Shanghai is niet meer wat het geweest is 4 Pelgrims bereid om honger en kou te lijden op eiland van St.Patrick WUDING: Partijtje tennis 3V2 keer zo duui als dagloon van arbeide WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1985 EXTRA CHINA'S MODERNSTE STAD OVERVLEUGELD DOOR KANTON EN PEKING Leden van de Staten-Generaal üülfij ^MJML Door Robert Whymant MANILLA - Ronnie's huis is een armzalig in elkaar gezet schuurtje van wat houten schrootjes, plastic zakken en palmbladeren, dat de volgende zware storm waarschijnlijk niet zal overleven. Hij moet deze ruimte, die ongeveer net zo groot is als een badkamer in het enorme Plaza Hotel om de hoek, delen met twee families en een vrijgezel. Hij heeft nog geluk. Maar weinig van de bijna twee mil joen sloppenwijkbewoners hier kunnen op zo'n goede lo catie bogen: midden in de baai van Manilla, op een stuk land dat ooit werd drooggelegd voor de bouw van een Miami- achtige stad, bestemd voor 'de betere klasse'. Nog voordat de rioleringen echter gelegd konden worden, was het geld al op en de ge plande torenflats, kantoren, ambassades en havens bleven slechts papieren dromen. Er was dus ruimte genoeg voor de vele barakken en krotten, waarmee het ontgonnen land langzaam overstroomd raakt. Hier vlakbij staat echter te midden van gemanicuurde grasperken ook de pompeuze collectie gebouwen, die het Marcos-tijdperk onverganke lijke roem moeten verlenen en waar de rusteloze vrouw van president Marcos al haar crea tieve energie in heeft gestort. Hier liggen het culturele cen- De afgelopen maanden heeft de suikerindustrie, een van de pijlers van de Filippijnse eco nomie, honderdduizenden arbeiders naar huis gestuurd. - foto archief de stem Een blik in de krottenwijk van Manila. trum, dat veel weg heeft van een begrafenistempel van een Egyptische koningin, het in ternationale congresgebouw dat internationale congres gangers in deze woelige tijden niet durven huren en het Fi lippijnse Plaza-hotel, waarin de bedden bedekt zijn met een overtrek dat mevrouw Marcos zelf ontworpen heeft. Er is de nodige kritiek op dit 'gebou wen-complex' van mevrouw Marcos, waarbij een mooi stadsaangezicht gelij kgesteld lijkt te worden met de ontwik keling van het land. Huur De zesentwintigjarige Ron nie heeft zijn geboorteprovin cie verlaten om handel te gaan studeren aan de universiteit van het oosten. Hij voorziet in zijn levensonderhoud door si garetten te verkopen aan automobilisten die in een file staan en is in zijn illegale krot komen wonen, omdat de huur daar verhoudingsgewijs laag is (tachtig pesos, ongeveer vijftien gulden per maand). Bovendien houdt hij van de zeelucht en van het prachtige uitzicht dat hij heeft op het laatste project van mevrouw Marcos: het filmcentrum, dat als een modern Parthenon op tweehonderd meter afstand uit de grond oprijst. Een dagje in het vijf sterren Plaza-Hotel geeft een uitste kend inzicht in de Filippijnse sociale structuur. Over een ontbijt met goudkleurige wa fels op het balkon kan je bene den corpulente heren zien zwoegen tijdens een partijtje tennis, alvorens ze naar hun airconditioned kantoren gere den worden. Het spelletje ten nis kost hen 115 pesos: drie en een half maal zoveel als het dagloon van een industrie ar beider. Iets verder weg sjouwen vrouwen en kinderen grote jerrycans vol water naar de barraken, die bijna niet boven het hoogopgeschoten onkruid uitkomen. Hier woont Ronnie, die dagelijks zo'n dertig pesos verdient met zijn sigaretten- handel. Volgens een overzicht in de krant Business Day leeft 51 procent van de Philippijnse bevolking in absolute armoe de, 'onder de hongergrens' ter wijl zeventig procent onder het het officiële bestaansmini mum leeft. Van de laagste be volkingsgroep is het inkomen de afgelopen vier jaar sterk achteruitgegaan, de bovenlaag heeft echter een groei van der tig procent in het inkomen mogen verwelkomen. De afgelopen maanden heeft de suikerindustrie, een van de pijlers van de Filip pijnse economie, honderddui zenden arbeiders naar huis gestuurd. Steeds meer mijnen sluiten de poorten, waardoor er nog meer mensen op straat komen te staan. Ondervoeding is een wijdverspreid probleem en om niet van honger om te komen zoekt men steun bij fa milie, worden er dure leningen afgeloten, of verkoopt men voor vierhonderd pesos een dochter aan een bordeelhou der in de grote stad. De Filippijnse regering is op een haar na volledig bankroet en met een buitenlands schuld van 26 miljard doll» zijn de buitenlandse ba: niet erg genegen nieuwe dieten te verlenen om het laij drijvende te houden. Bijr, iedere zakenman zal zeggè dat president Marcos het ln naar de ergste ecomnomistti crisis sinds de onafhankelijk héid in 1946 heeft geleid. De president maakt gebrul van de crisis om de politiek partijen te vertellen dat moeten stoppen met 'het ge kibbel en geruzie' over de» zaken alsof kritiek de econt mische achteruitgang nog kunnen verergeren. Volg Marcos zijn de economises problemen grotendeels te wij. ten aan 'een serie stormen e de weigering van buitelands banken om nog meer kredie te verlenen, nu Mexico, Braz- lië, Argentinië en andere I tijns-Amerikaanse landen niet in slagen hun schulden t te betalen.' De waarheid is dat de F% pijnen voor de buitenland banken een groot risico vor men omdat de economist crisis, hoewel deze zeker ver ergerd wordt door de van de prijs van de Filippijra exportartikelen op de wereli markt, haar wortels heeft de penibele politieke situab in het land, waarvoor pres dent Marcos, die uit alle matt in het zadel wil blijven, v« een zeer groot gedeelte ve antwoordelijk is. Copyright The Guardian/DeSlm SHANGHAI (AFP) - Zes jaar na het lanceren van de 'open-deurpolitiek' door Deng Xiaoping lijkt het erop dat Shanghai, dat vroeger de reputatie had van de in alle opzichten modernste stad van China, een achterstand heeft opgelopen ten opzichte van Kanton en Peking. Door het bestaan van ruim 100.000 getihu of indi viduele bedrijfjes heeft zich in Kanton een nachtleven ontwikkeld dat soms doet denken aan dat van Hong kong. De grote luxe-hotels, die met buitenlandse deel neming worden gebouwd, schieten overal als padde stoelen uit de grond en ge ven de stad een ander aan zien. Peking begint de kenmer ken van een arme en sobere stad te verliezen nu er steeds meer hotels en woonwijken verrijzen die in de plaats ko men van de grijze huizen met een verdieping die de 'hutongs', de traditionele steegjes, vullen. Shanghai is sinds 1979, het beginjaar van de hervor mingen, eigenlijk geen steek veranderd. De buitenlandse toerist vindt dezelfde stra ten en in de Bund, het gebied met de oude buitenlandse concessies, dezelfde gebou wen, nu vuiler en havelozer. Nieuwe hotels ontbreken in deze industriestad met 12 miljoen inwoners, waar de bevolkingsdichtheid en de woningnood het grootst zijn van heel China. Volgens ge meentelijke cijfers is voor iedere inwoner minder dan vijf vierkante meter woon ruimte beschikbaar. Contrast In 1979 moest de reiziger die vanuit Peking in Shang hai aankwam wel worden getroffen door het contrast tussen de armoede en sober heid van de noordelijke hoofdstad en de rijkdom en betrekkelijke 'chic' van Shanghai. Het was toen vreemd om een inwoner van Shanghai te horen zeggen dat hij naar Peking wilde verhuizen 'omdat het daar moderner en meer open is en omdat je daar fatsoenlijk kunt wonen', zoals je tegen woordig hoort. In 1979 was het ook niets bijzonders als een chauvi nistische taxichauffeur triomfantelijk beweerde: „Al die winkels, die goedge- klede vrouwen, daar krijg je niet genoeg van. Dit is Pe- king niet". Vandaag de dag doen de vrouwen in Peking in elegantie niet onder voor hun zusters in Shanghai. De inwoners van Shang hai zijn ontevreden en dur ven daarvoor uit te komen. „Kijk daar eens", zegt een taxichauffeur wijzend naar een straat met krotten. „Ze hebben sinds 30 jaar niets meer gebouwdTegen woordig is er niet meer dan in PekingWat? Zoekt U een discotheek? U denkt ze ker dat U in Kanton bent?". Het lijkt er evenwel op dat de nieuwe burgemeester van Shanghai, Jiang Zemin (58) die in juli werd benoemd, de door de leiders in Peking ge wenste opening en hervor mingen wil uitvoeren. Hij is westers gekleed en spreekt zelf Engels. Schijn Jiang is naar de Sovjet- Unie en Frankrijk geweest voor onderhandelingen over de levering van kerncentra les, telecommunicatie-appa- ratuur en microcomputers. Volgens de burgemeester is de achterstand van Shang hai maar schijn en is die het gevolg van de voorsprong die de wereldstad vroeger had op haar rivalen Peking en Kanton. „Als u al kam pioen hoogspringen bent, zal uw vooruitgang minder dui delijk zijn dan die van een minder goede atleet", zegt hij. Shanghai is het voormali ge bolwerk van de 'Bende van Vier' en van het enige onvervalste maolsme en voert volgens waarnemers een vertragingspolitiek bij het uitvoeren van de econo mische hervormingen. Pre mier Zhao Ziyang heeft vo rig jaar op doorreis in de In januari van dit jaar ging in Shanghai de eerste particuliere taxi-onderneming van China van start. - f0t0 afp stad verhulde kritiek daarop geleverd. De invloed van de ver trouwelingen van de 'Bende van Vier', die onder leiding stond van Mao's weduwe Jiang Qing, is volgens bur gemeester Jiang volledig te- Een beeld ten tijde van de Culturele Revolutie. Straatveegsters zorgen er voor dat Shanghai een schone stad is en blijft: fotoupi nietgedaan in Shanghai. Hij erkent tegelijkertijd dat 'tien jaar na de Culturele Revolutie (1966-76) linkse ideeën zich niet in één klap laten oplossen'. Wat de getihu of indivi duele bedrijfjes betreft zegt Jiang dat deze alleen in de dienstverlenende sector werkzaam zullen zijn en dat 'in geen geval de wet mag worden overtreden en dat men zich niet te buiten mag latefl gaan aan speculatie'. Jiang is de nummer twee van Shanghai na de plaatse lijke partijleider Rui Xing- men en gaat door voor een van de vertrouwelingen van Gu Mu, de staatsraad belast met de economische hervor mingen. De burgemeester onder streept verder dat Shanghai een van de vier open haven steden is aan de ontwikke ling waarvan voorrang zal worden gegeven en die een speciaal statuut krijgen om investeringen aan te moedi gen. Naast Shanghai gaat het om Dalian in het noord oosten, Tianjin in het noor den en het zuidelijke Kan ton. Zij behoren tot de 14 steden die in 1984 tot 'open' steden zijn verklaard. Jiang zegt ten slotte dat de toekomstige oprichting van een aandelenbeurs in Shanghai niet wordt uitge sloten en dat twaalf bedrij ven uit Shanghai 'op experi mentele basis' al aandelen hebben uitgegeven. Door Paul Johnson LOUGH DERG - Het wordt wel de zwaarste pelgrimstocht van het Westen genoemd, maar toch arriveren er elk jaar ongeveer dertig duizend pelgrims op een eiland in het Ierse Lough Derg, dat ver borgen ligt in de heu vels van Donegal, om daar verstoken van alle comfort drie dagen door te brengen in ge bed. Volgens een priester van het eiland is het regime van boetedoening waaraan de pelgrims zich gedurende drie dagen moeten onder werpen zo streng, dat andere bedevaartstochten hierbij als ware het 'picknick tochtjes' in het niet vallen. De bezoekers van het eiland moeten de eerste 24 uur wakend door brengen en krijgen slechts één maal tijd per dag, bestaande uit droog brood en zwarte, bit tere thee. Bovendien moet de hele pelgrimage blootvoets worden volbracht. Af en toe krijgen de boetelingen een extra traktatie een kop 'St. Patrick-soep'. De meeste nieuwkomers reageren wat beteuterd wanneer ze mer ken dat de soep bestaat uit heet water met een beetje peper en zout Geliefd Toch is het St. Patrick eiland een bijzonder geliefd bedevaartsoord en de 28040 pelgrimgangers die het eiland bezochten in de perio de (van 1 juni tot 15 augus tus) dat het voor publiek toegankelijk was, zijn heus niet allemaal religieuze fa natiekelingen. Er komen veel jongeren onder de 25 en sommigen van hen worden gedreven door wat meer we reldse motieven: ze bidden voor goede cijfers tijdens hun examens. Ook politici, Engelse edelen en beroemd heden die absoluut geen ruchtbaarheid aan hun boe tedoening willen geven, ko men naar St. Patrick. Het eiland ligt in het mid den van een groot meer, Lough Derg, vlak aan de grens met Noord Ierland. Op een bordje aan de kade staat te lezen dat St. Patrick toe gankelijk is voor iedereen boven de veertien, die licha melijk goed gezond is en be reid is aan alle religieuze oefeningen mee te doen. Een klein bootje brengt de bezoeker naar de grijze ste nen gebouwen op het eiland. Daar beginnen de pelgrims blootsvoets aan hun gebe den, terwijl ze lopen, staan of knielen rond de twee kruizen en de zes c! reels van stenen. Ervaren pelgrims raden aan tegen de optrek kende kou een maillot aan te trekken waar de voeten van afgeknipt zijn. Indrukwekkends Volgens de kloosterover ste van St. Patrick, monseig neur Gerard McSorley, ko men de meeste mensen naar Lough Derg uit een behoefte iets indrukwekkends te doen om hun geloof te bevestigen. Er is alle tijd om jezelf aan een grondig innerlijk onder zoek te onderwerpen en de meesten keren weer terug met het gevoel dichter bij de Kerk gekomen te zijn. De meeste pelgrims ko men uit Noord-Ierland en de Ierse Republiek, maar ook katholieken uit Engeland en van het vasteland bezoeken het eiland. Ondanks het ge loofsverschil arriveert er jaarlijks ook een handjevol protestanten. De drie dagen stellen zul ke hoge eisen aan de licha melijke conditie van de pel grim, dat het mensen met een zwakke gezondheid af raden wordt naar het eiland te komen. Monseigneur McSorley verhaalt van een bejaarde man, die het eiland dit jaar huilend verlaten heeft: hij was 83 en dacht niet dat hij volgend jaar nog in staat zou zijn de pel grimstocht te maken. De man kwam al 43 jaar iedere zomer naar het eiland. Faam Volgens de overlevering heeft St. Patrick hier vas tend en biddend veertig da gen in een grot doorge bracht. In de Middeleeuwen verspreidde de faam van het eiland zich door heel Euro pa. Op een wereldkaart uit 1492 was het eiland zelfs de enige plaats in Ierland die met name genoemd werd. In de zeventiende eeuw werd het bedevaartsoord twee keer afgebroken, maar on danks gevaar voor eigen le ven bleven de pelgrims ko men, tot aan de grote hon gersnood van 1846. In 19® kwam de pelgrimstocht weer opnieuw in de belang stelling en nu is het zelfs zover dat er een plan voor het bouwen van extra slaap zalen en uitbreiding van het eiland op tafel ligt, waarmee een paar miljoen gulden ge moeid zijn. „Er hoeft geen twijfel over te bestaan: St. Patrick is uniek in de bedevaartswe reld", aldus monseigneur McSorley. „St. Patricks on derscheidt zich door het as pect van boetedoening. Het eten is uiterst sober, slaper doe je bijna niet en alle vor men van comfort ontbreken Dat helpt bij het concentre ren van de geest en maakt de pelgrimstocht tot een spi rituele ervaring." Copyrij*1 The Guardian/DeSW We Door Max de Bokl qrIE JAAR lang hebben I inkomens het meest ingel profiteren niet zij, maar nen, daarvan. Niet erg recti Afgemeten, maar hoffelijk: '0 doceert: 'De minima zijn over d n0g steeds beter af dan modaal zijn het minimumloon en de mirf stiger behandeld dan de rest, daj jnensverschil tussen minimum i slechts guldens per week. Het loc men verantwoord om een in el Ij weer iets uit elkaar te trekken'. We geven als overheid toch nog zeer hoge bedragen uit voor de laagste inkomens, we doen er nog steeds veel voor. Ons beleid heeft een veel so cialer gezicht dan bijvoorbeeld het beleid in Duitsland. Ik wil de indruk bestrijden dat er weinig gebeurt voor de mini ma. We dragen de hoge lasten van de uitkeringen, we geven de meerjarige echte minima toeslagen, de laagstbetaalden profiteren het meest van de huursubsidie'. 'Vergeten wordt de koop kracht per leefeenheid. Bij de lager betaalden worden ge middeld meer inkomens ver diend. Telt men die inkomens van leefeenheden bij elkaar op dan is het beeld een stuk gun stiger'. Zo ervaren die mensen dat niet. U mag dat niet afdoen met een boekhoudkundige be nadering. Ruding: 'Dankzij ons beleid hebben mensen die een wan kele baan hadden of in een zwak bedrijf werkten, hun ar beidsplaats behouden. En dus ook hun inkomen. Die banen waren ze bijna zeker kwijt ge raakt als we de weg naar de afgrond hadden doorgezet. Dat zie je niet in de statistie ken. Die groep is niet in inko men achteruit gekukeld. Die mensen weten dat wel, die zijn DE GUNSTIGE wending, die onz mie vorig jaar heeft genomen, is r Eindelijk, na vele jaren van tei groeit de werkgelegenheid in dt ven weer; ook bieden deeltijdban mene arbeidstijdverkorting en schillende jeugdplannen steed kansen op werk. Zo zullen er naar verwachting, 65.000 menst aan het werk zijn. Deze keer ten goede sterkt de reg haar overtuiging dat het gevoen voortgezet moet worden; een be richt op groei en verdelen van ai danig, dat werk voor meer mens in hand gaat met een veerkrachti nomie. Voor dat beleid zijn zware offers g Vele arbeidsongeschikten en andi eenmaal werkloos, niet meer aan kwamen, hebben wel de lasten dragen maar niet de vruchten plukken. De regering beseft dat di is. Tegelijkertijd moet vastgesteld dat er zonder dit beleid nu ve werklozen zouden zijn, terwijl he van de uitkeringen bij gebrek aar "lisch draagvlak bedreigd zou door verdere uitholling. De regering wil allerminst preti dat uitsluitend haar beleid tot i ring heeft geleid. In feite worden de resultaten zichtbaar van wat ir, de Stichting van de Arbeid tussen nemers en werkgevers is afgesprc zake rendementsherstel en hervt Van arbeid. De sindsdien aan socia "ers gelaten vrijheid, heeft sterl dragen tot het herstel en de moge Pro/ij t te trekken van de verbek de wereldeconomie. Voor de overheid was één van di "lende problemen het voor Broeiend tekort en de verleiding si °P de toekomst af te wentelen. Dt "lende rentelasten, voortvloeiend "makte schulden, dreigden steeds rinmte te laten voor nuttige uitga kon zo niet doorgaan. Daarom is t heid veel soberder in het doen vai "en geworden. "danks de alsmaar toegenomer ^ten is het tekort sinds 1983 jaar verminderd. Volgend jaar zal cl 'euro gebeuren. Dit beleid, ger errnindering van hét tekort, m en aantal jaren worden volgehout e faatiging van arbeidskosten ht Bedragen tot het onder de knie de geldontwaarding. In i aar-niee wordt voorgesteld de al uJverhoging te beperken tot tu v terwijl de verwachte ontwil n de energieprijzen toestaat dat is voor aardgas minder sterk sti drifvaterking van de positie van een ven heeft het vertrouwen 0n?'!'nile helpen herstellen. Gelu mm "00raI dankzij de arbeids [pirf1?"19' vee^ bereikt. Daar komt bin 6 rentedaling bij. Nu «««land* afzet duidelijk beri le?' bunnen meer sectoren i ren!? even delen in het herst berir!'7?''"?' Voornl het midden- er Gele a Zja: 'lier ',aa' bij hebben, viteit aan moeten de overhe een !feer mec^e gedragen word het h w bedrijfsleven in plaats i sn(,„; VrPiftteven steeds meer rust schni?eTende overheid, die di en maakt. Gegeven de ver

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 6