even..L UITBLAZEN Anderhalf miljoen Esten willen zichzelf blijven Eenzame secretaresse geliefd bij spionnen Argentijnse ex-generaal ondergedoken in Madrid Marine m< I Finse Tango MELKVEEHOl M WOENSDAG 14 AUGUSTUS 1985 ACHTERGROND PAGINA2 WOENSDAG 14 AUGUSTUS Zang festival symbool van 'vrijheid' Welstand Medewerkster Duitse minister verdwenen Hard bestaan Zelfmoord Verantwoordelijk voor duizenden moorden Belgische politiek op de reclametoer Beroep tegen afwijzing A-status van Veronica BINNENLAND Surinaamse Be vrij dingsraad stelt ordedienst in WIM KOCK Als ik dit schrijf, is het nog zondagmiddag 11 augustus. Een uren durende regenbui hangt boven Helsinki. Uit het raam van mijn hotel kamer op de zevende ver dieping zie ik alleen maar parken en nieuwbouw. Ik zet de televisie aan, die is inge bouwd in de licht houten lam- brizering boven het hoofdeinde van mijn bed. Het Moskouse tijdsein. Een plaatje van het Kremlin met daaronder in digi talen de tijd. Zes uur in Mos kou. Vijf uur in Helsinki. Vier uur thuis. Het tijdsein verdwijnt. Er voor in de plaats komt een mooie brunette het volgende programma aankondigen. Hoe wel ik geen letter van haar woorden versta, blijkt me dat ik naar Tallin-TV zit te kijken. Er komt een actualiteitenprogram ma met Russische aftiteling. Een nette man spreekt lange commentaren tussen de beeld verslagen. Die zijn oud. De bom op Hiroshima, de Enola Gay, de herdenking in Hiroshi ma van afgelopen week. Weer commentaar. Een vredesde monstratie in Washington. Rel len in Zuid-Afrika. Als voorge programmeerde kapitalist kan ik een zeker misprijzen niet on derdrukken wanneer ik voor de zoveelste keer woorden opvang die klinken naar 'Amerikaanse militairisten'. Je kunt ook over drijven. Weer een lang commentaar ter inleiding blijkbaar van een reportage van een EEG-minis- tersconferentie. De Luxem burgse minister van Buiten landse Zaken spreekt in het Frans zijn gehoor toe en bij het woord 'Comecon' gaat de Rus sische of Estlandse stem er .«weer overheen en dan zie ik in eens tot mijn verrassing straat beelden van Rotterdam. De Coolsingel, de haven, het Witte Huis. Een topman van Unile ver wordt geïnterviewd. Tegen Nederlandse journalisten doen ze bij Unilever zelden een mond open. De camera glijdt langs tafels vol Unilever-pro- dukten. Bona, Rama, Blue Band', Becel, maar ook biolo gisch All en al die andere was- poeders. Het beeld verspringt naar een man die in een soort machinefabriek staat. Met een sterk Nederlands accent hoor ik hem zeggen dat hij 'very sa tisfied' is, maar waarover hij te vreden is hoor ik niet omdat de Russische stem hem weer on verstaanbaar maakt. Na een minuut of veertig sluit het pro gramma af met een luchtig on derwerp. Een wedstrijd voor ballonnen in Quebec. Te oorde len naar het programma is er vorige week in de landen achter het IJzeren Gordijn niet veel gebeurd. Als Tallin-TV een te kenfilm start voor de kinderen breekt in Helsinki de zon door de wolken. Volgens de enige Finnen die ik verstaan kan, zij die Duits of Engels spreken, wordt er in Finland niet veel naar Tallin gekeken. Andersom wel. Fin nen zijn trouwens geen grote televisiekijkers; niet op de ma nier als velen van ons dat zijn. In Finland lijkt het uitgaansle ven ook weinig te hebben gele den van de TV. De grote res taurants zijn goed bezet. Zoals de Finse families zitten te ge nieten van hun maaltijden doen ze me aan Belgen denken. Die kunnen ook zo zichtbaar sma kelijk eten. Finnen zijn verwoe de dansliefhebbers en in de meeste restaurants zijn de tafels gegroepeerd rond een flinke dansvloer. Drie- of viermans llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllir orkestjes spelen ouderwetse dansmuziek. Het populairst zijn de wals, de cha-cha-cha en de tango. De tango is iets heel bijzon ders in Finland. Ooit ontstaan in Latijns Amerika, geïnspi reerd door de rose wereld van bordelen, hebben de Finnen aan de tango een heel eigen in houd gegeven die aansluit bij hun hang naar traditie en ro mantiek. Er worden in Finland nog steeds tango's gecompo neerd. Tango-zangers als Olavi Virta, Reijo Taipale, Taisto Tammi en Elino Grön (ik ont leen de namen aan een soort tophitlijst) zijn er populairder dan bij ons de troubadours van het Nederlandse lied. De be roemdste Finse tango is 'Satu- mea'. Dat betekent zoiets als sprookjeswereld, maar Satumea is ook een begrip geworden dat allerlei positieve zaken dekt als liefde, genoegen, schoonheid enz. De maestro van alle tijden van de Finse tango, Toivo Kar- ki, de Finse Mantovani zoge zegd, zei eens, gevraagd naar het specifieke karakter van de Finse tango: „Het is een precie ze Finse mengeling: vijftig pro cent Russische romantiek en vijftig procent Pruisische mars muziek". De in heel Finland bekende columnist en schrijver Eero Sil- vasti, echt wel oog hebbend voor de ironie die verscholen in Karki's karakterisering, werkte die niettemin als volgt verder uit: „Er zit veel waars in die constatering. De Finse tango staat voor oorlog en sentimen taliteit, voor oost en west. Het is de geschiedenis van Finland zelf'. De man, zo lichtte Silvas- ti toe, representeert het westen; het initiatief en de actie. De vrouwelijke partner uit de emo ties en de tranen van het oos ten. Het Finse karakter spreekt het meest uit de teksten, want qua ritme en beweging blijft de tango natuurlijk Zuidameri kaans. Het is een feestelijk ge zicht om ook de zwaarst ge bouwde Finnen door de knieën en heupen te zien gaan om hun partners tot nog bevalliger bui gingen te verleiden. In de verte, over de Finse Golf, komt een onweer opzetten. Het is druk kend warm in de eetzaal. De meeste dansers doen er hun dassen nog niet voor los, laat staan hun colberts uit. De leef tijd van de dansers varieert sterk, maar komt niet vaak be neden de dertig. De jongeren zitten ook hier in de disco of thuis bij de kleuters. Hun tijd komt nog, want de tango is zo Fins geworden dat hij een be scheiden maar vast plekje heeft in het rijke culturele erfgoed van de Finnen. Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader. Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. 076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26. 01640-36850 Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326. Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957. Roosendaal, Molenstraat 45. 01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9. ©01150-17920. Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen Viissingen, Torenstraat 5, 01184-19910. Openingstijden' Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen: 22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T W, Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor. Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442. (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447 NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. T5 Door Elf ie Siegl TALLINN - „Zingen is voor de Esten belangrij ker dan praten en de kinderen in Estland is de liefde voor het lied aangeboren." Gustav Gustavovitsj Er- nesaks, held van de socialis tische arbeid en veelvuldig onderscheiden dirigent van de Estische Sovjetrepubliek, heeft gelijk. Elke provincie, elke stad en elk dorp in Est land heeft eigen kinderko ren, vrouwenkoren, man nenkoren, gemengde koren en volksdansgroepen, na tuurlijk altijd met de bijbe horende klederdracht. Om de vijf jaar organise ren deze legerscharen van amateurzangers een schitte rend festival: het zangfes tijn van Tallinn. Deze zomer was het weer zo ver. Na twee jaar voorbe reiding mochten de beste zangkoren uit de kleinste Sovjetrepubliek zich op nieuw meten met gasten uit andere delen van de Sovjet- Unie, uit Zweden, Finland en de DDR. Het was een indrukwek kende happening, in schrille tegenstelling tot wat zich nog maar enkele dagen te voren in Moskou had afge speeld. Terwijl de Sovjet- russische hoofdstad eind juli in een zwaar bewaakte ves ting was omgetoverd omdat twintigduizend buitenlan ders deelnamen aan het twaalfde wereldjeugdfesti- val, was er in Tallinn nau welijks sprake van extra po litiemaatregelen. De Esten hebben hun mammoet-festi val zelfbewust en patriot tisch georganiseerd. Dit soort koorfestivals hebben in de Baltische repu blieken een lange traditie. Het is echter ook een be langrijk nationaal bindmid del voor een volk dat in de geschiedenis zo vaak door vreemde overheersers werd onderdrukt. In de dertiende eeuw werd Tallinn ('Deense stad') door de Denen gesticht en daarna werd Estland, dat tussen de Oostzee en de Fin se Golf ligt, achtereenvol gens door de Duitse Ridders, de Zweden, de Russen en door Hitier bezet. Sinds 1940 is Estland een Sovjetrepu bliek. Dit jaar is het 45 jaar ge leden, dat Estland deel ging uitmaken van de Sovjetrus- sische veelvolkerenstaat. In Tallinn werd dit deze zomer officieel met groot enthou siasme herdacht. Doch de meeste Esten zijn er van overtuigd, dat zij in de afge lopen vijfenveertig jaar zeer veel van hun nationale soe vereiniteit hebben moeten inleveren. En de Esten vor men, evenals de Litouwers, een volk dat bijzonder trots is op zijn nationaliteit. In ethnisch opzicht behoort Estland dan ook tot de meest gesloten republieken van de Sovjet-Unie. Van de in to taal anderhalf miljoen in woners van Estland is op het platteland tachtig procent en in de steden 64 procent van Estische afkomst. Terwijl de oudere Esten, die nog in de Duits-Balti- sche cultuur zijn opgegroeid, over het algemeen zeer goed Duits, doch nauwelijks Rus sisch spreken, storten de jongeren zich op het Engels. „De Russische taal ligt ons, Esten, niet zo erg" - meende een student uit Tallinn die aan het zangfestival deel nam. „Engels is voor ons ge makkelijker." En omdat ook de Esten niet kunnen reizen waarheen ze willen - het geen in heel deze republiek zeer openlijk betreurd wordt - wil de Estische jeugd dan toch op zijn minst met de buitenlandse toeristen kun nen praten. Bovendien kan men in Estland heel goed de Finse televisie ontvangen (en vanwege de taalver wantschap ook redelijk ver staan) en de Finnen zenden vaak Engelstalige films uit. Zelfs de vrouw van een suc cesvolle kolchozvoorzitter in de omgeving van Tallinn moet toegeven, dat zij haar eigen televisiezender on trouw is. Als lerares Engels is zij op de Engelse films van de Finse televisie aangewe zen. Ze vertelt dit in het En gels en lijkt het Russisch niet eens te beheersen. Op een paar Russische woorden geeft ze althans geen reactie. In de bibliotheek van de kolchoz 'Viru', die met een jaaromzet van achttien mil joen roebel en een winst van vijf miljoen roebel tot de rijkste kolchozen van de Sovjet-Unie behoort, is geen enkel boek in de Russische taal te vinden. De landbouw is in Estland zeer hoog ontwikkeld. Hoe wel de kwaliteit van de grond vrij slecht is, liggen de produktiecijfers toch bedui dend hoger dan bijvoorbeeld in de Oekraïne waar de bo dem veel vruchtbaarder is. De Esten zijn daar niet wei nig trots op. De zorgvuldige wijze waarop de grond be werkt wordt, het gevoel van verantwoordelijkheid voor het eigen stukje land, disci pline en het verlangen naar een bescheiden beetje wel stand hebben er in Estland toe geleid, dat op het platte land enige ruimte is geko men voor eigen initiatief met betrekking tot planning en produktie. In de kolchoz 'Viru' liggen de gemiddelde lonen hon derd procent en meer boven het doorsnee-loon in de Sov jet-Unie. Elke kolchoz-boer, zo verzekert men, heeft een eigen auto en menigeen is de trotse bezitter van een eigen huis in de vorm van een bungalow, compleet met tuin en Finse sauna. De bouwkosten van ongeveer dertigduizend roebel wor den voor de helft bestreden met een lening van de kol choz welke een tienjarige looptijd heeft. De kolchoz le vert ook bouwmateriaal, waaraan elders in de Sovjet- Unie doorgaans chronisch gebrek is. Wie over meer geld beschikt, bijvoorbeeld de chef-agronoom van de kolchoz of de vee-arts, laat een huis onder architectuur bouwen. Rijtjeshuizen be ginnen in Estland steeds meer uit het plattelands beeld te verdwijnen. Wat betreft de nieuwe partijleider Gorbatsjov, in het verre Moskou, hopen de Esten vooral een ding: dat hij ze met rust laat en dat ze zelf hun „moeilijke econo mische problemen" kunnen blijven oplossen. Ook partijfunctionarissen in Tallinn steken niet onder stoelen of banken waar het de Esten om gaat: meer on afhankelijkheid van Moskou wanneer er beslissingen ge nomen moeten worden en meer contacten met het bui tenland, met name met Fin se en Zweedse ondernemin gen. De Estische minister van Buitenlandse Zaken Ar nold Green vindt de nieuwe haven die momenteel in Tal linn wordt aangelegd, een sprekend voorbeeld van de richting die men in Estland uit wil. Een Fins consortium levert het merendeel van de technische uitrusting voor de nieuwe haven die een be langrijke omslagplaats voor graan uit het Westen moet worden. Ongeveer duizend Finse arbeidskrachten zijn bij de bouw van de haven betrokken. In Tallinn is men er trots op, dat het techni sche aandeel van de Sovjet- Unie bijna geheel door de Estische industrie wordt ge leverd en dat de hele haven installatie vrijwel volledig geautomatiseerd zal wor den. Estische emigranten in Zweden wijzen er inmiddels op, dat voor de nieuwe ha ven Russische arbeids krachten zullen worden aangetrokken en zij be schouwen dit als een nieuw gevaar voor russificering van hun land. In Tallinn wordt dit echter ontkend of wellicht bagatelliseert men het probleem ook. Door Gerard. Kessels BONN - In de bureaus van de Duitse binnen landse veiligheidsdienst hangt een affiche met de tekst; „Er bestaat een codewoord voor het openen van safes: lief de". Het plakkaat hangt daar niet voor niets, zo als de praktijk van de laatste jaren heeft be wezen. Met tederheid en liefde als wapen slaagt vooral de ge heime dienst van de DDR er voortdurend in eenzame se cretaresses in te palmen. In Bonn wordt niet uitgesloten dat ook minister Bange- manns' verdwenen secreta resse Sonja Lüneburg via een amoureuze relatie met een DDR-agent voor spiona- ge-activiteiten is geworven. Bewijzen dat de 60-jarige ongehuwde Sonja Lüneburg inderdaad gespioneerd heeft, zijn er nog nauwelijks. De vrouw had aangekondigd een langer weekeinde naar Nederland of België te gaan, zoals ze wel vaker deed. Me dewerkers in Bangemanns' ministerie van Economische Zaken had ze gezegd maan dagmiddag weer terug te zijn. Toen ze dinsdag echter nog steeds niet verschenen was, alarmeerden bezorgde collega's de politie. Martin Bang emann - FOTO OPA Sindsdien ontbreekt van de vrouw, die al elf jaar voor de liberaal Bangemann werkt en door diens kinde ren met tante wordt aange sproken, elk spoor. Bij het doorzoeken van haar woning is gebleken dat de secreta resse in grote haast is ver trokken. De binnenlandse veiligheidsdienst vond tus sen haar spullen een kleine camera met een meetlat en statief, zoals die ook ge bruikt worden voor het foto graferen van documenten. Maar wat dat precies te be tekenen heeft bij een vrouw, die fotograferen als hobby had, is nog niet duidelijk. Aardig, vrolijk, correct, vriendelijk en ijverig. Zo ty peren collega's de verdwe nen medewerkster. En Ban gemann, die zijn vakantie inmiddels geannuleerd heeft, kan eenvoudigweg niet geloven dat Lüneburg gespioneerd heeft. Het mi nisterie probeert de kwestie te bagatelliseren. Er wordt op gewezen dat de secreta resse geen toegang had tot geheime documenten en dat haar voornaamste taak be stond uit het beantwoorden van post uit het land en het voorbereiden van de buiten landse reizen van haar baas. Reizen waarop zij hem vaak begeleidde. Zonder twijfel weet zij erg veel over Bangemann, die vorig jaar zomer zijn partij genoot Otto Graf Lambs- dorff, in de klem gekomen door de Flick-affaire, op volgde als minister van Eco nomische Zaken. En on danks haar vrij onschuldige werkzaamheden, waar het ministerie nu zo de nadruk op legt, was Lüneburg wel degelijk ook bevoegd map pen met vertrouwelijk mate riaal aan te nemen en per soonlijk door te geven. De secretaresses van de hoge heren in Bonn moeten voor hun prima salaris kei hard werken. Politici zijn urenvreters en voor veel se cretaresses begint de Feiera- bend pas als de normale kantooruren al lang voorbij zijn. De nu verdwenen Sonja Lüneburg zei in een gesprek met het persburo DPA ooit over haar werk: „Je hebt zo veel te doen dat je totaal geen tijd hebt om vreemde steden te bekijken. Je rent slechts met dossiers onder de arm van het ene hotel naar het andere". Hoewel heel veel vrouwen zich uitstekend weten te red den, zijn er toch ook bij die in de kleine hoofdstad aan de Rijn verpieteren. DDR- agenten vinden hier in elk geval een dankbaar jacht terrein. Niet altijd is daarbij uitsluitend van gesimuleer de toegenegenheid sprake. Soms spruiten uit de kon takten huwelijken voort, die ook na de ontdekking of de vlucht in de DDR stand hou den. Heel bekend is het geval van Renate Lutze, een secre taresse in het ministerie van Defensie. Ze ging op aan drang van haar man, een DDR-agent, spioneren. Tot 1976 leverde ze geheim mate riaal aan het oosten. Ze woont intussen met haar man en een derde helper in de DDR. Dagmar Kahlig-Scheffler, secretaresse in de bondkan- selarij, kwam tijdens een va kantie aan het Zwarte Meer in kontakt met majoor Her- bert Richter van de Oost- duitse geheime dienst. Twee jaar na haar huwelijk werd ze in 1976 in Bonn als spion ne gearresteerd. In maart 1979 verdween de secretares se van plaatsvervangend CDU-voorzitter Kurt Bie- denkopf naar Oost-Berlijn. Kort vantevoren had ze een nieuwe 'vriend' leren ken nen. Datzelfde jaar nam ook Inge Goliath de benen naar de DDR. Samen met haar man, die haar geworven had voor de Oostduitse inlichtin gendienst. Maar dan tien jaar lang had ze Oost-Ber lijn details geleverd uit de omgeving van de CDU-poli- ticus en buitenland-specia list Werner Marx. Ook de vooraanstaande CDU-politi- cus Rainer Barzel en SPD- staatssecretaris Manfred Lahnstein hadden secreta resses die zich ontpopten als Mata Hari's. Als blijkt dat de toenei ging van de mannen die met bloemen en attenties op de stoep staan, slechts gesimu leerd is, is dat een harde klap. Bittere teleurstelling en het gevoel misbruikt te zijn leidden er toe dat Leo- nore Sütterlin, secretaresse in het ministerie van Bui tenlandse Zaken, zelfmoord pleegde. Ze hing zich op in de gevangenis van Keulen, waar ze in voorarrest zat. Door Paul van der Voort BARCELONA - Een van de belangrijkste massamoordenaars van de Argentijnse militaire dictatuur heeft hoogst waarschijnlijk zijn toe vlucht gezocht in een onopvallende woonwijk in de buurt van de Spaanse hoofdstad Ma drid. Volgens diplomatieke kringen in Argentinië gaat het om de 61-jarige generaal Suarez Mason, die tussen 1976 en 1980 als hoofd van de legerafdeling van de provin cie Buenos Aires recht streeks verantwoordelijk was voor de ontvoering en spoorloze verdwijning van meer dan tienduizend men sen. Het overgrote deel van deze slachtoffers is gefolterd en vermoord. Voor zover be kend heeft de Argentijnse justitie tot nu toe aan Spanje geen uitlevering gevraagd van de gevluchte crimineel. De bewuste generaal Sua rez Mason verliet vorig jaar hals over kop zijn land, vlak na het begin van de gerech telijke onderzoekingen naar de gruwelijke moorden, ont voeringen en folteringen die tijdens de Argentijnse mili taire dictatuur zijn gepleegd. De bewijzen tegen de gene raal stapelden zich al spoe dig zo hoog op dat hij sinds januari van dit jaar door de justitie van zijn geboorte land officiëel wordt gezocht op beschuldiging van massa moord. Na zijn periode als hoofd van de legereenheid in Bue nos Aires (1976-1980), werd Suarez Mason in juni 1981 benoemd tot directeur van een nationale petroleum- maatschappij. In nauwelijks een jaar tijd slaagde hij erin om de schuld van deze staatsonderneming te ver dubbelen tot een totaalbe drag van maar liefst tien miljard dollar. De in Spanje ondergedo ken Argentijn staat in zijn geboorteland bekend om zijn roemruchte staat van dienst. Al op 27-jarige leeftijd - in 1951 - nam hij deel aan een staatsgreepspoging tegen de toenmalige president Juan Domingo Peron. Suarez vluchtte vervolgens naar Montevideo, maar werd in 1956 opnieuw opgenomen in het Argentijnse leger door de militaire dictatuur die in 1956 de macht overnam van de grondwettelijke regering van Peron. Na de terugkomst van Pe ron kon Suarez dankzij de steun van vrienden onge straft lid blijven van de Ar gentijnse legermacht. Als lid van de militaire inlichtin gendienst nam hij actief deel aan de voorbereiding van de staatsgreep die in maart 1976 een einde maakte aan de re gering van Maria Estela Martinez, de weduwe van Peron. Volgens de Argentijnse di plomatieke bronnen werkt de gevluchte massamoorde naar vanuit Spanje ook van daag de dag nog onvermin derd door aan de ondermij ning van het democratische bewind in zijn geboorteland. Suarez maakt daarvoor re gelmatig reizen naar Brazi lië, Paraguay en Uruguay en afgelopen april bezocht hij zelfs gedurende twaalf da gen clandestien zijn vader land. Zijn terugkeer werd toen beschouwd als een nieuwe uitbreiding van de ondermijnende activiteiten die ultra-rechtse Argentijn se groepen organiseren tegen de huidige regering van pre sident Raoul Alfonsin. Behalve de gezochte gene raal Suarez Mason hebben in totaal ongeveer vijftig me deplichtigen aan de Argen tijnse dictatuur momenteel hun toevlucht gezocht in Spanje, en wel met name in Madrid en aan de toeris tenoorden in de zuidelijke Costa del Sol. De vervroegde mene verkiezingen die op 13 oktobd i.p.v. 8 december in België g( houden gaan worden doord, minister Nothomb (bekend vai het Heizeldrama) bleef zui£: en anderen daarom op wilden stappen, maar niet moi van de koning - gaan de politjj. ke partijen bijna 100 miljMr gulden kosten. Om die (meest reclame-) uij. gaven te dekken krijgen de 'chte, door Aad Jongbloed Door onze Haagse redactie ptjid HAAG - De Koninklijke Marine Zuinigen. Bij de presentatie van de I 1986 op Prinsjesdag zal minister De 1 tfkendmaken Qf er komende jaren sc «oeten worden verkocht. Daarbij wori Mint aan enkele van de zes fregatten t an speijkklasse, die pas gemoderniseer pe verkoop van de fregatten is mede PD lakelijk om de bouw van acht nieuwe I atten te kunnen financieren. De bout jeze schepen werd in de planning naar rehaald om de Scheldewerf en de wer lenheid als gevolg van het RSV-debacl je ondergang te redden, pet is zelfs niet uitgesloten, dat ook i c-(standaard) fregatten van de litieke partijen gezamenlijj jaarlijks een bedrag van veer 25 miljoen gulden uit lei overheidsfondsen, hoewj daar geen enkele wettelijke re geling voor is en dus ook controle. Voorts krijgen de par. tijen uit alle mogelijke particu liere hoeken geld, een handt- ling die nogal eens om tege prestaties vraagt. Zo werden het verleden wel eens bagger, werken en andere overheidsop drachten gegund aan firma's die uit het niets leken op te du. ken, maar later een ferme nanciële band met een van 4 regeringspartijen bleken te hek ben. Sinds 1974 krijgen de mentsfracties een jaarlijkse van overheidswege verstrekte dona. ppN HAAG (ANP) - Welk cri- tie van ruim 30.000 gulden pei jerium moet worden aange- fractielid, waarvan de fractie medewerkers betaald moetea worden en studiecentra ondet- voor de Statistiek (CBS) ver houden moeten worden, hoewt] die laatste instanties ook nog ontvangsten hebben uit toesla gen op bijzondere postzegels. Aangenomen wordt dat ruin de helft van die bedragen uil- eindelijk toch in de partijkas rechtkomt. Voorts staan de parlementariërs doorgaans een deel van hun wedde af aan dt partij, een percentage dat ver schilt van partij tot partij, mast aardig aantikt. Alles bij elkaar genomen betekent een verkit zingsverlies dus ook een zienlijke financiële strop. In de verkiezingsperiode, dit nu aangebroken is, kunnen partijen ook nog eens rekenti op verminderde posttarievei, gratis aanpiakruimte en zend tijd op de BRT. Een studie leert dat tijdens om een omroep op basis van door het Centraal Bureau strekte statistische gegevens dan niet in aanmerking te laten komen voor een status verhoging. Op die vraag kon het minis terie van WVC bij monde van nr G.R.J. de Groot dinsdag voor de afdeling rechtspraak van de Raad van State in Den Haag geen duidelijk antwoord >even. Veronica vocht daar de ifwijzende beschikking van minister Brinkman aan de imroep de A-status te verle nen. Zoals bekend kreeg de VOO op 12 juli van de bewindsman e horen dat hij gezien het ne- jatieve advies van de Om- oepraad de omroep op basis van het ledental in april 1984, jeen statusverhoging kon toe- tennen. Veronica diende op de peildatum over minimaal de laatste verkiezingsstrijd 'ui 150.000 leden te beschikken om 1981 de partijen in die vorm elkaar zo'n 9,5 miljoen gulden aan verkapte overheidssteun kregen, waarvan 3 miljoen na» de Vlaamse christen-democia ten (CVP), 1,3 miljoen naar dl Waalse christen-democraten (PSC), 1,8 miljoen naar Vlaamse socialisten (SP), 1,1 miljoen naar de Waalse socia listen (SP), 1 miljoen naar dl Vlaamse liberalen (PW) ei 800.000 gulden naar de Volks unie ging. de A-status te verkrijgen. Het itatistisch onderzoek naar het edental kwam alleen wat de jovengrens betrof boven het rereiste minimum uit. De ichatting (het gemiddelde) en le ondergrens kwamen beiden inder de 450.000 leden uit. De Groot bleef het antwoord ichuldig waarom de bewinds man in zijn eerdere beschik- tingen tot toekenning van de 3-status aan de EO ('83) en Veronica ('82) steeds melding lad gemaakt van de boven- Een en ander betekent dat dl jrens en nu over is gestapt op politieke partijen zich de bihet criterium mende tijd zonder echt in k iting', nanciële zorgen te raken beaj" kunnen gaan houden met vervaardigen van ongevra drukwerk, dat in boekdelen de bussen wordt gepropt en dl elke lege plek op pui, schuttin of lantaarnpaal volgeplakt1 worden met de conterfeitsels van stemmentrekkers, Mariens, Van Miert of Verhol- stadt om maar enkele coryfeeën te noemen. Bezorgers en plat kers zijn er bij de vleet, want el ke Belg is op een bepaalde nier -via zijn vakbond, zijn kenfonds of zijn duivenho» dersvereniging - gelieerd a» een partij en verricht graaf het oog op mogelijke carrière» baan of vereniging gratis har, en spandiensten. Wat mij in de komende tl bovenmatig hoopt te gaan pk zieren is de verkiezingsslos» Bewezen is dat een campago', die een vernieuwing digt, onveranderlijk succes De Bouwmeesters van B (CVP, 1946), Dat zal verat* ren (CVP, 1958), Een nieu»< partij, een nieuw beleid (P^ 1965), Met die man wordt W anders (CVP, 1974), Het M ook echt anders (PVV, 1981). Ik ben benieuwd of 1 nieuwste vlotte reclamestijl. nu opgeld doet in België, ook zal doorzetten in die VEf kiezingskretelogie, hoewel eerste van de CVP, 'Geen oflj mekeer', niet veelbelovend J[ Ik heb ze bever in de stijl mij, gehinderd als ik was d een gierende lachbui, al bijn' het grootste verkeersongd-' van de eeuw deed veroorzak® Die verse kreet, langs de sn< wegen, luidt dan ook: „Snel") en net zo dom als snel vrijen van de 'schat- Milieudefensie DE VERENIGING Milieude fensie heeft in een brief aan de Amerikaanse ambassadeur scherp geprotesteerd tegen de ontvoering van milieube schermers door contra's in Ni caragua. Op 14 juni werden drie medewerkers van de Ne derlandse zusterorganisatie ABEN ontvoerd: de Westduit- se biologe Regina Schememan cn de Nicaraguaanse bos bouwkundigen Jorge Canales en Fausto Cristi. Regina Sche meman is inmiddels vrijgela ten. Over het lot van beide Ni- caraguanen is niets bekend, aldus Milieudefensie. REN HAAG (ANP) - De Raad oor de Bevrijding van Suri- ame heeft besloten een orde- 'ehst in te stellen. Op een bij- - nkomst dinsdag in Amster- m heeft het lid van de raad 1 Jon A Kiet voorstellen van «strekking gedaan, waar- de raad akkoord is ge- 'i(fn' verklaarde de voor- 8*7r van de raad, H. Chin A dinsdagavond desge- Volgens Chin A Sen maken ait w ordedienst mensen deel Wier taak het is wanorde n voorkomen'. Hij sprak he le rf 'e®en dat de leden van Op rfdedienst wapens dragen. evrijdingsraad zal voorts jj. "maandelijks bulletin gaan ?yen dat eind augustus let h u eerst verschijnt. Aan 'e J: etin wordt onder ande- fegewerkt door de jour- gristen Coen Vorm, John 'ono ^erveen' Wilfred Liona- j62? en Rob Wijngaarde. Al leen ^dewerkers zijn na de Sur-i oorden in 1982 uit 'name gevlucht.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 2