Wijnstad Rust likt zijn wonden
Iran schuimt wereld af naar wapens
Bosbranden leiden tot
polemiek in Frankrijk
VAKBON1
even.
UITBLAZEN
Wijn en
economie
Matige
drinkers
Kinderen
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1985
ACHTERGROND
T 5 PAGINA 2
HELE STREEK DREIGT TE VERPAUPEREN
Eeuwenlang
Besmet
VUURKRACHT LEGER ENORM TERUGGELOPEN
Mankracht
Uitgedund
Frustraties
ZATERDAG 3 AUGUSTUI
Onderzoek naar
dood kleuter
in ziekenhuis
BE STEMCOM!
E?
WIM KOCK
iNQUETES: ik geloof
ze niet en toch blij
ven ze me fascineren.
Dat ik ze niet geloof is
misschien te simpel ge
zegd. Er zijn meerdere
soorten enquêtes. De
meeste bevestigen gewoon
wat iedere krantelezer met
een gezond boerenverstand al
lang wist. Die enquêtes 'geloof
je dus. Ze zijn overbodig al zeg
gen de aanhangers: 'Jawel, we
wisten het wel, maar nu hebben
het zwart op wit, netjes op een
rijtje."
Prachtige enquetes zijn die
waarop mensen kunnen ant
woorden wat ze willen. Discre
tie en anonimiteit verzekerd.
Dus met de vraag: rijdt u wel
eens door rood licht? geen pro
blemen. Anders wordt het wan
neer de vriendelijk-vlotte twee-
verdienster tegenover je of aan
de telefoon vraagt: „Slaat u uw
vrouw en/of kinderen wel
eens?" Ik stel me zo voor dat
bij zo'n vraag al heel wat on
dervraagden afhaken - anoni
miteit verzekerd of niet. Ze zeg
gen nee, al fluisteren hun buren
tegen mekaar dat dat mens van
hem wel érg dikwijls van de
trap valt gezien de blauwe plek
ken waarmee ze regelmatig
rondloopt.
Zelfs als de tweeverdienster
aan een aarzeling of hapering
in de stem kan horen met een
echte vrouwen- en kindermep
per van doen te hebben, zet ze
haar kruisje braaf in het vakje
'nee'. Zo eerlijk zijn enquêtes
wel. De ondervraagde kan lie
gen dat hij barst, maar de en
quêteur geeft eerlijk door hoe
het antwoord luidde. Zo wordt
de leugen gewit en de reputatie
van een land, een bevolkings-
of beroepsgroep ook.
Twijfel
Alle achterdocht die uit bo
venstaande alinea's spreekt
werd weer in me wakker toen ik
een telex van de NlPO-pers-
dienst op m'n bureau kreeg.
Het bericht handelde over
drankmisbruik in de wereld en
Nederland kwam er mij te
braaf vanaf. „Nederland hoort
bij de gunstige uitzonderin
gen." Wel toevallig dat de an
dere gunstige uitzonderingen
ook van die calvinistische na
ties waren: Zweden, West-
Duitsland en Engeland. In cal
vinistische culturen wil men
nog wel eens tot hypocrisie ver
vallen als het om genot en ge
notmiddelen gaat.
Mijn twijfel aan de uitzon
derlijk gunstige positie van Ne
derland werd vooral versterkt
door het gezelschap van Zwe
den. Overal waar regeringen
het de burgers moeilijk maken
aan een borrel te komen, wordt
die des te begeerlijker. Des
noods stoken ze hem zelf.
Dronken worden krijgt daar de
pittige bijsmaak van het tarten
van het gezag. Maar de Scandi
navische landen ontbreken op
het lijstje van 'probleemlan-
den'. Óp het buitenbeentje IJs
land na, maar dat is dan met
een ook probleemland num
mer 1.
Problemen
De vraag die het NIPO, sa
men met een twintigtal Gallup-
ïnstituten in andere landen
over de wereld verspreidde was
driedeüg. Het eerste deel luid
de: heeft drankgebruik ooit wel
eens problemen in uw gezin ver
oorzaakt? In Nederland gaf
maar 9 procent van de onder
vraagden toe dat dit inderdaad
wel eens het geval was geweest.
Illllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimillil
Koploper was IJsland met 32 s
procent ja-zeggers. Vooral de
Angelsaksen bleken goed verte-
genwoordigd in deze categorie.
Drie voormalige Britse kolo-
niën bij de top-6: de Verenigde
Staten waar 21 procent van de E
ondervraagden toegaf dat er
thuis wel eens moeilijkheden
waren in verband met drank,
Australië met 18 procent en E
Canada met 17 procent. De 1
gunstige uitzonderingen heb ik
u al genoemd: Nederland en E
West-Duitsland met ieder 9 e
ftrocent en Zweden en Enge- e
and met ieder 10. g
Wat moet je met zo'n uit- E
slag? Je kunt er evengoed uit e
concluderen dat IJslanders en e
bevrijde kolonisten wat openlij- E
ker en vrijmoediger praten over E
hun privé-zaken met betrek- e
king tot drank dan wij hier in
onze sombere streken waar ook e
in het dagelijks leven de schone e
schijn maar al te dikwijls de j|
werkelijkheid moet bedekken, E
tot tevredenheid en vooral ge- e
ruststelling van eenieder. e
De tweede vraag was ge-
makkelijk; geen gewetens- E
vraag: gebruikt u zelf wel eens e
alcoholhoudende drank of bent u
geheelonthouder? Hier scoorde g
Nederland - opnieuw vergezeld E
door Zweden - zeer hoog: 84 e
procent van de ondervraagden g
zei wel eens alcoholhoudende e
drank te gebruiken. In Zweden e
zei 86 procent ja en Grieken- e
land bleek koploper met 89
procent. Israël bleek de meeste e
geheelonthouders te hebben: 56 e
procent van de ondervraagden. e
In alle andere landen, betrok- e
ken bij de peiling lag het per- e
centage gebruikers van alcohol e
boven de 60 procent. e
Kater
Tot slot werd nog gevraagd:
komt het wel eens voor dat u e
meer drinkt dan goed voor u is?. e
Een wat knullige vraag. Als het
aan de dokter ligt drink je al e
gauw 'meer dan goed voor u is'. e
Ook kan het schelen of je nog e
moet rijden of niet. En er zullen
ook wel mensen zijn die pas e
vinden dat ze meer hebben ge-
dronken dan goed voor hen is g
wanneer ze met een bijtende s
kater wakker worden. Enfin het e
was weer zo'n vraag met een e
vleugje moraal en wat zien we? g
Nederland en Zweden scoren e
weer verdacht laag. g
De zuip-score (zoals de NI- g
PO-persdienst dit lijstje in een e
speelse bui noemt) ziet er aldus e
uit: Zuid-Korea, Ierland, IJs- g
land, Japan, Ver. Staten, Enge- g
land en Griekenland zijn de e
landen waar eenderde of meer e
van de drinkers toegeeft er wel g
eens eentje te veel te pakken, g
De middenmoot - 15 tot 30 e
procent - zijn Australië, Noor- e
wegen, Canada, Finland, West- g
Duitsland en Mexico. Bijna uit- g
blinken in matigheid (gezien g
het grote aantal alcoholgebrui- e
kers) doen Nederland en Zwe- e
den met resp. 12 en 10 procent g
en met die score zitten we on- g
geveer in het midden van de e
staartgroep: Columbia, Brazi- e
lië, België (alle drie 14 pet.), e
Nederland (12), Zweden (10), g
Uruguay (9) en als allermatig- g
ste gebruikers met ieder 6 pro- e
cent: Argentinië en Israël. e
Gelooft u in het beeld dat g
uit deze enquête oprijst: de Ne- g
derlander die veel houdt van e
een glas en eraan nipt als de
matigheid zelve?
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J.H.M. Brader
Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
©076-236911 Telex 54176.
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850.
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28. ©01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur.
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen:
f 22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend 076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
RUST (AP) - Bij nie
mand in Rust kan er een
lachje af wanneer een
toerist het glas heft en
de toost 'Frost' uit
spreekt in plaats van
'Prost'. De Oostenrijkse
wijnhoofdstad is nog
volop bezig zijn wonden
te likken van het wijn
schandaal, dat is duide
lijk.
Honderden soorten witte
wijn zijn de afgelopen weken
in binnen- en buitenland uit
de handel gehaald omdat er
het anti-vriesmiddel di-
ethyleenglycol aan bleek te
zijn toegevoegd. Een hoe
veelheid van 14 gram van het
middel kan in het menselijk
lichaam al een dodelijke uit
werking hebben. Maar dit
vormde voor de wijnhande
laren geen beletsel om hun
wijnen met het gif zoeter en
stroperiger te maken waar
door zij hun flessen duurder
konden prijzen.
Toeristen zijn nog steeds
welkom in Rust, maar de
groeiende stroom grappen
die zij over de gif wijn ten
beste geven lijkt de plaatse
lijke bevolking steeds min
der te waarderen. De Rus-
ters, van wie er veel direct
bij de wijnverbouw betrok
ken zijn, vrezen dat er harde
tijden voor hen aanbreken
en stellen geen prijs op
wrange grappen.
„Alles is in elkaar gestort",
vreest wijnboer Peter
Schandl. „Het staat wel vast
dat we grote financiële pro
blemen gaan krijgen". Ook
burgemeester Heribert Ar-
tinger heeft weinig hoop
voor de nabije toekomst en
noemt het wijnschandaal een
'catastrofe' voor zijn ge
meente.
Het gelag dat de Rusters
betalen komt nog harder aan
daar het merendeel van de
gifwijnen waarvan de eti
ketten Rust als herkomst
De wijnboeren van de Oostenrijkse wijnhoofdstad Rust hebben bij de ingang van de stad een spandoek opgehangen om
duidelijk te maken dat zij geen wijnvervalsers zijn, en een bord waarop zij eisen dat de naam Rust alleen gebruikt mag
worden voor wijnen die ook werkelijk uit Rust komen.
vermelden uit andere gebie
den afkomstig is De wijn uit
Rust, zo is uit onderzoek ge
bleken, is merendeels zuiver.
Oostenrijk kent geen gega
randeerde verklaring van
herkomst en alle wijnen in
een straal van 120 km rond
Rust mogen die naam voe
ren. Met het merendeel van
de wijnen gebeurt dat dan
ook omdat Rust de onom
streden wijnhoofdstad van
Oostenrijk is met een tradi
tie van 500 jaar. Het keur
merk van herkomst waar nu
weer naar gestreefd wordt
was al gangbaar in 1524, toen
koningin Maria van Honga
rije, die toen de scepter
zwaaide over het gebied, de
vaten wijn uit Rust met een
R liet merken. De kwaliteits
wijn uit Rust kon daardoor
onderscheiden worden van
de mindere soorten uit nabu
rige streken.
Voor de komende jaren
lijkt een einde gekomen aan
de centrale positie van de
wijnbouw die het schilder
achtige plaatsje aan de Neu-
siedler See eeuwenlang heeft
gestempeld. „Onze export is
tot nul gereduceerd", zegt
Artinger, die voor hij 12 jaar
geleden burgemeester werd
zelf ook een wijngaard dreef
waarop nu zijn vrouw de lei
ding heeft. „Ik kan me nau
welijks voorstellen dat er
nog een fles wordt verkocht".
Artinger voelt zich in zijn
functie verplicht iets te doen
aan de doem die over Rust is
gevallen en is met Schandl
en twee andere wijnboeren
begonnen aan een campagne
om de reputatie van Rust te
zuiveren. „Als we niets on
dernemen zal een hele streek
verpauperen", betoogt de
burgervader. „We hebben
- FOTO ARCHIEF 0E STEM
een soort van Marshall-plan
nodig, omdat we onze markt
weer van vooraf aan moeten
opbouwen. Als we niets doen
dan krijgen we een nieuw
wijnschandaal en zullen we
meemaken dat veel wijn
gaarden volledig naar de
knoppen gaan".
Enkele wijnboeren zitten
nu al in financiële proble
men omdat zij nog geen geld
hebben ontvangen voor hun
laatste oogst. Zij rekenen er
niet op dat zij dat nog binnen
zullen krijgen nu hun wijn
uit de handel is gehaald.
Veel toeristen in Rust, van
wie een groot deel regelmati
ge gasten, hebben nauwe
lijks bedenkingen tegen het
drinken van een glas echte
Ruster wijn. Zij weten dat
daar niets mee aan de hand
is. De plaatselijke consump
tie in de wijnhoofdstad van
Burgenland is dan ook vrij
wel op hetzelfde peil geble
ven. Maar hieruit komst
slechts een fractie van de
wijninkomsten.
In Neder-Oostenrijk, de
andere belangrijke wijnpro
vincie, heerst een zo mogelijk
nog grotere mineurstem
ming dan in Rust en Burgen-
land. Daar kan bovendien
geen enkele plaats zich be
roepen op een onbesmet bla
zoen zoals Rust en is vrijwel
elke wijn naar hartelust ver
sneden. Voorzitter Erich
Mauss van de bond van
wijnboeren in deze provincie
ziet de toekomst daarom
donker in. Maar hij tekent
daarbij aan dat de situatie in
zijn streek vóór het schan
daal ook al niet bepaald
rooskleurig was. In Neder-
Oostenrijk is dan ook nau
welijks sprake van een stem
ming om terug te vechten en
er weer bovenop te komen
zoals in Rust.
'Welkom in Rust, het
mooiste stadje in Burgen-
land, met zuivere wijn' staat
nog steeds te lezen op een
spandoek dat meteen na het
bekend worden van het
schandaal bij de gemeente
grens werd opgehangen. Ook
op andere plekken in het
plaatsje wordt bezoekers op
borden en aanplakbiljetten
zelfverzekerd te verstaan ge
geven dat de Ruster wijn
volkomen zuiver is.
De eigenaars van alle 104
wijngaarden in Rust zijn
naar de notaris gestapt en
hebben daar een officiële ac
te laten opmaken dat met
hun wijn absoluut niet ge
knoeid is.
WASHINGTON (AP) -
Iran, dat al vijfjaar vast
zit in een slopende oor
log tegen buurland Irak,
schuimt de wereld af op
zoek naar wapens. Jaar
lijks worden miljoenen
uitgegeven om kleine en
grote partijen wapens
op de kop te tikken'.
Deze week werden een
Amerikaanse kolonel en vijf
andere personen gearres
teerd in verband met een po
ging raketten aan Iran te
verkopen. Het was de 17de
keer sinds 1981 dat een po
ging tot wapenverkoop aan
Iran in de Verenigde Staten
werd verhinderd. De verkoop
van wapens aan Iran werd in
Amerika zes jaar geleden
verboden, na de val van de
sjah die een geliefd bondge
noot en wapenafnemer van
de Amerikanen was.
Omdat het Iraanse leger
goeddeels met Amerikaanse
wapens uit de tijd van de
sjah is uitgerust, is dat land
nu hèt doelwit van de wes
terse illegale wapenhandel.
Iran heeft dringend behoefte
aan onderdelen voor Ameri
kaanse vliegtuigen, helicop
ters en tanks en zit te sprin
gen om beschermende kle
ding voor militairen die wor
den bestookt met chemische
wapens.
In vergelijking met de 17
gevallen van wapenverkoop
aan Iran die werden voorko
men, staan de 15 gevrTlen van
poging tot verkbop van gea
vanceerde en gevoelige tech
nologie aan de Sovjet-Unie.
Vorige maand werden in de
VS nog zes mensen gearres
teerd die zouden hebben ge
probeerd onderdelen voor F
14-gevechtsvliegtuigen te
stelen om te verkopen aan
Iran. Die zaak kwam aan de
oppervlakte bij een onder
zoek naar onregelmatighe
den in de bevoerrading van
het vliegdekschip Kitty
Hawk in San Diego, Califor-
nië.
Amerikaanse zegslieden
verklaarden dat Iran zijn
agenten de hele wereld over
stuurt op zoek naar grote en
kleine partijen wapens. Hoe
wel het Perzië van de sjah
naast Israel de beschikking
had over het grootste leger
van het Midden-Oosten, is de
vuurkracht van Irak nu aan
zienlijk groter dan die van
Iran. Irak wordt uitstekend
bediend door de Sovjet-Unie
en heeft nu de beschikking
over meer tanks, meer artil
lerie en meer vliegtuigen dan
Iran.
Iran beschikt echter over
aanzienlijk meer mankracht.
Het land telt driemaal zoveel
iViwoners als Irak. Hoewel
exacte cijfers over troepen
sterkte niet beschikbaar zijn,
is bekend dat Iran de afgelo
pen jaren geregeld gebruik
heeft gemaakt van de taktiek
van de 'menselijke storm
vloed'. Tienduizenden, vaak
jonge Iraniërs moeten zijn
omgekomen bij het bestor
men van de vijandelijke
tanks. Ook grote infanterie-
aanvallen door Iran zijn, al
dus de Amerikanen, stukge
lopen op de superieure
Iraakse vuurkracht.
De VS heeft twee operaties
lopen om de verkoop van wa
pens aan Iran te voorkomen.
In de eerste plaats houdt het
ministerie van buitenlandse
zaken de verkoop van wa
pens naar het buitenland
scherp in de gaten, waarbij
vooral wordt gelet op verko
pen aan Iran. Daarbij houdt
de Amerikaanse douane zich
sinds oktober 1981 onledig
met 'Operatie Exodus'. Die
operatie was in eerste in
stantie bedoeld om de ver
koop van wapens en techno
logie aan de Sovjet-Unie te
voorkomen, maar heeft ook
geleid tot het onderscheppen
van een aantal zendingen
naar Iran.
De mensen die deze week
werden gearresteerd zouden
betrokken zijn bij een poging
een partij raketten voor de
korte afstand te verkopen,
waaronder de TOW, de be
langrijkste anti-tankraket
van het Amerikaanse leger.
Volgens de V.S. heeft Irak
driemaal zoveel tanks als
Iran. „Met een dergelijk na
deel is het niet verwonderlijk
dat ze proberen TOWs te ko
pen", zei een regeringsfunc
tionaris. De FBI liet donder
dag weten dat een van de ar
restanten, Amir Hosseni, had
verklaard een functionaris
van de Iraanse regering te
zijn. De man zou tegen een in
het geheim opererende FBI-
agent hebben verklaard dat
de prijs voor de raketten niet
belangrijk was, omdat zijn
land de wapens hard nodig
had.
Na de revolutie was het
namelijk met het Iraanse le
ger helemaal misgegaan.
Door Bob van Huët
PARIJS - „De Franse
regering en de lokale in
stanties in het zuiden
van het land hebben het
afgelopen voorjaar vol
doende maatregelen ge
nomen ter preventie van
grote bosbranden.
Dankzij die voorzorg
heeft men groter onheil
kunnen voorkomen."
Dat heeft de Franse minis
ter van Binnenlandse Zaken
Pierre Joxe gisteren gezegd
tijdens een bezoek aan de
streek Mandelieu, waar deze
week hevige bosbranden
hebben gewoed. Die zouden
zijn ontstaan door sluiting na
het omwaaien van een elec-
triciteitsmast. Joxe nam in
de dorpjes Luc-en-Provence
en Cogolin deel aan begrafe
nisplechtigheden, ter nage
dachtenis van vijf brand
weermannen, die donderdag
door het vuur waren ingeslo
ten.
Met zijn uitspraak rea
geerde de minister vooral op
uitlatingen van de Franse
staatssecretaris voor Na-
tuurrrampen, Haroen Ta-
zieff. Hij verklaarde op de te
levisie dat nalatigheid van
plaatselijke bestuurders er
mede oorzaak van was, dat
het vuur zo snel om zich heen
had kunnen grijpen. In totaal
gingen de afgelopen dagen
ruim tienduizend hectare bos
verloren. Buiten zichzelf na
het zien van de resten van
een der omgekomen brand
weermannen zei Tazieff dat
hij nog in maart van dit jaar
een brief met speciale aanbe
velingen had uitgezonden,
maar dat daar niet of slecht
op was gereageerd. Met name
had Tazieff in zijn brief aan-
dacht gevraagd voor het risi
co dat de in de strenge winter
afgestorven mimosa rond
Mandelieu opleverde. „Zijn
de resten van die planten
eenmaal droog, dan bevatten
die een zeer brandgevaarlijk
poeder. De mimosa geleidt
als het ware het vuur. Ik heb
daar nog zo voor gewaar
schuwd...", aldus een geë
motioneerde Tazieff.
Volgens minister Joxe ech
ter waren honderd hectare
bos echter zo uitgedund dat
een eventuele brand binnen
de perken gehouden kon
worden. Wat betreft de mi
mosa had de minister 'vanuit
de helikopter' geconstateerd
dat de staatssecretaris zich
'vergist' had. Joxe had ge
leerd dat bremstruiken en
heide een veel groter gevaar
vormden wanneer het vuur,
aangewakkerd door de mis
tral, op hol sloeg. In tegen
stelling tot wat Tazieff had
gezegd vond de minister dat
de lokale bestuurders het
goed hadden gedaan.
Behalve rond Mandelieu
brandde het vanaf woensdag
ook in de buurt van Montpel-
lier en op Corsica. Doordat de
wind donderdagnacht ging
liggen konden de tweedui
zend ingezette blussers (voor
een groot deel vrijwilligers
en militairen) gisterochtend
het sein 'vuur meester' geven.
Indien de wind opnieuw op-
Pierre Joxe
steekt worden snel nieuwe
vuurhaarden verwacht. In
1984 ging in Frankrijk onge
veer zeventienduizend hecta
re bos verloren. Het jaar er
voor drie keer zoveel. Vijf
tien jaar geleden kwamen bij
enorme branden rond Man
delieu elf mensen om het le
ven, waaronder het gezin van
de Amerikaanse schrijver
Martin Gray.
De frustraties van Haroen
Tazieff zijn heel begrijpelijk.
Vorig jaar merkte de popu
laire vulkanoloog al op dat
„de natuur minder proble
men veroorzaakte dan de
mens." Hij doelde daarbij op
het bestaan van een wet in
Frankrijk, die het de eigena
ren van bospercelen ver
plicht gevaarlijke lage be
groeiing te kappen. Maar
veertig procent van de eige
naren houdt zich niet aan de
wet. Liever betaalt men de
boete van ongeveer 40,-
voor overtreding er van dan
dat men ƒ4000,- per hectare
neertelt om het bos vakkun
dig te laten beveiligen.
Volgens burgemeester Mo-
reau van Mandelieu is het
„heel triest dat zoveel Fran
sen hun burgelij ke verant
woordelijkheid niet nemen
en zo de levens van anderen
in gevaar brengen." Niet erg
gelukkig in dit verband viel
gisteren het rekensommetje
dat een hoge ambtenaar gis
teren in Parijs maakte. Hij
becijferde dat een systemati
sche, preventieve ontginning
van het bos rond de Middel
landse Zee de staat jaarlijkse
op ƒ8 miljard zou komen te
staan. „En dat is nu eenmaal
veel meer dan de kosten van
de brandbestrijding", aldus
de specialist. De prijs van een
menseleven liet hij voor het
gemak buiten beschouwing.
Minister Joxe liet gisteren
weten bovenstaande wet te
zullen wijzigen, zodat de ge
meenten, indien nodig, ook
op particuliere terrein zullen
kunnen kappen. De kosten
daarvan zullen op de eige
naar van de terreinen kun
nen worden verhaald.
Er
Ir is de laatste weken
vrijwel geen dag voorbij ge
gaan of er waren berichten
over de verdere ontwikkeling
en ontknoping van het 'Oos
tenrijkse wijnschandaal' te
lezen. Tot op zeer hoog poli
tiek niveau hebben de zaken
zich daarbij afgespeeld. Dat
heeft natuurlijk in de eerste
plaats te maken met het cri
minele aspect dat aan deze
affaire kleeft, want de wijze
waarop bepaalde wijnen 'bij-
gezoet' zijn, kan door geen
enkele beugel. Over deze
strafrechtelijke kant van de
wijnaffaire wil ik het verder
niet hebben. Wel zou ik wat
nader op de economische
achtergronden in willen
gaan. Bij zaken als deze spe
len financiële en economi
sche factoren op de achter
grond vrijwel altijdmee;
vaak vormen ze zelfs het
hoofdmotief in de hele kwes
tie. Dat zal ook in de Oosten-
rij kse zaak wel het geval zijn
geweest.
Laten we dicht bij huis maar
eens beginnen. De wijnpro-
duktie van eigen bodem kun
nen we vanuit economisch
oogpunt geheel verwaarlo
zen. De twee wijnbouwers
die rond Maastricht al een
aantal jaren bezig zijn om
Nederlandse wijn te persen
en te bottelen, moeten zeker
alle steun en sympathie krij
gen. Hun produktie stelt
uiteraard niet veel voor in de
Europese wijneconomie. Dus
daarom moeten we in ons
land vooral gaan kijken naar
het wijnverbruik. En daar
over kan aardig cijfermate
riaal worden verstrekt.
Beginnen we zo'n twintig
jaar geleden, in het midden
van de jaren zestig, dan ko
men we op een erg laag wijn-
verbruik per hoofd van de
Nederlandse bevolking te
recht. In die tijd was wijn
voor de doorsnee landgenoot
een duidelijk luxe drank. Ge
middeld werd in 1965 slechts
3,3 liter wijn per hoofd ge
dronken en vijf jaar later
was het verbruik gestegen
tot net boven de 5 liter per
kop. De grote sprong omhoog
in het Nederlandse wijnver
bruik heeft plaats tussen 1970
en 1974. Dan loopt de wijn
consumptie op tot meer dan
het dubbele en komt in 1974
terecht op 10,4 liter per hoofd.
Binnen tien jaar was het
drinken van wij n in Neder
land ruim verdrievoudigd.
Daarna heeft de democrati
sering van de wijncultuur
zich nog verder verspreid,
hoewel de forse groei van het
begin van de j aren zeventig
niet meer werd gehaald. Tus
sen 1974 en 1983 is het wijn-
verbruik per hoofd van de
bevolking nog wel toegeno
men, maar de bijna 14 liter
die in 1983 geconsumeerd
werden, lagen 'maar' een
derde boven het peil van 1974.
De afnemende groei van het
wijngebruik in Nederland
kan dan ook worden uitge
legd als een teken van ver
mindering van het luxe ka
rakter van deze drank.
Het meer alledaags worden
van de wijn in ons land, komt
ook tot uitdrukking in de sa
menstelling van de wijnpias
die wij nuttigen. Globaal kan
worden aangehouden, dat
driekwart tot tachtig procent
van de wijn die in Nederland
PROF. DR.
NICO DOUBEN
gedronken wordt, bestaat uit
zeer goedkope wijn. Dat is
trouwens niet alleen in ons
land zo, want in landen waar
veel meer wijn gedronken
wordt dan bij ons, is het aan
deel van de goedkope wijn
ook hoog.
Het feit dat het merendeel
van de wijn tot de goedkope
re soorten behoort, is niet
verwonderlijk. Zoals elk
agrarisch produkt - en wijn
komt echt van de boer - ver
toont ook deze drank grote
kwaliteitsverschillen per
producent. Deskundigheid
van de wijnboer, bodemge
steldheid, klimaat, en de
soort verwerkte druiven zijn
o.a. factoren die de kwaliteit
bepalen. Topkwaliteiten zijn
dan ook van nature al be
perkt, omdat niet op elke
grond dezelfde resultaten
kunnen worden verkregen.
Uitbreiding van goede wijn
gaarden is daarom erg moei
lijk, zoal niet onmogelijk.
De meeste wijnboeren komen
met hun produkten dus al
gauw in de onderste regionen
van de markt terecht, waar
lage opbrengstprijzen gelden.
Willen zij hun inkomen laten
meegroeien met de wel
vaartsontwikkeling dan zal
er dus vooral meer geprodu
ceerd moeten worden. De
wijnproduktie in Europa is
dan ook duidelijk gestegen.
Concurrentie is er in deze
sector ook, want in landen als
Frankrijk, Italië, Spanje,
Griekenland en Portugal
worden heel wat hectoliters
wijn geproduceerd die in
kwaliteit elkaar niet veel
toegeven. Nu al deze landen
tot de Europese Gemeen
schap zijn toegetreden, zullen
de concurrentieverhoudin
gen er voor de wijnboeren
niet minder om worden. Dat
is in het recente verleden
duidelijk gebleken toen de
toetreding van Spanje aan de
orde kwam. Franse wijnboe
ren stonden daar niet om te
juichen.
Door het grote wijnaanbod,
de afnemende groei van de
wijnmarkt, en de gelijke kos-
tendruk van vervoer, etiket
en kurk, accijnsheffing, en de
kosten van de fles - ongeacht
de kwaliteit en dus de prijs -
worden de marges in de
wijnhandel smaller. Onder
deze omstandigheden wor
den er blijkbaar methodes
verzonnen die moeten leiden
tot een hogere marge. Meest
al leidt dit in de onderste re
gionen van de markt tot een
nog verdere kwaliteitsverla
ging die echter niet te achter
halen is door de doorsnee
consument.
ï0()r de Bevrijding van Suri-
aine zal vooralsnog niet be
middelen voor de Surinaamse
-tiChting Makmur in Rotter-
jam over de arrestatie van en-
^le bestuursleden van de be-
vrijdingsraad.
Volgens een woordvoerder
van Makmur kan Chin a Sen
.^n stappen ondernemen,
Jmdat de zaak in handen van
justitie is. „We wachten voor
lopig af wat dit onafhankelij
ke orgaan verder beslist", al-
jus de woordvoerder. Chin A
jen zelf was vrijdag niet voor
commentaar bereikbaar.
pe bestuursleden van de be-
vjjjdingsraad, onder wie de
«OTTERDAM (ANP) - Voor-
- Chin a Sen van de Raad
jitter
vo
we
dcx
aai
va
vei
W
Indui
ROTTERDAM (ANP) - De
werpt zich de komende m
de strijd voor de 36-urige v
Gegoten in de vorm van een
streeft de bond naar arbeidsti
in 1986 (33,6 uur in de volconti
van koopkracht.
Dit moet gepaard gaan met zal
een zo groot mogelijke herbe- de
zetting bij de bedrijven, ke
Naast de noodzakelijke groei ovt
én werk maken, kan de werk- ger
loosheid alleen effectief wor- ger
den teruggedrukt door werk te pui
delen", aldus hoofdbestuurder zijl
Henk Krul van het district da;
Zuid-Holland van de Indus- dat
riebond FNV. Hij zei dat vrij- ge
dag tijdens de presentatie van gel
iet kaderproject - dat lande- rin
ijk door de Industriebond al t
?NV wordt uitgevoerd - in "V
Botterdam. Ine
Het project beoogt voor be- trie
drijven waarmee de bond in ker
de nieuwe CAO al concrete af- sloi
spraken voor een 36-urige een
werkweek heeft gemaakt, een een
goede invulling van die ATV een
mogelijk te maken. Voor be- wij
drijven waar een studie naar mo
de effecten en mogelijkheden nog
van ATV is afgesproken, wil bes
de bond een zo goed mogelijke me
onderbouwing leveren en in de ber
bedrijven waar op het gebied slet
nan de ATV nog helemaal kei
resultaten zijn bereikt, bor
vil de Industriebond de ka- dri;
lerleden mobiliseren om door nat
e gaan met de discussie. gev
Ter ondersteuning daarvan trai
LEEUWARDEN (ANP) - Een
strafrechtelijk onderzoek en
ten van de geneeskundige in
spectie voor de volksgezond
heid in Friesland moeten uit
wijzen hoe een 4-jarig jon-
üetje na een beenoperatie in
bet Sneker Sint Anthoniuszie-
kenhuis kon overlijden.
Dit heeft de inspecteur voor
volksgezondheid vrijdag
desgevraagd meegedeeld.
Het onderzoek richt zich op
de narcoseapparatuur. Die is
inmiddels verzegeld en wordt
/eigende week door TNO on
derzocht. Het jongetje werd in
Sneeek geopereerd aan een
beenbreuk. Hij werd onder
narcose gebracht en kwam
daaruit niet meer bij. Vorige
werd naar de kinder
afdeling van het Academisch
ziekenhuis in Utrecht ver
voerd waar hij begin deze
week overleed.
gen
E
het
slat
spr
gev
zijr
den
een
voo
aan
ver
opl<
sch<
om
tekr
kra
is d
taal
grex
wer
proi
Dell
mie
stee
tot
min
zien
De
in c
deb
proi
TUSSEN angst voor een onzekere toe
opvattingen omtrent het gezin en de
jienleving li9t een hele reeks van fj
e'd. dat het aantal geboorten in Net
laren zeventig vrij plotseling is gs
e"gens geen typisch Nederlands pr
"tetrialiseerde landen als Rusland,
hei? het kindertal sterk terug en wel
«aswege pogingen worden ondernoi
wrin ere te herstellen.
foor
lane
'n Nederland pleit het CDA-kamer
meer kinderen. Dat is hem niet ii
ls el overbevolkt, roept de een, ki
0m epn ramp. Anderen zien in We
chin bevriide' vrouw terug te jagen
chriË. en de samenleving weer ondt
L ike moraal, die, zoals dat het
m/r'Shd opnieuw onder het juk te b
ffhtspoiitiek.
tetegenwind dus. Weijers vindt
itoom. k- ln het laatste nummer va
- prof. B.M.S. van Praag (geen
ferba serieus genomen dient te wo
deint0 op het 9egeven - ook op dez
gewezen - dat de AOW als ouc
oabet ,eru99ang van het geboorte
(ombaar zal zijn geworden c.q. ni<
[e te handhaven zal zijn: er is d.
aVOn?te de sterk vergrijsde bevolkin
Van d kunnen bezorgen.
an praag zegt niet, dat 'meer kindi
z0u Probleem. Verhoging van de p
en js een middel kunnen zijn om d
»erk(>)!ekr'icT|ten. Verder ware te denk"
«r ts bu'tenshuls voor de gehuwde
•erderm?k®n- De notitie van Van Pra
|even Het belan9 ervan ligt dan i_
leert at hii de «discussie over een
*aarin H te halen uit de s,eer van
Jacht t verzand dreigde te raken r1