'Kruisridders met tactiek uit Eerste Wereldoorlog'
Hernu jaren zij aan
zij met Mitterrand
Greenpeace-affaire blijft erg duister
Krijgt principe financieel staartje?
BESCH i
de Stem coin
Wijkwachters
Tegen de klipp
ZATERDAG 21 SEPTEMBER 1985
BlOmiM
ACHTERGROND
PAGINAjj 2ATERDAG21SEP1
OORLOG TUSSEN IRAK EN IRAN GAAT ZESDE JAAR IN
Niet thuis
DE INVLOED OP DE INZET VAN KRUISVLUCHTWAPENS IS TE KOOP
Verdrag met VS voor minstens vijf jaar
Petitionnement:
miljoen
handtekeningen
Brandbrief van
'Snel tweede niei
d^lippenopCSeSe^achtno9v
T5
MORGEN is het vijf
jaar geleden dat de
strijdkrachten van Irak
het buurland Iran bin
nenvielen.
Wat bedoeld was als een
snelle militaire actie tegen
het revolutionair-sji'itische
regime van ayatollah Kho-
meiny verzandde al spoedig
in een stelllingenoorlog.
Luitenant-kolonel drs.
Maarten C. Hoff (47), docent
internationale betrekkingen
en moderne strategie aan de
Koninklijke Militaire Acade
mie (KMA) in Breda, vindt
dat er betrekkelijk weinig
aandacht wordt besteed aan
de Golfoorlog. Er is volgens
hem sprake van gewenning.
Incidenteel neemt men no
tie van het conflict, bijvoor
beeld toen Irak chemische
oorlogsgassen ging inzetten,
toen Iran kind-soldaten de
mijnenvelden liet schoonve
gen of toen de 'tankeroorlog'
losbarstte. 'Toen Iran dreigde
de Straat van Hormuz, de
toegang tot de Perzische
Golf, af te sluiten, raakte zo
wat iedereen in paniek'. Er is
volgens hem sprake van
'Euro-egoïsme'. 'Ik denk dat
•wij pas aandacht gaan
schenken aan momenten in
de internationale politiek
wanneer wij denken dat het
ons eigen hemd gaat raken'.
Hoff typeert de oorlog tus
sen Irak en Iran als een slij
tageslag, als een 'oorlog met
moderne wapens bediend
door fanatici van het slag
van de kruisridders met een
tactiek uit de tijd van de Eer
ste Wereldoorlog. Deze oor
log heeft laten zien dat er
binnen de Derde-wereldlan
den dramatische zelfstandige
gewelddadige conflicten
kunnen voorkomen'.
President Hussein van
Irak is volgens Hoff 'in de val
gelopen. Op 22 september
1980 dacht hij de kans te heb
ben op een snelle bevrij
dingsoperatie van de door et
nische Arabieren bewoonde
Iraanse provincie Khuzestan,
door Irak Arabistan ge
noemd. Hij heeft zich op dat
Lt.-kol. Maarten Hoff
moment volstrekt misrekend
in zijn eigen militaire kracht
en in die van Iran. Al heel
snel ontstond er een patstel
ling en werd het initiatief
overgenomen door Iran. Een
van de grondbeginselen van
de oorlogvoering is nu juist
dat je moet proberen het ini
tiatief in handen te houden',
onderstreept Hoff.
Over de bewering van
Bagdad dat Iran met de oor
log is begonnen om 'Irak in te
lijven in het neo-Perzische
Rijk' zegt Hoff dat zij is be
doeld om het Iraakse gedrag
te rechtvaardigen. 'Khomei-
ny heeft altijd de export van
het revolutionaire sji'isme
verkondigd. In hoeverre dat
echt serieus moet worden ge
nomen is natuurlijk een
tweede. Maar dat wijlen de
sjah en nu de islamitische
leiders qua expansionistische
gedachten gradueel niet veel
van elkaar verschillen staat
als een paal boven water'. Ik
denk dat elke revolutionaire
beweging inspiratie moet
putten uit noem het maar
- FOTO ANP
slogans, mooie doelstellingen,
het witte-fietsenplan van
Khomeiny'.
'Had Saddam Hussein re
den om bang te zijn voor de
revolutionair-sji'itische pro
paganda uit Teheran', vraagt
Hoff zich af. 'Ik denk het wel.
Circa 55 percent van zijn on
derdanen is sji'iet. Er zijn te
kenen geweest van onvrede
met het Ba'th-regime in Bag
dad, maar de bevolking heeft
Saddam Hussein uiteindelijk
toch massaal gesteund'.
Op de vraag waarom de
verwachting van vele mili
taire deskundigen, dat de
Iraanse strijdkrachten bin
nen de kortste keren als een
kaartenhuis in elkaar zouden
storten, niet is uitgekomen,
zegt Hoff: 'Het voorbeeld van
Israël - het vernietigen van
de Egyptische luchtmacht
voor deze aan een offensief
kon beginnen - is door Hus
sein slecht nagevolgd. Het is
wel geprobeerd, maar de
Iraanse toestellen waren al
vóór het Iraakse bombarde
ment in veiligheid gebracht.
Ik denk dat het voor Iran
geen verrassingsaanval was.
Iran had zijn voorbereidin
gen kunnen treffen'.
'Bovendien wordt de mili
taire kracht niet in de eerste
plaats bepaald door de ma
chine maar door de mens.
Het is een mens-machine
systeem. En die mens is in
Iran gebleken heel fanatiek
te zijn. De Iraanse strijd
krachten bleken een grote
veerkracht te hebben. Ik
denk dat de Irakezen zich al
heel snel hebben laten verlei
den tot gevechten en bewe
gingen van troepeneenheden
op het laagste niveau. En op
dat niveau komt juist de
mens als heel belangrijke
factor naar voren'.
'Het is zonder meer waar
dat toen de Amerikanen wa
ren weggegaan uit Iran en
nadat de Iraniërs zelf een
hoop 'know-how' naar de
eeuwige jachtvelden hadden
gestuurd, de bevelvoering,
het 'command control en
communication system' en
ook de logistiek in Iran wel
degelijk zwak waren. Hus
sein heeft toen een kardinale
vergissing begaan. Hij dacht
'dat Iran is een zacht eitje',
maar het pakte heel anders
uit'.
Een laatste factor die Hoff
noemt voor het mislukken
van Saddam's 'blitz-krieg' is
de zwakke bevelvoering en
het optreden van de Iraakse
strijdkrachten. 'Je kunt wel
heel veel moderne spullen
hebben, maar je moet er na
tuurlijk ook nog goed mee om
kunnen gaan'.
Op berichten dat de doel
matigheid van de Iraakse
strijdkrachten zou worden
aangetast door het van de
Sovjet-Unie overgenomen
systeem van politieke com
missarissen, dat dodelijk zou
zijn voor het nemen van
eigen initiatieven, zegt Hoff:
'Ik vind dat een te eenvoudi
ge verklaring. De verschil
lende oorlogen die Israël
heeft gevoerd met zijn na
buurlanden hebben bewezen
dat in bij voorbeeld een land
als Egypte de invloed van
Sovjet-doctrines negatief
heeft gewerkt op het optre
den van de Egyptische lucht
macht. In de Yom Kippour-
oorlog (1973) hebben de
Egyptenaren zowaar aange
toond dat zij als Arabieren en
als moslims toch ook in staat
zijn modern te kunnen optre
den. Irak heeft die leerschool
niet gehad'.
Hoff meent dat Irak op
grond van militaire krachts
verschillen een eindoverwin
ning zou kunnen behalen,
maar dat het deze oorlog niet
mag winnen. 'De rol van su-
permogendheden en de Ara
bische staten is in deze van
groot belang. Ik verwacht dat
de afloop van deze oorlog
geen winnaar oplevert. Er
komt of een oplossing langs
diplomatieke weg of een an
der regime in Irak en/of
Iran. Noch Saddam Hussein,
noch Khomeiny heeft het
eeuwige leven'.
'Stel dat Iran zou winnen.
Ik denk dat dat niet in het
belang is van de Sovjet-Unie
en dat het Kremlin uiterst
zenuwachtig zou worden. Het
zou een injectie kunnen zijn
van de export van het revo
lutionaire moslim-activisme.
Het zou onder meer de 50
miljoen moslims in de zachte
onderbuik van de Sovjet-
Unie kunnen infecteren",
meent Hoff.
'Irak mag van de groot
machten evenmin winnen.
Als Irak gaat winnen dan
ontstaat er een machtstrijd
in de Arabische wereld om
Strijd om de Delta
het leiderschap. Saoedi-Ara-
bië, Koeweit, Jordanië, Egyp
te en anderen zullen niet ac
cepteren dat Bagdad zichzelf
opwerpt als het machtscen
trum van de Arabische we
reld. De Amerikanen, die po
litieke en economische belan
gen hebben in die regio, zul
len evenmin toenstaan dat
Irak als winnaar uit de oor
log tevoorschijn komt'.
'De supermogendheden
stellen zich uiterst terughou
dend op. Ze willen geen troe
ven uit handen geven die ze
later in een nieuwe situatie
nog eens zouden kunnen ge
bruiken. Ze willen ook voor
komen dat het tussen hen
beiden tot een militaire con
frontatie komt. Als Irak of
Iran dreigt te gaan winnen,
krijgt de zwakkere partij on
middellijk weer wapens via
de cliënt-staten van de su
permachten'.
'Het is ook niet zo gek dat
die oorlog maar blijft door
gaan', zegt Hoff nadrukke
lijk. 'Want wat is er aan de
- FOTOUPI
hand In het Midden-Oosten
zijn er twee conflicten: het
Arabisch-Israëlisch conflict
en het Arabisch-Perzische
conflict. Door de oorlog Irak-
Iran blijft een bundeling van
krachten tegen Israël uit. De
Verenigde Staten bezien dat
als bondgenoot van Israël on
getwijfeld met tevredenheid'.
De Sovjet-Unie heeft haar
eigen problemen in het Mid
den-Oosten, aldus Hoff. 'Een
van de belangrijkste ken
merken van de Sovjet-Unie
is haar gebrek aan zelfbe
heersing. Ondanks het feit
dat zij donders goed in de ga
ten zou moeten hebben dat ze
als cliënten staten in huis
heeft die niet eens in staat
zijn hun eigen huishouding
op orde te houden (Oost-
Europa, Afghanistan). Je
bent Grote Broer van falende
regimes. Dat moet frustre
rend zijn. Wij zouden in mili
taire termen zeggen 'ik kijk
wel uit om pelotonscomman
dant te zijn van een rot
zooitje'. Als ik dat jaren ben,
zegt men 'zo de commandant,
zo de troep'.
'Stel dat Moskou ook in het I
Midden-Oosten Grote Broer
wordt van falende regimes
Dat is niet uitgesloten, want
dat ligt kennelijk opgesloten
in het systeem, maar de
vraag is, waar ligt de grens.
Heeft het Kremlin er belang
bij dat het Midden-Oosten
helemaal in zijn invloeds
sfeer komt. Op wereldniveau I
bezien, in de machtsstrijd
met de Verenigde Staten, wel
natuurlijk. Maar dan komt
de vraag om de hoek 'hoe be
trouwbaar zijn die cliënt-1
staten van mij'.
'De vriendschapsverdra-1
gen die Moskou met Arabi
sche landen heeft gesloten
hebben niet altijd tot echte I
vriendschap geleid. Denk aan
het uitwijzen van Russische
diplomaten uit Egypte en het
verbreken van de diploma
tieke betrekkingen tussen
Cairo en Moskou onder pre.
sident Sadat. Denk aan de
vervolging en executie van I
Iraakse communisten on-
danks een vriendschapsver-1
drag met Bagdad'.
Dat was volgens Hoff ook I
het patroon in de relatie met
het islamitische bewind in
Teheran. Na de revolutie te
gen de sjah werd Iran gefê
teerd als een anti-imperialis-
tisch regime. 'Toch kreeg
Moskou de kous op de kop'.
De communistische Tudeh- I
partij werd verboden, Sov
jet-diplomaten uitgewezen
en Iraanse communisten j
ëxecuteerd.
Desondanks heeft Moskou I
zijn banden met Iran niet to
taal doorgesneden. 'De Sov
jetunie moet ook rekening
houden met die 50 miljoen
moslims in haar onderbuik.
Aan de ene kant mag Mos]
niet te naar doen tegen Tehe-1
ran, maar anderzijds moet
worden voorkomen dat Iran
de oorlog wint, want dat zou
een inspiratiebron van je
welste zijn voor die Russi-11
sche moslims. Het is een g
diaanse knoop en het zal vol- j
gens mij nog heel lang duren
voor die zal worden door
hakt'. (ANP) Ij
Door onze redactie buitenland
CHARLES Hernu is al tientallen
jaren een politieke vriend van
president Mitterrand. Meer dan
30 jaar trokken Mitterrand en
Hernu zij aan zij op. Politieke
waarnemers in de Franse hoofd
stad beschouwen het tweetal als
de voornaamste stimulatoren om
de Franse socialistische partij
1 'vertrouwd' te doen raken met de
Franse atoommacht, de 'force de
frappe'.
Hernu wordt dan ook beschouwd als
de architect van een 'nationale concen
sus' in Frankrijk tegenover het leger
waarop Mitterrand zich herhaaldelijk
heeft beroepen en die het de Franse
president mogelijk heeft gemaakt zijn
bliksembezoek aan Mururoa te maken
zonder één woord van protest; noch
van zijn eigen partij noch van de oppo
sitie.
Charles Hernu werd op 3 juli 1923 in
Quimper geboren. Via het verzet en de
journalistiek belandde hij in de poli
tiek. In 1956 werd hij in het parlement
gekozen voor de radicaal-socialisten.
In die tweede helft van de jaren vijftig
was hij voorzitter van de commissie
voor buitenlandse zaken van de As-
semblée Nationale. Hij was in die pe
riode vriend en medewerker van Pier
re Mendès-France.
In 1965 was Hernu betrokken bij de
oprichting, door Francois Mitterrand,
van de FGDS (Fédération de la Gauche
Démocrate et Socialiste), een vorm van
samenwerking tussen de toenmalige
socialistische partij (SFIO), de linkse
centrumpartij UDSR en de Radicale
Partij. In 1968 werd hij vice-voorzitter
van de FGDS waarna hij zich drie jaar
later bij de socialisten (PS) aansloot.
Hernu, zoon van een Bretonse poli
tieagent, heeft altijd al belangstelling
gehad voor militaire zaken. In 1977, net
gekozen tot burgemeester van het bij
Lyon gelegen Villeurbanne, baarde hij
opzien met de uitspraak: 'Zo snel mo
gelijk ontwapening in de hele wereld-
Hernu
FOTOAFP
....maar zonder enig risico voor ons
land'.
Tijdens zijn ministerschap heeft
Hernu vaak onverwachte bezoeken
aan legeronderdelen gebracht. Hij had
een voorliefde voor het doorbrengen
van feestdagen bij de troepen. Kerst
mis en de jaarwisseling maakte Hernu
mee met 'de mannen'. Hij was bijna
nooit thuis hetgeen in Parijs wordt be
schouwd als een belangrijke oorzaak
voor het feit dat hij vier maal ge
trouwd is geweest.
Hernu spreekt heel vaak van plicht,
vaderland en dienst. Zijn huidige
vrouw Dominique heeft eens gezegd
dat werken voor Hernu als een drug is.
Zelf heeft hij zich eens omschreven
als 'een militante socialist maar geen
socialistische minister van defensie'.
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229,4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen. -r
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17 00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand, 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertentjes uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur ©076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 5205°°*
NCB rek. 230301584 - Pabo rek. 101053738.
Door Bob van Huët
PARIJS - Het ontslag
van de Franse defensie
minister Hernu en de
chef van de Franse ge
heime dienst DGSE, ad
miraal Lacoste, heeft de
waarheid in het nu al
vele weken slepende
Greenpeace-drama geen
stap dichterbij gebracht.
Hernu stapte op, omdat
het hem niet lukte ant
woord te krijgen op de
vragen die hij stelde aan
Lacoste. Lacoste werd
de laan uitgestuurd, om
dat hij zijn mond stijf
dicht hield.
Met het vertrek van de mi
nister en de admiraal is nog
steeds niet duidelijk wie nu
uiteindelijk opdracht heeft
gegeven de 'Rainbow War
rior' op 10 juli in Nieuw Zee
land tot zinken te brengen.
Enkele dagen geleden be
weerde Hernu op hoge toon
dat geen enkel onderdeel der
Franse strijdkrachten in deze
zaak een slecht geweten
heeft.
Nu de kop van minister
Hernu is gevallen, eist de
Franse oppositie een volgend
'slachtoffer'. Oppositieleider
Gaudin herinnerde er giste
ren voor de radio aan, dat de
Franse president uiteindelijk
opperbevelhebber is van het
Franse leger en ook van de
geheime diensten. Voor het
geval zijn socialistische par
tij de komende parlements
verkiezing in 1986 zou gaan
verliezen, heeft president
Mitterrand die rol overigens
vorige maand zelf geclaimd.
Gebruik is echter dat alleen
bij zogeheten 'delicate acties',
d.w.z. waarbij doden kunnen
vallen, het Elysée het laatste
woord heeft. Dat was bij
voorbeeld het geval bij een
contra-offensief tegen extre
mistische Syriërs, die in
Frankrijk in de jaren '81 en
'82 diverse terreurdaden
pleegden. In geval van 'routi
ne-zaken', waartoe ook de
volledig uit de hand gelopen
Greenpeace-affaire lijkt te
moeten worden gerekend,
volstaat een fiat van de mi
nister van Defensie. Sinds
1966 is hij met de verant
woordelijkheid voor DGSE
en DST, de Franse binnen
landse veiligheidsdienst, be
last. De grote fout van minis
ter Hernu, een naaste en per
soonlijke vriend van presi
dent Mitterrand, lijkt dat hij
niet heeft ingezien, dat zijn
bevel 'te anticiperen' tegen de
komende Greenpeace-acties
tegen de Franse kernproeven
op Mururoa, voor meerdere
uitleg vatbaar was.
Premier Fabius, die tijdens
de hele zaak opvallend vaak
'niet thuis' heeft gegeven,
verweet minister Hernu gis
teren niet in staat te zijn de
Franse geheime diensten in
de hand te houden. Helemaal
terecht lijkt die beschuldi
ging niet, want mede door de
ingrijpende en chaotische
herstructurering, die door de
socialisten in het verleden bij
de DGSE is uitgevoerd, was
deze dienst al lange tijd op
drift geraakt. Bovendien zijn
de blunders van de DGSE-
agenten zo talrijk geweest,
dat sommigen in Frankrijk
zelfs spreken van het 'opzet
telijk saboteren van de actie'.
Dat zou dan te maken kun
nen hebben met onvrede bin
nen de dienst over de
machtsovername door de so
cialisten in 1981 in het alge
meen en de eerder genoemde
reorganisaties bij de geheime
diensten in het bijzonder. Al
leen in een slechte spionage-
klucht zal men aantreffen
dat een geheim agent het
gouden boek van een pizzeria
tekent en dan ook nog i
boven zijn naam het bekendeII
cirkelfje van de televisieheld fl
'the Saint' zet. Een andere II
Franse agent, de vastgenc- l
men mevrouw Turenge ofml
DGSE-kapitein Dominiqitl
Prieur, telefoneerde vairitl
het politie-bureau in Auck l
land als een beginnelinge
naar. het alarmnummer i
de DGSE in'Parijs,'terwijl ze' I
kon weten dat de Nieuw-
Zeelandse agenten- die haar 1
hadden gearresteerd, mee-1
luisterden. Daarnaast heb-
ben de Turenges en de uit I
DGSE-agenten bestaande I
bemanning van het later op I
mysterieuze wijze tot zinken
gebrachte zeiljacht 'Oüvea'f
zich tijdens hun missie da
genlang zo stuntelig gedra-1
gen dat ze al direkt ii? d<
ten liepen van de alerte
Nieuw Zeelandse bevolking.
De grote vraag luidt nu of I
de bonte spionageroman
'DGSE contra Greenpeace I
ooit zal worden voltooid
Waarnemers twijfelen daa
sterk aan. Zeker wanneer d
rechtszaak tegen het echt-1
paar Turenge begin volgi
maang in Nieuw Zeeland
geen wezenlijke nieuwe i
formatie oplevert, dreigt de I
affaire in de doofpot te 'er-1
dwijnen.
De Ruiter
- FOTO'S DE STEM JOHAN VAN GURP
Door Jan Greyn
MINISTER De Ruiter
beschouwt de kruisra
ketten die ondanks post
zakken met handteke
ningen toch wel ge
plaatst zullen worden in
Woensdrecht als een 'ge
wone' nucleaire taak.
Zoals Nederland er zes
heeft: de nucleaire artil
lerie, het Lance-raket-
systeem, de Orion-mari-
nevliegtuigen met
atoomdieptebommen, de
F-16 met atoombewa pe
nning, de atoommij nen
(binnenkort niet meer)
en het Nike-luchtafweer
(ook weldra niet meer).
Dat atoomspul - de kern
koppen zijn eigendom van de
VS, de 'rest' van Nederland -
maakt onderdeel uit van de
NAVO-strategie: in geval
van oorlog of serieuze oor
logsdreiging heeft ieder NA-
VO-lid in principe de moge
lijkheid te verzoeken om ver
schoond te blijven van ato
maire inzet. In de onverhoop
te praktijk van een al dan
niet beperkte atomaire oor
log kan trouwens nauwelijks
van enige consultatie worden
gesproken, eenvoudig omdat
daar geen tijd voor is.
De Ruiter wil bij de kruis
raketten niet precies hetzelf
de systeem (de zogenaamde
dubbele sleutel) hanteren als
bij de andere atoomtaken,
maar wel iets wat daar veei
op lijkt. Als de president van
de VS oordeelt dat de Woens-
drechtse kruisraketten inge
zet moeten worden, zou hij
gehouden moeten zijn tot
raadpleging van de Neder
landse regering. Van den
Broek vindt dat overbodig en
schenkt de VS en het NAVO-
opperbevel zijn vertrouwen.
De regering liet eerder in
de adviesaanvraag aan de
Raad van State geen twijfel
bestaan: een .dubbele sleutel
en daarmee een verkapt ve
torecht zouden 'een ingrij
pende aantasting van de NA
VO-strategie en de bondge
nootschappelijke solidariteit
betekenen en de geloofwaar
digheid van de afschrikking
ernstig ondergraven'. De
Raad concludeerde dat er
geen grondwettelijke bezwa
ren zijn tegen een verdrag
met de VS, waarin Nederland
inzet van de Woensdrechtse
raketten aan de VS overlaat.
Het kabinet is blijkbaar
inmiddels minder overtuigd
van het nut en de wenselijk
heid van de 'inzet-zonder-
ons'-redenering. De maat
schappelijke druk om niet te
plaatsen lijkt een standpunt
ALS het kabinet op of vlak na 1 november besluit tot plaatsing
van kruisraketten volgt een verdrag met de Verenigde Staten
waarin Nederland zich verplicht minimaal vijf jaar stationering op
Woensdrecht toe te staan. Die termijn kan eventueel acht jaar
worden, maar het betekent in elk geval dat een volgend kabinet
de hele regeerperiode gebonden is aan het verdrag.
Fractieleider Den Uyl van de PvdA herhaalt dat zijn partij een
verdrag dat plaatsing van kruisraketten op Nederlands grondge
bied regelt 'op alle manieren zal worden bestreden'. De samen
stellers van zo'n verdrag met een minimale opzegtermijn van vijf
jaar geven blijk van een mentaliteit die de betekenis van de
grondwet en de gevoelens van het Nederlandse volk onderschat
en miskent, aldus Den Uyl.
"Het ontwerp van de verdragtekst waaraan door de departe
menten van Buitenlandse Zaken en Defensie driftig wordt ge
werkt, zal binnen enkele weken worden gepubliceerd. Zegslie
den van de twee ministeries proberen angstvallig gegevens over
het ontwerp te verzwijgen, omdat het kabinet enige piëteit wil be
trachten met het lopende petitionnement.
In defensiekringen verluidt dat de ministers Van den Broek
(Buitenlandse Zaken) en De Ruiter (Defensie) van mening ver
schillen over het zogenaamde 'beheersaspect'. Van den Broek
gaat ervan uit dat de eventuele inzet van kruisvluchtwapens uit
sluitend voor verantwoordelijkheid is van de president van de
Verenigde Staten - na advies van het NAVO-opperbevel. Minister
De Ruiter is voor een soort vetorecht, waarbij Nederland kan ver
zoeken om de Woensdrechtse raketten in eerste instantie onge
moeid te laten, zoals in het geval van de met atoombommen uit
geruste F-16-vliegtuigen.
te veroorzaken dat ertoe leidt
dat Nederland in elk geval
controle houdt op de inzet
van de kruisvluchtwapens.
Daarmee heb je plaatsing
niet voorkomen, maar feite
lijk zou je hetzelfde resultaat
kunnen hebben: vanaf
Woensdrecht zouden geen
kruisvluchtwapens hoeven
op te stijgen.
Een ander, nog nauwelijks
besproken "aspect aan een
overeenkomst tot gezamen
lijk beheer - met wel een rol
voor Nederland - zijn de kos
ten. Tot u toe gaat iedereen
ervan uit dat Nederland wel
iswaar het aardige bedrag
van 200 miljoen gulden op ta
fel moet leggen om het
Woensdrechtse atomaire op
slagterrein te bewaken, maar
dat verder alle (hoge) kosten
voor de VS zijn. Als Neder
land wel een vinger in de pap
wil hebben, moet het ook
dokken.
Een woordvoerder van De
fensie roept 'ho, ho' als hem
dit probleem wordt voorge
legd. Het zou wellicht al te
gortig zijn (maar wel erg Ne
derlands, toch?) om een prin
cipieel probleem via de boek
houding op te lossen, maar
het feit kan zich niettemin
voordoen. 'Jawel, maar daar
hebben we het nog niet over',
mompelt hij. 'Er is niets van
te zeggen of invloed daad
werkelijk omgezet zal wor
den in harde munt. Maar on
denkbaar is het natuurlijk
niet'.
Het verdrag dat logischer
wijs uit een plaatsingsbesluit
voortvloeit zal in elk geval
ook gelden voor het volgende
kabinet, behalve als de VS en
dat nieuwe kabinet samen
zouden besluiten van het
verdrag af te zien. En daar
wijst wat de VS betreft niets
op.
Joop den Uyl riep deze
week nog eens op tot verzet
tegen plaatsing en tegen een
daarbij horend verdrag. Te
genstanders van plaatsing
verdiepen zich al enige tijd in
mogelijkheden om staats-
rechtelijk stationering onmo
gelijk te maken.
PvdA-kamerlid Klaas de
Vries laat geen kans voorbij
gaan erop te wijzen dat de
soevereiniteit van Nederland
in het geding is, als Neder
land 'Amerikaanse' kruisra
ketten plaatst. Kort gezegd:
Nederland compromiteert
zich dan al bij voorbij aan de
krijgshandelingen van een
vreemde mogendheid vanaf
Nederlands grondgebied, en
laat zich een oorlog aanleu
nen.
-
HAARLEM (ANP)
Haarlems Dagblad mag
dossier van de Binnenland
Veiligheids Dienst (BVD) ov
„King Kong", die algeme
wordt gezien als de verrad
van de Slag om Arnhem
1944, niet inki jken. Het mini
terie van Binnenlandse Zaki
beeft de krant laten weten ni
op het verzoek in te kunne
gaan om staatsveiligheidsr
denen. Het Haarlems Dagbla
wil nu bij de Raad van Sta
in beroep gaan.
De krant deed een verzoe
om het BVD-dossier te moge
COE
Van den Broek
Maar anderzijds kan
tionering van Nederland
Amerikaanse kruisraketten
Nederland tot een gedeelte
lijke kernmogendheid bom
barderen en dat is weer
strijd met het non-prolife'n
tieverdrag. NadrukkeW
moet dan beschreven
dat Nederland alleen
voor het aandrijfmechanis
me, de raket die de lad®»!
transporteert.
Klaas de Vries sleept®',
spraken van de liberaal 0»
- 'Indachtig diens uiteen#- r
ting over worsteling tl®I
een gewillige geest en pon
ke begeerte' - erbij om aan I
geven dat in het bijzon®]
geval van het kruisraket#^
verdrag een meerdern"
van tweederde in de be
Kamers nodig is om 8®
keuring te krij gen.
Het is duidelijk dat des®
pele conclusie van de soc
list De Vries luidt: daa^
geen plaatsing van krUf
ketten. Terwijl kabinet
regeringspartijen al v
jaar juni een andere, zeK» I
zijn grondwettelijke c0 I
quenties minder simpe# I
clusie trokken.
AMSTERDAM (ANP) - He
Komitee Kruisraketten Ne
(KKN) had vrijdagmiddag on
kwart over vijf precies éér
miljoen handtekeningen teger
de kruisraketten geteld en ge
controleerd. Dit heeft KKN
woordvoerder Von der Fuhi
bekendgemaakt.
Dat resultaat werd behaald
vijftien dagen na de start van
het volkspetitionnement. Op
het moment dat het miljoen
handtekeningen was geteld en
gecontroleerd stonden er nog
zestien postzakken vol met on
getelde kaarten, aldus Von der
Fuhr.
De collectieve verzending
van de handtekeningen, die
zijn opgehaald door de plaat
selijke platforms, moet nog op
gang komen.
Van een onzer vt
NIJMEGEN Een groep van t
ziekenhuizen in het Oosten
staatssecretaris Van der Bey<
dringend spoed te maken met
sfeenvergruizer in het Radboud
Nadat de eerste vergruizer in
Dijkzigtziekenhuis was geïnsta
voor plaatsing van zo'n appar
werd van overheidszijde hierbi
gebeuren 'na evaluatie van het
paraat'.
De groep urologen schrijven
taris: „Dit laatste nu betekent e
ging voor verdere plaatsing. Het
le duizenden behandelingen die
past, dat de effectiviteit van deze
Het apparaat vergruist niersfe
ven. Opereren is niet nodig. De j
een ruggeprik plaatselijk verdo
handeling verdwijnt het gruis vi
TER LINKERZIJDE heeft men er
nen dat er ook schaduwkanten
neid en verdraagzaamheid, die
lijk klimaat in Nederland zo diep(
van die vrijheid ook misbruik woi
kennen, maar de oorzaak word
mens zelf gezocht, maar in bijvo
gebroken omgeving. Als die acht
een weggenomen, zo is de rert
vanzelf de ideale maatschappij.
Van die mentaliteit uit hebben
ee wet en orde handhavende i
baarom is het opmerkelijk, dat ui
naagse gemeenteraad heeft voor
geüniformeerde wijkwachters in
van de 'kleine' criminaliteit en f
kennelijk ervaren dat ook in de eic
is ontstaan over de sterk toegenó
Tien m8t a"erlei sociologische the
I in het voorstel van de socialif
daagse wijkwachters ongewaper
at voorbehoud zal de animo om
et vergroten. Zoals iedere politi
n~f2ernt het uniform van de gezac
'9 ontzag meer in. Als de wijkwe
apenstok zullen worden uitgerus
hole °Ptreclen in elkaar geram
ett nu eenmaal zodanige vorme
'9eruste ME-ers veelvuldig in het
cnrn"^ ?OK met wijkwachters blijf
lanH 11 betreft- rommelen in
h»»!»?6' de re9elmaat van de kloi
Q„7®,,in9 van rechtbanken van sti
den rn 3 in Amsterdam in 1983 tv
.verdachten bij gebrek aan cell
s genomen kunnen worden, h
RI [Uln leven-
m°'!ens het jaarverslag 1984 var
hemnPareet is de situatie in de ho<
ter ,nbaar Ministerie één i
ter luac" Ministerie een op de
kort aan°ceNraCh,er S'0t 9rende
700
c» .vv^i on yicilUC
manier nvnn'en op vri'e v°eten mo
straafm,w zware jongens als
9ers h2o?[s voortijdig op vrije voet<
hoe mn ar voor het ook al ond
heeft r? ,en slachtoffers zich voelei
nogonrierH6,0.' 31 ,weer opgewekt c
WD-min^? 9 2iJn'
We röiilninister porthals Altes (Just
'ana en gebouwd zullen worden
aitqekrote Zolan9 Politici, uit angst
reaqeren kic« laat en ,e slap op c
vrij 0n on' li' het PoPüek beroofd
justitie c 9 nderd over straat te kt
