'Ik Jan Cremer': technisch hoogstandje
minder
Statie
duize
Atlas van Nederlandse kladmossen
WIJN
Auto verin
duik van ri
Hypotheekrente per 6 augustus 1985
MAANDAG 12 AUGUSTUS 1985
EXTRA OP MAANDAG1
Monument
stormramp
Borculo
MEDISCHE
RUBRIEK
PAPIER
VOOR UW PEN
'Geen goed teken'
Ongestoord genot
Reserve politie
PAGINA ZEELAND 1
breskens/cad-
Is er nog
'n sponsor
in de zaal
Door Boet Kokke
HET MOEST allemaal nog gebeuren, in fe
bruari 1964.
De massale rellen rond de koninklijke
bruiloft lagen nog in het verschiet. De
bouwvakkersopstand in Amsterdam, de
rellen rond het Nationaal Monument, de de
mocratiseringsgolf: het was allemaal nog
toekomst.
Maar het was heel duidelijk dat er 'iets' stond te
gebeuren, en in afwachting daarvan was de stem
ming nerveus.
dukt geageerd - en elke
maand verschijnt er een
nieuwe druk. Nog jaren zal
de discussie woeden.
Wie zelfs tegen die ach
tergrond het boek in 1985
leest, vallen de ogen bijna
uit de kassen. Werd die keu
rig gekapte jongeman op de
achterflap (als iemand met
dat uiterlijk morgen Nijpels
opvolgt in de WD-fractie is
geen mens verbaasd) be
schreven als een baarlijke
duivel met het typische
smoel van een crimineel?
Markt?
Tegen die achtergrond mag
het enige verbazing wekken
dat 'de grootste som die ooit
is neergeteld voor een Ne
derlandse theaterproduktie'
- zo'n twee en een half mil
joen - wordt uitgegeven
voor een roek-opera rond de
Jan-van-toen.
Is daar nog een markt
voor? Cremer mag destijds
een soort links symbool ge
weest zijn, in feite is hij het
tegendeel en in 1985 valt dat
snel op. Cremer is een onbe
schaamde seksist, rijdt met
zoveel mogelijk cc's in zijn
motor elk milieubewustzijn
aan flarden, en heeft aan
mensen die de wereld willen
verbeteren in het geheel
geen boodschap.
En aan de andere kant zal
ook de gemiddelde Elsevier-
abonnee de weinig fijnbe
snaarde geestverwant niet
hartelijk aan de boezem
drukken.
Neem die éne maand, fe
bruari 1964.
In de media woedt de dis
cussie rond 'Beeldreligie',
het nummer van het satiri
sche VARA-programma 'Zc
is het toevallig'. Mies Bouw
man, een paar jaar tevoren
heiligverklaard als de Wel
doenster van Het Dorp, moet
nu worden bewaakt en de
post brengt stapels scheld
brieven - en erger. Half Ne
derland ervaart het pro
gramma als een bevrijding,
de andere helft als een voor
teken van de naderende re
volutie.
De boze predikanten heb
ben de kansel nauwelijks
verlaten als het land op
nieuw in rep en roer raakt:
Irene blijkt katholiek te
worden en zich te verloven
met een lichtelijk verdachte
Spanjaard. Opnieuw wor
den de vechtstations be
mand.
Maar de sfeer is, in verge
lijking met bijvoorbeeld
1985, duidelijk gespannen.
En middenin die sfeer ploft
het boek van Jan Cremer,
vol opstandigheid, schut
tingwoorden, afkeer van het
gezag en opgeklopt anar
chisme.
Voor de een wordt het een
kortstondige bijbel, de ander
laat in alle toonaarden we
ten dat als zulke gevaarlijke
schunnigheid wordt getole
reerd, tenminste het einde
van de westerse beschaving
voor de deur staat. Elke dag
wordt er tegen Cremers pro-
De Vlaamse regisseur Franz
Marijnen en de acteur Peter
Tuinman hebben die markt
blijkbaar toch gezien, en ze
hebben, samen met Gro
ningse theatermensen, net
zo lang gedramd tot de rock
opera naar Cremers boeken
zaterdag in première kon
gaan.
De afgelopen maanden
volgden de berichten over
problemen rond de financie
ring elkaar in sneltreinvaart
op. Dat was met name het
geval toen de Groningse
CDA-wethouder Ate Berger
blijkbaar mondeling een
half miljoen had toegezegd,
waarop hij later onder poli
tieke druk moest terugko
men. Berger is sinds een
paar maanden overspannen
en zijn socialistische collega
Barmentloo wil geen cent
méér in de onderneming
pompen dan er al in zit.
Zaterdag waren in de
Groningse schouwburg, be
halve de verzamelde pers en
theaterdirecties, dan ook ve
le heren en dames uit het be
drijfsleven aanwezig, op wie
de producenten hun hoop
hebben gevestigd: ze moeten
als sponsors over de brug
komen om de operatie-Cre-
mer te redden.
„Als het binnen een paar
dagen niet lukt gaan we als
nog voor de bijl", zegt een
van de sponsor-jagers. „Dat
gat moet hoe dan ook dicht."
Tot het laatst toe hebben
de producenten, onder wie
schouwburgdirecteur Ton
Post, volgehouden dat de
sponsors stonden te dringen,
maar uiteindelij k is het alle
maal misgelopen. Volgens
ingewijden met name omdat
de Groningse Philipsvesti-
ging grootmoedig een half
miljoen had toegezegd,
waarop de grote baas in
Eindhoven de knip op de
beurs deed.
Jan Cremer (in het wit) met vriendin Babette en producent
Rene Solleveld. - fotoanp
innering weer vondsten en
scenes die haaks op een af-
wijzend eindoordeel staan.
Gelukkig was ik niet de
enige verwarde, zoals in de
pauze en na afloop bleek.
GEEF de inmiddels helemaal of bijna volwassen leden van
de club-die-in-'64-nog-geboren-moest-worden 'Ik Jan Cre
mer' in de vingers en ze zullen zich, als ze het al presteren
zich door de paar honderd pagina's heen te worstelen, hevig
verbazen.Verbazen over de rellen rond het boek dat in fe
bruari 1964 verscheen. En dat is begrijpelijk. Want om het
gedoe rond het Cremer-boek nog te kunnen navoelen is enig
inzicht in de sfeer van dat jaar, die maand zelfs, noodzake
lijk.
Pepsi ja ja
Peper
Is Jan Cremer altijd goed
voor een pittige uitspraak
('Mijn beroep? Jan Cremer
zijn') regisseur Marijnen
kan er ook wat van.
Vóór de première van de
rockopera rolde er menige
opmerkelijke zin van zijn
lippen. Over Nederlanders
bijvoorbeeld, die de produk-
tiekosten 'overdreven' acht
ten. Marijnen: „Ja, ja, Ne
derlanders vinden veel geld
altijd overdreven. Als ze een
nieuw paar schoenen dra
gen, haasten ze zich om te
zeggen dat ze dat in de uit
verkoop hebben gekocht.
Jan Cremer zegt hij te be
wonderen als krachtpatser,
die altijd dwars tegen de
draad ingaat, 'en daar mag
best iets van afstralen op de
jongeren van 1985 die al op
hun zestiende jaar een
spaarrekening openen bij de
AMRO-bank om de oude
dag veilig te stellen. Die
kunnen best wat peper in
hun reet gebrui-
ken Bouwsel
Marijnen en zijn mensen
hebben technisch zonder
twijfel de meest ingewikkel
de en spectaculaire toneel
vulling bedacht die ooit in
dit land te zien is geweest.
De opera speelt zich af op en
rond een bouwsel van enor
me trappen en voortdurend
bewegende bruggen dat de
toeschouwer naar adem doet
happen. Zeker in samen
hang met de belichting,
waarmee een niet onaan
zienlijk deel van de honderd
man sterke medewerkers-
groep bezig is.
De aankleding is perfect.
De voorstelling maakt de in
druk niet de eerste maar de
honderdste avond te bele
ven: niets gaat er mis, alles
loopt op rolletjes. De muziek
van Gerard (Popie Jopie)
Stellaard is zo luid en dram
merig als in een roek-opera
verwacht mag worden, en
bevat ook nog een paar me
lodietjes die de hitparade
gaan beklimmen.
De cast is, ondanks het
ontbreken van veel klinken
de namen, verrassend goed.
Peter Tuinman, de enige
echt dragende rol, is als een
wervelwind in de weer en
speelt zijn kleine stemmid-
delen en geringe danskunde
met verve weg.
Dat klinkt allemaal best -
of niet soms?
Als ik toch geen afgeronde
mening ten berde kan bren
gen, dan moet dat toch weer
met Jan Cremer zelf te ma
ken hebben, wiens boeken in
de opera (voor zover de tek
sten van Lennaert Nijgh te
gen de keiharde muziek - is
de bond van oorartsen al als
sponsor benaderd? - te ver
staan zijn) vrij tróüw wor--
den gevolgd.
Betrokkenheid
Want het kan allemaal móói
zijn en overdonderend (hoe
wel overdondering het na
deel heeft na een uur of
daaromtrent te gaan verve
len) van enige betrokken
heid met wat er op het to
neel gebeurde was althans
bij mij geen sprake.
Maar terwijl ik dit schrijf
realiseer ik me dat ik over
een week of een maand best
anders tegen 'Ik Jan Cre
mer' kan aankijken, want
telkens vind ik in mijn her-
De toekomst van 'Ik Jan
Cremer' lijkt nog ongewis, al
bleven de organisatoren ook
zaterdag optimistisch over
het enthousiasme waarmee
aspirant-sponsors als Mac-
Donalds en Pepsi Cola in de
bres willen springen. ('Des
noods veranderen we dat
liedje dat Jan met z'n vader
zingt, Wodka ja ja, in Pepsi
ja ja. Wat maakt het uit?').
Een verliezer bij voorbaat
lijkt de VARA, die drie en
een halve ton in het project
stopte. Want de technische
hoogstandjes die door Ma
rijnen en de zijnen zijn uit
gehaald, gaan straks op het
scherm gegarandeerd de
mist in. En dan zal waar
schijnlijk blijken dat zonder
dat vuurwerk-effect de in
houd te mager is. Het kan
dan ook nauwelijks toeval
zijn dat ik, de fraaie Gro
ningse schouwburg verla
tend, bij het in ontvangst
nemen van de VARA-roos,
prompt in een levensgrote
doorn greep.
'Ik Jan Cremer' gaat na de
Groningse première onmid
dellijk naar Antwerpen als
dank voor de Belgische
overheidssteun. Pas daarna
begint een uitgebreide Ne
derlandse tournee. Of niet
natuurlijk. Want Franz Ma
rijnen mag zich dan al van
hetzelfde besliste jargon be
dienen als Jan Cremer, die
zijn boek destijds zelf als
'onverbiddelijke bestseller'
lanceerde - of hij evenzeer
gelijk krijgt moet nog even
worden afgewacht.
Voor dat gelijk moet het
publiek anno '85 net zo
warm lopen voor de schoon
heid van een super video
clip als destijds voor seks,
schandaal en schutting
woorden. Cremer had het in
1964 aanzienlijk gemakkelij
ker.
beta
rente vast
af-
rentepercentages
lings
gedurende
sluit-
wijze
provi-
met gemeente
zonder gemeente
sie in
garantie
garantie
opgave
werke
opgave
werke
bank
lijk
bank
lijk
Anmitteltii-
hypothikii
A.B.N.
M/A
Var.
1.5
7,4
7,82
7,6
8.04
M/A
1 jr.
1,5
7,5
7,93
7,7
8,15
M/A
3 jr.
1,5
7,8
8,25
8,0
8,47
M/A
5 jr.
1.5
8,0
8,47
8,2
8,69
Plushypotheek
M/A
7 jr.
1.5
8,2
8,69
8,4
8,91
Amro bank
M/A
var.
1,5
7,0
7,39
7,2
7,61
M/A
2 jr.
1.5
7,5
7,93
7,7
8,15
M/A
5 jr.
1.5
8,0
8,47
8,2
8,69
M/A
7 jr.
1,5
8,2
8,69
8,4
8,91
Centrale
M/A
2 jr.
1
7,3
7,66
7,5
7,87
Volksbank
M/A
5 jr.
1
7,7
8,09
7,9
8,31
Direktbank/
M/A
1 jr.
1
7,4
7,77
7,6
7,98
NCB bank
M/A
3 jr.
1
7,7
8,09
7,9
8,31
M/A
5 jr.
1
7,8
8,20
8,0
8,41
Grenswissel-
M/A
1 jr.
1
7,4
7,77
7,6
7,98
kantoren/CDK
M/A
5 jr.
1
7,8
8,20
8,0
8,41
HJ/A
1 jr.
1
7,6
7,85
7,8
8,06
HJ/A
5 jr.
1
8,0
8,27
8,2
8,48
Hypotheekf.
M/A
5jr
1.25
7,8
8,33
7,8
8,33
Noord-Br
M/A
10 jr.
1,25
8,0
8,54
8,0
8,54
gemeenten
M/A
15 jr.
1,25
8,2
8,76
8,2
8,76
M/A
30 jr.
1.25
8,4
8,98
8,4
8,98
M/A
renterust
1,5
8,0
8,57
8,0
8,57
Van Lanschot/
M/V
var.
1,5
7,1
7,66
7,5
8,00
Woon- opstart
M/V
var.
1,5
-.—
7,1
7,56
fonds
M/V
1 jr.
1,5
7,3
7,88
7,5
8,00
Holland*
M/V
2 jr.
1,5
7,5
8,10
7,7
8,22
M/V
5 jr.
1,5
7,8
8,43
8,0
8,55
comfort
M/V
max 10 jr
1,5
8,1
8,76
8,3
8,89
NMB
M/A
1 jr.
1,5
7,4
7,82
7,6
8,04
M/A
3 jr
1,5
7,8
8,25
8,0
8,47
M/A
5 jr.
1,5
8,0
8,47
8,2
8,69
keuzehyp.
M/A
7 jr.
1.5
8,2
8,69
8,4
8,91
Postgiro en
M/A
2 jr.
1
7,4
7,77
7,6
7,98
Rijkspost
M/A
5 jr.
1
7.8
8,20
8,0
8,41
spaarbank
M/A
7 jr.
1
8,0
8,41
8,2
8,63
RABO (adv.)
M/A
var.
1,25
7,4
7,80
7,6
8,01
M/A
3 jr.
1,25
7,7
8,12
7,9
8,34
M/A
5 jr.
1,25
7,9
8,34
8,1
8,55
M/A
stabiel
1,25
8,1
8,55
8,3
8,77
HJ/A
var.
1,25
7,6
7,88
7,8
8.09
HJ/A
3 jr.
1,25
7,9
8,20
8,1
8,40
HJ/A
5 jr.
1,25
8,1
8,40
8,3
8,61
HJ/A
stabiel
1,25
8,3
8,61
8,5
8,83
RABO (hypo)
M/A
3 jr.
1,5
7,7
8,15
7,9
8,36
M/A
5 jr.
1,5
7,9
8,36
8,1
8,58
HJ/A
3 jr.
1,5
7,9
8,22
8,1
8,43
HJ/A
5 jr.
1.5
8,1
8,43
8,3
8,64
Verenigde
M/A
jr.
1
7,6
7,98
7.8
8,20
spaarbank
M/A
3 jr.
1
7,6
7,98
7,8
8,20
M/A
5 jr.
1
7,8
8,20
8,0
8,41
M/A
ideaalr.
1
7,7
8,09
7,9
8,31
Westl. Utr. st.
M/V
2 jr.
1,5
7,5
8,10
7,7
8,32
standaard
M/V
5/9 jr.
1,5
8,0
8,65
8,2
8,87
standaard
M/V
10/15 jr.
1,5
8,2
8,87
8,4
9,09
no-risk
M/V
5 jr.
1,5
op
aanvr.
op
aanvr.
lage lasten
M/V
7 jr.
1,5
8,4
8,95
interim
M/V
1 jr.
1,5
7,4
7,99
7,4
7,99
1e kw 85 budg.
KW/A
var.
1,5
8,1
8,52
8,1
8,52
Laven-
kypothckiB
Cefflr Beheer
M/A
5/10/-
7,8
8,08
7,8
8,08
m w
15/20 jr.
Levensverz.
KW/A
5/10 jr.
7,9
8,14
aangesl.blj NVL
M/A
5/10 jr.
7,8
8,08
7,8
8,08
Van Lanschot/ met gemeentegarantie Woonfonds Holland
Woonfonds Holland zonder gemeentegarantie Van Lanschot
M/A maandbetaling achteraf HJ/A halfjaarbetaling achteraf
M/V maandbetaling vooraf KW/A - kwartaalbetaling achteraf
AMRO heeft vandaag het voortouw genomen en als eerste geldver-
strekker de hypotheekrente met 0,4% verlaagd. Weliswaar (voorlo
pig) alleen voor het variabele tarief; 2 jaar vast ging met 0,2% om
laag, maar ook voor de langere rentevaste perioden „zit er een ver
laging in de lucht". De FRIESCH-GRONINGSCHE HYPOTHEEK
BANK daalde eind vorige week al met 0,2% doch die verlaging had
uitsluitend tot gevolg dat aansluiting bij de concurrentie werd ge
realiseerd. Een aanpassing naar beneden over de gehele linie mag
in de komende dagen verwacht worden.
Copyright „Vereniging Eigen Huis"
BORCULO (ANP) - Ter gele
genheid van de 60-jarige her
denking van de stormramp
van Borculo is zaterdagavond
een monument onthuld. A.
Simmelink- Wissink (69) uit
Borculo verrichtte de officiële
handeling. Haar viel die eer te
beurt omdat zij op de foto
stond die als model diende
voor het kunstwerk dat Maite
Duval uit Voorst ter herinne
ring aan de ramp maakte.
Het weer tijdens de onthul
ling van het beeld was storm
achtig en het regende. Maar de
weersomstandigheden op 10
augustus 1925 waren vele ke
ren slechter. Een cycloon ver
anderde Borculo toen in zeven
minuten tijds in een ruïne.
Ongeveer 2000 inwoners wer
den dakloos. Drie mensen ver
loren het leven.
VAN PLANTKUNDIGEN
wordt vaak beweerd, dat het
wereldvreemde dames en he
ren zijn, die niet anders doen
dan in bermen, over weiden en
tussen het onderhout in bossen
staren om vooral geen bloe
metje te missen.
Nu zijn bloemen door hun
vorm en kleur vaak nog ge
makkelijk te ontdekken. Wat
voor moeite zou iemand niet
moeten doen om de enkele
honderden soorten mosplan-
ten in kaart te brengen die Ne
derland rijk is. Niet - alleen
groeien mossen vaak op de on
mogelijkste plaatsen, waar
andere planten het door
droogte of vocht niet kunnen
uithouden. Ze zijn ook vaak zo
klein dat individuele leden
van de verschillende soorten
zeer nietig overkomen. Toch
heeft de bekende tekenaar en
plantkundige J. Landwehr,
voormalig hoofd van de ge
meentelijke plantsoenendienst
in Amstelveen, thans woon
achtig in Zuid-Frankrijk en
nog onlangs tot eredoctor in
Amsterdam benoemd, zich aan
een dergelijk project gewaagd.
In navolging van zijn Gras
sen-atlas en zijn twee delen
met schitterde platen over de
Europese orchideeën is van de
hand van Landwehr bij uitge
verij Thieme in Zutphen 'De
Nieuwe Atlas Nederlandse
Bladmossen' verschenen met
474 platen, waarvan een groot
aantal opnieuw op papier
werden gezet. Het boek bevat
verder maar liefst 6170 detail
tekeningen van deze minieme
plantaardige verschijnselen.
In tegenstelling tot de Lever
mossen, die qua ontwikkeling
iets lager gerangschikt wor
den, vormen bladmossen dui
delijk herkenbare stengeltjes
en blaadjes. Terwijl de Lever
mossen hun met cellen opge
bouwd lichaam - thallus ge
noemd - niet verder organise
ren dan in bladachtige, vlezige
schijfstructuren of blaadjes
zonder nerven. De voortplan
ting wordt bij beide mosplan-
ten geregeld via sporen. Uit
die sporen ontstaan zoge
naamde voorkiemen en daar
op ontwikkelen zich weer
knopjes, die tot mannelijke of
vrouwelijke planten ontwik
kelen.
Nu is Landwehr natuurlijk
niet al die mosjes op hun na
tuurlijke groei plek gaan uitte
kenen. Hij heeft gebruik ge
maakt van het Rijksherba
rium, waar vele soorten in ge
droogde toestand verzameld
zijn. Niettemin geeft hij toch
in meer dan 400 bladzijden
met pentekeningen elk afzon
derlijke soort - vaak met on
derdelen in tienden van milli
meters en daarom sterk ver
groot - de ruimte. En de bekij-
ker van het boek, dat tot stand
kwam in samenwerking met
de Koninklijke Nederlandse
Historische Vereniging, de
kans deze uiterst nederige le
vende wezens te bekijken zon
der zich te hoeven inspannen.
Een monnikenwerk om even
stil van te worden.
'Zielden heeft een reclame
campagne zo'n succes gehad
als die van de Oostenrijkse
wijnboeren. In juni adver
teerden ze met de slogan 'Oos
tenrijkse wijnen wachten op
ontdekking' en verdomd,
binnen een maand werd hun
hartewens vervuld. Enfin, u
heeft uit ten treure kunnen
lezen, zien en horen wat er
met die wijn aan de hand is
geweest. Onmiddellijk gevaar
op een di-ethyleenglycol ver
giftiging is er niet meer, want
wat nu op de schappen van
slijter en supermarkt staat is
gegarandeerd di-ethy-
leenglycol-(zeg maar DEG)
vrij.
Blijft één vraag. Acute do
delijke vergiftigingsgevallen
hebben zich, dat staat nu wel
vast, in Nederland niet voor
gedaan. Maar hoe zit het met
de liefhebber die jaar en dag
dat bocht heeft gedronken?
Die vraag is heel moeilijk te
beantwoorden, want men
heeft alleen ervaring met
acute vergiftigingen. Toen
het schandaal losbarstte ging
men in allerijl op zoek naar
soortgelijke gevallen. En ja
hoor, wie zoekt zal vinden. In
1937 werden 353 mensen in
Amerika plotseling ziek na
dat ze het zogeheten 'Elixer of
sulfanilamide' hadden ge
bruikt. Misselijk werden ze
ervan, suf, ze moesten braken,
kregen pijn in de lendenen
en raakten in coma. Het spul
bevatte 72%di-ethyleenglycol
(DEG dxis). Omdat van die 353
patiënten er 105 overleden
kon men later nauwkeurig
uitrekenen wat de dodelijke
dosis is: Een gram per kilo li
chaamsgewicht: Ben je 78 ki
lo zwaar, dan is 78 gram de
dodelijke dosis.
Over de schadelijke dosis is
stukken minder bekend. De
belangrijkste reden daarvoor
is dat men niet weet hoe DEG
in het lichaam in andere stof
fen wordt omgezet. Waar
schijnlijk wordt di-ethy-
leenglycol eerst omgezet in
ethyleenglycol en vervolgens
via een hoop tussenproducten
als oxalaatstenen in de nieren
afgezet. Tegen deze theorie
pleit dat bij die 'Elixer'-pa-
tiënten nooit oxalaatstenen
zijn aangetoond. Voor die
theorie pleit dat ratten die
overvoerd werden met di-
ethyleenglycol wél oxalaat
stenen kregen. Kortom, men
weet het dus niet. Wel weet
men dat heel waarschijnlijk
enkele van die tussenproduk-
ten een schadelijke werking
op de nieren heeft. En verder:
Hoe meer DEG in de wijn
hoe schadelijker, dat spreekt.
Hoe meer van het bocht is ge
dronken, hoe groter uiteraard
het effect. Zwaardere mensen
zijn minder gevoelig, want
die krijgen per kilo li
chaamsgewicht minder bin
nen. En dan, o ironie, het be
langrijkste tegengif tegen
DEG zit al in de fles: Alco
hol!! Jawel! Omdat alcohol
ongeveer op dezelfde wijze
wordt afgebroken als DEG
kan minder van dat spul in
de voor de nier giftige tussen-
produkten worden afgebro
ken en verlaat de bulk aan
DEG onveranderd via de na
tuurlijke weg het lichaam. En
dan, ook een prettig bericht,
de nieren herstellen zich
spontaan als het drinken van
DEG-wijn wordt gestaakt.
Een meer dan symptomati
sche behandeling is helaas
niet mogelijk.
De internist prof. B. Sang-
ster raadde vorige week in het
Nederlandse Tijdschrift voor
Geneeskunde aan om bij
iedereen die meer dan een
halve fles verontreinigde
wijn in een etmaal heeft ge
consumeerd, het creatinine in
het bloed te laten bepalen.
Dan moet wel zeker zijn dat
het inderdaad om zo'n wijn
gaat. Met die proef kan tame
lijk eenvoudig worden nage
gaan of de nierfunctie is afge
nomen. Over de langdurige
gevolgen van het consumeren
van die wijn laat Sang ster
zich niet uit. De kans dat
mensen in Nederland blij
vende schade hebben onder
vonden is niet erg groot want
het marktaandeel van deze
wijnen is bijzonder klein. In
Oostenrijk ligt dat natuurlijk
anders, maar onderzoek in die
richting is nog niet gedaan.
UW Stern-commentaar
'Geen goed teken' van 2
augustus 1985 is helaas het
zoveelste bewijs dat zich
Westers noemende intellec
tuelen niet veel begrijpen
van de huidige gelovigen in
de post-moderne tijd. Het
gaat in de kerk van Jezus
Christus anno 1985 al lang
niet meer om vooruitstre
vend of behoudingsgezind,
om intergralisme of moder
nisme, om een open of geslo
ten kerk. Vooraanstaande
Europese of Noord-Ameri
kaanse progressieven heben
niet van doen met de oor
sprong van de bevrijdings
theologie. Ze doen wèl hun
uiterste best om als zodanig
aangemerkt te worden, om
eigenlijk hun bevoorrechte
positie veilig te stellen. Uw
commentator heeft zich bij
hen gevoegd. Bevrijdings
theologie komt van de Zuid
en Midden-Amerikaanse, -
Afrikaanse en Oost-Europe-
se verdrukte kerken. Zij
preken géén van allen 'de
kerk der armen'. Zij preken
wèl 'Gods volk onderweg',
zoals Jezus aangeeft, en niet
zoals hun eigen geweten
aangeeft. Deze gelovigen
kan het niets schelen of er
vooraanstaande Europese en
Noord-Amerikaanse pro
gressieven zijn, of er voor-
uitstrevenden of behou-
dingsgezinden zijn, of er in
tergralisme of modernisme
is, of er een Wereldraad van
Kerken of Bisschoppensyno
de in Rome is. Met Jezus zijn
ze onderweg gegaan, wer
kend, biddend, levend
Made
B.M.J. Sibon
Het artikel van de heer
Brouwer in De Stem van
vrijdag 2 augustus 1985 is
mij uit 't hart gegrepen. In
derdaad, als het geweldda
dig in bezit nemen van een
anders' eigendom wordt ge
legaliseerd, worden de kra
kers de 'rechthebbenden',
plegen de eigenaren 'huis
vredebreuk' als zij hun
eigendom willen betreden en
worden daardoor 'misdadi
gers'. Wat voor hen nog
overblijft zijn de jaarlijks
stijgende lasten. Zij mogen
lijdelijk toezien hoe met hun
bezit wordt omgesprongen.
Voorwaar een onheilspel
lende ontwikkeling. Maar er
zijn talrijke andere voor
beelden, welke een duidelij
ke inbreuk betekenen op het
eens zo hoog geprezen eigen
domsrecht en die de definitie
omtrent de vrije beschik
king en het rustig genot tot
een paskwil maken. Neem
bijvoorbeeld het (eenzijdig)
huur-beschermingsbesluit,
dat huurders allerlei moge
lijkheden biedt om te kun
nen profiteren. Met name is
geen enkel huurcontract
waterdicht. Slechts in bij
zondere gevallen kan de
verhuurder zijn eigendom
weer vrij krijgen, ongeacht
de tussen partijen overeen
gekomen huurtermijn I Op
die manier krijgen verhuur
ders geen kans hun eigen
dom te verkopen, tenzij zij
genoegen nemen met 60 pro
cent van de werkelijke
waarde, dan wel bereid zijn
een hoge 'uitkoopsom' aan
'huurder' te vergoeden,
waaromtrent in het huur
contract geen enkele af
spraak werd gemaakt. Lo
gisch dat de PvdA op een en
ander 'zelfbewust' reageert,
maar 't is wel beschamend
dat de andere partijen geen
ruggegraat tonen; maar al
les over zich heen laten
gaan. In zo'n klimaat kan de
nivellerings bacil welig tie
ren. Ook in het persoonlijk
vlak worden wij (fiscale-
(nummers en gaat onze
identiteit verloren.
Woensdrecht
H. van Opstal Sr.
Jammer is het, dat er zo'n
broodnijd bestaat tussen de
dagelijkse politie en de re
servisten, weliswaar uit één
hoek komend. Zoals de acti
visten beweren, zijn de re
servisten niet ter zake kun
dig. Echter, is het dan zo, dat
eenieder bij de politie we'
deskundig is Is het niet
aardig van ons, dat wij de
jonge knapen de kans geven
om volwaardige ordedra
gers te worden Als wij de
houding zouden aannemen
van de aanvallende partij,
bleef er van bepaalde initië
le groepen bij de politie
maar weinig over. Wij bur
gers, zijn tolerant in deze en
weten dat er ter uitoefening
van een beroep een vor
mingstij d nodig is, niet al
leen in deskundigheid qua
wetten e.d. maar zeer zeker
voor de jongeren in een
groei naar wasdom in hun
houding t.o.v. de medebur
ger in alle leeftijden. Uiter
aard betreft het hier een
veiligstellen van eigen be
lang, maar als ordedragers
mag het streven naar eigen
belang nooit of te nimmer
ten koste gaan van de veilig
heid van de maatschappijen
een disorde veroorzaken
Wanneer de regering het no
dig acht te bezuinigen oP
handhaving van orde en ai-
breuk doet aan de beveili
ging van mens en goed, dan
zou het een mooie zaak ziF
te beginnen bij voor ons land
belangrijke personen er'
daar de lijfwacht te halve
ren of op te heffen. Alleen op
die manier kunnen wij 111
Nederland spreken over ge
lijke behandeling van iedere
onderdaan.
Breda V. v.d. Wijs"8"
076 877850 653950 RÜTTCHEt
Slecl
Van een onzer verslaggevers
ZAND - De zomer van
1985 wordt in de an
nalen van toeristisch
West-Zeeuwsch-Vlaa
nderen niet als een
topjaar genoteerd.
„In het algemeen is de
leegloop ten gevolge van het
barre weer meegevallen, maar
niettemin moeten we spreken
van een slecht jaar. Daarbij
komt dat de mensen kennelijk
aanmerkelijk minder te beste
den hebben. Reden, zo denken
wij, waarom vooral de hotelle-
rie in onze streek een grote
klap heeft gehad", zo vat
VVV-functionaris Gerard van
Grieken in Breskens het sei
zoen 1985 samen. Hij wijst er
voorts op dat het contingent
Duitsers dit jaar kleiner was
dan anders. „Ook dat merk je
in de toeristische portemon
nee".
Hij schat dat zo'n drie pro
cent van de aanwezige gasten
ten gevolge van het natte,
koude weer West-Zeeuwsch-
Vlaanderen lieten voor wat
het was en huiswaarts keer
den of probeerden een zonne-
in het zuiden van Europa
mee te pikken. „Eigenlijk is
dat ons nog meegevallen".
Samen met zijn Cadzandse
collega Jan-Willem Risseeuw
hie
pu
ris
We
bij
ten
wij
ieeï
wo
pla
het
kaï
str
Co
Van onze correspondente
HULST - Vrijdagavond
is met veel zwier de
derde Statiekermis in
Hulst van start gegaan.
Na de officiële opening
door burgemeester F. Jacobs
en het spectaculaire para
chutespringen werd de toe
gang tot de feesttent wijd
opengegooid om nog zoveel
mogelijk mensen te laten
genieten van de wervelende
muziekshow die de popgroep
Gaga gaf. Voor de organisa
toren een financiële tegen
valler, de kaartverkoop was
schrikbarend laag geweest.
De carnavaleske kermis
kwam zaterdag echter pas
goed op gang. De wind pro
beerde eerst nog roet in het
eten te gooien maar de di
verse attracties, die in de
beurs en de feesttent het pu
bliek werden aangeboden,
brachten vele duizenden op
de been.
Meisj
es
Het Statiekwartier veran
derde in een mum van tijd in
een soort Place Pigalle.
Heupwiegende meisjes zorg
den ervoor dat het bezoe
kersaantal aan de beurs snel
steeg. Het kleurige straatge
beuren kreeg een apart
tintje door de overal ver-
Van onze corresporu
uwr^oe a's r6dt in ee
die bij een ongeval geheel wordt i
"fdcerd dan haal je de kenteken
l m die onder je arm en ga te vo
h8an naar.
Dat althans moet zaterdagmorger
rimSt van Tilburger J. de V. Op
'JKsweg A 58 val je natuurlijk wel o
"dorp werd de Brabantse brokken
Politie staande gehouden,
ziin verklaarde in slaap te zijn
talu f)ersonenaut° tegen een lichtma
Eoph af Sedoken, waarna het voertu
en afscbeid nam van zijn loopbaai
geheel in diggelen lag.
v V. mag het Zeeuwse zonder aut
rbaal op zak verlaten.
