ores.
Steeds meer ambtenaren 'weggekocht'
'Kerncentrales
op Moerdijk
en Borssele'
HANDIGE
EG-MINISTERS PRATEN OOK MET TUTU
Zuid-Afrika weigert visum aan onze krant
Regering moet onderhandelen
Merijntje
Tricot twijfelt aan eigen rapport
'Margarine,
koffie en
thee kunnen
goedkoper*
n KLEINTJE
in DE STEI
KWALITEIT OVERHEIDSAPPARAAT AANGETAST
Grote partij
cocaine in
VS onderschept
Legeroefening
realistisch
4 Voetbaltreinen
zonder noodrem
REIS MINISTER VAN DEN BROEK:
ZUIDAFRIKAANS BEDRIJFSLEVEN:
VRIJDAG
30 AUGUSTUS 1985
VPRO: magazine en
'gewaagde comedy-serie'
VS maken
nieuwe
C-wapens
I Woonplaats:
14 DAKEN GRATIS
I
DE STEM de 4in1 krant
AS
B
end
iflill
iMili
V: J4
rtikolen in deze advertentie kunt u
il winkels kopen, behalve de
i waar kleine cijfertjes by staan,
utikelen kunt u alleen kopen in
<els waar één van die cijfers op de
at. Reclameprijzen Relden van
aR 29 t/m zaterdag 31 august^
ngde vooiraad strekt.
Maakt u een dikke kans op succes Inderdaad een heel dikke
kans. omdat negen van de tien Stem-lezers en -lezereassen
week in week uit In onze ..KIeintjes"-kolommen kijkt of er Iets
van hun gading bi] staat Dat zl|n elke dag vele tienduizenden
kleintjes laders.
DE STEM
"i' NV'
125ste jaargang Kantoren te Breda - Bergen op Zoom - Etten-Leur - Goes - Hulst Oosterhout - Roosendaal - Terneuzen - N lissingenLx>ssejmmmers^
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG - De uittocht van
ambtenaren naar het bedrijfs
leven neemt dusdanige vor
men aan dat de kwaliteit van
het overheidsapparaat wordt
aangetast.
Na de belastinginspecteurs
nemen steeds meer deskundi
gen op het gebied van compu
tertechniek, automatisering,
financiën en economie de wijk
naar het aanzienlijk beter be
talende bedrijfsleven. De zuig-
kracht wordt ook steeds meer
uitgeoefend op deskundigen
binnen het leger. Er komt
daarnaast een tendens op gang
dat het 'middelbare' kader bij
dit proces betrokken wordt.
Volgens woordoerder A. de
Groot van de CMHA (Centrale
van middelbare en hogere
functionarissen bij overheid
en onderwijs) incasseren de
overlopers in het bedrijfsleven
niet zelden vijftig tot zestig
procent bruto-inkomen méér.
Het komt voor dat de over
heid ex-ambtenaren, die zijn
overgestapt naar een particu
lier bedrijf, later moeten inhu
ren voor hetzelfde werk, „Zo'n
man zit dan weer achter zijn
oude bureau. Alleen verdient
hij nu anderhalf maal zo
veel
De Groot: „De overheid
werkt eigenlijk als een goed
koop, maar prima, opleidings
instituut voor het bedrijfsle
ven. Veel kwaliteit wordt op
gekocht. Een poging om daar
wat tegen te doen door auto
matiseringsdeskundigen een
loonsverhoging van 10 procent
aan te bieden werd weggela
chen."
Behalve het feit dat er men
sen bij de overheid vertrekken
loopt de belangstelling om er
te gaan werken ook terug, zo
constateert de Rijkspsycholo-
gische Dienst na een onder
zoek. „Overheidsbanen zijn de
laatste jaren steeds minder in
trek."
Volgens cijfers van het Cen
traal Bureau voor de Statis
tiek zijn de netto salarissen
voor hogere inkomens in het
bedrijfsleven in de periode
van 1977 tot oktober 1983 met
21 procent gestegen. Bij de ho
gere ambtenaren is dat per
centage 10,3. Voor het netto
minimumloon waren die cij
fers respectievelijk 28,8 en 21,5.
Twintig doden in Zuid-Afrika
PRETORIA (RTR/UPI/AFP) - Volgens de
Zuidafrikaanse politie zijn in de nieuwe golf
van geweld zeker 20 doden gevallen.
Het geweld ontstond, toen de politie woensdag ver
hinderde, dat vreedzame betogingen werden gehou-
NelsonMa
den voor de vrijlating van i
Zwarten en kleurlingen lie
ten zich als makke schapen
uiteen slaan en 114 arrestan
ten gingen zonder protest naar
de gevangenis. Maar het ver
zet tegen de gewelddadige
macht brak later toch uit.
In deze sfeer komen van
daag drie EG-ministers van
Buitenlandse Zaken in Zuid-
Afrika aan, minister Van den
Broek en zijn collega's uit Lu
xemburg en Italië. Zij zullen
gesprekken hebben met presi
dent Botha en zijn naamge
noot van Buitenlandse Zaken.
Door de EG-ministers is ge
probeerd elke vorm van
feestelijk vertoon te mijden.
Zij willen zich oriënteren over
de toestand in de republiek.
Een poging om ook leiders van
de zwarten te spreken dreigde
te mislukken. Mandela mocht
niet in de gevangenis worden
bezocht en bisschop Tutu wil
de zich niet laten benaderen,
omdat het bezoek van de mi
nisters teveel door zijn rege
ring werd geregisseerd.
Tutu heeft echter op het
laatste moment toch 'schoor
voetend' toegezegd met de EG-
ministers van gedachten te
zullen wisselen. De bisschop
hoopt ermee te bereiken, dat
de EG-landen een objectiever
beeld krijgen van zijn land. De
MIAMI (DPA) - De Ameri
kaanse douane heeft 781 kg co
caïne met een waarde van 1,3
miljard gulden onderschept.
De cocaïne werd ontdekt op
de luchthaven van Miami in
twee vliegtuigen afkomstig uit
Colombia.
De jongste vondst brengt de
totale hoeveelheid cocaïne die
sinds 1 augustus 1984 - het be
gin van het Amerikaanse be
grotingsjaar - in Miami is ont
dekt op 14.000 kg. Dat is 1.500
kg meer dan in het voorgaan
de jaar over het gehele land
genomen is onderschept.
KOPENHAGEN (AP) - Tij
dens een militaire oefening op
het Deense eiland Bornhoim
heeft een Deense straaljager
bij een gefingeerde aanval
vanuit zee per abuis echte gra
naten afgevuurd op de op het
eiland gelegerde soldaten.
Volgens de autoriteiten had
de piloot van het vliegtuig in
plaats van het bedoelde foto
kanon, het boordgeschut in
werking gesteld, waardoor
vlak naast de soldaten acht
tien granaten insloegen. Nie
mand werd geraakt.
Het ministerie van defensie
noemde het incident volstrekt
onaanvaardbaar en heeft een
onderzoek gelast.
Tricot staat
in z'n hemd
Iandela.
bisschop wordt vergezeld van
dominee Beyers Naudé en de
ontmoeting vindt plaats in het
nieuwe gebouw van de Neder
landse ambassade in Pretoria.
In Zuid-Afrika laaide ook
gisteren het geweld hoog op.
Niet alleen in zwarte wijken
als Guguletu, Nyanga en
Crossroads leverde de politie
nog slag met de bewoners, ook
in kleurlingwijken als Mit
chell's Plain en Manenberg.
Journalisten werden in de
zwarte wijken niet toegelaten.
In Mitchell's Plain beschoot
de politie een lagere school en
gooide traangas in een tweede
school, terwijl leerlingen de
politie bekogelden met stenen
en benzinebommen. Leerlin
gen die aan een boycot deelna
men werden met zwepen afge
ranseld. Op tientallen plaatsen
richtten jongeren brandende
barricades op. Winkels wer
den in brand gestoken en
auto's omvergeworpen.
Berichtgeving
Met rubberkogels en traan
gas verhinderde de politie een
betoging van studenten van de
kleurling-universiteit van
Wes-Kaapland, die bij het
huis van de gearresteerde do
minee Allan Boesak een soli
dariteitsbetuiging wilden af
geven.
Acht buitenlandse corres
pondenten en een persfotogra
fe, die woensdag waren gear
resteerd bij hun berichtgeving
over mars voor Mandela, wer
den gisteren voor de rechter
geleid. Er is geen aanklacht te
gen hen ingediend en ze wor
den niet meer in hechtenis ge
houden, maar moeten volgen
de week opnieuw voor de
rechter verschijnen.
In Guguletu schoot de poli
tie drie mannen dood. Volgens
de staatstelevisie kwam
woensdag in deze wijk een
driejarig kind om het leven
toen een brandbom in een huis
werd gegooid.
Kritiek
Het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken heeft
de tot dusver scherpste kritiek
geleverd op de regering van
Zuid-Afrika. Het Witte Huis
verklaarde naar aanleiding
van het gebeurde in Kaapstad
dat er snel onderhandelingen
moeten beginnen tussen de
Zuidafrikaanse regering en de
zwarten.
De anti-apartheidsorgani-
saties in de EG hebben zich in
een gezamenlijke boodschap
aan de minister van Buiten
landse Zaken van Luxemburg,
mr. J.F. Poos, gedistancieerd
van het bezoek van de drie mi
nisters
Een jaar apartheid: 600 doden, aldus een demonstrant voor de Zuidafrikaanse ambassade in
Parijs. - foto a
PARIJS (REUTER) - De Franse topambtenaar Bernard Tricot,
die een rapport heeft opgesteld over eventuele Franse betrok
kenheid bij het tot zinken brengen van het Greenpeace-schip
Rainbow Warrior in Nieuw-Zeeland, heeft twijfel geuit aan zijn
werkstuk.
In een vraaggesprek met de linkse krant Libération heeft hij
verklaard dat enkele aspecten hem nog duister zijn. Hij zei niet
goed weg te weten met berichten in Britse kranten dat op 29 mei
een groep Franse geheime agenten in Londen bijeen is geweest,
kennelijk om over de missie naar Nieuw-Zeeland te praten.
Als deze berichten bevestigd worden, komt een belangrijk
deel van Tricot's rapport in de lucht te hangen. Chefs van de ge
heime dienst (DGSE) hebben namelijk tegen Tricot verteld dat
de twee groepen agenten die in Nieuw-Zeeland zijn geweest,
niet van eikaars bestaan wisten.
Tricot zei dat hij de verantwoordelijkheid op zich neemt als
uit nieuwe gegevens zou blijken dat de conclusies van zijn rap
port onjuist zijn. Maar als de drie DGSE-mannen, die inmiddels
in Frankrijk zijn teruggekeerd, het Greenpeace-schip tot zinken
hebben gebracht, handelden zij op bevel van hogerhand, aldus
Tricot.
zie ook pagina 5
Van een onzer verslaggevers
UTRECHT - In supporters
treinen zal de noodrem buiten
werking worden gesteld in
dien de situatie dit nodig
maakt.
Het ministerie van Verkeer
en Waterstaat heeft daarvoor
toestemming verleend. Voor
waarde is wél dat de veilig
heid op het baanvak geen ge
vaar loopt. In het algemeen zal
de maatregel kunnen worden
genomen op trajecten die zijn
voorzien van Automatische
Trein Beïnvloeding.
Er zal dan een extra waar
nemer bij de machinist op de
bok worden geplaatst
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - De Zuidafrikaanse rege
ring heeft gisteren een journalist van
deze krant die zich had aangemeld om de
reis van minister Van den Broek (Bui
tenlandse Zaken) naar Pretoria te ver
slaan, een visum geweigerd. Onze parle
mentair verslaggever had uiterlijk gis
teravond moeten vertrekken.
De Zuidafrikaanse ambassade in Den
Haag heeft geen reden gegeven voor de
weigering van het visum, dat al ruim
twee weken geleden werd aangevraagd.
Bemiddeling van het Nederlandse mi
nisterie van Buitenlandse Zaken gister
morgen leidde er wel toe dat de ambas
sade in Den Kaag tot tweemaal toe con
tact opnam met Pretoria, maar het vi
sum was om half vier nog steeds niet
verleend. Daarop verklaarde het hoofd
van de immigratiedienst, M. Grobler, dat
het uitblijven van antwoord gezien
mocht worden 'als een weigering'.
De hoofdredacties van de in AUDET
samenwerkende dagbladen hebben gis
termiddag een protesttelegram gezonden
naar de ambassadeur van Zuid Afrika in
Den Haag, dr. D. Louw.
Het telegram luidt: „De hoofdredac
teuren van de dagbladen De Gelderlan
der/De Nieuwe Krant, De Stem, De Lim
burger en het Dagblad voor Noord Lim
burg, verenigd in AUDET en samen tel
lend een oplage van ruim 450.000 exem
plaren, protesteren met grote klem tegen
de weigering van een visum aan de re
dacteur Frans Boogaard. Uw regering
ontkent hiermee het belang van een
groot aantal dagbladlezers in Zuid- en
Oost Nederland. Ons ontgaat in alle op
zichten de reden voor de weigering. De
hoofdredacteuren gaan ervan uit, dat de
aanvrage alsnog en op zeer korte termijn
wordt gehonoreerd."
Voor het bezoek van de EG-missie aan
Zuid Afrika - dat vandaag begint - heeft
de Zuidafrikaanse regering aan een
aantal dagbladen, aan het ANP en aan
de NOS wél visa verstrekt. Al enige tijd
geleden werden ook visa verleend aan
een drietal journalisten die los van de
EG-missie naar Zuid Afrika gingen. Eén
aanvraag (NCRV-radio) voor een langer
verblijf in Zuid Afrika is formeel nog in
behandeling.
JOHANNESBURG (DPA/AFP) - Een groot deel van het
Zuidafrikaanse bedrijfsleven heeft bij de regering aange
drongen op vrijlating van zwarte leiders en op het aangaan
van onderhandelingen met een 'open agenda' over de politie
ke toekomst van Zuid-Afrika.
Deze politieke interventie van het bedrijfsleven valt sa
men met crisisverschijnselen in de Zuidafrikaanse econo
mie: de koers van de rand bereikte deze week een ongekend
dieptepunt en de directeur van de centrale bank, Gerhard de
Koek, voert met buitenlandse banken spoedoverleg over de
positie van de rand en de buitenlandse schuld van Zuid-
Afrika.
„Ons overleven hangt af van het totstandbrengen van de
noodzakelijke structurele veranderingen", aldus de verkla
ring, die de regering maant tot ingrijpende hervormingen
om te voldoen aan 'de politieke, sociale en economische aspi
raties van alle Zuidafrikanen, ongeacht ras, kleur of geloof'.
De verklaring is ondertekend door de samenwerkende
Kamers van Koophandel, de samenwerkende Kamers van
Industrie, de Urban Foundation en de zwarte ondernemers
vereniging NAFCOC. Samen vertegenwoordigen zij rond 70
procent van het Zuidafrikaanse bedrijfsleven.
zie ook pagina vijf
Van onze Haagse redactie
DEN HAAG - Als blijkt dat inspraakronden of plano
logische argumenten zich niet verzetten tegen de ves
tiging van een of meer kerncentrales in Moerdijk en
in Borssele dan komen die centrales ook daar.
Dat betoogde minister Van
Aardenne (Economische Za
ken) gisteren tegenover de ka
mercommissie voor Economi
sche Zaken.
Belangrijk daarbij is ook
dat de bestuurders van Zee
land, Brabant en Limburg zelf
nogal enthousiast zijn over de
mogelijke vestiging van kern
centrales daar, terwijl die
geestdrift ontbreekt in Rotter
dam en Groningen, gebieden
die ook in aanmerking komen.
Van Aardenne betoogde gis
teren dat de bereidheid om
mee te werken wel degelijk
van belang is voor de vestiging
van eventuele centrales. Vol
gens de minister is het alter
natief van een 'aanwijzing'
niet erg aantrekkelijk. Dan
moet de overheid een plaats
aanwijzen, los van eventuele
bezwaren van bestuurders of
omwonenden.
Het overleg van gisteren
tussen de bewindsman en de
Tweede Kamer ging over een
brief die Van Aardenne eerder
dit jaar had gestuurd aan de
commissarissen van de konin
gin in Brabant (Van Agt) en
Limburg (Kremers). Daarin
zou de minister zich zeer ver
gaand hebben vastgelegd op
de vestiging van een kerncen
trale op Moerdijk. De Kamer,
en dan met name de linkse op
positie, vreest dat daardoor de
inspraakprocedure een loos
gebaar zal blijken te zijn. Ver
tegenwoordigers van de oppo
sitie vochten daarover giste
ren met de bewindsman een
woordengevecht uit.
Van Aardenne beweerde
dat hij in de brief die uiteinde
lijk aan de beide commissaris
sen was gestuurd bewust het
woord 'voorzien' had gebruikt
om aan te geven waar volgens
zijn verwachting de kerncen
trales zouden worden geves
tigd. Weliswaar was in ambte
lijk overleg het woord 'willen'
gevallen, maar dat betekende
nog niet dat de minister en het
kabinet ook alles op alles zul
len stellen kerncentrales in
Moerdijk en Borssele te krij
gen. Die brieven zijn enkele
maanden geleden in de publi
citeit gekomen na een inbraak
van een actiegroep, die zich de
'wi aak van jhr. mr. de
Braauw' noemt.
Van Aardenne maakte tot
slot de Kamer duidelijk dat hij
Brabant en Limburg niet al te
veel van plan is te laten profi
teren van het prijsvoordeel
van kernenergiestroom als die
provincies straks de exploita
tie van een centrale onder hun
hoede krijgen. Een belangrijk
deel van dat prijsvoordeel zal
met name voor het totale Ne
derlandse bedrijfsleven ge
bruikt worden, in zoverre dat
goedkopere energie nodig
heeft om te kunnen concurre
ren met het buitenland.
HET meest opvallende programma
van de VPRO in het nieuwe seizoen
is het maandelijkse politiek-culturele
buitenlandmagazine 'Diogenes',
waarvan Jan Blokker, ex-
hoofdredacteur van de Volkskrant,
de eindredacteur is Opmerkelijk is
verder dat de VPRO van het
Schrijverscollectief, dat
verantwoordelijk was voor de
'Stratenmaker-op-zee-show', een
'eigen, gewaagde comedy-serie'
gaat uitzenden
zie pagina Gids 1
OM MEER dan één reden is het
opmerkelijk dat het Amerikaanse
besluit om opnieuw chemische
wapens te gaan produceren in
West-Europa geen heisa heeft
veroorzaakt. Hoe Washington
zijn bondgenoten steeds meer
wenst te degraderen tot vazallen,
is niet minder onthullend
B zie pagina 2
DEN HAAG (ANP) - Door de
spectaculaire daling van de
grondstofprijzen kunnen mar
garine, koffie en thee dub
beltjes goedkoper dan nu het
geval is in de winkel liggen.
De consumentenorganisatie
Konsumenten Kontakt (KK)
heeft de produktschappen
voor Margarine, Vetten en
Oliën en voor Akkerbouwpro-
dukten gevraagd te bewerk
stelligen dat gerechtvaardigde
prijsdalingen worden doorge
voerd door dit punt op te voe
ren tijdens een bestuursverga
dering.
KK heeft de ontwikkeling in
de grondstofprijzen vanaf ja
nuari 1983 op een rijtje gezet.
Op grond daarvan heeft KK
geconcludeerd dat de prijs
voor plantaardige margarine
met minstens 20 cent omlaag
kan en die voor andere mar
garine met 17 cent. Een pak
koffie is 15 tot 20 cent te duur
en ook thee behoort dubbeltjes
goedkoper te zijn, aldus KK.
De vereniging van Neder
landse koffiebranders en thee
pakkers heeft met verbazing
kennis genomen van de mede
deling van Konsumenten Kon-
takt. In het afgelopen jaar zijn
de grondstofkosten van het
gemiddelde pakje koffie in
Nederland gestegen, terwijl de
consumentenprijs als gevolg
van concurrentie in dezelfde
periode met circa 12 cent is ge
daald.
DEN HAAG/PARAMARIBO
(ANP) - De Surinaamse auto
riteiten hebben de bewaking
van de Nederlandse ambassa
de, het consulaat-generaal en
het KLM-kantoor in Parama
ribo verscherpt.
De maatregel is genomen,
nadat de Nederlandse ambas
sade het ministerie van bui
tenlandse zaken in de Suri
naamse hoofdstad had meege
deeld te hebben gehoord over
mogelijke gijzelingsacties te
gen Nederlandse medewer
kers van ambassade en KLM.
(ADVERTENTIE)
HANDDOEK
groot formaat, 60 x 140 cm
Met deze bon kunt u een nieuwe abonnee
aanmelden en de handdoek zal u worden
toegestuurd.
NIEUWE ABONNtE
Naam en voorletters:
Adres:
Postcode:
Betaling 66,30/kwartaal 22,97/maand
I DE NIEUWE ABONNEE ONTVANGT Z'N KRANT
Datum van aanmelding;
Naam:
Adres:
Postcode:
Woonplaats:
IDeze bon in een open enveloppe, zonder postzegel, sturen
naar: De Stem, Antwoordnr. 112, 4800 VB BREDA
^Bellen kan ook: 076-236911.
