Opec komt toch weer als sterkste uit de bus
Weinig uitzicht voor miljoenen
'Klagen over rechters werkt preventief'
AKCEN'
Z
Zj
J
rrote st<
if van ve
WOENSDAG 18 SEPTEMBER 1985
ACHTERGROND
Voorraden
r
r
1
te
j
MOETEN KUNNEN MULTINATIONALS WORDEN INGETOOMD?
Afgedankt
Zekerheid
Heffing
[aagse Post
tijgt uitstel
in betaling
T5 PAGlfJ
F#S
Door Mathieu Kothuis
„DE OPEC totaal uit
schakelen zal in de ko
mende twintig jaar nog
niet lukken. Maar we
gaan wel een ander tijd
perk op het gebied van
de energievoorziening
tegemoet. Het liefst zou
ik de Opec zien als een
marginale leverancier
om de hoek, die je be
zoekt als je voor zessen
nog even iets nodig
hebt".
Met die woorden deed Jack
F. Bennet, vice-president van
Exxon, een van de grootste
oliemaatschappijen ter we
reld, in '82 nog helemaal mee
in de vrijwel complete eufo
rie over de dalende olieprij
zen en de tanende macht van
de Opeclanden. Immers, het
Westen had andere oliebron
nen aangeboord en was
daardoor minder afhankelijk
geworden van (goedkope)
Opec-olie. Toch is de Opec
niet verslagen en ondanks
het voortdurend onderlinge
geharrewar over de olieprijs
zijn er volgens deskundigen
sterke aanwijzingen dat het
olie-kartel binnen tien jaar
sterker dan ooit greep op de
wereldoliemarkt zal verwer
ven.
In geval van nood zal Sa-
oedi-Arabië zijn olieprijs tot
15 dollar per vat verlagen,
liet de olieminister van dat
land Ahmed Jamani dit
weekend weten tijdens een
energie-studiebijeenkomst in
Engeland. Bij een gemiddel
de olieprijs van 28 dollar per
vat (159 liter) lijkt die aan
kondiging op het eerste ge
zicht erg leuk voor de wes
terse industrielanden maar
dat is het toch bepaald niet.
De westerse landen hebben
Het aandeel van de Opec in de wereldolieproduktie.
de laatste jaren namelijk
voor miljarden dollars geïn
vesteerd in de ontwikkeling
van nieuwe energiebronnen;
het aanboren van olievelden
en de bouw van dure kern
energiecentrales. Een drasti
sche verlaging van de prijs
van ruwe olie op de wereld
markt zou de concurrentie
positie van deze dure energie
in één klap op losse schroe
ven zetten. Als Jamani zijn
'dreigement' zou uitvoeren is
dat voor het westen niet zon
der gevaren. Bovendien
speelt mee dat de Opeclanden
als gevolg van de lage olie
prijs erg zuinig met hun
voorraden zijn omgespron
gen terwijl andere olieprodu
cerende landen buiten de
Opec (Noorwegen, Engeland,
Mexico) hun voorraden uit
verkopen. Deze ontwikkeling
.leidt er volgens oliedeskun
digen onvermijdelijk toe dat
de Opec de oliemacht in de
jaren negentig weer volledig
naar zich toe kan trekken.
De algemeen secretaris
van de Nederlandse Organi
satie van Olie en Kolenhan
delaren, de heer J. Oskam,
onderschrijft deze visie. Os
kam, een insider op de Rot
terdamse spotmarkt voor de
vrije oliehandel en een goede
bekende van Jamani, proeft
uit diens uitlating vooral te
leurstelling over het feit dat
Jamani als gevolg van het
prijsgekibbel binnen de Opec
de sterke prijsstijgingen in
de jaren '78 en '79 niet heeft
kunnen tegenhouden. De
Opec blijft, zo voorspelt Os
kam, voor West-Europa een
'noodzakelijk kwaad'. „Als de
prijs voor ruwe olie niet op
nieuw boven de 35 dollar per
vat stijgt dan krijgt de Opec
haar vroegere sterke positie
vanzelf terug", zegt Oskam.
Alleen al de ontwikkeling
van het nieuwe Noorse Troll-
olieveld (op het continentaal
plat in de Noordzee) vergt
volgens Oskam een investe
ring van zestig miljard gul
den. De daar te winnen olie
wordt daardoor veel te duur
en kan onmogelijk concurre
ren met de goedkope Opec-
olie. Eigenlijk, zo meent Os
kam, is het voor de Opec
slechts een kwestie van da
gen tellen en afwachten op
het herwinnen van haar ster
ke positie.
De cijfers staven deze re
denering. Saoedi-Arabië pro
duceerde in 1980 nog tien
miljoen vaten olie per dag. In
de eerste helft van dit jaar
was dat nog maar een kwart,
2,5 miljoen vaten per dag. In
dit tempo kan dat land nog
honderd jaar toe. De olievel
den in de Noordzee zijn in het
huidige tempo van winning
al binnen veertien jaar uitge
put, die van de VS al binnen
negen jaar. Eerdere pessi
mistische verhalen over op
rakende olievoorraden wer-
34-
Q9
OPEC
-RICHT
AT AA
PRIJS
r:
1108 85
PER V
RDOLIE
J
1
J L
3Q
(Arabian
i i i
light1
u
n
28—
b-
Ofij
r
4
t
1
■I
co
OA
I
n
CH
22—
t
I
oni
Zu
18—1
1
z
f-
,Ö1
IR—
1
_II
10
1
ld -
14
E
pjg(w
1C 1
10—
-8—
-
g—
_4_
i
BSS
j
1970
71
72
73
74
75
76
77
78
79
80
81
82
83
84
1985
L
Olieminister sjeik Jamani (links) hier samen met
zijn collega Otaiba van de Verenigde Arabische Emira
ten.
- FOTOUPl
,ENSDAgJ8S|gE|
llA HAAG (ANP) - De vier
steden hebben minis-
Lr Korthals Altes (Justitie)
^aaed haast te maken
If t het indienen bij de
Lede Kamer van zijn
"stel om het bordeelver-
*1 ujt het wetboek van
irafrecht te schrappen.
fDe dagelijkse bestuurs-
Iugges van Amsterdam
«otterdam, Den Haag en
Utrecht doen dit verzoek in
Ln gezamenlijke brief aan
Hp bewindsman.
T ne overlast door prostitu-
en de spanningen tussen r|
De ontwikkeling van de olieprijs sinds 1970
den voortdurend weerlegd
door het aanboren van nieu
we olievelden. De investerin
gen die nodig zijn voor het
vinden en het ontsluiten van
nieuwe voorraden zijn echter
enorm. In een rapport van
het Internationaal Energie
Bureau (IEA) in Parijs is be
rekend dat een investering
van 76 miljard dollar tussen
de jaren '63 en '73 leidde tot
een produktiestijging van 25
miljoen vaten olie per dag.
Een investering van 420 mil
jard dollar tussen '73 en '83
leverde niet meer dan zeven
miljoen nieuwe vaten olie per
dag op. Nieuwe schattingen
over olievondsten voor de
Atlantische kust van Noord-
Amerika zijn met 87 procent
verlaagd en ook de olievoor
raden in de Noordzee zijn
uiterst beperkt. Een kleine
prijsdaling op de wereld
markt maakt deze olievelden
al onrendabel.
De opmerking van Jamani
over een drastische verlaging
van de olieprijs is dus niet zo
maar een loze oprisping. Sa
oedi-Arabië dat al vaker gro
te prijsschommelingen op de
wereldoliemarkt heeft voor
komen met een lagere pro-
duktie, lijkt die rol steeds
minder te willen spelen. De
opmerking van Jamani kan
een voorbode zijn van een
nieuw oliebeleid van dat land
en waarschijnlijk vooral be
doeld voor intern Opec-ge-
bruik. Als Saoedi-Arabië niet
méér Opec-steun kan krijgen
voor een stabiele olieprijs
dan is het kennelijk geneigd
de eigen olieproduktie fors
uitbreiden. Een sterke prijs
daling van ruwe olie is dan
het logisch gevolg.
Daar komt bij dat Irak
vrijwel klaar is met een
nieuwe oliepijplijn waarmee
het aanbod op de wereld
markt in één klap met een
miljoen vaten per dag wordt
verhoogd. Eén van de gevol
gen van een olieprijsverla
ging kan zijn dat de trend in
de industrielanden om min
der afhankelijk te worden
van olieprodukten kan ver
zwakken. Door het grote en
goedkope aanbod aan fossiele
brandstoffen (de prijs van
ruwe olie is ook prijsbepa-
lend voor andere fossiele
brandstoffen zoals kolen en
aardgas) op de wereldmarkt
krijgen tegenstanders van
kernenergie de wind in de
zeilen. Dure kernenergie kan
immers veel moeilijker con
curreren met goedkope ener
gie uit olieprodukten.
Andere energiedeskundi
gen blijven inmiddels gelo
ven dat, los van de dalende
prijs van ruwe olie en het
olie-aanbod op de werel
markt, de vraag naar rui
olie in de toekomst alk
maar zal blijven dalen,
voorspelde nieuwe mac.
van de Opec wordt in die J
sie dan ook sterk betwijfel,
Als voorbeeld wordt gewen,
op Japan dat zijn oliever,
bruik sinds '73 met 36 proces
wist te beperken. Maar lt
van alle voorspellingen blijt
West-Europa in de komenj
jaren nog sterk afhankelijil
van Opec-olie uit het Mii
den-Oosten. Rond zestig pJ
cent van de Westeuror
behoefte aan olie komt ga
deze Opeclanden die tesarrd
op de wereldmarkt een aai]
deel van 32 procent bezittc
Elke prijsdaling van rui
olie zal de eigen energiepro]
duktie van West-Europa W
nadelen en de afhankelijk]
heid van de Opeclanden ver-
groten. Jamani, een uifo-1
slimme en geraffineerde J
liticus, is in het verleden.]
vaker zwaaronderschat,
N
door Louis van de Geijn
DE economische waterscheiding
tussen arme en rijke landen zet
zich voort in de tweedeling van
de Nederlandse en Europese eco
nomie. Ginds is 80 procent van de
mensen buitengesloten, hier heb
ben 20 tot 30 procent van de men
sen naar het schijnt definitief de
boot van werk en welvaart ge
mist.
Als je de hele wereldbol als werkter
rein hebt, zoals vice-secretaris generaal
drs.J.Pronk van de Unctad, dan kom je
gemakkelijk tot dergelijke 'globale' vi
sies. Pronk liet vorige week tesamen
met een keur van andere deskundigen
zijn licht schijnen op de economische
toestand in de wereld. Op een sympo
sium aan de Groningse universiteit, on
der de titel 'Voor en tegen de markt',
werd 'de vraag opgeworpen of en in
hoeverre de internationale politiek het
multinationale bedrijfsleven aan ban
den moet leggen.
Pronk stelde vast dat de oude institu
ten van Bretton Woods (de Wereldbank,
het Internationaal Monetair Fonds en
later de internationale handelsovereen
komst Gatt) zijn verzand terwijl het
economische evenwicht in de wereld
verder weg is dan ooit: de verkeerde
landen dragen schuld, er is meer werk
loosheid, een grotere kenniskloof en
meer verschil in inkomen dan toen de
internationale economische verhoudin
gen na de Tweede Wereldoorlog wer
den vastgelegd.
De conclusie van Pronk luidde der
halve dat er meer nog dan toen aanlei-
ding is voor de internationale politiek
om in te grijpen op de wereldmarkt.
Maar hij constateerde tegelijk dat een
fundamentele verandering binnen de
bestaande instituties nodig zal zijn om
daarvoor de weg vrij te maken. Andere
politici en professoren in Groningen
kwamen eigenlijk niet verder dan Ne
derland of beperkten hun horizon tot
Europa. Voor het thema maakte dat
niet zo veel uit, want ook dicht bij huis
is de kwestie aan de orde of de 'markt'
dan wel de overheid het primaat in de
economie toekomt.
Over de belangrijkste kwaal, zeker in
het eigen land, lijkt iedereen het eens te
zijn. De werkloosheid is zowel de poli
tiek als het bedrijfsleven een grote zorg.
Dat wil niet zeggen dat er oplossingen
zijn. Eerder lijken beleidsmakers lang
zamerhand het hoofd te buigen voor de
taaie werkelijkheid van 800.000 werklo
zen. Ook PvdA-leider Den Uyl moest
bekennen dat zelfs bij een economische
groei van drie procent een links kabinet
de komende vier jaar niet verder zal
komen dan een halvering van de huidi
ge werkloosheid.
Dr.ir.J.Muntendam, director Philips
International, formuleerde het scherpst
toen hij verklaarde dat ongeveer een
kwart van de huidige werklozen niet
meer inzetbaar is. Ze zijn te oud enof te
weinig dan wel verkeerd geschoold. Het
is voor hen en voor de maatschappij als
geheel maar beter om dat feit onder
ogen te zien, aldus dr.Muntendam, zo
dat er voor deze groep buiten de ar
beidsmarkt oplossingen kunnen wor
den gezocht. Deze opmerkingen sluiten
naadloos aan op wat topambtenaar
mr.F.Kruse van Sociale Zaken vorige
week in Venlo zei: werklozen boven de
40 jaar, langer dan twee jaar zonder
baan en met weinig opleiding zijn niet
meer bemiddelbaar.
De arbeidsbureaus hebben die schif
ting overigens al sinds enkele jaren ge
maakt om de beperkte mankracht te
richten op nog enigszins te plaatsen
werkzoekenden. Op Europese schaal
gaat het intussen om miljoenen 'afge
schreven' arbeidskrachten. In de Euro
pese Gemeenschap zijn meer dan 4,5
miljoen mensen langer dan een jaar
werkloos en ruim 2 miljoen hebben al
langer dan 2 jaar geen baan. Ook voor
het bedrijfsleven, dat werkgelegenheid
niet als een doel in zichzelf, maar als
een afgeleide van groei ziet (Munten
dam), moet dit een miljardenverlies aan
'human capital' vertegenwoordigen.
Prof.dr.Louis Emmerij, rector van
het Institute of Social Studies in Den
Haag en binnenkort president van het
Derde Wereld-studiecentrum van de
Organisatie voor Economische Samen
werking en Ontwikkeling in Parijs,
lanceerde in Groningen een 'plan' voor
een gebundelde economisch-technolo-
gische en sociale inspanning in Europa.
Grondslag voor die benadering is dat de
Europese regeringen er het beste aan
doen de voortvarende internationale
concerns te stimuleren in hun technolo
gie-offensief. Maar, vindt Emmerij, zij
moeten dat niet doen zonder als tegen
prestatie de medewerking van die mul
tinationals te vragen mee te werken
aan een zware investering in (om- en
bij-)scholing en aan het overeind hou
den van een 'beschaafd' stelsel van so
ciale zekerheid.
Prof. Emmerij hield op dat laatste
punt een pleidooi voor premieheffing of
basis van toegevoegde waarde. De so
ciale zekerheid wordt momenteel be
taald uit premies die min of meer gelij
kelijk worden opgebracht door werkge
vers en werknemers. De toenemende
automatisering leidt ertoe dat de kosten
van de sociale zekerheid verhoudings
gewijs over steeds minder hoofden
worden uitgesmeerd. Een gerobotiseer
de fabriek zou immers geen premie
meer behoeven te betalen terwijl de ex-
werknemers wel een beroep op de so-
remd en bij een niet gelijktijdige inter-j
nationale ontwikkeling op dit punt cot
currentieposities kunnen worden aan
getast. Emmerij heeft echter uitgezodl]
dat de hoogte van werkgeverspremie
in Europa niet doorslaggevend is vw|
de concurrentiekracht uit een oogpirn
van loonkosten. In Frankrijk en Italï!
leveren de werkgevers de grootste bij
drage in de sociale zekerheid maar d:;]
landen hebben mede de laagste ar-|
beidskosten in Europa.
Jan Pronk
FOTO ANP
ciale zekerheid moeten doen. Wanneer
de toegevoegde waarde (de waarde van
de produktie minus de waarde van ver
bruikte goederen en diensten) als
grondslag wordt genomen voor premie
heffing, wordt de factor arbeid minder
'gediscrimineerd' en de factor kapitaal
minder ontzien.
Uit werkgeverskring wordt tegen die
gedachte (uiteraard) onmiddellijk aan
gevoerd dat daardoor de technologische
ontwikkeling dreigt te worden afge-
Philips-director Muntendam
meeste aandacht met 'zijn' 200.000 kans
lozen, maar wat hij over de toegevoegde
waarde-heffing zei is minstens zo op
merkelijk. Hij (en dus Philips, de groot
ste particuliere werkgever in Neder
land) verwerpt die tw-heffing niet op
voorhand, zoals de organisaties van on
dernemers. Als een verbreding van 4
heffingsgrondslag het streven naar
meer werk, meer produktie en mee:
welvaart niet dwarsboomt, is er overti
praten, aldus Muntendam. Het interna
tionale bedrijfsleven kan best haai
eigen boontjes doppen en daar kar,
iedereen baat bij hebben, zo is ongeveer
de zelfbewuste houding van de multi-JHet definitieve uitstel van
nationals op het ogenblik.
Hun zelfvertrouwen en hun elai
staat in schril contrast met de somber
heid over de werkloosheid, constateerde
Emmerij. Niettemin worden ook die on
dernemingen in hun technologische ra
ce geremd door massawerkloosheid. Al
is het maar doordat de nationale over
heden in hun zorg daarvoor minder oog
hebben voor een open Europese en we
reldmarkt dan de multinationals lief is
Misschien moet de houding van Philips
wel in dat licht worden gezien.
STERDAM (ANP) - Het in
ite financiële moeilijkheden
rkerende opinieweekblad
iagse Post heeft dinsdag van
rechtbank in Amsterdam
litieve uitstel van betaling
regen.
lit heeft de bewindvoerder
het blad, mr E.W. Herz,
.urmiddag meegedeeld. Mr
:i werd in juni als bewind-
■rder aangewezen toen de
ïtbank HP een voorlopige
itel van betaling verleende,
ie totale schuldenlast van
iagse Post bedraagt momen-
il 2,7 miljoen gulden. De
itste schuldeiser is het Be-
fsfonds voor de Pers, van
i HP leningen heeft gekre-
i voor haar voortbestaan,
totale vordering van het
Irijfsfonds bedraagt 1,7
Ijoen gulden.
'olgens mr Herz is er een
idschieter die het blad te
lp wil komen. De bewind-
irder kon niet vertellen wie
geldschieter is, omdat
land anders als de verte-
iwoordiger optreedt. Deze
ireid met geld over de brug
komen als de schuldeisers
reid zijn 90 procent van hun
rdering te laten vallen.
Het Bedrijfsfonds voor de
rs is tot dusver niet bereid
arop in te gaan en als groot-
geldschieter heeft dit fonds
i soort vetorecht, aldus mr
tz. Indien het bedrijfsfonds
il akkoord zou gaan met het
orstel van de geldschieter
ri is de overlevingskans van
volgens hem verzekerd.
laling geldt voor een half
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850.
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14, ©01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, ©01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5. ©01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17 00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen- inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdagVan 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Rankrplf)tipc
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek 230301584 - Rabo rek. 101053738.
WANNEER meer bur
gers gebruik zouden
maken van de mogelijk
heid een klacht in te die
nen over het optreden
van rechters zou dit pre
ventief werken op het
gedrag van die rechters.
Onfatsoenlijk optreden
en misdragingen zouden
minder vaak voorko
men. Dit zegt de procu
reur-generaal bij de Ho
ge Raad, mr. W.J.M.
Berger.
Volgens Berger stijgt het
aantal klachten dat over
rechters wordt ingediend de
laatste tijd weliswaar, maar
toch is, volgens hem, nog te
weinig bekend -ook bij juris
ten- dat iedereen die zich
rechtstreeks door een rechter
onfatsoenlijk behandeld
voelt daarover kan klagen bij
de procureur-generaal van
de Hoge Raad. Deze moet een
klacht, die aan de vereiste
wettelijke voorwaarden vol
doet, door een speciale kamer
van de Hoge Raad laten uit
zoeken.
„Voor de klager heeft een
door de Hoge Raad gegrond
verklaarde klacht niet veel
nut. Er worden geen sancties
ondernomen tegen de rech
ter. Maar wel impliceert een
dergelijke uitspraak van de
Hoge Raad voor de rechter
een waarschuwing. Hij zal in
de toekomst beter op zijn tel
len passen. Wanneer over één
rechter veel klachten worden
ingediend kan hij wel, op een
van de gronden genoemd in
artikel 11 van de Wet op de
Rechterlijke Organisatie
door de Hoge Raad ontslagen
worden", aldus de procureur-
generaal.
Sinds 1982 werden tot nu
toe precies honderd klachten,
veelal over rechters en be
trekkelijk vaak over alleen
sprekende rechters (de kan
tonrechter bij voorbeeld) in
gediend. In 1982 waren dat 25
klachten, in 1983 28 klachten,
in 1984 22 klachten en dit jaar
zijn er al 25 klachten binnen.
Welke deze laatste 25 klach
ten zijn en hoe zij werden af
gehandeld is nog niet bekend.
Van de 75 klachten die van
1982 tot en met 1984 werden
ingediend staan de gegevens
inmiddels wel gerangschikt.
Bij een groot aantal klach
ten blijkt meteen al dat de
procureur-generaal niet be
voegd is de klacht te behan
delen (klachten over advoca
ten en griffiers bij voorbeeld)
of dat de klacht niet aan de
vereiste voorwaarden vol
doet om te worden onder
zocht. Klagen over rechterlij
ke beslissingen bij voorbeeld
komt veel voor, maar heeft
geen nut. Daarvoor zijn an
dere procedures als het hoger
beroep mogelijk. Ook werd
een aantal na indiening inge
trokken.
Ruim 40 klachten van de 75
in totaal waren gericht tegen
rechters of rechterlijke colle
ges. Een kleine twintig daar
van gingen over het optreden
(de gedragingen) van een
rechter tijdens bijna altijd
civiele zaken. Een greep uit
de klachten: vooringenomen
heid van rechters, twijfel
achtige integriteit, mislei
ding, ongelukkige uitlatin
gen, beledigingen, ongeluk
kige opmerkingen of onge
lijkwaardige behandeling
Mr. G. Langemeijer
.kritiek.
van de partijen. Van deze 20
klachten over rechterlijk op
treden werden slechts vier
klachten gegrond verklaard
door de procureur-generaal.
Hij bracht deze zaken echter
niet voor de Hoge Raad. Een
zaak werd afgedaan door de
president van de rechtbank
waar de betrokken kanton
rechter werkte, in de drie an
dere gevallen werd de zaak
door partijen zelf, al dan niet
met behulp van de procu
reur-generaal, in der minne
geregeld. De rest van de
klachten over het optreden
van rechters vond de procu
reur-generaal te vaag of on
duidelijk, te lang geleden ge
beurd of werd door Berger
ongegrond verklaard.
Aan de Hoge Raad werden
maar twee klachten voor na
der onderzoek voorgelegd in
de laatste driejaar. Deze gin
gen niet over het optreden
van een rechter, maar over
een te lang durende civiele
procedure en over het niet-
toevoegen van een advocaat
aan verdachten. Een van de
ze klachten werd ook nog in
getrokken.
De discussie over misdra
gingen van rechters is actu
eel. De Haagse rechter die de
Terp-zaak (de euthanasie-
zaak) behandelde kreeg forse
kritiek over zijn manier van
optreden tegenover de ver
dachte arts. De rechter had al
tijdens de behandeling van
de zaak zijn mening hierover
doen blijken en daardoor de
verdachte in een moeilijk
parket gebracht. Onder de
vele critici was ook de vroe
gere procureur-generaal van
de Hoge Raad, mr G. Lange
meijer.
De tweede in opspraak ge
komen rechter is de Haagse
kinderrechter, die in 1982
ontslag moest nemen wegens
aan het licht gekomen on
tucht met minderjarigen.
In beide gevallen deed de
procureur-generaal - de wet
telijk aangewezen man hier
voor - geen voordracht aan
de Hoge Raad tot ontslag van
de rechters. Berger: „De
Terp-zaak dient nog in hoger
beroep en dus is voor even
tuele stappen tegen de be
trokken rechter (nog) geen
plaats. Maar wij kennen de
zaak wel en houden de vinger
aan de pols." Een klacht over
het optreden van deze rech
ter is nog niet ingediend. In
de zaak van de Haagse kin
derrechter werd de 62-jarige
rechter voor de keus gesteld:
zelf ontslag aanvragen of
ontslag krijgen. „Hij koos
wijselijk voor het eerste", al
dus Berger.
Wanneer een rechter zich
schuldig heeft gemaakt aan
een misdrijf of door zijn han
delen of nalaten ernstig na
deel heeft toegebracht aan de
goéde gang van zaken bij de
rechtspraak of het vertrou
wen in die rechtspraak wordt
dit lang niet altijd aan de
grote klok gehangen.
In de meeste gevallen wa
den deze zaken vaak p»s
openbaar en bekend wanne«
de Hoge Raad hierover ees
(openbaar) arrest gewezij
heeft. De Hoge Raad kanzi®
echter pas met een zaak be
moeien wanneer de procu
reur-generaal dit vordert
Maakt hij de zaak niet aan
hangig, dan blijven de foute
gedragingen van een rechts
- hoe ernstig ook - binnens
kamers bij justitie. Hetgew
van de Haagse kinderrechts
bleef tot voor kort op die ma
nier slechts in beperkte krin?
bekend. Volgens Berger
het echter zeker niet zo
bij justitie zaken in de do
pot worden gestopt of onder
tafel worden weggemoffeld
Berger: „Ernstige strafba
re feiten worden altijd tot of
het bot door de just®*
authoriteiten uitgezocht. W
zaak bij de Hoge Raad bren
gen is niet altijd nodig-
neer duidelijk schuld aanwe
zig is, krijgen de betrokk®
rechters van mij soms ne
advies zelf hun biezen
pakken. Dit advies wordt al
tijd opgevolgd", aldus de pro
cureur-generaal. Sinds M
procureur-generaal (1979)
gaf Berger vier rechters
advies eieren voor hun f
te kiezen en ontslag te
men. Een van deze zaken.®,
van de Haagse kinderrecht»
werd inmiddels - tot gr°
verdriet van Berger - beke
door een boek daarover va
Yvonne Keuls. De drie ai
ren - een kantonrechter
een vermogensdelict
en twee rechters-plaatsv
vanger die dronken had®
gereden - stonden hiero*.
terecht en namen zelf on»
(de kantonrechter had du
gedaan) op advies van
ger. (ANP)
T-overval
'EE van de drie Amster-
nmers die deze maand wer-
i aangehouden op verden-
ig van het plegen van een
foverval op een PTT-kan-
r in Groningen, hebben een
tentenis afgelegd. De over-
werd begin mei van dit
gepleegd. Daarbij werd
bedrag buitgemaakt van
miljoen gulden. De politie
ervan overtuigd dat ook de
"de verdachte bij de overval
rokken was. Deze man
ft echter nog niet bekend.
hot in been
N Politieagent heeft de 31-
jge psychisch gestoorde
f B. in Purmerend met een
'ooischot door het rechte-
iderbeen buiten gevecht ge-
'd- De man bedreigde op
aat omstanders met een
|d hout. De man liet zich
■t bewegen zijn slagwapen
geven en met de agenten
te gaan. Toen B. op een
h de agenten afkwam, trok
zijn pistool en schoot vier
Het vierde schot ver
telde B.'s kuitbeen en sloeg
stuk van zijn scheenbeen
adiopiraten
'Amsterdamse politie heeft
^menwerking met de Ra-
controledienst van de PTT
on illegale radiozenders in
^fdstad Uit de lucht ge-
L De apparatuur van alle
werd in beslag geno-
dders
'n„ en twee mannen werden
I |ehpuden omdat zij de po-
aetie wilden belemmeren.
'CC oio
^-Telecommunicatie gaat
nieuw telefonisch oproep-
it op de rrfarkt brengen
de huidige semafoon, de
moet vervangen. Op
0o«ïeUWe systeem hunnen
wu abonnees worden aan-
rn°r*n, zodat het het grootste
ordt nnet van were'^
