UITBLAZEN
Pretoria zou thuislanden schrappen
Straftolken vaak niet te controleren
'Truckc
bredanaai
Gejammer in
de wind (2)
VERLIES
ëVëfl
DINSDAG 13 AUGUSTUS 1985
ACHTERGROND
VERWACHTINGEN IN ZUID-AFRIKA DRINGEN ONLUSTEN NAAR ACHTERGROND
'IEDEREEN MAG ZICH TOLKVERTALER SANSKRIET NOEMEN'
Gelaat
Capabel
Cursussen
Liefde in blik
DINSDAG 13 AUGU!
Internationaal
vliegveld
Lelystad
WIM KOCK
dat
HET speuren naar de
herkomst van het
woord windjammer
waarmee ik u vorige week
naar ik hoop niet al te zeer
heb verveeld, heeft nog
wat reacties van lezers op
geroepen. Eerst was er een
telefoontje van een leraar
Engels die me vertelde
windjammer van oorsprong
Amerikaans is. Hij had geen
Websier bij de hand, zei hij,
maar hij was er desondanks ze
ker van.
De Webster! Nooit bij stil
gestaan dat het ook wel eens
nuttig zou kunnen zijn een
Amerikaanse dictionaire in de
boekenkast te hebben. Mijn on
bewust, maar typisch Europees
vooroordeel verleidde me er
blijkbaar al te gemakkelijk toe
het Amerikaans-Engels te be
schouwen als koloniaal koeter
waals. Hoe fout! Zelfs de ko
ningin van Engeland erkent het
Amerikaans-Engels als gelijk
waardig aan het Brits-Engels.
Dat blijkt uit wat sir Ernest Go-
wers heeft geschreven in The
Complete Plain Words, een offi
ciële uitgave van Her Majesty's
Stationery Officede Britse
staatsdrukkerij. Sir Ernest (of
diens opvolger sir Bruce Fraser
want ik bedien me van de 4de
druk uit 1983) schrijft: „Het
zou absurd zijn van ons om een
Amerikaans woord, uitdruk
king of constructie als beter te
beschouwen dan zijn Britse
equivalent omdat het nieuw
klinkt, zoals het evenzeer ab
surd is om te beweren dat zo'n
uit Amerika overgewaaide
nieuwigheid hier nooit respec
tabel kan worden." Dat her
haalde 'absurd' klinkt me als
een bestraffing in de oren. Ik
zal m'n leven beteren en de
Webster op de kop zien te tik
ken.
Deze deemoed betekende
overigens niet dat ik zomaar
geloofde dat windjammer Ame
rikaans was. Ik kon me niet
herinneren dat de 'kleine' Ox
ford Dictionary dat erbij had
gezegd. Daarom mijn fysieke
weerzin overwonnen en toch
maar eens in de grote Oxford
gekeken. De echte grote is een
rij pillen die een gewone sterve
ling zich niet kan veroorloven,
maar met typisch Engels ver
nuft is er iets op gevonden om
dat standaardwerk toch een
grotere spreiding te gunnen:
twee enorme, nagenoeg onhan
delbare boeken. Op elke pagina
van flinterdun luchtpostpapier
staan vier pagina's uit de origi
nele dictionaire afgedrukt. Dat
levert, ondanks het formaat
van de boeken, een lettertype
op dat te klein is voor het ge
middelde blote oog. Daarom
wordt een leesloep meegele
verd. Het lezen in die boeken is
een heel gedoe en hoogst on-
confortabel als het wat lang
moet duren. Het woordje
'wind' en alles wat eraan vast
gekoppeld kan worden beslaat
vele pagina's en ergens in die
letterbrij vond ik de twee, drie
regeltjes die aan windjammer
waren gewijd. En inderdaad: er
stond US slang achter. Over de
oorsprong van het woord echter
weer niks.
De volgende morgen weer
een telefoontje. Opnieuw een
leraar en hij had de Webster
wél bij de hand. Het woord
windjammer was in de 19de
eeuw een scheldwoord, ge
bruikt door opvarenden van de
eerste stoomboten. Met het ge
bruik van het woord windjam
mer drukten ze hun minachting
voor zeilschepen uit.
Illlllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllir
Een uitgebreide bevestiging
van deze mededeling kwam
tenslotte per brief. Daarin
stond het volgende citaat uit
het deel 'De Windjammers' van
de Time/Life-seric 'De Zee-
vaart': „Windjammer klonk als
een belediging en dat was ook
de bedoeling van de jouwende
stoomschipbemanningen, die
het woord gebruikten voor de H
grote vierkant getuigde zeil-
schepen die de opkomst van de
stoomvaart betwistten op de
wereldhandelsroutes. Deze
monsters waren veel te grof en
te plomp om keurig aan de 5
wind te zeilen, maar moesten er
tegenin worden geramd, tot aan
de pardoens toe gebrast."
Hier hebben we dus de oor-
spronkelijke betekenis van H
windjammer. „Ik zou het in het
Nederlands vertalen als win-
drammer", merkt de briefschrij- E
ver nog op na het woorddeel E
'jammer' in verband te hebben
gebracht met het Engelse werk-
woord to jam dat persen, du- E
wen, drukken of opeenhopen E
betekent en waaraan we ook de
jam op onze boterham te dan-
ken hebben. E
(N.B. Zowel de Webster als de
Oxford geven als tweede bete-
kenis van windjammer een S
'babbelziek persoon'. De Web- E
ster zegt gewoon: a very talkali-
ve person, maar de Oxford zei E
het zo deftig dat ik er weer een E
ander woordenboek bij moest
halen: a loquacious person. Die
babbelzieke persoon is nu dus E
de derde nevenbetekeriis van
windjammer die ik heb gevon- E
den, na 'windjekker' (Van Dale S
E-N) en 'blazer in een orkest'
(Van Goor E-N).)
Wie vorige week de krante- E
verslagen over het einde van E
Sail-85 heeft gelezen zal het
niet zijn ontgaan dat er weer E
uitgebreid gewindjammerd E
werd, dat de sluizen van IJmui- E
den vol windjammers lagen
enz. Het ziet er naar uit dat het E
woord windjammer definitief E
vernederlandst is. Dat moet
dan een vrij recente ontwikke-
ling zijn want tot voor een jaar
of tien geleden hoorde je het E
nooit. Toen ik het voor eerst
hoorde - rond 1958 als filmtitel 3
- begreep ik het woord niet Ej
eens, voornamelijk omdat ik er E
automatisch vanuit ging dat het E
iets Nederlands moest voorstel- 3
len. Het was een voor de Neder-
landse Antillen gemaakte film,
maar waar ik niet opkwam was E
dat die natuurlijk niet in de eer- E
ste plaats gericht was op een
Nederlands, maar op een inter- E=
nationaal, vooral Amerikaans E
(toeristisch) publiek. E
Dat windjammer pas sinds
kort tot de Nederlandse taal E
behoort kan de reden zijn dat E
de piepjonge Van Dale het wél E
geeft als vertaling voor het En- 3
gelse windjammer en de oudere E
Prisma en Van Goor niet. Die E
taalverrijking danken we dan
hoogstwaarschijnlijk aan Sail E
Amsterdam. E
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader.
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda.
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41076-236326.
Etten-Leur, Markt 28,® 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, 01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, 01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Postadres: Postbus 145, 4530 AC Terneuzen
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar.
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5 PAGINA 2
JOHANNESBURG/
NEW YORK - Na het
vrij onverwachte over
leg vorige week in We
nen tussen de Zuidafri-
kaanse minister Roelof
'Pik' Botha van Buiten
landse Zaken en Ameri
kaanse, Britse en West-
duitse functionarissen,
onder wie de Ameri
kaanse topambtenaar
Robert McFarlane, zijn
de speculaties over
spoedige en spectaculai
re veranderingen in
Zuid-Afrika niet van de
lucht.
Volgens het Amerikaanse
nieuwsmagazine Newsweek
overweegt Pretoria een her
vorming die de zwarten poli
tieke invloed geeft en het
systeem van de aparte thuis
landen voor hen schrapt.
Het plan, dat donderdag al
zou kunnen worden ont
vouwd door president Pieter
W. Botha op een partijcon
gres in Natal, werd in We
nen door Zuidafrikaanse di
plomaten uitgewerkt, aldus
Newsweek.
Het plan bevat volgens
Newsweek de volgende pun
ten:
Verlening van één en het
zelfde staatsburgerschap
aan alle 30 miljoen Zuidafri
kanen;
Afschaffing van de tien
zwarte thuislanden waarin
wordt voorzien binnen het
apartheidssysteem
Vier al bestaande thuislan
den zouden in Zuid-Afrika
worden geïncorporeerd;
Uitnodiging aan zwarte
leiders om met de regering
aan de ronde tafel te gaan
zitten voor besprekingen
over 's lands toekomst en
uiteindelijk een conferentie
voor het opstellen van een
nieuwe grondwet.
Ook de wet die de zwarten
in hun bewegingen beperkt,
zou uiteindelijk vermoede
lijk worden ingetrokken,
maar het plan zou niet voor
zien in vrijlating van Nelson
Mandela, zoals wordt geëist
door zwarte leiders. Minister
Botha gaf aan de mogelijke
vrijlating van Mandela af
gelopen weekeinde volop
voedsel door na terugkeer
uit Wenen te verklaren dat
leden van het Zuidafrikaan
se kabinet de ANC-leider na
21 jaar gevangenschap wil
len laten gaan. „de vraag is
alleen hoe dat moet gebeu
ren", voegde Botha daaraan
toe.
De verwachtingen over
zo'n ingrijpende hervorming
van de Apartheidspolitiek
hebben de berichten over
onrust in gebieden voor
zwarten en Indiërs bij Dur
ban enigszins naar de ach
tergrond gedrongen. In de
Zuidafrikaanse zondag
kranten werd uitvoerig ge
speculeerd of president Pie
ter W. Botha op de opening
van het jaarcongres van de
Zwart radicalisme verbreidt zich sterk.
De bejaarde blanke anti-Apartheidsactiviste Helen
Joseph brengt de bekende verzetsgroet bij de begrafenis
van Victoria Mxenge. -foto a p
Nationale Partij in de pro
vincie Natal aanstaande
donderdag belangrijke her
vormingen zou bekendma
ken.
De grote vraag echter of
de eventuele hervormingen
nog juist op tijd komen of
reeds te laat zijn om een toe
komstige gewelddadige af
rekening van zwart met
blank voor de mensonteren
de apartheid te voorkomen.
I
Als de onlusten van het af
gelopen jaar één ding heb
ben duidelijk gemaakt, dan
is dat wel de haat die zich
juist onder de zwarte jeugd
heeft genesteld tegen alles
wat blank is. Zoethoudertj es
als bijvoorbeeld een vrijla
ting van Nelson Mandela
doen het volstrekt niet meer.
Mandeia's vrouw Winnie zei
zondag in een radio-inter
view dat de vrijlating van
haar man niet genoeg zou
zijn om de onrust te bedwin
gen. Het systeem van apart
heid moet worden afgebro
ken. Ook Winnie Mandela
kan zich niet voorstellen dat
haar man uit de gevangenis
zou terugkeren in een maat
schappij met dezelfde apart
heid waartegen hij gevoch
ten had.
De sociale sfeer verslech
tert verder met de dag. Tij
dens de begrafenis in het
thuisland Ciskei van de op 1
augustus in Durban ver
moorde advocate Victoria
Mxenge werd een politie
agent door een menigte van
6000 mensen letterlijk geste
nigd, waarna zijn lijk werd
verbrand. Sprekers van
zwarte vakbonden en het
oppositie-voerende Verenig
de Democratische Front op
de begrafenis spraken open
lijk over 'doodseskaders van
het blanke minderheisbe-
wind in Pretoria' en de door
de Zoeloe-stam gesteunde
beweging Inkatha, die de
dood van Mxenge op hun ge
weten hadden.
Dat het zwarte radicalis
me zich steeds verder ver
breidt, blijkt ook uit de
woorden van de rooms-ka-
tholieke kloosterzuster Ber
nard Ncube op de begrafenis
van de advocate: „Geen in
ternationale wereld zal ons
onze vrijheid geven. Wij zit
ten niet op vredesbesprekin
gen te wachten. Wij gaan
vechten om hen (de regering)
ten val te brengen. De nood
toestand is er omdat zij onze
strijdbaarheid aan den lijve
hebben ondervonden."
De secretaris-generaal
van de Zuidafrikaanse ka
tholieke bisschoppenconfe
rentie, de priester Smangali-
so Nkhatshwa, zei tegen de
menigte dat de toegevingen
die de regering „naar ver
wachting donderdag aan de
zwarten doet", bij lange na
niet ver genoeg zouden gaan.
Hij wees het denkbeeld van
een vierde, zwarte kamer in
het naar rassen onderver
deelde drie-kamer-parle-
ment van de hand en eiste de
onvoorwaardelijke vrijla
ting van o.a. Mandela.
De 68-jarige ANC-leider
Olivier Tambo zei afgelopen
weekeinde in een vraagge
sprek met het Westduitse
nieuwsmagazine Der Spiegel
dat wat eventuele hervor
mingen betreft „wij het niet
hebben over onderhandelin
gen over wat voor hervor
mingen ook, maar over het
einde van de apartheid en de
invoering van de democra
tie".
I.isij rq 'tei.tt :Tin nemoAii
Het wordt voort .Bcetoria..
intussen steeds hachelijker
zich van de internationale
kritiek weinig aan te trek
ken. Zeker nu de Verenigde
Staten zich toch harder lij
ken op te stellen dan de be
gripsvolle woorden van Rea
gan onlangs deden vermoe
den. De adviseur inzake de
nationale veiligheid van het
Witte Huis in Washington,
Robert McFarlane, heeft de
Zuidafrikaanse autoriteiten
vorige week zonder omwe
gen gewaarschuwd dat pre
sident Reagan economische
sancties tegen Zuid-Afrika
niet kan tegenhouden als het
zijn rassenpolitiek niet ver
andert. De zegsman van het
Witte Huis, Larry Speakes,
bevestigde zondag dat
McFarlane er tegenover Bo
tha in Wenen geen doekjes
om hand gewonden. (DPA/
RTR/UPI/AFP)
Door Martin Gommers
ARNHEM - Duitsers en
Engelsen, die in ons
land voor de strafrech
ter moeten verschijnen,
kunnen vrijwel verze
kerd zijn van een eerlijk
proces. Er zijn tolken in
de Engelse en Duitse
taal beschikbaar, die
het gesprokene be
kwaam kunnen verta
len. En lukt het de tolk
niet om een juridische
term te vertalen, dan
weet de rechter of de of
ficier van justitie vaak
wel de specialistische
Engelse of Duitse bena
ming. Een enkele maal
grijpt de rechter ook
wel eens daadwerkelijk
in als hij de vertaling
van een juridische term
niet juist vindt.
Weinig rechters en politie
mensen echter hebben zich
tijdens hun studie bezig ge
houden met het Marok
kaans, Turks of Chinees. Er
valt dus niet te controleren
hoe deze tolken de teksten
vertalen. Zeker bij een spe
cialistisch terrein als het
strafrecht is de moeilijk
heidsgraad voor de meestal
buitenlandse tolken vrij
groot. Zelfs Nederlanders
begrijpen soms al niet wat
de rechter bedoelt.
De straftolken zijn voor de
buitenwacht alleen te beoor
delen tijdens openbare
In Nederland werken 600
mensen als straftolk. De
helft daarvan deugt niet
voor zijn vak, zegt de Am
sterdamse criminoloog
Arthur Frid. Dat alles ten
nadele van de buitenland
se verdachte, die het in
onze justitiële molen toch
al niet makkelijk heeft.
Een misstand, waar 'de
politiek' geen oog voor
heeft.
rechtszittingen. Daar rijzen
bij de toehoorders regelma
tig twijfels over de kunde
van een tolk. Politieverhoren
en ondervragingen bij rech-
ters-commissarissen zijn
niet openbaar, maar het zal
daar dan wel niet veel beter
gaan, ben je geneigd te den
ken.
Er zijn tolken, bij wie je
van het gelaat kunt aflezen
of aan hun aarzelende hou
ding kunt afzien, dat ze niet
precies begrijpen wat de
rechter of officier zegt. Wat
er dan aan de verdachte
wordt overgebriefd is ondui
delijk en oncontroleerbaar.
Sommige tolken zwijgen
langdurig tijdens een proces,
vooral tijdens een requisitoir
van de officier van justitie.
Je ziet de tolk dan pas ont
waken als de officier met
zijn eis komt. Die wordt dan
aan de verdachte meege
deeld. Het tegenovergestelde
komt ook voor: de tolk, die
met harde stem door het re
quisitoir heen snatert, zodat
men zich op sommige plaat
sen in de zaal moet inspan
nen om het strafvoorstel van
de officier te kunnen volgen.
Soms zie je dat een Turkse
of Marokkaanse verdachte,
die al geruime tijd in Neder
land woont en het Neder
lands redelijk beheerst, voor
alle zekerheid besluit toch
maar een tolk te vragen. Dan
blijkt nogal eens dat de ver
dachte beter Nederlands
praat dan de tolk, die er dan
ook maar verloren bij staat.
Soms leidt de vertaling
van een tolk regelrecht tot
een incident. Zoals tijdens
het proces voor de Arnhemse
rechtbank tegen de drie bui
tenlanders, die verdacht
werden van de moordpartij
(3 doden) op het vliegveld
Teuge. Een van de verdach
ten, die vrij goed Nederlands
sprak, protesteerde aan het
eind van de eerste zittings
dag tegen de vertalingen van
de Turkse tolk. De tolk bleek
de tweede procesdag ver
vangen.
Het is een van de weinige
keren, dat rechtstreeks dui
delijk werd dat veel straftol
ken niet capabel zijn voor
hun werk. En dat alleen om
dat er een verdachte was die
de vertalingen kon controle
ren. Toch had er op zijn
minst een vermoeden bij de
rechtbank kunnen zijn dat
de tolk niet deugde voor zijn
werk. De man kan zich in
het Nederlands alleen in
standaard-zinnetjes uiten.
Toch is de tolk al jaren actief
in het Arnhemse paleis van
justitie en ook na dit inci
dent is hij weer regelmatig
in de rechtszalen te zien.
Het is eigenlijk verwon
derlijk, dat pas de laatste
tijd wat meer aandacht voor
dit probleem is ontstaan. Dat
komt met name door het on
vermoeibaar streven van de
criminoloog Arthur Frid
(Vrije Universiteit, Amster
dam), die als adviseur van de
sectie Gerechtstolken van
het Nederlands Genootschap
van Vertalers actief is. Hij
publiceert regelmatig over
de misstanden en probeert
de politiek in het probleem
te interesseren.
Het probleem is dat ieder
een zich tolk mag noemen.
Dat werkt beunhazerij in de
hand. "Het beroep van ver
taler is niet erkend, iedereen
mag zich tolk/vertaler Sans
kriet noemen", schampert
Frid in een van zijn publica
ties. Een verdachte kan een
perfecte tolk krijgen, maar
ook de Chinees op de hoek.
Volgens Frid zijn er zeker
ook problemen bij het tolken
voor de rechter-commissaris
en de politie. Er zijn volgens
hem tolken, die de politie een
handje helpen en proberen
een verdachte tot een beken
tenis te bewegen. Van enige
beroepscode is ook geen
sprake: sommige tolken ex
cuseren zich voor het feit dat
weer een landgenoot is opge
pakt of ze bieden hun excuus
aan omdat de verdachte niet
wil bekennen. In een van
zijn boeken citeert Frid een
rechter-commissaris, die
zegt: "D'r zijn tolken die al
zo lang meelopen, dat ze het
verhoor overnemen. Ik heb
er wel eens contact over ge
had met de politie en gezegd
dat het zo absoluut niet mag.
Dat is me bepaald niet in
dank afgenomen".
De laatste 10 jaar zijn er
door het Vertalersgenoot
schap wel pogingen gedaan
het probleem aan te pakken.
Er werd door het NGV een
sectie gerechtstolken opge
richt. Er werden cursussen
over strafrechtspleging ge
organiseerd. Maar het pro
bleem is en blijft dat 'tolken'
een vrij beroep is en nie
mand verplicht is zo'n cur
sus te volgen, laat staan lid
van het Genootschap te wor
den.
Er is een poging gedaan
een centrale voor specialisti
sche strafrechttolken in het
leven te roepen. Maar die
stuitte af op de onwil van
politiefunctionarissen, die
met de eigen vertrouwde tol
ken wilden doorgaan.
Volgens Frid wordt het
tijd dat er professionele
straftolken komen met een
strafprocesrechtelij ke scho
ling, taaltechnische speciali
saties en gedrags- en be-
roepsregels. Omdat de poli
tiek nog steeds weigert zich
serieus met het probleem be
zig te houden, denkt Frid dat
er nog maar één oplossing is:
de zaak aankaarten bij het
Europese Hof voor de rech
ten van de Mens in Straats
burg.
HOE GEK zijn de Ita
lianen op hun auto?
Knettergek, zo blijkt
telkens weer uit die deftige we-
tenschappelijke studies die van
tijd tot tijd verschijnen. Maar je
hoeft hier maar de straat op te
gaan om te zien dat er tussen dit
volk en zijn auto iets heel moois
is gegroeid.
Door Cees Mandors
Eerst die wetenschappelijke
studies. De statistiek, die de Ita
lianen (vaak tevergeefs) in vakjes
tracht te stoppen, onthult dat in
een normaal Italiaans gezin het
meest wordt uitgegeven aan de
auto. Op de tweede plaats komt
het huis en derde is het eten. Dat
is niet zo vreemd als het lijkt.
De Italianen gebruiken de
auto niet alleen om zich van punt
a naar punt b te verplaatsen. Het
gebruik is geweldig veel intensie
ver. De auto is ook een vorm van
huisvesting, een woning waarin
ze alles doen wat ze thuis niet
kunnen of mogen. Statussymbool
is de auto natuurlijk ook. Dan
gaat het niet om een fiat 127,
maar om een limousine van bui
tenlandse makelij, een Volvo of
zo, voor vele Italianen het hoogst
bereikbare in dit ondermaanse.
Laatst is er een onderzoek ver
richt naar het 'sexueel gebruik
van de auto in Italië', naar de
liefde in blik dus. Van het resul
taat keek niemand op, behalve
dan in het Vaticaan waar heel
wat hoofden moeten zijn ge
schud. 'Die verrekte pook', stond
er boven het verhaal. Dat behoeft
enige uitleg.
Laten we het maar zeggen zo
als het is: de liefde bedrijf je hier
eerst in de auto en dan pas in hel
bed. Als 'jongeren' zij die nog
niet voor de kerk getrouwd zijn,
ongeacht leeftijd) hun partner
(beter) willen leren kennen, 'krui
pen' ze in de auto. Thuis is zoiets
uitgesloten vanwege de knellende
moraal en uiteraard de woning
nood. Ook zij die getrouwd zijn
zoals het hoort, nemen hun toe
vlucht tot de auto voor hun bui
tenechtelijke ('extra-maritale')
contacten.
Maar dat heeft het raadsel van
die 'verrekte pook' nog niet opge
lost. Het is heel eenvoudig. Ne
gen van de tien auto's hebben een
versnellingshandel of pook. En
die zit altijd juist daar waar die
niet moet zitten als je van het in
terieur een canape of zelfs een I
'lits-jumeaux' wilt maken. Die'el- I
lendige' pook heeft jjeel wat po
gingen tot voor- of buitenechtelij
ke relatievorming grondig ge
dwarsboomd.
Iedereen kent wel die adver
tentie destijds van de Fiat Panda:
„Een auto om in te slapen". En
inderdaad is met enkele simpele
gebaren van de ongemakkelijk
zittende stoelen een redelijk ge
rieflijk tweepersoonsbed te ma
ken. Alleen, die pook zit in de
weg. Bij de Fiat denken ze na
over een oplossing van dit con
tactuele beletsel en zo hoon het
ook. Een Mercedes heeft natuur
lijk geschiktere afmetingen voor
intern affectief gebruik. Maar de
meeste (oude) modellen kennen
niet de horizontale stand van de
voorstoelen.
In straten en lanen van de Vil
la Borghese, rond het Olympisch
Stadion, langs de Gianicolo en
trouwens in elke rustige Romein
se straat is het zondagsmiddags
en 's avonds door-de-week een
drukte van belang met al die ge
parkeerde auto's 'waarin gerom
meld wordt'. Je moet erop be
dacht zijn. Anders schrik je je in
het voorbijgaan een ongeluk.
Sommige auto-echtparen komen
altijd terug op dezelfde plek, om
dat ze met andere habitué's een
soort onderling waarschuwings
systeem hebben ontwikkeld. Vrij
ende auto-paren zijn namelijk
tussen de bedrijven door uitersl
kwetsbaar en worden vaak be
roofd. Maar dat zijn de risico's
van het vak. Het auto-vrijen is
een nationale sport en zal dat
büjven ook, voorlopig.
Dit alternatieve gebruik van de
auto is overigens voor niemand
een reden tot schaamte. Integen
deel, ook vele ouderen komen et
in gesprekken rustig voor uit dal
zij hun partner hebben 'ontdekt'
in de fiat 131, 128, 127 of 600 van
'pa' of 'ma', al dan niet welwil
lend voor dit doel afgestaan. En
sterke verhalen worden verteld
over de liefdesdaad in een
autootje waarin dat fysiek
technisch niet mogelijk is. In de
oude '500' bijvoorbeeld. Een on
vergetelijke ervaring, zo pochen
ze dan.
Een auto die zo intensief ge
bruikt wordt, mag best wat kos
ten. En vandaar dat in vele gezin;
nen de 'alfa' of de 'uno' belangrij
ker is dan die ene badkamer i
slaapkamer extra. Is er gee
ruimte in huis, dan is er altijd nog
de auto. Zo kun je tijdens de tra
ditionele zondagmiddagwande
ling ook auto's aantreffen, waarin
de Romein de krant leest, een
dutje doet of naar het voetballen
luistert, ongestoord door de acti
viteiten van medegezinsleden
Bovendien heeft hij in zijn auto I
die autoriteit, dat gezag, dat hij
elders, thuis of op het werk, moe!
missen. In zijn auto is elke Ha-
liaan koning. Aan zijn rijgedrag
(wanneer hij de parkeerplaat
verlaat) is dat helaas vaak te mer
ken. Maar dat is een heel ander
ZOETERMEER (ANP) -
de studenten die de eerste fd
van hun universitaire stut
hebben afgesloten zal gen
(jeld tenminste dertig pr
naar een tweede-faseopleidij
hunnen doorstromen,
hjijkt uit het wetsontwerp
minister Deetman (Onder
en Wetenschappen) dezer dl
gen ter regeling van de tweerj
fase van het wetenschappen
onderwijs bij de Tweede K|
mer heeft ingediend.
In 1986 zullen de eerste sti]
denten in het kader van
twee-fasenstructuur hun do
toraal examen behalen.
hen kunnen er jaarlijks 2.0
een vervolgopleiding tot basi|
arts, tandarts, dierenarts
apotheker volgen, 1.000 stil
denten worden tot de leraren
Vrij
Van onze Haag
DEN HAAG - De vriji
ziekenfonds zullen se
verliezen als de afschc
ring doorgaat, zoals he
Ze gaan gemiddeld
waarvoor de compensatie
liggen van 120 miljoen
is.
Tot die slotsom komt dJ
Vereniging van NederlandsJ
Ziekenfondsen (VNZ) in een
brief aan de Tweede KamerI
Over enkele weken, als de ka-I
mer weer terug is van vakan-j
tie, zal over die plannen van
het kabinet een hoorzitting
worden gehouden.
Staatssecretaris Van deri
Reijden (Volksgezondheid) wil
het liefst op 1 januari van heil
komende jaar de vrijwilliger
verzekering van de zieken-l
fondsen opdoeken. Een deel)
van de verzekerden komt dar
in het verplichte fonds terecht,
de rest moet zijn heil zoeken
bij particuliere maatschap-I
pijen. De VNZ rekent voor dat[
deze verzekerden in plaats!
van de gemiddelde premie van|
165 straks iets meer dan 20
gaan betalen. Dat betekent!
voor deze 800.000 verzekerden!
een gezamenlijke inkomens-!
achteruitgang van ƒ250 mil-|
joen per jaar.
Met de vrijwillige fondsen!
vervallen ook de reductierege-1
lingen, wat nog eens 50 mil-1
joen nadeel betekent.
Tegenover deze ƒ300 mil-|
joen staat een compensatie I
van 120 miljoen; bedoeld om I
de ergste pijn te lenigen. Na|
aftrek hiervan resteert vol
gens de VNZ een gezamenlijk
nadeel van 180 miljoen.
De ziekenfondsen vrezen I
dat een deel van de vrijwillig
verzekerden bij de particulie-
re maatschappijen voor del
goedkoopst mogelijke oplos-1
sing zullen kiezen. Dat bete- I
kent een hoog eigen risico. De I
mensen die zich dat niet kun
nen permitteren, omdat ze va
ker ziek zijn (veelal de oude
ren), zullen de gevolgen van de
LELYSTAD (ANP) - In Lely
stad wordt per 1 november een
douanevestiging geopend en
het vliegveld Lelystad krijgt
op die datum de status inter
nationale luchthaven.
Tot de douanevestiging en
de aanwijzing internationale
luchthaven heeft staatssecre
taris Koning van financiën be
sloten op verzoek van de ge
meenten in de Flevopolder.
Door Martijn Hover
BREDA - Het konvooi vrachtwag
dat namens de truckersverenif
Holland Duck Club' op weg is n
®oedan, heeft het afgelopen we
f-'nde met de nodige problemen
kampen gehad. Twee chauffe
bobben de expeditie de rug toe
keerd omdat zij weinig vertrouv
•beer hadden in de organisatie.
De een, Piet van Zon uit Bred,
teruggegaan naar huis. De am
Marcus Gerlich uit Arnhem, de er
chauffeur in het gezelschap
Woestijnervaring, is op eigen hot
baar Soedan vertrokken.
Overigens konden de wagens z
dagavond wel allemaal de t
vJ>ortzetten, nadat er de hele dag
allerlei mankementen was gesl
teld.
De eerste moeilijkheden dienc
21ch al aan nog voordat het konv
goed en wel uit Best weg was. 1
an de wagens kampte met brai
tofproblemen, waardoor het vert
btge vertraging opliep.
...Die moeilijkheden bleken ka
Da later toch niet helemaal te
to
