even..L
UITBLAZEN
VVD zoekt compromis voor
Wet Gelijke Behandeling
Ethiopische joden voelen zich 'in hun eer verkracht'
Eureka op goede spoor
N;
NIEUWE
Jeugd en M
Vakantie
rond '50
4/slot
17 juillet 1985
DE STEM C
BIBTÜ
VRIJDAG 19 JUL11985
ACHTERGROND
Grondrechten
Waterscheiding
Definitie
Dictatuur
Aantrekkelijk
Uniforme markt
assises européennes de la
I/RIJDAG 19 JUL1191
rOG MEER vakan
tiefoto's. Mijn
vrouw aan de voet
van de ruïne op de Dra-
chenfels. Ikzelf tussen de
wijnstokken. De twee spit
sen van de Keulse Dom,
zwart doch doorzichtig af
stekend tegen de heldere
lucht. Voor een dagtocht met
de touringcar moest je wat over
hebben, vooral als je naar
Duitsland ging. Om goed vijf
uur op de fiets, naar de opstap
plaats in Breda. De chauffeurs
demonstreerden van meet af
aan een geruststellende joviali
teit die vooral door de reizigers
uit de omliggende dorpen werd
geapprecieerd. Voor hen was de
reis, ook psychologisch, toch
weer een stapje verder van huis
dan voor de Bredanaars die te
genover de dorpelingen dan
ook al gauw een houding aan
namen alsof het reizen naar
Koblenz voor hen dagelijkse
routine was.
De onvermijdelijke vaste
klanten die de chauffeur de
monstratief hadden begroet
alsof het een uit de dood opge
stane bloedverwant was, kon
digden luidruchtig aan dat ze
nog wat gingen pitten. „Tot
Keulen is er toch niks bijzon
ders te zien", zeiden ze, blik
sems goed wetend dat ze daar
mee voor de nieuwelingen een
stukje van de pret bedierven.
In Keulen werd ons maar
een uur gegund want we moes
ten verder. Voor een deel van
het gezelschap kon het trou
wens niet snel genoeg gaan. Die
waren voor de wijn meegeko
men. Bij de Drachenfels namen
de wijnkenners niet de moeite
mee naar boven te gaan, maar
maakten er hun eerste fles sol
daat. Tenslotte het wijndorp,
hoofddoel van de reis. Ik geloof
dat het Altenahr was. Veel kan
ik me er niet van herinneren en
dat heeft niets met de wijn te
maken want daar hield ik in die
dagen nog niet van. Wat zullen
we in Altenahr gedaan hebben?
Wat rondgewandeld, denk ik,
koffie of bier gedronken op een
terras en souvenirwinkeltjes be
keken. Wat doe je anders in een
vreemd toeristenplaatsje?
De lange terugreis herinner
ik me het best. De wijnliefheb
bers hadden flink ingenomen.
De bus danste op z'n veren van
de leut. Verbroedering en ver
zustering alom. Dus ook tegen
Wil en dank. De chauffeur
voorspelde dat de luidruchtige
joligheid niet langer dan een
uur zou duren. „Dan vallen ze
in slaap", zei hij „en als we ge
luk hebben wordt er niemand
ziek."
Waar de chauffeur meer de
pest over in had - en de reizi
gers die niet sliepen op de duur
ook - waren de talloze Umlei-
tungen waar het in opbouw ver
kerende Duitse autowegennet
toen berucht om was. Net als er
even gas gegeven kon worden
dook er weer zo'n bordje op en
zwenkte de bus van de beton-
baan af om de pijlen te volgen
die slechts kronkelige wegen en
nauwe dorpskernen wisten aan
te wijzen. In het holst van de
nacht arriveerden we in Breda,
met een gevoel alsof we een
week niet uit de kleren waren
geweest. Wij dorpelingen had
den nog een uurtje fietsen voor
de boeg.
WIMKOCK
de zomer van '46 of '47 zijn ge
weest. Het idee om te gaan
kamperen ontstond toen ik aan
de rand van het vliegveld een
stuk zeildoek vond. Het was af
komstig van de overkapping
van een vrachtwagen. De rood-
wit-blauwe roundels van de
RAF stonden er nog op. Het
rook naar schimmel en olie,
maar was verder tamelijk
schoon. Ik maakte zelf m'n
tentstokken en haringen. Met
behulp van een schaar waarmee
je ook kokosmatten kon door
knippen wist ik het zeil zo in
vorm te krijgen dat ik nog een
stuk grondzeil overhield.
Met de tent opgevouwen op
de bagagedrager en de stokken
langs de buis van m'n fiets ge
bonden arriveerde ik op de
boerderij. „Ik kom kamperen!"
zei ik. „O", zei de boerin die
dacht dat ik logeren had ge
zegd. Voor het huis lagen wei
landen, afgezoomd met een rij
kersenbomen. In het eerste wei
land was een klein woest stukje
Kempen gespaard gebleven.
Een eilandje amper zo groot als
de middencirkel van een voet
balveld. Een beetje bultig en
begroeid met knoestig hakhout,
buntgras en bramen. Daar zette
ik m'n tent op.
Toen de boerin doorhad
wat de bedoeling was, versleet
ze me op slag voor een gek.
„Wie gaat er nou buiten onder
een stuk zeil slapen als hij weet
dat er binnen een bed voor hem
opgemaakt staat? Je bent toch
geen landloper?" Het was
moeilijk uit te leggen, maar ten
slotte stemde ze er mopperend
in toe dat ik de dekens en de
matras van dat opgemaakte
bed haalde en ermee naar m'n
tent verhuisde. Ik leende ook
nog een stallantaarn, maar
durfde toen geen toestemming
meer te vragen voor het stoken
van een kampvuur. Je moet
niet overvragen.
De zoon van de boer - hij
zal toen tegen de 25 zijn ge
weest - had mijn activiteiten
met groeiende belangstelling
gevolgd. „Ik denk dat ik met
hem ga kamperen", zei hij on
der het koffiedrinken. De oude
boer lachte schamper, de ogen
van de boerin vulden zich met
afgrijzen, maar niemand zei iets
en zo gingen we, nadat het don
ker was geworden, met z'n
tweeën onder zeil. Het gesteun,
gevloek en gedraai van de zoon
hield me uit de slaap. Tenslot
te, na wat een eeuwigheid leek,
maar niet meer kan zijn ge
weest dan een uur, stond hij op.
„Ik ga naar m'n eigen bed", zei
hij, „dit is geen doen."
In stilte lachte ik hem uit en
draaide me om. Er drukte iets
hards door de matras heen te
gen m'n ribben. Toen ik nog
eens ging verliggen zat er een
hobbel onder m'n heup. Er
zoemde ook een mug rond m'n
hoofd. Eén mug? Honderden
muggen! M'n matras werd
steeds hobbeliger. Ik hoorde
een koe plassen, het leek van zo
dichtbij alsof ik pal onder haar
lag. Een half uur nadat de zoon
was vertrokken, pakte ik m'n
beddegoed bijeen en volgde
hem naar het kamertje boven
de stal.
Het kamperen was voorbij.
Voorgoed.
Camping
Een kampeerder ben ik
nooit geworden. M'n eeste
kampeerpartij was tevens de
laatste. Ik heb er geen foto's
van, maar ik herinner me de er-
varing tot in details. Het zal in |j
IIIllllllllmilIlllllllllllll!IlllllllllllllllllllllllIllllli
Uitgave van uitgeversmaatschappij De Stem b.v.
Directie: drs. J H M. Brader.
Hoofdredactie: L Leijendekker en H. Coumans.
Hoofdkantoor: Spinveld 55, Breda
Postadres: Postbus 3229, 4800 MB Breda.
076-236911 Telex 54176
Centrale redactie Breda:
Nieuwsdienst 076-236883.
Sportredactie 076-236884.
Rayonkantoren:
Bergen op Zoom, Zuivelstraat 26, 01640-36850
Breda, Nwe. Ginnekenstraat 41©076-236326.
Etten-Leur, Markt 28, 01608-21550.
Goes, Klokstraat 101100-28030.
Hulst, Steenstraat 14, 01140-13751.
Oosterhout, Arendstraat 14, ©01620-54957.
Roosendaal, Molenstraat 45, ©01650-37150.
Terneuzen, Nieuwstraat 9, 01150-17920.
Vlissingen, Torenstraat 5, 01184-19910.
Openingstijden:
Breda en Oosterhout 8.30-17.00 uur;
overige kantoren 8.30-12.30 en 13.30-17.00 uur
Abonnementen, bij vooruitbetaling te voldoen;
22,97 per maand; 66,30 per kwartaal of 258,- per jaar
Bij automatische betaling geldt een korting van 1,- per maand,
f 1,80 per kwartaal, 7,20 per jaar Prijzen: inclusief 5% B T W.
Voor post-toezending geldt een toeslag.
Heeft u de krant niet ontvangen? Onze excuses.
Bel voor nabezorging tijdens kantooruren uw rayonkantoor.
Lezersservice:
Informatie over Stern-reizen en promotie 076-236911
Fotoservice 076-236573.
Advertenties (tijdens kantooruren 8.30-17.00 uur):
Rubrieksadvertenties 't Kleintje® 076-236882.
Grote advertenties uitsluitend ©076-236881
Geboorte- en overlijdensadvertenties 076-236442.
(Buiten kantooruren maandag t/m vrijdag van 19.00 tot 20.30 uur
en zondag van 18.30 tot 21.30 uur 076-236394/236911
Bankrelaties:
Postgiro 1114111 - ABN rek. 520538447.
NCB rek. 230301584 - Rabo rek. 101053738.
T5
PAGINA
Door Max de Bok
DEN HAAG - Seksuele
geaardheid mag geen rol
spelen bij sollicitatie- of
ontslagprocedures.
Slechts wanneer mensen
binnen hun werk hun
seksuele geaardheid ex
pliciet en opdringerig
uitdragen zou dat een
grond voor ontslag via
de normale procedures
moeten kunnen zijn. Het
privé-leven buiten
werktijd mag daarbij
geen rol spelen.
Met die opvatting probeert
de WD - fractie en ministers
- de impasse, die binnen het
kabinet is ontstaan over het
wetsvoorstel gelijke behan
deling (anti-discriminatie-
wet) te doorbreken. Maar vo
rige week vrijdag liet pre
mier Lubbers weten dat een
werkgroep uit het kabinet er
ook langs die weg (nog) niet
uitgekomen is.
Die mededeling is voor de
WD-fractie reden om met
versterkte inzet te gaan wer
ken aan een eigen initiatief
wetsontwerp, waarvoor men
in de Kamer de steun van
links denkt te kunnen krij
gen. Volgende week publi
ceert de WD-fractie een no
titie, waarin de hoofdlijnen
van het initiatief-ontwerp
uiteengezet zullen worden.
Mocht het kabinet er alsnog
in slagen tot een werkbaar
compromis te komen, dan zal
de VVD-fractie haar eigen
opvattingen vergelijken met
die van het kabinet en aan de
hand van die vergelijkende
studie besluiten of al dan niet
met het eigen initiatief zal
worden doorgegaan.
De opvattingen van de
WD liggen ook vast in een
notitie, die minister Rietkerk
(WD, Binnenlandse Zaken)
voor het kabinet heeft doen
opstellen. Waar echter Riet
kerk alleen spreekt over het
onderwijs, daar gaat de frac-
tie verder door er ook verzor
gende instellingen en zieken
huizen bij te betrekken.
Hoofdpunt van de WD-
opvatting is, dat van zowel
homoseksuelen als hetero
seksuelen in dienst van scho
len, instellingen en zieken
huizen mag worden ver
langd, dat zij de levensbe
schouwelijke grondslag van
die organisaties in diensttijd
respecteren, maar in hun pri
vé leven volkomen vrij moe
ten zijn hun leven in te rich
ten anar eigen goeddunken.
In de notitie van Rietkerk
wordt het verbod van discri
minatie, zoals dat vastligt in
artikel 1 van de Grondwet
afgewogen tegen andere
grondrechten, zoals de vrij
heid van godsdienst, het
recht op privacy en de vrij
heid van onderwijs. Ervan
uitgaande dat homoseksuali
teit een psychische eigen
schap is „inherent aan de
persoonlijkheid van de be
trokkene" komt Rietkerk tot
de conclusie, dat ongelijke
behandeling op grond van
homoseksuele geaardheid
daarom in alle gevallen leidt
tot rechtstreekse aantasting
van de menselijke waardig
heid vanm de betrokkene.
Daarom wil Rietkerk niet
weten van wettelijke uitzon
deringen op dat verbod.
Hij komt met dat stand
punt in conflict met de op
vattingen van het CDA, dat
wil dat de wet aan instellin
gen op levensbeschouwelijke
grondslag uitzonderingen
toestaat bij het aanmenen of
ontslaan van personeelsleden
Rietkerk-
- foto de stem/j0han van gurp
met homoseksuele geaard
heid. En dat omdat in die ge
vallen de vrijheid van onder
wijs en van godsdienst zou
den moeten prevaleren boven
het grondwettelijke anti-dis
criminatieverbod. De werk
groep in het kabinet heeft
overigens een dergelijke
'ontsnappingsclausule' als
onbruikbaar al van de hand
gewezen. Lubbers: „Een der
gelijk échapatoir zou een be
vriezende werking hebben.
Het zou discriminatie kun
nen aanmoedigen in plaats
van uit te bannen."
Rietkerk en de WD-frac
tie staan op het standpunt
dat dus nimmer homosek
suelen mogen worden afge
wezen of mogen worden ont
slagen op grond van hun ge
aardheid. Ontslaggrond kan
wél zijn, aldus Rietkerk, dat
een leraar zich „zich tegen
over collega's of leerlingen
seksueel uitdagend uit of ge
draagt". Dat komt zijn/haar
geschiktheid in het geding.
En daarbij doet het er niet
toe of iemand heteroseksueel
dan wel homoseksueel is.
Daarmee is de verhouding
tot de 'leerstelligheid' van in
stellingen en organisaties
nog niet opgelost. De WD
meent dat een uitweg kan
worden gevonden vanuit de
erkenning dat de vrijheid
van onderwijs en de vrijheid
van godsdienst instellingen
op levensbeschouwelijke
grondslag - zeg maar
christelijke instellingen,
want daarom draait het
vooral - de ruimte geven om
strakke normen te hanteren
waar het huwelijk en sek
sualiteit betreft. Daarom, al
dus de redenering, mogen on
derwijsinstellingen van hun
leerkrachten vragen dat zij
zich overeenkomstig die nor
men opstellen in hun werk
tijd. In de visie van Rietkerk
en de VVD-fractie betekent
dat, dat de van de leerkrach
ten gevraagd mag worden
dat zij die opvattingen van
hun werkgevers overdragen,
onderschrijven dan wel res
pecteren. Welke van de drie
eisen gesteld kan worden
moet afhankelijk zijn van de
positie van de leerkracht. Zo
mag van een godsdienst- of
maatschappijleer-docent ge
vraagd worden: overdragen
en onderschrijven. Voor een
leraar moderne talen of wis-
en natuurkunde zou volstaan
kunnen worden met: respec
teren.
Rietkerk in zijn notitie:
„Eventuele eisen omtrent het
in functie overdragen van
opvattingen over huwelijk en
seksualiteit binnen instellin
gen van onderwijs behoeven
niet als discriminatie van
personen op grond van ho
moseksuele geaardheid te
worden aangemerkt. Want
het hebben van liberale of
strenge opvattingen over hu
welijk en seksualiteit is niet
inherent aan het homo- of
heteroseksueel zijn."
De helpende hand, die
Rietkerk het kabinet heeft
geboden blijkt (nog) niet ste
vig genoeg te zijn om de be
windslieden van CDA en
WD hand in hand over de
drempel te doen gaan. „De
casuïstiek speelt in ons on
derlinge beraad een niet ge
ringe rol", zo liet premier
Lubbers vorige week weten.
Men kan zich dat gemak
kelijk indenken. Casuïstiek
in de wetgeving betekent het
pogen om de wetstekst zo te
doen zijn dat alle mogelijk
zich voordoende gevallen on
der het bereik van de wet
worden gebracht. Zo lijkt het
bijvoorbeeld in het kader van
de poging om tot een werk
bare Wet Gelijke Behande
ling te komen een niet een
voudige taak om in de wet
een duidelijke waterschei
ding aan te brengen tussen
het werkdomein en het privé
domein. Waar de problema
tiek - terecht of niet terecht
als zodanig gevoeld en be
leefd - zich vooral voor blijkt
te doen in streng, zo men wil
orthodox denkende kringen,
daar zal men met een wette
lijke waterscheiding niet
kunnen leven. Dat geldt te
sterker naarmate de ge
meenschap waarin de eigen
seksuele geaardheid beleefd
wordt, kleiner is. Een schei
ding tussen gedrag in het
werk en leefwijze in de privé
sfeer zal daar, waar de socia
le controle over het algemeen
erg sterk is, moeilijk aan
vaard worden en daarom
mogelijk in de praktijk niet
werken. Dit temeer omdat in
die kringen homoseksualiteit
niet gezien wordt als „een
psychische eigenschap" zon
der meer, laat staan als een
eigenschap die „inherent is
aan de persoonlijkheid van
de betrokkene." Daar stelt
men zich op het standpunt
dat homoseksualiteit gezien
moet worden als een te gene
zen afwijking of ziekte.
Zo zijn er meer vragen.
Wat zou bijvoorbeeld in een
wettelijke regeling verstaan
moeten worden onder zich
seksueel uitdagend uiten of
gedragen? Een objectieve de
finitie lijkt misschien wel
mogelijk, maar ze zal in uit
eenlopende gevallen anders
gesubjectiveerd worden. Wat
voor de één uitdagend is, is
het voor de ander niet. Is het
dragen van een roze drie
hoekje seksueel uitdagend
Voor de een wel, voor de an
der niet.
Na de vakantie wil het ka
binet proberen uit de ge
schetste dilemma's te komen.
Lukt dat niet, dan kan de
WD-fractie haar gang gaan.
Zij zal daarbij op dezelfde
casuïstiek stoten als het ka
binet. Wellicht kan die in een
club die, anders dan het ka
binet, meer van één en het
zelfde uitgangspunt uitgaat
gemakkelijker opgelost wor
den. Maar daarmee zijn de
vragen, die ongetwijfeld bij
een Kamerbehandeling van
een WD-ontwerp gesteld
zullen worden, nog niet van
een bevredigend antwoord
voorzien. Het maken van
wetten op een moreel en
ethisch zo gevoelig gebied
gaat in Nederland nu een
maal van au.
Van onze correspondent
JERUZALEM - De
Ethiopische joden (fa-
lasja's) in Israël zijn in
opstand gekomen tegen
de religieuze onver
draagzaamheid van het
Israëlische opperrabbi
naat.
Vanuit opvangcentra voor
nieuwe immigranten in Gali-
lea zijn 600 Ethiopische joden
met kleine kinderen op hun
rug deze week aan een 150
km lange protestmars naar
het internationale vliegveld
Ben Goerion begonnen.
Enkele tientallen demon
stranten zijn onderweg al
door hitte en uitputting be
zweken. In andere opvang
centra in verschillende delen
van het land wordt uit pro
test tegen de vernederende
houding van het opperrabbi
naat een hongerstaking ge
houden. De Ethiopische im
migranten pikken het niet
langer dat zij door de ortho
doxe Israëlische rabbijnen
niet als volwaardige joden
worden aangezien.
„Laat ons ergens heen
gaan waar wij als joden wor
den erkend", stond op pam
fletten te lezen die door de
Ethiopische demonstranten
aan voorbijgangers werden
uitgedeeld. De falasja's stel
len dat zij niet 2500 jaar heb
ben geleden om him joodse
identiteit te bewaren ten ein
de eenmaal in het beloofde
De beide Israëlische opperrabbijnen Eliahou en Shapiro houden vast aan hun eis dat de
falasja's zich ritueel moeten laten onderdompelen teneinde 'echte' joden te worden.
- foto afp
land te horen te krijgen dat
zij geen volwaardige joden
zijn. „Wij zijn gewend om te
lopen. Wij hebben maanden
gelopen om naar het land
van Israël te komen. Als het
moet zullen we zo naar
Ethiopië teruglopen. Daar
hebben we weliswaar ontzet
tende honger geleden, maar
we waren tenminste trotse
joden. Hier in Israël wordt
onze eer verkracht".
Premier Peres heeft intus
sen de Ethiopische demon
stranten de belofte gedaan
dat hij een dezer dagen een
delegatie wil ontvangen om
hun problemen te bespreken.
Peres wil tevens binnenkort
de beide opperrabbijnen van
Israël ontmoeten om met hen
na te gaan hoe kon worden
vermeden dat de Ethiopische
joden nog meer leed wordt
aangedaan.
De socialistische minister
van immigratie Tsour heeft
de Ethiopische joden toege
zegd dat hij opnieuw een be
roep op het opperrabbinaat
zal doen om van de bevesti
ging van hun joodse status
door religieuze onderdompe
ling af te zien. Tsour ver
klaarde dat hij de opperrab
bijnen de zienswijze van
sommige van hun collega's
onder wie de voormalige op
perrabbijn Yoseef zal voor
houden dat over het jood zijn
van de Ethiopische immi
granten geen twijfel bestaat.
Volgens een woordvoerder
van het opperrabbinaat heeft
minister Tsour geen verstand
van de joodse religieuze wet
ten en kan hij dus beter zijn
mond houden. In 1975 hebben
de toenmalige Israëlische op
perrabbijnen verklaard dat
de falasja's joden zijn en
naar Israël kunnen komen,
maar hun opvolgers zijn op
dat besluit teruggekomen.
Het Israëlisch opperrabbi
naat eist dat de Ethiopische
joden symbolisch door on
derdompeling in een ritueel
bad tot het jodendom over
gaan en hun verbond met jo
dendom 'tot in alle eeuwig
heid' vernieuwen voordat zij
als volwaardige joden wor
den erkend.
„Wat willen de rabbijnen?
Willen ze dat we het water
instappen? Dat is een joodse
wet die niet in de thora, de
vijf bijbelboeken van Mozes,
staat geschreven. Dat is on
waardig, vernederend, dat
doen we niet."
Door de rabbinale dicta
tuur kunnen tientallen
Ethiopische immigranten,
waaronder 30 zwangere
vrouwen, niet trouwen, om
dat de aspirantbruidegom-
men weigeren een ritueel bad
te nemen. In Israël kent men
alleen een kerkelijk en geen
burgerlijk huwelijk. Aange
zien de persoonlijke status
van iedere joodse burger in
handen van het rabbinaat is,
dat de aanstaande Ethiopi
sche echtelieden niet zonder
onderdompeling als joden wil
erkennen, kan er geen huwe
lijk worden gesloten.
Na de ontberingen die de
Ethiopische joden door de
eeuwen heen hebben onder
gaan om hun joodse identiteit
te bewaren, wordt de reli
gieuze zuiveringseis als een
bijzonder grote vernedering
ervaren. Een half jaar gele
den, na voltooiing van de
'operatie Mozes', waarbij in
een paar maanden 7000
Ethiopische joden met een
luchtbrug vanuit de Soedan
naar Israël werden gevlogen,
hebben de nieuwe immigran
ten al voor de Knesseth tegen
de religieuze discriminatie
gedemonstreerd, waaraan zij
in de joodse staat worden
blootgesteld. Door de machti
ge positie van de joodse reli
gieuze autoriteiten hebben
die demonstraties niets opge
leverd. Vier Knessethleden
van verschillende fracties
hebben vier spoedeisende
moties van de agenda over
het bittere lot van de Ethio
pische joden ingediend. In de
joodse staat heeft de wanho
pige protestmars van de
Ethiopische joden pijnlijke
associaties opgeroepen.
Van onze correspondent
PARIJS - Echt gevon
den hebben de Europea
nen het Franse initiatief
'Eureka' nog niet, maar
men zit wel op het goede
spoor.
Dat was hier woensdag
nacht het overheersende ge
voel toen de Franse minister
van Buitenlandse Zaken Ro
land Dumas aan het einde
van de vergadering een ver
klaring voorlas waarin de
ministers uit zeventien Euro
pese landen (de i2 EG-landen
plus Noorwegen, Zweden,
Finland, Zwitserland en Oos
tenrijk) het licht op groen
zetten voor een nadere uit
werking van de gedachte 'een
Europa van de technologie' te
creëren.
Op een volgende conferen
tie - in november in Bonn -
zal achter moeten blijken of
het kindje een lang leven be
schoren is.
„In Bonn zullen we weten
of er inderdaad spijkers met
koppen geslagen kunnen
worden of dat dit op zich goe
de intiatief langzaam zal
vervagen", aldus een niet
bijster enthousiaste minister
Deetman van Onderwijs en
Wetenschappen, die samen
met zijn collega Van Aarden-
ne van Economische Zaken
in Parijs rond de Eureka-ta-
fel zat.
Hoewel iedereen overtuigd
f
is van de noodzaak een Euro
pees antwoord te bedenken
op de steeds sterker worden
de technologische positie van
Amerika en Japan, was er na
afloop van de door de Franse
president en tevens belang
rijkste Eureka-initiatief ne
mer Frangois Mitterrand be
legde vergadering toch het
nodige sceptiscisme over de
uitwerking van het op zich
door iedereen toegejuichte
idee. Concreet kwam er na
melijk heel weinig uit de bus
en behalve Frankrijk hielden
de meeste deelnemers de por-
temonnaie dicht en het voor
lopig bij een gebaar van wel
willendheid toen een poging
werd gedaan met de pet rond
te gaan. Als Eureka dan al
zou moeten concurreren met
het Star Wars-plan van Rea
gan, dan beginnen we met
een aanzienlijke achterstand.
De Amerikaanse president
trok immers voor de komen
de vijf jaar maar liefst 26
miljard dollar uit voor nieuw
onderzoek.
Aantrekkelijk en sympa
thiek aspect van Eureka is
dat het in principe allemaal
is bedoeld voor nieuwe ont
wikkelingen waar de burger
maatschappij van kan profi
teren. Daarbij moet men dan
denken aan communicatie
systemen, transportmiddelen
en medische ontwikkelingen
door bij voorbeeld het ge
bruik van lasers. Dat er ook
mogelijke militaire toepas
singen uit het onderzoek zul
len rollen wordt door nie
mand ontkend, maar priori
teiten hebben deze niet. De
Zwitserse afvaardiging liet
aan de vooravond van de bij
eenkomst in Parijs direct
weten dat men zou afhaken
indien Eureka een overwe
gend militair karakter zou
dragen.
Eureka moet in de eerste
plaats een mogelijkheid wor
den voor de grote Europese
industrieën om gezamenlijk
hun nieuwe producten te
ontwikkelen en op de markt
te brengen. Door de versnip
pering op het oude continent
zijn de resultaten op techno
logisch gebied de laatste tijd
nogal pover, terwijl in Euro
pa meer geld aan onderzoek
en ontwikkeling wordt uitge
geven dan bij voorbeeld Ja
pan doet. „Het overbruggen
van de technologische kloof
tussen Europa enerzijds en
Amerika en Japan ander
zijds is een van de meest fun
damentele problemen van dit
moment", aldus de Britse mi
nister van Buitenlandse Za
ken, Sir Geoffrey Howe.
Net als Nederland achten de
Het Franse initiatief in beeld: president Mitterrand geflankeerd door Jacques Delors,
voorzitter van de Europese commissie, en premier Fabius. - fotoafp
Engelsen het van zeer groot
belang dat er spoedig een
uniforme Europese markt zal
komen waarop de nieuwe
producten hun weg naar de
consument kunnen vinden.
Het openbreken van de be
staande markten, waar nog
tal van protectionistische
maatregelen gelden, is daar
om wellicht net zo'n groot
avontuur als Eureka zelf.
„Mislukt het Eureka daad
werkelijk van de grond te
krijgen, dan kunnen we
Europa ook wel vergeten",
zegt hierover de directeur
van de Franse electronica-
gigant Thompson.
De initiatieven voor Eure
ka lijken toch in de eerste
plaats te zullen moeten ko
men van de particuliere en
staatsbedrijven. „Stel: Phi
lips wil met een bedrijf in
Frankrijk een bepaald pro
ject ontwikkelen, maar twij
felt nog of men het plan hele
maal kan financieren, dan
kunnen de Nederlandse en
Franse overheid wellicht
- tenminste als het project
interessant is - net dat fi
nanciële steuntje geven dat
nodig is om het idee uit te
voeren. Zo ongeveer moet
Eureka gaan werken", meen
de minister Deetman.
Een groot probleem zal de
financiering van die
steuntjes zijn, want alle
Europese regeringen zitten
krap bij kas. Ook hierover
hoopt men in Bonn straks
meer duidelijkheid te ver
krijgen, net als over de orga
nisatievorm van Eureka
trouwens, die de meeste lan
den het liefst 'zo licht moge
lijk' willen houden om ver
stoken te blijven van de el
lenlange besluitvorming en
bureaucratie bij de diverse
EG-organen.
oEN HAAG (ANP) - SI
Holdings NV (Steenkol
Handels Vereniging) heeft w
derom geweigerd mee te we
aan de tot dusver vrijw
ijge rapportage van Nede
iandse bedrijven met vestigi
eeD in Zuid-Afrika over
naleving van de EG-gedraf
£0(16.
Koninklijke Nijverdal-T
Cate NV heeft haar verzet i
middels opgegeven, zodat u
eindelijk zeventien bedrijv
^un medewerking hebb
verleend over de verslagper
de van 1 juli 1983 tot en met
jmii 1984. Dura Internatior
gV, dat in voorgaande jar
trouw rapporteerde, heeft
Akk
Baby dood
'pE POLITIE heeft in Cad
en Keer een man aangehi
den, die het 19 maanden oi
kind van zijn vriendin zo e:
stig heeft mishandeld, dat
babytje zondag in het He
lense De Weverziekhuis i
de opgelopen verwonding
overleden.
De man, de 31-jarige J
heeft inmiddels bekend,
hij het kind vaak hardhan
heeft gestraft. Dat deed
telkens tijdens de afwezigh
van zijn vriendin.
luchtvaartconflict
ZONDER resultaat te hebl
bereikt keert vrijdag de de
gatie in Nederland terug
de afgelopen twee weken in
Egyptische hoofdstad Ce
heeft onderhandeld over
luchtverbindingen tussen A
sterdam en de Egyptis
hoofdstad. De onderhandel
gen zijn volgens hem niet
meel beëindigd, maar zul
op diplomatiek niveau sch
telijk worden voortgezet.
Wapenvondst
POLITIE en marechau:
hebben in de woning van
28-jarige man uit Harderv
een grote hoeveelheid mun
en wapens in beslag genon
De politie vond een aai
scherpe brisantgranaten,
ten met 130 kilo munitie,
verse pistolen, grana
oefengranaten, en munitie
vliegtuigen.De man zei de
pens en de patronen gevon
te hebben op militaire oei
terreinen in Harderwijk,
melo en Harskamp.
Sexueel contact
DE DIRECTIE van het Re
naai Instituut voor de Air
lante Geestelijke Gezc
heidszorg (RIAGG) in Sitl
heeft een van de kaderle
op staande voet ontslag e
gezegd. De man, werkzaarr
de afdeling sociale psychia
wordt ervan verdacht een
zijn cliëntes sexueel te het
misbruikt.
DE JEUGD van Nederland
geloof van de jaren zestig
het gevoel dat het fundamt
onrecht, dreiging, uitbuiting
feiten die zich af en toe eÈ
derling samenhangende ve
op aarde voelbaar en zichtl
gaan", aldus de Nijmeegsi
Hij baseert zich op een on
gen van jongeren onder
achttien jaar.
Zou er een samenhang I
van de jeugd en het gege\
den dan Nederland, de bel
is? De nieuwsuitzendingt
worden nauwelijks bekeke
het bloed van afdruipt, alle
in. Iedere dag sterven wel
welddadige dood. Door de
catie-mogelijkheden word
vliegtuigkaping, bomaansl:
de beeldbuis geregistreeri
kan niet anders of die d;
rampspoed, wapengewelc
worden ervaren.
Gezegd moet worden de
dikwijls bol staan van kon
meer mogelijkheden om h
lichting, analyse en comrr
context te plaatsen. Het pr<
lezers onder de jongeren t<
Er is geen hoop voor de
tuurlijk is het op de eerste
kelijke en politieke leiders
het doemdenken te waper
voor te bereiden op de uitc
ben hier echter eveneens
aan waarop de jongeren v
reet, hun toekomstverwact
De informatie-overdract
doen. Zorgvuldigheid, helt
sleutelwoorden. En als de
weinig leest, kijkt of luister
7e wel gehoord en geleze
of slechts voor korte tijd,
maar wel als ze vanuit een
lezerspubliek zonder ophc
fina. naar inhoud en nrese
