Helpt Valium?
Wisselent
voor buur
MEERDER
Man neerg
bij voordei
ouderlijke
„Financiën vereischen
de zorg der regeering
EXTRA OP MAANDAG
ïwm
MEDISCHE
RUBRIEK
TROONREDES DOOR DE JAREN HEEN
Vrouwen en spon
Praatgroepen
Indische
kampkinderen
vs^sgr
PAPIER
VOOR UW PEN
PAGINA ZEELAND 1
SLACHTOFFER ER1
Jazz-man
Frank Koulen
overleden
MAANDAGTbSEPTEMBERl ybb
iuiüaOXifiaiLm
T48
Prinsjesdag: Oranje zonnetje
in de schaduw van de politiek
Uu
Door Mick Salet
PRINS WILLEM
Alexander mag dit
niet lezen. Anders is
de verrassing er af.
Morgenochtend, in
alle vroegte, wordt er
op Huis ten Bosch een
bloemstuk voor hem
afgeleverd. En krijgt
hij een cadeautje. Van
de trouwste fans van
ons vorstenhuis.
Omdat de kroonprins voor
de eerste keer met zijn vader
en moeder in de gouden koets
stapt, om in de Ridderzaal
aanwezig te zijn bij de opening
van de zitting der Staten-Ge-
neraal.
„Daar zijn we echt bijzon
der blij mee. Het is zo'n aardi
ge jongen. Ik kan me goed
voorstellen dat koningin Bea
trix en prins Claus trots op
hem zijn. Omdat hij er nu dus
voor de eerste keer bij is, heb
ben we iets bijzonders voor
hem in petto. Maar dat moet
wel een verrassing voor Wil
lem Alexander blijven, hoor."
De 79-jarige barones M.
Limburg Stirum Hoefft van
Velsen is een van de trouwste
Oranje-klanten van ons land.
Al jaar en dag staat ze de der
de dinsdag van september
voor dag en dauw op, om de
koningin met een bloemetje te
zeggen dat ze dol op Oranje is.
En is ze te vinden achter de
dranghekken die de wegen
van de gouden koets en het
volk scheiden.
„Het wordt, geloof ik, de
67ste keer dat ik er bij zal zijn.
Toen ik nog in Frankrijk
woonde, ben ik er altijd spe
ciaal voor naar Nederland
overgekomen. Vorig jaar zat
ik, na een ongeluk, met mijn
been in het gips. Toen ben ik in
een rolstoel gaan kijken. Mor
gen zal ik er zeker weer bij
zijn. Ik las dat Willem Alex
ander in galakostuum zal zijn.
Prachtig."
Voorspelbaar
De aanwezigheid was Wil
lem Alexander was min of
meer voorspelbaar. Ook zijn
moeder en zijn oma waren de
eerste Prinsjesdag na hun 18e
verjaardag in de Ridderzaal
aanwezig.
Toen de 18-jarige prinses
Beatrix er in 1956 voor de eer
ste keer bij was, schonk ko
ningin Juliana daar in de
troonrede geen aandacht aan.
Haar moeder, koningin Wil-
helmina deed dat wel in 1927.
In het geval van Wilhelmina
lag het anders. Die was niet op
haar achttiende, maar al op
haar zeventiende jaar bij de
troonrede aanwezig. Ze was
meegekomen met koningin
regentes Emma. Het leek niet
onlogisch dat de prinses er al
op 17-jarige leeftijd bij was.
Na de dood van haar vader,
koning Willem III (en de dood
van haar halfbroer Alexan
der) stond immers al vast dat
ze op 18-jarige leeftijd de
troon zou bestijgen.
De vader van Wilhelmina
was weer wel op 18-jarige
leeftijd aanwezig bij de troon
rede die Willem I in 1838 uit
sprak.
Wat dat betreft loopt Wil
lem Alexander, de prins van
Oranje, dus in de voetsporen
van zijn voorouders.
Hoogtepunt
MORGEN IS het weer zover. Prinsjesdag. Het begin van een nieuw politiek werkjaar. De
Staat staat rood. Maar het zonnetje schijnt Oranje. Een terugblik op de troonredes die al 150
jaar lang zeggen dat de schatkist zuiniger beheerd moet worden en dat de werkloosheid be
streden gaat worden. En een vooruitblik op Prinsjesdag: „En dan roep ik: Leve de koningin!"
koningin Juliana en prins
Bernhard. Beatrix in al haar
fleurigheid.
Maar ik vind het toch ook
erg fijn dat we een kroonprins
hebben en weer een koning
krijgen. Nee, niet dat onze ko
ninginnen het niet goed ge
daan hebben. Integendeel.
Niets dan lof. Maar ik ben niet
zo'n grote feministe dat ik zeg
dat we altijd een koningin
moeten hebben. Het is goed
voor de dynastie dat we weer
eens een koning krijgen."
Maar of en wanneer Neder
land een koning zal krijgen,
voor de geschiedschrijver zal
de 20ste eeuw wel de eeuw van
de vorstinnen blijven. En toch
heet het Prinsjesdag?
Dinsdag
„En ik vind het een voor
recht op daarbij aanwezig te
zijn", zegt mevrouw Limburg
Stirum. „Het is de derde gene
ratie Oranjes die ik meemaak.
Oh, ik herinner me nog zó de
keer dat onze Beatrix in de
gouden koets mee reed met
IK KAN me sterk vergissen,
maar de laatste tijd lees je
weinig over Valium. Dat
was vroeger wel anders.
Vroeger, laten we zeggen 5
tot 10 jaar geleden, kon je bij
wijze van spreken geen
krant openslaan of je las wel
een pakkend verhaal over
hoe duizenden, nee honderd
duizenden mensen, hun rust
uit een potje haalden, en hoe
verkeerd dat allemaal was.
Een van de redenen is dat
de kritiek op het als snoepjes
uitdelen van Valium als
middel tegen alle zenuw
kwalen erg goed paste in de
geest van die tijd. De consu
ment kwam steeds meer in
opstand tegen de toenemen
de medicalisering, waar je
tegenwoordig ook al minder
over hoort. Bovendien, zo
vond men en vindt men nog
steeds, heb je niet zomaar
last van geïrriteerdheid, sla-
Aan het einde van de acht
tiende eeuw, de patriottentijd,
werd Prinsjesdag de naam
voor de verjaardag van stad
houder prins Willem de Vijf
de: 8 maart. Een dag waarop
het Oranjegezond volk de
straat op ging. Nu moet men
daarvoor hooguit spotternij
trotseren, twee eeuwen gele
den waren tongen en messen
scherper. Die dag in maart is
vergeten, maar Prinsjesdag
hield een Oranje karakter.
Prinsjesdag, zoals we die nu
kennen, heeft steeds op andere
dagen in de agenda gestaan.
Pas sinds 1887 staat in de
grondwet dat het de derde
dinsdag in september is. Daar
voor waren het eerste maan
dagen in november, derde
maandagen in oktober en der
de maandagen in september.
De reden om Prinsjesdag
naar voren te schuiven was
het feit dat de behandeling
van de begrotingen, die op
Prinsjesdag worden inge
diend, steeds meer vergader-
werk vroegen. Daarom vroe
gen de Kamerleden meer tijd
om de begrotingen vóór 1 ja
nuari, het begin van het be
grotingsjaar, af te kunnen
handelen.
De reden dat Prinsjesdag,
bijna honderd jaar geleden,
van een maandag naar een
dinsdag verhuisde, is wat tri
vialer. De Kamerleden uit de
uithoeken van Nederland,
moesten al op zondag de reis
naar Den Haag beginnen om
daar maandagochtend vroeg
en fris naar de Troonrede te
kunnen luisteren. Dat vonden
heel wat van die volksverte
genwoordigers zonde van hun
zondagsrust. Dus werd Prins
jesdag een dagje verschoven.
Dat maakt ook duidelijk dat
de politici steeds meer hun
stempel gingen drukken op
Prinsjesdag.
In de schaduw
„Daarom lijkt het misschien
wat minder op een koninklijke
feestdag. De troonrede, de rit
met de gouden koets, het staat
allemaal in de schaduw van de
politiek", zucht mevrouw
Limburg Stirum.
Maar ja, het is nu eenmaal
een politieke dag. Grondwet
telijk verplicht. De dag waar
op de nieuwe zitting van de
Staten-Generaal wordt ge
opend in een verenigde verga
dering van Tweede en Eerste
Kamer.
•♦Dat begrip is altijd weer
aanleiding tot misverstanden.
Niet helemaal onbegrijpelijk,
want, zoals oud-Kamervoor
zitter Anne Vondeling het eens
zei 'staatrechtelij k rammelt
die Haagse dag aan alle kan
ten.'
Plannen
Er komen heel wat koetsen
en poespas aan te pas, maar in
feite is Prinsjesdag niets meer
dan het bekend maken van de
regeringsplannen voor 1986 en
daarmee het begin van een
nieuw werkjaar van Eerste en
Tweede Kamer.
De troonrede die de konin
gin voorleest is een samenvat
ting van die plannen. Alle mi
nisters hebben premier Lub
bers laten weten wat zij graag
over hun begroting in de
Troonrede willen hebben
staan. Lubbers maakt daar
een selectie uit en schrijft een
Troonrede, die hij voorlegt
aan koningin Beatrix. De ko
ningin heeft in het recente
verleden laten merken dat zij
zich niet zomaar bij die con
cept-tekst neerlegt. En daar
heeft ze het recht ook toe. Net
zoals de minister-president de
plicht heeft om er voor te zor
gen dat de koningin geen par
tijpolitieke boodschappen of
kleine leugentjes, over de ech
te minima bijvoorbeeld, in de
mond gelegd worden. Als ko
ningin en premier het niet
peloosheid of onbestemde
angst. Zo'n pilletje is hooguit
een doekje voor het bloeden
terwijl de werkelijke oor
zaak (slecht huwelijk, wer
keloosheid, de sombere tij
den waarin we leven) buiten
schot blijft.
Een andere reden is dat er
inderdaad minder Valium
wordt voorgeschreven. Het
spul werd tien jaar geleden
zo'n symbool van alles wat
verkeerd is in de gezond
heidszorg dat patiënten zich
niet meer zo gemakkelijk
(toch geen Valium, he dok
ter?) met een pot Valium lie
ten afschepen. En inder
daad, die kregen ze dan
vaak ook niet. Wel Seresta,
Temesta, Dalmadorm, Mo
gadon, Nobrium, Stesolid,
Reapam, Rohypnol, Tranxe-
ne enzovoort enzoverder,
wat bijna op hetzelfde neer
komt. Want al die middelen
zijn van hetzelfde benzodia
zepine molecuul afgeleid.
Net als Valium.
4 Werkingen
Allemaal een pot nat? Ja
en nee. Aan de benzodiaze
pines worden vier werkin
gen toegeschreven. Ze zijn
spierverslappend, onder
drukken convulsies zoals bij
stuipjes, bestrijden onbe
stemde angst, geïrriteerd
heid enzovoort, kortom 'ze
nuwen', en werken slaap
verwekkend bovendien. Het
verschil tussen een kalmeer-
der en een slaapmiddel zit
hem in de dosis: Een beetje
benzodiazepine maakt rus
tig, en een hoop ervan slape
rig. That's all. Fabrikanten
worden niet moe om juist op
de grote verschillen tussen
de produkten te wijzen. Heel
begrijpelijk, want als ze al
lemaal hetzelfde zouden
werken hebben we aan één
pil genoeg. Die verschillen
berusten uitsluitend op de
snelheid waarop het benzo
diazepine in het lichaam
Prinsjesdag 1976. Koningin Juliana, prins Bernhard, prin
ses Beatrix en prins Claus stappen uit de gouden koets en
gaan naar de Ridderzaal. - fotosanp
Het aantal mensen dat langs de route van de gouden koets staat lijkt ieder jaar minder te
worden. Zelfs de echte oranjeklanten blijven thuis om de tocht op tv te volgen.
eens zouden kunnen worden,
heeft dat een staatsrechtelijke
crisis tot gevolg.
De troonrede is een stukje
public relations verpakt in
staatsrechtelijke traditie. De
harde werkelijkheid met, al
dan niet betrouwbare, cijfers
tot achter de komma, staan in
de ontwerp-begroting die de
minister van Financiën in een
koffertje de Staten-Generaal
aanbiedt. Het parlement krijgt
morgen van alle ministeries
begrotingen waarin de be
leidsplannen, de inkomsten en
de uitgaven voor 1986 staan.
Die begrotingen worden als
wetsontwerpen behandeld.
Het laatste woord erover is
dus aan de Tweede en Eerste
Kamer, die daar maanden
vergadertijd voor uittrekken.
Een samenvatting en toelich
ting van al die plannen staan
in de Miljoenennota, die pre
cies aangeeft hoe het er vol
gend jaar met het huishoud
boekje van Den Haag aan toe
gaat.
Minder kijkers
Staan er veel mensen langs
de route die de koets aflegt?
Het lijkt ieder jaar minder te
worden. Maar mevrouw Lim
burg Stirum denkt niet dat dat
aan het slinken van Oranje
gevoelens ligt.
„Veel oudere mensen blij
ven thuis voor de televisie zit
ten. Dat doet zelfs de helft van
de Haagse Oranjevereniging.
Maar ik ben er altijd bij. En zo
zijn er meer. 's Morgens gaan
we al vroeg naar het paleis om
daar bloemen te bezorgen. Het
is jammer dat je daarna, als je
niet meer zo goed ter been
bent, nogal moeilijk een
plaatsje vooraan kunt krijgen.
Nee, hoor, ik ben niet bele
digd als er grappen worden
gemaakt pver mensen die daar
met een vlaggetje en een hoed
je staan, want ik sta nooit met
een vlaggetje en een hoedje.
Wat ik dan morgen doe?
Nou, ik zwaai en ik roep: Leve
de koningin! Ook als ik alleen
sta tussen mensen die dat niet
doen. Daar heb ik nooit moeite
meegehad: Leve de koningin!"
In de haar huiskamer klinkt
het nog wat gedempt. Maar
morgen, als het Oranje-zonne
tje straalt, als de blaaskapel
het Wilhelmius speelt, dan
krijgt haar stem weer kracht,
dan zal het galmen: Leve de
Koningin! Met een hoofdletter.
„Lieve Staten-Generaal!
Welkom, welkom altemaal
In mijn koninklijken Haag:
Ach, gij weet het, 'kzie Ugraag."
Met die regels begon de oude staatsman mr. Lodewijk
Luzac in 1845 een spotvers op de troonredes van koning
Willem de Eerste.
Wetten, Heeren, bij de vleet,
Liggen, of zijn dra, gereed.
Ga 't ook boven Uw verstand,
De financies van het Land.
„De kartofflen zijn mislukt:
Dat 's een onheil, dat ons drukt,
Maar die zaak komt wel te regt
Als ge 't wijslijk overlegt.
Luzac had zijn pen in
venijn gedoopt vanwege
een politiek conflict met
Willem II, die niets wilde
weten van een liberalere
grondwet. Maar de parodie
is treffend voor de troonre
des die werden gehouden
van 1815 tot 1848.
In de eerste redes na het
uitroepen van het Konink
rijk der Nederlanden,
klinkt nog duidelijk de
stem van een souverein
vorst. Dat veranderde toen
de grondwet in 1848 dras
tisch veranderd werd.
Vanaf die dag waren ko
ningen en koninginnen on
schendbaar en droegen de
ministers de verantwoor
delijkheid. Langzaam
maar zeker veranderde de
Troonrede van toon en
aard. Een terugblik maakt
dat duidelijk.
1835
Uit de troonrede van ko
ning Willem I, 150 jaar ge
leden:
,,'s Rijks inwendige toe
stand geeft, over het alge
meen, redenen tot dankba
re tevredenheid. In het
binnenlandsch bestuur
heerschen, bij voortduring,
orde en regelmatigheid.
Het fabrijk-wezen ont
wikkelt zich met kracht.
Zonder den lagen stand
der graan-prijzen, zou de
staat van den landbouw
zeer voldoende zijn, daar
van de meeste veldgewas
sen een ruime oogst is in
gezameld.
In alle de overige Oost-
Indische Bezittingen
heerscht volkomene rust."
1885
De troonredes van ko
ning Willem III waren erg
kort. Er wordt gezegd dat
hij zó snel klaar was, dat
zijn koetsier niet eens vol
doende tijd had de paar-
denkoets op het Binnenhof
te draaien. Willem II had
daar geen last van, die
wordt opgenomen en weer
wordt uitgescheiden. Een in-
slaapmiddel bijvoorbeeld
moet snel worden opgeno
men, en weer snel uit het li
chaam verdwijnen.
Het is alweer 25 jaar gele
den dat fabrikant Roche zijn
gouden duo Valium en Li
brium op de markt bracht.
Je zou dus verwachten, ze
ker na alle kritiek, dat men
intussen precies weet hoe
nuttig benzodiazepines zijn.
Niets is minder waar. De
soms levensreddende wer
king bij het onderdrukken
van stuipjes of een alcohol-
delier, is, zoveel is zeker, on
omstreden. Maar de beweer
de gunstige werking bij sla
peloosheid en het onder
drukken van spannig is dat
zeker niet. Juist dat toepas-
singsgbebied maakt de ben
zodiazepines tot het meest
voorgeschreven medicijn in
kwam simpel te paard.
1935
Uit de troonrede die ko
ningin Wilhelmina vijftig
jaar geleden voorlas.
„In dezen zorgvollen tijd
Mij wederom in Uw mid
den bevindend, gevoel Ik
Mij doordrongen allereerst
uiting te geven aan Mijne
deelneming in het lot van
allen, die onder den druk
der tijden gebukt gaan.
Inzonderheid ben Ik met
deernis vervuld jegens
hen, die door werkloosheid
getroffen zijn.
De financiën van Rijk en
gemeenten vereischen in
toenemende mate de- zorg
der Regeering. De alge-
meene vermindering der
welvaart, zoowel elders als
in het eigen land, is oor
zaak van het nóg steeds te-
rugloopen der inkomsten
voor de publieke kassen,
terwijl tegelijkertijd de
uitgaven voor de instand
houding van de volks
kracht toenemen."
1960
Tot slot, koningin Julia
na vijfentwintig jaar gele
den:
„In de achter ons liggen
de periode heeft de econo
mische toestand van ons
land zich gunstig ontwik
keld. De produktie en de
werkgelegenheid zijn in
snel tempo toegenomen en
bevinden zich thans op een
hoger peil dan ooit tevo
ren; ook de betalingsba
lans vertoont op dit ogen
blik een bevredigend
beeld. De gestegen wel
vaart is toegekomen aan
brede lagen van ons volk.
De regering is zich de
moeilijkheden bewust van
hen, die onder de nog heer
sende woningnood lijden."
De overheid moet zuinig
zijn. De regering gaat de
werkloosheid bestrijden.
Een eeuwenoud refrein. Is
er dan echt niets nieuws
onder de zon?
de Westerse wereld.
Het begint er al mee dat
men niet precies weet hoe
gewennend deze middelen
zijn. Steeds meer onderzoe
kers denken dat dat pro
bleem behoorlijk is onder
schat. Bij 5 tot 15% van de
patiënten zouden ontwen
ningsverschijnselen optre
den als ze van de ene dag op
de andere ophouden met het
slikken van benzo's. De
moeilijkheid is, dat die ont-
wenningsverschij nselen
sprekend lijken op de klach
ten die de benzodiazepines
verondersteld worden te be
strijden, dus slapeloosheid,
spanning, rusteloosheid en
zovoort. Je zou dus ook kun
nen redeneren dat het geen
ontwennings verschij nselen
zijn, maar symptomen van
het terugkeren van de 'ziek
te'. Waarschijnlijk is dat
niet. Vaak krijgen deze pa-
GEMAAKT door de
winnaar van de
tour." Het wekelijk
se cryptogram vroeg een woord
dat die omschrijving dekt. La
ter bleek uit de letters dat een
rondedans werd bedoeld, maar
ik had eerst spontaan Zoete
melk ingevuld. En toen de
nieuwsberichten meldden dat
Abe Lenstra was overleden,
deed eenzelfde ingebouwd
automatisme mij uitroepen: 'A-
be, A-be', gescandeerd zoals
het ook in Lenstra's jaren door
een stadion golfde.
Waarom ik hierover begin?
Omdat in de weken rond Zoe
temelks wereldkampioenschap
en Abes overlijden in alle kran
ten zelfs op niet-sportpagina's
artikelen verschenen vol herin
neringen van volwassen man
nen, die vertelden hoe ze in hun
jeugd tegen de sporthelden
hadden aangekeken.
Precies dat hadden ze als
straatvoetballend jongetje ge
droomd, zó'n grote invloed
hadden de bekende namen op
hun eigen sportcarrière gehad,
dat soort gevoelens bevlogen
hen als zij aan historische tour
winnaars dachten, aan interna
tionaal doorgebroken voetbal
lers en dan nu speciaal aan Abe
- droom, mythe. Geen tastbare
werkelijkheid, dat juist liever
niet.
Want wat is heerlijker dan te
dagdromen, dat jij daar op je
afgetrapte grasveldje tussen de
huizenblokken Abe bent, dat je
in een lange dribbel en onbere
kenbare uitval doelpunt na
doepunt scoort. 'A-be, A-be'
juicht het publiek je uitzinnig
van vreugde toe.
Zo ongeveer luidden de ver
halen vol nostalgie. Zodra
Cruyff iets onherroepelijks zou
overkomen, gaat de geschiede
nis zich herhalen: dezelfde
jeugdherinneringen nu rond
een andere naam. Zullen het
dan weer allemaal mannen zijn,
die hierover schrijven? Terwijl
toch vrouwen door het sportge
beuren om hen heen evenzeer
worden geraakt. Plezierig of
pijnlijk, maar ze krijgen er een
tik van mee, de moeders, vrien
dinnen, vrouwen, dochters en
zusjes van mannelijk sportmin-
nend Nederland.
Het zondagse beeld van
moeders met wandelwagentjes
en kinderen aan de hand achter
de lijnen waarbinnen vaders
zich ongehinderd vrij kunnen
uitleven, laten we buiten be
schouwing. Dat heeft te maken
met werkafspraken. Zoals ook
de maandagse wasbeurt van be-
modderde sportkleren in het
verlengde ligt van de vrije hu
welijks- ofwel partnerkeuze.
Het aantal doet hier wat.
Want elf witte sportbroekjes en
elf kleurige shirtjes op de was
lijn van de flat aan de overkï
bieden een ontroerende
blik. Maar dit alles ligt in
verzorgende sfeer en ik wou ij
naar de sociale kant van j.
sportervaring.
Vooral voetbal is pas al<;,
meen een rol gaan spelen in ij.
leven van vrouwen, toen de
levisie ingeburgerd raalit
Voetbalwedstrijden rukten
naar het scherm en bij de vrt»
wenverenigingen bleken
plande avonden steeds vake
ondermaats bezet. „Als er ej
wedstrijd is op teevee wil ik
se thuis zijn." Want als de man-
nen aan het beeld gekluisleij
zaten, hadden ze toch recht
koffie, nietwaar, en later opet!
koel pilsje binnen handbereik.
Ondertussen zaten de vrou*#
bij spannende momenten eva
hard nagelbijtend op 't randje
van de stoel.
In die tijd ook goten mot.
ders hun kinderen tot de neus
gaten vol met melk terwille vas
de spaarzegels waarop de RSV
man schitterende Ajax-pjjj.
ma's leverde. Zo kwam hetdm
dat ene meisjes jaren- en jaren,
lang als een roodwitte supp«.
ter tussen poppen en
goedbeesten in bed lag. Zij"had
twee snelgroeiende broers I»
ven zich, die de pyjama's nis
hadden versleten en ook
kreeg de sporterfenis niet aas
flarden geslapen. Ze belanddti
in een ontwikkelingsland, wai
dribbelende jongetjes met ik
roodwitte shirtjes om h<
lijfjes weer konden dromen vat
doelpunten en juichende mas
sa's en 'hup, Cruyff'.
Want dat was het meest ken
merkend voor die tijd. Kwamj
in Spanje, Griekenland, Eng
land, Italië of welk buitenhui
ook en je zei 'Nederland', dat
antwoorden zij: 'Cruuf
soortgelijke verbastering en kl
wederzijds begrip was een
Dit sleutelwoord raakt aan te
verdwijnen uit de wereldtaal,
de jongste generaties kenna
het niet eens. Een paar jaar nop
zullen we ons met 'Zoetemelk
kunnen redden, maar dat
Voetballende en tour-rijdende
vrouwen maak naam asjebl
de wereld heeft jullie nodig.
=riiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii!iiiiiiiii,
IK wil graag mijn grote
waardering uiten over de
uitstekende verzameling ar
tikelen waarmee u in uw
blad de 40e verjaring van
het einde van de Pacific-
oorlog herdacht (Weekend
10 aug. j 1.). Het is me nog
niet eerder overkomen dat
in zo'n kort bestek en op zo
adequate wijze aan de ver
schillende aspecten hiervan
aandacht is geschonken in
de pers. Voor de geïnteres
seerde Nederlandse lezer
geeft het een duidelijk, over
zichtelijk beeld en voor de
Nederlanders die - zoals ik -
uit Nederlands-Indië af
komstig zijn en die de oorlog
daar meemaakten, is het bo
vendien een herkenning én
erkenning van die zo be
langrijke episode uit hun le
ven.
Daarnaast zal het voor
velen uit deze laatste cate
gorie ongetwijfeld ook weer
veel oprakelen en wellicht
het wankel evenwicht waar
in zij leven (dreigen te) ver
storen. Ik denk dat u hierop
ook wel reacties zult ont
vangen. In verband daarmee
wil ik u graag attenderen op
het bestaan - her en der in
het land - van Praatgroepen
Indische Kampkinderen.
Deze 'zelfhulp'-groepen zijn
in de laatste paar jaar, veel
al spontaan, opgekomen.
Van het begin af aan zijn de
Stichting Icodo en de Stich
ting Pelita daar ook bij be
trokken geweest.
tiënten klachten, waar ze
voorheen nooit last van heb
ben gehad.
Interessanter is de vraag
of benzodiazepines eigenlijk
wel helpen. In het toonaan
gevende Engelse medische
vakblad, de British Journal
of Medicine, stond daar on
langs een tamelijk opzien
barend en prominent ge
bracht artikel over te lezen.
Belangrijkste conclusie:
Benzodiazepines zijn niet
bijzonder effectief bij de
grootste groep gebruikers:
Mensen die met niet al te
ernstige psychische proble
men bij de huisarts komen.
De schrijvers hadden in
twee groepspraktijken in
Oxford het volgende onder
zoek opgezet. Met een aantal
patiënten, die normaal een
benzodiazepine voor hun
klachten zouden hebben ge
kregen, werd op geregelde
3^-
Er bestaat zelfs sinds lan
ge tijd een periodiek Over
leg Kontaktpersonen Praat
groepen Indische Kampkin
deren in samenwerking met
en met steun van deze stich
tingen. De functie van de
groepen is: samen met lotge
noten de jarenlang onder
drukte herinneringen, bele
venissen naar boven te ha
len en het elkaar jjelpen
de Verwerking ervan. De
stichtingen Icodo en Pelita
kunnen nadere informatie
geven over bestaande gre
pen en zijn eventueel ook
behulpzaam bij het opzetten
van een dergelijke praat
groep.
In Breda bestaat al een
paar jaar een groep waar
aan in de loop der tijd zes
vrouwen en drie mannen
deelnamen. Uit eigen erva
ring weet ik hoeveel je zelf
met elkaar, bereiken kunt
Voor meer informatie kan
men zich wenden tot: Stich
ting Icodo, W. Barentsz-
straat 31c, 3572 PB Utrecht,
tel. 030-730811 en Stichting
Pelita, Westeinde 58D, 2275
AG Voorburg, tel. 070-
694371.
Breda
C. Haspels-Keuzenkamp
tijden gepraat. Niet diep-
ook niet lang, maar gewoon
een belangstellend gesprek
je van hoe gaat het ermee en
wat zijn de klachten. D>-
groep werd vergeleken nne|
een evengrote groep die we
benzo's te slikken kreeg. Ms
beide groepen ging het eve»
goed; na 7 maanden had 7v<
van de mensen geen belang*
rijke klachten meer. Dit on.
derzoek staat niet op zich. 1"
een bepaalde staat in Ame
rika heeft men zelfs a"e
benzodiazepines uit de rou
latie genomen, zonder dal
het aantal milde nerveuze
klachten steeg. In een ander
onderzoek bleek een nepP"
bijna net zo goed te werken
Kort en goed. De belangrijk
ste genezer van dit soot
klachten lijkt aandacht voor
de problemen te zijn, en nie
te vergeten het verstrijken
van de tijd.
1176-877850-653950 RÜTTCHI
Van onze correspondent
g^S VAN GENT - De dit
weekend in en om buurtcen
trum Sint Albert gehouden
Vlaamse Feesten zijn voor het
bestuur van de gelijknamige
buurtvereniging over het al-
gemeen naar tevredenheid j
verlopen.
De animo voor de georgani
seerde activiteiten verschilde
echter nogal wat. Vooral de
jeUgd liet het afweten, met na
me bij de zaterdag gehouden
looprally en de loop/fiets-ral-
ly op zondag. „Jammer, want
juist deze activiteiten waren
voor de jongeren in onze buurt
bedoeld", aldus Ans Geerlings
van het St. Albert-bestuur. t
Genoemde activiteiten trok
ken slechts elk een vijftien
deelnemers. Hoofdzakelijk
jeugd, begeleid door enkele 1
enthousiaste ouders.
Keri
Van een onzer v(
MIDDELBURG - Nadat
groen licht is gegeven v
tweede kerncentrale, h
Staten van Zeeland nu o
voor de opslag van radio-
De enige lokatie die daarv
is het Sloegebied.
Dit blijkt uit een meerder-
heidsvoorstel van GS aan pro
vinciale staten. Hét voorstel
wordt niet onderschreven door
de twee PvdA gedeputeerden
Boersma en Don.
GS stellen voor medewer
king te verlenen aan het ver
zoek van de commissie Loka-
tiekeuze Opslagfaciliteit Ra
dio Actief Afval (Lofra) een
geschikte plaats in Zeeland
aan te wijzen voor boven
grondse opslag en verwerking
van radioactief afval voor een
periode van 50 tot 100 j aar.
Het gaat om een voorlopige
principe uitspraak. „Verdere
onderzoeken zijn echter nodig,
waarbij GS zich het recht
voorbehouden om, afhankelijk
van de resultaten- van die on-
Van onze correspondent
VERSEKE - In de nacht van
zaterdag op zondag omstreeks
02.30 uur is in Yerseke H. D.
neergeschoten. Het slachtof
fer, dat werkzaam is op-het
bovenwindse eiland St.-Maar-
jen, was met zijn vrouw en
kind op vakantie bij zijn va
der in de Lange Viele te Yerse
ke.
D. werd omstreeks half drie
wakker door het blaffen van
Z1)n hond en hoorde gestom
mel aan de voordeur. Toen hij
beneden polshoogte ging ne- d
Van een onzer verslaggevers
^KNEUZEN - In zijn woning
n Terneuzen is dit weekend
"P 63-jarige leeftijd Frank
oulen overleden. Koulen, ge-
oren in Suriname, genoot in
b'fUVVS(h-Vlaanderen grote
kendheid vanwege zijn acti-
ten in het jazz-wereldje.
caf®. Porgy and Bess in -j
e Noordstraat in Terneuzen, t
trof Vooraf m dé jaren zestig y
hoi,uUnt van veel jazz-lief-
init'S' koulen was ook de d
'"uahefnemer van het jaar_
in J; terugkerend jazz-festival -j
terneuzen, dat nu georga- a
