EM
Ingreep in sociale verzekeringen
Harde kern werklozen groeit
Weinig perspectief
voor de toekomst
PREMIES OMLAAG
NOTA
ECHTE MINIMA, GEPENSIONEERDEN EN JONGEREN:
HOE DE STAAT EEN
GULDEN ONTVANGT
Economie
INKOMENS
UITKERINGEN
PREMIES
STAATSSCHULD
geboden
Geen verdere ATV ambtenaren
MINIMUMJEUGDLOON WORDT AFGESCHAFT
BEVRIEZING KINDERBIJSLAG, MINIMUMLOON EN UITKERINGEN
(op kasbasis en voor aftr.)
afgeronde bedragen
Schuld langzamerhand 'ondraaglijk'
vervolg volgende pagina
MBER1985
e laat het kabinet koningin!
ïg, die onze economie vorigI
arkant betekent volgens de
Welnu, wat bij lezing van f
fet oog springt, is niet zozeerI
it dat is al langer zichtbaar-I
pees, vergeleken bij het bui-I
geldt voor de sanering van]
[>r Prinsjesdag 1985 zou danI
t maar we zijn er nog lang
ig om met Kamerverkiezin-1
:e erkennen, zoals op Prins-]
[uinigingsoffers van de afge-
rendement hebben opgele-
ogenaamde 'oogstjaar',
heenstappen over dat, wat
,anten van het beleid des te
iaken. Het kabinet-Lubbers]
ling om in het oogstjaar uit]
n met populaire maatrege-1
achtig: het versoberingsbe-
en volgehouden. Dat bete-]
belastingverlaging, voort
icheiden verhoging van de I
op de collectieve uitgaven
n.
^ribuigingen' is door minister I
Het financieringstekort van I
lebracht tot 7,8 procent van]
an de beoogde 7,4 procent),
/vintig miljard per jaar I
terug en de stijging van de
Als aan deze ontwikkeling j
ir op afzienbare termijn geen I
de aflossing van de staats-1
j reeds moet er van alle zes]
Iden voor rentebetaling opzij]
ng van de belasting- en pre- j
ik is nu al zo zwaar dat men I
extra verdiende gulden nog]
verdient, kan door ons sys-1
-verhoging van zijn/haar in-1
nder overhouden.
echter niet voldoende om
rring vertrouwen wekt. Het is
r minder zorgelijk uit zouden
sanering van de overheids- j
jrlopen Wat veroorzaakt dat
vakbeweging, die door lang-
e bijdrage hebben geleverd
hier niet alleen recht op een I
gen, dat de oorzaken van de
enomen. Wat dit betreft laat]
onbeantwoord.
tgaven nog onvoldoende be-
tot een sluitend systeem van
ijft echer in het vage. Hij zegt
>m een investeringen stimule-
sche groei moet van het be
nt hij, vergeleken bij het bui-
:onstatering kan de kous niet
(nemers en de uitkenngsge-
et dat van de ondernemers-
i durven eisen, want als het
hogere versnelling raakt de
reling in het ongerede
;ch herstel heeft natuurlijk at
in. Dat mag zich dan in 198o
minder dan verwacht was,
ivaardbaar hoog. Het kabinet
waar het geen geld zegt te
eëren denkt het aan andere
gspiicht bijvoorbeeld voor
len omdat hun opleiding on-
DEN HAAG - Het kabinet wil volgend
jaar 1,75 miljard gulden besparen op de
sociale zekerheid. Het grootste deel,
zo'n 1 miljard gulden, komt uit de be
vriezing van de sociale uitkeringen, het
minimumloon en de kinderbijslag.
Daarmee laat het kabinet voor het
derde opeenvolgende jaar de wettelijke
aanpassing achterwege. Het kabinet
geeft daarvoor als argument dat het
wèl aanpassen te duur zou worden.
Ruim 300 miljoen gulden haalt het
kabinet binnen door de reeds goedge
keurde verlaging van het uitkerings
percentage in de ziektewet van 75 naar
70 procent. De eerste verlaging stamt
van 1 mei van dit jaar (van 80 naar 75
procent).
Nog eens 300 miljoen gulden haalt
het kabinet uit het laten vallen van de
minimumdagloongrens in de ziekte
wet. Die kan overigens pas vervallen
als (op 1 mei) de herziening van het
stelsel van sociale zekerheid een feit is.
Dit jaar werd het minimumdagloon in
gevoerd, om te voorkomen dat mensen
met een minimuminkomen of daar
even boven onder de minimumgrens
zouden zakken door de verlaging van
het ziekengeld tot 75 procent.
Na de stelselwijziging moet de dan
ingevoerde Toeslagenwet ervoor zor
gen dat niemand meer onder het mini
mum zakt. De dagloonbepaling kan
dan weer sneuvelen.
De laatste 150 miljoen gulden wor
den 'verdiend' via de stelselwijziging
(50 miljoen gulden in 1986; daarna een
oplopend veelvoud daarvan) en de
fraudebestrijding. Het kabinet denkt
met het laatste 100 miljoen gulden te
verdienen.
Overigens zal het kabinet zo snel
mogelijk, in ieder geval nog dit najaar,
het definitieve wétsvoorstel voor de
stelselwijziging aan de Kamer sturen.
De Graaf komt dit jaar nog met een
wetsvoorstel om een einde te maken
aan de zogeheten 'pensioenbreuk'.
Daarmee wordt bedoeld dat een werk
nemer op zijn pensioenrechten inlevert
als hij van baas wisselt. In de politiek
wordt al jaren gestudeerd op de moge
lijkheid om de jaren waarover pen
sioenpremie is betaald achter elkaar
door te tellen, zodat iemand na veertig
jaar arbeid altijd recht heeft op een
volledig pensioen.
Werkenden plukken vruchten
igen naar de 'genereuze
raak kunnen maken (r°ya®
itkeringen in het buitenland)
seft tot die uitkeringen doen i
dit stuk nog verrassingen m I
(om)scholingsplicht te p'^ I
jdend winstherstel de more1
leidsbeleid erkent.
DEN HAAG - De echte minima, gepensioneer
de en VUT-ambtenaren, weduwen en wezen
èn jeugdige werknemers krijgen in 1986 op
nieuw te maken met daling van de koop
kracht. Samen vormen zij een groep van rond
700.000 inkomenstrekkers.
Naast hen staan werklozen en arbeidsongeschikten
die volgend jaar - met de komst van de nieuwe Werk
loosheidswet - moeten inleveren. Hun uitkering daalt
dan sneller dan nu naar bijstandsniveau. Nog onbe
kend is hoeveel mensen daardoor worden getroffen.
De nieuwe Wet moet 1 mei in werking treden.
Uil-
Groepen die niet of nauwe
lijks profiteren van de alge
mene verbetering van de
koopkracht zijn actieve amb
tenaren, trendvolgers en men
sen met een minimumloon.
Werknemers in het be
drijfsleven die boven het mi
nimum zitten, plukken daar
entegen de vruchten van de
verlaging van de sociale pre
mies in 1986 en van de beperk
te prijsstijging (een tot een
half procent).
De koopkracht voor modale
werknemers (39.000 gulden
bruto per jaar) stijgt met ten
minste 1,5 procent; die van
werknemers met een inkomen
un tweemaal modaal (80.000
gulden per jaar) 2,5 procent.
De stijging loopt voor hogere
inkomens dan weer terug naar
1,5 tot 2 procent. Hierbij is uit
gegaan van een matige loon
stijging.
De gepensioneerde ambte
naren zien de koopkrachtstij
ging aan hun neus voorbij
gaan, omdat zij geen sociale
premies betalen.
De meerjarige echte minima
krijgen volgend jaar opnieuw
een eenmalige uitkering toe
gezegd om de koopkracht op
peil te houden. Bij die uitke
ring wordt geen rekening ge
houden met de extra toeslag
van 150 gulden (zogenaamde
stookkosten-toeslag), die dit
jaar werd uitgekeerd om het
extra-verlies aan koopkracht
door de hogere prijsstijging
dan voorzien te compenseren.
De bruto-inkomens van
ambtenaren en trendvolgers,
DE WERKLOOSHEID <.ugu.h»ieesi
ii.ji i.
x 1000
1901
1903
1903
1984
1906
0 60 100 100 200 260 300 300 400 400 800900 000 090 700 790 800830900
I Opowt—nj» vwg n—fpfioiiMl BfiptilNS
minimumloners en mensen
met een minimum-uitkering
worden in 1986 opnieuw be
vroren.
In deze groepen gaan men
sen met kinderen er niets op
vooruit, anderen kunnen een
stijging van de koopkracht
met 0,5 procent tegemoet zien,":
"Tenslotte ztefe<SP|roep vair
20.000 jongeren tussen"dè 15 en
18 jaar het inkomen cïalen door
de afschaffing van het mini-
mum-j eugdloon.
„We kunnen onmogelijk
drie dingen tegelijk", verde
digde minister De Koning (So
ciale Zaken en Werkgelegen
heid) zijn begroting. „Niet èn
bezuingfen èn de arbeidstijd
vérkjirten. èn de hoge dienst-
- veHenirig vari de ovérhêict' in
standhouden".
Toch is het kabinet aller
minst ongelukkig met de uit
komst van deze begroting.
Niet alleen wordt op de ar
beidsvoorwaarden in de col
lectieve sector 2,2 miljard gul
den bezuinigd en op de sociale
zekerheid 1,8 miljard gulden,
maar door de lastenverlich
ting wordt nu ook het verschil
tussen minimum en modaal
groter.
Het kabinet noemt het pro
blematisch dat de financiering
van de alsmaar groeiende
overheidsuitgaven vooral
drukte op de middeninko
mens. Zij moesten de hogere
premies en belastingen op
brengen, terwijl ze niet kon
den profiteren van inkomens
afhankelijke regelingen zoals
huursubsidie, studiefinancie
ring of eenmalige uitkering.
Het netto-inkomen van
werknemers die ruim boven
modaal zitten verschilt per
maand slechts 200 gulden van
dat van mensen met een inko
men op minimumniveau.
De premiedaling bezorgt
werknemers in het bedrijfsle
ven al een voordeeltje; de kans
op nieuwe loonsverhogingen is
niet uitgesloten. De Koning
waarschuwt in zijn begroting
de marktsector het rustig aan
te doen, hoewel hij de loonont
wikkeling een eerste verant
woordelijkheid van werkge
vers en werknemers samen
acht.
Het liefst zag De Koning dat
de prijscompensatie, die dit
jaar niet meer dan 1 tot 1,5
procent zal bedragen, volledig
werd besteed aan verdere in
voering van" arbeidstijdver
korting en herbezetting van de
vrijkomende arbeidstijd.
den HAAG - De sociale premies dalen volgend jaar voor werk
nemers met 1,5 procent; werkgevers gaan 0,5 procent meer beta
len. Gemiddeld zijn werknemers in 1986 26,65 procent (1985: 28,1
procent) van hun inkomen kwijt aan premies voor volks- en
werknemersverzekeringen.
Werkgevers zijn 26,6 procent kwijt aan premies. Dat zij meer
uitgeven komt omdat het CPB ervan is uitgegaan dat de aanvul
ling op het ziekengeld na de verlaging naar 70 procent per 1 ja
nuari geheel door de werkgevers wordt betaald. Zij zijn wel iets
goedkoper uit met de premie kinderbijslag, die lager kan wor
den door het nieuwe systeem van studiefinanciering. Omdat die
verandering pas volgend najaar ingaat is het voordeel voor de
werkgevers nog maar gering.
De premies zien er voor volgend jaar zo uit:
Volksverzekering
eren opnieuw gepresentee
ke mogelijkheden wil bieoei' I
g en aandachtsvelden eent
en de zijnen toch wel op
i de samenleving, naar deg
et goede spoor kunnen bre
troef bij dit kabinet; de aa
enant.
aten en geboden bescheid^
illingen gaan in Troonrede
e overtuiging met het gevo
De deugd van de twijfel/*
ist van allen Hoe ook de
:al zijn - concessies offw
waarschijnlijk - de centra
verzekerd tot inzet van de
jonrede en de Miljoenenn
lal.
te horen van wat ongetv#
vorden tussen regeringspa
daarvan betreft: voorteKe.l
laar het Is toch wel 'rapprste
ets gisteren - voor de ee
adgekleurde teugels gern
AOW
AWW
AKW..
•AAW
AWBZ..
Totaal:.
Werknemersverzekering
ZW
WAO
WW-wachtgeld
WW-werkioosheidsverz....
ZFW
Totaal:
vut (gemiddeld)
vorstverlet bouw
sPec. regelingen
t>e vrijstelling voor de premieheffing bij een WAO-uitkering
™t bedrag waarover geen premie wordt berekend) is onveran
derd op 91 gulden per dag gesteld, maar wel is de belasting over
etoverblijvende bedrag verlaagd met bijna een vol procent.
De maximumgrens waaróver premies volksverzekering wor-
en berekend wordt 63.750 gulden (was 63.200). De premiedag-
Sfens voor werknemersverzekeringen blijft 262 gulden per dag.
e top van de ziekenfondspremie wordt 159 gulden per dag (was
"e loongrens voor het ziekenfonds gaat van 48.100 naar
™-500 gulden.
werknemers
werkgevers
'85
'86
'85
'86
11,70
11,35
0,00
0,00
1,40
1,35
0,00
0,00
0,00
0,00
3,95
3,55
0,00
0,00
6,05
5,70
0,00
0,00
4,25
4,25
13,10
12,70
14,25
13,50
werknemers
werkgevers
'85
'86
'85
'86
1,00
1,00
5,30
5,90
6,40
6,20
0,05
0,00
0,50
0,50
0,50
0,50
2,30
1,25
0,25
0,85
4,60
4,80
4,60
4,80
14,80
13,75
10,70
12,05
0,20
0,20
0,75
0,75
0,00
0,00
0,30
0,30
0,20
0,20
1,05
1,05
1Haag
irbeit
«oudt
Ambtenaren krijgen volgend jaar geen verdere
Minister Rietkerk (Binnenlandse Zaken)
^slota?8'aan werkweek waartoe in augustus werd
I sect'etl5erk vincH niet dat de overheid achterblijft bij de markt-
I dat °r imet deze arbeidstijdverkorting van 5 procent. Maar als
I de w geva'zou zou Rietkerk nog geen aanleiding zien
ambtWeek verc'er te verkorten: er is geen geld. Willen de
ie(i aren de vrijgekomen arbeidstijd herbezetten, dan zullen
kerk arVoor ze^ ®e'd moeten inleveren. Salarisoffers, zegt Riet-
I 'ftrikiWordt in 1986 verder gegaan met de uitbreiding van het
"genwezen bij de overheid en worden nieuwe leerarbeids-
ltsen geschapen.
I J^-te hap van de bezuiniging op de arbeidsvoorwaarden in
iaar i ecdeve sector (ambtenaren en trendvolgers) zit volgend
I 'röiclv' I bevriezing van de salarissen van ambtenaren en
|taalm ,ers' Tie bevriezing levert 1,4 miljard gulden op. In to-
°et 2 milj ard gulden worden bezuinigd.
DEN HAAG - Dit jaar zijn er weer 30.000
langdurig werklozen bijgekomen. Er zit
ten nu 250.000 mensen twee jaar of lan
ger zonder werk.
Zouden bovendien de werklozen van
57,5 j aar en ouder zich nog steeds moeten
laten inschrijven als werkzoekende dan
zouden er nog 20.000 langdurig werklo
zen meer zijn.
Het kabinet zit met deze 'harde kern'
in de werkloosheid in de maag. Ver
wacht wordt dat het economisch herstel
en de groei van de werkgelegenheid aan
deze groep van werklozen voorbij gaat
als zij geen extra aandacht krijgt.
Maar het verlossende woord weet ook
het kabinet niet. Gesproken wordt
slechts over aanpassing van maatrege
len die het werk verruimen, bevordering
van plaatsing van langdurig werklozen
en - voor het eerst - over een eventueel
verplichte scholing.
Ondanks het feit dat de werkgevers
een versoepeling van het ontslagrecht is
geboden (ontslagaanvragen worden nu
binnen vier tot zes weken afgewerkt),
staan zij nog steeds niet te springen om
mensen in vaste dienst te nemen. Af-
roepcontracten en mantelcontracten
daarentegen doen het uitstekend, terwijl
de uitzendbureaus actiever dan ooit
werven.
Om de werkgevers opnieuw tegemoet
te komen heeft het kabinet nu besloten
het wettelijk minimumloon voor jonge
ren van 15 tot en met 17 af te schaffen.
Verwacht wordt dat jongeren daardoor
meer kans krijgen op de arbeidsmarkt.
Aan de hoogte van het wettelijk mini
mumloon voor mensen van 18 jaar komt
het kabinet niet, ook al wordt verwacht
dat het wettelijk minimumloon de her
verdeling van werk (VUT, deeltijd, ar
beidstijdverkorting, flexibele arbeidstij
den) uiteindelijk in de weg zal staan.
Eerst wil het kabinet de Sociaal Eco
nomische Raad (SER) vragen hoe de re
latie tussen minimumloon en minimum
uitkering wordt, als het wettelijk mini
mumloon omlaag gaat. Overigens advi
seerde de SER onlangs verdeeld over de
verlaging van het minimumloon. De
werkgevers willen dat het vaststellen
van een minimumloon aan het bedrijfs
leven wordt overgelaten.
Van de herverdeling van werk - die
tot en met dit jaar 70.000 arbeidsplaatsen
opleverde - verwacht De Koning ook in
1986 belangrijke resultaten.
Daarnaast noemt het kabinet betere
scholing noodzakelijk om jongeren en
werklozen aan het werk te krijgen en
knelpunten op de arbeidsmarkt weg te
nemen. Voor een betere aansluiting tus
sen onderwijs en arbeidsmarkt is 283
miljoen- gulden uitgetrokken. Minister
De Koning wil bovendien aan de Stich
ting van de Arbeid vragen of scholing in
■sommige gevallen verplicht kan worden
gesteld.
Om langdurig werkloze jongeren uit
hun isolement te halen is voor het JOB-
plan een miljard gulden extra beschik
baar gesteld. Van dat geld kunnen werk
gevers, die een langdurig werkloze jon
gere in dienst nemen, een subsidie op de
loonkosten krijgen. In tien regio's geldt
dit al. Door de trage start resteert uit
1985 nog 90 miljoen gulden.
Voor het werken met uitkeringsgeld is
325 miljoen gulden uitgetrokken. Hier
van profiteert vooral de bouw, waar met
behulp van bespaard uitkeringsgeld bij
zondere projecten worden aangepakt.
Dit experiment begon in 1983. Zo'n 5.750
werkloze bouwvakkers hebben er werk
door gevonden.
DEN HAAG - De Staat staat eind 1986 voor 250 miljard gulden
in het krijt bij beleggers. Aan rente en aflossing betaalt de staat
komend jaar maar liefst 31,4 miljard gulden.
Van elke zes gulden, die de Staat ontvangt moet, ongeveer één
gulden daaraan worden besteed.
Voor het eerst zullen daarom de uitgaven voor de nationale
schuld de grootste begrotingspost vormen. Deze post' wordt
daarmee groter£an de duurste vakbegroting, die van Onderwijs
en Wetenschappen (26,1 miljard gulden).
De oplopende rentelast is één van de meest sprekende voor
beelden van de nadelige gevolgen van de uitzondelijke schul
denlast. In 1986 moet het Rijk bijna 22 miljard gulden rente be
talen, bijna 16 procent van de totale ontvangsten van het Rijk (39
miljard gulden in 1994).
Ruding vertaalt het in de miljoenennota zo, dat in 1994 gemid
deld bijna 200 miljoen gulden per werkdag moet worden afge
lost.
De minister is zeer somber over de wijze waarop een en ander
in de toekomst moet worden betaald, zelfs bij blijvend econo
misch herstel. Wel zullen de particuliere besparingen voldoende
groot zijn, maar het is niet vanzelfsprekend dat beleggers op den
duur bereid zullen zijn bedragen van een dergelijke omvang aan
het Rijk uit te lenen.
Bovendien zullen de beleggingsportefeuilles verzadigd raken.
De voorkeuren voor beleggingen zullen zich zelfs wijzigen ten
nadele van het Rijk en ten gunste van de particuliere investe
ringen, met alle gevolgen van dien voor de rentelast op de
staatsleningen.
Dat is ook de reden waarom de minister blijft vasthouden aan
een minimale verlaging met 1 procent jaarlijks van het finan
cieringstekort.
DE laatste Miljoenennota
van het kabinet-Lubbers
ademt de sfeer van een ze
kere mate van ingeno
menheid met de resultaten
van het eigen werk.
Dit kabinet heeft in ieder ge
val een hoge graad van conti-
nuteit in het beleid weten waar
te maken, en dat is ook zonder
meer een winstpunt op het ge
bied van duidelijkheid.
Ook kan niet worden ontkent
dat deze regering in staat is ge
weest toe te werken naar de
doelstellingen die in het regeer
akkoord waren opgenomen.
Duidelijk laat de regering in
een bijlage bij de Miljoenenno
ta, aan de hand van tabellen en
grafieken, zien, dat op veel ter
reinen veranderingen in de
goede richting tijdens deze ka
binetsperiode zich hebben
voorgedaan.
De vraag is nu, of al deze
Wijzigingen vooral het gevolg
'zijn' van het gevoerde rege
ringsbeleid of van ontwikkelin
gen die buiten het bereik van de
regering zijn om gaan. Voor een
land als het onze is deze vraag
niet moeilijk te beantwoorden.
Zeker niet wanneer het kabi
netsbeleid vooral beoordeeld
wordt naar zijn resultaten op
sociaal- econqmisch gebied.
Dan kan de invloed van buiten
landse ontwikkelingen op de
gang van zaken in Nederland zo
sterk zijn, dat een kabinet
hoogstens kan proberen te pro
fiteren van gunstige buiten
landse ontwikkelingen.
In de mate waarin het dat
goed heeft gedaan, kan een
aanwijzing worden gevonden
voor de slagvaardigheid van
het beleid. Premier Lubbers en
zijn 'economische' departemen
ten hebben de internationale
economische ontwikkelingen
danig weten te benutten. Op
eigen kracht was de regering
niet in staat geweest de punten
te scoren die nu kunnen worden
toegekend. Het is daarom van
belang er op te wijzen hoe het
buitenland ons allen 'geholpen'
heeft.
Op een aantal terreinen had
het buitenlandse economische
herstel al ingezet voordat het
huidige kabinet aantrad. Hier
door kon deze regering met een
soort vliegende start beginnen.
Van grote betekenis is namelijk
geweest dat de internationale
rentevoet in 1981 zijn absolute
top had bereikt en daarna is
gaan dalen. Was de rente op
staatsleningen in ons land in
1981 nog gemiddeld 11,5 procent,
voor dit jaar mag van ongeveer
7,3 procent worden uitge gaan.
Doordat de Nederlandse rente
sterk gekoppeld is aan de West-
duitse kon deze daling zich
voordoen. Bij onze Oosterburen
daalde de vergelijkbare rente
namelijk van 10,4 procent naar
7 procent. Het dichter bij elkaar
komen van de rentevoeten in
ons land en West- Duitsland
kan grotendeels aan het over
heidsbeleid worden toegeschre
ven, maar de forse daling is een
'geschenk uit de hemel' ge
weest.
In de tweede plaats heeft de
regering geprofiteerd van de
overal in de wereld verminde
rende prijsstijging. Stegen de
prijzen in de zogenaamde
OESO-landen in 1980 nog met
12,9 procent, voor 1986 wordt re
kening gehouden met een infla
tie van maar 4,2 procent. Tus
sen beide jaren in is de prijs
stijging geleidelijk aan duide
lijk verminderd.
Doordat een afnemende bui
tenlandse prijsstijging voor Ne
derland een grotere mogelijk
heid biedt de eigen prijzen be
ter in de hand te houden, is de
inflatie bij ons ook duidelijk
verminderd. Voor het volgend
ja'kr rekent de regering met een
gemiddelde prijsstijging van
rond 1,5 procent.
Een andere belangrijke
grootheid voor de Nederlandse
economie is de ontwikkeling
van de wereldhandel. Door onze
gerichtheid op de buitenlandse
markten betekent een expan
sieve wereldhandel dat het Ne
derlandse bedrijfsleven daar
een graantje van kan meepik
ken. Toen Lubbers en zijn mi
nisters aantraden begon de we
reldhandel omhoog te gaan na
een aahtal jaren van uitsluiten
de dalingen te hebben doorge
maakt.
Deze opmars in 1983 en 1984
heeft onze export een stevige
zet gegeven, waardoor het ka
binet mogelijkheden werden
geboden om in de de sector van
de overheid flink te bezuinigen
zonder daardoor in dezelfde
mate de afzet van bedrijven te
beperken. Voor een kabinet dat
de verhoudingen binnen de Ne
derlandse economie wilde wij
zigen in dg richting van meer
markt en minder overheid, was
dit natuurlijk een uitgesproken
kans.
Intussen hadden de omstan
digheden op de Nederlandse ar
beidsmarkt zich drastisch ge
wijzigd. Na 1980 duikelde de
werkgelegenheid fors naar be
neden, en door de aanhoudende
groei van werkzoekenden ging
de werkloosheid met sprongen
omhoog. Van rond 300.000 in
1980 tot 800.000 in 1983. Het is
niet verwonderlijk dat onder
zulke omstandigheden de rege
ring hoge prioriteit geeft of
minstens zegt te geven aan de
bestrijding van de werkloos
heid.
Maar daarmee is nog geen
effectieve aanpak verzekerd.
Want de mogelijkheid bestaat
om op verschillende manieren
te reageren bij de bestrijding
van de werkloosheid. Boven
dien kunnen maatregelen wor
den genomen die op korte ter
mijn effect sorteren, maar na
verloop van tijd minder doel
matig blijken te zijn. Daar staat
tegen over dat maatregelen die
een vergaande ombuiging van
de diepere oorzaken van werk
loosheid beogen, pas na enige
jaren hun uitwerking laten zien
en om die reden maatschappe
lijk en politiek minder aan
trekkelijk zijn. Bij voorbaat
staat bovendien niet vast hoe de
verschillende maatregelen uit
werken, omdat ook de invloed
op de gedragingen van onder
nemers, werknemers en consu
menten hierbij van belang is.
Het kabinet Lubbers heeft
duidelijk gekozen voor de lange
termij nweg om daar mee voor
de toekomst een betere uit
gangspositie te krijgen voor on
ze economie. Deze keuze komt
ook in de Miljoenennota 1986
weer uitdrukkelijk naar voren.
Het is een nota die vooral pro
beert voor het bedrijfsleven de
voorwaarden te scheppen die
moeten leiden tot meer produk-
tie en daardoor meer werk en
dus minder werkloosheid. De
centrale doelstelling bestrijding
van de werkloosheid moet dus
door middel van een sterker be
drijfsleven worden ver wezen-
lijkt.
Deze regering rekent erop,
dat dit in de toekomst zal leiden
tot een aanvaardbare werkge
legenheid; zij heeft voor het sti
muleren van betaald werk dus
ook nu weer alle vertrouwen
gevestigd op de ontwikkeling in
de Nederlandse ondernemin
gen. De beleidsmaatregelen die
in de Miljoenennota voorko
men, kunnen worden vergele
ken met het aanzwengelen van
de pomp. Door beperking van
de loonkosten, verlaging van de
sociale premies, en bezui niging
op een aantal andere over
heidsuitgaven, moeten de on
dernemingen als het ware zelf
