBRACHT, tö/l TOrtEELVEREIIKm men ome VRtcnm urms ma i/ij de ioc eeuw 0e telev1d- lPpie Happie en Tl mgMc SRa*» £oss%?i u wagr Madonna Van een onzer verslaggevers BREDA - De toegevoegde waarde van Madonna's naakt is met stijgen van haar roem ais zangeres en filmster als een komeet omhoog geschoten. t Betaalden vijf jaar terug drie New Yorkse fotografen nog een handvol dollars om het toen onbekende ambitieu ze meisje in eva-pose op de ge voelige plaat vast te leggen, gisteren eisten fotograaf Lee Friedlander, het blad Playboy en uitgever Spaarnestad voor de president van de Bredase rechtbank mr. Pronk, elk één miljoen gulden schadevergoe ding, als het boulevardblad Aktueel nog naaktfoto's uit Madonna's vorige leven blijft publiceren. Playboy publiceerde de fo to's van Madonna, die in 1980 door Lee Friedlander en een collega waren gemaakt, in de uitgave van september. Het betrof een zestal zwart-wit fo to's, niets verbergend van Ma donna's natuurlijke schoon heid, uit een collectie van 98 opnamen, die de fotografen in dertijd maakten voor foto-ex posities. Door haar succes-el pees en wereldhits en zeker ook door de alom geprezen en- tertainment-film 'Desperately seeking Susan' kregen die fo to's een gouden randje. De Amerikaanse mannen bladen Playboy en Penthouse boden tegen elkaar op om de rechten op de negatieven van de unieke foto's te pakken te krijgen. Dat lukte vrijwel te gelijk: Playboy kreeg voor een bedrag, waarvan alleen vast staat dat het zeker de. miljoen dollar te boven gaat, de foto's van twee fotografen uit 1980, Penthouse wist een andere fo tograaf, Bill Stone, genoeg toe te schuiven. In de race om de pin-up-primeur aan de man te brengen bleef Penthouse de concurrent een klein slagje voor. Maar voor Playboy bete kenden de Madonna's mean ders toch een aantrekkelijke verkoopstunt. Playboy Inter national en Playboy Neder land brachten de fotoserie in september. Bladen als Bild Zeitung, Quick, Neue Revue en Sun maakten reproducties uit Playboy International, die al in juli beschikbaar is. Het Ne derlandse blad Aktueel, een uitgave van de Brabantse Uit geverij De Vrijbuiter BV, pu bliceerde de foto's eveneens. Reeds op 10 augustus werd op de cover 'Hoever gaat Madon na?' als uitnodigende vraag aan de lezers voorgelegd. Bin nen was een collage van de Playboy-foto's te aanschou wen. En dat nog voor Playboy Nederland, dat met de naakt foto's een nieuwe, jong poppu bliek hoopte te bereiken, met Madonna's prominente pos tuur de markt kon penetreren. Volgens raadsman mr. P. Hendricks van Playboy was dat een ernstige commerciële tegenvaller. Playboy, Friedlander en Spaarnestad vinden dat Aktu eel zo inbreuk heeft gemaakt op de verworven auteursrech ten. Bovendien, zo betoogde de raadsman, was de wijze van publicatie van de blootbeelden zo beroerd, dat Friedlander's naam als fotograaf geweld werd aangedaan. Volgens de eisers zouden copieën recht streeks uit de Amerikaanse Playboy zijn gehaald, omdat die al lange tijd voor de offi ciële verschijningsdatum be schikbaar is. Hij eiste dat Aktueel wordt verboden nog Playboy-foto's te publiceren. Hij voorzag weer problemen als Playboy een nieuwe Madonna-serie uit de aangekochte collectie brengt. Als dwangsom eiste hij (drie keer) een miljoen gulden bij elke overtreding. Boven dien kondigde hij aan dat in een andere rechtszaak Aktueel voor een miljoen gulden als schadevergoeding voor de nu 'gestolen' foto's zal worden aangesproken. Volgens advocaat mr. G. Mannaerts van Aktueel waren de naaktfoto's gewoon nieuws en zijn de foto's uit de andere bladen overgenomen. Volgens hem zijn geen auteursrechten geschonden, omdat de Aktu- eel-reportage als vrije nieuwsgaring moet worden gezien. Hij verdacht Playboy er zelfs van het kort-geding te hebben aangespannen ter wil le van de publiciteit. Hij wilde overigens wel toezeggen dat Aktueel zich in de toekomst van dit soort praktijken, al thans ten aanzien van Play boy, zal onthouden. De president van de Bredase rechtbank, mr. B. Pronk, liet het bewijsmateriaal, bestaan de uit vele verschillende niets verhullende Madonna-foto's, stoïcijns de revue passeren. Nadat een dikke stapel met blote-bladen-bewijs op zijn bureau was verzameld, zei mr. Pronk nog niet te weten wan neer hij uitspraak zal kunnen doen. AUCKLAND (AFP) - De affaire rond het tot zinken brengen van de Rainbow Warrior wordt binnenkort verfilmd, kennelijk omdat de producenten er alle ingrediënten in zien voor een goe de thriller. Hoewel iedereen het verhaal kent, maar nog niet de afloop, wordt een Nieuwzeelands/Canadese co-produktie ge maakt, die eind 1986 zal uitkomen. Dit heeft de Nieuwzeelandse producent Lloyd Phillips gisteren bekendgemaakt. Voor de film, waarvan de titel niet bekend is, is een budget van miljoenen dollars beschikbaar. Op lokatie zullen de gebeur tenissen worden nagespeeld die leidden tot de sabotage waar mee Franse geheim agenten het vlaggeschip Rainbow Warrior van de milieubeweging Greenpeace in de haven van Auckland tot zinken brachten. „De film toont het werk en de risico's die Greenpeace loopt", aldus Lloyd Phillips, die met een Canadees bedrijf van Green peace een optie op de rechten op het verhaal heeft verkregen. TV-spel opgenomen in de Bijlmer Bajes Door Jan Koesen HILVERSUM - Een journalistiek drama, zo noemt regisseur Eric Oosthoek zijn te levisiespel 'Zondag weet je alles', dat van avond om 20.10 op Ne derland 2 wordt uit gezonden. En die term is helemaal cor rect. We kijken naar fictie, naar verzonnen mensen in verzonnen relaties, maar het decor is grimmig echt: de Bijl mer Bajes. Alles wat getoond wordt is gebeurd, kan nog vaak gebeuren en zal nog vaak gebeuren. Hoewel 'Zondag weet je alles' niet gebaseerd is op zogeheten ware gebeurte nissen, maar geheel ontspro ten is aan het brein van scena rioschrijver Gerard Kerkvliet, is het spel zo realistisch als een krantenverslag. Een idealistische gevange nisbewaarder, André ge naamd, probeert nog iets te maken van het leven van junk Jopi. Die is daar allerminst dankbaar voor en bedriegt en hoont zijn beschermer wan neer hij maar kan. Andre krijgt vanwege zijn te humane opvattingen problemen met zijn directie en ook de andere gevangenen buiten zijn goed heid uit. Dan volgen de gebeurtenis sen elkaar in bliksemtempo op. Jopi, voor de zoveelste maal ontmaskerd als leuge naar, neemt een overdosis in en Andre wordt neergeschoten door een andere gevangene tijdens diens ontsnapping. De menselijkheid heeft gefaald, de ratten hebben het gewon nen. En het gevangenissys teem zal niet veranderen, al zijn kerker en ijzeren bal ver vangen door camera's en elek tronica. Dit spel is geheel en al opge nomen in de Bijlmer Bajes en dat geeft een beklemmende authenticiteit. De dialogen zijn weldadig ingekort en de verteltrant is snel en vergt te recht inzet van de kijker. De onbekende acteurs Peter Bos (Andre), Anne Buurma (Jopi) en Johan Leysen (als de vluch tende schieter) zijn diep in hun rol gekropen. Ze acteren rustig en geloofwaardig, kunnen een close-up aan, geven leven aan hun teksten en het is een vera deming nu eens niet die para de van bekende koppen te zien. Het filmen in een notoire gevangenis is een hoofdstuk op zich. Regisseur Oosthoek mocht drieënhalve uur per dag gedurende zes weken in de bajes filmen, op voorwaarde dat de echte gedetineerden buiten de camera bleven en dat hij de privacy van hun cel zou handhaver). Oosthoek: „Als wij met de lift omhoog kwamen naar Pa viljoen 5, gingen de gedeti neerden met een andere lift op dat moment omlaag. We moesten na elke opname alles afbreken, we mochten zelfs geen schroevedraaier en elek- triciteitssnoer laten liggen. We hebben ook gebruik gemaakt van een nagebouwde cel die we in een technisch bedrijf aan de overkant van de ge vangenis hadden gesitueerd. Hoewel de penetentiaire in richting waar we gewerkt hebben een zeer modern, elek tronisch bewaakt gebouw is, voel je wel degelijk de be klemming. Dat hebben mijn spelers ook ervaren. Ik zelf fwintig jaar geleden om precies te zijn op 1 januar 1965 kreeg volgens de grond wet iedere Nederlander, die ,jet in zijn eigen onderhoud ian voorzien recht op bij- itand, die door burgemees- (rr en wethouders wordt verleend. In een gespeelde locumentaire met Kees jrusse in de hoofdrol kijkt Ie maker van 'Het recht van |e zwakste', Eli Asser, terug ip 20 jaar Bijstandswet ge- irojecteerd tegen de situatie 1920 en de toen geldende .menwet. Daar de Alge- iene Bijstandswet een bij- jnder ingewikkelde wet is, gorden in deze film ook alle jpeciale voorwaarden en be- rkingen uitgelegd. Tl 9.22^ Van gewest tot gewest Scene uit 'Zondag weet je alles': de werkzaal van de Bijlmer Bajes. heb een dag of zeven, acht meegelopen in het Paviljoen en de acteurs een dag, om de sfeer te proeven." Wie 'Zondag weet je alles' beziet met sociale in plaats van artistieke bril, kan de ge dachte krijgen dat alle mense lijkheid aan een bajesklant besteed, en zeker aan een junk, verloren tijd en moeite is. De humane gevangenbewaarder André is een geboren verlie zer, hij wordt gewurgd in zijn eigen ethiek. Bewaarders die wat onverschilliger staan te genover de gedetineerden, krijgen zijn stress niet en le ven heel wat prettiger. Vol gens de regisseur is deze ein dindruk niet de bedoeling. Ook mensen, langdurig werkzaam in justitie, hebben hun goed keuring aan het verhaal ge hecht. De spanning waaraan de bewaarder tenslotte zal on dergaan, komt bij veel cipiers voor. Dat kan een beroeps kwaal worden. 'Zondag weet je alles' is, hoe dan ook bezien, een volwassen en integer werkstuk geworden .jbalve een reportage over iet wonen in de Nijmeegse lenedenstad, tussen de Sint itevenstoren en de Waal, aar de naoorlogse her- iuw in zijn laatste fase is jekomen, heeft 'Van gewest - foto archief dt.fiot gewest' een portret ge maakt van de Maastrichtse waaraan goed artistieke kunstenaar Hub. Levigne. stalte is gegeven aan een i De internationaal bekende kumentaire onderbouw. Als [raficus en glazenier wordt cipier elke morgen de eelt binnenkort 80 jaar, ter gele- opent en goedemorgen n* genheid waarvan op diverse is dat niet uit vriendelijkin ilaatsen in ons land exposi- maar uit voorschrift. Hij m ties van zijn werk worden net zo lang goede morgen a gehouden. Levigne, die in pen tot de gevangene iets a 1933 de Prix de Rome ont- al is het een verwensing, h ring. ontwierp onder meer dacht aan dit soort deb postzegels voor de PTT, o.a. maakt het stuk realistisch ta de Zeeheldenserie, voorts Als er meer van dit soort; 9e Willibrorduszegels, kin- ma komt, en de NOS heeft! l«zegels en de bevrijdings een en ander aangekon; «gels. dan zitten we niet slecht. Van onze rtv-redactie HILVERSUM - Het dagelijkse NOS-radioprogramma 'Met het oog op morgen' krijgt per 1 oktober vier nieuwe presenta toren. Het zijn Frits Spits, Koos Postema, Gerard van den Berg en Violet Falken- burg. Wim Bosboom, Karei van de Graaf en Ivo Niehe houden hun vaste presentatie avond. Eindredacteur Flip Feij zegt dat met de instelling van het nieuwe team presentatoren te gemoet wordt gekomen aan de eis van 'representatievere ver tegenwoordiging' van de om roepen in het NOS-program- ma. Gerard van den Berg is een van gezichtsbepalende figuren van de NCRV. Hij presenteert nu onder meer het radiopro gramma 'Globaal'. Violet Fal- kenburg werkt in 1981 mee aan het VARA-tv-programma 'Hoe bestaat het' en presen teerde in de afgelopen jaren voor de KRO-radio 'Adres Onbekend' en 'Ratel'. De veranderingen bij 'Met het oog op morgen' houden in dat de stemmen van Fred Rac- ké, Jan Roelands, Hans Sleeu- wenhoek en Hans Zoet zullen verdwijnen. In december be- Frits Spits, een van de nieuwe presentatoren van 'Met het oog op morgen'. - FOTO ARCHIEF DE STEM staat het populaire radiopro gramma 10 jaar. UTRECHT (ANP) - „Het gaat niet om het Belgi sche hemelbed of het Ne derlandse hemelbed. Het gaat erom dat het absurd is om in een klein taalge bied als het Nederlandse twee dezelfde toneelpro- dukties tegelijk van start te laten gaan. Dan doen we elkaar tekort. Als dat gewoonte wordt kunnen we de vrije theaterpro- dukties op den duur wel vergeten". Aldus acteur Manfred de Graaf, hoofdrolspeler in het blijspel 'Het He melbed' en gisteren ook een van de hoofdrolspe lers in het kort geding dat theater- producent Aerts had aangespannen tegen het Amersfoortse auteursrechtenbureau IBOA. Aerts en De Graaf menen dat IBOA zich schuldig maakt aan con tractbreuk door niet al leen aan hen maar ook aan een Vlaams theater gezelschap fiat te geven om met het Hemelbed, een stuk van Jan den Hartog, de planken op te gaan. Twee hemelbedden te gelijk maken de spoeling veel te dun en bovendien stond in het contract met zoveel woorden dat het alleenvertoningsrecht niet alleen Nederland maar ook België gold, zo betoogde Aerts raadsman mr F. van de Loo gisteren voor vice-president mr L. Schuman van de recht bank in Utrecht. Van de Loo beaamde dat Aerts de zinsnede over België pas later in het contract had laten opnemen maar IBOA-directeur had on der het contract in zijn uiteindelijke versie zijn handtekening gezet. „Ge tekend is getekend. Als er bij IBOA bezwaren wa ren geweest, dan hadden ze niet moeten tekenen", betoogde de raadsman. NEW YORK (RTR) - News Corp Ltd, eigendom van de media magnaat Rupert Murdoch, is indirect in het bezit gekomen van honderd procent van de Amerikaanse filmmaatschappij 20th Century Fox. Murdoch had al de helft in handen. Een dochtermaatschappij van News Corp heeft de resterende vijftig procent gekocht van TCF Holdings, eigendom van olie magnaat Marvin Davis en diens familie en houdstermaatschap pij van 20th Century Fox, zo heeft Murdoch maandag in New York laten weten. Naar schatting kost een en ander Murdoch 325 miljoen dollar. De transactie, die ook enkele onroerend-goedverkopen in houdt, zal vermoedelijk deze herfst nog kunnen worden beklon ken. De Amerikaanse wet schrijft voor dat News Corp als bui tenlandse onderneming enige tijd moet wachten voordat zij meer aandelen overneemt. In maart kocht News Corp voor 250 miljoen dollar de eerste vijftig procent in de filmmaatschappij. Kort daarop trok Davis zich terug uit een samenwerkingsverband met Murdoch dat was opgericht om Metromedia Inc., eigenaar van zeven Amerikaanse teelevisiestations, te kopen, waardoor Murdoch als enige koper van Metromedia overbleef. Murdoch bezit dagbladen in Australië, Groot-Brittannië en de VS. Wellicht moet hij zijn „vlaggeschip", The New York Post, van de hand doen om de voldoen aan de Amerikaanse voor schriften die het bezit van dagbladen en omroepstations op een zelfde markt verbieden. Kortgeleden wisselde Murdoch zijn Australische staatsburgerschap voor het Amerikaanse om de nodige transacties in de VS te kunnen plegen. HILVERSUM (ANP) - De NOS-rubriek Hobbyscoop zal vandaag op de midden- golfzender van Hilversum 5 (1008 khz) een derde en vooralsnog laatste proef houden om de kwaliteit van de middengolfzenders in Nederland te verbete ren. Met behulp van een zo- genoemmd optimod-toe- stel, zal geprobeerd wor den de verstaanbaarheid en de muziekkwaliteit van de middengolfzender op te vijzelen. Eerdere proeven van Hobbyscoop hebben al aangetoond dat de geavan ceerde hogetoonfilters die de PTT in de nieuwe mid dengolfzenders in Flevo land had geïnstalleerd niet aan de verwachtingen vol deden, evenmin als het zo genoemde Dam-systeem, een methode om bij zachte geluidspassages stroom te spraren door het vermogen terug te brengen. De su perfilters van de PTT zijn inmiddels weer vervangen door filters van het oude type uit de ontmantelde zenders van Hulsberg. De rubriek Hobbyscoop kan bij zijn proeven reke nen op reacties van een toegewijd luisterpubliek verspreid over het hele land. Volgens Hans G. Janssen, eindredacteur van Hobbyscoop, is het daardoor mogelijk een re delijk beeld te krijgen van het effect van de proefne mingen. Bittere lauweren Chuck Tatum (Kirk Douglas) is een journalist, die door een van de belang- ijkste kranten van de Ver- jenigde Staten is ontslagen. Hij solliciteert bij een pro- fuciaal krantje in Albu- uerque te Nieuw-Mexico, Door Dirk Vellenga IN HAAR eigen land is is nauwelijks bekend, de film pionier Helen van Dongen, ex-vrouw van Joris Ivens. Ze vertrok in 1936 voorgoed naar Amerika, waar ze een vooraanstaande 'film-edi tor' werd en ook zelf regis seerde. Vijf jaar geleden werd er bij toeval opnieuw contact gemaakt tussen Nederland en Helen van Dongen. Ze zag in de New York Times een bespreking van de film 'Opname' van het Werk theater en Erik van Zuylen en las dat als 'editor' werd vermeldH. van Dongen. Ze werd nieuwsgierig. Wie was toch die naamgenoot die hezelfdde vak uitoefende als zij? Het bleek Hans van Dongen te zijn, een 34-jarige filmer die heel wat Neder landse films heeft gemon teerd. Geen familie. Duur woord Deze Hans van Dongen heeft nu een documentaire gemaakt over Helen van Dongen, die vanavond onder de titel 'Dubbelbeeld' door de NOS wordt uitgezonden (Nederland 2,21.25 uur). 'Editor' is eigenlijk een duur woord voor 'monteur'. Een 'editor' in de filmwereld is iemand die de definitieve versie van een film bijeen voegt uit de verschillende scenes en geluidssporen. Hans van Dongen is 'editor' van o.a. 'De lift' van Dick Maas en van 'De stilte rond Christine M.' van Marleen Gorris. „Een editor zit half op de regisseursstoel, fun geert als tegenpool en klankbord van de regis seur", zegt hij over zijn vak. Bitter In 'Dubbelbeeld' komt de nu 76-jarige Helen van Don gen tevoorschijn als een be scheiden vakvrouw, die met ingehouden bitterheid spreekt over de jaren waar in ze werkte met Joris Ivens. Ze monteerde voor hem o.a. 'Zuiderzee' (1931), 'Borinage' (1933) en 'Spaanse aarde' (1937). Joris Ivens wijdt in zijn boek 'De camera en ik' weinig woorden aan de in breng van Helen van Don gen, die daar onlangs over opmerkte: „Wat hij in dat boek over mij zegt is niet be paald complimenteus. Waarom? Dat moet u maar aan Ivens vragen". Helen van Dongen. Hoe groot haar invloed op de films van Ivens is ge weest, is niet meer te achter halen. Toen 'Spaanse aarde' werd gemaakt, zat Helen van Dongen in New York. Ivens, Fernhout en Ernest Hemingway werkten in Spanje en het materiaal werd opgestuurd naar New York. Er was nauwelijks sprake van een scenario of een structuur. Helen van Dongen verzamelde de film banden en maakte er iets van. Hans van Dongen: „Wat nu uiteindelijk van Ivens is en wat van haar, de decoupage, het tempo, het gevoel dat erin zit, dat is niet te achterhalen". Aanzien Helen van Dongen stu deerde en werkte in Parijs en Moskou en toen ze zich eenmaal in de VS had geves tigd, richtte ze haar schre den naar Hollywood. Ze maakte met Joseph Losey een documentaire over de petroleumindustrie in 1939, werkte mee aan films voor het Amerikaanse ministerie van landbouw en (in 1943) voor het Amerikaanse leger. In de Verenigde Staten1* gisseerde ze twee comp'l' tiefilms, 'Russians at w* (1942) en 'New Review (1945). Dat gaf haar nieuwe wereld veel aanzi» wrdt 'ff t>t- Voor Robert Flaherty n»! teerde ze in 1948 de 'Louisiana Story' (1946- Na een huwelijk van jaar scheidde ze in Joris Ivens. In 1950 troU«®frt ze met de historicus en mSIE m" - ticoloog Kenneth Durant. stopte met haar filmwerk' ging wonen op het pl>" land van Vermont. haar man ging ze historis onderzoek doen en na dood van Durant, in schreef ze verschillendef nografieën. Respect mm wordt mam vm in* „Ik heb nooit de be-'T gehad opde voorgrond f staan", zei Helen van IM gen onlangs in een Wn view. „Ik vind het niet 1 dat de buitenwereld nie'1 de hoogte is van mijn"" breng, maar ben veel i" gesteld op het respec' j mijn collega's en van heb ik volop lof ontvang®'

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 18