Wijnstad Rust likt zijn wonden Iran schuimt wereld af naar wapens Bosbranden leiden tot polemiek in Frankrijk VAKBON1 even. UITBLAZEN Wijn en economie Matige drinkers Kinderen ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1985 ACHTERGROND T 5 PAGINA 2 HELE STREEK DREIGT TE VERPAUPEREN Eeuwenlang Besmet VUURKRACHT LEGER ENORM TERUGGELOPEN Mankracht Uitgedund Frustraties ZATERDAG 3 AUGUSTUI Onderzoek naar dood kleuter in ziekenhuis BE STEMCOM! E? WIM KOCK iNQUETES: ik geloof ze niet en toch blij ven ze me fascineren. Dat ik ze niet geloof is misschien te simpel ge zegd. Er zijn meerdere soorten enquêtes. De meeste bevestigen gewoon wat iedere krantelezer met een gezond boerenverstand al lang wist. Die enquêtes 'geloof je dus. Ze zijn overbodig al zeg gen de aanhangers: 'Jawel, we wisten het wel, maar nu hebben het zwart op wit, netjes op een rijtje." Prachtige enquetes zijn die waarop mensen kunnen ant woorden wat ze willen. Discre tie en anonimiteit verzekerd. Dus met de vraag: rijdt u wel eens door rood licht? geen pro blemen. Anders wordt het wan neer de vriendelijk-vlotte twee- verdienster tegenover je of aan de telefoon vraagt: „Slaat u uw vrouw en/of kinderen wel eens?" Ik stel me zo voor dat bij zo'n vraag al heel wat on dervraagden afhaken - anoni miteit verzekerd of niet. Ze zeg gen nee, al fluisteren hun buren tegen mekaar dat dat mens van hem wel érg dikwijls van de trap valt gezien de blauwe plek ken waarmee ze regelmatig rondloopt. Zelfs als de tweeverdienster aan een aarzeling of hapering in de stem kan horen met een echte vrouwen- en kindermep per van doen te hebben, zet ze haar kruisje braaf in het vakje 'nee'. Zo eerlijk zijn enquêtes wel. De ondervraagde kan lie gen dat hij barst, maar de en quêteur geeft eerlijk door hoe het antwoord luidde. Zo wordt de leugen gewit en de reputatie van een land, een bevolkings- of beroepsgroep ook. Twijfel Alle achterdocht die uit bo venstaande alinea's spreekt werd weer in me wakker toen ik een telex van de NlPO-pers- dienst op m'n bureau kreeg. Het bericht handelde over drankmisbruik in de wereld en Nederland kwam er mij te braaf vanaf. „Nederland hoort bij de gunstige uitzonderin gen." Wel toevallig dat de an dere gunstige uitzonderingen ook van die calvinistische na ties waren: Zweden, West- Duitsland en Engeland. In cal vinistische culturen wil men nog wel eens tot hypocrisie ver vallen als het om genot en ge notmiddelen gaat. Mijn twijfel aan de uitzon derlijk gunstige positie van Ne derland werd vooral versterkt door het gezelschap van Zwe den. Overal waar regeringen het de burgers moeilijk maken aan een borrel te komen, wordt die des te begeerlijker. Des noods stoken ze hem zelf. Dronken worden krijgt daar de pittige bijsmaak van het tarten van het gezag. Maar de Scandi navische landen ontbreken op het lijstje van 'probleemlan- den'. Óp het buitenbeentje IJs land na, maar dat is dan met een ook probleemland num mer 1. Problemen De vraag die het NIPO, sa men met een twintigtal Gallup- ïnstituten in andere landen over de wereld verspreidde was driedeüg. Het eerste deel luid de: heeft drankgebruik ooit wel eens problemen in uw gezin ver oorzaakt? In Nederland gaf maar 9 procent van de onder vraagden toe dat dit inderdaad wel eens het geval was geweest. Illllllllllllllllillllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllimillil Koploper was IJsland met 32 s procent ja-zeggers. Vooral de Angelsaksen bleken goed verte- genwoordigd in deze categorie. Drie voormalige Britse kolo- niën bij de top-6: de Verenigde Staten waar 21 procent van de E ondervraagden toegaf dat er thuis wel eens moeilijkheden waren in verband met drank, Australië met 18 procent en E Canada met 17 procent. De 1 gunstige uitzonderingen heb ik u al genoemd: Nederland en E West-Duitsland met ieder 9 e ftrocent en Zweden en Enge- e and met ieder 10. g Wat moet je met zo'n uit- E slag? Je kunt er evengoed uit e concluderen dat IJslanders en e bevrijde kolonisten wat openlij- E ker en vrijmoediger praten over E hun privé-zaken met betrek- e king tot drank dan wij hier in onze sombere streken waar ook e in het dagelijks leven de schone e schijn maar al te dikwijls de j| werkelijkheid moet bedekken, E tot tevredenheid en vooral ge- e ruststelling van eenieder. e De tweede vraag was ge- makkelijk; geen gewetens- E vraag: gebruikt u zelf wel eens e alcoholhoudende drank of bent u geheelonthouder? Hier scoorde g Nederland - opnieuw vergezeld E door Zweden - zeer hoog: 84 e procent van de ondervraagden g zei wel eens alcoholhoudende e drank te gebruiken. In Zweden e zei 86 procent ja en Grieken- e land bleek koploper met 89 procent. Israël bleek de meeste e geheelonthouders te hebben: 56 e procent van de ondervraagden. e In alle andere landen, betrok- e ken bij de peiling lag het per- e centage gebruikers van alcohol e boven de 60 procent. e Kater Tot slot werd nog gevraagd: komt het wel eens voor dat u e meer drinkt dan goed voor u is?. e Een wat knullige vraag. Als het aan de dokter ligt drink je al e gauw 'meer dan goed voor u is'. e Ook kan het schelen of je nog e moet rijden of niet. En er zullen ook wel mensen zijn die pas e vinden dat ze meer hebben ge- dronken dan goed voor hen is g wanneer ze met een bijtende s kater wakker worden. Enfin het e was weer zo'n vraag met een e vleugje moraal en wat zien we? g Nederland en Zweden scoren e weer verdacht laag. g De zuip-score (zoals de NI- g PO-persdienst dit lijstje in een e speelse bui noemt) ziet er aldus e uit: Zuid-Korea, Ierland, IJs- g land, Japan, Ver. Staten, Enge- g land en Griekenland zijn de e landen waar eenderde of meer e van de drinkers toegeeft er wel g eens eentje te veel te pakken, g De middenmoot - 15 tot 30 e procent - zijn Australië, Noor- e wegen, Canada, Finland, West- g Duitsland en Mexico. Bijna uit- g blinken in matigheid (gezien g het grote aantal alcoholgebrui- e kers) doen Nederland en Zwe- e den met resp. 12 en 10 procent g en met die score zitten we on- g geveer in het midden van de e staartgroep: Columbia, Brazi- e lië, België (alle drie 14 pet.), e Nederland (12), Zweden (10), g Uruguay (9) en als allermatig- g ste gebruikers met ieder 6 pro- e cent: Argentinië en Israël. e Gelooft u in het beeld dat g uit deze enquête oprijst: de Ne- g derlander die veel houdt van e een glas en eraan nipt als de matigheid zelve? Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v. Directie: drs. J.H.M. Brader Hoofdredactie: L. Leijendekker en H. Coumans. Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda. ©076-236911 Telex 54176. Centrale redactie Breda: Nieuwsdienst 076-236883. Sportredactie 076-236884. Rayonkantoren: Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850. Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41©076-236326. Etten-Leur, Markt 28. ©01608-21550. Goes, Klokstraat 101100-28030. Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751 Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957 Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150. Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920. Vlissingen, Torenstraat 5, ©01184-19910. Openingstijden: Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur; overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur. Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen: f 22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand, 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar. Prijzen: inclusief 5% B.T.W. Voor post-toezending geldt een toeslag. Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses. Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor Lezersservice: Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911 Fotoservice 076-236573. Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur): Rubrieksadvertenties 't Kleintje 076-236882. Grote advertenties uitsluitend 076-236881 Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442 (Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911 Bankrelaties: Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447. NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738. RUST (AP) - Bij nie mand in Rust kan er een lachje af wanneer een toerist het glas heft en de toost 'Frost' uit spreekt in plaats van 'Prost'. De Oostenrijkse wijnhoofdstad is nog volop bezig zijn wonden te likken van het wijn schandaal, dat is duide lijk. Honderden soorten witte wijn zijn de afgelopen weken in binnen- en buitenland uit de handel gehaald omdat er het anti-vriesmiddel di- ethyleenglycol aan bleek te zijn toegevoegd. Een hoe veelheid van 14 gram van het middel kan in het menselijk lichaam al een dodelijke uit werking hebben. Maar dit vormde voor de wijnhande laren geen beletsel om hun wijnen met het gif zoeter en stroperiger te maken waar door zij hun flessen duurder konden prijzen. Toeristen zijn nog steeds welkom in Rust, maar de groeiende stroom grappen die zij over de gif wijn ten beste geven lijkt de plaatse lijke bevolking steeds min der te waarderen. De Rus- ters, van wie er veel direct bij de wijnverbouw betrok ken zijn, vrezen dat er harde tijden voor hen aanbreken en stellen geen prijs op wrange grappen. „Alles is in elkaar gestort", vreest wijnboer Peter Schandl. „Het staat wel vast dat we grote financiële pro blemen gaan krijgen". Ook burgemeester Heribert Ar- tinger heeft weinig hoop voor de nabije toekomst en noemt het wijnschandaal een 'catastrofe' voor zijn ge meente. Het gelag dat de Rusters betalen komt nog harder aan daar het merendeel van de gifwijnen waarvan de eti ketten Rust als herkomst De wijnboeren van de Oostenrijkse wijnhoofdstad Rust hebben bij de ingang van de stad een spandoek opgehangen om duidelijk te maken dat zij geen wijnvervalsers zijn, en een bord waarop zij eisen dat de naam Rust alleen gebruikt mag worden voor wijnen die ook werkelijk uit Rust komen. vermelden uit andere gebie den afkomstig is De wijn uit Rust, zo is uit onderzoek ge bleken, is merendeels zuiver. Oostenrijk kent geen gega randeerde verklaring van herkomst en alle wijnen in een straal van 120 km rond Rust mogen die naam voe ren. Met het merendeel van de wijnen gebeurt dat dan ook omdat Rust de onom streden wijnhoofdstad van Oostenrijk is met een tradi tie van 500 jaar. Het keur merk van herkomst waar nu weer naar gestreefd wordt was al gangbaar in 1524, toen koningin Maria van Honga rije, die toen de scepter zwaaide over het gebied, de vaten wijn uit Rust met een R liet merken. De kwaliteits wijn uit Rust kon daardoor onderscheiden worden van de mindere soorten uit nabu rige streken. Voor de komende jaren lijkt een einde gekomen aan de centrale positie van de wijnbouw die het schilder achtige plaatsje aan de Neu- siedler See eeuwenlang heeft gestempeld. „Onze export is tot nul gereduceerd", zegt Artinger, die voor hij 12 jaar geleden burgemeester werd zelf ook een wijngaard dreef waarop nu zijn vrouw de lei ding heeft. „Ik kan me nau welijks voorstellen dat er nog een fles wordt verkocht". Artinger voelt zich in zijn functie verplicht iets te doen aan de doem die over Rust is gevallen en is met Schandl en twee andere wijnboeren begonnen aan een campagne om de reputatie van Rust te zuiveren. „Als we niets on dernemen zal een hele streek verpauperen", betoogt de burgervader. „We hebben - FOTO ARCHIEF 0E STEM een soort van Marshall-plan nodig, omdat we onze markt weer van vooraf aan moeten opbouwen. Als we niets doen dan krijgen we een nieuw wijnschandaal en zullen we meemaken dat veel wijn gaarden volledig naar de knoppen gaan". Enkele wijnboeren zitten nu al in financiële proble men omdat zij nog geen geld hebben ontvangen voor hun laatste oogst. Zij rekenen er niet op dat zij dat nog binnen zullen krijgen nu hun wijn uit de handel is gehaald. Veel toeristen in Rust, van wie een groot deel regelmati ge gasten, hebben nauwe lijks bedenkingen tegen het drinken van een glas echte Ruster wijn. Zij weten dat daar niets mee aan de hand is. De plaatselijke consump tie in de wijnhoofdstad van Burgenland is dan ook vrij wel op hetzelfde peil geble ven. Maar hieruit komst slechts een fractie van de wijninkomsten. In Neder-Oostenrijk, de andere belangrijke wijnpro vincie, heerst een zo mogelijk nog grotere mineurstem ming dan in Rust en Burgen- land. Daar kan bovendien geen enkele plaats zich be roepen op een onbesmet bla zoen zoals Rust en is vrijwel elke wijn naar hartelust ver sneden. Voorzitter Erich Mauss van de bond van wijnboeren in deze provincie ziet de toekomst daarom donker in. Maar hij tekent daarbij aan dat de situatie in zijn streek vóór het schan daal ook al niet bepaald rooskleurig was. In Neder- Oostenrijk is dan ook nau welijks sprake van een stem ming om terug te vechten en er weer bovenop te komen zoals in Rust. 'Welkom in Rust, het mooiste stadje in Burgen- land, met zuivere wijn' staat nog steeds te lezen op een spandoek dat meteen na het bekend worden van het schandaal bij de gemeente grens werd opgehangen. Ook op andere plekken in het plaatsje wordt bezoekers op borden en aanplakbiljetten zelfverzekerd te verstaan ge geven dat de Ruster wijn volkomen zuiver is. De eigenaars van alle 104 wijngaarden in Rust zijn naar de notaris gestapt en hebben daar een officiële ac te laten opmaken dat met hun wijn absoluut niet ge knoeid is. WASHINGTON (AP) - Iran, dat al vijfjaar vast zit in een slopende oor log tegen buurland Irak, schuimt de wereld af op zoek naar wapens. Jaar lijks worden miljoenen uitgegeven om kleine en grote partijen wapens op de kop te tikken'. Deze week werden een Amerikaanse kolonel en vijf andere personen gearres teerd in verband met een po ging raketten aan Iran te verkopen. Het was de 17de keer sinds 1981 dat een po ging tot wapenverkoop aan Iran in de Verenigde Staten werd verhinderd. De verkoop van wapens aan Iran werd in Amerika zes jaar geleden verboden, na de val van de sjah die een geliefd bondge noot en wapenafnemer van de Amerikanen was. Omdat het Iraanse leger goeddeels met Amerikaanse wapens uit de tijd van de sjah is uitgerust, is dat land nu hèt doelwit van de wes terse illegale wapenhandel. Iran heeft dringend behoefte aan onderdelen voor Ameri kaanse vliegtuigen, helicop ters en tanks en zit te sprin gen om beschermende kle ding voor militairen die wor den bestookt met chemische wapens. In vergelijking met de 17 gevallen van wapenverkoop aan Iran die werden voorko men, staan de 15 gevrTlen van poging tot verkbop van gea vanceerde en gevoelige tech nologie aan de Sovjet-Unie. Vorige maand werden in de VS nog zes mensen gearres teerd die zouden hebben ge probeerd onderdelen voor F 14-gevechtsvliegtuigen te stelen om te verkopen aan Iran. Die zaak kwam aan de oppervlakte bij een onder zoek naar onregelmatighe den in de bevoerrading van het vliegdekschip Kitty Hawk in San Diego, Califor- nië. Amerikaanse zegslieden verklaarden dat Iran zijn agenten de hele wereld over stuurt op zoek naar grote en kleine partijen wapens. Hoe wel het Perzië van de sjah naast Israel de beschikking had over het grootste leger van het Midden-Oosten, is de vuurkracht van Irak nu aan zienlijk groter dan die van Iran. Irak wordt uitstekend bediend door de Sovjet-Unie en heeft nu de beschikking over meer tanks, meer artil lerie en meer vliegtuigen dan Iran. Iran beschikt echter over aanzienlijk meer mankracht. Het land telt driemaal zoveel iViwoners als Irak. Hoewel exacte cijfers over troepen sterkte niet beschikbaar zijn, is bekend dat Iran de afgelo pen jaren geregeld gebruik heeft gemaakt van de taktiek van de 'menselijke storm vloed'. Tienduizenden, vaak jonge Iraniërs moeten zijn omgekomen bij het bestor men van de vijandelijke tanks. Ook grote infanterie- aanvallen door Iran zijn, al dus de Amerikanen, stukge lopen op de superieure Iraakse vuurkracht. De VS heeft twee operaties lopen om de verkoop van wa pens aan Iran te voorkomen. In de eerste plaats houdt het ministerie van buitenlandse zaken de verkoop van wa pens naar het buitenland scherp in de gaten, waarbij vooral wordt gelet op verko pen aan Iran. Daarbij houdt de Amerikaanse douane zich sinds oktober 1981 onledig met 'Operatie Exodus'. Die operatie was in eerste in stantie bedoeld om de ver koop van wapens en techno logie aan de Sovjet-Unie te voorkomen, maar heeft ook geleid tot het onderscheppen van een aantal zendingen naar Iran. De mensen die deze week werden gearresteerd zouden betrokken zijn bij een poging een partij raketten voor de korte afstand te verkopen, waaronder de TOW, de be langrijkste anti-tankraket van het Amerikaanse leger. Volgens de V.S. heeft Irak driemaal zoveel tanks als Iran. „Met een dergelijk na deel is het niet verwonderlijk dat ze proberen TOWs te ko pen", zei een regeringsfunc tionaris. De FBI liet donder dag weten dat een van de ar restanten, Amir Hosseni, had verklaard een functionaris van de Iraanse regering te zijn. De man zou tegen een in het geheim opererende FBI- agent hebben verklaard dat de prijs voor de raketten niet belangrijk was, omdat zijn land de wapens hard nodig had. Na de revolutie was het namelijk met het Iraanse le ger helemaal misgegaan. Door Bob van Huët PARIJS - „De Franse regering en de lokale in stanties in het zuiden van het land hebben het afgelopen voorjaar vol doende maatregelen ge nomen ter preventie van grote bosbranden. Dankzij die voorzorg heeft men groter onheil kunnen voorkomen." Dat heeft de Franse minis ter van Binnenlandse Zaken Pierre Joxe gisteren gezegd tijdens een bezoek aan de streek Mandelieu, waar deze week hevige bosbranden hebben gewoed. Die zouden zijn ontstaan door sluiting na het omwaaien van een elec- triciteitsmast. Joxe nam in de dorpjes Luc-en-Provence en Cogolin deel aan begrafe nisplechtigheden, ter nage dachtenis van vijf brand weermannen, die donderdag door het vuur waren ingeslo ten. Met zijn uitspraak rea geerde de minister vooral op uitlatingen van de Franse staatssecretaris voor Na- tuurrrampen, Haroen Ta- zieff. Hij verklaarde op de te levisie dat nalatigheid van plaatselijke bestuurders er mede oorzaak van was, dat het vuur zo snel om zich heen had kunnen grijpen. In totaal gingen de afgelopen dagen ruim tienduizend hectare bos verloren. Buiten zichzelf na het zien van de resten van een der omgekomen brand weermannen zei Tazieff dat hij nog in maart van dit jaar een brief met speciale aanbe velingen had uitgezonden, maar dat daar niet of slecht op was gereageerd. Met name had Tazieff in zijn brief aan- dacht gevraagd voor het risi co dat de in de strenge winter afgestorven mimosa rond Mandelieu opleverde. „Zijn de resten van die planten eenmaal droog, dan bevatten die een zeer brandgevaarlijk poeder. De mimosa geleidt als het ware het vuur. Ik heb daar nog zo voor gewaar schuwd...", aldus een geë motioneerde Tazieff. Volgens minister Joxe ech ter waren honderd hectare bos echter zo uitgedund dat een eventuele brand binnen de perken gehouden kon worden. Wat betreft de mi mosa had de minister 'vanuit de helikopter' geconstateerd dat de staatssecretaris zich 'vergist' had. Joxe had ge leerd dat bremstruiken en heide een veel groter gevaar vormden wanneer het vuur, aangewakkerd door de mis tral, op hol sloeg. In tegen stelling tot wat Tazieff had gezegd vond de minister dat de lokale bestuurders het goed hadden gedaan. Behalve rond Mandelieu brandde het vanaf woensdag ook in de buurt van Montpel- lier en op Corsica. Doordat de wind donderdagnacht ging liggen konden de tweedui zend ingezette blussers (voor een groot deel vrijwilligers en militairen) gisterochtend het sein 'vuur meester' geven. Indien de wind opnieuw op- Pierre Joxe steekt worden snel nieuwe vuurhaarden verwacht. In 1984 ging in Frankrijk onge veer zeventienduizend hecta re bos verloren. Het jaar er voor drie keer zoveel. Vijf tien jaar geleden kwamen bij enorme branden rond Man delieu elf mensen om het le ven, waaronder het gezin van de Amerikaanse schrijver Martin Gray. De frustraties van Haroen Tazieff zijn heel begrijpelijk. Vorig jaar merkte de popu laire vulkanoloog al op dat „de natuur minder proble men veroorzaakte dan de mens." Hij doelde daarbij op het bestaan van een wet in Frankrijk, die het de eigena ren van bospercelen ver plicht gevaarlijke lage be groeiing te kappen. Maar veertig procent van de eige naren houdt zich niet aan de wet. Liever betaalt men de boete van ongeveer 40,- voor overtreding er van dan dat men ƒ4000,- per hectare neertelt om het bos vakkun dig te laten beveiligen. Volgens burgemeester Mo- reau van Mandelieu is het „heel triest dat zoveel Fran sen hun burgelij ke verant woordelijkheid niet nemen en zo de levens van anderen in gevaar brengen." Niet erg gelukkig in dit verband viel gisteren het rekensommetje dat een hoge ambtenaar gis teren in Parijs maakte. Hij becijferde dat een systemati sche, preventieve ontginning van het bos rond de Middel landse Zee de staat jaarlijkse op ƒ8 miljard zou komen te staan. „En dat is nu eenmaal veel meer dan de kosten van de brandbestrijding", aldus de specialist. De prijs van een menseleven liet hij voor het gemak buiten beschouwing. Minister Joxe liet gisteren weten bovenstaande wet te zullen wijzigen, zodat de ge meenten, indien nodig, ook op particuliere terrein zullen kunnen kappen. De kosten daarvan zullen op de eige naar van de terreinen kun nen worden verhaald. Er Ir is de laatste weken vrijwel geen dag voorbij ge gaan of er waren berichten over de verdere ontwikkeling en ontknoping van het 'Oos tenrijkse wijnschandaal' te lezen. Tot op zeer hoog poli tiek niveau hebben de zaken zich daarbij afgespeeld. Dat heeft natuurlijk in de eerste plaats te maken met het cri minele aspect dat aan deze affaire kleeft, want de wijze waarop bepaalde wijnen 'bij- gezoet' zijn, kan door geen enkele beugel. Over deze strafrechtelijke kant van de wijnaffaire wil ik het verder niet hebben. Wel zou ik wat nader op de economische achtergronden in willen gaan. Bij zaken als deze spe len financiële en economi sche factoren op de achter grond vrijwel altijdmee; vaak vormen ze zelfs het hoofdmotief in de hele kwes tie. Dat zal ook in de Oosten- rij kse zaak wel het geval zijn geweest. Laten we dicht bij huis maar eens beginnen. De wijnpro- duktie van eigen bodem kun nen we vanuit economisch oogpunt geheel verwaarlo zen. De twee wijnbouwers die rond Maastricht al een aantal jaren bezig zijn om Nederlandse wijn te persen en te bottelen, moeten zeker alle steun en sympathie krij gen. Hun produktie stelt uiteraard niet veel voor in de Europese wijneconomie. Dus daarom moeten we in ons land vooral gaan kijken naar het wijnverbruik. En daar over kan aardig cijfermate riaal worden verstrekt. Beginnen we zo'n twintig jaar geleden, in het midden van de jaren zestig, dan ko men we op een erg laag wijn- verbruik per hoofd van de Nederlandse bevolking te recht. In die tijd was wijn voor de doorsnee landgenoot een duidelijk luxe drank. Ge middeld werd in 1965 slechts 3,3 liter wijn per hoofd ge dronken en vijf jaar later was het verbruik gestegen tot net boven de 5 liter per kop. De grote sprong omhoog in het Nederlandse wijnver bruik heeft plaats tussen 1970 en 1974. Dan loopt de wijn consumptie op tot meer dan het dubbele en komt in 1974 terecht op 10,4 liter per hoofd. Binnen tien jaar was het drinken van wij n in Neder land ruim verdrievoudigd. Daarna heeft de democrati sering van de wijncultuur zich nog verder verspreid, hoewel de forse groei van het begin van de j aren zeventig niet meer werd gehaald. Tus sen 1974 en 1983 is het wijn- verbruik per hoofd van de bevolking nog wel toegeno men, maar de bijna 14 liter die in 1983 geconsumeerd werden, lagen 'maar' een derde boven het peil van 1974. De afnemende groei van het wijngebruik in Nederland kan dan ook worden uitge legd als een teken van ver mindering van het luxe ka rakter van deze drank. Het meer alledaags worden van de wijn in ons land, komt ook tot uitdrukking in de sa menstelling van de wijnpias die wij nuttigen. Globaal kan worden aangehouden, dat driekwart tot tachtig procent van de wijn die in Nederland PROF. DR. NICO DOUBEN gedronken wordt, bestaat uit zeer goedkope wijn. Dat is trouwens niet alleen in ons land zo, want in landen waar veel meer wijn gedronken wordt dan bij ons, is het aan deel van de goedkope wijn ook hoog. Het feit dat het merendeel van de wijn tot de goedkope re soorten behoort, is niet verwonderlijk. Zoals elk agrarisch produkt - en wijn komt echt van de boer - ver toont ook deze drank grote kwaliteitsverschillen per producent. Deskundigheid van de wijnboer, bodemge steldheid, klimaat, en de soort verwerkte druiven zijn o.a. factoren die de kwaliteit bepalen. Topkwaliteiten zijn dan ook van nature al be perkt, omdat niet op elke grond dezelfde resultaten kunnen worden verkregen. Uitbreiding van goede wijn gaarden is daarom erg moei lijk, zoal niet onmogelijk. De meeste wijnboeren komen met hun produkten dus al gauw in de onderste regionen van de markt terecht, waar lage opbrengstprijzen gelden. Willen zij hun inkomen laten meegroeien met de wel vaartsontwikkeling dan zal er dus vooral meer geprodu ceerd moeten worden. De wijnproduktie in Europa is dan ook duidelijk gestegen. Concurrentie is er in deze sector ook, want in landen als Frankrijk, Italië, Spanje, Griekenland en Portugal worden heel wat hectoliters wijn geproduceerd die in kwaliteit elkaar niet veel toegeven. Nu al deze landen tot de Europese Gemeen schap zijn toegetreden, zullen de concurrentieverhoudin gen er voor de wijnboeren niet minder om worden. Dat is in het recente verleden duidelijk gebleken toen de toetreding van Spanje aan de orde kwam. Franse wijnboe ren stonden daar niet om te juichen. Door het grote wijnaanbod, de afnemende groei van de wijnmarkt, en de gelijke kos- tendruk van vervoer, etiket en kurk, accijnsheffing, en de kosten van de fles - ongeacht de kwaliteit en dus de prijs - worden de marges in de wijnhandel smaller. Onder deze omstandigheden wor den er blijkbaar methodes verzonnen die moeten leiden tot een hogere marge. Meest al leidt dit in de onderste re gionen van de markt tot een nog verdere kwaliteitsverla ging die echter niet te achter halen is door de doorsnee consument. ï0()r de Bevrijding van Suri- aine zal vooralsnog niet be middelen voor de Surinaamse -tiChting Makmur in Rotter- jam over de arrestatie van en- ^le bestuursleden van de be- vrijdingsraad. Volgens een woordvoerder van Makmur kan Chin a Sen .^n stappen ondernemen, Jmdat de zaak in handen van justitie is. „We wachten voor lopig af wat dit onafhankelij ke orgaan verder beslist", al- jus de woordvoerder. Chin A jen zelf was vrijdag niet voor commentaar bereikbaar. pe bestuursleden van de be- vjjjdingsraad, onder wie de «OTTERDAM (ANP) - Voor- - Chin a Sen van de Raad jitter vo we dcx aai va vei W Indui ROTTERDAM (ANP) - De werpt zich de komende m de strijd voor de 36-urige v Gegoten in de vorm van een streeft de bond naar arbeidsti in 1986 (33,6 uur in de volconti van koopkracht. Dit moet gepaard gaan met zal een zo groot mogelijke herbe- de zetting bij de bedrijven, ke Naast de noodzakelijke groei ovt én werk maken, kan de werk- ger loosheid alleen effectief wor- ger den teruggedrukt door werk te pui delen", aldus hoofdbestuurder zijl Henk Krul van het district da; Zuid-Holland van de Indus- dat riebond FNV. Hij zei dat vrij- ge dag tijdens de presentatie van gel iet kaderproject - dat lande- rin ijk door de Industriebond al t ?NV wordt uitgevoerd - in "V Botterdam. Ine Het project beoogt voor be- trie drijven waarmee de bond in ker de nieuwe CAO al concrete af- sloi spraken voor een 36-urige een werkweek heeft gemaakt, een een goede invulling van die ATV een mogelijk te maken. Voor be- wij drijven waar een studie naar mo de effecten en mogelijkheden nog van ATV is afgesproken, wil bes de bond een zo goed mogelijke me onderbouwing leveren en in de ber bedrijven waar op het gebied slet nan de ATV nog helemaal kei resultaten zijn bereikt, bor vil de Industriebond de ka- dri; lerleden mobiliseren om door nat e gaan met de discussie. gev Ter ondersteuning daarvan trai LEEUWARDEN (ANP) - Een strafrechtelijk onderzoek en ten van de geneeskundige in spectie voor de volksgezond heid in Friesland moeten uit wijzen hoe een 4-jarig jon- üetje na een beenoperatie in bet Sneker Sint Anthoniuszie- kenhuis kon overlijden. Dit heeft de inspecteur voor volksgezondheid vrijdag desgevraagd meegedeeld. Het onderzoek richt zich op de narcoseapparatuur. Die is inmiddels verzegeld en wordt /eigende week door TNO on derzocht. Het jongetje werd in Sneeek geopereerd aan een beenbreuk. Hij werd onder narcose gebracht en kwam daaruit niet meer bij. Vorige werd naar de kinder afdeling van het Academisch ziekenhuis in Utrecht ver voerd waar hij begin deze week overleed. gen E het slat spr gev zijr den een voo aan ver opl< sch< om tekr kra is d taal grex wer proi Dell mie stee tot min zien De in c deb proi TUSSEN angst voor een onzekere toe opvattingen omtrent het gezin en de jienleving li9t een hele reeks van fj e'd. dat het aantal geboorten in Net laren zeventig vrij plotseling is gs e"gens geen typisch Nederlands pr "tetrialiseerde landen als Rusland, hei? het kindertal sterk terug en wel «aswege pogingen worden ondernoi wrin ere te herstellen. foor lane 'n Nederland pleit het CDA-kamer meer kinderen. Dat is hem niet ii ls el overbevolkt, roept de een, ki 0m epn ramp. Anderen zien in We chin bevriide' vrouw terug te jagen chriË. en de samenleving weer ondt L ike moraal, die, zoals dat het m/r'Shd opnieuw onder het juk te b ffhtspoiitiek. tetegenwind dus. Weijers vindt itoom. k- ln het laatste nummer va - prof. B.M.S. van Praag (geen ferba serieus genomen dient te wo deint0 op het 9egeven - ook op dez gewezen - dat de AOW als ouc oabet ,eru99ang van het geboorte (ombaar zal zijn geworden c.q. ni< [e te handhaven zal zijn: er is d. aVOn?te de sterk vergrijsde bevolkin Van d kunnen bezorgen. an praag zegt niet, dat 'meer kindi z0u Probleem. Verhoging van de p en js een middel kunnen zijn om d »erk(>)!ekr'icT|ten. Verder ware te denk" «r ts bu'tenshuls voor de gehuwde •erderm?k®n- De notitie van Van Pra |even Het belan9 ervan ligt dan i_ leert at hii de «discussie over een *aarin H te halen uit de s,eer van Jacht t verzand dreigde te raken r1

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1985 | | pagina 2