Westduitse topspeler in eigen
land nog nauwelijks geeerd
4De spelers weten
dat ik er ook
voor m'n brood zit'
Bernhard Langer:
JEREMY SHALES, ALS BEROEPS-UMPIRE IN HILVERSUM:
Vijand
Proef
Pro-am
Verslaving
ZATERDAG 27 JUL11985
'Yips'
Caddie
Oversteek
I aldus MacNamee.
He vraag waarom
fat zo fel gekant ig
gebruik van nu-
apens, volop mee-
het testen van de
die immers voor-
|s een nucleaire la-
vijand af te vuren.
i", zegt de hoogste
|r van het ministe-
efensie (deputy mi-
|Beverley Dewar,
enen voor. Ten eer-
Canada achter het
van de NAVO dat
ling kan leiden tot
Jde veiligheid en
|s op weg naar ont-
Ten tweede wil
lonen dat het een
plaats inneemt in
genootschap zonder
[daarvoor nucleaire
I binnen de strijd-
eft."
i de Canadese lucht-
i van de kruisraketten
lindianenstam in de
lekenplanken vol lite-
lover Marxisme en
se bevrijdingsbewe-
reemde man, volgens
ongfellow, die het in
fale radioprogramma
neemt voor de india-
[ij draagt altijd een
et, zodat je nauwe-
gezicht kunt zien. Hij
fechten voor de onaf-
theid van de india-
^r ik zet daar vraagte-
ge ambtenaar in Otta-
zeker dat Jenkinson
[gestelde ouders heeft,
lij het geld vandaan
van te leven? Wij
Izo onze vermoedens,
pt Jenkinson daar doet
ed voor de indianen."
zegt Bart Jack, „dat
ed. De indianen moe-
[tandig en zonder in-
van buitenaf beslis-
komst van de NAVO
basis een goede of
laak voor hen is. Per-
1 denk ik dat we af-
1 moeten maken over
vijken van plaatsen
|nsen van ons j agen en
naar dat we wel ak-
eten gaan met de uit-
J van de basis. Want de
It die daardoor ont
haalt toch ook op ons
vas het alleen maar
I er goede scholen ko-
I vind dat mensen van
ook de mogelijkheid
hebben om dokter,
lof journalist te wor-
HILVERSUM (ANP) - Het Melkhuisje kan zich op
één punt meten met de grootste tennistoernooien
ter wereld. Jeremy Shales, een Brit, werkt in Hil
versum zijn derde toernooi af als beroepsarbiter
en daarmee is de basis voor veel kritiek van de
spelers weggevallen.
Scheidsrechters en vooral
de heren en dames die de lij
nen bewaken, zijn niet po
pulair in het tennis. John
McEnroe bijvoorbeeld grijpt
elke gelegenheid aan hen te
verketteren en verklaarde
zelfs een deel van zijn sala
ris af te willen staan voor
een verbetering van de arbi
trage. Vitas Gerulaitis heeft
nauwelijks een betere repu
tatie en vergelijkt de indivi
duen uit dat deel van het
blazerkorps het liefst met
zijn grootmoeder van ruim
80 jaar, die bijna blind is.
Scheidsrechters zijn in de
ogen van beroepstennissers
al jaren vijand nummer één.
Waarom moeten wij, vragen
zij zich af, die van tennis ons
beroep hebben gemaakt, ons
laten beoordelen door lief
hebbers. Goedwillende men
sen, maar amateurs, die het
beoordelen en vaak beslis
sen van een tennispartij er
even bij doen. Elke verkeer
de waarneming kost punten
en geld.
Aan de oplossing van de
problemen wordt al jaren
gewerkt. De eerste aanzet
tot verbetering van het peil
van de arbitrage werd gege
ven door de MIPTC, de
Men's International Profes
sional Tennis Council. Om
het niveau van de umpires
over de hele wereld te ver
beteren en te voorkomen dat
op verschillende plaatsen de
regels anders worden geïn
terpreteerd, werden scholen
opgezet. Scheidsrechters
konden daar via een cursus
het officiële MIPTC-speldje
verkrijgen, dat voor de ten
niswereld aangaf, dat ze in
ieder geval een bepaald ni
veau aan kennis in huis
hadden. Ook Nederland kent
een aantal van die officials.
Hoewel zowel de overkoepe
lende instanties als de spe
lers niet ontevreden waren
over de gang van zaken,
bleef de discussie over ver
beteren van het peil van de
arbitrage doorgaan.
Vorig jaar nam het plan
ooit over te stappen op de in
zetbaarheid van beroeps-
scheidsrechters vaste vor
men aan. De moeilijkheden
bij de finale van het toernooi
om de Davis-beker in de
cember te Stockholm, tussen
de Amerikanen en de Zwe
den, gaf de doorslag. De pro
blemen, die vooral Jimmy
Connors en John McEnroe in
de Zweedse hoofdstad ver
oorzaakten, dwongen de
MIPTC tot het nemen van
een beslissing op korte ter
mijn.
Na overleg met onder an
dere de ATP, de vereniging
van beroepsspelers, werd
besloten over te gaan tot een
proef met het instellen van
betaalde scheidsrechters.
Twee internationaal gere
nommeerde umpires, de
Amerikaan Richard Kauf
man en de Brit Jeremy Sha
les, werden aangezocht als
proefpersonen. Voorlopig
zou de verbintenis voor een
jaar worden aangegaan.
Direct na het toernooi van
Wimbledon, waar hij hoofd-
scheidsrechter bij de kwali
ficaties was, trad Shales in
dienst van de MIPTC als be
roeps. De Brit was voor de
toppers geen onbekende. Als
effectenhandelaar bij de
Bank of England had hij tijd
voor zijn grote hobby. Dat er
echter ook bij de Bank of
England geen zekerheid is
over een baan, werd Shales
drie jaar geleden duidelijk,
toen de afdeling waar hij
werkte, werd opgeheven.
Een andere vaste baan was
niet voor handen, zodat het
aanbod van de MIPTC goed
uitkwam.
„Er gingen al geruime tijd
geruchten over het instellen
van twee professionals. Ik
wist dat ook mijn naam
daarbij werd genoemd. Het
probleem van tijd te vinden
bestond voor mij niet. Veel
van huis zijn was ook geen
onoverkomelijk probleem.
Ik was toen ik nog werkte al
zo'n dertig weken per jaar
weg voor het tennis. Nu zal
dat waarschijnlijk weinig
meer zijn. Voor mij is het
een prima baan, want wie
krijgt er gelegenheid van
zijn hobby zijn beroep te
maken?".
„Het is goed dat er einde
lijk een begin is gemaakt
met de professionalisering
van de arbitrage, al is het
natuurlijk achttien jaar te
laat. Toen in 1968 werd over
gegaan tot het professionele
tennis, had men eigenlijk
ook meteen umpires in
dienst moeten nemen tegen
betaling. Maar, beter laat
dan nooit".
Voor Shales is het toer
nooi in Hilversum het derde
evenement, dat hij als be-
roepsscheidsrechter volgt.
Zijn debuut maakte hij in
Gstaad, waarna vorige week
Bastaad volgde. „Het is ze
ker niet de bedoeling dat wij
bij een toernooi alle belang
rijke partijen voor onze re
kening nemen. Dat is vaak
juist niet het geval. In Zwe
den en Nederland is het peil
van de scheidsrechters hoog
genoeg. Als Kaufman en ik
dan toch de interessantste
partijen zouden nemen,
geeft dat alleen maar scheve
gezichten. Wij zijn er ook
nog voor andere zaken. Wij
moeten met onze ervaring
en kennis proberen het ni
veau van de scheidsrechters
te verhogen en proberen er
bepaalde standaardmaatre
gelen aanvaard te krijgen.
De eerste reacties van zowel
spelers als organisaties zijn
positief. Voor spelers is het
natuurlijk goed te weten dat
die man op de stoel daar ook
voor zijn brood zit".
Dat de organisatoren ook
zo positief zijn, is enigzins
De Brit Jeremy Shales op de stoel in Hilversum. „Het is zeker niet de bedoeling, dat wij
alle belangrijke partijen voor onze rekening nemen". -fotoanp
verrassend. Voor hen ver
hoogt de aanwezigheid van
een beroepsscheidsrechter
toch de kosten. Want het sa
laris is wel voor rekening
van de MIPTC, de verblijfs
kosten zijn voor de organi
saties. „Dat valt geloof ik
wel mee. Een deel van de on
kosten van de scheidsrechter
kan een toernooi verhalen
op de MIPTC. Ook de aan
wezigheid van de umpires,
die op de MIPTC-school
hebben gezeten, kost geld.
Het is gebruikelijk dat er
tussen de 1500 en 3200 gulden
per week wordt vergoed.
Soms is dat wat meer, zo nu
en dan wat minder. Wil een
organisatie dus een beroeps-
scheidsrechter, of wordt
men daartoe verplicht, dan
zal dat misschien 'ten koste'
gaan van de goedwillende
amateurs. Het geld moet
tenslotte ergens vandaan
komen, maar de kans dat
door die investering het echt'
grote (prijzen)geld beter on
der de spelers wordt ver
deeld, is natuurlijk wel aan
zienlijk toegenomen".
Bernhard Langer: goed
voor een miljoen dollar per
jaar, een dikke drie miljoen
gulden. - fotoanp
Het jaarlijkse hoogtepunt in de Nederlandse golf-
wereld is het Open Dutch'. Het open Nederlands
kampioenschap wordt momenteel In Noordwijk ge
houden.
Nederland telt 15.000 actieve golfers, die op zo'n
25 banen hun sport bedrijven. Veel potten breken
zij niet in Noordwijk. De hoofdrollen worden ge
speeld door enkele van de 150 deelnemende bui
tenlandse profs. Zij strijden om een prijzengeld, dat
dank zij een vlotte sponsoring 575.000 Nederlandse
guldens bedraagt, met een eerste prijs van f
95.300. Onder de deelnemers bevindt zich Bern
hard Langer, die zijn vorig jaar in het Gelderse Ro-
zendaal behaalde titel verdedigt. De Duitser, een
van de best verdienende golfers ter wereld, maakte
begin dit jaar veel furore door het 'Masters-toer-
nooi' in Augusta te winnen. Wil Kester schetst in
bijgaand artikel de metseiaarszoon, die ais caddie
zijn carrière begon.
Door Wil Kester
NOORDWIJK - Die
dag doet Noordwijk
zijn bijnaam alle eer
aan. De 'koningin
der badplaatsen' is
een parel aan de
Noordzee.
Onder een strakblauwe
hemel sudderen heup-aan-
heup de ingevette lichamen
als stoofvlees in een braad
pan. Het zijn vooral vakan
tievierende Duitsers, die
zo'n beetje elke vierkante
centimeter van het strand in
beslag nemen. Anoniem zijn
zij, en met velen.
Niet voor iedereen geldt
dit 'dolce far niente'. De
meest prominente Duitser,
die zich op deze bloedmooie,
warme dag in de Noord
wij kse dreven bevindt,
houdt zich verre van het
'heerlijke niets doen'. Op nog
geen steenworp afstand van
zijn luierende landgenoten,
in en achter de Noordwij kse
duinen, demonstreert Bern
hard Langer dat hij niet
voor niets als Europa's beste
golfspeler geldt.
Voorafgaande aan het
open Nederlandse kam
pioenschap, dat donderdag
is begonnen, werd een zoge
naamd pro-am-toernooi ge
houden. Vonden bijvoor
beeld Pieter van Vollenhove
en Wim Duisenberg onder
dak bij Christy O'Connor,
Bernhard Langer zwierf vijf
uur lang met de heren
Krudde, Van Gils en Van
der Lugt op sleeptouw over
de 'course' van de Noord
wij kse Golfclub. Meer dan
een vierde plaats zat er niet
in voor Langer c.s., maar dat
lag voornamelijk aan de
kwaliteiten (of het gebrek er
aan) van zijn teamgenoten.
Langer zelf gaf achttien ho
les lang een perfecte demon
stratie, zoals zijn tijdelijke
maten na afloop ook vol
mondig toegaven.
„Het lijkt zo gemakkelijk
als je hem bezig ziet. Recht-
toe-recht-aan. Maar wan
neer je dan zelf moet slaan,
blijkt het tegendeel. Je zou
er een minderwaardigheids
complex aan over houden",
mompelde er een. Zover
kwam het echter niet, het
trio was na de achttiende
hole opgetogen over het
meesterschap, dat het van zo
nabij heeft kunnen volgen.
En de meester zelf? „Ach,
die pro-am-toernooien ho
ren erbij. Soms kan het wel
eens vervelend zijn, maar
dat hangt dan voornamelijk
af van degenen met wie je
speelt. Vanmiddag was het
leuk. Mooi weer en aardige
lui", oordeelde Bernhard
Langer. Waarna de spelers
het contact continueerden in
het uitermate riante club
huis, zeg maar villa, van de
Noordwij kse Golfclub.
WÊÊmmmaummÊmmmmmm
Langers Amerikaanse door
braak op golfgebied in. Be
gin van dit jaar won hij in
Augusta het Masterstoer-
nooi, het Wimbledon op
golfgebied. En op slag werd
hij in de 'States' voor vol aan
gezien. Hetgeen zich ook in
harde munt laat uitbetalen.
Geschat wordt dat Langer
goed is voor 1 miljoen dollar
per jaar, een dikke 3 miljoen
gulden. Meer dan de helft
daarvan is afkomstig uit
start- en prijzengelden.
Want er gaat een flinke duit
om in het professionele golf.
De best verdienende golfer
in dit jaar is Curtis Strange,
ook in Noordwijk aanwezig,
die tot dusver ruim 400.000
dollar bij elkaar heeft gesla
gen. Maar de Amerikaan
won dan ook een toernooi in
Las Vegas, dat met een
hoofdprijs van 171.000 dollar
bepaald niet kinderachtig
was gedoteerd.
Ook in Noordwijk valt een
leuke cent te verdienen. Al is
het niet zoveel als vorige
week tijdens de Open Britse
kampioenschappen.Daar lag
voor winnaar Sandy Lyle
een cheque van, omgere
kend, 300.000 gulden te
wachten. Bernhard Langer
was in Sandwich niet zo op
dreef. Aanvankelijk ging
het prima, hij voerde na
twee dagen zelfs de ranglijst
aan. Maar in de finale ging
het toch mis. „Vooral in mijn
korte spel maakte ik een
paar foutjes. Zenuwen? Mis
schien. Ik heb me echter ook
een paar keer in de wind
vergist en een verkeerde
club gebruikt. Dat kostte me
slagen". Langers -gedeelde-
derde plaats leverde hem
toch nog altijd ongeveer
100.000 gulden op. En dat is
net zoveel als dit weekeinde
in Noordwijk klaar ligt voor
de winnaar van de 'Open
Dutch'. „Ach, ik ben ver
slaafd aan golf en ik verdien
met die verslaving nog een
leuke cent ook. Dat is mee
genomen. En als ik daar aan
denk, dan vind ik zelfs het
vervelendste pro-am-toer
nooi op te brengen. Kan ik
door anderen wat te leren
iets terug doen voor de din
gen, die ik aan het golf te
danken heb".
Waarna Bernhard Langer
zich gewillig laat meetronen
door een apetrotse organisa
tor voor het geven van een
korte 'clinic'. Want ook dat
hoort erbij.
'Ik ben
verslaafi
aan golf
Wie is deze man, die tot
een van de best verdienende
golfspelers ter wereld gere
kend mag worden? Bern
hard Langer, die op 27
augustus 28 jaar hoopt te
worden, beantwoordt volle
dig aan het ideaal-beeld van
de Duitser: hoogblond, blau
we ogen en een oogverblin
dend wit hekwerk in de
mond. Maar hij is ook be
scheiden, vriendelijk, goed
lachs en vooral rustig,
eigenschappen die niet al
leen bij onze oosterburen
dungezaaid zijn, zoals een
rondje Noordwijk leert. Tot
drie jaar geleden was Bern
hard Langer een van de vele
talentrijke golfspelende jon
geren, die af en toe een aar
dige uitschieter maken.
Zelfs in eigen land kende
nauwelijks iemand hem.
Daarin kwam enige veran
dering, toen Langer eens tij
dens een toernooi in een
boom klom om zijn vastzit
tende balletje met een ge
weldige haal van zijn 'ijzer'
te bevrijden. Tv-beelden
van deze stunt gingen de he
le wereld over en met één
slag was de naam Bernhard
Langer ook bij niet-golf-
kenners een begrip. Een
beetje laat, want die be
kendheid had Langer al veel
eerder verdiend. In 1979
werd hij bijvoorbeeld op 21-
jarige leeftijd in Nimes we
reldkampioen bij de profs
onder de 25 jaar. Een ge
beurtenis,die in de West
duitse media, meestal toch
verzot op dergelijke stunts,
geruisloos voorbijging.
Die titel was het eerste
grote succes voor Bernhard
Langer. En tevens een streep
onder een zwarte periode.
Lange tijd had hij aan de in
het topgolf zo gevreesde
'yips' geleden. Die 'ziekte'
houdt in, dat een golfer een
kinderlijk eenvoudig slagje
zo vaak mist, dat hij hele
maal aan zichzelf begint te
twijfelen. Als hij weer eens,
een paar meter van de hole
staande, het beslissende tik
je moet geven, dan beginnen
zijn handen zo zeer te beven
dat hij zelfs een grindgat
zou missen. Langer leek aan
die 'ziekte' te bezwijken.
Maar dank zij het advies
van de beroemde Spanjaard
Seve Ballesteros, die hem
tijdens een wedstrijd aan
ried een nieuwe 'putter' aan
te schaffen, bleef hij voor de
golfsport behouden.
Een verbreking van de re
latie Bernhard Langer-golf-
sport zou ook ondenkbaar
zijn. Zijn leven heeft altijd
in het teken gestaan van het
kleine, harde balletje.
Toen Bernhard acht jaar
was ging hij al met zijn
oudere broer Erwin en zus
Maria mee naar de golflinks
in Augsburg. Een half uurtje
fietsen van hun woonplaats
Anhausen, maar dat had het
drietal er wel voor over. In
Augsburg konden zij im
mers zo'n drie gulden per
dag verdienen door zich als
'caddie' te verhuren. En
wanneer ze 's morgens een
beetje vroeg op de baan wa
ren, konden ze zelf ook een
balletje slaan. Bernhard
werd onmiddellijk door het
spel gegrepen en toen hij
twaalf jaar was, stond het
voor hem vast: hij moest en
zou beroepsgolfer worden.
„En wel de beste ter wereld".
Pa Langer, een eenvoudi
ge metselaar zag maar wei
nig in de toekomstplannen
van zijn zoon. Bernhard
moest eerst maar eens de
school afmaken, dan zouden
ze wel verder zien. De jonge
ling legde zich daar bij neer,
maar toen het ouderpaar
steeds vaker te horen kreeg
over de grote dosis talent,
waarover hun zoon bleek te
beschikken, zwichtten zij.
Vlak voor zijn vijftiende
verjaardag kreeg hij toe
stemming naar München te
trekken om bij de Duitse
'golfprofessor' Heinz Feh-
ring in de leer te gaan. Moe
der Langer wilde die stap
alleen maar goedkeuren,
wanneer Bernhard op de
zondagen vrij zou krijgen
om ter kerke te gaan. Dat
bleek geen probleem, ster
ker, haar zoon pleegt die ge
woonte ook nu nog trouw te
zijn.
Twee opdrachten kreeg
Bernhard Langer, toen hij
zich bij Heinz Fehring meld
de. Allereerst diende hij zich
alle 'ins en outs' van het
golfspel eigen te maken en
vervolgens moest hij zo snel
mogelijk Engels leren. „An
ders verdwaal je maar op
vliegvelden", was de moti
vatie. Van beide taken
kweet Fehrings pupil zich
met volle overgave. Op ze
ventienjarige leeftijd werd
hij Duits kampioen en een
jaar later begon hij écht geld
te verdienen met golf. In
1981 maakte Langer voor het
eerst een mooie financiële
klapper. In dat jaar, waarin
hij als eerste en enige Duit
ser in de geschiedenis het
open Duits kampioenschap
op zijn naam schreef en
tweede werd op het op één
na belangrijkste professio
nele golftoernooi ter wereld,
het open Britse, sloeg Lan
ger ruim 600.000 gulden bij
elkaar.
Toen werd het tijd om de
Engelse taallessen in prak
tijk te brengen. Anders ge
zegd: de oversteek naar
Amerika te maken, het
mekka voor de professionele
golfspeler. Veel successen
leverde dat aanvankelijk
niet op. Langer had duide
lijk moeite met wennen aan
de Amerikaanse 'greens'.
Drie jaar lang, van 1982 tot
en met 1984, won hij wél
Europese toernooien, en
geen misselijke ook, maar in
Amerika lukte het maar
niet. Toch speelde Amerika
in 1984 een belangrijke rol in
het leven van Bernhard
Langer. In dat jaar trouwde
hij met Vikki Lopes, een
Amerikaanse stewardess,
die hij ontmoette tijdens een
van zijn vele transatlanti
sche trips.
En, hoe is het mogelijk,
dat huwelijk leidde ook