Bakkies: na de rage nu voor doelmatig gebruik
N,
Veren
7ATERDAG 27 JULI
ZATERDAG 27 JUL11985
Retour
Piraten
Uitkomst
BERT
VAN VELZEN
Tril
Schunnig
Scanner
Record
Jongeren
Verslaving
Doelmatig
De vakantie likt aan
mijn tenen en ik
weet niet wat ik wil.
Ja natuurlijk, een aantrekkelijk
gele kanarie, in een ruime kooi
van gesponnen goud bevoor
raad met zangzaad van de aller
hoogste kwaliteit en puur bron
water uit de Vogezen. Die wil
ik wel, zolang het zangwonder
maar geen Piet genoemd wordt.
Een naam als Nebukadneza-
r IV is goed.
Ik zou zo'n zanger wel willen
herbergen. Ze kunnen zo teder
fluiten als een zonnestraal
breekt in de spijlen van hun pa
leis. Het zonlicht werkt als een
stemvork op de zilveren fluit en
als ik dit wonder waarneem
moet ik steevast denken aan
het lied 'Het Angelus klept in
de verte', waarin de tonen zui
ver zijn en hel, de grootmoeder
op de drempel knielt en de kin
deren hun spel staken. En ja
hoor, ook daar klieft een zon
nestraal door het venster in een
moment van glimlachende be
tovering.
Als grootmoeder een kanarie
zou hebben gehad, zou deze op
dat precieze moment zijn gaan
zingen. Helaas, ik woon hier
met iemand die getroffen is
door een ernstige vogelfobie,
die zich uit in alarmerende vor
men van vedervrees en fladder-
paniek. Een tamme spreeuw die
binnenvloog om wat te pikken,
heeft haar gillend op de vlucht
doen slaan zodat de buren mij
geruime tijd met afkeer hebben
gadegeslagen. Alles dat in ve
dertooi door het leven gaat, van
condor tot kolibri, jaagt haar
diepe vrees aan. De schoonheid
van 'Klein vogelijn op groenen
tak, wat zingt gij lustig lied' is
niet aan haar besteed. Zelfs de
klemmende vraag in dit lied:
„O zeg, o zeg ons aardig beest,
wie toch uw meester is ge
weest" (door de vogel beant
woord met fijnzinnig theolo
gisch commentaar) vermag
geen brok van emotie te doen
stollen in haar keel. Je moet er
natuurlijk gevoel voor hebben.
Vrees verwoest schoonheid. De
kanarie heeft in ieder geval
geen plaats in mijn leven.
Een hond zou eventueel wel
kunnen. Dat is ook maar sinds
kort, toen een te Nairobi gebo
ren teefje van het type Jack
Russell bij ons gelogeerd heeft.
Het deed leuke dingen. Het
ging met haar dikke achterlijfje
gezellig op het bovenleer van
mijn schoen zitten, zodat ik
niet ongemerkt kon weglopen,
als ze toevallig even zat te suf
fen. Het getik van haar nagels
op de gladde vloer was niet on
gezellig. Ze verborg kleine ver
snaperingen in snuffelhoeken,
misschien wel om muizen te
lokken. Als ze sliep, hoorde je
af en toe een diepe zucht, een
licht gekreun of een tevreden
geknor. Deze hond, Kalimero
geheten, gedroeg zich als een
excentrieke prinses. Er komt
een nicht van haar naar Neder
land, zwart en wit gevlekt.
Maar er komt hier geen hond
in huis. Misschien als we een
tuin hadden. De hond had ons
bijna verleid, toen Kalimero
ons na een korte scheiding hui
lend van vreugde begroette. De
kogel was toen bijna door de
kerk.
Ik ken mensen die gelukkig
zijn met een schildpad die Ko-
ba heet en die het formaat heeft
van een mannenhand Veel is
er niet aan te zien. Het dier
krijgt eens in de zoveel dagen
een blaadje sla en je kunt Koba
in de kilte van de winter rustig
een weekje op de schoorsteen
mantel zetten. Er zit dan totaal
geen beweging in. In de zomer
legt ze een kamerbreedte per
dag af en dat komt neer op een
enkele reis Haarlem-Eindhoven
in een eeuw. De kinderen van
de buren hebben een zwart
bonte rat, die is vlugger, maar
die wil ik ook niet hebben. Zo'n
mooie zwarte beo, in zijn gekle
de pak, met zijn gele snavel en
zijn deftig taalgebruik (Goede
morgen, mijn naam is beo) of
een eigen gereide papegaai met
een kazuifel van rood en groen,
die spreken me meer aan.
Maar, helaas, ze hebben veren.
y\_msterdam bereidt ziel
de ontvangst van een arm:
oUde zeilschepen. Van 1 tc
6 augustus wordt in de hoi
de derde editie van het
Sailspektakel gehouden. V
v0elt aangetrokken door c
van de zeilvaart kan het b<
openbaar vervoer gaan. Pt
„aar Sail is de slagzin van
organisatoren. Ze rekenen
honderdduizenden, zoniet
miljoenen.
Je weg langs ontelban
computerbedrijven in Sill
naar de chipsfabriek Sigr
akelig stil. Op deze hete
ochtend melden de plaat.]
kranten weer nieuwe
werktijdverkortingen en
afvloeiingen. In een paai*
tijd zijn 40.000 ontslagen
in de Amerikaanse
omputerindustrie, waarl
miljoen mensen werkzaa
deze vallei kan elke dag 1
slachtoffer vallen. Dit is 1
en laatste deel in de seriq
Silicon Valley.
Door Mar A
SAN FRANCIS^
ging op de wereld
me siliconenchip]
gens, laat geen i
Ook bij Signeticl
voor honderd prl
van Philips, worl
welijks gewerkt.
Kooi van Philips]
tories (onderdek
zegt: „Vorig jaarl
goed jaar. Dit j]
Door de terugval|
verkoop van
drijft er nu een]
raad chips op
rond".
Zijn public relaj
Deutsch, probeert
ken: „Vorig jaar grl
procent. Al zouden]
rugvallen, dan hetT
nog een ongeloof!'
met 35 procent gehl
Dr. Kooi puf tol
de zekerheid dat dsf
- zij het veel beschj
genomen - zal blijv f
komt dat de voorraf
moeten worden aa
alleen wanneer".
Door Jan van Zuilen
DE Stem van 5 juni 1980. Onder de
kop: '27 MC-ers helpen vissers in
nood' doet Marcel Roovers uit Ber
gen op Zoom verslag van een span
nend nachtje staande bij.
Roovers had, zoals gebruikelijk, de ge
hele nacht gekluisterd gezeten aan zijn
bakkie en zo maar wat met die en gene
getokkeldTotdat ineens breakie, breakie
werd geroepen. Een noodsignaal vanaf
de Oosterschelde, waar een boot met
sportvissers in moeilijkheden was ge
raakt. Dankzij het staande bij zijn van ra
dio-zendamateurs kon a la minute hulp
worden georganiseerd.
Bergenaar Roovers, skipnaam Nova
Zembla, droeg ook een steentje bij aan
die hulpactie. Hij seinde via zijn bak de
ongeruste echtgenotes van de sportvis
sers in. Roovers (69 nu) glimlacht bij de
herinnering. „Wat een mooie tijd was
dat. Wat een saamhorigheid. Iedereen
wilde elkaar helpen. Moet je nu eens om
komen".
Nederland is maar kort staande bij ge
weest. Een jaar na de legalisering, waren
de bakkies al weer op hun retour. Zo
gaat dat met een rage. Veelzeggend zijn
de knipsels in het Stern-archief. Die
knipsels, opgeborgen in mappen met het
trefwoord 'radio-zendamateurs', dateren
overwegend uit de periode maart 1980 -
maart 1981. Ze beginnen met de aankon
diging van het grote moment, de legalise
ring van de 27 MC-band en de vreugde
daarover.
Pal daarna komen de berichten over
activiteiten van 27 MC-verenigingen:
tokkelrecords, vossejachten etc. Tegelij
kertijd ook ontstaan de eerste problemen
in de 27 MC-wereld: onderlinge ruzies,
kwesties met gemeentebesturen, die 27
MC-antennes verbieden. Het weinige dat
na maart 1981 nog over bakkies in ons
archief is te vinden, zijn berichten over
kroonuitspraken die betrekking hebben
op antenne-verboden. Cijfers bevestigen
de neergang. In 1981 reikte de PTT nog
maar 160.000 27 MC-vergunningen uit,
weer een jaar later was dat aantal al ge
daald tot 116.000. Het Bredase postkan
toor bijvoorbeeld, kende in 1980 weken
dat meer dan duizend vergunning voor
27 MC-installaties werden afgegeven.
Als het er anno 1985 meer dan twee in de
veertien dagen zijn, heeft de betreffende
loket-beambte het druk.
Het laatste kranteknipsel uit de ar
chiefmap 'radio-zendamateurs' dateert
uit 1982. Het is een veelzeggend bericht.
Veelzeggend omdat het, achteraf be
schouwd, precies aangeeft welke richting
de 27 MC-beweging is uitgegaan. Wat le
zen we namelijk in dat bericht? Volgens
de Radio Controle Dienst (RCD) over
treedt ruim tachtig procent van de 27
MC-ers de wet. In tweeërlei opzicht:
Meer dan de helft van de bakkies-bezit
ters heeft zijn of haar vergunning niet
verlengd. Een bijna evengroot percentage
heeft een bak met een te groot vermogen.
Anders gezegd: de radio-amateurs die
doorgaan, zoeken, net als voor 1980,
weer de spanning van de illegaliteit op.
Met dit verschil dat ook dit nu ontaardt
in een rage: de radio-piraten. Onder dat
trefwoord moeten we in ons archief ook
zoeken naar de follow-up van het 'bak
kie'.
We schrijven juli 1985. In de kamer
van Bergenaar Marcel Roovers, die vijf
jaar geleden nog vol stond met zend-ap-
paratuur, is geen bakkie meer te beken
nen. Het blijkt dat Roovers net vier we
ken geleden de hele handel voor 500 gul
den de deur heeft uitgedaan, terwijl hij er
destijds zelf toch al gauw 2500 gulden
voor neertelde. Het einde van een hobby
waaraan Roovers niettemin veel plezier
heeft beleefd. Voor Roovers, WAO-er en
hartpatiënt, was het bakkie destijds een
uitkomst.
Hij had weer iets om handen, een hob
by en als hij ergens liefhebberij in heeft,
pakt ie het meteen groots aan. Zo ook
met het bakkie. Al gauw kwam Roovers,
De Guayas uit Ecuador bijl
Gemeenten die er met veel pijn en moeite in waren geslaagd tv-antennes van de daken te krijgen, zagen in 1980 een nieuw 'sprieten-
bos' ontstaan. In sommige buurten, zoals hier in de Oosterhoutse Kastanjelaan, leek het wel of huis-aan-huis een bakkie aanwezig was.
- FOTO DE STEM JOHAN VAN GURP
Is er nog iemand staande bij
Onlangs heeft hij de hele
- FOTO DE STEM DICK DE SOER
Door Paul a
Sail '85 moet het
een natte Kalverst
me vaarweg, gestrt
keer. Alleen de sta
vrije doorvaart. W
pleziervaartuiig r
wil gaan om Sail '8
te volgen dient rel
met een groot as
maatregelen.
Een van de hoogte
is de 'Parade of Sa
augustus. Deze opto
op het Noordzeek am
tijd de ontvangst va
dag moeten de mod
pen plaatsmaken vot
de voorgangers, ook
noemd, en voor hom
bedrijfsvaartuigen v
Friesch geslacht'. Scl
men als Geesje van 1
Walvis.
De meest indrukw
deze keer afkomstig
Het is de 115-meter
Kruzenstem. Aardig
van exotische vaartui
een echte Chinese jor
Andere evenemenl
Bergenaar Marcel Roovers
handel de deur uitgedaan.
bakkies in alle maten en soort.
Het heden, Marlies Bogers (14) uit Hoogerheide: „Is er iemand staande bij voor Lady Sneeuwwitje?".
- FOTO DE STEM/BEN STEFFEN
en met hem trouwens vele anderen, er
achter dat het zendbereik van een gelega
liseerd bakkie eigenlijk nul-komma-mks
was. Bovendien, omdat toentertijd 'heel'
Nederland een bakkie had, zaten de ka
nalen zo overvol datje bij wijze van spre
ken niet eens je buurman kon ontvangen.
Al gauw was ook het niveau van de 'tok-
kels' tot ver beneden de navel gedaald.
Roovers: „Je hoorde op het laatst niks
anders meer als sex, geroddel en geru
zie".
Roovers behoorde tot degenen die ille
gaal gingen; dat wil zeggen, ze kochten
een bak met een sterker vermogen dan
was toegestaan, en gingen uitzenden op
frequenties die voor amateurs taboe zijn.
Marcel Roovers gebruikte zijn 'grote'
bak louter voor het leggen van contacten
met zendamateurs ver van huis, niet om
zijn omgeving te 'tracteren' op zijn per
soonlijke muziekvoorkeuren. „En alleen
maar 's nachts", benadrukt hij. „Ik was
illegaal, maar ik kan met de hand op
mijn hart zeggen dat niemand ooit last
van mee heeft gehad. Ik begon pas na
twaalf uur, als de televisie was afgelo
pen".
Op het laatst had hij een bak waarmee
hij de hele wereld kon bereiken. Om zijn
woorden te bewijzen, laat hij een wand
bord zien met foto's van radio-vrienden
uit verre landen. Tot Zuid-Afrika toe.
Maar het meeste contact heeft hij toch
gehad met Belgische zendamateurs, bij
wie hij kind aan huis is. Hij wijst op een
foto. „Dat zijn een echte graaf en zijn
vrouw. Hebben me vier weken te logeren
gevraagd". Een direct-klaarfotootje van
een jong echtpaar, zij met een dikke
buik. „Die hebben me gevraagd of ik
peetom wilde worden".
Het einde van de hobby kwam, vier
weken geleden, nog vrij abrupt en in het
holst van de nacht. Het gebeurde tijdens
radio-contact met een kennis uit donker
Afrika. Toen voor de zoveelste keer op
de verbinding werd ingebroken door
iemand die zonodig moest vertellen wat
hij met zijn vrouw in bed aan het doen
was, knapte het bij Roovers. „Ik werd in
eens zo kotsmisselijk van die schunnige
praat, dat ik de verbinding verbrak. De
volgende dag heb ik het hele handeltje
verkocht". Van de 500 gulden die hij er
voor beurde, heeft hij zich nu een pape
gaai aangeschaft. „Leuk beest joh, en
praten.Als de beste. Motje koekie.
Hoor je wel".
Och, het vreet nog wel aan hem dat de
19 Delta 702, skipnaam voor de grote
bak, uit de ether is verdwenen. „Ik heb al
heel wat brieven gehad van mensen die
schreven: Hé, hoe zit dat, waar blijf je
met je stem? Daarom schrijf ik nu zelf
ook maar brieven, want ik wil die con
tacten graag houden". Maar vervelen
doet hij zich niet. Op de kast in de woon
kamer van zijn hospita staat nu een scan-
nertje. Roovers luistert er dag en nacht
naar. Hij kan tien kanalen ontvangen.
Daaronder zitten diverse politie-zenders,
Radio Scheveningen en taxibedrijven.
Helemaal tevreden is hij er niet over,
daarom is al een grotere scanner bestelt.
„Kan ik ook het luchtvaartverkeer mee
ontvangen", zegt hij.
Terug naar 18 januari 1981, meer be
paald naar café De Herberg in Hooger
heide. Een grote dag voor 'tokkelclub De
Tokkelaars' uit die plaats. Mevrouw EUa
Bogers-Pluimers, skipnaam Lady-Killer,
vestigt een nieuw tokkelrecord. Ze is 56
uur en 5 minuten onafgebroken in de
ether. In totaal haalt ze 1500 breaks. De
recordpoging van de Hoogerheidense
Lady-Killer heeft een charitatief doel, te
weten het inzamelen van geld voor de
aankoop van bakkies voor gehandicap
ten en invaliden uit de Zuidwesthoek. In
totaal tokkelt ze 25 bakkies bijelkaar.
Dat soort activiteiten waren in de
hoogtijdagen van de bakkies-rage aan de
orde van de dag, evenals vossejachten
voor 27 MC-ers. Mevrouw Bogers: „Een
reuze gezellige tijd was dat. Erg positief
ook. Ik durf te beweren dat wij veel goeie
dingen hebben gedaan".
En toch, het is snel verwaterd. Laatst
is nog geprobeerd een soort reünie te
houden voor de leden van de Tokkelaars.
Van de 300 tot 400 man die vroeger op
de activiteiten van de Tokkelaars afkwa
men, reageerden er vier tot vijf - me
vrouw Bogers weet in elk geval dat het er
niet meer waren - positief op de uitnodi
ging voor de reünie. Logisch dat die werd
afgeblazen.
„Ach", zegt mevrouw Bogers, „hoe is
dat gegaan. De een na de ander haakte
af. Ze hadden het te druk of raakten erop
uitgekeken. In elk geval, ze hadden er
geen zin meer in om avond aan avond bij
de bak te zitten. Zomaar ineens kon je
geen verbinding meer met ze krijgen. Ik
vind dat jammer hoor, daar met van,
maar ik begrijp het wel. Ik kijk maar
naar mezelf. Ik heb nu ook een baan
voor halve dagen. Nou, dan ben je 's
avonds blij als je eens een keertje rustig
voor de tv kunt zitten. Dan hoef je niet
zonodig meer op de bak".
De bak van mevrouw Bogers is echter
niet lang werkloos geweest. Kort nadat
moeder er genoeg van had gekregen, ont
dekte haar oudste zoon de lol van het
bakkie. Thans staat het bij dochter Mar
lies (14) op de kamer. Bij kennissen van
de familie Bogers blijkt het vaak net zo te
zijn gegaan. Het zijn nu de jongeren die
de 27 MC-band bevolken. „Volwassenen
hoor je niet veel meer, zeker 's avonds
niet", aldus mevrouw Bogers.
Ook het bakkie voor m de auto heb
ben ze aangehouden. Mevrouw Bogers:
„Daar heb je tenminste in de praktijk
wat aan. We gaan nu met twee auto's op
vakantie. Via zo'n bak kun je contact
met elkaar houden. Hoef je niet allerlei
gevaarlijke capriolen uit te halen om bij
elkaar te blijven. Waar of niet dan?".
Dochter Marlies, Lady Sneeuwwitje
als ze op de locatie is, gebruikt de bak
bijna dagelijks. De meeste van haar
vriendinnen hebben er ook een. Waar ze
over praten? Marlies: „Nou, veel over
school natuurlijk, over het huiswerk.
Over uitgaan. Nu willen we met een stel
Sommige 27 MC-ers waren zo
verknocht aan hun bakkie dat ze het zelfs
op de fiets meenamen.
- FOTO DE STEM/DICK DE BOER
een fuifje organiseren. Vragen we de
mensen via de bak", 's Avonds om elf
uur moet Marlies van haar ouders de bak
uitzetten. Doet ze ook braaf, al gebeurt
het soms wel dat ze toch nog even gauw
een allerlaatste nieuwtje aan de bak kwijt
moet. „Maar owee, als ons ma dat
merkt
Moeder Bogers juicht de hobby van
haar dochter toe. „Ze heeft nu veel meer
vriendjes en vriendinnetjes dan eerst. Bo
vendien heb ik dit liever dan dat ze op
straat hangt. Alleen als er rare dingen op
de bak worden gezegd. Dan moet ze hem
uitzetten".
Marlies luistert even of er wat te doen
is op de band. Dat is op dit moment van
de dag, half een 's middags, niet veel. De
gesprekken die er wel zijn, rubriceert
Marlies al snel als chauffeurstokkels. Ze
schakelt over op kanaal 14, het breakers-
kanaal. Ze meldt haar QSL-nummer en
vraagt of er iemand 'staande bij is voor
de Lady Sneeuwwitje'. Het blijft stil.
„Vanavond pas", weet Marlies. Moeder
Bogers heeft met kennisoren meegeluis
terd. Ze bekent dat ze af en toe weieens
een avond blijft plakken in haar dochters
kamertje. „Want als ie aanstaat, kom je
er niet meer van los. Die verslaving raak
ik waarschijlijk nooit meer kwijt".
Overigens is het niet zo dat er nu hele
maal geen bakkies meer zouden worden
verkocht. De firma Jacobs en Zn. uit
Breda, gespecialiseerd in dit soort appa
ratuur, heeft er nog rekken vol van staan.
Het verschil met een paar jaar geleden is,
zo meldt een woordvoerster van Jacobs,
dat mensen, die nu een 27 MC-installatie
kopen, dat ding op de eerste plaats doel
matig gebruiken. „Boeren bijvoorbeeld",
vertelt ze, „kopen een bak voor in hun
tractor. Als ze dan ergens op het land
aan het werk zijn, kun ze toch contact
houden met thuis".
eelie Smit-Kroes - nu minister maar op dat moment nog
staatssecretaris van Verkeer en Waterstaat - heeft wat
overhoop gehaald, toen ze op 3 maart 1980 de 27 MC-band
vrijgaf voor zendamateurs. Drie dagen later had de PTT al
16.000 vergunningen uitgegeven. Nederland had weef eens
een rage: 'bakkies'. Gouden zaken moeten er zijn gedaan. In
totaal vroegen in dat 'bevrijdingsjaar' voor de radio-2 mateurs
200.000 mensen een 27 MC-vergunning aan. Niet pre cies te
achterhalen is hoeveel bakkies zijn verkocht. De scha tyrgen
daaromtrent lopen uiteen van 250.000 tot 600.000 stu ks.
Bakkies, een rage, dus tijdelijk.
