euws
Neeltje Smit-Kroes verstopt Bergen op Zoom achter Oesterdam
'Ma, hier is iemand met kruisraketten
v,
Handtekeningen ophalen voor het volkspetitionnement
7&TERDAG 21 SEPTEMBER 1985
vijs
Legitimatie
Loopje
OVERFLAKKEE
3CHOUWEI
3UIVELANC
IT. PHILIPS
THOLEN
MARKIEZAATSKADI
mst op en daar-
anders te liggen,
iveau van de taal-
hoeven dus niet
i door beter of
i kunnen veroor-
l verschuiving in
it onderwijs. Het
wijs uit de lengte
r nieuwe vaardig-
rieden bijkomen,
ijgen minder aan-
iol zal veel gezich-
aat de individuele
ieder leerling(e),
nde prestaties kan
'olgens sommigen
School is dat deze
ft en dat de aan-
onderwijs daarom
len.
end vervolgonder-
ichool gedoemd te
Ahlers dan ook.
tsen van kinderen,
in dreigende ach-
erhelpen hiervan
wijsgereedschap",
Hij ontwikkelde
ap voor de onder
een observatie- en
het opsporen en
anden bij kleuters
telijk oriëntatie,
voorkomt vastlo-
overtuiging.
ld door de onder-
;r de Wilde er voor
school wel als een
t als een wonder-
iderwijs gaat altijd
;ren voorbij. Zelfs
wijssysteem maakt
irhalen. Schroom
ppen bij een
viesdienst'.
aen het normale
an dan verdient
:n van het
rwegen,
kinderen met leef"
n MLK-school
Zo'n school
koor een kind. En
al om.
Uiteindelijk toch nog zestig procent
'gescoord'. Een gemiddelde. Tevreden
met de hoop ook eens iets voor de vrede
te hebben gedaan. Veel medestanders
denken hetzelfde. Zelfs die ene ophaal-
ster die op een adres een jonge dame van
rond de achttien aantrof. „Ma, hier is
iemand met kruisraketten."
Door Piet de Bont
Toen ook de budgetten van de in
tussen aangetreden minister van
Verkeer en Waterstaat Nelie Smit-
Groot eiland
voor een
kleine sluis
ijftien miljoen kost het sluisje in
de Oesterdam - de Bergse Diepsluis
-waarachter Bergen op Zoom
'opgeborgen' wordt.
/oen de minister van Verkeer en
Waterstaat nog een dikke
portemonee had - een jaar of wat
geleden was dat het geval -
bestonden er hoogst interessante
plannen om in de Oesterdam, één
van de twee
compartimenteringsdammen achter
in de Oosterschelde, een zogeheten
liftsluis te bouwen, een sluis - van -
formaat met een ingenieus
zout/zoetscheidingssysteem die
Bergen op Zoom 'voor alle
eeuwigheid' een riante entree tot de
verkleinde Oosterschelde en
daarmee met open zee zou geven.
Maar het pakte anders uit.
NOORD-BRABANT
BERGSE DIEPSLUIS
MARKIEZAATSMEER
ZUID-BEVELAND
Het sluisje in de
tien kilometer lange
Oesterdam - in Ber
gen op Zoom al
laatdunkend 'vliegje
op glazen plaat' ge
noemd - wordt pre
cies over een jaar
operationeel. Het
sluisje is alleen be
doeld voor de re
creatievaart.
Wini Wisse
(links), projectleider
van de Bergse Diep-
sluisbouw, en Jan
Jongmans, hoofduit
voerder van Dirk
Verstoep BV, gefo
tografeerd voor het
bedieningshuis van
de Bergse Diepsluis
in aanbouw.
Toch een mooie
sluis", zeggen zij.
Aan het betonwerk van de Bergse Diep
sluis wordt in deze dagen de laatste hand
gelegd Over de sluis loopt straks de ver
binding Tholen-Noord Beveland.
De afmetingen van de sluis zijn zó geko
zen, dat de zoetzoutbelasting op respectie
velijk de (verkleinde) Oosterschelde en het
nog te creëren Zoommeer bij Bergen op
Zoom zo klein mogelijk wordt. Om het
zoete Oosterschelde water zo veel mogelijk
tegen te houden, is op de bodem van de
sluis een balk geplaatst. - foto s dick de boer
Kroes krapper werden en de hoog
ste leiding van Rijkwaterstaat op al-
De Bergse Diepsluis wordt gebouwd in de Oesterdam, op de grens van de zoute Ooster
schelde en het zoete Zoommeer. De sluis kost 85 miljoen minder dan de ingenieuze liftsluis,
die hier aanvankelijk was gepland.
les wat onder haar kwam een drin
gend beroep deed, zoveel mogelijk
bezuinigingsobjecten aan te dragen,
ging de liftsluis, waar ingenieurs
van Waterstaat jaren aan getekend
hadden, voor de bijl. Ze werd ge
woon gescharpt.
„Bergen op Zoom moet het maar met
een veel kleinere sluis doen; de scheep
vaart van en naar de stad kan immers
van de Schelde-Rijn-verbinding gebruik
maken, óók al moeten die schepen dan
omvaren", luidde het harde vonnis van
de militante Neeltje Smit-Kroes. En zij
liet zich noch door interpellerende Ka
merleden noch door het te hoop gelopen
Westbrabantse bedrijfsleven vermurwen.
De grootste stad aan de Oosterschelde
deelde het lot met Zeeland, dat in die da
gen van de bewindsvrouwe te horen
kreeg dat een vaste oeververbinding over
en onder de Westerschelde er echt niet
inzat. Maar inmiddels was aan de voor
deur van Bergen op Zoom in de woelige
Oosterschelde al een kolossaal eiland
voor de liftsluisbouw opgespoten, een
klein 'Neeltje Jans' dat handenvol geld
had gekost.
Negentig meter lang en zes en een hal
ve meter breed wordt het sluisje, waar
mee Bergen op Zoom het nu zal moeten
doen en dat alleen geschikt is voor de re
creatievaart.
Als alles meezit wordt de Bergse Diep
sluis, die de verbinding gaat vormen tus
sen het Zoommeer en de Oosterschelde,
volgend jaar september operationeel.
Maandag 20 augustus vorig jaar ging er
de eerste spade voor in de grond en rond
1 november aanstaande leveren de man
nen van aannemer Dirk Verstoep uit
Sliedrecht het betonwerk al op, elf maan
den eerder dan gepland.
„Toch een mooi stukje werk", zegt de
uit Zaamslag afkomstige Wim Wisse, van
de Directie Sluis en Stuwen van Rijkswa
terstaat, projectleider van de Bergse
Diepsluisbouw, die het helemaal niet
leuk vindt dat er zo laatdunkend over
'zijn' sluis (een 'vliegje op een glazen
plaat') wordt gedaan.
Ook Wim Wisse kan het niet helpen
dat zijn minister de Uftsluis: kosten een
kleine honderd miljoen, toen het tij te
genzat, omzeep hielp.
onderden vrijwilligers hebben
e afgelopen dagen handtekeningen
opgehaald voor het
^''^petitionnement. Een onzer
verslaggevers liep mee. Hierbij een
persoonlijke indruk.
Door Rosé Lokhoff
De instructie op zich is duidelijk,
ken volkspetitionnement kan
slechts enig gewicht in de schaal
'eggen als er veel mensen aan mee
doen. Ofwel: er moeten handteke-
ningen worden opgehaald. Veel
handtekeningen. Het praatje er om
heen tijdens de instructiebijeen
komst wordt al wat moeilijker. Te
genstanders zijn eigenlijk voorstan
ders van kruisraketten en anders
om.
Eenmaal in het bezit van kaartjes met
lLr lopen', ofwel 200 adressen, komt het
optimisme. De bewoners van de vrij-
aande huizen in de eerste 'loop' boren
at optimisme ongenadig in de grond.
de deuren. Natuurlijk een kwestie van I
smaak, maar hoe lekkerder de warme
hap ruikt, hoe meer handtekeningen. Al
weer toeval?
De eerste aanmoedigingen. „Succes
verder." Maar ook de eerste verontwaar
digde gezichten. „Ga toch werken man."
Zou de baas dat ook vinden? De volgen
de straat. Rond twee uur 's middags deze
keer. Veel jonge gezinnen, veel kleine
kinderen en veel loslopende katten. Als
ze nog binnen zaten, ontsnappen ze als
nog. Blaffende honden, of ze nu bijten of
niet, worden voor alle zekerheid kort ge
houden. Maakt de conversatie iets moei
lijker, maar het tonen van het stapeltje
kaarten helpt. Bijna iedereen weet waar
over het gaat, tegenstanders en voorstan
ders. Wel zo gemakkelijk.
Eenmaal slechts wordt om een legiti
matie gevraagd. De jonge vrouw heeft
net op de radio gehoord dat 'tegenstan
ders' (daar heb je het weer) kaarten op
halen om ze te verscheuren. Het opzetten
van het allereerlijkst gezicht helpt niet.
Ophalers zijn niet de enigen met voor
oordelen. Maar de straat krijgt nog een
tweede bezoek en het tonen van het dan
wel meegenomen papiertje levert bij de
zelfde vrouw excuses op. Dat gaat even
over en weer met als resultaat vijf hand
tekeningen. Dochtertje van zes heeft ook
getekend. Letterüjk. Een raket met een
groot kruis er doorheen. Of dat officieel
wel geldig is, maakt niet uit. De glimlach
die nog even blijft, slaat over op de vol
gende en dat werkt zeer prettig.
De gümlach blijft nog even langer. De
'score' loopt op en daar is het uiteindelijk
ook om te doen.
Dan de buitenlanders. De vier 'lopen'
lijken nu echt wel een doorsnee van de
Nederlandse bevolking te worden. Puur
toeval, blijkt na navraag bij collega-op
halers en haalsters. De buitenlanders
dus. Uiteraard mogen zij ook tekenen.
Die dingen komen ook in hun achtertuin.
Taalproblemen zijn er nauwelijks al is de
bekendheid met het petitionnement iets
minder. Bij sommige Turken en Marok
kanen helpt de meegekregen vertaling.
De postbode die enkele rekeningen
door de toch geopende deur aangeeft,
hoeft niets uit te leggen. Met een zucht
worden de 'venster-enveloppen' even ter
zijde gelegd en de buurman wordt er bij
gehaald. Kan die ook meteen de verta
ling lezen. Hij tekent uiteindelijk niet.
Even goede vrienden.
In een andere wijk, die de volgende
dag voor de tweede maal moet worden
bezocht, heeft dezelfde postbode in heel
'I
wat minder tijd heel wat meer adressen
gehad. Bestellen is stukken gemakkelij
ker dan ophalen, is die dag de uit jaloezie
voortvloeiende conclusie. Ook fout na
tuurlijk voor iemand die voor het eerst in
zijn leven enkele dagen zijn 'lop.en doet'.
Een loopje nemen met de werkelijkheid,
heet dat.
Het eerste vooroordeel: hoe groter de
woning, hoe groter de behoefte om die te
verdedigen. Ieder huis zijn kruis(raket).
Maar zoals alle vooroordelen: fout. Iets
verderop staan even grote huizen en daar
lukt het wel; het stapeltje handtekening-
kaarten groeit. Het tweede vooroordeel
blijkt ook fout. Achter deuren met stic
kers die waarschuwen voor electronische
beveiliging kunnen ook tegenstanders
wonen. Van kernbewapening of kruisra
ketten. Helemaal duidelijk maakt de
tekst van. het petitionnement dat niet,
maar daarover is al genoeg gezegd.
De discussie daarover wordt tijdens
het ophalen slechts door één mijnheer
opnieuw aangezwengeld. Hij tekent niet
en dat is zijn goed recht. Maar toch: de
vijf krabbeltjes op de kaart van de buren
maken weer wat goed. Van hen heeft de
mijnheer de discussie verloren.
Opvallend, of het is puur toeval, is wel
dat er weinig tweeverdieners in de straat
met de grote huizen wonen. Meestal
blijkt er overdag wel iemand thuis. Maar
eigenlijk ook: is de straat wel representa
tief. Misschien is er in dit geval sprake
van een te kleine steekproef.
Dan een geheel andere 'loop'. Veel wo
ningen voor een- en tweepersoonshuis
houdens. Niemand thuis. Nog eens rond
etenstijd proberen dus. Gelukkig zelf al
gegeten, want tussen zes en zeven komen
de heerlijkste geuren door de openstaan-
