UITBLAZEN
Argentijnse ex-junta
wacht zware straffen
LwS DES APABECIQQS tKit-
IS C«
Pinochet onbuigzaam op
herdenking staatsgreep
T
L
b
Rijk pakt
oppervlak^
0NTWAPI
EENZU1
even
Argentijnse generaals
voor het eerst
aanwezig bij proces
Nog pas
gisteren (2)
BEVOLKING WARS VAN 'NATIONALE VERZOENING'
-BlBfUM-
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1985
■ACHTERGROND'
Tegen amnestie
Campagne
Fel verzet
OPPOSITIE GROEIT, MAAR LEGER IS STERK
Geen rust
Vastberaden
Stagnatie
RE
Hulpbisschop
in voorjaar
te verwachten
Ten koste van wate
V0IKSPE1TI
Teken het volks[
Verscheur
GELD, halverwege de
jaren '60. Je rekende
wel met heel andere
bedragen dan tegenwoor
dig. In de oude ordner zit
ook nog de aanslag van de
Inkomstenbelasting 1965.
Mijn eigen krabbels op
dat formulier onthullen de
waarde van de gulden van toen.
De aanslag bedroeg 56 gulden.
Peanuts? Vergeet het maar. Ik
was het natuurlijk vergeten,
maar de notities tonen het nog
aan: ik diende tegen die aan
slag een bezwaarschrift in. Te
recht blijkbaar want de belas
tinginspecteur halveerde de
aanslag. Bingo. Maar daarmee
is het verhaal niet af. Minstens
zo onthullend over mijn finan
ciële armslag van dat jaar is de
wijze waarop ik betaalde: in
drie termijnen; de eerste keer
een tientje en daarna twee keer
9 gulden.
Maar ja, wat wil je? Voor 28
gulden - het bedrag van de ver
mindering van de aanslag - kon
je een half jaar lang een lande
lijk ochtenblad lezen. Ik vind
de doorslag van een briefje uit
1968 aan het girokantoor waar
in ik de machtiging voor het
ochtendblad om elk kwartaal
12,65 abonnementsgeld van
mijn rekening te halen intrek.
In dat licht bezien zijn de par-
keerovertredingen, die ik -on
wennig eerst met Breda's nieu
we blauwe zorle - nog al eens
pleegde, met 15 gulden per ac
ceptgirokaart heel wat dikker
betaald dan ik eerst dacht toen
ik het bundeltje girokaarten
vond.
Toen die blauwe zone pas
was ingesteld gingen we regel
matig over de schreef. Op de
krant waren er die de politie er
van verdachten speciaal op de
mensen van De Stem te loeren,
maar de commissaris zal wel
van me willen aannemen dat ik
dat nooit heb geloofd. Later
leerden we leven met de par-
keerschijf en wenden we eraan
de tijd in de gaten te houden.
„Even m'n schijf verzetten". Je
hoorde het tientallen keren per
dag in alle geledingen van het
bedrijf. Je had toen sleutelhan
gers met een wekkertje erin dat
je kon laten aflopen tegen de
tijd dat je de parkeerschijf
moest gaan verzetten.
Passend huis
In 1965 was onze tweede
zoon geboren en was het flatje
te klein geworden. Opnieuw be
gon de speurtocht naar een
passende woning. Een passende
woning betekende vooral ook
een goedkoop huis. Breda had
de Hoge Vucht in aanbouw.
Daar wilde eigenlijk niemand
heen, maar de meeste woning
zoekenden kwamen er natuur
lijk wel terecht. Om te kunnen
wonen had ik al zoveel moeten
doen wat ik niet wilde. Ooit
had ik gezworen nooit te zullen
gaan 'inwonen', maar ik had
het gedaan. Op 'n flat wonen?
Ondenkbaar was het geweest,
maar ik woonde op een flat en
nog eens een piepkleine ook.
Toen ik rond 1960 een familie
lid bezocht dat een nieuw huis
had betrokken in de Tilburgse
variant op de Hoge Vucht, daar
't Zand geheten, had ik ook du
re eden staan zweren. „Ik nooit
van m'n leven in zo'n rijtjes
huis." We konden, na veel vij
ven en zessen, een gemeentewo
ning krijgen in de Hoge Vucht,
WIM KOCK
midden in een rijtje met aan
het ene eind van de korte straat
een hoge flat en aan het andere
een school-in-aanbouw. We
waren er blij mee. Over aanpas
singsprocessen gesproken.
In 1967 verhuisden we naar
de spiksplinternieuwe eenge
zinswoning van het roemruchte
doorzontype dat je in staat stel
de bij de overburen dwars door
de kamer heen in hun achter
tuin te kijken. De overburen
zelf kon je, door alle vitrages
heen, volgen op hun gangen
door de kamer. Het was alsof je
naar een schimmenspel keek,
maar het was natuurlijk niet
beleefd om te veel te kijken. We
zaten goed in de buren. Nog
nooit hadden we buren zó
dichtbij gehad. Vooral de ach
tertuin kon je niet in zonder
bijna over iemand te struikelen.
Beste mensen daar niet van,
maar als ik geloofd had dat het
hielp zou ik de ligusterhagen
omhoog hebben gebeden.
M'n dure eed nooit in zo'n
huis in zo'n straat te zullen
gaan wonen was weliswaar een
loos gebaar gebleken, maar was
niet louter uit overmoed voort
gesproten; eerder uit voorge
voel. Ik woonde er zeer ongaar
ne en liet geen vrij uur onbenut
om het veld of de bossen in te
gaan.
Lelijke Eend
De rekening van de verhui
zer heb ik nog: 250 gulden. De
huur bedroeg 135 gulden. Daar
kwam nog 30 gulden bij voor
de garagebox om de hoek want
- dat was een kleine triomf op
de karigheid van het leven - we
waren als autobezitters de nieu
we straat ingekomen. Kort voor
de verhuizing hadden we onze
eerste auto gekocht. Een twee
dehands Eend, een fraai ci
troengeel exemplaar. Het was
onze eerste doorbraak naar het
land van de welvaart waarin
zich toen steeds meer mensen
gingen ophouden. Ik ben nooit
meer zo verliefd geweest op een
auto als op die Eend. Het ge
beurde dat ik me 's-avonds laat
ineens niet meer kon bedwin
gen, in de Eend stapte en zo
maar ging rijden. De kant van
Oosterhout op via Teteringen.
Voorbij Oosterhout bij de stap
horsterkruising (een toen veel
besproken want gevaarlijke ge
lijkvloerse kruising met de
rijksweg naar Utrecht) de aut-
snelweg op en daarlangs weer
naar huis. Op de vrije midda
gen, als ik avonddienst had,
verkende ik met m'n oudste
zoon per auto de binnenlanden
van West-Brabant; voor mij
toen nog net zo onbekend als
de Italiaanse Po-vlakte, om
voor de vuist weg maar eens
een streek te noemen waar ik
nooit geweest ben.
Autorijden was duur. Dat is
altijd duur geweest. Maar toch:
de oudste benzinebon die ik
nog heb is van 25 september
1967: 16,3 liter voor 8,90 gul
den. Dat is dus nog geen 55
cent per liter. (Slot volgt).
Illlllllllllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllü
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M Brader.
Hoofdredactie; L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Postadres: Postbus 65, 4600 AB Bergen op Zoom.
Breda, Nwe, Ginnekenstraat 41076-236326.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
Etten-Leur, Markt 28, ©01608-21550.
Postadres: Postbus 363, 4870 AJ Etten-Leur.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Postadres: Postbus 13, 4460 AA Goes.
Hulst, Steenstraat 14. ©01140-13751
Postadres: Postbus 62, 4560 AB Hulst.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Postadres: Postbus 23, 4900 AA Oosterhout.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Postadres: Postbus 35, 4700 AA Roosendaal.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Postadres: Postbus 50514380 KB Vlissingen
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17 00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-T7.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19 00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur ©076-236394/236911
RnnkrpIptiPQ'
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
l"5 PAGlNu
DE NEGEN in Buenos
Aires terechtstaande Ar
gentijnse generaals zijn
woensdag voor het eerst
sinds het begin van hun
proces in de beklaagden
banken gaan zitten om het
requisitoir van openbare
aanklager Julio Strassera
aan te horen. Strassera
heeft vijf dagen om zijn
eisen tegen de ex-juntale-
den, onder wie drie voor
malige presidenten, voor te
lezen.
Tijdens de ongeveer 80
zittingen waarbij vanaf
april tot augustus zo'n 850
getuigen werden gehoord,
hadden de generaals ge
weigerd persoonlijk te ver
schijnen voor de rechters
-burgers van wie zijn de
bevoegdheid niet erken
nen. Zij lieten het aan hun
20 advocaten over hen te
vertegenwoordigen. Maar
tijdens deze tweede fase
van het proces zijn zij bij
de wet verplicht aanwezig
te zijn.
Terwijl zeven van hen
woensdag in uniform ver
schenen vertoonden de
twee ex-presidenten Jorge
Videla en Leopoldo Galtie-
ri zich in grijs pak, alsof zij
vreesden hun uniform te
onteren voor deze niet-mi-
litaire rechtbank. Videla
had eerder in een bood
schap verklaard dat het
proces helemaal niets
voorstelt en 'om politieke
doeleinden wordt gevoerd
tegen de militaire instel
lingen'.
Honderden politieman
nen, velen met machinege
weren, hielden de wacht
rond het rechtsgebouw in
het centrum van Buenos
Aires, waarvan de ingang
elektronisch is beveiligd.
Enkele tientallen demon
stranten stonden buiten.
Zij hadden de generaals,
die achter elkaar in zwarte
gepantserde limousines
voor werden gereden, op
gewacht. Iedere keer dat
een van hen aankwam
schreeuwden zij 'Moorde
naars!'.
In de met 200 mensen
volgepakte rechtszaal was
het muisstil toen Strassera
aan zijn requisitoir begon.
Hij zei recht te zullen eisen
tegen de voormalige mili
taire leiders, die hij ver
antwoordelijk stelde voor
de 'grootste massamoorden
die het land in zijn ge
schiedenis heeft meege
maakt'.
De procureur klaagden
daarbij het 'staatsterrori-
me' aan en het 'willekeuri
ge en blinde karakter van
de repressie'. „Ik sta niet
alleen voor deze taak", zo
zei hij. „Meer dan 9.000
vermisten steunen mij in
mijn aanklacht". Strassen
verklaarde in de 17 w
getuigenverhoren de
vallen te hebben geprest
teerd van 709 Argentijn^
die werden ontvoerd,
marteld, vermoord of
roofd door de veiligheid
diensten.
Deze gevallen s
slechts een fractie voor va,
de duizenden misdaden j]f
tijdens het militaire
wind van 1976 en 1983 zij
gepleegd, zo zei hij, al%
rens het het woord te late
aan zijn adjunct, die doe,
ging met het nauwkeun
uiteenzetten van 'het sjs.
teem van terreur dat doo,
de aangeklaagden is oj
zet'.
Verwacht wordt dat
requisitoir 20 uur gaat dij;
ren, en dat Strassera aan.
staande dinsdag voor
negen de maximumstr;;
zal eisen: levenslang, jj
negen advocatenteant
hebben dan van 27 septer,-,
ber tot 16 oktober voor hu
verdediging, waarna hei
Hof het vonnis zal moeten
uitspreken. (AFP.RTR)
Woensdag verschenen de ex-juntaleden voor het eerst
in de burgerrechtzaal Rechts op de foto voert aanklager
Strassera het woord. Op het beklaagdenbankje van boven
naar beneden: Videla, Lambruschini, Graffigna, Anaya,
Agosti en Galtieri. - fotosafp
HET PROCES tegen negen Argentijnse voormali
ge militaire junta-leden, die van 1976 tot 1983 het
land regeerden, belooft een aantal zware straffen
op te leveren.
Enkele van de voormalige
machthebbers, onder wie ex-
presidenten, staat veroorde
ling tot levenslang te wach
ten. Openbare aanklager Ju
lio Strassera liet onlangs we
ten de 'maximumstraf', ofte
wel 25 jaar gevangenisstraf,
tegen de beklaagden te zul
len eisen. Argentinië kent
geen doodstraf.
Op 14 augustus werd de
eerste fase van het proces af
gesloten, na 16 weken hoor
zittingen waarbij een van de
pijnlijkste episoden van de
Argentijnse geschiedenis in
de schijnwerpers werd gezet.
De negen militairen staan
terecht wegens grove schen
dingen van de mensenrech
ten. Hun wordt met name
ontvoering, marteling en
moord ten laste gelegd.
Met het horen van zowel
slachtoffers als voormalige
regeringsfunctionarissen en
diplomaten heeft Strassera
willen aantonen dat de negen
direct verantwoordelijk wa
ren voor de verdwijning van
zeker 9.000 mensen tijdens de
'vuile oorlog' die het bewind
tussen 1976 en 1983 tegen zijn
opponenten voerde.
Na de afsluiting van het
eerste gedeelte van het pro
ces, waarbij sinds 22 april 847
getuigen aan het woord zijn
gekomen, verklaarde hij
'zeer tevreden' te zijn. Vol
gens de aanklager is bewe
zen dat alle strijdkrachton
derdelen tijdens de militaire
dictatuur op wrede en schan-
delijke wijze de mensenrech
ten met voeten hebben getre
den.
Tegen vier beklaagden zal
Strassera de maximumstraf
vragen: de ex-presidenten
Jorge Videla en Roberto Vio
la en de admiraals Emilio
Massera en Armando Lam
bruschini. Tegen de vijf an
deren - ex-president Leopol
do Galtieri, admiraal Jorge
Anaya en de generaals Or
lando Agosti, Omar Graffig
na en Basilio Lami Dozo - zal
minder worden geëist, zo
verluidt in juridische krin
gen in Buenos Aires.
„Het proces is zeer belang
rijk, omdat het het publiek
bewust heeft gemaakt van de
misdaden en de verantwoor
delijkheid van niet alleen het
leger, maar ook van vele an
deren, zoals functionarissen,
artsen en priesters", zo ver
klaarde Emilio Mignone, de
voorzitter van het Centrum
voor juridische en sociale
studies in de hoofdstad. „Het
belangrijke is dat het hier
niet bij blijft; het proces
brengt vele andere processen
met zich mee", zo vervolgde
hij, verwijzend naar de meer
dan 1700 rechtszaken tegen
militairen die op behande
ling wachten. Evenals de an
dere functionarissen op het
gebied van de bescherming
van de mensenrechten is
Mignone fel tegen de voor
stellen voor een algemene
amnestie voor de aange
klaagde militairen.
Toen Raul Alfonsin in de
cember 1983, kort na zijn
verkiezing als president, be-
Familieleden van slachtoffers van het voormalige regime protesteren bij het gerechts-
gepouw in Buenos Aires. Op het spandoek staat 'De vermisten eisen berechting en be
straffing van alle schuldigen'.
vel gaf tot onderzoek naar de
methoden die tijdens de 'vui
le oorlog' werden gebezigd,
verklaarde hij dat de toen
malige militaire leiders hun
strijd tegen vermeende
linkse opponenten op illegale
wijze hebben gevoerd. Hij
gelastte een proces tegen de
negen voormalige junta-lei
ders, maar kon niet aan de
eis van de mensenrechtenor
ganisaties tegemoet komen
de gedragingen van het leger
als geheel aan de kaak te
stellen. De president heeft
zich genoodzaakt gevoeld te
laveren tussen de eisen van
de mensenrechtenorganisa
tie, die de veroordeling en
bestraffing van alle schuldi
gen op alle niveaus eisen, en
de geïrriteerde militairen.
De militairen gaven on
langs weer uiting aan hun
ongenoegen met de verkla
ring dat het leger er door
sommige getuigenverklarin
gen 'is gaan uitzien als een
stel schizofrenen en sadisten,
waardoor de kloof tussen
militairen en burgers nog
dieper is geworden'.
De afgelopen weken is er
sprake van een discrete cam
pagne van de regering ter re
habilitatie van de strijd
krachten. Daarmee zou de
publieke opinie ervan moe
ten worden doordrongen dat
het leger als instituut niet
mag worden aangekeken op
het laakbare gedrag van en
kele van zijn leiders tijdens
de dictatuur. Alfonsin zelf
benadrukte onlangs nog dat
het bij het proces niet om het
leger maar om 'een aantal
mensen gaat'. Na het proces
tegen de negen voormalige
leiders moet er zand over de
daden van de militairen.
Volgens waarnemers wil
de president op deze manier
bereiken dat de onrust onder
de militairen wordt wegge
nomen en vooral dat er psy
chologische voorwaarden ge
schapen worden voor een
'nationale verzoening'. Mi
nister van defensie Horacio
Jaunarena pleitte er onlangs
voor dat Argentinië zou
moeten streven naar
'collectieve schulderkei
ning'.
Duidelijk is dat de
ring daarbij op fel verzet van
de mensenrechtenorganis
ties kan rekenen. Deze
pen, met aan hun hoofd 4
Moeders van de Plaza
Mayo (de vereniging van ft
milieleden van vermisten
zijn allerminst bereid om
aanvaarden dat de 'vuil
oorlog' het werk is gewees
van een handjevol leiders,ti
dat de begane gruweldadii
niet meer zijn geweest
'miskleunen', die een gew
pend conflict tegen 'subver
sieve krachten' met zich mt
brengt.
De martelingen, de moor
den, de gruweldaden waarin
ook kinderen werden ver
kracht, zullen niet zo raai
weggevaagd kunnen worde»
Volgens officiële cijfers
9.000 mensen verdwene»
maar de mensenrechtenor
ganisaties schatten het aan
tal vermisten op meer dl»
30.000.
Drie van de negen junta
leden, de generaals Leopold!
Galtieri (landmacht) en
silio Lami Dozo (luchtmacht
en admiraal Jorge Anaja
worden vastgehouden in
kader van een ander pro»
voor een militair tribunaal
dat 16 officieren moet be
rechten vanwege hun rol tij
dens de Falkland-oorlog
waarbij Argentinië in
een pijnlijke nederlaag
tegenover Groot-Brittannië
(ANP)
houden aan hun verplichtin
gen, tegen welke kosten ook",
zo hield de president de Chi-
lenen voor.
Pinochet werd eerder deze
week onaangenaam verrast
toen de luchtmachtcomman
dant, die in 1973 opdracht gaf
tot het bombarderen van Al-
lende's paleis, het akkoord
ook ondertekende.
Generaal Pinochet: „De strijdkrachten zullen zich
houden aan hun verplichtingen, tegen welke kosten
ook". - FOTOAP
DE CHILEENSE presi
dent Augusto Pinochet
heeft de twaalfde ver
jaardag van zijn militai
re bewind aangegrepen
om een felle aanval te
doen op de oppositie in
zijn land. Hij liet nog
eens ondubbelzinnig
weten dat hij niet zal
toegeven aan de eisen tot
snelle terugkeer naar de
democratie en in ieder
geval tot 1989 aan de
macht wil blijven.
In Santiago trad de politie
ondertussen op tegen aan
hangers van de vermoorde
socialistische president Al-
lende, die hun leider wilden
herdenken.
In een ruim anderhalf uur
durende toespraak, die via
radio en televisie werd uitge
zonden, onderstreepte Pino
chet keer op keer de strijd te
gen het oprukkende commu
nisme als zijn belangrijkste
taak te beschouwen. Zijn
hardste woorden waren voor
de gematigde tak van de so
cialistische partij, die vorige
maand met centrum- en
rechtse partijen een natio
naal akkoord ondertekende
voor overgang naar de demo
cratie. „Dezelfde leuzen, de
zelfde mensen, dezelfde over
eenkomsten kunnen slechts
leiden tot dezelfde resultaten.
De strijdkrachten zullen zich
Generaal Augusto Pino
chet mag dan woensdag zijn
twaalfde verjaardag als dic
tator hebben gevierd, na
twaalf jaar macht is hij er
echter niet in geslaagd zijn
land te veranderen in de oase
van sociale rust, die de ple
gers van de staatsgreep in
1973 hadden beloofd.
Het politieke geweld, de
economische crisis en een
toenemende sociale onrust
dwingen de sterke man van
Chili tot een race tegen de
tijd om te bewerkstelligen
dat hij tot 1989 aan de macht
blijft, terwijl de oppositie
steeds luider om terugkeer
naar de democratie roept.
Terwijl het bewind zich tot
doel had gesteld rust en orde
te brengen heeft de toestand
die Chili in 1985 doormaakt
zich in de geschiedenis van
het land slechts een keer eer
der voorgedaan: aan de voor
avond van de coup, waarmee
twaalf jaar geleden een einde
kwam aan de socialistische
regering van de gekozen pre
sident Salvador Allende.
„Met zijn hardnekkigheid
leidt generaal Pinochet ons
rechtstreeks naar de burger
oorlog", zo verklaarde de op
positieleider en voorzitter
van de christen-democrati
sche internationale Anders
■Zaldivar dinsdag over de toe
komst die Chili dreigt tege
moet te gaan.
De oppositie, die voortaan
wordt bijgestaan door de
Chileense RK-Kerk, lijkt
echter vastberaden het voor
nemen van de generaal om
tot '89 aan te blijven te torpe
deren. De eerste stap die Pi
nochets tegenstanders in die
richting namen was de re
cente ondertekening van het
'nationale akkoord voor
overgang naar volledig her
stel van de democratie'. Met
deze gezamenlijke actie zet
ten de leiders van elf van ge
matigd socialistische tot con
servatieve oppositiepartijen
hun traditionele menings
verschillen opzij
In het 'nationale akkoord',
dat werd bereikt op initiatief
van de aartbisschop van
Santiago, kardinaal Juan
Francisco Fresno, en werd
toegejuigd door Washington,
eisen de partijen een wijzi
ging van de grondwet en ga
ranties voor vrije verkiezin
gen, alsmede de beëindiging
van de uitzonderingstoe
stand. Over een datum voor
de verkiezingen zou moeten
worden onderhandeld met
eventuele gematigde krach
ten binnen het leger, zoals
ook het geval is geweest in
Uruguay, Argentinië en Bra
zilië. Pinochet heeft afwij
zend gereageerd op de over
eenkomst en op dergelijke
onderhandelingen.
Dinsdag bevestigde de ge
neraal zijn harde positie door
de noodtoestand, die werd af
gekondigd toen de nieuwe
grondwet in 1981 van kracht
werd, opnieuw met zes
maanden te verlengen. De
maatregel, die bekend werd
gemaakt door de publicatie
van een decreet in de staats
krant, geeft het bewind de
bevoegheid mensen te arres
teren en drie weken op te
sluiten zonder hen in staat
van beschuldiging te stellen
of hen zonder enige vorm van
proces te verbannen. Boven
dien kunnen vergaderingen
worden verboden en kan de
pers de mond worden ge
snoerd.
Maar niet alleen Pinochet
is afkerig van het akkoord.
Marxistisch links -de com
munisten, de Beweging van
Revolutionair Links (MIR)
en het Patriottisch Front Ma
nuel Rodriguez- houdt vast
aan een strategie van 'alge
mene volksopstand'. Deze
strategie, die officieel als
'terrorisme' wordt bestem
peld, staat echter geen per
fect functionerend repressie
apparaat in de weg. De
waakzaamheid van leger, po
litie en geheime diensten in
Chili verslapt nimmer.
Het leger, dat vrijwel alle
belangrijke regeringsposten
in handen heeft, heeft even
wel geen brede steun onder
de bevolking weten te ver
werven. De enige doctrine die
de fel anti-communistische
en pro-westerse militaire re
gering hanteert is de doctrine
van 'nationale veiligheid', die
zijn wortels in de Verenigde
Staten heeft. Dit geldt ook
voor het economische beleid,
dat gebaseerd is op ultra-li'
beralisme en vrije handel zo
als voorgeschreven door
Amerikaan Milton Fried
man.
Door het economische mo
del van Friedman na te vol
gen beleefde Chili tussen Wt
en 1980 een relatieve wel
vaart.
Maar het Chileense econo
misch wonder is geen
leven beschoren geweest. D(
economische situatie ver
slechterde en in 1981 moeste»
duizenden bedrijven
deuren sluiten. De buiten
landse schuld bedraagt
miljard dollar, vijf maal zo
veel als in 1973. De werkloos
heid is 13 procent van de be
roepsbevolking.
De generaal lijkt ondanks
uitspraken van de opposw'
dat zijn positie nog nooit®
zwak is geweest en dat
economische crisis diepe
wordt, tevreden over zijnP0'
litieke prestaties en over zi)
anti-communistische kruis
tocht.
Ook geruchten over
breuk binnen het leger,
aanleiding van de recen'
schandalen waarbij aan lx
licht kwam dat leden van
carabineros bij moorden f
communistische leiders j*
trokken zijn geweest,
hij hardnekkig van de 1
Terugkeer naar de 'holle o
mocratie' van vóór 1973
hij onlangs uit te sluiten.
De prijs die voor de 'kt*
tocht tegen marxistisch-'®
nistische agressie' wordt
taald is militiare aanwez'S'
heid, voortdurend en op al
niveaus. Hierdoor is een o°
logssituatie ontstaan tuss
een bezettingsleger en
ongewapende bevolking,
dus een aan de Uhilce
commissie van de ■WL,
rechten verbonden soc„pl
onlangs. (UPI.RTR.AFP.ANr1
VRIJDAG 13 SEPTEMI
ROERMOND (ANP)
De president van
rechtbank in
Roermond mr H.
paulussen heeft de
directie van het
koeltechnische be
drijf Koma BV uit
Melick donderdag
gelast binnen 24 uur
de in de produktie-
ruimte van het be
drijf opgestelde 18
tv-camera's te ver
wijderen.
Veertien dagen
geleden had de FNV
namens de werkne
mers van Koma in
gort geding geëist
het omstreden tv-
circi
Dit
een
breii
de t
med
Van een onzer verslaggevers
ROERMOND - Het bisdom
Roermond verwacht dat pas in
het voorjaar de nieuwe hulp
bisschop voor mgr. Gijsen
wordt benoemd. Dat heeft de
woordvoerder van het bisdom
gisteren verklaard naar aan
leiding van een toenemende
stroom van geruchten.
Belangrijkste kandidaat is
volgens waarnemers Wim van
de Valk, die als leider van het
missiebureau een uitstekend
organisator bleek. Hij was ook
de organisator van het Lim
burgse deel van het pausbe
zoek.
„Pure speculatie" zegt voor
lichter Ad Jansen van het bis
dom Roermond, die overigens
de mogelijkheid niet uitsluit
dat het Vaticaan de benoe
ming versnelt.
Geruchten gaan ook over
een spoedige benoeming van
meerdere hulpbisschoppen in
het bisdom Den Bosch, waar
op korte termijn nieuwe vica
rissen moeten komen. Sommi
gen denken daarbij meteen
aan hulpbisschoppen. In het
geruchtencircuit circuleren
daar de namen van drs. J.
Schroder, die een tijd lang
verbonden was aan de dienst
voor Volwassenenkatechese in
Roermond en dr. B. Speeken
brink een behoudende pastoor
uit Den Bosch.
DEN HAAG - De overhei
gen de toenemende verv
water. Dit kan echter alk
uitgegeven voor groots
werken. Dat schrijft mini
Waterstaat) in de nota
gisteren presenteerde.
Als gevolg van die nleuwt
aanpak wordt de Ijssel nie'
gekanaliseerd, zoal eerder he'
plan was. Een belangrijk on
derdeel van de 'zuivering' var
het vervuilde water is de strijc
tegen fosfaten, aldus de nota.
Rijkswaterstaat gaat onder
zoeken of de vervuiling van dc
Rijn en mogelijk andere rivie
ren met gebruikmaking var
bestaande infrastructuur (zij -
kanalen, stuwen) geïsoleerc
kan worden, zodat de ver
spreiding ervan kan worder
tegengegaan. Bovendien zijn
dan dure bagger- en opberg-
werkzaamheden van veront
reinigd slib in de Nederlandse
havens op termijn mogelijk
winder hard nodig. Dit maak
te dr H.L.F. Saeijs, voormalig
hoofd van de biologische afde
ling van de Deltadienst en nc
hoofd van de afdeling water
huishouding van Rijkswater
staat, tijdens de presentatie
bekend.
Een groot deel van de ver-
°ntreiniging van het havenslit
wordt veroorzaakt door bui
tenlandse industrieën ir
frankrijk en Duitsland. Daar
voor wordt bij voorbeeld op de
Maasvlakte bij Rotterdam
(AD VER'
Teken het volkspetitionnement r
gevaarlijk Niet de kruisraketten bedreige
Terwijl wij met onze handtekeni
raketten in Nederland en denken zo de u
voor éénzijdige ontwapening. Doorkruiser
Niet doen. Niet tekenen, Versche
ontwapening. Steun het werk van het Int
sympathisant a f 10,- per |aar, als lid voo
Interkerkelijk Comité Twc
Beukenlaan 2,1861EH Bei
