UITBLAZEN Rock Hudson brengt aids voor iedereen 'dichtbij Vredesmissie in Midden-Oosten welhaast onmogelijke opgave SPD ook betrokken bij illegale financiering Nederlan even in ontwa ONTWIK Dissident in eigen land 'Inspraak over details' VR1JDAG 16 AUGUSTUS 1985 ACHTERGROND PAGINA Positief Tragedies SOCIALISTEN VERLIEZEN AUREOOL VAN ONSCHULD Schmidt Onderzoek VRIJDAG 16 AUGUS isser gedood door zeemijn DE PIEPJES van Brinkman in tv-pro- gramma's. De dis cussie in de Verenigde Staten over de rol van de media bij gijzelingen en kapingen. De zoveelste aanslag op de onafhanke lijkheid van de BBC. Zijn dat symptomen van een om zich heen grijpende epidemie of is het maar een samenloop van heel verschillende omstandig heden? Hoe glad het ijs is waarop de BBC zich soms beweegt sinds Groot-Brittannië zucht onder de ijzeren vuist van me vrouw Thatcher werd al ruim twee jaar geleden zichtbaar toen de omroep er zelfs van be schuldigd werd 'te neutraal' te zijn. Dat was in de tijd van de Falkland-oorlog. Zoals in oor logen gebruikelijk is vielen aan beide zijden slachtoffers. Hoe wel iedereen dit weet, is het ook gebruik dat oorlogvoerende re geringen de eigen verliezen ver zwijgen of bagatelliseren en die van de vijand overdrijven. Re geringen van ontwikkelde, de mocratische landen met een rij ke oorlogservaring zouden be ter moeten weten, maar me vrouw Thatcher gaf er de voor keur aan de oude wegen van propaganda, verduistering en verzwijging opnieuw te bewan delen. De BBC, internationaal gezien nog wel iets meer dan al leen een tv-zendgemachtige die voortreffelijke programma's maakt, wilde niet volstaan met de door regering of opperbevel goedgekeurde persberichten, maar benutte ook alle andere bronnen, inclusief Latijns- Amerikaanse, die ze aanboren kon. Nuances Zo ontstond in de bericht geving, die op de wereld door tientallen miljoenen radioluis teraars sinds jaar en dag volle dig wordt vertrouwd, een beeld van de strijd dat niet eens zo verschrikkelijk veel verschilde met dat wat door de Britse re gering werd opgehangen, maar dat wel heel wat nuanceringen vertoonde die in het bijzonder mevrouw Thatcher blijkbaar liever had bewaard voor de be roepsonthullers die over dertig jaar haar archieven mogen ope nen. „Thatcher overwoog ge bruik van atoombom tegen Ar gentinië", krijg je dan te lezen omdat tijdens een van de zittin gen in 10. Downing^ Street het woord atoombom is gevallen al was het maar in een zin als: „de atoombom kunnen we natuur lijk niet gebruiken; dat zou de wereldopinie tegen ons inne men." De snuffelende en naar publieke aandacht snakkende historicus van over 30 jaar zou daar terecht de conclusie uit kunnen trekken dat het gebruik van de atoombom inderaad werd overwogen. Maar terug naar de BBC. Het is bekend dat mevrouw Thatcher de BBC haat. In plaats van er trots op te zijn dat het voormalige Britse Rijk, waar zij anders zo Churchil- üaans over kan doen, nog iéts over heeft dat wereldwijd van invloed is - en nog in gunstige zin ook - laat ze geen kans lig gen om de BBC te bezoedelen met de schijn van afhankelijk heid. De BBC is haar een doorn in het oog of eigenlijk erger: de BBC is ptnko, een leuk woord waarmee zoiets wordt bedoeld als roze, linksachtig. Pesten Pinko. Té neutraal. Hoor en wederhoor toepassen is neu- T5 WIM KOCK traal. Maar in een land waar de regering onder hevige en dage- E lijks groeiende kritiek staat ver- E neemt een medium uiteraard meer wederhoor dan hoor, om =j het zo maar eens te zeggen, of E omgekeerd als u wilt. Thatcher hoort via de radio en de tv te weinig van haar opvattingen en E te veel van die van haar critici. E Ze krijgt het gevoel een dissi- dent in eigen land te zijn en het wil maar niet tot haar door- E dringen, ondanks de neutrali- E teit van de berichtgeving door E de BBC, dat het enige dat haar nog scheidt van het dissident- schap in eigen land het feit is E dat men haar ooit, in een vlaag E van collectieve verstandsverbij- 5 stering, eerste minister heeft ge- j| maakt en dat zij het is en zij al- E leen die de datum mag bepalen waarop het murw geslagen E volk, veel van haar eigen partij- volgers voorop, haar mag weg- e stemmen. E Dat het ook nu weer om een E staaltje BBC pesten is gegaan, 5 valt niet te bewijzen. Het is be- E kend dat de nog overgebleven e ministers in het kabinet van E Thatcher nauwelijks méér zijn dan haar stromannen. Dus is E het niet te gewaagd om te ver- e onderstellen dat de brief van E minister Leon Brittan waarin de BBC werd verzocht het ge- e wraakte tv-programma niet uit E te zenden, in feite haar brief was. Het kan toeval zijn dat de e raad van toezicht van de BBC E los van dit verzoek en - naar eigen zeggen - op geheel andere gronden dan die van de rege- e ring, tot de conclusie kwam dat het programma niet rijp was voor uitzending. Maar dan was E het wel een zeer ongelegen ko- e mend toeval en het is nauwe- lijks te bevatten dat een wijs ge- zeischap als deze raad van toe- e zicht niet heeft kunnen voor- E zien dat de samenloop van re- geringsverzoek en zijn eigen be- E sluit op z'n minst de schijn van e regeringscensuur zou wekken. Reputatie Dat mevrouw Thatcher en de heer Brittan nu luid roepen dat er geen sprake is van rege- s ringscensuur („conservatieven E doen zoiets niet" hoorde ik- Thatcher vanmorgen nog voor E een microfoon van de BBC E World Service zeggen) maakt het niet gemakkelijker om te E geloven in een ongelukkige sa- E menloop van omstandigheden. Toeval of niet: regering én E BBC-top hebben een van de E kostbaarste én zeldzaamste re- putaties op het spel gezet, na- melijk die van een door en door E betrouwbare nieuwsbron te E zijn. Daarom hebben de Britse E radio- en tv-journalisten groot E gelijk dat ze de schijn voor wer- kelijkheid hebben genomen en E meteen naar het zwaarste pro- E testmiddel hebben gegrepen, Nog één zo'n toeval en van de E 120 miljoen luisteraars (onder E wie 14,5 miljoen Russen) die de BBC over de hele wereld heeft, gelooft niemand nog dat de E BBC een haar beter is dan wel- E ke andere wereldomroep ook. E Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs, J.H M. Brader. Hoofdredactie L. Leijendekker en H. Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229. 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, ©01640-36850. Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957 Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen: 22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar. Bij automatische betaling geldt een korting van j 1,- per maand, f 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17 00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur ©076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. Door Mare de Koninck WASHINGTON - Nu film- en tv-acteur Rock Hudson als eerste natio nale beroemdheid ligt te sterven aan aids in een ziekenhuis in Los Ange les, lijkt het Ameri kaanse publiek pas echt geconfronteerd met ernst en omvang van de nieuwe fatale epidemi sche ziekte. Enquêtes melden een plotseling sterk gestegen bekend heid met en angst voor het verschijnsel onder de gehele bevolking. Het geval Rock Hudson heeft ook de nieuwsmedia - zowel de ernstige als de min der serieuze - aangespoord tot een nieuwe lawine van publicaties, waarin medi sche autoriteiten, politici en vedetten getuigen van hun bangste voorgevoelens over wat aids nog voor Amerika en voor de wereld in petto heeft. De dodelijke ziekte is ineens niet meer een geiso- leerd gevaar voor specifieke groepen als homofiele- man- nen-met-veel-partners, drugspuiters en ontvangers van bloedtransfusies, maar is voor alle milieu's 'dichtbij' gekomen. Al zijn er onder de 12.000 gerapporteerde aids-patien- ten in de VS nog maar 104 heterosexuele en geen drugs gebruikende vrouwen en 14 dito mannen, dat geringe aantal rechtvaardigt volgens deskundigen de vrees dat de hetero-bevolking thans voor een soortgelijk 'begin' van een epidemie staat als in 1981 de homo-gemeenschap stond. Vooral als men be denkt dat de 2000 aids-pa- tienten die de ziekte hebben opgelopen door gebruik van niet-steriele (drugs-)injec- tienaalden, voor het over grote deel heterosexueel zijn. En nog meer omdat maar zo'n 10 procent van iedereen die het aids-virus in zich heeft, de fatale ziektever schijnselen ook daadwerke lijk ontwikkelt, maar wel via sexueel contact kan doorgeven aan een ander. „Er bestaat helemaal niet zoiets als een hoge risico groep", zegt dr. Michaek Ca- plan, een in aids gespeciali seerde arts in San Francisco. „Het virus weet niet wat voor sexuele voorkeur een Rock Hudson in gezelschap van Liza Minelli. - fotoap mens heeft. Alle mensen lo pen gevaar. Aids is de groot ste bedreiging voor het mensdom sinds de atoom bom". En dr. Ward Cates, van het US-Centrum voor Ziekte Beheersing (CDC), meent: „Als we naar de toekomst kijken zien we de potentiële mogelijkheid dat deze kwaal erger wordt dan alles wat de mensheid ooit heeft meege maakt". Dr. William Hasel- tine, aids-researcher aan het Kankerinstituut in Boston, ziet ook geen reden om het publiek gerust te stellen. „Nog nooit heeft iemand zich hersteld van aids. Als iemand niet sterft aan het virus, dan is hij of zij wel geïnfecteerd en besmettelijk voor de rest van het leven. Daar moeten we op dit mo ment van uitgaan". Boulevard-bladen in de VS melden dat er na de be kendmaking dat de homofie le Rock Hudson aids heeft, niet alleen hevige angst heerst in de 'sexueel vrijzin nige' filmindustrie van Hol lywood, maar meer speciaal sprake is van 'doodsangst' onder de collega's van Hud son in de tv-serie Dynastie, waar de acteur zowel voor (door miljoenen Amerikanen gadegeslagen) als achter de schermen andere sterren, zo als Linda Evans, heeft „ge kust etc.". Hoe dat zij, en hoezeer specialisten het ook een mis verstand noemen dat aids o.a. door kussen wordt door gegeven, homo-actiegroepen hebben „verwelkomd" dat tot de slachtoffers nu ook een openbaar figuur be hoort, die het grote publiek bewuster maakt van het ge vaar en van het lot van dui zenden homofielen. Hudson is een soort volksidool in de VS en hij is zelfs een vage kennis van president en voormalig collega-acteur Ronald Reagan. „Ook con servatief Amerika is nu bij aids betrokken geraakt. Als er iets positief is aan het ge val Rock Hudson, dan is dat dat de politici nu nog meer geld en energie in de bestrij ding van aids zullen willen steken, omdat de steun daar voor onder de bevolking sterk is gestegen", aldus Henry Waxman, volksverte genwoordiger in Washing ton en afkomstig uit West Holywood, dat evenals Greenwich Village in New York en een deel van San Francisco een centrum van homofilie is, „waar iedereen wel iemand kent die aan aids lijdt of is gestorven". Een van Amerika's popu lairste comédiennes, Joan Rivers, bevestigt dat er meer bekende namen onder de aids-slachtoffers zullen op duiken. Drie van haar per soonlijke vrienden in Los Angeles zijn reeds een af zichtelijke dood aan de ziek te gestorven. Ze zegt: „De epidemie is een feit mensen, ze is overal om ons heen. Er is geen ontkennen meer aan". En op Broadway in New York zegt theaterdirec teur Joseph Papp: „Er is hier alleen al bij ons ene Public Theater in drie jaar tijd een hele groep aan aids doodge gaan. Ten minste tien men sen met wie ik persoonlijk heb gewerkt". Nadat de nieuwe kwaal, die het menselijke afweer mechanisme tegen infecties kapot maakt zodat zware ontstekingen of kanker alle kans krijgen, in 1981 in de VS werd ontdekt en als aids gekenmerkt, heeft de rege- ring-Reagan het verwijt ge kregen niet snel en krachtig genoeg de medische tegen aanval in te zetten, „omdat het om een kwaal gaat die een groep treft welke poli tiek niet interessant is" voor de conservatieve Republi keinse regering. Rechtse tv- predikanten, onder wie per soonlijke vrienden van pre sident Reagan, suggereerden voor het miljoenenpubliek dat aids de straf van God is voor zedelijk wangedrag. Patrick Buchanan, thans lid van Reagan's Witte Huisstaf en toen nog journalist, schreef in 1983: „Arme ho mofielen. Zij hebben de oor log verklaard aan de natuur en nu voert de natuur een verschrikkelijke vergel dingsactie uit". Intussen laat Reagan de natuur zijn gang niet meer gaan en zijn er grote begro tingsbedragen (126 miljoen dollar dit jaar) uitgetrokken voor het aids-onderzoek, dat onder meer wordt uitge voerd in wereldvermaarde centra als genoemd CDC (met zijn speciale aids-task force) en de National Insti tutes of Health (NIH) in Washington. Rock Hudson's sterfbed kan de fondsen al leen maar doen toenemen. De noodzaak daarvan is even evident als de onder zoeksresultaten indrukwek kendheid zijn. Die laatste hebben dan wel nog steeds niet tot een geneeswijze ge leid, maar hebben wel in een voor de medische weten schap historisch recordtem po de kennis over een nieu we ziekte doen toenemen. En dat geeft hoop voor de toe komst, zij het nog nauwe lijks voor degenen die reeds aan aids lijden. „We weten heel veel", zegt dr. Dean Echenberg, hoofd van de dienst besmettelijke ziekten in San Francisco. „Niet al leen over de wijze waarop het virus witte bloedli chaampjes binnendringt. We hebben intussen ook zoveel statistische kennis dat we in theorie kunnen voorkomen dat de ziekte zich verder verspreidt". De nadruk echter kan niet genoeg liggen op het begrip 'theorie'. Als vaststaand wordt intussen aangenomen dat aids doorgegeven wordt als lichaamssappen (vooral bloed) met elkaar in aanra king komen (daarom ook bij geboorte; 104 Amerikaanse kinderen hebben nu aids) en dat bij sexueel verkeer voor al anale penetratie door een besmette partner riskant is, waarschijnlijk omdat daar bij vaker weefselbeschadi gingen en dus (eventueel mi nuscule) bloedingen voorko men. Maar over de mate waarin bij de 'gewoon' uit gevoerde geslachtsdaad tus sen man en vrouw besmet ting kan plaatshebben is nog altijd veel onduidelijkheid, Dat het mogelijk is en soms voorkomt, staat echter wel vast. Maar dat daarom een hele bevolking zou gaan af zien van normaal sexueel contact - zonder condoom - met een eerste of nieuwe partner, lijkt al te theore tisch. Wat het inperken van de verspreiding vooral ook moeilijk maakt is het feit dat het aids-virus wel een tot vijf jaar in de patiënt kan le ven (incubatietijd) alvorens deze zich er als gevolg van ziekteverschijnselen van be wust wordt. De andere com plicerende bestrijdingsf actor is dat negentig procent van de geïnfecteerden niet het dodelijke aids-syndroom krijgen, maar wel besmette lijk kunnen zijn. Bovendien is de ziekte nog te jong om te kunnen zeggen dat die ne gentig procent ook over pak weg vijftien jaar geen actie ve aids zal krijgen. Een en ander maakt dat op grond van de aids-cijfers anno 1985 de projectie moet worden ge maakt dat binnen vijf jaar minstens 100.000 Amerikanen actieve aids zullen hebben, terwijl er 1 miljoen zullen zijn geïnfecteerd met het vi rus. En aangezien van alle huidige aids-patienten 27 procent niet homosexueel is, zullen voor 1990 er 270.000 heterosexuelen zijn besmet... Inmiddels is het mogelijk om bloed te testen op de aan wezigheid van het aids-virus (iets wat de Amerikaanse bloedbanken vrijwel aids- vrij heeft gemaakt), maar zolang er geen geneesmiddel en dus geen hoop kan wor den geboden, lijkt het on haalbaar om elke Ameri kaan of bepaalde bevol kingsgroepen te verplichten tot een bloedproef. „Het enig mogelijke is een massale voorlichtingscam pagne", meent dr. Fritz Ka- han in Los Angeles. „Dit is geen moralistische uit spraak, maar de sexuele re volutie is thans waarschijn lijk afgelopen. Sex met een enkele partner en beperking in sexuele variaties is een kwestie van overleven ge worden, zolang een middel tegen aids niet is gevonden". Talloze Amerikaanse we tenschappers zoeken koorts achtig naar een vaccin. Maar het aids-virus blijkt van een ongewoon sluw soort, dat telkens van uiterlijke ge daante kan veranderen om immuun te blijven tegen an tistoffen. Het is een verbeten strijd tussen een nieuw do delijk organisme en de aller nieuwste medische technolo gie die ter beschikking is. Zolang die strijd niet door de wetenschap is gewonnen, zullen de individuele aids- tragedies zich binnen en bui ten de VS blijven vermenig vuldigen. Zoals het drama van het gezin Burk in Los Angeles, waarvan vader, moeder en het vijftien maanden jonge zoonte hope loos ziek zijn en alleen doch- terje Nicole geen aids heeft, Of van de militair Bernard B., bij wie aids ontdekt werd en die ten bate van de we tenschap zijn homofilie ont hulde, hetgeen hem op ge rechtelijke vervolging kwam te staan omdat „onnatuurlij ke vleeselij ke gemeenschap" in het Amerikaanse leger een misdrijf is. Of van de jeugdige gevangene in New York, die door een celgenoot werd verkracht en nu ver geefs tegen de dood vecht in een isoleerruimte van de ge vangenis. Of van Robert Doyle (32), die door niemand meer werd opgevangen en wekenlang in een motel in Baltimore lag. Alle andere gasten waren gevlucht en de beheerder zette elke dag een hamburger en een cola voor Robert's deur. Hij werd ont dekt door een plaatselijke aids-werkgroep van homo fielen, die na lang zoeken een ziekenhuis bereid vond hem op te nemen. Na een maandenlange lijdensweg van angst, pijn en verstoting had Robert, met nog maar enkele dagen te leven, een plaats gevonden om te ster- Door Rob Simons JERUZALEM - De Amerikaanse ondermi nister van Buitenlandse Zaken, Richard Murphy staat op zijn huidige vredesmissie in het Mid den-Oosten voor een haast onmogelijke opga ve. Murphy probeert voor Washington en Jeruzalem aanvaardbare Palestijnse gesprekspartners te vinden die in een gemeenschappe lijke Jordaas-Palestijnse de legatie een dialoog met de Verenigde Staten kunnen voeren die tot rechtstreekse vredesonderhandelingen met Israël moet leiden. Jordanië en de PLO zien zo'n dialoog tussen Amerikaanse verte genwoordigers en een Jor- daans-Palestijnse delegatie echter als een eerste stap om de weg te bereiden voor een internationale vredesconfe rentie met deelname van alle partijen waaronder de PLO en de vijf permanente leden van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties. Onder auspiciën van zo'n interna tionale vredesconferentie die zowel voor Washington als Jeruzalem onaanvaardbaar is zouden Israël en de Ara bieren in een later stadium over vrede kunnen gaan on derhandelen. Door deelname aan een dialoog met de Ver enigde Staten hoopt de PLO Amerikaanse erkenning af te dwingen en in Israëlische ogen als een aanvaardbaar der onderhandelingspartner te voorschijn te komen. De eerste hindernis die Murphy moet overwinnen om tot een dialoog met een Jordaans-Palestijnse delega tie te komen is de samenstel ling van een lijst met 7 na men van Palestijnse verte genwoordigers voor zo'n ge meenschappelijke delegatie. Van de door Hoessein en Arafat voorgestelde lijst zijn twee vooraanstaande PLO- functionarissen Khaled el Hassan en Salah el Tamri voor de Amerikanen onaan vaardbaar. De Israëlische re gering heeft slechts twee van de 7 namen als mogelijke Pa lestijnse vertegenwoordigers goedgekeurd, maar Jeruza lem kan de Amerikanen niet voorschrijven met wie ze al dan niet rond de tafel gaan zitten. Murphy heeft in Am man de namen van alterna tieve kandidaten genoemd om het Palestijnse quotum in de gemeenschappelijke dele gatie aan te vullen. Hoessein is er echter niet in geslaagd Arafat te bewegen andere Palestijnse vertegenwoordi gers voor de gemeenschappe lijke delegatie in overweging te nemen. Premier Peres heeft giste ren in Jeruzalem tegenover Murphy de oppositie van de Israëlische regering ver woord tegen ieder voorover leg tussen de Verenigde Sta ten en een Jordaans-Pales tijnse delegatie. Minister van Buitenlandse Zaken Sjamir heeft Murphy vervolgens in glasharde bewoordingen te verstaan gegeven dat diens oriënterende gesprekken in Amman gevaarlijk zijn voor het vredesproces en overbo dig gezien de weigering van Jordanië en de PLO recht streeks onderhandelingen met Israël te voeren. Zolang Hoessein samenwerkt met de PLO en naar een internatio nale vredesconferentie streeft kan er volgens Sjamir geen sprake zijn van onder handelingen met Jordanië. Israël heeft zich behoorlijk zenuwachtig gemaakt over de ware aard van de missie van Murphy. Sjamir had al eerder verklaard dat het be sluit om Murphy naar het Midden-Oosten te sturen een ongekend gevaarlijke stap is die ernstige gevolgen voor de vrede en veiligheid in het ge bied zal hebben. Israël dient volgens Sjamir alle politieke krachten te mobiliseren om deze Amerikaanse vredes missie te laten mislukken waartoe door Washington werd besloten ondanks de oppositie van de hele Israëli sche regering. De regeringskringen in Je ruzalem zien in de huidige vredesmissie van Murphy een nutteloze poging om de betrekkingen tussen de Ver enigde Staten en de PLO te verbeteren. De voorgestelde Amerikaans-Jordaans-Pa lestijnse dialoog als een tus senstation op weg naar vre desonderhandelingen heeft in Israël argwaan gewekt omtrent de Amerikaanse be doelingen. Zo'n afleidings manoeuvre zou volgens Is raëlische regeringskringen de PLO de gelegenheid bie den een officiële ontmoeting van haar vertegenwoordi gers met de Verenigde Staten tot stand te brengen zonder dat de PLO haar politieke houding zou hebben gewij zigd. Arafat stuit in de PLO op een groeiende oppositie tegen het Jordaans-Palestijns vre desinitiatief zodat hij in te genstelling tot Hoessein op de Arabische topconferentie in Casablanca wel was gebaat bij het uitstel van de discus sie over hun beider vredes plan. Voor Arafat is het nog onzeker of hij als tegenpres tatie voor een officiële Ame rikaanse erkenning van het Palestijnse zelfbeschikkings recht geen resolutie 242 en dus bestaansrecht van Israël door de verdeelde PLO kan laten aanvaarden. Arafat weigert zich tevens te ver plichten de gewapende strijd tegen Israël te staken. De Israëlische achterdocht wordt tevens ingegeven door het Amerikaanse voornemen moderne gevechtstoestellen, raketten en tanks aan Jorda nië en Saoedi-Arabië te ver kopen. Tegen die achter grond werd in Jeruzalem met niet veel vreugde kennis ge nomen van de ontmoeting die Murphy gisteren voor zijn vertrek uit Amman met de Jordaanse stafchef Zaid Ben Shaker hield. Koning Hoes sein heeft op de Arabische top in Casablanca zijn uiter ste best voor de zaak van de vrede gedaan zodat meester Murphy in Washington met goede rapportcijfers van de Jordaanse leerling voor de dag kan komen. De Israëlische leiders be weren intussen dat zij geen reden hebben om aan de Amerikaanse visie te twijfe len dat Hoessein eerlijk voor het eind van dit jaar een doorbraak in het vredespro ces probeert te bereiken. In dezelfde adem voegen zij daaraan toe dat Hoessein pas op het juiste spoor is als hij tot de conclusie is gekomen dat met Arafat geen vooruit gang in het vredesproces valt te bereiken. Met die consen- sus-filosofie van de Israëli sche regering van Nationale Eenheid is het laatste sprankje hoop op vredeson derhandelingen tussen Is raël, Jordanië en de Palestij- nen vrijwel vervlogen en doemt het spook weer op van de voortdurende impasse in het Arabisch-Israëlisch con flict. Door Gerard Kessels BONN - Het ziet er naar uit dat de Duitse so ciaaldemocraten veel zwaarder betrokken zijn bij het schandaal rond de illegale partij enfinanciering dan tot nu toe werd aangeno men. De justitie gaat momenteel na of de SPD een bedrag van ruim zes miljoen mark voor de fiscus verdon keremaand heeft. Het justitiële onderzoek is het zoveelste hoofdstuk in het schandaal rond de illega le partijenfinanciering waaraan maar geen einde wil komen. Voor de SPD zijn de nieuwe feiten een klap van jewelste. In tegenstel ling tot de christendemocra tische CDU en de liberale FDP die tot hun nek in het schandaal steken, was de SPD tot nu toe slechts opge vallen door tamelijk on schuldig kruimelwerk. Het waren ook de socialisten die samen met de Groenen steeds aandrongen op een al gehele opheldering van het schandaal. De justitie heeft nu echter aanwijzigingen dat ook de SPD, net als CDU en FDP, miljoenen marken in de partijkas heeft gekre gen, die op illegale wijze aan de belastingdienst voorbij gesluisd werden. Daarmee is de SPD zijn aureool van on schuld kwijtgeraakt. Het betreft hier ruim zes miljoen die door het Duitse bedrijfsleven op tafel wer den gelegd voor de verkie zingscampagne in 1980 van de ook in industriële kringen populaire kanselier Helmut Schmidt. De bedrijven maakten hun bijdragen niet rechtstreeks over naar de partijkas, maar naar de Friedrich Ebert Stichting. Deze stichting is nauw ver want met de SPD en heeft een erkenning als 'van alge meen belang'. Dit predikaat maakte het de gulle gevers mogelijk hun bijdragen van de belasting af te trekken. De Friedrich Ebert Stichting stortte het geld vervolgens op de Zwitserse rekening van een Israëlische stichting, waarmee de Duitse socialis ten nauwe betrekkingen on derhielden. Als laatste stap werd het 'schoon gewassen' geld in contanten uit Zwi- tersland gehaald en in Bonn in de partijkas van de SPD gestopt. Centrale figuren in deze operatie: de socialisti sche bankier Walter Hessel- bach en de in 1983 overleden vroegere SPD-penning- meester Alfred Nau. Hoewel het wat wrang klinkt, lijkt het overlijden van Nau de beste dienst die hij de partij heeft bewezen. Nau heeft zijn geheimen mee het graf in genomen. De vroegere penningmeester, die had meegemaakt hoe de nazi's de partijkassen in Duitsland geplunderd had den, verzamelde in volstrek te geheimhouding zijn bij dragen. Zelfs naaste mede werkers en vrienden hadden er geen idee van waar Nau de enveloppen met duizen den marken vandaan haalde die hij voor de partij verza melde. De kans is groot dat veel van dat geld via de Friedrich Ebert Stichting, waarvan Nau lange tijd be stuurslid was, naar de SPD vloeide. Gezien de werkwijze van Nau, die in het begin van elk jaar zijn oude agen da vernietigde, lijkt het uiterst twijfelachtig of de justitie nog ooit het defini tieve bewijs van malafide praktijken zal kunnen leve ren. Ongetwijfeld zal Hes- selbach, net als andere SPD- prominenten, proberen zich te verstoppen achter de overleden penningmeester. De liberalen hebben al ge roepen om een parlementai re onderzoekscommissie, a la de Flick-éommissie, die het gedrag van SPD en Frie drich Ebertstichting gaat onderzoeken. De SPD heeft prompt laten weten daar geen bezwaar tegen te heb ben, mits ook de verwante stichtingen van CDU, CSU en FDP onder de loep wor den genomen. Dat zal de ani mo om een onderzoekscom missie op poten te zetten wel verminderen. De partijen in Duitsland hebben in de toekomst geen malafide constructies meer nodig om het bedrijfsleven aan te zetten tot het spende ren van bijdragen. Ze heb ben een wet aangenomen die bijdragen aan de partijen ook fiscaal aftrekbaar ma ken. Illegale omwegfinan cieringen zijn daardoor overbodig geworden. De Groenen, de enige partij die tegen stemde, zijn naar het Constitutionele Hof in Karlsruhe gestapt. Ze willen dat de wet ongrondwettig wordt verklaard. Het schandaal rond de partijenfinanciering staat, zij het niet geheel, los van de veel bekendere Flick-affai- re. Door niet alleen partijen, maar ook politici persoonlijk grote geldbedragen toe te stoppen, probeerde grootin dustrieel Flick een belas tingvrijstelling van 850 mil joen mark in de wacht te sle pen. Minister van Economi sche Zaken Otto Graf Lambsdorff, die in verband met de affaire moest aftre den, staat eind deze maand voor de rechtbank in Bonn terecht wegens omkoping door Flick. DEN HAAG (ANP) - De Ne derlandse afgevaardigde naar de Geneefse ontwapenings conferentie, ambassadeur Van Schaik, heeft donderdag voor stellen gedaan om een verdrag over een verbod van chemi sche wapens dichter bij te brengen en om een wapen wedloop in de ruimte te voor komen. Nederland is van plan in ju nj 1986 in Nederland een werkbijeenkomst voor leden van de ontwapeningsconfe rentie te organiseren, over de mogelijkheden en moeilijkhe den van verificatie van de na- G re BREDA (ANP) - Het zen aan de groei van zal de komende jaren pas op de plaats maker Dit concludeert drs M.J publiceerde boek 'Focus o toerisme aan het Nederlai tuut voor Toerisme en Re< Belangrijke factoren die een rol spelen zijn de ontwikkeling in het inkomen van de men sen, de aantasting van natuur en milieu en het ontbreken van een politieke visie op toe risme. Zorgelijke ontwikkelingen doen zich voor ten aanzien van het gebruik van ruimte en de aantasting van natuur en landschap, aldus Koster. Mi lieu- en natuurverontreini- ging nemen vormen aan die de mens in zijn bestaan kunnen bedreigen. Het toerisme levert in die problemen ook een bij drage. Tot overmaat van ramp liggen de gebieden met de grootste toeristische aantrek kingskracht, zoals het Mid- denlandse Zee-bekken, rela tief ver weg van de dichtbe volkte gebieden in Europa. In de landen die de grote aantallen vakantiegangers le veren is een aanzienlijke werkloosheid ontstaan, die KERNCENTRALES: Van een onzer verslaggevers DEN HAAG - Minister Van Aardenne (Economische Za ken) zou hebben getracht in spraak bij de bouw van nieu we kerncentrales te mijden. Uiteindelijk heeft hij gekozen voor een inspraak-procedure waarin de hoofdlijnen van het beleid vast liggen en de bevol king alleen over de details mag meepraten. Dat blijkt uit publicaties van de actiegroep 'De Wraak van Jonkeer De Brauw' die voor de vierde keer put uit do cumenten die eerder werden gestolen uit het ministerie van Economische Zaken. De publi catie verscheen in het Amster damse krakersblad Bluf. Volgens de actiegroep zou Van Aardenne getracht heb ben om geen inspraak toe te passen bij de Planologische Kern Beslissing-procedure en bij de Milieu Effecten Rappor tage. Volgens de minister zou alleen in Moerdijk en in Bor- sele inspraak mogelijk moeten zijn, omdat de bestuurderen in Zeeland en Brabant positief tegenover kernenergie staan, aldus De Wraak van Jonkeer De Brauw. JJRK (ANP) - De dertigjarige h. de Keizer uit Kornwerd donderdagmiddag om het L ven gekomen toen een mijn ontplofte aan boord van het rker vissersschip waarop hi voer. Twee andere beman mgsleden van het schip maakten ernstig gewond. Dit neeft de eigenaar van het chip, de jjg 368, donderdag avond bevestigd. H onSeval gebeurde don- erdag aan het begin van de avond, toen de UK 368 op vijf- ®,n mijl ten westen van Hel- l and in de Duitse Bocht aan 7 vissen was. In de netten een m'jn, die meteen na het opvissen aan boord explodeer- drwi F. Keizer was op slag °e twee gewonden, bei- acn afkomstig uit Urk, zijn helikopter van boord huif3- en naar een zieken- s 'n Cuxhaven gebracht

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 2