Gas in juli
mogelijk
weer duurder
Seksueel geweld wordt zichtbaar
NADRUK OP WONINGVERBETERING EN STADSVERNIEUWING
MILIEUSCHADE LOOPT AL IN MILJARDEN
Post wordt duurder
Gezinszorg
voorlopig
buiten schot
Bijna-bouwstop onderwijs
is over vier jaar voorbij
Haast met Aids-beleid
\schrijven i
zoen lang
bijj
WONINGBOUW
WELZIJN ONDERWIJS
260.- all-in
MILIEU
ENERGIE
PTT
Bilderbeek
3raakman"
EN ZAKENDINERS
en wild
Bboden
Parketvloeren
6-weekse
Benidorm
Wintervakantie?
ANVR
„Goeie Reis"
reisbureau
Opgelet!
vL
Zeeuwse
botenbeurs!
BRINKMAN EN
VAN DER REIJDEN:
IN 1986 WIL MEN 96.000 WONINGEN
BOUWEN (woningbouwpfogramina)
Zevenbergen
I bouw.
Minder mooi
weer door
vervuiling
T.K. Sluis I V,| prijsverhoging januari
1
PI
snuffel markt
GELUKKIG HEBBEN WE GAS
vlooienmarkt
Snel maatregelen land- en tuinbouw
vervolg vorige pagina
A64
m Tel. 01150-12199|
>n begin september
il. 01152-1308
lopulaire klasse. Een
waar iedereen zich
eparatie.
at 46bis (Edisonplein) bij
jblijvende inlichtingen of
14342 of 01608-20960.
nesthanen leghennen
huisbezorgd Beun, Bier-
liet, tel. 01152-1663.
vakantie/rekreatie
Vegens ann. 10-dg. bus-
eis in Calella. Strandhotel
'olp., vertr. 23-9. Tevens
nog plaats div. data in okt.
lOlmar Tours, 040-551166.
Ijer luxe bus, hotel vol-
pens., vertrek elke vrijdag
i.a. 27 sept. tot apr., 10 dg.
f 350.-, 17 dg. J 552.-.
>olmar Tours, 040-551166.
Voor sneeuw of zon:
beter, anders en voordelig.
voor vakkundige
voorlichting en
alle zekerheid.
Ook bij in de buurt.
Onze superwintergids is
uit. Da's pas Kras Va.
299 - geheel verzorgd
naar de wintersport.
Nieuwsgierig?
Bel dan 04199-3622.
iIÏTilH'l
pEN HAAG - Seksueel geweld wordt steeds se
rieuzer genomen. Meer instanties en personen
warden ermee geconfronteerd, meer mensen
houden zich bezig met klachten over seksueel
geweld.
De discussie over het voorkomen van seksu
eel geweld is nog lang niet afgerond. Naast het
voortdurend zoeken naar een mogelijk verband
tussen de verschillende vormen van seksueel
geweld, gaat de komende periode de aandacht
uit naar de positie van lesbische vrouwen en
meisjes in hun contact met politie of hulpverle
ners en naar de positie van de daders.
Daarnaast kondigt staatssecretaris Kappey-
r,e van de Coppello de volgende zaken aan:
lin het najaar worden op politiescholen een
trainingsprogramma ingevoerd om aspirant
politiemensen te leren met slachtoffers van ze-
hendelicten om te gaan;
Ibinnenkort verschijnt een brochure om
slachtoffers erop te wijzen hoe ze aangifte kun
nen doen, hoe het politie-onderzoek en het me
disch onderzoek verloopt. De politie krijgt meer
informatie over het verschijnsel seksueel ge
il kunt nu inschrijven vooi
de
U kunt uw boot verkopen
tijdens de Zeeuwse boten
beurs van 21 t/m 30 sep
tember. Voor meer infor
matie of het aanvragen
van een informatiepakket
kunt u contact opnemen
met Jachtwerf Oostwate
ring. Polredijk 13 b.
4351RT Veere. 01181-665.
weid en de opvang van slachtoffers;
een onderzoek naar aard en omvang van
vrouwenmishandeling wordt voortgezet. Het
Nederlands Huisartsen Genootschap legt zich
toe op het vergroten van deskundigheid van
huisartsen in het ontdekken en behandelen van
seksueel geweld in gezinnen;
ook het onderzoek naar omvang van seksueel
geweld tegen kinderen verder gaat;
over problemen rond ongewenste intimiteiten
op de werkvloer verschijnt een brochure met
suggesties hoe de problemen te voorkomen. De
stichting 'Handen Thuis' krijgt drie jaar ach
tereen subsidie om een centraal klachtenbu
reau op te zetten;
het kabinet is van plan in het Wetboek van
Strafrecht seksueel misbruik dfoor hulpverle
ners strafbaar te stellen.
De overheid wil verder bekijken welke straf
fen de daders moet worden opgelegd, hoe ge
meenten een actief en noodzakelijk geacht be
leid kunnen gaan voeren en hoe de veiligheid
op straat kan worden verbeterd.
DEN HAAG - Minister Brink
man en staatssecretaris Van
der Reijden (WVC) schuiven
de bezuiniging op de gezins
zorg door naar het volgende
kabinet.
Door de voorschotten voor
de gezinszorg in de tijd meer
te spreiden, wordt wel zo'n 80
miljoen gulden verdiend,
maar er wordt geen 145 mil
joen gulden minder uitgege
ven, zoals de bedoeling was.
Ook op andere terreinen
blijken de beide bewindslie
den erin te zijn geslaagd (be
scheiden) bezuinigingen onge
daan te maken. Ze mogen zelfs
hier en daar wat meer geld
uitgeven.
De bewindslieden vinden
dat het volgende kabinet de
ziekenhuizen maar extra moet
aanslaan: „Voor 1987 en later
jaren zijn de taakstellingen
vertaald in een korting op de
budgetten van de intramurale
volksgezondheid (ziekenhui
zen) en een beperking van de
groei van de zorg in bejaar
denoorden". Daarmee laten ze'
kortingen van in totaal 250
miljoen gulden over aan hun
opvolgers.
Van der Reijden wil de zie
kenhuizen op dit moment niet
opnieuw in de tang nemen. Hij
wil rust aan het front, nadat
de afgelopen jaren de zieken
huizen 2 procent van hun bud
getten hebben moeten inleve-
rem. Van der Reijden zegt wel
toe te zullen bekijken hoe de
verrichtingen van specialisten
in de budgettering kan wor
den opgenomen, zoals de Ka
mer heeft gevraagd.
De enige tegemoetkoming
die Van der Reijden heeft
moeten doen is dat hij volgend
jaar de Riaggs (ambulante
geestelijke gezondheidszorg)
en het kruiswerk minder mag
laten groeien. In plaats van 4
procent krijgen deze hulpver
leningsvormen maar 2 procent
extra.
Ook Brinkman heeft geld
vrij gekregen om wat extra's
te doen. Hij mag 8,8 miljoen
gulden meer aan de opvang
van kinderen uitgeven en 3
miljoen gulden meer voor
vrijwilligerswerk. De korting
op het vormingswerk gaat niet
door. Wel heeft het kabinet 10
miljoen gulden voor werkloze
jongeren geschrapt.
Minder sociale woningbouw
DEN HAAG - „Nauwelijks pijnlijke maatregelen, wel enke
le beperkingen". Aldus Deetman (Onderwijs en Weteri-
I schappen) in zijn begroting.
De beperking geldt voornamelijk het bouwbudget in het
I voortgezet onderwijs, waar alleen bij hoge uitzondering
nieuwbouw kan plaatsvinden. Pas na 1989 zal deze 'bijna-
bouwstop' ongedaan worden gemaakt.
Deetman kondigt opnieuw maatregelen aan voor de be
strijding van schoolverzuim. Die worden 1 augustus volgend
jaar van kracht en worden binnenkort gepubliceerd. Enige
tijd geleden werd al bekend dat schoolverzuim voortaan
I landelijk wordt geregistreerd.
De bewindslieden van onderwijs streven ernaar 'rust' te
I laten weerkeren in het onderwijs. „De afronding van een
aantal langlopende wetgevings- en vernieuwingsoperaties
staat nu centraal". Extra aandacht wordt gegeven aan de
scholing voor volwassenen, maar daarbij wordt ervan uitge
gaan dat scholen „kostendekkende" cursussen aanbieden.
De begroting van onderwijs is opnieuw de 'grootste' met
een bedrag van ruim 26,5 miljard gulden, 629 miljoen gulden
meer dan dit jaar. Deze stijging wordt voornamelijk veroor
zaakt doordat een bedrag van 672 miljoen gulden aan de be
groting is toegevoegd om het wegvallen van de kinderbijslag
voor 18-jarigen en ouder te compenseren.
DEN HAAG - Woningverbetering en stads
vernieuwing krijgen extra aandacht in 1986.
Voor dat doel schept staatssecretaris Brokx
een nieuwe premie van 20.000 voor de bouw
van een vrij e-sectorwoning in een stadsver
nieuwingsbuurt.
Voor de verbetering van maximaal 10.000 oudere
woningen is 600 miljoen gulden beschikbaar. Brokx
zette het snoeimes in de 'normale' premies voor
nieuwbouw. Het (gesubsidieerd) nieuwbouwprogram-
ma lijdt onder de uitbreiding van de mogelijkheden
voor woningsverbetering.
tekort sneller is ingelopen dan
geraamd, juist vanwege de
stijging van het aantal vrije-
sectorwoningen". Bovendien
zijn minder woningen gesloopt
dan eerst werd vermoed. Door
de vermindering van het aan
tal nieuwe woningen in de so
ciale sector kunnen de stich-
tingskosten per woning stijgen
van 101.720 gulden in 1985 tot
107.020 gulden in '86.
Becijferingen wijzen uit dat
volgend jaar 385 miljoen gul
den minder nodig zal zijn voor
individuele huursubsidie. Dat
heeft te maken met het dalend
50.
45.
40.
Vorig jaar werd de bouw
van 102.000 gesubsidieerde wo
ningen voorzien in 1986, maar
dat aantal is 6000 lager. In de
sociale-huursector worden in
plaats van 47.000 in 1986 41.000
woningen gebouwd, in de pre
mie-marktsector 35.000 (aan
vankelijk plan 36.000). De een
malige bijdrage van 6.500 gul
den wordt gehandhaafd voor
19.000 woningen. Voor duizend
woningen is de nieuwe premie
van 20.000 gulden beschikbaar.
Brokx zegt dat het woning
bouwprogramma kan dalen,
„omdat het landelijk woning-
X1000
aantal wwv- en rww-gerech-
tigden, een gunstige ontwik
keling van lonen in de markt
sector en de eerder doorge
voerde aanpassingen aan het
systeem van IHS (zoals verla
ging van de maximaal toege
stane huur).
Meer geld voor milieubeleid
ruime woning t.k., 8 jaar
oud, grote woonkamer en
open keuken, 4 slaapka
mers badkamer met ze
toilet, voor- en achtertuin
berging. Prijs Slecni
f 102.000,- k.k Tel. 076-
417717 of 01680-26550
DEN HAAG - Het kabinet
?aat de komende jaren mèer
§eld uittrekken voor milieu
beheer, in de hoop daarmee
ie nu al tot rond 3 miljard
hulden per jaar opgelopen
I milieuschade tot staan te
I brengen.
Deze schade wordt vooral toe-
htbracht op het gebied van de
j gezondheid, het woongenot, de
recreatie en de land- en tuin-
'n de planperiode die wordt bestre
ken door het nieuwe Indicatief Meerja
renprogramma Milieubeheer - voor het
eerst een werkstuk van de ministers
Winsemius (Milieubeheer), Braks
(Landbouw en Visserij) en Smit-Kroes
(Verkeer en Waterstaat) samen - lopen
de kosten op van 4,4 miljard gulden in
'86 tot 5,6 miljard gulden in 1990; de
kosten (875 miljoen gulden) van afva
linzameling niet meegerekend.
Het grootste deel van de kostenstij
gingen zit in de verwijdering van af
valstromen (van 3,1 naar 3,24 miljard
gulden), waaronder bodemsanering,
waterzuivering en riolering vallen, en
in de verzuring en vermesting, waar
van de kosten stijgen van respectieve
lijk 210 en 170 miljoen gulden in '86
naar 980 en 325 miljoen gulden in 1990.
Milieuvernieuwing - term van Win
semius - moet de komende jaren een
centraal begrip worden: streven naar
een 'algemene' milieukwaliteit voor het
hele land; en naar een bijzondere mi
lieukwaliteit voor bijzondere gebieden,
zoals grote natuur- en landschapspar
ken.
Veel aandacht wordt daarnaast be
steed - na de grotendeels doorgevoerde
beperking van de uitstoot van zwavel
dioxide en stikstofoxiden - aan de am
moniak uit de intensieve veehouderij.
De uitworp van deze derde grote ver
oorzaker van de verzuring moet in 2000
gehalveerd zijn. Daarvoor zijn nodig:
aangepaste stallen, gesloten mestop-
slag (deze maatregelen alleen gaan al
ruim 100 miljoen gulden per jaar kos-..
ten), mestinjectie en strikte bepalingen
voor het uitrijden van de mest.
Winsemius, die een nogal groot voor
stander is van een gefaseerde aanpak
van de milieuproblematiek, snijdt
daarnaast verschillende problemen
aan die zich in de toekomst nog aandie
nen. Daartoe rekent hij verdroging,
verontreiniging van de onderwaterbo
dems (Haringvliet/Hollandsch Diep),
klimaatveranderingen als gevolg van
het koolstofdioxideprobleem, milieu
problemen in de Derde Wereld en de
kwaliteit van het 'binnenmilieu'. Nader
onderzoek naar de leefomstandigheden
in afgesloten ruimten, waar de Neder
lander gemiddeld 80 procent van zijn
tijd doorbrengt, wordt in 1988 afge
rond.
DEN HAAG - Het staat
voor minister Winsemius
(Milieubeheer) nagenoeg
vast dat het aantal mooie
dagen met een heldere
lucht in ons land 'duidelijk
is afgenomen' als gevolg
van luchtverontreiniging.
Ammoniumsulfaten en -
nitraten die in de vorm
van aerosolen in de lucht
voorkomen hebben volgens
Winsemius een belangrij
ke invloed op het zicht. Zij
zouden nu al tot een merk
bare vermindering van het
aantal 'ouderwets' zomerse
dagen hebben gezorgd.
hoekwoning m. g<
berging en tuin, 4
badk. m. bad, c.v.
Zr. int. voorw. pnis-
Agence Riemens,
zand. Tel. 01179-1661.
sik.,
Int:
Cad-
GEVR. wei voor pony.
liefst met stalling,
Terneuzen. 01150-1847_^
TE HUUR gevraagd 1
Sluis of omgeving, u
woonhuis met tuin, mhcn
tingen 01184-19769
01178-1834.
KNAPPE blonde vrouw3"
jr., zeer zelfstandig, "9
by's: films, bioscoop en
tiem dineren, zoekt.llf,en i
heer tot 40 jaar. Allee
brieven met foto's worde
beantwoord. Foto ®ieven I
erewoord retour, tsne
onder nr. 902143 v.d.bt
Maandag 30 septe^d®' 1
dens de Bamisfeesten
10.30 tot 17.00 uur groi"
in de Bamistent te K|0°sn
terzande. Zij, dl® n,
plaats willen getrek
kunnen terecht bijI d 7
qanisatie: tel. 01148-25_-,
I gas"' De kans bestaat dat de kleinverbruikersprijs voor
IJn W'' alsnog 1 cent omhoog gaat, na de voorgenomen prijs-
°°gmg van 2 cent in januari.
1984
18,3
1985
20,6
1986
22,3
UIT HET BUITENLAND ONTVANGEN
DEZE GRAFIEK LAAT DE OPBRENGST - IN MILJARD
GULDEN- VAN ONS AARDGAS ZIEN ZOALS HET RUK
DIE ONTVANGT.
Ministi
IIEcom
er Van Aardenne
1Qmische Zaken) zal die
Grote
voor part. Jubl'£u$t£
Eindhoven, 12 en 1J ..go
ber. Geopend van
tot 17.00 uur. Inl
2112/2564.
|JUWe prijsverhoging door-
I "eren als dat nodig is om de
lst-KPiri''s §e,Ük te kunnen
lw,v met de prijs van
lila krandolie (HBO), een doel
lal v, 1 z'cb drie jaar geleden
1,7® gesteld. Toen ging hij
n°g van uit dat de HBO-
■J die al zeven dubbeltjes is
eest en nu weer daalt, zich
l'en 'r? 61 cent zou stabilise-
Iprij' Het gas zou, door een
L i Verh°ging van negen cent
|vea le etappes, ook op dat ni-
IL borden gebracht, maar
I gunstig koopkracht
ig 6 krijgen, maakt het
li», er voor één keer (in
l|tw<* cent van.
genoeg te zijn voor zeer lange
tijd. Zelfs in de, vanuit ener-
giepolitiek oogpunt gezien,
meest barre omstandigheden -
tien jaar strenge kou, tien jaar
hoogconjunctuur - kan Neder
land al zijn afnemers (die nu
additionele contracten hebben
voor 275 miljard kubieke me
ter, onder die extreme om-
Wijkt
overigens nog gas
DEN HAAG - Staatssecretaris Van der Reijden zal zo snel
mogelijk uit de doeken doen op welke manier de dodelijke
virusziekte Aids kan worden aangepakt.
Dan blijkt ook hoeveel geld ermee gemoeid is. Belangrijk
zijn voorlichting en hulpverlening, omdat de risicogroepen
vaak aan de rand van de samenleving verkeren en dus
moeilijk bereikbaar zijn. Amsterdams onderzoek zal als ba
sis dienen om de problemen te lijf te gaan.
Uit cijfermateriaal van het ministerie van WVC blijkt dat
tot en met 1 april van dit jaar 52 Aids-pa tien ten in zieken
huizen zijn opgenomen. 35 van hen zijn inmiddels overleden.
standigheden oplopend tot 340
miljard kuub) uit de nu bewe
zen reserves helpen zónder de
eigen voorziening op langere
termijn in gevaar te brengen.
De komende jaren wordt,
buiten de accentverschuiving
van gas- en oliegestookte cen
trales naar kolen- en kerncen
trales, veel aandacht besteed
aan de ontwikkeling van
windenergie en boven-
(spaarbekken) dan wel onder
grondse opslag van energie.
Om de achterstand van vooral
kleinere gemeenten op het ge
bied van energiebesparing in
te halen, worden aparte ener
giebesparingsconsulenten
aangesteld, het eerst in het
noorden.
DEN HAAG - De posttarieven gaan 1 juli 1986 omhoog. Voor het
versturen van een brief moet dan 75 (nu 70) cent worden betaald.
Een binnenlands postblad wordt ook 5 cent duurder en kost
dan 60 cent. Op drukwerk zonder omslag moet een postzegel van
55 cent (nu 50), en het verzenden van drukwerk zonder omslag
gaat 65 cent kosten (nu 60).
Ook het verzenden van aangetekende stukken en expresse-
post wordt duurder. Internationale tarieven gaan gemiddeld 10
cent omhoog. Voor een luchtpostblad moet dan een gulden be
taald worden (nu 90 cent).
De PTT vindt die verhogingen nodig omdat de afdeling 'Post'
te hoge verliezen lijdt. Zonder maatregelen zou het verlies in
1986 oplopen tot 160 miljoen gulden. Dat blijft nu beperkt tot 85
miljoen gulden.
De tarieven voor het internationale telefoon- en telexverkeer
dalen per 1 juli '86 met 5 a 10 procent. De totale winst van de
PTT, in 1985 nog 832 miljoen gulden, daalt komend jaar met
ruim 26 miljoen gulden.
DEN HAAG - Land- en tuinbouw dreigen grenzen te passeren,
waardoor grote risico's ontstaan voor natuur en milieu en voor
de afzet van produkten. „Is het landbouwbeleid op een keerpunt
aangeland?", vraagt minister Braks zich af.
Braks zegt schoorvoetend 'ja' op deze vraag. Hij constateert
dat er op korte termijn oplossingen moeten komen voor nijpende
problemen als het zuiveloverschot in de EG en het mestover
schot in eigen land.
De minister kiest in navolging van EG-commissaris Andries-
sen voor een meer marktgerichte aanpak: „Het is niet langer
verantwoord structurele overschotten met overheidsgeld te fi
nancieren". Dat hoeft volgens Braks geen negatieve gevolgen te
hebben voor de inkomenspositie van de agrariërs, wel voor de
prijs die de consument moet betalen.
Braks verwacht een daling van investeringen in de rundvee
houderij. De investeringen in glastuinbouw en in de voedings-
en genotmiddelenindustrie zullen toenemen.
De toenemende interesse voor investerihgen in de champig
nonteelt en de daardoor te verwachten productiestijging, geven
Braks reden tot bezorgdheid. Lichtpuntje is dat de teelt van
nieuwe paddestoelen (zoals de oesterzwam) op gang komt. De
fruit- en boomteelt gaat het minder voor de wind vanwege de
strenge vorstperiodes. Onder invloed daarvan vinden vernieu
wingen in die sectoren slechts aarzelend plaats.
in staat worden geacht om pro-
duktie en werk te maken. Geen
forse duw dus door het over
heidsbudget, maar een aanwij
zen van de richting waarin ge
werkt moet worden.
Op de keper beschouwd is de
Miljoenennota een erg tam
stuk, waarin vrijwel niets ver
rassends voorkomt. Voortbou
wen op de maatregelen die in
de voorafgaande jaren zijn ge
nomen, is een duidelijk herken
baar stramien. Dat betekent
onder andere dat ook een aan
tal ombuigingen niet ontbreekt.
Allereerst is er dan de be
vriezing van de salarissen van
ambtenaren en van degenen die
hiermee gelijk opgaan (onder
wijzers, werkers in gezond
heidszorg, etc.). Met deze maat
regel kan het kabinet een be
zuiniging van rond de 1,4 mil
jard gulden tot stand brengen.
Een andere aanzienlijke bezui
niging wordt gevonden door de
financiering van de VUT-uit-
gaven te veranderen. Over deze
voornemens moet de regering
echter ook nog overleg voeren
met de vertegenwoordigers van
de ambtenaren en de trendvol
gers.
De tweede belangrijke om
buigingssector is de sociale ze
kerheid. Op de uitgaven hier
voor wil het kabinet 1,75 mil
jard gulden besparen. Het mid
del hiertoe wordt gezocht in een
bevriezing van de bestaande
uitkeringen, waardoor geen
aanpassing plaats heeft aan de
hogere prijzen. Deze maatregel
levert ongeveer 1 miljard aan
bezuinigingen op. Daarnaast
wordt binnen de sociale zeker
heidssfeer een aan zienlijk be
drag (600 miljoen gulden) min
der uitgetrokken voor de uitke
ringen tijdens ziekte. Op twee
manieren komt dit tot uit druk
king; in de eerste plaats door de
uitkeringspercentages bij ziek
te te verlagen van 75 naar 70 en
door de zogenaamde minium
dagloonbepaligen in deze sector
af te schaffen. Tenslotte moet
dan nog door middel van maat
regelen die misbruik en oneige-
lijk gebruik van de sociale ze-
kerheidsvoorzièningen moeten
bestrijden, een bezuiniging van
100 miljoen gulden in 1986 wor
den bereikt.
Naast een bezuiniging op het
ziekengeld komt de regering
ook met een besparing voor de
dag die uitsluitend een ver
schuiving oplevert van betaling
via de sociale zekerheid naar
betaling uit de eigen beurs van
de burgers. Het gaat hierbij om
de verandering va» de syste
matiek van de ziektekostenver
zekering. Wanneer tenminste
voor 1 januari 1986 deze stelsel
wijziging door het parlement
wordt aanvaard, zal er het vol
gend jaar voor ziektekosten 1
miljard meer door de burgers
en 1 miljard minder door de
overheid worden uitgegeven.
Voor degenen die dit treft, zal
er dan ook geen sprake zijn van
koopkrachthandhaving, zoals
de regering in de Miljoenennota
op verschillende plaatsen stelt.
Dit is meer dan een schoonheids
foutje in deze nota.
Het belang dat de regering
hecht aan de herziening van het
sociale zekerheidsstelsel komt
in de Miljoenennota niet tot uit
drukking in de besparingen die
hierdoor in 1986 kunnen wor
den behaald. Als deze operatie
op 1 mei 1986 zou kunnen in
gaan, betekent dit slechts een
bezuiniging van 50 miljoen voor
dat jaar. Belangrijker zijn de
effecten op de uitgaven voor de
langere termijn. Zo schat het
kabinet dat een besparing van
rond 4 mil jard gulden door de
ze stelselwijziging 'pas na en
kele tientallen jaren ten volle
wordt bereikt'. Voor het kabi
net Lubbers speelt deze wijzi
ging echter op de achtergrond
toch nog een grote ról, want in
dien ze niet of later zou door
gaan, komt een aantal sociale
zekerheidsuitgaven in 1986 toch
nog ten laste van de rijksbegro
ting, en daar staat het kabinet
niet op te passen.
Bij het kabinet is de keuze
gevallen op een grotere lasten
verlichting voor de burgers dan
voor het bedrijfsleven. Dat is op
zich misschien wel wat merk
waardig van een regering die
juist het bedrijfsleven aanwijst
als de sector waarin het econo
misch heil voor de toekomst
moet worden gezocht. Vanuit
een beperkt blikveld redene
rend is dat misschien ook wel
zo, maar deze regering weet na
tuurlijk ook, dat je de burgers
(kiezers!) en hun vertegen
woordigers (vooral vakbewe
ging) nodig hebt om het beleid
tot uitvoering te laten komen.
En nu er regelmatig weer
goede winstresultaten in de
nieuwsmedia verschijnen, kan
een forse injectie aan het be
drijfsleven door de schatkist nu
niet bepaald als een goed aan
voelen van de maatschappelijk-
politieke omgeving worden
aangemerkt. Daarom kan de
regering duidelijk maar sober
stellen dat voor 1986 de budget
taire ruimte ontbreekt om op
nieuw lastenverlichtende
maatregelen voor bedrijven te
treffen. De ongeveer 400 mil
joen gulden lastenverlichting
die wordt voorgesteld, zal de
meeste ondernemers dan ook
niet doen juichen over deze be
groting.
Het kabinet denkt daar dui
delijk anders over. De verla
ging, van de vennootschapsbe
lasting, en de aanpassing van
de inkomstenbelasting voor
zelfstandige ondernemers, le
veren samen met de vermin
derde werkgeverspremies voor
de sociale verzekering de be
loofde 400 miljoen op. Maar er is
meer. Het kabinet wijst ejrop,
dat door (Je daling van het fi
nancieringstekort van de over
heid een flinke rentedaling mo
gelijk is geworden. Sedert 1982
is de rentevoet met ongeveer 3
procent gedaald en hierdoor
zijn de rentelasten voor het be
drijfsleven aanzienlijk vermin
derd. Zo wil het kabinet laten
zien, dat èr geen tegenstrijdig
heid bestaat tussen het procla
meren van het bedrijfsleven als
de 'redder des vaderlands' en de
beperkte directe lastenverlich
ting.
Maar ook bij deze redenering
kunnen vraagtekens worden
geplaatst. Bezuinigingen mogen
dan wel hebben geleid tot lage
re financieringstekorten, maar
de aard van de uitgavenbeper
king bij de overheid heeft be
drijven ook kunnen treffen. Af
zetdaling in bepaalde sectoren
van het midden- en kleinbe
drijf is daar het duidelijkste
voorbeeld van. Echter, dok indi
rect spelen bepaalde bezuini
gingen de bedrijven niet in de
kaart. Hierbij moet dan vooral
gedacht worden aan de investe
ringen in de zogenaamde infra
structuur die veelal door ge
meenten worden uitgevoerd.
Daarop is de laatste jaren na
melijk ook sterk bezuinigd, en'
dat heeft geen stimulans voor
(sommige) bedrijven betekend.
Na bestudering van deze
Miljoenennota kan ik niet tot de
conclusie komen, dat er veel
perspectief voor de toekomst in
zit verscholen. De groeiende-
rentebetalingen blijven een
grote bedreiging vormen voor
de andere overheidsuitgaven;
de lastenverlichting is onder
andere gevonden door ver
schuivingen in bepaalde uitga
ven en door een tijdelijke verla
ging van de sociale premie
druk; de gang van zaken met
betrekking tot de aardgasop
brengsten is duidelijk negatief
voor de schatkist.
Verlaging van de belasting
tarieven afgezien dan van de
inflatiecorrectie is niet haal
baar gebleken en zal in de
tweede helft van de jaren tach
tig wel heel moeilijk blijven.
Daarom hoeven we ook niet te
verwachten dat in een volgende
kabinetsperiode het verschil
tussen bruto- en netto-inkomen
veel kleiner zal borden. Toch is
dat een van de doelen waarnaar
het kabinet zegt te streven.
Tenslotte geeft deze begro
ting weinig hoop op een oplos
sing van het werkloosheids
vraagstuk. Met driekwart mil
joen werklozen in het vooruit
zicht, en tegelijkertijd hier en
daar in het bedrijfsleven al te
korten aan bepaalde soorten
geschoolde werknemers, kan
1986 niet worden gekenmerkt
als het jaar waarin bètaald
werk voor velen tot stand komt.
De grote aantallen langdurig
werklozen en de hoge jeugd
werkloosheid vragen om een
veel hogere economische groei
dan de 2 procent waarvan in,
1986 wordt uitgegaan.
De vraag dringt zich dan ook
steeds meer op of een Neder
landse regering en het Neder
landse bedrijfsleven in staat
zijn op grotendeels eigen kracht
deze zware klus wel te kunnen
klaren. Voor de rest van de ja
ren tachtig zie ik daar geen
grote mogelijkheden voor. Een
volgend kabinet zal daarom,
met de resultaten van deze be
groting als uitgangspunt, geen
gemakkelijke taak wachten,
omdat de massale en langduri
ge werkloosheid een zeer ern
stig maatschappelijk en econo
misch probleem wordt.
